§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa kryteria i sposób oceny stanu jednolitych części wód podziemnych, obejmujące:

1) klasyfikację elementów fizykochemicznych;

2) definicje klasyfikacji stanu ilościowego wód podziemnych oraz ich stanu chemicznego;

3) sposób interpretacji wyników badań elementów fizykochemicznych i ilościowych;

4) sposób prezentacji ich stanu;

5) częstotliwość dokonywania oceny ich stanu;

6) wartości progowe będące normami jakości środowiska wyrażonymi jako stężenie danej substancji zanieczyszczającej, grupy tych substancji lub substancji wyrażonej jako wskaźnik, które nie powinno być przekroczone z uwagi na ochronę środowiska oraz zdrowie ludzi, zwane dalej „wartościami progowymi”.

§ 2.[Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych] 1. Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje pięć następujących klas jakości wód podziemnych:

1) klasa I – wody bardzo dobrej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych:

a) są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych i mieszczą się w zakresie tła hydrogeochemicznego,

b) nie wskazują na wpływ działalności człowieka;

2) klasa II – wody dobrej jakości, w których:

a) wartości niektórych elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych,

b) wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo wpływ ten jest bardzo słaby;

3) klasa III – wody zadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku:

a) naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych lub

b) słabego wpływu działalności człowieka;

4) klasa IV – wody niezadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych:

a) są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych,

b) wskazują na wyraźny wpływ działalności człowieka;

5) klasa V – wody złej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych wskazują na znaczący wpływ działalności człowieka.

2. Klasyfikacji elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych dokonuje się na podstawie wartości granicznych elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych określonych w załączniku do rozporządzenia.

3. Wartości graniczne elementów fizykochemicznych, o których mowa w ust. 2, ustala się z uwzględnieniem poziomów tła hydrogeochemicznego, o ile zostało określone.

§ 3.[Dobry i słaby stan chemiczny] 1. W ramach klasyfikacji stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych określa się:

1) dobry stan chemiczny;

2) słaby stan chemiczny.

2. Dobrym stanem chemicznym jednolitej części wód podziemnych, z zastrzeżeniem § 5 ust. 3 i 4, jest taki stan chemiczny, w którym są spełnione następujące warunki:

1) stężenia substancji zanieczyszczających nie wykazują efektów dopływu wód słonych ani innych wód o jakości zagrażającej zanieczyszczeniem wód podziemnych;

2) stężenia substancji zanieczyszczających nie przekraczają norm jakości ustalonych dla wód podziemnych w przepisach dotyczących ochrony środowiska oraz zdrowia ludzi;

3) poziom stężenia substancji zanieczyszczających nie może prowadzić do:

a) nieosiągnięcia celów środowiskowych określonych dla jednolitych części wód powierzchniowych pozostających w bezpośrednim związku hydraulicznym z wodami podziemnymi,

b) obniżenia jakości chemicznej lub ekologicznej jednolitych części wód powierzchniowych, o których mowa w lit. a,

c) powstawania znacznych szkód w ekosystemach lądowych bezpośrednio zależnych od wód podziemnych;

4) zmiany w przewodności elektrolitycznej nie wskazują na dopływ wód słonych ani innych wód o jakości zagrażającej zanieczyszczeniem wód podziemnych.

3. Słabym stanem chemicznym jednolitej części wód podziemnych jest taki stan chemiczny, w którym nie jest spełniony co najmniej jeden z warunków, o których mowa w ust. 2.

§ 4.[Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w punkcie pomiarowo-kontrolnym] 1. Oceny stanu chemicznego wód podziemnych w punkcie pomiarowo-kontrolnym, zwanym dalej „punktem pomiarowym”, dokonuje się, ustalając klasę jakości wód podziemnych, przez porównanie wartości badanych elementów fizykochemicznych z wartościami granicznymi elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych określonymi w załączniku do rozporządzenia.

2. Klasy jakości wód podziemnych I–III oznaczają dobry stan chemiczny, a klasy jakości wód podziemnych IV i V oznaczają słaby stan chemiczny.

3. Przy ocenie stanu chemicznego wód podziemnych w punkcie pomiarowym dopuszcza się przekroczenie wartości granicznych elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych, gdy jest ono spowodowane przez naturalne procesy, z zastrzeżeniem że przekroczenie tych wartości nie dotyczy elementów fizykochemicznych oznaczonych w załączniku do rozporządzenia symbolem „H”, i mieści się w granicach przyjętych dla kolejnej, niższej klasy jakości wód podziemnych.

4. W przypadku więcej niż jednego badania monitoringowego przeprowadzonego w danym roku w celu porównania, o którym mowa w ust. 1, przyjmuje się wartość średniej arytmetycznej stężeń badanych elementów fizykochemicznych uzyskanych z rocznych wyników badań monitoringowych w punkcie pomiarowym.

§ 5.[Ocena stanu chemicznego jednolitej części wód podziemnych] 1. Oceny stanu chemicznego jednolitej części wód podziemnych dokonuje się przez porównanie wartości stężeń badanych elementów fizykochemicznych, a w przypadku więcej niż jednego badania monitoringowego przeprowadzonego w danym roku – średnich arytmetycznych stężeń badanych elementów fizykochemicznych w punktach pomiarowych, reprezentatywnych dla jednolitej części wód podziemnych, z wartościami progowymi.

2. Wartościami progowymi są wartości graniczne elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych określone w załączniku do rozporządzenia dla III klasy jakości wód podziemnych.

3. Stan chemiczny jednolitej części wód podziemnych uznaje się za dobry, jeżeli wartości stężeń lub średnich arytmetycznych stężeń badanych elementów fizykochemicznych w reprezentatywnych dla jednolitej części wód podziemnych punktach pomiarowych nie przekraczają wartości progowych.

4. Stan chemiczny jednolitej części wód podziemnych uznaje się za dobry także w przypadku gdy w obszarze jednolitej części wód podziemnych występują w jednym lub większej liczbie punktów pomiarowych przekroczenia wartości progowych, ale na podstawie badań ustalono przyczynę tych przekroczeń i oceniono, że:

1) przy uwzględnieniu wielkości obszaru jednolitej części wód podziemnych, w której występują te przekroczenia, nie stanowią one istotnego zagrożenia dla środowiska;

2) w przypadku wód podziemnych wykorzystywanych do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi nie stanowią one zagrożenia dla osiągnięcia:

a) wymagań dla jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne,

b) celu, o którym mowa w art. 70 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne;

3) nie uniemożliwiają one wykorzystania danej jednolitej części wód podziemnych do celów określonych w art. 30 i art. 31 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne.

5. Przy ocenie stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych brane są pod uwagę informacje wynikające z dokumentacji planistycznych, o których mowa w art. 317 ust. 1 pkt 2–4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne.

§ 6.[Ocena] 1. W celu zbadania, czy warunki uznania stanu chemicznego jednolitej części wód podziemnych za dobry, określone w § 3 ust. 2 i § 5 ust. 4 pkt 2, są spełnione, jeżeli jest to uzasadnione wynikami monitoringu, należy, opierając się na modelu koncepcyjnym danej jednolitej części wód podziemnych, ocenić:

1) skutki obecności substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego w jednolitej części wód podziemnych;

2) ilość i stężenie substancji zanieczyszczających, które są lub mogą być przenoszone z tej jednolitej części wód podziemnych do wód powierzchniowych, pozostających z nią w bezpośrednim związku hydraulicznym, lub do ekosystemów lądowych bezpośrednio od niej zależnych;

3) przypuszczalny wpływ ilości i stężeń substancji zanieczyszczających przenoszonych z tej jednolitej części wód podziemnych do wód powierzchniowych, pozostających z nią w bezpośrednim związku hydraulicznym, oraz do ekosystemów lądowych bezpośrednio od niej zależnych;

4) wielkość dopływu wód słonych lub innych wód o jakości zagrażającej zanieczyszczeniem wód podziemnych do jednolitej części wód podziemnych;

5) zagrożenie spowodowane obecnością substancji zanieczyszczających w jednolitej części wód podziemnych dla jakości wody wykorzystywanej lub planowanej do wykorzystania do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi.

2. W celu zbadania, czy warunki uznania stanu chemicznego jednolitej części wód podziemnych za dobry, określone w § 5 ust. 4 pkt 1 i 3, są spełnione, jeżeli jest to uzasadnione wynikami monitoringu, należy oszacować, w jakim obszarze danej jednolitej części wód podziemnych średnia arytmetyczna stężenia danej substancji zanieczyszczającej przekracza wartość progową, opierając się przy tym na zagregowanych wynikach badań, uzupełnionych, w razie potrzeby, o oszacowania stężeń oparte na modelu koncepcyjnym danej jednolitej części wód podziemnych.

§ 7.[Trendy wzrostowe] 1. Jeżeli wyniki badań elementów fizykochemicznych wskazują na występowanie znaczących i utrzymujących się trendów wzrostowych stężeń substancji zanieczyszczających, grupy tych substancji lub substancji wyrażonej jako wskaźnik, zwanych dalej „trendami wzrostowymi”, występujących w jednolitej części wód podziemnych uznanej za zagrożoną, określa się te trendy, bazując na metodach statystycznych stosowanych do serii pomiarowych, oraz wyznacza się punkt początkowy inicjowania działań mających na celu ich odwrócenie.

2. Przy określaniu znaczących i utrzymujących się trendów wzrostowych uwzględnia się rok bazowy i poziomy początkowe, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 350 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne.

3. W celu uniknięcia błędu systematycznego w określaniu znaczących i utrzymujących się trendów wzrostowych, wyniki poniżej granicy oznaczalności ustala się na poziomie połowy wartości tej granicy, występującej w szeregu czasowym, z wyjątkiem wartości dla sumy pestycydów.

4. Punktem początkowym inicjowania działań mających odwrócić znaczące i utrzymujące się trendy wzrostowe jest stan, w którym stężenie substancji zanieczyszczającej osiągnęło poziom 75% wartości progowej.

5. Punkt początkowy inicjowania działań mających odwrócić znaczące i utrzymujące się trendy wzrostowe na niższym poziomie stężeń niż wartość określona w ust. 4 wyznacza się, w przypadku gdy jest konieczne zapobiegnięcie istotnym dla środowiska niekorzystnym zmianom jakości wód podziemnych lub co najmniej złagodzenie tych zmian w możliwie największym stopniu, w sposób najefektywniejszy z punktu widzenia kosztów.

6. Punkt początkowy inicjowania działań mających odwrócić znaczące i utrzymujące się trendy wzrostowe na wyższym poziomie stężeń niż wartość określona w ust. 4 wyznacza się, w przypadku gdy szybkość nasilania się trendu i jego odwracalny charakter sprawiają, że przyjęcie punktu początkowego na wyższym poziomie stężeń niż wartość określona w ust. 4 nadal umożliwia, w sposób najbardziej efektywny, zapobieżenie istotnym dla środowiska niekorzystnym zmianom jakości wód podziemnych lub przynajmniej ich złagodzenie w możliwie największym stopniu; z tym że przyjęcie punktu początkowego na wyższym poziomie stężeń niż wartość określona w ust. 4 nie może prowadzić do opóźnienia terminów osiągnięcia celów środowiskowych.

7. Jeżeli interpretacja wyników badań elementów fizykochemicznych wskazuje na występowanie znaczących i utrzymujących się trendów wzrostowych, ale granica oznaczalności substancji zanieczyszczającej nie pozwala na stwierdzenie istnienia trendu na poziomie 75% wartości progowej, określa się te trendy, wyznaczając inny niż określony w ust. 4 punkt początkowy inicjowania działań mających odwrócić znaczące i utrzymujące się trendy wzrostowe.

8. Punkt początkowy, o którym mowa w ust. 4–7, nie podlega zmianie w okresie 6-letniego cyklu aktualizacji planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, o której mowa w art. 318 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne.

9. Jeżeli zachodzi potrzeba, do oceny wpływu zanieczyszczeń występujących w obrębie jednolitej części wód podziemnych, w szczególności pochodzących ze źródeł punktowych i skażeń na powierzchni terenu, które mogą stanowić zagrożenie dla osiągnięcia celów środowiskowych, przeprowadza się dodatkową analizę trendów odnoszących się do wykrytych zanieczyszczeń w celu potwierdzenia, że zanieczyszczenia pochodzące ze skażonych miejsc:

1) nie rozszerzają się,

2) nie powodują pogorszenia stanu chemicznego danej jednolitej części wód podziemnych lub grupy takich części oraz

3) nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska.

§ 8.[Mapa stanu chemicznego] 1. Stan chemiczny jednolitych części wód podziemnych prezentuje się na mapie stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych, zwanej dalej „mapą stanu chemicznego”, w następujący sposób:

1) stan dobry – kolor zielony;

2) stan słaby – kolor czerwony.

2. Na mapie stanu chemicznego prezentuje się w postaci punktów w kolorze czarnym, także te miejsca w jednolitych częściach wód podziemnych, w których określono znaczące i utrzymujące się trendy wzrostowe, o których mowa w § 7 ust. 1.

3. Odwrócenie trendów wzrostowych, o których mowa w § 7 ust. 1, prezentuje się na mapie stanu chemicznego w postaci punktów w kolorze niebieskim.

4. Na mapie stanu chemicznego, jeżeli jest to możliwe, wskazuje się także w postaci znaku graficznego wszystkie punkty pomiarowe, w których występują przekroczenia wartości progowych.

§ 9.[Ocena stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych] Oceny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych dokonuje się przynajmniej raz w okresie 6-letniego cyklu aktualizacji planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, o której mowa w art. 318 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne.

§ 10.[Ocena stanu ilościowego jednolitej części wód podziemnych] 1. Oceny stanu ilościowego jednolitej części wód podziemnych dokonuje się przez ustalenie wielkości rezerw zasobów wód podziemnych jednolitej części wód podziemnych i interpretację wyników badań położenia zwierciadła wód podziemnych.

2. Ustalenia wielkości rezerw zasobów wód podziemnych jednolitej części wód podziemnych dokonuje się przez porównanie średniego wieloletniego poboru rzeczywistego z ujęć wód podziemnych, wyrażonego w m³/dobę, z wielkością dostępnych do zagospodarowania zasobów wód podziemnych, wyrażonych w m³/dobę, wyznaczonych na podstawie zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych ustalonych dla obszaru bilansowego, obejmującego daną jednolitą część wód podziemnych. Jeżeli dana jednolita część wód podziemnych nie została w całości objęta obszarem bilansowym, dla którego zostały ustalone zasoby dyspozycyjne wód podziemnych, dopuszcza się, do czasu ustalenia dla niej zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych, dokonanie porównania opartego na obliczeniach z wykorzystaniem zasobów perspektywicznych wód podziemnych.

3. Interpretacja wyników badań położenia zwierciadła wód podziemnych polega na ustaleniu wystąpienia następujących skutków wynikających z działalności człowieka:

1) zmian położenia zwierciadła wód podziemnych, które mogą spowodować:

a) nieosiągnięcie celów środowiskowych określonych dla wód powierzchniowych, pozostających w bezpośrednim związku hydraulicznym z jednolitą częścią wód podziemnych, zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, o którym mowa w art. 315 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne,

b) wystąpienie znacznych szkód w ekosystemach lądowych bezpośrednio zależnych od wód podziemnych,

c) wystąpienie znacznego obniżenia zwierciadła wód podziemnych;

2) krótkotrwałych lub ciągłych zmian kierunku przepływu wód podziemnych wynikających ze zmian położenia zwierciadła wód podziemnych, występujących na ograniczonym obszarze, które mogą powodować dopływ wód słonych lub innych wód o jakości zagrażającej zanieczyszczeniem wód podziemnych, oraz mogą wskazywać na trwałą tendencję do zmian kierunku przepływu wód podziemnych, która mogłaby spowodować taki dopływ.

§ 11.[Klasyfikacja stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych] 1. W ramach klasyfikacji stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych określa się:

1) dobry stan ilościowy;

2) słaby stan ilościowy.

2. Dobrym stanem ilościowym jednolitej części wód podziemnych jest taki stan ilościowy wód podziemnych, w którym w jednolitej części wód podziemnych:

1) dostępne zasoby wód podziemnych są wyższe od średniego wieloletniego rzeczywistego poboru z ujęć wód podziemnych;

2) zwierciadło wód podziemnych nie podlega zmianom wynikającym z działalności człowieka, powodującym skutki, o których mowa w § 10 ust. 3.

3. Słabym stanem ilościowym jednolitej części wód podziemnych jest taki stan ilościowy wód podziemnych, w którym w jednolitej części wód podziemnych:

1) średni wieloletni pobór rzeczywisty z ujęć wód podziemnych jest równy lub wyższy od dostępnych zasobów wód podziemnych;

2) zwierciadło wód podziemnych podlega takim zmianom wynikającym z działalności człowieka, że wystąpił co najmniej jeden ze skutków określonych w § 10 ust. 3.

§ 12.[Prezentacja na mapie stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych] Stan ilościowy jednolitych części wód podziemnych prezentuje się na mapie stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych w następujący sposób:

1) stan dobry – kolor zielony;

2) stan słaby – kolor czerwony.

§ 13.[Częstotliwość dokonywania oceny stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych] Oceny stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych dokonuje się przynajmniej raz w okresie 6-letniego cyklu aktualizacji planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, o której mowa w art. 318 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne.

§ 14.[Ocena stanu jako dobry lub słaby] 1. Stan jednolitej części wód podziemnych ocenia się jako dobry, jeżeli zarówno jej stan chemiczny, jak i jej stan ilościowy, są oceniane jako dobre.

2. Stan jednolitej części wód podziemnych ocenia się jako słaby, jeżeli jej stan chemiczny lub jej stan ilościowy jest oceniany jako słaby.

§ 15.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.³⁾