Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2019-08-01
Wersja aktualna od 2019-08-01
obowiązujący
USTAWA
z dnia 29 sierpnia 2003 r.
o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych
z dnia 29 sierpnia 2003 r. (Dz.U. z 2003 r., Nr 166, poz. 1612)
t.j. z dnia 1 sierpnia 2019 r. (Dz.U. z 2019 r., poz. 1443)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. [Zakres regulacji] 1. Ustawa określa:
1) zasady i tryb ustalania, dokonywania zmian i znoszenia urzędowych nazw miejscowości i ich części oraz urzędowych nazw obiektów fizjograficznych;
2) zasady działania Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych;
3) sposób ustalania i ogłaszania wykazów urzędowych nazw miejscowości i ich części oraz obiektów fizjograficznych.
2. Przepisów ustawy nie stosuje się do ustalania, dokonywania zmian i znoszenia urzędowych nazw w zakresie uregulowanym przepisami o ochronie przyrody, a także w przypadkach, gdy urzędową nazwę określa odrębna ustawa.
Art. 2. [Definicje] Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) jednostka osadnicza – wyodrębniony przestrzennie obszar zabudowy mieszkaniowej wraz z obiektami infrastruktury technicznej zamieszkany przez ludzi;
2) kolonia – jednostkę osadniczą powstałą jako rezultat ekspansji miejscowości poza obszar wcześniej istniejącej zabudowy, w szczególności: kolonię miasta, kolonię wsi;
3) miasto – jednostkę osadniczą o przewadze zwartej zabudowy i funkcjach nierolniczych posiadającą prawa miejskie bądź status miasta nadany w trybie określonym odrębnymi przepisami;
4) miejscowość – jednostkę osadniczą lub inny obszar zabudowany odróżniające się od innych miejscowości odrębną nazwą, a przy jednakowej nazwie – odmiennym określeniem ich rodzaju;
5) miejscowość niezamieszkana – miejscowość, w której nie przebywa stale lub nie jest zameldowana na pobyt stały co najmniej jedna osoba;
6) miejscowość zamieszkana – miejscowość, w której stale przebywa lub jest zameldowana na pobyt stały co najmniej jedna osoba;
7) obiekt fizjograficzny – wyodrębniony składnik środowiska geograficznego, w szczególności: nizinę, wyżynę, wzgórze, pasmo górskie, górę, szczyt góry, przełęcz, dolinę, kotlinę, jaskinię, rzekę, kanał, jezioro, zatokę, bagno, staw, sztuczny zbiornik wodny, wodospad, las, kompleks leśny, uroczysko, półwysep, wyspę;
8) osada – niewielką jednostkę osadniczą na terenie wiejskim o odmiennym (wyróżniającym się) charakterze zabudowy albo zamieszkaną przez ludność związaną z określonym miejscem lub rodzajem pracy, w szczególności: osadę młyńską, osadę leśną, osadę rybacką, osadę kolejową, osadę po byłym państwowym gospodarstwie rolnym; osada może być samodzielna lub może stanowić część innej jednostki osadniczej;
9) osiedle – zespół mieszkaniowy stanowiący integralną część miasta lub wsi;
10) przysiółek – skupisko kilku gospodarstw położonych poza zabudową wsi stanowiące integralną część wsi;
11) rodzaj miejscowości – określenie charakteru miejscowości ukształtowanej w procesie rozwoju osadnictwa, w szczególności: miasto, osiedle, wieś, osada, kolonia, przysiółek i ich części;
12) wieś – jednostkę osadniczą o zwartej lub rozproszonej zabudowie i istniejących funkcjach rolniczych lub związanych z nimi usługowych lub turystycznych nieposiadającą praw miejskich lub statusu miasta.
Art. 3. [Urzędowe nazwy] 1. Urzędowe nazwy ustala się, zmienia i znosi dla:
1) miejscowości zamieszkanych i ich części;
2) miejscowości niezamieszkanych i ich części;
3) obiektów fizjograficznych.
2. Przy ustalaniu urzędowych nazw, o których mowa w ust. 1, określa się również rodzaj danej miejscowości lub obiektu fizjograficznego. Do określenia i zmiany rodzaju miejscowości lub obiektu fizjograficznego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy dotyczące ustalania i zmian ich nazw.
Rozdział 2
Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych
Art. 4. [Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych] 1. Tworzy się Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych, zwaną dalej „Komisją”, jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach ustalania, dokonywania zmian i znoszenia urzędowych nazw miejscowości i ich części oraz obiektów fizjograficznych, zwanych dalej „urzędowymi nazwami”.
2. Komisja działa przy ministrze właściwym do spraw administracji publicznej.
3. Do zadań Komisji należy:
1) opiniowanie wniosków o ustalenie, zmianę lub zniesienie urzędowych nazw;
2) opiniowanie projektów wykazów, o których mowa w art. 9 ust. 1;
3) wnioskowanie o ustalenie, zmianę lub zniesienie urzędowych nazw miejscowości niezamieszkanych i ich części;
4) wyrażanie opinii w innych sprawach dotyczących realizacji ustawy.
4. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb pracy Komisji, uwzględniając konieczność zapewnienia sprawnej pracy Komisji;
2) wysokość wynagrodzenia przysługującego członkom za udział w posiedzeniach Komisji, uwzględniając, że maksymalna wysokość wynagrodzenia nie może przekroczyć 60% minimalnego wynagrodzenia za pracę, określonego w odrębnych przepisach.
Art. 5. [Skład Komisji] 1. W skład Komisji wchodzą:
1) przewodniczący, którym jest przedstawiciel nauki z dziedziny językoznawstwa, powoływany na czteroletnią kadencję przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej spośród osób wskazanych przez Prezesa Polskiej Akademii Nauk;
2) zastępca przewodniczącego, powoływany na czteroletnią kadencję przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej na wniosek przewodniczącego Komisji spośród członków Komisji, o których mowa w pkt 4;
3) sekretarz, którym jest przedstawiciel ministra właściwego do spraw administracji publicznej;
4) sześciu członków powoływanych na czteroletnią kadencję przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej spośród przedstawicieli nauki zgłoszonych przez senaty uczelni oraz rady naukowe komitetów i instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk – z zakresu: językoznawstwa, historii, geografii oraz kartografii;
5) po jednym przedstawicielu: Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, Głównego Geodety Kraju oraz Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, powoływanym na czteroletnią kadencję przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej;
6) sekretarz Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, utworzonej na podstawie przepisu art. 23 ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 823).
2. Minister właściwy do spraw administracji publicznej odwołuje członka Komisji przed upływem kadencji w przypadku:
1) złożenia rezygnacji;
2) wniosku organu, który zgłosił kandydata na członka.
3. Obsługę administracyjną prac Komisji zapewnia urząd obsługujący ministra właściwego do spraw administracji publicznej.
4. Koszty działalności Komisji są pokrywane z budżetu państwa w części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw administracji publicznej.
Rozdział 3
Urzędowe nazwy miejscowości i ich części oraz obiektów fizjograficznych
Art. 6. [Ustalanie urzędowej nazwy] 1. Urzędowa nazwa jest ustalana:
1) dla miejscowości i ich części – w pierwszym i drugim przypadku deklinacji, a dla miast i wsi – także w formie przymiotnikowej utworzonej od ustalonej nazwy;
2) dla obiektów fizjograficznych – w pierwszym i drugim przypadku deklinacji.
2. Podmioty wykonujące zadania publiczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane używać urzędowych nazw ustalonych zgodnie z niniejszą ustawą, z uwzględnieniem odpowiednich przypadków deklinacji.
Art. 7. [Rozporządzenie w sprawie urzędowej nazwy] 1. Urzędowe nazwy, z zastrzeżeniem art. 1 ust. 2, ustala, zmienia lub znosi, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw administracji publicznej, po przeprowadzeniu postępowania, o którym mowa w art. 8.
2. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, powinno określać dotychczasową nazwę urzędową, nazwę po zmianach, rodzaj miejscowości lub obiektu fizjograficznego, pierwszy i drugi przypadek deklinacji, a w przypadku nazw miast i wsi – również formę przymiotnika utworzonego od tej nazwy.
Art. 8. [Organy uprawnione do zainicjowania ustalenia urzędowej nazwy] 1. Urzędowa nazwa jest ustalana, zmieniana lub znoszona na wniosek rady gminy, na której obszarze jest położona miejscowość lub obiekt fizjograficzny.
2. Rada gminy przedstawia wniosek, o którym mowa w ust. 1, ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej za pośrednictwem wojewody. W przypadku wniosku dotyczącego nazwy miejscowości zamieszkanej rada gminy jest obowiązana uprzednio przeprowadzić w tej sprawie konsultacje z mieszkańcami tej miejscowości, w trybie, o którym mowa w art. 5a ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506 i 1309).
3. Urzędowa nazwa może być ustalona, zmieniona lub zniesiona przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej z jego inicjatywy, a także z inicjatywy Komisji. Przed ustaleniem, zmianą lub zniesieniem urzędowej nazwy minister występuje do rady gminy, starosty, właściwego miejscowo wojewody i Komisji, a w przypadku obiektu fizjograficznego także zarządu województwa – o opinię. Opinia rady gminy jest poprzedzana przeprowadzeniem konsultacji z mieszkańcami miejscowości, której sprawa dotyczy.
4. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) uchwałę rady gminy w sprawie wystąpienia o ustalenie, zmianę lub zniesienie urzędowej nazwy, wraz z uzasadnieniem;
2) w przypadku obiektu fizjograficznego – także opinie zarządów województw, na których terenie obiekt się znajduje;
3) omówienie wyników konsultacji przeprowadzonych z mieszkańcami miejscowości, której wniosek dotyczy;
4) opinię starosty powiatu, na którego terenie jest położona miejscowość lub obiekt fizjograficzny, jako właściwego w sprawach geodezji i gospodarki gruntami;
5) mapę topograficzną z zaznaczonymi granicami miejscowości, jej części lub obiektu fizjograficznego, będących przedmiotem wniosku;
6) informację o kosztach finansowych proponowanej zmiany.
5. Wymóg zasięgnięcia opinii uznaje się za spełniony:
1) w przypadku niewyrażenia opinii, o których mowa w ust. 3, w terminie 60 dni od dnia otrzymania wystąpienia o opinię;
2) w przypadku niewyrażenia opinii, o których mowa w ust. 4 pkt 2 i 4, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wystąpienia o opinię.
6. Wojewoda jest obowiązany przekazać ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej wniosek, o którym mowa w ust. 1, nie później niż w ciągu 30 dni od jego otrzymania, dołączając swoją opinię. Wniosek przekazany przez wojewodę podlega zaopiniowaniu przez Komisję.
7. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, składa się ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej w terminie do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok, w którym ma nastąpić ustalenie, zmiana lub zniesienie urzędowej nazwy.
8. Ustalenie, zmiana lub zniesienie urzędowych nazw następuje z dniem 1 stycznia.
9. W przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw administracji publicznej zawiadamia niezwłocznie, za pośrednictwem wojewody, wnioskodawcę o przyczynach nieuwzględnienia wniosku.
Rozdział 4
Wykazy urzędowych nazw miejscowości i ich części oraz obiektów fizjograficznych
Art. 9. [Wykaz urzędowych nazw miejscowości oraz wykaz urzędowych nazw obiektów fizjograficznych] 1. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, w terminie pięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy, ustali, w drodze rozporządzenia, wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części oraz, w terminie dziesięciu lat, wykaz urzędowych nazw obiektów fizjograficznych, zwane dalej „wykazami”.
2. Urzędowe nazwy podaje się w wykazach w pierwszym przypadku deklinacji, w kolejności alfabetycznej, z określeniem rodzaju miejscowości lub obiektu fizjograficznego, określeniem umiejscowienia w jednostkach zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa oraz z podaniem końcówki drugiego przypadku deklinacji, a dla miast i wsi również formy przymiotnikowej nazwy.
3. W wykazach podaje się także:
1) siedmiocyfrowy identyfikator miejscowości z krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego „TERYT”;
2) współrzędne geograficzne obiektów fizjograficznych;
3) w przypadku części miejscowości – nazwę miejscowości, do której dana część należy.
4. Minister właściwy do spraw administracji publicznej ogłasza, w drodze obwieszczenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, aktualne wykazy urzędowych nazw miejscowości i ich części oraz obiektów fizjograficznych. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
Rozdział 5
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
Art. 10. (pominięty)
Art. 12. [Komisja Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych] Do czasu powołania składu osobowego Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych, nie dłużej jednak niż przez rok od dnia wejścia w życie ustawy, jej zadania wykonuje Komisja Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych utworzona na podstawie rozporządzenia wymienionego w art. 15.
Art. 13. [Przepis przejściowy] Wnioski w sprawie ustalania lub zmiany urzędowej nazwy, złożone i nierozpatrzone przed dniem wejścia w życie ustawy, uznaje się za złożone w terminie i trybie określonym w ustawie.
Art. 14. [Przepisy wykonawcze] Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie, jednak nie dłużej niż przez rok od dnia wejścia w życie ustawy, zachowują moc przepisy wydane na podstawie rozporządzenia wymienionego w art. 15.
Art. 15. [Utrata mocy] Traci moc rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o ustalaniu nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych oraz o numeracji nieruchomości (Dz. U. poz. 850, z 1948 r. poz. 251, z 1971 r. poz. 115 oraz z 1990 r. poz. 198).
Art. 16. [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.