§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa:

1) wymagania, jakie powinny spełniać podmioty prowadzące szkolenia w dziedzinie uzależnień;

2) ramowe programy szkoleń w dziedzinie uzależnień;

3) tryb i sposób przeprowadzania egzaminu, o którym mowa w art. 27 ust. 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, zwanego dalej „egzaminem końcowym”;

4) skład komisji egzaminacyjnej przeprowadzającej egzamin końcowy;

5) wzory certyfikatów: instruktora terapii uzależnień i specjalisty psychoterapii uzależnień.

§ 2.[Podmiot prowadzący szkolenia] 1. Podmiot prowadzący szkolenia w dziedzinie uzależnień powinien spełniać następujące wymagania:

1) co najmniej 60% osób przeprowadzających szkolenia posiada certyfikat specjalisty psychoterapii uzależnień oraz co najmniej 7-letni staż pracy w terapii osób uzależnionych, a pozostałe osoby posiadają co najmniej tytuł zawodowy lekarza lub tytuł magistra oraz kompetencje adekwatne do zakresu tematycznego szkolenia w dziedzinie uzależnień;

2) w zakresie pomieszczeń dydaktycznych dysponuje salami wykładowymi przeznaczonymi do prowadzenia zajęć teoretycznych oraz zajęć praktycznych, a także pomieszczeniami przeznaczonymi do przechowywania dokumentacji procesu przebiegu rekrutacji uczestników szkolenia i przebiegu szkolenia;

3) w zakresie wyposażenia dydaktycznego posiada urządzenia służące do komunikacji elektronicznej, sprzęt teleinformatyczny i inny sprzęt niezbędny do realizacji celów szkolenia, w liczbie dostosowanej do liczby uczestników szkolenia;

4) prowadzi dokumentację przebiegu procesu rekrutacji uczestników szkolenia i przebiegu szkolenia;

5) zapewnia realizację staży klinicznych w podmiotach leczniczych:

a) które posiadają umowę na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień zawartą z Narodowym Funduszem Zdrowia,

b) które posiadają co najmniej 7-letnie doświadczenie w prowadzeniu leczenia i psychoterapii osób uzależnionych,

c) w których co najmniej 60% osób udzielających świadczeń w zakresie leczenia i psychoterapii osób uzależnionych posiada certyfikat specjalisty psychoterapii uzależnień,

d) które zapewniają szkolenia praktyczne oraz możliwość zastosowania w praktyce wiedzy i umiejętności zdobytych w trakcie zajęć teoretycznych i warsztatowych, w tym w zakresie oddziaływań diagnostycznych, motywujących, psychoterapii indywidualnej, psychoterapii grupowej, oraz w zakresie metod leczenia o udokumentowanej w badaniach naukowych skuteczności,

e) które uzyskały pozytywną opinię dyrektora Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, zwanego dalej „dyrektorem Biura”, potwierdzającą spełnianie wymagań określonych w lit. a–d;

6) zapewnia realizację superwizji klinicznej u osób, które:

a) posiadają certyfikat specjalisty psychoterapii uzależnień od co najmniej 7 lat,

b) posiadają co najmniej 7-letnie doświadczenie w pracy psychoterapeutycznej z osobami uzależnionymi,

c) posiadają co najmniej 7-letnie doświadczenie w pracy dydaktyczno-szkoleniowej,

d) poddają swoją pracę jako specjalista psychoterapii uzależnień superwizji klinicznej,

e) ukończyły szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzone metodami terapii o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności: humanistyczno-doświadczeniowej, psychodynamiczno-psychoanalitycznej, systemowej, poznawczo-behawioralnej oraz integracyjnej,

f) nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo,

g) uzyskały pozytywną opinię dyrektora Biura, potwierdzającą spełnianie wymagań określonych w lit. a–e

– zwanych dalej „superwizorami psychoterapii uzależnień”.

2. Po stwierdzeniu spełnienia wymagań, o których mowa odpowiednio w ust. 1 pkt 5 lub 6, dyrektor Biura zamieszcza na stronie internetowej Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, zwanego dalej „Biurem”:

1) informację o realizowaniu przez podmiot leczniczy stażu klinicznego – na wniosek tego podmiotu;

2) informację o realizowaniu przez superwizora psychoterapii uzależnień superwizji klinicznej – na wniosek tego superwizora.

§ 3.[Ramowe programy szkoleń] Ramowe programy szkoleń w dziedzinie uzależnień obejmują szkolenie w zakresie specjalisty psychoterapii uzależnień oraz w zakresie instruktora terapii uzależnień określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 4.[Egzamin końcowy] 1. Do egzaminu końcowego może przystąpić osoba, która z wynikiem pozytywnym ukończyła wszystkie części szkolenia określone w ust. 4 załącznika nr 1 do rozporządzenia.

2. Informację o terminie egzaminu końcowego w części pisemnej i części ustnej dyrektor Biura ogłasza na stronie internetowej Biura co najmniej 90 dni przed wyznaczoną datą części pisemnej tego egzaminu.

3. W celu przystąpienia do egzaminu końcowego osoba, o której mowa w ust. 1, składa w Biurze wniosek o dopuszczenie do egzaminu końcowego w zakresie specjalisty psychoterapii uzależnień albo w zakresie instruktora terapii uzależnień.

4. Wniosek, o którym mowa w ust. 3, zawiera następujące informacje:

1) imię i nazwisko;

2) numer PESEL, a w przypadku jego braku – numer dokumentu potwierdzającego tożsamość i datę urodzenia;

3) miejsce urodzenia;

4) adres korespondencyjny;

5) adres poczty elektronicznej lub numer telefonu;

6) nazwę podmiotu szkolącego;

7) datę rozpoczęcia szkolenia;

8) informację o zakresie studium przypadku dotyczącego osoby uzależnionej albo osoby uzależnionej i osoby bliskiej osoby uzależnionej, zwane dalej „studium przypadku”;

9) oświadczenie o wyrażeniu zgody na przetwarzanie przez Biuro danych osobowych udostępnionych we wniosku i w załączonych dokumentach oraz wyników egzaminu końcowego, w celu realizacji zadań określonych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, zgodnie z ustawą z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. poz. 1000 i 1669 oraz z 2019 r. poz. 730) oraz rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.²⁾).

5. Do wniosku o dopuszczenie do egzaminu końcowego dołącza się:

1) odpis dokumentu potwierdzającego:

a) ukończenie kierunku studiów, na którym osoba składająca wniosek uzyskała tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa, lub tytuł magistra, zgodnie z zakresem, o którym mowa w art. 27 ust. 7 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, jeżeli wniosek dotyczy przystąpienia do egzaminu końcowego w zakresie specjalisty psychoterapii uzależnień, albo

b) uzyskanie co najmniej wykształcenia średniego lub średniego branżowego, o którym mowa w art. 27 ust. 8 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, jeżeli wniosek dotyczy przystąpienia do egzaminu końcowego w zakresie instruktora terapii uzależnień;

2) zaświadczenie wydane przez podmiot szkolący, potwierdzające ukończenie z wynikiem pozytywnym odpowiednich części szkolenia, o których mowa w ust. 4 pkt 1–3 załącznika nr 1 do rozporządzenia, zawierające następujące informacje:

a) imię i nazwisko osoby, której zaświadczenie dotyczy, oraz jej numer PESEL, a w przypadku jego braku – numer dokumentu potwierdzającego tożsamość i datę urodzenia,

b) liczbę godzin szkolenia w każdej z części;

3) zaświadczenie wydane przez ośrodek stażowy, potwierdzające ukończenie z wynikiem pozytywnym stażu klinicznego, o którym mowa w ust. 4 pkt 4 załącznika nr 1 do rozporządzenia, zawierające następujące informacje:

a) imię i nazwisko osoby, której zaświadczenie dotyczy, oraz jej numer PESEL, a w przypadku jego braku – numer dokumentu potwierdzającego tożsamość i datę urodzenia,

b) imię i nazwisko opiekuna stażu klinicznego,

c) miejsce, termin odbywania i liczbę godzin stażu klinicznego;

4) zaświadczenie wydane przez superwizora psychoterapii uzależnień, potwierdzające ukończenie z wynikiem pozytywnym superwizji klinicznej, o której mowa w ust. 4 pkt 5 załącznika nr 1 do rozporządzenia, zawierające następujące informacje:

a) imię i nazwisko osoby, której zaświadczenie dotyczy, oraz jej numer PESEL, a w przypadku jego braku – numer dokumentu potwierdzającego tożsamość i datę urodzenia,

b) imię i nazwisko superwizora psychoterapii uzależnień,

c) termin odbywania i liczbę godzin superwizji klinicznej;

5) przygotowane przez osobę składającą wniosek studium przypadku.

§ 5.[Komisja egzaminacyjna] 1. Egzamin końcowy przeprowadza komisja egzaminacyjna powoływana przez dyrektora Biura.

2. Przewodniczącego komisji egzaminacyjnej wyznacza dyrektor Biura spośród jej członków.

3. W skład komisji egzaminacyjnej wchodzą osoby o wysokich kwalifikacjach i doświadczeniu w dziedzinie zdrowia psychicznego, w tym superwizorzy psychoterapii uzależnień.

4. Spośród członków komisji egzaminacyjnej dyrektor Biura powołuje zespoły egzaminacyjne do przeprowadzenia części pisemnej i części ustnej egzaminu końcowego i wyznacza przewodniczących tych zespołów. Przewodniczącym zespołu egzaminacyjnego może być również przewodniczący komisji egzaminacyjnej.

5. Zespół składa się z co najmniej 4 osób, w tym co najmniej dwóch superwizorów psychoterapii uzależnień.

6. Posiedzenia komisji egzaminacyjnej oraz posiedzenia zespołów egzaminacyjnych są niejawne.

7. Zespół egzaminacyjny ulega rozwiązaniu z dniem przekazania komisji egzaminacyjnej protokołu z przebiegu tej części egzaminu, dla przeprowadzenia której został powołany.

8. Komisja egzaminacyjna ulega rozwiązaniu z dniem przekazania dyrektorowi Biura protokołu, o którym mowa w § 10 ust. 2.

§ 6.[Zakres egzaminu końcowego] 1. Egzamin końcowy obejmuje sprawdzian wiedzy i umiejętności określonych w odpowiednim ramowym programie.

2. Egzamin końcowy w części pisemnej jest przeprowadzany w formie testu z zagadnień teoretycznych.

3. O uzyskaniu przez osobę zdającą oceny pozytywnej z części pisemnej decyduje w przypadku egzaminu w zakresie:

1) specjalisty psychoterapii uzależnień – udzielenie co najmniej 71% poprawnych odpowiedzi na pytania zawarte w teście z zagadnień teoretycznych;

2) instruktora terapii uzależnień – udzielenie co najmniej 55% poprawnych odpowiedzi na pytania zawarte w teście z zagadnień teoretycznych.

4. Osoba zdająca może wnieść w trakcie zdawania części pisemnej albo w terminie 3 dni od dnia jej zakończenia merytoryczne zastrzeżenie do pytania testowego. Zastrzeżenie składa się w formie pisemnej przewodniczącemu zespołu egzaminacyjnego.

5. Zastrzeżenie rozpatruje komisja egzaminacyjna w terminie 7 dni od dnia jego złożenia.

6. W przypadku uznania zastrzeżenia komisja egzaminacyjna unieważnia pytanie testowe objęte zastrzeżeniem i nie uwzględnia go przy dokonywaniu oceny, o której mowa w ust. 3.

§ 7.[Część ustna] 1. Do części ustnej może przystąpić osoba, która uzyskała pozytywną ocenę z części pisemnej.

2. Egzamin końcowy w części ustnej obejmuje sprawdzian umiejętności nabytych, niezbędnych do prowadzenia psychoterapii osób uzależnionych albo osoby uzależnionej i osoby bliskiej osoby uzależnionej, przedstawienie studium przypadku oraz ustną odpowiedź na pytania zadawane przez członków zespołu egzaminacyjnego.

§ 8.[Studium przypadku] 1. Studium przypadku przewodniczący komisji egzaminacyjnej poddaje weryfikacji i porównywaniu treści tekstowych poprzez specjalistyczny system informatyczny.

2. Osoba, której studium przypadku wykaże powyżej 30% podobieństw do prac innych osób lub własnej, wcześniej złożonej pracy, lub innych źródeł pisemnych, uzyskuje ocenę negatywną z części ustnej.

§ 9.[Ocena studium przypadku] 1. Studium przypadku, jeżeli nie zaistnieje okoliczność, o której mowa w § 8 ust. 2, jest rozpatrywane przez recenzenta wskazanego przez przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego powołanego do przeprowadzenia części ustnej egzaminu końcowego.

2. Recenzent ocenia studium przypadku pozytywnie albo negatywnie W przypadku wystawienia przez recenzenta oceny negatywnej przewodniczący zespołu egzaminacyjnego powołanego do przeprowadzenia części ustnej egzaminu końcowego powołuje kolejnego recenzenta do dokonania oceny tego studium.

3. Jeżeli ocena drugiego recenzenta studium przypadku jest pozytywna, o zakwalifikowaniu zdającego do ustnej odpowiedzi decyduje głos przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego powołanego do przeprowadzenia części ustnej egzaminu końcowego.

4. Uzyskanie dwóch ocen negatywnych studium przypadku skutkuje niedopuszczeniem do ustnej odpowiedzi i jest jednoznaczne z uzyskaniem przez osobę zdającą oceny negatywnej z części ustnej.

5. Nieusprawiedliwione niestawienie się na część ustną oznacza uzyskanie oceny negatywnej z tej części egzaminu.

6. O uzyskaniu przez osobę zdającą z części ustnej oceny pozytywnej albo oceny negatywnej, w przypadkach innych niż określone w ust. 4 i 5 oraz w § 8 ust. 2, decydują większością głosów członkowie zespołu egzaminacyjnego. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego tego zespołu.

§ 10.[Protokół komisji egzaminacyjnej] 1. Przebieg egzaminu końcowego osoby zdającej komisja egzaminacyjna dokumentuje w protokole sporządzanym na podstawie protokołów zespołów egzaminacyjnych. Protokół komisji egzaminacyjnej obejmuje odpowiednio następujące informacje:

1) imię i nazwisko osoby zdającej;

2) numer PESEL, a w przypadku jego braku – numer dokumentu potwierdzającego tożsamość osoby zdającej;

3) potwierdzające spełnienie przez osobę zdającą wymagań, o których mowa w art. 27 ust. 7 albo 8 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii;

4) skład komisji egzaminacyjnej, w tym zespołów egzaminacyjnych, i wskazanie ich przewodniczących;

5) datę przystąpienia do części pisemnej egzaminu końcowego;

6) ocenę z części pisemnej egzaminu końcowego;

7) oceny studium przypadku;

8) datę przystąpienia do części ustnej egzaminu końcowego;

9) ocenę z części ustnej egzaminu końcowego;

10) wskazanie okoliczności skutkujących niedopuszczeniem do części ustnej albo uzyskanie oceny negatywnej;

11) uwagi komisji egzaminacyjnej o przebiegu egzaminu końcowego.

2. Przewodniczący komisji egzaminacyjnej przekazuje protokół z egzaminu końcowego dyrektorowi Biura.

§ 11.[Ponowne przystąpienie do części ustnej egzaminu końcowego] 1. Osoba, która uzyskała ocenę negatywną z ustnej odpowiedzi na pytania zadawane przez członków zespołu egzaminacyjnego, może ponownie przystąpić do tej części ustnej egzaminu końcowego, jednak nie później niż w kolejnych dwóch sesjach następujących po sesji, w której uzyskała ocenę negatywną.

2. Osoba, która uzyskała ocenę negatywną ze studium przypadku, może ponownie przystąpić do tej części ustnej egzaminu końcowego, jednak nie później niż w okresie 2 lat od dnia uzyskania oceny pozytywnej z pisemnej części egzaminu końcowego.

3. Osoba, o której mowa w ust. 1 i 2, składa wniosek o przystąpienie do odpowiedniej części ustnej egzaminu końcowego zawierający informacje, o których mowa w § 4 ust. 4 pkt 1, 2, 4 i 5, oraz datę uzyskania oceny pozytywnej z pisemnej części egzaminu końcowego albo datę przystąpienia po raz pierwszy do części ustnej egzaminu końcowego.

§ 12.[Wzór certyfikatu instruktora terapii uzależnień] 1. Wzór certyfikatu instruktora terapii uzależnień wydawanego przez Biuro określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

2. Wzór certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień wydawanego przez Biuro określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§ 13.[Dotychczasowe szkolenia w dziedzinie uzależnień] 1. Szkolenia w dziedzinie uzależnień rozpoczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia są prowadzone na podstawie przepisów dotychczasowych.

2. Dyrektor Biura przeprowadza egzamin końcowy na podstawie przepisów dotychczasowych nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2024 r. i wydaje certyfikaty, których wzór określa odpowiednio załącznik nr 2 albo 3 do rozporządzenia.

§ 14.[Dotychczasowa superwizja kliniczna] 1. Osoby, które przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia prowadziły superwizję kliniczną w ramach szkolenia w dziedzinie uzależnień od alkoholu lub w ramach szkolenia w dziedzinie uzależnień od środków odurzających lub substancji psychotropowych, uznaje się za spełniające wymagania, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 6 lit. a–e.

2. Do osób, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy § 2 ust. 2 pkt 2.

§ 15.[Dotychczasowe certyfikaty] Certyfikaty instruktora terapii uzależnień oraz certyfikaty specjalisty psychoterapii uzależnień wydane przez Biuro na podstawie wzorów określonych w dotychczasowych przepisach zachowują ważność.

§ 16.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 maja 2019 r.³⁾