§ 1.[Zakres działania Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych] 1. Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych kieruje Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych.

2. Do zakresu działania Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych należy:

1) koordynowanie działalności archiwalnej na terenie państwa, w tym:

a) opracowywanie projektów zmian w organizacji sieci archiwów państwowych, w tym projektów tworzenia, łączenia lub likwidacji tych archiwów,

b) nadawanie i zmienianie statutów archiwom państwowym,

c) powoływanie i odwoływanie dyrektorów archiwów państwowych,

d) opracowywanie strategii i planów działalności sieci archiwów państwowych wraz ze wskazywaniem priorytetów oraz monitorowanie realizacji tych strategii i planów,

e) określanie priorytetów w zakresie realizacji inwestycji budowlanych i teleinformatycznych oraz remontów archiwów państwowych, a także wspieranie ich w wykonywaniu zadań z tego zakresu;

2) nadzór nad gromadzeniem, ewidencjonowaniem, przechowywaniem, opracowywaniem, udostępnianiem i zabezpieczaniem materiałów archiwalnych oraz brakowaniem dokumentacji niearchiwalnej, w tym:

a) w zakresie państwowego zasobu archiwalnego – określanie form i metod gromadzenia, ewidencjonowania, przechowywania, opracowywania, udostępniania i zabezpieczania materiałów archiwalnych, zarówno w postaci tradycyjnej, jak i cyfrowej, oraz nadzór nad postępowaniem z dokumentacją niearchiwalną,

b) w zakresie niepaństwowego zasobu archiwalnego – określanie zasad współpracy i współpraca z jednostkami organizacyjnymi, z których działalnością wiąże się powstawanie tego zasobu, oraz nadzór nad nabywaniem materiałów archiwalnych przez archiwa państwowe,

c) określanie priorytetów oraz tworzenie instrumentów zapewniających możliwie szeroki dostęp do materiałów archiwalnych zgromadzonych w archiwach państwowych;

3) nadzór nad działalnością naukową i wydawniczą prowadzoną w archiwach państwowych, w tym:

a) zatwierdzanie planów wydawniczych archiwów państwowych i monitorowanie ich realizacji,

b) zatwierdzanie planów prac naukowych prowadzonych w archiwach państwowych i monitorowanie ich realizacji,

c) monitorowanie kierunków i zakresu działalności naukowej i wydawniczej archiwów państwowych;

4) prowadzenie współpracy międzynarodowej w zakresie spraw archiwalnych, w tym:

a) zawieranie umów i porozumień o współpracy archiwalnej z zagranicznymi organami i instytucjami oraz międzynarodowymi organizacjami działającymi w dziedzinie archiwistyki, a także nadzór nad realizacją wynikających z nich zadań,

b) gromadzenie informacji o materiałach archiwalnych dotyczących dziejów państwa polskiego i narodu polskiego, znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

c) przygotowywanie wniosków i prowadzenie spraw związanych z odzyskaniem materiałów archiwalnych wywiezionych niezgodnie z prawem polskim z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

d) organizowanie współpracy z instytucjami polonijnymi prowadzącymi działalność archiwalną,

e) organizowanie wymiany kadr naukowych i specjalistów w dziedzinach związanych z działalnością archiwalną;

5) popularyzacja wiedzy o materiałach archiwalnych i archiwach oraz prowadzenie działalności informacyjnej i wydawniczej, w tym:

a) organizowanie wydarzeń popularyzujących wiedzę o materiałach archiwalnych i archiwach,

b) prowadzenie działalności informacyjnej o zasobie archiwów państwowych, działaniach archiwów oraz sposobach postępowania z materiałami archiwalnymi i dokumentacją niearchiwalną,

c) wydawanie publikacji i periodyków związanych z działalnością archiwalną i materiałami archiwalnymi,

d) współpraca z uczelniami, instytucjami naukowymi, stowarzyszeniami i fundacjami, w szczególności w zakresie prowadzenia badań naukowych, organizowania konferencji i kształcenia;

6) wykonywanie zadań z zakresu informatyzacji podległych archiwów państwowych, w tym:

a) prowadzenie badań i analiz związanych z projektowaniem potrzebnych funkcjonalności oraz rozwiązań systemowych i technicznych wspierających działalność archiwów państwowych,

b) realizacja zadań z zakresu informatyzacji, w szczególności zadań związanych z projektowaniem, rozwojem i utrzymaniem systemów teleinformatycznych wykorzystywanych przez archiwa państwowe,

c) podejmowanie działań służących integracji systemów teleinformatycznych obsługujących działalność archiwów państwowych z innymi takimi systemami wykorzystywanymi przez administrację publiczną,

d) ustalanie standardów rozwiązań technicznych i informatycznych systemów teleinformatycznych wykorzystywanych przez archiwa państwowe;

7) wykonywanie zadań dotyczących restytucji materiałów archiwalnych będących dobrami kultury w rozumieniu ustawy z dnia 25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury (Dz. U. poz. 1086 oraz z 2018 r. poz. 770), w tym:

a) wydawanie pozwoleń na stały wywóz za granicę dóbr kultury stanowiących materiały archiwalne,

b) wykonywanie zadań powierzonych przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

§ 2.[Sposoby realizacji zadań przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych] W celu realizacji zadań określonych w § 1 Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych:

1) opracowuje plany, programy, analizy, strategie i sprawozdania w zakresie działalności archiwalnej;

2) opracowuje katalogi dobrych praktyk i porady metodyczne;

3) inicjuje tworzenie systemów informacyjnych w ramach państwowej sieci archiwalnej;

4) udostępnia systemy informatyczne obsługujące działalność archiwalną oraz organizuje przechowywanie danych cyfrowych;

5) powołuje grupy robocze, komisje, rady oraz inne kolegialne organy doradcze i opiniodawcze, w tym z udziałem ekspertów międzynarodowych, określając ich nazwę, skład osobowy, zakres i tryb działania;

6) organizuje szkolenia, konferencje, narady, seminaria, zjazdy i konkursy;

7) kształtuje strukturę kadrową w zakresie doboru pracowników na stanowiska dyrektorów archiwów państwowych;

8) opracowuje projekt statutu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.

§ 3.[Współdziałanie Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z innymi podmiotami] W sprawach, o których mowa w § 1 i 2, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych współdziała z właściwymi organami administracji publicznej, organizacjami społecznymi i innymi oraz ze związkami zawodowymi.

§ 4.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.²⁾