§ 1.[Rozporządzenie w sprawie zdatności statków powietrznych do lotu] W rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie zdatności statków powietrznych do lotu (Dz. U. poz. 519) wprowadza się następujące zmiany:

1) w § 2 pkt 7 otrzymuje brzmienie:

„7) podstawie certyfikacji – rozumie się przez to wymagania techniczne, według których statek powietrzny jest budowany.”;

2) w § 4 w ust. 2 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:

„W harmonogramie, o którym mowa w ust. 1, wnioskujący określa, na jakim etapie postępowania w sprawie zmiany w certyfikacie typu zostaną przedstawione Prezesowi Urzędu następujące dokumenty:”;

3) § 5 otrzymuje brzmienie:

„§ 5. 1. Postępowanie w sprawie zmiany w certyfikacie typu dzieli się na etapy:

1) wstępny;

2) bieżący;

3) przed lotami;

4) końcowy.

2. Z każdego etapu postępowania w sprawie zmiany w certyfikacie typu sporządza się protokół, którego kopię doręcza się wnioskującemu.”;

4) w § 7:

a) uchyla się ust. 2,

b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, posiadacz certyfikatu typu zwraca certyfikat typu Prezesowi Urzędu.”;

5) rozdział 4 „Próby w locie i loty próbne” otrzymuje brzmienie:

„Rozdział 4

Próby w locie i loty próbne

§ 11. 1. Próby w locie, które obejmują związane z tymi próbami próby na ziemi, ze względu na rodzaje lotów dzielą się na loty:

1) wykonywane na potrzeby opracowywania nowego projektu statku powietrznego, części i akcesoriów;

2) wykonywane w celu wykazania spełnienia podstawy certyfikacji lub zgodności z projektem typu;

3) wykonywane w celu poddania eksperymentom nowych koncepcji projektowych, wymagających niekonwencjonalnych manewrów lub profili lotu, w przypadku których mogłoby dojść do wykroczenia poza zatwierdzoną obwiednię warunków lotu;

4) szkoleniowe w ramach szkolenia w zakresie prób w locie.

2. Próby w locie ze względu na stopień złożoności, poziom zagrożenia i wymagane kwalifikacje personelu lotniczego dzielą się na:

1) kategorię pierwszą:

a) lot początkowy nowego typu statku powietrznego lub statku powietrznego, którego właściwości lotne lub sterowania mogły zostać znacząco zmodyfikowane,

b) lot, w czasie którego należy się spodziewać właściwości lotnych znacząco różniących się od znanych dotychczas,

c) lot wykonywany w celu zbadania nowatorskich lub niekonwencjonalnych cech projektu statku powietrznego lub techniki jego wykonania,

d) lot wykonywany w celu wyznaczenia lub rozszerzenia obwiedni warunków lotu,

e) lot wykonywany w celu wyznaczenia wymaganych osiągów, właściwości lotnych i sterowania, w przypadku osiągnięcia wartości granicznych obwiedni warunków lotu,

f) lot szkoleniowy w ramach szkolenia w zakresie prób w locie kategorii pierwszej w organizacjach projektujących lub produkujących;

2) kategorię drugą:

a) lot niesklasyfikowany jako próby w locie kategorii pierwszej wykonywany statkiem powietrznym, dla którego nie został jeszcze wydany certyfikat typu,

b) lot niesklasyfikowany jako próby w locie kategorii pierwszej wykonywany statkiem powietrznym, dla którego został wydany certyfikat typu, po wprowadzeniu na tym statku powietrznym niezatwierdzonej modyfikacji, a który wymaga:

– ogólnej oceny zachowania statku powietrznego, lub

– oceny podstawowych procedur załogi statku powietrznego, w przypadku korzystania z nowego lub zmodyfikowanego systemu lub potrzeby wprowadzenia takiego systemu, lub

– wykroczenia poza ograniczenia aktualnie zatwierdzonych warunków użytkowania, ale w obszarze badanej obwiedni warunków lotu,

c) lot szkoleniowy w ramach szkolenia w zakresie prób w locie kategorii drugiej w organizacjach projektujących lub produkujących;

3) kategorię trzecią:

a) lot wykonywany każdym egzemplarzem statku powietrznego w celu wydania poświadczenia zgodności po zakończeniu jego budowy, który nie wymaga przekraczania ograniczeń warunków użytkowania wynikających z certyfikatu typu lub instrukcji użytkowania w locie,

b) lot niesklasyfikowany jako próby w locie kategorii pierwszej lub kategorii drugiej wykonywany statkiem powietrznym, dla którego został wydany certyfikat typu, w przypadku wprowadzenia na tym statku powietrznym zmiany wynikającej ze zmiany projektu typu, która podlegać będzie zatwierdzeniu.

§ 12. 1. Próby w locie przeprowadza się zgodnie z programem prób w locie zawierającym:

1) opis przedmiotu próby w locie, obejmujący:

a) podstawowe dane geometryczne oraz rysunek statku powietrznego w trzech rzutach,

b) projektowy ciężar i pole położeń środka ciężkości statku powietrznego,

c) projektowe ograniczenia statku powietrznego opatrzone uwagą: „W trakcie prób w locie obowiązują ograniczenia potwierdzone przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego w tymczasowej instrukcji użytkowania w locie.”,

d) informacje o zespole napędowym statku powietrznego,

e) inne informacje określone w zakresie odpowiadającym informacjom podawanym w tymczasowej instrukcji użytkowania w locie;

2) cel prób w locie;

3) wskazanie przepisów, na podstawie których są przeprowadzane próby w locie;

4) zakres prób w locie;

5) wykaz wyposażenia przewidywanego do wykorzystania w trakcie przeprowadzania prób w locie;

6) opis sposobu, w jaki wyposażenie będzie skalowane i sprawdzane przed próbami w locie;

7) opis sposobu, w jaki będzie wykazane spełnianie w niezbędnym zakresie wymagań technicznych zawartych w podstawie certyfikacji przed próbami w locie;

8) procedury przeprowadzania prób w locie;

9) kolejność realizacji prób w locie;

10) sposób organizacji prób w locie;

11) środki bezpieczeństwa właściwe dla kategorii prób w locie;

12) sposób dokumentowania prób w locie;

13) warunki przeprowadzenia prób w locie, w tym wymagania i warunki dla osób uczestniczących w próbach w locie, o ile nie stanowią części instrukcji operacyjnej prób w locie organizacji projektującej lub produkującej;

14) sposób zapoznania osób uczestniczących w próbach w locie z zasadami postępowania w przypadkach sytuacji niebezpiecznych oraz z użyciem środków ratowniczych.

2. Tymczasowa instrukcja użytkowania w locie, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. e, zawiera:

1) ograniczenia warunków lotu statku powietrznego, przy czym w formie tabeli zamieszcza się ograniczenia prędkości lotu, współczynnika obciążenia, ciężaru i położenia środka ciężkości;

2) wskazówki i informacje niezbędne dla członków załogi statku powietrznego do bezpiecznego przeprowadzenia próby w locie.

§ 13. Zakres instrukcji operacyjnej prób w locie określa:

1) pkt 21.A.243 lit. a w załączniku I do rozporządzenia 748/2012 – w przypadku organizacji projektującej;

2) pkt 21.A.143 lit. a w załączniku I do rozporządzenia 748/2012 – w przypadku organizacji produkującej.

§ 14. 1. Próby w locie przeprowadza pilot posiadający uprawnienie pilota doświadczalnego klasy odpowiedniej do kategorii prób w locie, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

2. Jeżeli w programie prób w locie w zakresie warunków przeprowadzania prób w locie przewiduje się rozszerzoną ocenę statku powietrznego z załogą jednoosobową, próby w locie kategorii pierwszej, o których mowa w § 11 ust. 2 pkt 1 lit. b–e, może przeprowadzać, na warunkach określonych w programie prób w locie, również pilot posiadający uprawnienie pilota doświadczalnego klasy drugiej oraz praktykę lotniczą wymaganą do wydania uprawnienia pilota doświadczalnego klasy pierwszej odpowiednio do rodzaju posiadanej licencji, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

3. Próby w locie kategorii trzeciej, o których mowa w § 11 ust. 2 pkt 3 lit. b, może przeprowadzać również pilot posiadający ważną licencję odpowiednią dla kategorii statku powietrznego, który jest przedmiotem próby w locie, oraz praktykę lotniczą wymaganą do wydania uprawnienia pilota doświadczalnego klasy trzeciej odpowiednio do rodzaju posiadanej licencji, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

4. Jeżeli w programie prób w locie w zakresie warunków przeprowadzania prób w locie przewiduje się rozszerzoną ocenę statku powietrznego z załogą wieloosobową w zastosowaniach do operacji specjalnych, w tym w rolnictwie, budownictwie, fotografii, miernictwie, obserwacji i patrolowaniu, reklamie powietrznej, próby w locie może przeprowadzać na warunkach określonych w programie prób w locie, w charakterze drugiego pilota, również pilot nieposiadający uprawnień pilota doświadczalnego, który posiada praktykę lotniczą wymaganą do wydania uprawnienia pilota doświadczalnego klasy odpowiedniej do prób w locie odpowiednio do rodzaju posiadanej licencji, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

§ 15. Sprawozdanie z prób w locie zawiera:

1) opis przedmiotu prób w locie;

2) cel prób w locie;

3) podstawę przeprowadzenia prób w locie;

4) zakres prób w locie;

5) chronologiczny wykaz wszystkich zmian na prototypie statku powietrznego lub egzemplarzu statku powietrznego, na którym przeprowadzano próby w locie, dokonywanych w rezultacie prób w locie, które wykazały niespełnienie wymagań technicznych zawartych w podstawie certyfikacji, ze wskazaniem przyczyny wprowadzenia zmiany na prototypie statku powietrznego;

6) przebieg prób w locie, w tym informacje o zjawiskach nietypowych lub niebezpiecznych zaistniałych w trakcie przeprowadzania prób w locie;

7) szczegółowe dane dotyczące każdej z przeprowadzanych prób w locie oraz obliczenia niezbędne do przeanalizowania tych danych;

8) szczegółowe omówienie wyników prób w locie wraz z wnioskami końcowymi.

§ 16. 1. Sprawozdanie z prób w locie, o którym mowa w § 15, sporządza przeprowadzający próby w locie.

2. Sprawozdanie z prób w locie podpisują wszystkie osoby uczestniczące w próbach w locie oraz osoby analizujące wyniki prób w locie i opracowujące wnioski końcowe.

§ 17. Wyróżnia się następujące rodzaje lotów próbnych:

1) loty wykonywane po dokonaniu czynności obsługowych statku powietrznego, w wyniku których jest wymagane sprawdzenie tego statku powietrznego w locie;

2) loty wykonywane w trakcie eksploatacji statku powietrznego, w celu sprawdzenia zdatności statku powietrznego w locie.

§ 18. 1. Loty próbne przeprowadza się zgodnie z programem lotu próbnego odpowiednim do rodzaju lotu próbnego, o którym mowa w § 17, który opracowuje przeprowadzający loty próbne, chyba że program lotu próbnego:

1) stanowi część dokumentacji obsługowej statku powietrznego albo

2) został sporządzony przez producenta statku powietrznego.

2. Przepisy § 12 ust. 1 pkt 2, 4 i 11–13 stosuje się odpowiednio.

3. Loty próbne przeprowadza się z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z instrukcji użytkowania statku powietrznego w locie.

§ 19. Osoby uczestniczące w przeprowadzaniu lotu próbnego powinny być zapoznane ze sposobem postępowania w sytuacjach niebezpiecznych oraz ze sposobem użycia środków ratowniczych.

§ 20. 1. Dowódca statku powietrznego przeprowadzający lot próbny powinien posiadać ważną licencję pilota zawodowego lub liniowego na daną kategorię statku powietrznego z ważnym uprawnieniem na klasę lub typ statku powietrznego, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

2. Loty próbne szybowcem albo balonem przeprowadza pilot posiadający odpowiednio ważną licencję pilota szybowcowego albo balonowego, z wpisanym uprawnieniem instruktorskim.

3. Z przeprowadzonego lotu próbnego dowódca statku powietrznego sporządza sprawozdanie z lotu próbnego. Przepisy § 15 pkt 1–4 i 6–8 stosuje się odpowiednio.

4. Sprawozdanie z lotu próbnego podpisują wszystkie osoby uczestniczące w locie próbnym.”;

6) w § 21 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1. Wniosek o wydanie świadectwa zdatności do lotu składa właściciel albo użytkownik statku powietrznego, zwany dalej „wnioskodawcą”.

2. Po złożeniu wniosku, o którym mowa w ust. 1, wnioskodawca udostępnia statek powietrzny do sprawdzenia jego zdatności do lotu, zapewniając w przeprowadzeniu tego sprawdzenia udział:

1) podmiotu posiadającego certyfikat jednostki obsługi technicznej i napraw albo

2) mechanika poświadczenia obsługi statku powietrznego.”;

7) § 22 otrzymuje brzmienie:

„§ 22. 1. Prezes Urzędu, przed wydaniem świadectwa zdatności do lotu, przeprowadza, w miejscu i w terminie uzgodnionym z wnioskodawcą, sprawdzenie zdatności statku powietrznego do lotu.

2. Sprawdzenie zdatności statku powietrznego do lotu obejmuje:

1) ocenę dokumentacji dotyczącej statku powietrznego;

2) ocenę stanu technicznego statku powietrznego.

3. Ocena stanu technicznego statku powietrznego może wymagać wykonania czynności zakwalifikowanych jako czynności obsługowe, w szczególności:

1) sprawdzenia działania układów i wyposażenia statku powietrznego,

2) sprawdzenia działania wyposażenia awaryjnego,

3) inspekcji wzrokowej wymagającej otwarcia pokryw luków,

4) próby, którą należy wykonać podczas lotu próbnego

– po których wykonaniu zostanie wydane poświadczenie obsługi przez podmiot posiadający certyfikat jednostki obsługi technicznej i napraw lub mechanika poświadczenia obsługi statku powietrznego.

4. Loty próbne przeprowadza wnioskodawca zgodnie z wymaganiami określonymi w rozdziale 4.

5. W przypadku wydawania świadectwa zdatności do lotu dla statku powietrznego znajdującego się poza granicami kraju wnioskodawca uzyskuje dodatkowo zezwolenie na przeprowadzenie lotu próbnego, zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach państwa, na którego terytorium ma się odbyć ten lot.”;

8) uchyla się § 23;

9) w § 24 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. W przypadku gdy sprawdzenie zdatności statku powietrznego do lotu, o którym mowa w § 22, zakończyło się pozytywnie, Prezes Urzędu wydaje świadectwo zdatności do lotu.”;

10) po § 24 dodaje się § 24a w brzmieniu:

„§ 24a. 1. Świadectwo zdatności do lotu jest ważne przez okres 12 miesięcy od dnia jego wydania.

2. W przypadku nowo budowanego statku powietrznego świadectwo zdatności do lotu jest ważne przez okres 24 miesięcy od dnia jego wydania.”;

11) uchyla się § 25;

12) § 26 otrzymuje brzmienie:

„§ 26. Prezes Urzędu wydaje świadectwo zdatności do lotu w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje wnioskodawca, a drugi jest przechowywany przez Prezesa Urzędu.”;

13) w § 27:

a) uchyla się ust. 2,

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Zakres kontroli, o której mowa w ust. 1, może dotyczyć wszystkich lub niektórych elementów sprawdzenia zdatności statku powietrznego do lotu, o których mowa w § 22.”,

c) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Wynik oraz zakres kontroli określa protokół kontroli.”;

14) § 28 i § 29 otrzymują brzmienie:

„§ 28. 1. W przypadku zawieszenia albo cofnięcia przez Prezesa Urzędu świadectwa zdatności do lotu, świadectwo zdatności do lotu podlega przekazaniu do Prezesa Urzędu do czasu przywrócenia zgodności stanu technicznego statku powietrznego z wymaganiami, o których mowa w art. 49 ust. 1 ustawy.

2. Prezes Urzędu zwraca dokument świadectwa zdatności do lotu po ustaniu przyczyn zawieszenia.

§ 29. 1. Odnowienie świadectwa zdatności do lotu następuje na wniosek złożony przez wnioskodawcę co najmniej 30 dni przed upływem terminu ważności świadectwa zdatności do lotu. Do odnowienia świadectwa zdatności do lotu stosuje się odpowiednio przepisy § 21, § 22 i § 24 ust. 1.

2. Odnowione świadectwo zdatności do lotu jest ważne przez okres 12 miesięcy od dnia następującego po dniu upływu terminu ważności świadectwa zdatności do lotu podlegającego odnowieniu.”;

15) w § 30:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Prezes Urzędu wydaje eksportowe świadectwo zdatności do lotu dla statku powietrznego posiadającego certyfikat typu, na wniosek właściciela albo upoważnionego przez niego użytkownika statku powietrznego, po sprawdzeniu, czy statek powietrzny jest zgodny z danymi zawartymi w certyfikacie typu, oraz po przeprowadzeniu sprawdzenia jego zdatności do lotu.”,

b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

„1a. Sprawdzenie zdatności statku powietrznego do lotu jest przeprowadzane z uwzględnieniem specjalnych wymagań państwa importującego.”;

16) § 31 otrzymuje brzmienie:

„§ 31. 1. Sprawdzenie zdatności statku powietrznego do lotu, o którym mowa w § 30 ust. 1, przeprowadza Prezes Urzędu. Przepisy § 22 stosuje się odpowiednio.

2. W przypadku gdy sprawdzenie zdatności do lotu statku powietrznego, o którym mowa w § 30 ust. 1, zakończyło się pozytywnie, Prezes Urzędu, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia przeprowadzenia sprawdzenia zdatności do lotu statku powietrznego, wydaje eksportowe świadectwo zdatności do lotu.

3. Prezes Urzędu wydaje eksportowe świadectwo zdatności do lotu w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje właściciel, a drugi jest przechowywany przez Prezesa Urzędu.

4. Wzór eksportowego świadectwa zdatności do lotu określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.”;

17) w § 33 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Prezes Urzędu wydaje zezwolenie na loty, o którym mowa w art. 50 ustawy, zwane dalej „zezwoleniem na lot w szczególnych okolicznościach”, na wniosek podmiotu, który będzie wykonywał lot albo na rzecz którego lot będzie wykonywany.”;

18) § 34 otrzymuje brzmienie:

„§ 34. 1. Przed wydaniem zezwolenia na loty w szczególnych okolicznościach Prezes Urzędu przeprowadza sprawdzenie stanu technicznego statku powietrznego w celu ustalenia, czy statek powietrzny jest w stanie wykonać bezpieczny lot w określonych warunkach lub w związku z ustalonymi ograniczeniami, o których mowa we wniosku, albo zleca wnioskodawcy, o którym mowa w § 33 ust. 1, przeprowadzenie takiego sprawdzenia przez podmiot posiadający certyfikat jednostki obsługi technicznej i napraw.

2. W przypadku zlecenia przez Prezesa Urzędu sprawdzenia, o którym mowa w ust. 1, podmiot posiadający certyfikat jednostki obsługi technicznej i napraw wykonujący to sprawdzenie składa oświadczenie, że statek powietrzny jest w stanie wykonać bezpieczny lot w warunkach i z ograniczeniami, o których mowa we wniosku.

3. Zakres sprawdzenia, o którym mowa w ust. 1, może dotyczyć wszystkich lub niektórych elementów sprawdzenia zdatności statku powietrznego do lotu, o których mowa w § 22.”;

19) w § 35 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Zezwolenie na loty w szczególnych okolicznościach jest wydawane na czas określony, nie dłuższy niż trzy miesiące, albo na określoną trasę.”;

20) załączniki nr 5–10 do rozporządzenia otrzymują brzmienie określone odpowiednio w załącznikach nr 1–6 do niniejszego rozporządzenia.

§ 2.[Ważność certyfikatów typów, uzupełniających certyfikaty typu, świadectw zdatności do lotu, eksportowych świadectw zdatności do lotu oraz zezwoleń na loty] Certyfikaty typu, uzupełniające certyfikaty typu, świadectwa zdatności do lotu, eksportowe świadectwa zdatności do lotu oraz zezwolenia na loty, o których mowa w art. 50 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2017 r. poz. 959 i 1089 oraz z 2018 r. poz. 138), wydane na podstawie przepisów dotychczasowych, zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane.

§ 3.[Postępowania dotyczące certyfikatów typu] Postępowania dotyczące certyfikatów typu, uzupełniających certyfikatów typu, świadectw zdatności do lotu, eksportowych świadectw zdatności do lotu oraz zezwoleń na loty, o których mowa w art. 50 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia prowadzi się na podstawie przepisów dotychczasowych.

§ 4.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.