ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 4 września 2017 r.
w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej
(ostatnia zmiana: Dz.U. z 2025 r., poz. 43)
Na podstawie art. 209 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1870, z późn. zm.1)) zarządza się, co następuje:
§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa szczegółowe zasady i tryb umarzania przez organ agencji płatniczej w całości lub w części, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności od osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, zwanych dalej „dłużnikami”, przypadających agencji płatniczej z tytułu:
1) wypłaconych przez tę agencję płatniczą:
a) środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej „Sekcja Gwarancji”, Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji lub Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
b) krajowych środków publicznych przeznaczonych na współfinansowanie wydatków realizowanych z funduszy wymienionych w lit. a,
2) kar dotyczących nieprawidłowości w rozumieniu art. 1 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE, Euroatom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz. Urz. WE L 312 z 23.12.1995, str. 1 - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 1, t. 1, str. 340) objętych klasyfikacją budżetową Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji lub Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
3) zabezpieczeń i kar nieobjętych klasyfikacją budżetową Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji lub Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
- zwanych dalej „należnościami”.
§ 1a.[Umorzenie należności, odraczanie lub rozkładanie na raty] [1] Umarzanie należności, odraczanie lub rozkładanie na raty spłaty należności dłużnikom, którzy nie prowadzą działalności rolniczej w rozumieniu art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361, 852, 1473, 1721 i 1911), zwanym dalej „dłużnikami, którzy nie prowadzą działalności rolniczej”, ma charakter pomocy de minimis i następuje zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 2023/2831 z 15.12.2023) oraz przepisami o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej.
§ 2.[Wyłączenie stosowania przepisów rozporządzenia] Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do korzyści majątkowych z tytułu należności, które powstały na skutek przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądowym.
§ 3.[Przesłanki umorzenia należności w przypadku ich całkowitej nieściągalności] 1. Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwany dalej „Prezesem agencji płatniczej”, może na wniosek dłużnika lub [2] z urzędu umarzać w całości lub w części należności, w przypadku ich całkowitej nieściągalności, jeżeli wystąpi co najmniej jedna z następujących przesłanek:
1) należności nie odzyskano w wyniku zakończonego postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego, albo postępowanie upadłościowe zostało umorzone w związku z brakiem majątku upadłego;
2) dłużnik będący osobą fizyczną zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawiając ruchomości niepodlegające egzekucji na podstawie odrębnych przepisów albo pozostawiając przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 5000 zł;
3) dłużnik będący osobą prawną został wykreślony z Krajowego Rejestru Sądowego przy jednoczesnym braku majątku, z którego można by egzekwować należność, a odpowiedzialność z tytułu należności nie przechodzi z mocy prawa na osoby trzecie;
4) kwota należności nie przekracza wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym;
5) zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności;
6) postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne.
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3, decyzję umarzającą należność lub sporządzone na podstawie przepisów prawa cywilnego oświadczenie o umorzeniu należności pozostawia się w aktach sprawy.
§ 3a.[Wniosek o umorzenie zaległości] [3] 1. Wniosek, o którym mowa w § 3 ust. 1, zawiera:
1) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres dłużnika;
2) kwotę zadłużenia;
3) informację o aktualnej sytuacji majątkowej dłużnika, w tym o jego zobowiązaniach;
4) podanie przyczyn ubiegania się o umorzenie całości albo części należności.
2. Dłużnik, który nie prowadzi działalności rolniczej, dołącza do wniosku, o którym mowa w § 3 ust. 1, zaświadczenia albo oświadczenia dotyczące pomocy de minimis oraz informacje, o których mowa w art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 702 oraz z 2024 r. poz. 1635).
3. W przypadku gdy wniosek nie spełnia wymagań, o których mowa w ust. 1, lub dłużnik, który nie prowadzi działalności rolniczej, nie przekazał zaświadczeń albo oświadczeń dotyczących pomocy de minimis lub informacji, o których mowa w art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, Prezes agencji płatniczej wzywa dłużnika na piśmie do uzupełnienia wniosku, a dłużnika, który nie prowadzi działalności rolniczej - do przekazania tych zaświadczeń albo tych oświadczeń lub tych informacji w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.
4. Jeżeli dłużnik nie dokona czynności, o których mowa w ust. 3, lub dłużnik, który nie prowadzi działalności rolniczej, nie przekaże zaświadczeń albo oświadczeń dotyczących pomocy de minimis lub informacji, o których mowa w art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, w terminie, o którym mowa w ust. 3, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia, o czym dłużnik jest powiadamiany na piśmie.
§ 4.[Warunki umorzenia z urzędu należności] 1. Prezes agencji płatniczej umarza z urzędu należności, o których mowa w § 1 pkt 1, o ile należność w odniesieniu do płatności indywidualnej w ramach programu pomocy lub środka wsparcia nie jest wyższa od kwoty stanowiącej równowartość 100 euro przeliczonej na złote według kursu ustalonego zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2022/127 z dnia 7 grudnia 2021 r. uzupełniającym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 o przepisy dotyczące agencji płatniczych i innych organów, zarządzania finansami, rozliczania rachunków, zabezpieczeń oraz stosowania euro (Dz. Urz. UE L 20 z 31.01.2022, str. 95, z późn. zm.) [4] .
2. [5] Przepisu ust. 1 nie stosuje się do kar administracyjnych, o których mowa w art. 84 i art. 88 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 187, z późn. zm.2)), jeżeli wysokość kar administracyjnych, o których mowa w:
1) art. 84 tego rozporządzenia, nie jest wyższa od kwoty stanowiącej równowartość w złotych kwoty, o której mowa w art. 84 ust. 2 lit. b tego rozporządzenia, albo
2) art. 88 tego rozporządzenia, nie jest wyższa od kwoty stanowiącej równowartość w złotych kwoty, o której mowa w art. 88 ust. 2 lit. a tego rozporządzenia.
§ 5.[Umorzenie należności o charakterze cywilnoprawnym] Umorzenie należności o charakterze cywilnoprawnym, w przypadku gdy oprócz dłużnika głównego są zobowiązane inne osoby, może nastąpić tylko wtedy, gdy warunki umorzenia zachodzą wobec wszystkich zobowiązanych.
§ 6.[Umorzenie odsetek za zwłokę naliczonych od należności oraz poniesionych kosztów dochodzenia należności] W przypadku gdy zachodzą przesłanki dla umorzenia należności, o których mowa w § 3-5, umorzenie obejmuje również umorzenie odsetek za zwłokę naliczonych od należności oraz poniesionych kosztów dochodzenia należności.
§ 7.[Odroczenie terminu spłaty całości lub części należności] W przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi Prezes agencji płatniczej, na wniosek dłużnika, może odroczyć termin spłaty całości lub części należności lub rozłożyć płatność całości lub części należności na raty, biorąc pod uwagę możliwości płatnicze dłużnika.
§ 8.[Informacje zawarte we wniosku] 1. Wniosek, o którym mowa w § 7, zawiera: [6]
1) imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres dłużnika;
2) [7] kwotę zadłużenia;
3) informację o aktualnej sytuacji majątkowej dłużnika, w tym o jego zobowiązaniach;
4) podanie przyczyn ubiegania się o odroczenie terminu spłaty całości albo części należności, albo rozłożenie spłaty całości lub części należności na raty;
5) proponowane terminy i kwoty spłaty oraz źródła pokrycia zadłużenia.
1a. [8] Dłużnik, który nie prowadzi działalności rolniczej, dołącza do wniosku, o którym mowa w § 7, zaświadczenia albo oświadczenia dotyczące pomocy de minimis oraz informacje, o których mowa w art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej.
2. [9] W przypadku gdy wniosek nie spełnia wymagań, o których mowa w ust. 1, lub dłużnik, który nie prowadzi działalności rolniczej, nie przekazał zaświadczeń albo oświadczeń dotyczących pomocy de minimis lub informacji, o których mowa w art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, Prezes agencji płatniczej wzywa dłużnika na piśmie do uzupełnienia wniosku, a dłużnika, który nie prowadzi działalności rolniczej - do przekazania tych zaświadczeń albo tych oświadczeń lub tych informacji w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.
3. [10] Jeżeli dłużnik nie dokona czynności, o których mowa w ust. 2, lub dłużnik, który nie prowadzi działalności rolniczej, nie przekaże zaświadczeń albo oświadczeń dotyczących pomocy de minimis lub informacji, o których mowa w art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, w terminie, o którym mowa w ust. 3, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia, o czym dłużnik jest powiadamiany na piśmie.
§ 9.[Decyzja o rozłożeniu spłaty całości lub części należności na raty] 1. Umorzenie należności albo odroczenie terminu spłaty całości lub części należności lub rozłożenie spłaty całości lub części należności na raty następuje w odniesieniu do należności o charakterze:
1) administracyjnoprawnym - na podstawie decyzji administracyjnej;
2) cywilnoprawnym - na podstawie przepisów prawa cywilnego.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1 pkt 1, w zakresie rozłożenia spłaty całości lub części należności na raty, jest wydawana z zastrzeżeniem dopełnienia przez dłużnika warunku spłaty całości lub części należności rozłożonej na raty w terminach określonych w tej decyzji.
3. Decyzja o rozłożeniu spłaty całości lub części należności na raty zawiera pouczenie o konieczności spełnienia warunku, o którym mowa w ust. 2.
4. Umowa cywilnoprawna albo inna czynność cywilnoprawna, na podstawie której następuje umorzenie należności albo odroczenie terminu spłaty całości lub części należności lub rozłożenie spłaty całości lub części należności na raty, zawiera co najmniej:
1) oznaczenie stron umowy albo innej czynności cywilnoprawnej;
2) przedmiot umowy albo innej czynności cywilnoprawnej;
3) termin realizacji umowy albo innej czynności cywilnoprawnej;
4) kwotę należności;
5) określenie warunków rozwiązania umowy.
§ 10.[Postępowanie w sprawach umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej] Do postępowań w sprawach umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej z tytułu:
1) wypłaconych przez agencję płatniczą:
a) środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej „Sekcja Gwarancji”, Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji lub Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
b) krajowych środków publicznych przeznaczonych na współfinansowanie wydatków realizowanych z funduszy wymienionych w lit. a,
2) zabezpieczeń i kar nieobjętych klasyfikacją budżetową Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji lub Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
- wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosuje się przepisy niniejszego rozporządzenia.
§ 11.[Stosowanie przepisów rozporządzenia] Do umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności z tytułu wypłaconych przez Agencję Rynku Rolnego jako agencję płatniczą przed dniem 1 września 2017 r.:
1) środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej „Sekcja Gwarancji”, Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji lub Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
2) krajowych środków publicznych przeznaczonych na współfinansowanie wydatków realizowanych z funduszy wymienionych w pkt 1
- stosuje się przepisy niniejszego rozporządzenia.
§ 12.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.4)
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2016 r. poz. 1948, 1984 i 2260 oraz z 2017 r. poz. 60, 191, 659, 933, 935, 1089, 1475, 1529 i 1537.
2) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 27 z 03.02.2015, str. 7 oraz Dz. Urz. UE L 5 z 10.01.2017, str. 11.
3) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 865, Dz. Urz. UE L 130 z 19.05.2016, str. 11 oraz Dz. Urz. UE L 135 z 24.05.2016, str. 1.
4) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencjom płatniczym w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Dz. U. poz. 1747 oraz z 2015 r. poz. 1652), które utraciło moc z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1475).
[1] § 1a dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Dz.U. poz. 43). Zmiana weszła w życie 29 stycznia 2024 r.
[2] § 3 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Dz.U. poz. 43). Zmiana weszła w życie 29 stycznia 2024 r.
[3] § 3a dodany przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Dz.U. poz. 43). Zmiana weszła w życie 29 stycznia 2024 r.
[4] § 4 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 4 lit. a) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Dz.U. poz. 43). Zmiana weszła w życie 29 stycznia 2024 r.
[5] § 4 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 4 lit. b) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Dz.U. poz. 43). Zmiana weszła w życie 29 stycznia 2024 r.
[6] § 8 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Dz.U. poz. 43). Zmiana weszła w życie 29 stycznia 2024 r.
[7] § 8 ust. 1 pkt 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Dz.U. poz. 43). Zmiana weszła w życie 29 stycznia 2024 r.
[8] § 8 ust. 1a dodany przez § 1 pkt 5 lit. b) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Dz.U. poz. 43). Zmiana weszła w życie 29 stycznia 2024 r.
[9] § 8 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 5 lit. c) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Dz.U. poz. 43). Zmiana weszła w życie 29 stycznia 2024 r.
[10] § 8 ust. 3 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 5 lit. c) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty należności przypadających agencji płatniczej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Dz.U. poz. 43). Zmiana weszła w życie 29 stycznia 2024 r.
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00