Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2022-09-01
Wersja aktualna od 2022-09-01
obowiązujący
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI1)
z dnia 16 maja 2017 r.
w sprawie oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego
(ostatnia zmiana: Dz.U. z 2022 r., poz. 823) Pokaż wszystkie zmiany
Na podstawie art. 56 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie (Dz. U. z 2017 r. poz. 633) zarządza się, co następuje:
§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa:
1) wymagania w zakresie czystości odmianowej oraz metodykę, sposób i warunki dokonywania oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego dla poszczególnych gatunków, grup lub podgrup roślin rolniczych lub warzywnych;
2) wielkość prób pobieranych do oceny tożsamości i czystości odmianowej, w tym prób wzorcowych, sposób ich pakowania i oznakowania, terminy ich przesyłania do jednostki wskazanej przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, zwany dalej "Centralnym Ośrodkiem", i na adres wskazany przez ten ośrodek;
3) warunki oraz okres przechowywania prób materiału siewnego pobranych do oceny tożsamości i czystości odmianowej;
4) warunki pobierania prób wzorcowych, w tym prób materiału siewnego reprodukowanego w ramach systemów nasiennych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD);
5) zakres i terminy przekazywania przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, zwanego dalej "Głównym Inspektorem", dyrektorowi Centralnego Ośrodka informacji o planowanej liczbie prób materiału siewnego przeznaczonych do oceny tożsamości i czystości odmianowej oraz wykazu pobranych prób materiału siewnego wysłanych do oceny tożsamości i czystości odmianowej;
6) zakres i terminy przekazywania przez dyrektora Centralnego Ośrodka Głównemu Inspektorowi informacji o próbach urzędowych przyjętych do oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego.
§ 2.[Ocena tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego w sezonie wegetacyjnym] 1. Oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego dokonuje się we właściwym dla ocenianego gatunku sezonie wegetacyjnym następującym po dniu pobrania próby materiału siewnego.
2. Wymagania czystości odmianowej materiału siewnego dla poszczególnych gatunków, grup lub podgrup roślin rolniczych lub warzywnych odpowiadają wymaganiom czystości odmianowej określonej dla poszczególnych gatunków, grup lub podgrup roślin rolniczych i warzywnych w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie.
§ 3.[Miejsce i sposób dokonywania oceny] 1. Oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego dokonuje się przez porównanie roślin uzyskanych z próby badanej partii nasion odmiany z roślinami uzyskanymi z próby wzorcowej tej odmiany na poletku kontrolnym oraz z urzędowym opisem odmiany.
2. Oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego dokonuje się na poletku kontrolnym na podstawie obserwacji cech określonych w metodykach badania odrębności, wyrównania i trwałości (OWT) opracowanych na podstawie metodyk Wspólnotowego Urzędu Odmian Roślin (CPVO) lub wytycznych Międzynarodowego Związku Ochrony Nowych Odmian Roślin (UPOV), a w przypadku ich braku - metodyk krajowych opracowanych przez Centralny Ośrodek, udostępnionych na stronie internetowej administrowanej przez Centralny Ośrodek2).
3. Obserwacje cech prowadzi się zgodnie z metodyką badania OWT, w zakresie, w jakim była ona wykorzystana w celu sporządzenia urzędowego opisu w procesie rejestracji odmiany.
§ 3a.[Stosowanie powtarzalnych technik biochemicznych lub molekularnych] [1] W przypadku gdy podczas dokonywania oceny polowej materiału siewnego roślin rolniczych pojawią się wątpliwości co do tożsamości odmianowej tego materiału, to do sprawdzenia tożsamości odmianowej tego materiału Centralny Ośrodek może zastosować powtarzalne techniki biochemiczne lub molekularne, które zostały przyjęte przez systemy OECD i opublikowane na stronie podmiotowej OECD.
§ 4.[Wielkość poletka kontrolnego oraz jego układ] 1. Wielkość poletka kontrolnego oraz jego układ powinny być zaplanowane w taki sposób, aby można było łatwo dokonywać obserwacji całego poletka we wszystkich stadiach rozwoju roślin.
2. Próbę pobraną do oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego wysiewa się na dwóch poletkach kontrolnych.
3. Próbę wzorcową wysiewa się regularnie na każde dziesięć prób badanych partii tej samej odmiany.
§ 5.[Metodyka oceny poletkowej] Oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego poszczególnych gatunków, grup lub podgrup roślin rolniczych i warzywnych w zakresie szczegółowym dokonuje się zgodnie z metodyką oceny poletkowej określoną przez systemy nasienne OECD udostępnioną na stronie internetowej administrowanej przez Centralny Ośrodek3).
§ 6.[Wielkość prób materiału siewnego] Wielkość prób materiału siewnego pobieranych do oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego dla poszczególnych gatunków roślin rolniczych i warzywnych jest określona w załączniku do rozporządzenia.
§ 7.[Próba wzorcowa odmiany] 1. W celu dokonania oceny tożsamości i czystości odmianowej pobiera się próbę wzorcową odmiany z próby wzorca odmiany wpisanej do rejestru odmian, o którym mowa w art. 5 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie, zwanego dalej "krajowym rejestrem".
2. Próba wzorcowa odmiany powinna mieć wielkość wystarczającą do dokonania oceny tożsamości i czystości odmianowej w danym sezonie wegetacyjnym oraz umożliwić weryfikację próby wzorcowej w następnym sezonie wegetacyjnym i stanowić nie mniej niż dwukrotność wielkości próby określonej w załączniku do rozporządzenia.
3. W celu dokonania oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego reprodukowanego w ramach systemów nasiennych OECD odmian niewpisanych do krajowego rejestru lub wspólnotowego katalogu próba wzorcowa odmiany jest pobierana z partii przywiezionej do kraju i przeznaczonej do reprodukcji.
§ 8.[Ocena tożsamości odmian innych niż wpisane do krajowego rejestru] 1. W celu dokonania oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego odmian innych niż wpisane do krajowego rejestru próbę wzorcową odmiany wraz z urzędowym opisem sporządzonym przez jednostkę zajmującą się rejestracją odmian w danym państwie dostarcza się, za pośrednictwem Głównego Inspektora, do Centralnego Ośrodka.
2. W przypadku gdy próba wzorcowa, o której mowa w ust. 1, zostanie dostarczona po agrotechnicznym terminie siewu badanego gatunku lub odmiany, pobraną próbę badanej partii wysiewa się w najbliższym sezonie wegetacyjnym następującym po dniu otrzymania próby wzorcowej.
§ 9.[Przechowywanie pobranej próby] 1. Próbę pobraną do oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego do czasu wysiania na poletku kontrolnym jednostka wskazana przez Centralny Ośrodek przechowuje w warunkach zapewniających zachowanie jej właściwości.
2. Pozostałości prób pobranych do oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego i wysianych na poletku kontrolnym przechowuje się do dnia 30 listopada roku następującego po roku jej wysiania.
3. Próbę pobraną do oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego, która nie została wysiana na poletku kontrolnym, jednostka wskazana przez Centralny Ośrodek przechowuje w warunkach zapewniających zachowanie jej właściwości do dnia 30 listopada drugiego sezonu wegetacyjnego po dniu pobrania próby.
§ 10.[Terminy przesyłania prób materiału siewnego] Ustala się następujące terminy przesyłania prób materiału siewnego do oceny tożsamości i czystości odmianowej:
1) dla roślin rolniczych:
a) rzepaku ozimego, życicy wielokwiatowej (syn. rajgras włoski) - do dnia 15 sierpnia,
b) jęczmienia ozimego - do dnia 25 sierpnia,
c) pozostałych gatunków zbóż ozimych oraz wyki kosmatej - do dnia 15 września,
d) pozostałych gatunków - do dnia 10 marca;
2) dla roślin warzywnych:
a) warzyw dyniowatych - do dnia 15 kwietnia,
b) cebuli - odmian zimujących - do dnia 31 lipca,
c) pozostałych gatunków warzyw do uprawy w polu - do dnia 28 lutego,
d) sałaty do uprawy w szklarni - do dnia 15 września,
e) pozostałych gatunków warzyw do uprawy w szklarni - do dnia 15 grudnia,
f) sałaty do uprawy w tunelu foliowym - do dnia 31 stycznia,
g) pozostałych gatunków warzyw do uprawy w tunelu foliowym - do dnia 28 lutego.
§ 11.[Informacje umieszczane na etykiecie] 1. Próby materiału siewnego pobrane do oceny tożsamości i czystości odmianowej powinny być:
1) zapakowane w płócienne woreczki;
2) zaplombowane urzędowymi, numerowanymi plombami;
3) zaopatrzone w dwie etykiety, z których jedna jest umieszczana na zewnątrz, a druga wewnątrz opakowania.
2. Etykiety, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zawierają następujące informacje:
1) nazwę gatunku w języku polskim;
2) nazwę odmiany;
3) symbol kategorii lub stopnia kwalifikacji;
4) numer partii, z której pobrano próbę do oceny, oraz numer partii, z której wytworzono daną partię materiału siewnego;
5) imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres właściciela partii materiału siewnego;
6) napisy:
a) "OT",
b) "OECD" - w przypadku partii kwalifikowanych według systemu oceny określonej przez OECD,
c) "kraj" - w przypadku partii kwalifikowanych według systemu krajowego.
3. Oprócz informacji, o których mowa w ust. 2, na etykiecie umieszczanej na zewnątrz opakowania podaje się:
1) masę tysiąca nasion (MTN) - dla prób zawierających nasiona roślin zbożowych, bobowatych grubonasiennych oraz rzepaku;
2) imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres zachowującego odmianę - dla prób materiału siewnego odmian innych niż wpisane do krajowego rejestru;
3) zdolność kiełkowania nasion;
4) informację o zaprawieniu (w tym nazwa zaprawy lub substancji aktywnej), w przypadku gdy próba została pobrana z partii zaprawionej.
§ 12.[Informacje zawarte w wykazie pobranych prób materiału siewnego] 1. Główny Inspektor przekazuje dyrektorowi Centralnego Ośrodka:
1) informacje o planowanej liczbie prób materiału siewnego poszczególnych gatunków lub grup roślin przeznaczonych do oceny tożsamości i czystości odmianowej w terminie do końca czerwca roku poprzedzającego ocenę;
2) wykaz pobranych prób materiału siewnego wysłanych do oceny tożsamości i czystości odmianowej dla poszczególnych gatunków nie później niż do dnia określającego termin przesyłania prób, o którym mowa w § 10.
2. Wykaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, zawiera:
1) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres prowadzącego obrót będącego właścicielem partii, z której pobrano próbę;
2) nazwę:
a) gatunku,
b) odmiany;
3) numer partii, z której pobrano próbę;
4) kategorię lub stopień kwalifikacji;
5) oznaczenie OECD, w przypadku gdy partia, z której pobrano próbę, została wytworzona w systemie OECD;
6) informację o protokole pobrania próby;
7) informację o wynikach oceny laboratoryjnej co najmniej w zakresie zdolności kiełkowania.
§ 13.[Informacja o próbach urzędowych przyjętych i wysianych] 1. Dyrektor Centralnego Ośrodka przekazuje Głównemu Inspektorowi informację o próbach urzędowych przyjętych i wysianych do oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego w terminie 21 dni od dnia założenia poletka kontrolnego dla danego gatunku lub grupy gatunków.
2. Informacja, o której mowa w ust. 1, zawiera:
1) nazwę:
a) gatunku,
b) odmiany;
2) numer partii, z której pobrano próbę;
3) kategorię lub stopień kwalifikacji;
4) oznaczenie OECD, w przypadku gdy partia, z której pobrano próbę, została wytworzona w systemie OECD.
§ 14.[Próby materiału siewnego przesyłane do oceny w 2017 r.] W 2017 r.:
1) prób materiału siewnego życicy wielokwiatowej (syn. rajgras włoski) nie przesyła się do oceny czystości i tożsamości odmianowej;
2) próby materiału siewnego życicy wielokwiatowej westerwoldzkiej (syn. rajgras holenderski) przesyła się do oceny czystości i tożsamości odmianowej w terminie do dnia 15 sierpnia.
§ 15.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.4)
1) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 1906).
2) http://www.coboru.pl/Polska/Badania_OWT/metodykiCPVO.aspx http://www.coboru.pl/Polska/Badania_OWT/metodykiUPOV.aspx
3) http://www.coboru.pl/Polska/Ocena_tozsamosci/ocena_tozsamosci.aspx
4) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 stycznia 2014 r. w sprawie tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego (Dz. U. poz. 151), które na podstawie art. 10 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin (Dz. U. poz. 2246) traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
Załącznik do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 16 maja 2017 r. (poz. 1048)
WIELKOŚĆ PRÓB MATERIAŁU SIEWNEGO POBIERANYCH DO OCENY TOŻSAMOŚCI I CZYSTOŚCI ODMIANOWEJ MATERIAŁU SIEWNEGO DLA POSZCZEGÓLNYCH GATUNKÓW ROŚLIN ROLNICZYCH I WARZYWNYCH
Lp. | Nazwa polska | Masa próby w gramach |
Rośliny rolnicze | ||
Rośliny zbożowe | ||
1 | Gryka | 1000,0 |
2 | Jęczmień | 2000,0 |
3 | Kukurydza | 800,0 |
4 | Mozga kanaryjska (syn. kanar) | 500,0 |
5 | Owies nagi (syn. owies nagoziarnisty) | 2000,0 |
6 | Owies szorstki (syn. owies owsik) | 2000,0 |
7 | Owies zwyczajny, w tym owies bizantyjski | 2000,0 |
7a | Proso zwyczajne | 500,0 |
8 | Pszenica orkisz | 2000,0 |
9 | Pszenica twarda | 2000,0 |
10 | Pszenica zwyczajna | 2000,0 |
11 | Pszenżyto | 2000,0 |
12 | Żyto | 2000,0 |
Rośliny oleiste i włókniste | ||
1 | Gorczyca biała | 500,0 |
2 | Gorczyca sarepska | 300,0 |
3 | Kminek zwyczajny | 500,0 |
4 | Konopie | 1000,0 |
5 | Len zwyczajny | 300,0 |
6 | Mak | 200,0 |
7 | Rzepak | 300,0 |
8 | Rzepik | 300,0 |
9 | Słonecznik | 250,0 |
10 | Soja | 2000,0 |
Rośliny pastewne | ||
Bobowate - Fabaceae (Motylkowate - Leguminosae) | ||
1 | Bobik | 3000,0 |
2 | Esparceta siewna | 500,0 |
3 | Groch siewny | 2000,0 |
4 | Komonica zwyczajna | 300,0 |
5 | Koniczyna biała | 300,0 |
6 | Koniczyna białoróżowa (syn. koniczyna szwedzka) | 300,0 |
7 | Koniczyna krwistoczerwona (syn. inkarnatka) | 300,0 |
8 | Koniczyna łąkowa (syn. koniczyna czerwona) | 300,0 |
9 | Koniczyna perska | 300,0 |
10 | Lucerna chmielowa | 300,0 |
11 | Lucerna mieszańcowa | 300,0 |
12 | Lucerna siewna | 300,0 |
13 | Łubin biały | 2000,0 |
14 | Łubin wąskolistny | 2000,0 |
15 | Łubin żółty | 2000,0 |
16 | Rutwica wschodnia | 500,0 |
17 | Wyka kosmata | 2000,0 |
18 | Wyka siewna | 2000,0 |
Wiechlinowate - Poaceae (Trawy - Gramineae) | ||
1 | Festulolium | 300,0 |
2 | Kostrzewa czerwona | 300,0 |
3 | Kostrzewa łąkowa | 300,0 |
4 | Kostrzewa nitkowata | 300,0 |
5 | Kostrzewa owcza | 300,0 |
6 | Kostrzewa szczeciniasta | 300,0 |
7 | Kostrzewa trzcinowa | 300,0 |
8 | Kupkówka pospolita | 300,0 |
9 | Mietlica biaława | 300,0 |
10 | Mietlica pospolita | 300,0 |
11 | Mietlica psia | 300,0 |
12 | Mietlica rozłogowa | 300,0 |
13 | Rajgras wyniosły (syn. rajgras francuski) | 300,0 |
14 | Stokłosa uniolowata | 300,0 |
15 | Tymotka kolankowata | 300,0 |
16 | Tymotka łąkowa | 300,0 |
17 | Wiechlina błotna | 300,0 |
18 | Wiechlina gajowa | 300,0 |
19 | Wiechlina łąkowa | 300,0 |
20 | Wiechlina zwyczajna | 300,0 |
21 | Wyczyniec łąkowy | 300,0 |
22 | Życica mieszańcowa (syn. rajgras oldenburski) | 300,0 |
23 | Życica trwała (syn. rajgras angielski) | 300,0 |
24 | Życica wielokwiatowa, w tym życica wielokwiatowa westerwoldzka (syn. rajgras włoski, w tym syn. rajgras holenderski) | 300,0 |
Inne gatunki | ||
1 | Brukiew | 500,0 |
2 | Facelia błękitna | 300,0 |
3 | Kapusta pastewna | 300,0 |
4 | Rzodkiew oleista | 300,0 |
Burak | ||
1 | Burak cukrowy | 500,0 |
2 | Burak pastewny | 500,0 |
Rośliny warzywne | ||
1 | Bób | 1000,0 |
2 | Brokuł | 20,0 |
3 | Burak ćwikłowy | 200,0 |
4 | Burak liściowy | 200,0 |
5 | Cebula siedmiolatka (syn. czosnek dęty) | 50,0 |
6 | Cebula, w tym echalion | 50,0 |
7 | Cykoria korzeniowa | 300,0 |
8 | Cykoria liściowa i cykoria sałatowa | 300,0 |
9 | Czosnek pospolity | 20 główek (200 ząbków) |
10 | Dynia olbrzymia | 500,0 |
11 | Dynia zwyczajna | 300,0 |
12 | Endywia - endywia eskariola i endywia kędzierzawa | 300,0 |
13 | Fasola wielokwiatowa | 750,0 |
14 | Fasola zwykła karłowa | 500,0 |
15 | Fasola zwykła tyczna | 500,0 |
16 | Groch siewny cukrowy | 2000,0 |
17 | Groch siewny łuskowy - o nasionach pomarszczonych i o nasionach gładkich | 2000,0 |
18 | Jarmuż | 20,0 |
19 | Kalafior | 20,0 |
20 | Kalarepa | 20,0 |
21 | Kapusta brukselska | 20,0 |
22 | Kapusta głowiasta biała | 20,0 |
23 | Kapusta głowiasta czerwona | 20,0 |
24 | Kapusta pekińska | 20,0 |
25 | Kapusta włoska | 20,0 |
26 | Karczoch - karczoch hiszpański (syn. kard) i karczoch zwyczajny | 100,0 |
27 | Kawon (syn. arbuz) | 100,0 |
28 | Koper włoski (syn. fenkuł) | 100,0 |
29 | Kukurydza cukrowa | 500,0 |
30 | Kukurydza pękająca | 500,0 |
31 | Marchew - jadalna i pastewna | 100,0 |
32 | Melon | 100,0 |
33 | Oberżyna | 5,0 |
34 | Ogórek - sałatkowy i konserwowy | 50,01) |
35 | Papryka | 5,0 |
36 | Pietruszka | 100,0 |
37 | Pomidor | 5,0 |
38 | Por | 5,0 |
39 | Rabarbar | 12 karp |
40 | Roszponka warzywna | 20,0 |
41 | Rzepa | 20,0 |
42 | Rzodkiew | 200,0 |
43 | Rzodkiewka | 200,0 |
44 | Sałata | 2,0 |
45 | Seler korzeniowy | 5,0 |
46 | Seler naciowy | 5,0 |
47 | Skorzonera (syn. wężymord) | 100,0 |
48 | Szalotka | 50,0 |
49 | Szczypiorek | 50,0 |
50 | Szparag | 10,02) |
51 | Szpinak | 300,0 |
52 | Trybuła ogrodowa | 50,0 |
Objaśnienia:
1) Dla odmian przeznaczonych do uprawy pod osłonami - 50 nasion (sztuk).
2) Albo 60 karp.
[1] § 3a dodany przez § 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 kwietnia 2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego (Dz.U. poz. 823). Zmiana weszła w życie 1 września 2022 r.