Art. 1.[Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych] W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.¹⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 4:

a) w pkt 2 po lit. za dodaje się lit. zaa w brzmieniu:

„zaa) inne niż powiatowe urzędy pracy podmioty wypłacające stypendium w okresie szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w ramach projektów lub programów finansowanych z udziałem środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej – w stosunku do osób pobierających stypendium w okresie szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego,”,

b) po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:

„2a) podmiot zgłaszający ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych – podmiot niebędący płatnikiem składek, o którym mowa w pkt 2, który dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 4 oraz art. 8 ust. 2a;”,

c) po pkt 16 dodaje się pkt 16a w brzmieniu:

„16a) numer rachunku składkowego – numer rachunku wygenerowany przez Zakład, zgodny ze standardem Numeru Rachunku Bankowego (NRB);”;

2) w art. 23 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, 648, 768 i 935) z wyłączeniem art. 56a.”;

3) art. 31 otrzymuje brzmienie:

„Art. 31. Do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio: art. 12, art. 26, art. 29 § 1 i 2, art. 33–33b, art. 38a, art. 51 § 1, art. 55, art. 59 § 1 pkt 1, 3, 4, 8 i 9, art. 60 § 1, art. 61 § 1, art. 62 § 1, 3 i 5, art. 62b § 1 pkt 2 i § 3, art. 72 § 1 pkt 1 i 4 i § 2, art. 73 § 1 pkt 1 i 5, art. 77b § 1 i 2, art. 91, art. 93, art. 93a–93c, art. 93e, art. 94, art. 97 § 1, art. 98 § 1 i § 2 pkt 1, 2, 5 i 7, art. 100, art. 101, art. 105 § 1 i 2, art. 106 § 1 i 2, art. 107 § 1, 1a, § 2 pkt 2 i 4 i § 3, art. 108 § 1, 3 i 4, art. 109 § 1 w zakresie art. 29, art. 109 § 2 pkt 1, art. 110 § 1, § 2 pkt 2 i § 3, art. 111 § 1–4 i § 5 pkt 1, art. 112 § 1–5, art. 112b, art. 112c, art. 113, art. 114, art. 115–117, art. 118 § 1 oraz art. 119 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.”;

4) w art. 33 po ust. 4 dodaje się ust. 4a i 4b w brzmieniu:

„4a. Organ prowadzący rejestr PESEL przekazuje do Zakładu w formie elektronicznej:

1) zbiór nowo nadanych poprzedniego dnia numerów PESEL i odpowiadające im dane z rejestru PESEL;

2) informacje o dokonanej poprzedniego dnia zmianie danych objętych zbiorem, o którym mowa w pkt 1.

4b. Format przekazywanych danych, o których mowa w ust. 4a, uzgadniają organ prowadzący rejestr PESEL i Zakład.”;

5) w art. 34 w ust. 2 skreśla się wyrazy „z zakresu ubezpieczeń społecznych”;

6) w art. 35:

a) w ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:

„We wszystkich dokumentach związanych z ubezpieczeniami społecznymi, w tym z rozliczaniem składek oraz przyznawaniem i wypłatą świadczeń określonych odrębnymi przepisami, podaje się:”,

b) po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu:

„1b. Do dokumentów płatniczych, o których mowa w art. 47 ust. 4a, nie stosuje się przepisu ust. 1.”;

7) po art. 38 dodaje się art. 38a w brzmieniu:

„Art. 38a. 1. Jeżeli w związku z przeprowadzonym postępowaniem wyjaśniającym lub kontrolą wykonywania przez płatników składek obowiązków z zakresu ubezpieczenia społecznego zachodzi konieczność wydania decyzji, o której mowa w art. 83 ust. 1 pkt 1a, Zakład wydaje decyzję podmiotowi zgłaszającemu ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych oraz płatnikowi składek ustalonemu przez Zakład.

2. Jeżeli w wyniku uprawomocnienia się decyzji, o której mowa w ust. 1, zostanie potwierdzone, że płatnikiem składek jest płatnik składek ustalony przez Zakład, Zakład sporządza za tego płatnika z urzędu dokumenty związane z ubezpieczeniami społecznymi określone w ustawie za okres wskazany w decyzji.

3. Jeżeli podmiot zgłaszający ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych wypłacał świadczenia podlegające rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne za okres wskazany w decyzji, sporządzane przez Zakład dokumenty, o których mowa w ust. 2, uwzględniają te świadczenia.

4. Składki nienależnie opłacone przez podmiot zgłaszający ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych za okres wskazany w decyzji, o której mowa w ust. 1, Zakład zalicza z urzędu na poczet należności z tytułu składek płatnika składek. Zakład dokonuje zaliczenia ustalonej do zaliczenia kwoty na poczet zaległych lub bieżących składek, a w razie ich braku – na poczet przyszłych składek. Przepisów art. 24 ust. 6a–6f nie stosuje się.

5. Kwotę do zaliczenia na poczet należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ustala się dla okresów rozliczeniowych wskazanych w decyzji, o której mowa w ust. 1, dla wszystkich ubezpieczonych płatnika składek, zgłoszonych za dany okres rozliczeniowy przez podmiot zgłaszający ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych według następującego wzoru:

6. Kwotę do zaliczenia na poczet należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne płatnika składek ustala się w zaokrągleniu do pełnych złotych w dół, a grosze pomija się.

7. Do należności płatnika składek z tytułu składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne ust. 4–6 stosuje się odpowiednio.”;

8) po art. 43a dodaje się art. 43b w brzmieniu:

„Art. 43b. 1. Zakład generuje i przydziela numer rachunku składkowego dla płatnika składek niezwłocznie po utworzeniu konta płatnika składek, w celu opłacania należności z tytułu składek, o których mowa w art. 47 ust. 4.

2. Dla płatników składek rozliczających składki w odrębnych deklaracjach Zakład generuje numer rachunku składkowego osobny dla każdego z zakresów numerów deklaracji.

3. Informację o przydzielonym numerze rachunku składkowego Zakład niezwłocznie przekazuje płatnikowi składek w postaci papierowej za pośrednictwem operatora pocztowego jako przesyłkę rejestrowaną lub – w przypadku płatnika składek, który w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład utworzył profil informacyjny – udostępnia numer rachunku składkowego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład.

4. W przypadku nieotrzymania informacji o przydzielonym numerze rachunku składkowego płatnik składek jest obowiązany zwrócić się do terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu o jej przekazanie, przed najbliższym terminem opłacania składek.

5. Skutki otrzymania błędnej informacji o przydzielonym numerze rachunku składkowego nie obciążają płatnika składek.”;

9) w art. 45:

a) w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) ewidencjonuje się dane identyfikacyjne, numery rachunków składkowych, numer NIP i numer identyfikacyjny REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich – numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu, nazwy i numery rachunków bankowych płatnika składek, dane informacyjne płatnika składek, w tym szczególną formę prawną według krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON), kod rodzaju działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) oraz wszelkie inne dane konieczne do obsługi konta, a w szczególności do celów rozliczania należności z tytułu składek oraz do celów prowadzenia postępowania egzekucyjnego, w tym informacje dotyczące wspólników spółek cywilnych, jawnych i komandytowych, w zakresie rejestrowanym w Centralnym Rejestrze Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników;”,

b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Zakład ma prawo uzupełniać dane na koncie płatnika składek o numery NIP i REGON oraz numery rachunków składkowych.”;

10) w art. 47:

a) w ust. 4:

– wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:

„Należności z tytułu składek na:”,

– w pkt 5 na końcu skreśla się kropkę i dodaje się część wspólną w brzmieniu:

„– opłaca się jedną wpłatą na przydzielony przez Zakład numer rachunku składkowego.”,

b) w ust. 4a:

– wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:

„Należności z tytułu składek, o których mowa w ust. 4, płatnik składek opłaca przy użyciu:”,

– pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) dokumentów płatniczych składanych za pośrednictwem dostawcy usług płatniczych według wzorów określonych przez dostawcę usług płatniczych,”,

– pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) dokumentu elektronicznego z programu informatycznego udostępnianego płatnikom składek przez dostawcę usług płatniczych,”,

c) uchyla się ust. 4d,

d) ust. 5 otrzymuje brzmienie:

„5. Informacje zawarte w dokumentach płatniczych przekazywane są jako zlecenie płatnicze dla Zakładu poprzez międzybankowy system elektroniczny lub poprzez system elektronicznych rozrachunków wewnątrzbankowych banku obsługującego rachunek bankowy Zakładu, w ramach którego są prowadzone rachunki składkowe. Zlecenie to powinno w szczególności zawierać numer rachunku składkowego oraz datę obciążenia rachunku bankowego płatnika, jeżeli wpłata jest dokonana w formie polecenia przelewu, lub datę dokonania wpłaty, jeżeli wpłata jest dokonana w formie gotówkowej.”,

e) uchyla się ust. 5a,

f) ust. 6 i 7 otrzymują brzmienie:

„6. Dokument płatniczy musi zawierać w szczególności numer rachunku składkowego.

7. Brak możliwości identyfikacji wpłaty płatnika składek lub błędne oznaczenie numeru rachunku składkowego nie obciąża Zakładu.”,

g) ust. 10a otrzymuje brzmienie:

„10a. Jeżeli nie nastąpiło przekazanie składki do otwartego funduszu emerytalnego w terminie, od Zakładu są należne odsetki liczone według zmiennej stopy procentowej obowiązującej dla kolejnych trzymiesięcznych okresów rozpoczynających się pierwszego dnia każdego kwartału kalendarzowego. Wysokość zmiennej stopy procentowej jest obliczana jako średnia arytmetyczna stóp referencyjnych Narodowego Banku Polskiego obowiązujących w okresie 3 miesięcy do końca miesiąca poprzedzającego ostatni miesiąc przed rozpoczęciem danego kwartału i jest zaokrąglana do dwóch miejsc po przecinku. Do obliczania odsetek przyjmuje się, że rok liczy 365 dni.”,

h) uchyla się ust. 10c–10g,

i) ust. 10h i 10i otrzymują brzmienie:

„10h. Odsetki określone w ust. 10a są przekazywane na rachunek ubezpieczonego do otwartego funduszu emerytalnego.

10i. Odsetek, o których mowa w ust. 10a, nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekroczyłaby 2,00 zł.”;

11) w art. 49:

a) w ust. 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:

„1a) kolejność i sposób zaliczania wpłat na należności FUS oraz inne należności, do których poboru jest obowiązany Zakład,”,

b) uchyla się ust. 3 i 3a,

c) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do innych należności, do których poboru jest obowiązany Zakład.”;

12) w art. 50:

a) po ust. 4 dodaje się ust. 4a–4c w brzmieniu:

„4a. Zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek oraz decyzje o odmowie wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek wydane przez Zakład w postaci dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym mogą być wykorzystywane w formie wydruku przez płatnika składek, który je uzyskał.

4b. Zakład umożliwia weryfikację zaświadczenia lub decyzji, o których mowa w ust. 4a, przez udostępnioną przez Zakład stronę internetową, po podaniu:

1) danych identyfikujących zaświadczenie albo decyzję;

2) typu identyfikatora płatnika składek i jego numeru;

3) daty wydania zaświadczenia lub decyzji.

4c. Wydruki, o których mowa w ust. 4a, mają moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Zakład, jeżeli zawierają dane, o których mowa w ust. 4b, umożliwiające ich weryfikację w sposób określony w tym przepisie.”,

b) po ust. 10a dodaje się ust. 10aa–10ac w brzmieniu:

„10aa. Opłatę, o której mowa w ust. 10, wnosi się w terminie 14 dni od dnia wystawienia przez Zakład rachunku.

10ab. Od nieuiszczonej w terminie opłaty, o której mowa w ust. 10, należne są od komornika sądowego odsetki w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego. Odsetek nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 1113, 1250, 1823 i 1948) za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej.

10ac. W sprawach o roszczenia z tytułu opłaty, o której mowa w ust. 10, i odsetek, o których mowa w ust. 10ab, stosuje się przepisy prawa cywilnego.”;

13) w art. 61 ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Prognoza, o której mowa w ust. 3, jest przedstawiana Radzie Ministrów co 3 lata, do dnia 30 czerwca, wraz z opinią aktuariusza działającego na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej. Wyboru aktuariusza dokonuje Rada Nadzorcza Zakładu.”;

14) po art. 66 dodaje się art. 66a w brzmieniu:

„Art. 66a. Zakład jest dostawcą usług płatniczych w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.”;

15) w art. 75 w ust. 2 w pkt 11 na końcu kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 12 w brzmieniu:

„12) wybór aktuariusza działającego na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, który sporządzi opinię do wieloletniej prognozy kroczącej dochodów i wydatków funduszu emerytalnego, o której mowa w art. 61 ust. 1.”;

16) w art. 83 w ust. 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:

„1a) ustalania płatnika składek;”;

17) w art. 83d dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

„2. Nie wydaje się interpretacji indywidualnych w zakresie tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację są przedmiotem toczącego się postępowania wyjaśniającego lub kontroli albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji Zakładu.”.

Art. 2.[Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw] W ustawie z dnia 28 maja 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 675) w art. 34 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1. W latach 2017–2026 maksymalny limit wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu zasiłków macierzyńskich za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego wynosi w:

1) 2017 r. – 5 324 875 000 zł;

2) 2018 r. – 5 774 016 000 zł;

3) 2019 r. – 6 292 069 000 zł;

4) 2020 r. – 6 834 548 000 zł;

5) 2021 r. – 7 385 976 000 zł;

6) 2022 r. – 7 930 340 000 zł;

7) 2023 r. – 8 485 328 000 zł;

8) 2024 r. – 9 059 883 000 zł;

9) 2025 r. – 9 199 780 000 zł;

10) 2026 r. – 9 785 606 000 zł.

2. W przypadku gdy wielkość wydatków z tytułu zasiłków macierzyńskich za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego po pierwszym półroczu danego roku budżetowego wyniesie więcej niż 49% limitu wydatków przewidzianych na ten rok, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może zwiększyć limity, o których mowa w ust. 1, o kwoty oszczędności z tytułu innych wydatków lub podejmie inne działania w celu zagwarantowania możliwości wypłaty świadczeń z tytułu zasiłków macierzyńskich za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego wszystkim uprawnionym.”.

Art. 3.[Termin na wygenerowanie rachunków numerów składkowych] 1. Do dnia 31 grudnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wygeneruje numery rachunków składkowych, o których mowa w art. 43b ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, i zewidencjonuje je na kontach płatników składek wpisanych do Centralnego Rejestru Płatników Składek.

2. Do dnia 31 grudnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekaże informacje o numerach rachunków składkowych płatnikom składek, którzy opłacają należności z tytułu składek, w postaci papierowej za pośrednictwem operatora pocztowego jako przesyłkę rejestrowaną lub – w przypadku płatników składek, którzy w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych utworzyli profil informacyjny – udostępni numery rachunków składkowych w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

3. Jeżeli płatnicy składek, o których mowa w ust. 2, nie otrzymają informacji o numerach rachunków składkowych w terminie do dnia 31 grudnia 2017 r., są obowiązani zwrócić się do terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o jej przekazanie przed najbliższym terminem opłacania składek.

4. Numery rachunków składkowych wygenerowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do dnia 31 grudnia 2017 r. będą aktywne od dnia 1 stycznia 2018 r.

Art. 4.[Przekazanie zbioru numerów PESEL] 1. Organ prowadzący rejestr PESEL przekaże do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w formie elektronicznej zbiór nadanych w okresie od dnia 19 kwietnia 2016 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy numerów PESEL i odpowiadające im dane z rejestru PESEL, aktualnych na dzień przekazania.

2. Format przekazywanych danych, o których mowa w ust. 1, uzgadniają organ prowadzący rejestr PESEL i Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Art. 5.[Odpowiednie stosowanie przepisów] 1. Do składek nienależnie opłaconych przez podmiot, który zgłosił ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nieprzedawnionych na dzień jej wejścia w życie stosuje się odpowiednio art. 38a ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

2. Do składek nienależnie opłaconych przez podmiot, który zgłosił ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych, za okres wskazany w decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym wydanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się odpowiednio art. 38a ust. 3–7 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

3. Do wpłat dokonanych po dniu 31 grudnia 2017 r., dotyczących należności z tytułu składek, do których poboru jest obowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych, za okres przed dniem 1 stycznia 2018 r. stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

4. Przepis art. 47 ust. 10a ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą ma zastosowanie do obliczania odsetek należnych od pierwszego dnia kwartału kalendarzowego następującego po dniu wejścia w życie ustawy.

5. Postępowania o wymierzenie dodatkowej opłaty na podstawie art. 47 ust. 10c ustawy zmienianej w art. 1 wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy ulegają umorzeniu z mocy prawa.

6. Dodatkowe opłaty wymierzone do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie art. 47 ust. 10c ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym będą dochodzone i przekazywane na dotychczasowych zasadach.

7. Nadpłaty powstałe z tytułu dodatkowej opłaty wymierzonej na podstawie art. 47 ust. 10c ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym rozlicza się na należności z tytułu składek.

8. Do rozpatrzenia wniosków komorników sądowych złożonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie art. 50 ust. 10 ustawy zmienianej w art. 1 stosuje się przepisy art. 50 ust. 10aa–10ac ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

9. Do rozpatrzenia wniosków złożonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie art. 83d ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 6.[Dotychczasowe przepisy wykonawcze] Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 49 ust. 2 i 4 ustawy zmienianej w art. 1 zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 49 ust. 2 i 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 7.[Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:

1) art. 1 pkt 1 lit. c, pkt 9 i art. 3, które wchodzą w życie z dniem 1 października 2017 r.;

2) art. 1 pkt 6, 8, pkt 10 lit. a–f, pkt 11 i art. 6, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.