§ 1.[Zapewnienie funkcjonariuszowi celnemu bezpiecznych i higienicznych warunków służby] Szef Służby Celnej albo dyrektor izby celnej zapewnia funkcjonariuszowi celnemu, zwanemu dalej „funkcjonariuszem”, bezpieczne i higieniczne warunki służby przez:

1) zapewnienie pełnienia służby w budynkach i pomieszczeniach, które spełniają wymagania i normy odpowiednie do rodzaju wykonywanych czynności oraz liczby funkcjonariuszy;

2) właściwe utrzymanie budynków, pomieszczeń, stanowisk służbowych, pojazdów, maszyn oraz innych urządzeń technicznych i instalacji;

3) stworzenie właściwych warunków higieniczno-sanitarnych oraz udostępnienie funkcjonariuszom niezbędnych środków higieny osobistej;

4) zorganizowanie właściwego na danym stanowisku służbowym wyposażenia technicznego gwarantującego bezpieczne wykonywanie czynności służbowych i spełniającego wymagania określone w odrębnych przepisach;

5) zapoznawanie funkcjonariuszy z przepisami i zasadami dotyczącymi bezpiecznego wykonywania czynności służbowych oraz wydawanie stosownych instrukcji w tym zakresie;

6) zapewnienie przestrzegania przez funkcjonariuszy przepisów i zasad z zakresu bezpieczeństwa i higieny służby;

7) zapewnienie wykonania zaleceń wydawanych przez służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, o której mowa w art. 237¹¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, 2138 i 2255), oraz przez inne uprawnione podmioty.

§ 2.[Obowiązki przełożonego] Przełożony zapewnia:

1) organizowanie wykonywania zadań przez podległych funkcjonariuszy z uwzględnieniem bezpiecznych i higienicznych warunków służby;

2) informowanie funkcjonariuszy o sposobach wykonywania czynności służbowych, występujących zagrożeniach i sposobach postępowania w sytuacjach awarii lub zagrożenia;

3) egzekwowanie przestrzegania przez podległych funkcjonariuszy przepisów z zakresu bezpieczeństwa i higieny służby;

4) organizowanie służby z uwzględnieniem zabezpieczenia funkcjonariuszy przed wypadkami, chorobami zawodowymi i innymi schorzeniami związanymi z wykonywaniem obowiązków służbowych;

5) informowanie funkcjonariuszy o sposobie posługiwania się środkami ochrony indywidualnej;

6) wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad funkcjonariuszami.

§ 3.[Obowiązki funkcjonariusza] Funkcjonariusz realizuje obowiązek, o którym mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej, w zakresie przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny służby, przez:

1) znajomość przepisów oraz zasad bezpiecznego wykonywania czynności i zadań służbowych, wykonywanie tych czynności zgodnie z tymi przepisami i zasadami oraz stosowanie się do wydawanych w tym zakresie poleceń przełożonych;

2) znajomość przepisów oraz zasad posługiwania się przydzielonym wyposażeniem technicznym;

3) branie udziału w szkoleniach i poddawanie się egzaminom ze znajomości zagadnień i przepisów z dziedziny bezpieczeństwa i higieny służby;

4) dbanie o należyty stan powierzonego sprzętu, narzędzi i urządzeń oraz porządek i ład w miejscu pełnienia służby;

5) stosowanie środków ochrony zbiorowej, a także używanie przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego zgodnie z ich przeznaczeniem, a po ich użyciu zwrócenie ich osobie odpowiedzialnej za ich stosowanie;

6) współdziałanie ze swoim przełożonym w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny służby;

7) niepowodowanie odłączenia, zmiany lub usuwania urządzeń bezpieczeństwa zainstalowanych na maszynach, przyrządach, narzędziach, instalacjach i budynkach oraz stosowanie i wykorzystywanie tych urządzeń w sposób prawidłowy;

8) niezwłoczne informowanie przełożonego właściwego w zakresie odpowiedzialności za sprawy bezpieczeństwa i higieny służby o każdej sytuacji w miejscu pełnienia służby, która może pociągać za sobą poważne i bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa i higieny służby, oraz o niedostatkach w przedsięwzięciach ochrony.

§ 4.[Funkcjonariusz pełniący służbę na stanowisku służbowym, na którym występują szczególne właściwości lub warunki służby] Funkcjonariusz pełniący służbę na stanowisku służbowym, na którym występują szczególne właściwości lub warunki służby związane z działaniem siły maszyn i urządzeń, substancji toksycznych, wysokich lub niskich temperatur, prądu elektrycznego, mikrofal, hałasu i wibracji oraz promieniowania jonizującego, ma obowiązek stosować środki i metody zabezpieczające przed tym działaniem, w szczególności środki ochrony indywidualnej.

§ 5.[Służba w okresie zimowym na wolnym powietrzu] 1. Funkcjonariuszowi pełniącemu służbę w okresie zimowym na wolnym powietrzu przez co najmniej 4 godziny dziennie należy zapewnić możliwość odpowiednio częstego zastąpienia go przez innego funkcjonariusza albo ogrzania się.

2. Za okres zimowy przyjmuje się okres od dnia 1 listopada do dnia 31 marca.

§ 6.[Informowanie funkcjonariuszy wykonujących czynności służbowe poza jednostką o możliwości wystąpienia związanego z tym ryzyka] Przełożony informuje funkcjonariuszy wykonujących czynności służbowe poza jednostką organizacyjną Służby Celnej o możliwości wystąpienia związanego z tym ryzyka, wydaje polecenia dotyczące właściwego zabezpieczenia funkcjonariuszy przed jego następstwami oraz kontroluje i nadzoruje pełnienie służby przez tych funkcjonariuszy.

§ 7.[Odstąpienie od zasad bezpieczeństwa i higieny służby] W czasie wykonywania zadań służbowych w okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności funkcjonariusz może odstąpić od zasad bezpieczeństwa i higieny służby, z zachowaniem wszelkich dostępnych w danych warunkach zabezpieczeń, jeżeli w jego ocenie, dokonanej w miejscu i czasie wykonywania czynności służbowej, istnieje prawdopodobieństwo uratowania życia ludzkiego lub odwrócenia zagrożenia godzącego w bezpieczeństwo państwa.

§ 8.[Przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny służby] 1. Przed rozpoczęciem wykonywania zadań na określonym stanowisku służbowym funkcjonariusz odbywa przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny służby.

2. Funkcjonariusz odbywa szkolenia wstępne:

1) ogólne, przeprowadzane przed podjęciem służby przez funkcjonariusza;

2) stanowiskowe, przeprowadzane przed dopuszczeniem funkcjonariusza do wykonywania czynności służbowych oraz w przypadku zmiany warunków pełnienia służby związanej z występowaniem innych zagrożeń lub w przypadku zmiany wyposażenia technicznego funkcjonariusza.

3. Szkolenie wstępne ogólne przeprowadza służba bezpieczeństwa i higieny pracy lub wyznaczony przez Szefa Służby Celnej albo dyrektora izby celnej funkcjonariusz posiadający wiedzę i umiejętności zapewniające właściwą realizację programu szkolenia, udokumentowane aktualnym zaświadczeniem o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny służby.

4. Szkolenie wstępne stanowiskowe przeprowadza bezpośredni przełożony funkcjonariusza.

5. Odbycie szkolenia wstępnego funkcjonariusz potwierdza na piśmie.

6. W celu uaktualnienia i ugruntowania wiedzy i umiejętności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny służby funkcjonariusz odbywa szkolenie okresowe. Szkolenia okresowe przeprowadzają osoby lub jednostki posiadające uprawnienia do przeprowadzania szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, według programu ustalonego w porozumieniu z Szefem Służby Celnej albo dyrektorem izby celnej.

7. Pierwsze szkolenie okresowe funkcjonariusz odbywa w terminie 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia służby. Funkcjonariusz pełniący służbę na stanowisku kierowniczym odbywa pierwsze szkolenie okresowe w terminie 6 miesięcy od rozpoczęcia służby na tym stanowisku. Kolejne szkolenia okresowe przeprowadzane są co 5 lat.

8. Szkolenia okresowe są organizowane odrębnie dla funkcjonariuszy pełniących służbę na stanowiskach kierowniczych oraz dla pozostałych funkcjonariuszy. Szkolenia kończą się egzaminem potwierdzonym zaświadczeniem o jego zaliczeniu.

9. Funkcjonariusz może być skierowany na szkolenie specjalistyczne, jeżeli obowiązki, jakie będzie wykonywał, związane są z pracami niebezpiecznymi.

§ 9.[Szkolenia i ćwiczenia w zakresie stosowania środków przymusu bezpośredniego] Podczas szkolenia oraz podczas ćwiczeń w zakresie stosowania środków przymusu bezpośredniego organizator szkolenia oraz prowadzący ćwiczenia mają obowiązek zapewnić bezpieczną realizację poszczególnych elementów ćwiczeń.

§ 10.[Szkolenie strzeleckie] 1. Podczas prowadzenia szkolenia strzeleckiego funkcjonariuszowi zapewnia się:

1) fachową obsługę uzbrojenia;

2) bezpieczną realizację poszczególnych elementów ćwiczeń;

3) sprzęt ratunkowy i przeciwpożarowy;

4) zabezpieczenie medyczne;

5) zabezpieczenie terenu ćwiczeń przed dostępem osób postronnych.

2. Każde z ćwiczeń wykonywanych w ramach szkolenia strzeleckiego powinno być prowadzone pod nadzorem instruktorów posiadających stosowne uprawnienia i przez taką ich liczbę, która pozwala na sprawowanie bezpośredniego nadzoru nad ćwiczącymi.

§ 11.[Profilaktyczna ochrona zdrowia] W zakresie profilaktycznej ochrony zdrowia Szef Służby Celnej albo dyrektor izby celnej:

1) dokonuje oceny i dokumentuje ryzyko zawodowe oraz informuje funkcjonariuszy o ryzyku zawodowym, jakie wiąże się z wykonywanymi przez nich czynnościami służbowymi;

2) kieruje funkcjonariusza na badania mające na celu określenie braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia służby na określonym stanowisku, a w przypadku stwierdzenia takich przeciwwskazań określa funkcjonariuszowi inne stanowisko służbowe.

§ 12.[Zawiadomienie o wypadku podczas pełnienia służby] W przypadku zaistnienia wypadku podczas pełnienia służby funkcjonariusz, który uległ wypadkowi, a jego stan zdrowia na to pozwala, lub inny funkcjonariusz będący świadkiem wypadku niezwłocznie zawiadamia o zdarzeniu przełożonego.

§ 13.[Otrzymanie orzeczenia o chorobie zawodowej] W przypadku otrzymania orzeczenia o chorobie zawodowej funkcjonariusza Szef Służby Celnej albo dyrektor izby celnej:

1) bada, w porozumieniu z właściwym organem Państwowej Inspekcji Sanitarnej, przyczyny, charakter i rozmiary zagrożenia powodującego chorobę;

2) przystępuje do usuwania czynników powodujących powstanie choroby;

3) określa funkcjonariuszowi inne stanowisko służbowe, zgodnie z orzeczeniem o chorobie zawodowej.

§ 14.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.²⁾