§ 1.[Zakres przedmiotowy] Rozporządzenie określa zakres, formy i tryb współdziałania oraz wymogi, jakie muszą spełnić przedstawiciele stowarzyszeń, fundacji, organizacji oraz instytucji, których celem działania jest zapobieganie przestępczości i readaptacja społeczna, kościołów i innych związków wyznaniowych, zwanych dalej „podmiotami”, a także osoby godne zaufania, w wykonywaniu kar, środków karnych, kompensacyjnych, zabezpieczających, zapobiegawczych oraz przepadku, a także społecznej kontroli nad ich wykonywaniem.

§ 2.[Współdziałanie] Współdziałanie przedstawicieli podmiotów oraz osób godnych zaufania w wykonywaniu kar, środków karnych, kompensacyjnych, zabezpieczających i zapobiegawczych oraz przepadku może polegać na:

1) inicjowaniu, organizowaniu i realizowaniu zadań mających na celu zapobieganie przestępczości i przeciwdziałanie powrotowi do przestępstwa oraz kształtowaniu społecznie pożądanej postawy skazanych;

2) realizacji zadań wynikających z programów resocjalizacyjnych przez prowadzenie działalności społecznej, kulturalnej, oświatowej, sportowej i religijnej wobec skazanych;

3) świadczeniu, w uzasadnionych przypadkach, niezbędnej pomocy materialnej, medycznej i prawnej skazanym oraz ich rodzinom;

4) utrzymywaniu celowych kontaktów ze skazanymi;

5) przygotowywaniu osób pozbawionych wolności do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, aresztu śledczego oraz zakładu, w którym są wykonywane środki zabezpieczające, w tym przez udzielanie niezbędnej pomocy w uzyskaniu pracy i zakwaterowania;

6) podejmowaniu innych działań mających na celu readaptację społeczną skazanych i zapobieganie przestępczości.

§ 3.[Przedstawiciel podmiotu oraz osoba godna zaufania] Przedstawicielem podmiotu oraz osobą godną zaufania podejmującą działania, o których mowa w § 2, 4 i 5, może być osoba, która odpowiada następującym warunkom:

1) korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;

2) nie była skazana za przestępstwo popełnione umyślnie;

3) nie została pozbawiona praw rodzicielskich lub opiekuńczych;

4) daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków;

5) ukończyła 24 lata, a w wyjątkowych przypadkach 21 lat, jeżeli posiada kwalifikacje lub doświadczenie życiowe wskazujące na przydatność w prowadzeniu działalności wychowawczej i resocjalizacyjnej.

§ 4.[Porozumienie] 1. Podmioty oraz osoby godne zaufania mogą uczestniczyć w prowadzeniu działalności resocjalizacyjnej, społecznej, kulturalnej, oświatowej, sportowej i religijnej w zakładach karnych lub aresztach śledczych, po uprzednim zawarciu porozumienia z dyrektorami tych zakładów lub aresztów. Porozumienie wymaga formy pisemnej.

2. Do wniosku o zawarcie porozumienia, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:

1) program zawierający zadania, ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu, kosztów ich realizacji, źródeł finansowania i spodziewanych efektów;

2) wykaz osób, które bezpośrednio – jako przedstawiciele – będą uczestniczyć w projektowanych działaniach, zawierający dane pozwalające na ocenę, czy odpowiadają one warunkom określonym w § 3.

3. W razie naruszenia zasad regulujących wykonywanie kar, środków karnych, kompensacyjnych, zabezpieczających, zapobiegawczych i przepadku lub naruszenia porządku obowiązującego w miejscu wykonywania tych kar, środków lub przepadku, lub naruszenia zasad wynikających z porozumienia, dyrektor zakładu karnego albo aresztu śledczego może wystąpić z pisemnym wnioskiem o zmianę przedstawiciela, a gdy jest to konieczne – może odstąpić od porozumienia.

4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio, w przypadkach gdy kary, środki karne, kompensacyjne, zabezpieczające i zapobiegawcze oraz przepadek są wykonywane poza zakładami karnymi i aresztami śledczymi, z tym że porozumienie zawierane jest z prezesem właściwego sądu rejonowego lub okręgowego.

§ 5.[Społeczna kontrola] 1. Przedstawiciele podmiotów oraz osoby godne zaufania uczestniczą w społecznej kontroli nad wykonywaniem kar, środków karnych, kompensacyjnych, zabezpieczających i zapobiegawczych oraz przepadku, zwanej dalej „społeczną kontrolą”, polegającą na:

1) przeprowadzaniu rozmów z osobami skazanymi i ich przełożonymi;

2) lustracji miejsc zakwaterowania, pracy i nauki;

3) zapoznawaniu się ze sposobem realizacji środków oddziaływania i ich zgodnością z celami wykonania kary, zwłaszcza w zakresie:

a) zatrudnienia, nauczania, zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych oraz organizacji czasu wolnego,

b) środków terapeutycznych,

c) podtrzymywania więzi z rodziną i innymi osobami bliskimi,

d) korzystania z wolności religijnej;

4) przyjmowaniu skarg i wniosków skazanych;

5) podejmowaniu innych działań mających na celu wzmocnienie praworządnego działania organów państwowych.

2. Przedstawiciele podmiotów oraz osoby godne zaufania mogą przekazywać kierownikowi jednostki kontrolowanej lub jednostki nadrzędnej spostrzeżenia, uwagi lub wnioski dotyczące ustaleń dokonanych w trakcie społecznej kontroli.

§ 6.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.²⁾