§ 1.[Rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych] W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 25 czerwca 2014 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. poz. 880 oraz z 2015 r. poz. 1832) wprowadza się następujące zmiany:

1) w § 2:

a) uchyla się pkt 10,

b) po pkt 10 dodaje się pkt 10a w brzmieniu:

„10a) dzień sprawozdawczy – dzień bilansowy oraz dzień, na który kasa sporządza na podstawie ksiąg rachunkowych sprawozdania na podstawie odrębnych przepisów;”,

c) pkt 24–26 otrzymują brzmienie:

„24) należności z prawdopodobieństwem wystąpienia nieściągalności – należności:

a) w przypadku których opóźnienie w spłacie co najmniej jednej raty kapitału lub odsetek o wartości przekraczającej 200 zł lub co najmniej trzech rat o łącznej wartości nieprzekraczającej 200 zł przekracza trzy miesiące i nie przekracza sześciu miesięcy oraz

b) od dłużników innych niż osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej lub nieprowadząca gospodarstwa rolnego lub dłużników posiadających należności ze spłatą balonową – których sytuacja ekonomiczno-finansowa może stanowić zagrożenie terminowej spłaty zobowiązań, w szczególności gdy ponoszone przez jednostkę prowadzącą księgi rachunkowe straty nie przekraczają 20% aktywów netto tej jednostki;

25) należności o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności – należności:

a) w przypadku których opóźnienie w spłacie co najmniej jednej raty kapitału lub odsetek o wartości przekraczającej 200 zł lub co najmniej trzech rat o łącznej wartości nieprzekraczającej 200 zł przekracza sześć miesięcy i nie przekracza dwunastu miesięcy oraz

b) od dłużników innych niż osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej lub nieprowadząca gospodarstwa rolnego lub dłużników posiadających należności ze spłatą balonową – których sytuacja ekonomiczno-finansowa uległa znacznemu pogorszeniu, w szczególności gdy straty ponoszone przez jednostkę prowadzącą księgi rachunkowe przekraczają 20% aktywów netto tej jednostki lub aktywa netto tej jednostki są ujemne, lub występują zaległości w regulowaniu zobowiązań podatkowych lub zobowiązań z tytułu ubezpieczeń społecznych;

26) należności nieściągalne – należności:

a) w przypadku których termin spłaty co najmniej jednej raty kapitału lub odsetek o wartości przekraczającej 200 zł lub co najmniej trzech rat o łącznej wartości nieprzekraczającej 200 zł został przekroczony powyżej dwunastu miesięcy,

b) od dłużników innych niż osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej lub nieprowadząca gospodarstwa rolnego lub dłużników posiadających należności ze spłatą balonową – których sytuacja ekonomiczno-finansowa pogorszyła się w sposób nieodwracalnie uniemożliwiający spłacenie długu,

c) od dłużników, w stosunku do których ogłoszono upadłość lub w stosunku do których nastąpiło otwarcie likwidacji, z wyjątkiem sytuacji, gdy likwidacja następuje na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji,

d) od dłużników, przeciwko którym kasa złożyła wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego,

e) od dłużników, których miejsce pobytu jest nieznane i których majątek nie został ujawniony,

f) kwestionowane przez dłużników na drodze postępowania sądowego,

g) w przypadku których na dzień wyceny brak jest wiarygodnych informacji o dokonywanych spłatach należności, w tym przeniesionych kredytów i pożyczek oraz innych należności;”,

d) w pkt 27 lit. a otrzymuje brzmienie:

„a) znaczące trudności finansowe emitenta lub dłużnika, polegające na utracie zdolności kredytowej lub istotnym obniżeniu wskaźników płynności, powodujące powstanie zagrożenia kontynuacji działalności lub ponoszenie strat powyżej 20% aktywów netto,”,

e) pkt 30 otrzymuje brzmienie:

„30) wartość nominalna – kwotę należności lub zobowiązania, oznaczającą wysokość kwoty kapitału (łącznie z odsetkami skapitalizowanymi) na dzień sprawozdawczy; w przypadku dłużnych papierów wartościowych oraz zobowiązań pozabilansowych kwota ta określa sumę, jaka będzie płatna w momencie zapłaty;”,

f) w pkt 33 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 34 i 35 w brzmieniu:

„34) terminowa obsługa zadłużenia – obsługę kredytu lub pożyczki zgodnie z postanowieniami umowy kredytu lub pożyczki, a także obsługę kredytu lub pożyczki, jeżeli opóźnienie w spłacie całości lub części należnej raty kapitałowej lub zapłacie odsetek nie przekracza okresu jednego miesiąca lub kwoty 200 zł w przypadku opóźnienia przekraczającego jeden miesiąc i nieprzekraczającego trzech miesięcy;

35) należność ze spłatą balonową – kredyt albo pożyczkę, w przypadku której spłata kapitału następuje co do zasady pod koniec okresu, na jaki została zawarta umowa kredytu albo pożyczki, w jednej lub kilku ratach znacznie wyższych niż pozostałe raty, przede wszystkim odsetkowe, spłacane przez większość okresu, na jaki została zawarta umowa kredytu albo pożyczki.”;

2) w § 5 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Zdarzenia wpływające na spełnienie norm wynikających z ustawy o kasach, ustawy o usługach płatniczych oraz niniejszego rozporządzenia są zapisywane w księgach rachunkowych w każdym dniu operacyjnym i odnoszone do okresów sprawozdawczych, których te zdarzenia dotyczą.”;

3) w § 6 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

„2a. Kasy wystawiają dowody zastępcze dla udokumentowania operacji, dla których wymagane są zewnętrzne dowody źródłowe, jeżeli jest to niezbędne dla kompletności zapisów w księgach rachunkowych, realności wykazywania aktywów i pasywów oraz wyniku finansowego, a dowód zewnętrzny nie wpłynął w czasie umożliwiającym sporządzenie w terminie sprawozdania za dany okres sprawozdawczy.”;

4) w § 11 po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu:

„1a. Inwentaryzację nieruchomości zaliczonych do środków trwałych oraz inwestycji, jak też znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie, przeprowadza się co najmniej raz w ciągu 4 lat.

1b. Termin inwentaryzacji środków płatniczych, walut obcych, dewiz i papierów wartościowych uznaje się za zachowany, jeżeli inwentaryzację rozpoczęto na 10 dni przed końcem roku obrotowego i zakończono do 5 dnia następującego roku obrotowego.”;

5) w § 21 w ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:

„Kasa, wyceniając aktywa i pasywa na dzień sprawozdawczy zgodnie z ustawą, stosuje następujące zasady szczególne, z uwzględnieniem § 23:”;

6) w § 23:

a) po ust. 2 dodaje się ust. 2a–2e w brzmieniu:

„2a. Jeżeli kasa posiada więcej niż jedną należność wobec jednego dłużnika, wszystkie należności wobec tego dłużnika podlegają obowiązkowi przekwalifikowania do występującej dla danego dłużnika kategorii o najwyższym stopniu ryzyka, spośród określonych w § 2 pkt 23–26.

2b. Należności z tytułu pożyczek i kredytów klasyfikuje się na podstawie:

1) kryterium terminowości spłaty kapitału lub odsetek w odniesieniu do pożyczek i kredytów, udzielonych osobom fizycznym na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego, z wyłączeniem należności ze spłatą balonową;

2) kryterium terminowości spłaty kapitału lub odsetek oraz kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika w odniesieniu do innych niż objęte pkt 1 należności z tytułu pożyczek i kredytów.

2c. Kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika stosuje się co najmniej raz na rok – na koniec dowolnego kwartału, w przypadku należności z tytułu pożyczek i kredytów spełniających łącznie następujące warunki:

1) należność jest zaklasyfikowana do kategorii regularne;

2) kwota należności łącznie z innymi należnościami tego podmiotu wobec kasy nie przekracza kwoty 500 000 zł;

3) kwota należności łącznie z innymi należnościami tego podmiotu wobec kasy nie przekracza 10% funduszy własnych kasy.

2d. W przypadku należności z tytułu pożyczek i kredytów stanowiących zobowiązanie solidarne osób trzecich, kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej stosuje się w odniesieniu do tej z nich, której sytuacja ekonomiczno-finansowa jest najlepsza.

2e. Przeglądów i klasyfikacji należności dokonuje się co najmniej raz na koniec każdego kwartału, z zastrzeżeniem ust. 2c.”,

b) w ust. 4:

– pkt 7 otrzymuje brzmienie:

„7) gwarancji lub poręczenia jednostki, w tym również osoby fizycznej, o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, innej niż jednostki określone w pkt 1–6 – do wysokości nieprzekraczającej 50% wartości pierwotnie zabezpieczonej kwoty, a jeżeli ta jednostka prowadzi księgi rachunkowe – również do wysokości 15% aktywów netto tej jednostki, pod warunkiem że łączna wartość udzielonych poręczeń i gwarancji w stosunku do kasy nie przekracza 50% aktywów netto tej jednostki; w przypadku jednostki, która nie prowadzi ksiąg rachunkowych, jej sytuację ekonomiczno-finansową ustala się na podstawie obsługi jej zobowiązań, w tym zobowiązań z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji lub innych informacji wskazujących na fakt, że sytuacja ekonomiczno-finansowa gwaranta lub poręczyciela nie budzi obaw;”,

– w pkt 11 część wspólna otrzymuje brzmienie:

„– do wysokości nie wyższej niż wpis wartości hipoteki ustanowionej na rzecz kasy do księgi wieczystej oraz nie wyższej niż 50% wartości ustalonej na podstawie wyceny rzeczoznawcy pomniejszonej o ujawnione w księdze wieczystej lub inne znane kasie obciążenia mające pierwszeństwo przed hipoteką ustanowioną na rzecz kasy, jeżeli nie uwzględnia tego wycena rzeczoznawcy;”,

c) w ust. 11 pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1) nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy terminowej obsługi zadłużenia – w przypadku należności od osób fizycznych;

2) po odzyskaniu przez dłużnika zdolności kredytowej, jednak nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy terminowej obsługi zadłużenia – w przypadku pozostałych należności.”,

d) ust. 12 otrzymuje brzmienie:

„12. W przypadku należności, w której nie następuje terminowa obsługa zadłużenia, w stosunku do której zostały zmienione terminy (harmonogram) spłaty, bieżące opóźnienie w spłacie należności liczy się dla celów zaklasyfikowania do kategorii określonych w § 2 pkt 23–26 według zmienionych terminów (zmienionego harmonogramu) spłaty, pod warunkiem że zmiana ta została dokonana po raz pierwszy. W przypadku kolejnych zmian terminów (harmonogramu) spłaty opóźnienie w spłacie należności liczy się według terminów (harmonogramu) spłaty ustalonych w pierwszej zmianie.”,

e) po ust. 12 dodaje się ust. 12a w brzmieniu:

„12a. W przypadku należności obsługiwanej przez następcę prawnego dłużnika, w stosunku do której zostały zmienione terminy (harmonogram) spłaty, bieżące opóźnienie w spłacie należności liczy się dla celów zaklasyfikowania do kategorii określonych w § 2 pkt 23–26 według zmienionych terminów (zmienionego harmonogramu) spłaty, z uwzględnieniem kategorii ryzyka ustalanej na moment zmiany harmonogramu i na podstawie oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej następcy prawnego dłużnika.”;

7) w § 24 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Z częstotliwością określoną w polityce rachunkowości stosowanej przez kasę, nie rzadziej niż raz na pół roku – na dzień kończący I półrocze oraz rok obrachunkowy, kasa ocenia, czy nie wystąpiły dowody trwałej utraty wartości składnika aktywów finansowych dostępnego do sprzedaży.”;

8) w § 25 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Aktywa i pasywa oraz zobowiązania pozabilansowe wyrażone w walutach obcych wykazuje się w walucie polskiej po przeliczeniu według kursu średniego ogłoszonego przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego na dzień sprawozdawczy.”.

§ 2.[Wyłączenie stosowania niektórych przepisów] Do aktywów finansowych nabytych lub powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia nie stosuje się zakazu, o którym mowa w § 16 ust. 1 rozporządzenia zmienianego w § 1, jeżeli ich sprzedaż, przekazanie lub wykonanie opcji sprzedaży przed terminem wymagalności, lub przeniesienie ich do innej kategorii, nastąpiły przed tym dniem.

§ 3.[Zmiana terminu (harmonogramu) spłaty należności] W przypadku zmiany terminu (harmonogramu) spłaty należności, o której mowa w § 23 ust. 12 rozporządzenia zmienianego w § 1 w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem, opóźnienie w spłacie, w terminie do dnia 31 grudnia 2017 r., można liczyć według terminów (harmonogramu) spłaty ustalonych według drugiej zmiany, jeżeli pierwsza zmiana terminów (harmonogramu) została dokonana przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia oraz jeżeli druga zmiana terminów (harmonogramu) została dokonana po dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia. W przypadku kolejnych zmian terminów (harmonogramów) spłaty, opóźnienie w spłacie należności liczy się według terminów (harmonogramu) spłaty ustalonych w drugiej zmianie.

§ 4.[Zastosowanie po raz pierwszy] 1. Przepisy rozporządzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem, mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2017 r.

2. Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe mogą stosować przepisy rozporządzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem, do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2016 r.

§ 5.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.