Art. 1. [Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji] W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2015 r. poz. 790, z późn. zm.¹⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 72:

a) w ust. 1:

– pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) kara pieniężna w granicach od dwukrotnej do trzydziestokrotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego;”,

– po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:

„3a) kara zawieszenia komornika w czynnościach na okres od 6 miesięcy do 2 lat;”,

b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

„1a. Komisja dyscyplinarna może orzec o podaniu treści prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego do publicznej wiadomości w określony sposób, jeżeli uzna to za celowe ze względu na okoliczności sprawy. Podanie treści prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego do publicznej wiadomości następuje na koszt skazanego.”,

c) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Wymierzenie kary, o której mowa w ust. 1 pkt 2–3a, pociąga za sobą utratę przez skazanego funkcji pełnionych w organach samorządu komorniczego oraz komisji dyscyplinarnej, a także utratę biernego prawa wyborczego do organów samorządu komorniczego i komisji dyscyplinarnej na okres 3 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego.”,

d) ust. 5 otrzymuje brzmienie:

„5. Skazanie na kary, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, ulega zatarciu po upływie 3 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego.”,

e) po ust. 5 dodaje się ust. 5a w brzmieniu:

„5a. Skazanie na kary, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 3a, ulega zatarciu po upływie 3 lat od dnia wykonania kary.”,

f) dodaje się ust. 7 i 8 w brzmieniu:

„7. Jeżeli w okresach, o których mowa w ust. 5–6, nastąpi skazanie za popełnienie innego czynu, zatarcie skazania następuje z upływem terminu zatarcia ostatniego skazania.

8. Z chwilą zatarcia skazania wykreśla się wzmiankę o ukaraniu i usuwa z akt osobowych dokumenty dotyczące ukarania.”;

2) w art. 72a:

a) w ust. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) kara pieniężna w granicach od jednokrotnej do dziesięciokrotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego;”;

b) ust. 7 otrzymuje brzmienie:

„7. Skazanie na kary, o których mowa w ust. 2 pkt 4, ulega zatarciu po upływie 15 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego.”;

3) art. 73 otrzymuje brzmienie:

„Art. 73. 1. Po upływie 5 lat od dnia popełnienia czynu nie można wszcząć postępowania dyscyplinarnego, a postępowanie wszczęte ulega umorzeniu. Jeżeli jednak czyn zawiera znamiona przestępstwa, przedawnienie dyscyplinarne nie może nastąpić wcześniej niż przedawnienie przewidziane w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny.

2. Bieg przedawnienia dyscyplinarnego przerywa się przez każdą czynność procesową rzecznika dyscyplinarnego w sprawie lub złożenie przez podmiot, o którym mowa w art. 74 ust. 1, wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.

3. Po każdym przerwaniu przedawnienia, biegnie ono na nowo.”;

4) w art. 75 uchyla się ust. 2–4;

5) w art. 75a po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

„1a. Członkiem komisji dyscyplinarnej może być osoba zajmująca stanowisko komornika przez okres co najmniej 5 lat, która ukończyła wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskała tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej.”;

6) w art. 75d uchyla się ust. 2;

7) art. 75f otrzymuje brzmienie:

„Art. 75f. 1. Stronami w postępowaniu dyscyplinarnym są podmiot, który złożył wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego (wnioskodawca), oskarżyciel, obwiniony i pokrzywdzony.

2. Oskarżycielem w postępowaniu dyscyplinarnym jest rzecznik dyscyplinarny. Niezależnie od działania rzecznika dyscyplinarnego, jako oskarżyciel w postępowaniu dyscyplinarnym mogą występować Minister Sprawiedliwości, prezesi sądów, sędziowie-wizytatorzy, organy samorządu komorniczego oraz komornicy-wizytatorzy.

3. Obwinionym jest komornik, asesor komorniczy albo aplikant komorniczy, przeciwko któremu złożono wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.”;

8) po art. 75f dodaje się art. 75fa w brzmieniu:

„Art. 75fa. 1. Rzecznika dyscyplinarnego powołuje Minister Sprawiedliwości, spośród trzech kandydatów przedstawionych przez Krajową Radę Komorniczą.

2. Rzecznik dyscyplinarny może wykonywać czynności przy pomocy swoich zastępców.

3. Minister Sprawiedliwości powołuje zastępców rzecznika dyscyplinarnego w liczbie nie większej niż trzech, spośród kandydatów przedstawionych przez rzecznika dyscyplinarnego po uzyskaniu opinii Krajowej Rady Komorniczej.

4. Kadencja rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców trwa 4 lata licząc od dnia powołania.

5. Obsługę rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców zapewnia Krajowa Rada Komornicza.

6. Do odwołania rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców przepis art. 75b stosuje się odpowiednio.”;

9) po art. 75g dodaje się art. 75ga–75gf w brzmieniu:

„Art. 75ga. 1. Rzecznik dyscyplinarny wszczyna dochodzenie z urzędu albo na wniosek podmiotu, o którym mowa w art. 74 ust. 1.

2. Wniosek o wszczęcie dochodzenia wiąże rzecznika dyscyplinarnego.

3. O wszczęciu dochodzenia rzecznik dyscyplinarny zawiadamia wnioskodawcę, Ministra Sprawiedliwości, Krajową Radę Komorniczą oraz izbę komorniczą, której obwiniony jest członkiem. Jeżeli obwinionym jest aplikant komorniczy albo asesor komorniczy, rzecznik dyscyplinarny o wszczęciu dochodzenia zawiadamia ponadto prezesa właściwego sądu apelacyjnego oraz komornika, który zatrudnia aplikanta komorniczego albo asesora komorniczego.

4. Jeżeli czyn, którego popełnienie zarzuca się obwinionemu stanowi przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, rzecznik dyscyplinarny niezwłocznie zawiadamia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa prokuratora.

Art. 75gb. Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo, odmowę złożenia zeznań lub przyrzeczenia sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania świadka lub biegłego nakłada grzywnę na świadka lub biegłego, na wniosek rzecznika dyscyplinarnego. O skutkach niestawiennictwa, odmowy złożenia zeznań lub przyrzeczenia należy pouczyć świadka lub biegłego przy wezwaniu do złożenia zeznań albo sporządzenia opinii.

Art. 75gc. 1. Rzecznik dyscyplinarny przy wszczęciu dochodzenia lub w jego toku może wystąpić do komisji dyscyplinarnej o zawieszenie komornika w czynnościach. Przepis art. 74 ust. 3 stosuje się, a przepisy art. 78 ust. 2, 4 i 5 stosuje się odpowiednio.

2. Na postanowienie komisji dyscyplinarnej w przedmiocie zawieszenia w czynnościach stronom przysługuje zażalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie w terminie tygodniowym od dnia doręczenia postanowienia.

3. Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie jest niezaskarżalne.

Art. 75gd. 1. Rzecznik dyscyplinarny po uznaniu, że dowody zebrane w dochodzeniu są wystarczające do wszczęcia postępowania przed komisją dyscyplinarną, składa wniosek o ukaranie.

2. Złożenie wniosku przez rzecznika dyscyplinarnego albo przez podmiot, o którym mowa w art. 75f ust. 2 zdanie drugie, wszczyna postępowanie przed komisją dyscyplinarną.

Art. 75ge. 1. Rzecznik dyscyplinarny może przed wszczęciem postępowania przed komisją dyscyplinarną umorzyć dochodzenie, które prowadził, jeżeli:

1) czynu nie popełniono albo czyn nie zawiera znamion przewinienia dyscyplinarnego;

2) postępowanie dyscyplinarne co do tego samego czynu zostało wszczęte wcześniej albo prawomocnie zakończone, z uwzględnieniem art. 74 ust. 2 zdanie drugie.

2. Odpis postanowienia o umorzeniu dochodzenia doręcza się obwinionemu, wnioskodawcy, Ministrowi Sprawiedliwości, Prezesowi Krajowej Rady Komorniczej oraz izbie komorniczej, której obwiniony jest członkiem. Jeżeli obwinionym jest aplikant komorniczy albo asesor komorniczy, postanowienie o umorzeniu dochodzenia rzecznik dyscyplinarny doręcza ponadto prezesowi właściwego sądu apelacyjnego oraz komornikowi, który zatrudnia aplikanta komorniczego albo asesora komorniczego.

3. Na postanowienie rzecznika dyscyplinarnego o umorzeniu dochodzenia podmiotowi, o którym mowa w art. 74 ust. 1, oraz Prezesowi Krajowej Rady Komorniczej przysługuje zażalenie do sądu okręgowego właściwego według siedziby kancelarii obwinionego komornika lub siedziby kancelarii, w której obwiniony aplikant komorniczy albo asesor komorniczy był lub jest zatrudniony, w terminie tygodniowym od dnia doręczenia odpisu postanowienia.

Art. 75gf. 1. Przewodniczący komisji dyscyplinarnej w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku o ukaranie wyznacza skład orzekający i przewodniczącego spośród jego członków.

2. Postępowanie przed komisją dyscyplinarną jest jawne.

3. Komisja dyscyplinarna rozpoznaje sprawy dyscyplinarne na rozprawie, której termin wyznacza przewodniczący komisji dyscyplinarnej.

4. Wyznaczając termin rozprawy przewodniczący komisji dyscyplinarnej wydaje niezbędne zarządzenia, w szczególności:

1) zawiadamia oskarżyciela, pokrzywdzonego i jego pełnomocnika oraz obwinionego i jego obrońcę o terminie rozprawy;

2) wzywa do stawiennictwa obwinionego, świadków i biegłych;

3) zarządza dołączenie niezbędnych dokumentów.

5. Obwinionemu i jego obrońcy doręcza się, wraz z odpisem zarządzenia o terminie rozprawy, odpis wniosku o ukaranie z pouczeniem o prawie wniesienia na piśmie odpowiedzi na ten wniosek w terminie tygodniowym od dnia jego doręczenia, z jednoczesnym poinformowaniem o skutkach doręczeń, o których mowa w art. 75i ust. 2.”;

10) art. 75h otrzymuje brzmienie:

„Art. 75h. 1. Komisja dyscyplinarna dąży do tego, aby sprawa została rozpoznana na pierwszej rozprawie.

2. Z ważnych powodów przewodniczący może odroczyć rozprawę na czas nie dłuższy niż 30 dni.

3. Rozprawę odroczoną prowadzi się w dalszym ciągu, chyba że skład komisji dyscyplinarnej uległ zmianie.”;

11) art. 75i otrzymuje brzmienie:

„Art. 75i. 1. Rozprawa przed komisją dyscyplinarną odbywa się bez względu na niestawiennictwo stron prawidłowo powiadomionych o terminie rozprawy, chyba że strona usprawiedliwi swoją nieobecność przedkładając zaświadczenie biegłego lekarza sądowego o niemożności udziału w rozprawie i wniesie o jej odroczenie.

2. Obwinionemu komornikowi doręczeń dokonuje się również na adres prowadzonej kancelarii, a obwinionemu asesorowi komorniczemu i aplikantowi komorniczemu – również na adres kancelarii, w której są zatrudnieni chyba, że komornik, asesor komorniczy lub aplikant komorniczy wskażą inny adres do doręczeń.

3. Strony postępowania dyscyplinarnego, Prezes Krajowej Rady Komorniczej, Minister Sprawiedliwości oraz osoby przez nich upoważnione mogą zasięgać informacji o przebiegu oraz wyniku postępowania dyscyplinarnego, a także przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi z tych akt.

4. W toku postępowania dyscyplinarnego, za zgodą obwinionego, pisma mogą być doręczane także za pośrednictwem telefaksu lub poczty elektronicznej. W takim przypadku dowodem doręczenia jest potwierdzenie transmisji danych.”;

12) art. 75m otrzymuje brzmienie:

„Art. 75m. 1. Komisja dyscyplinarna z urzędu sporządza uzasadnienie orzeczenia w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia orzeczenia.

2. Uzasadnienie orzeczenia doręcza się z urzędu stronom, Ministrowi Sprawiedliwości i Prezesowi Krajowej Rady Komorniczej.

3. Uzasadnienia orzeczenia nie sporządza się z urzędu w sprawach, w których uwzględniono w całości wniosek podmiotu, o którym mowa w art. 75f ust. 2 zdanie drugie, wniosek rzecznika dyscyplinarnego o wydanie orzeczenia i wymierzenie kary dyscyplinarnej oraz obwiniony przyznał się do popełnienia czynu i za zgodą stron nie przeprowadzano postępowania dowodowego lub przeprowadzono je częściowo.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 3, uzasadnienie sporządza się wyłącznie na wniosek strony, Ministra Sprawiedliwości lub Prezesa Krajowej Rady Komorniczej, zgłoszony w terminie zawitym 7 dni od dnia doręczenia orzeczenia.”;

13) po art. 75m dodaje się art. 75ma w brzmieniu:

„Art. 75ma. 1. Od orzeczeń i postanowień kończących postępowanie w sprawie przysługuje stronom, rzecznikowi dyscyplinarnemu, Ministrowi Sprawiedliwości i Prezesowi Krajowej Rady Komorniczej odwołanie do sądu okręgowego właściwego według siedziby kancelarii obwinionego komornika lub siedziby kancelarii, w której obwiniony aplikant komorniczy albo asesor komorniczy był lub jest zatrudniony, w terminie 30 dni od dnia doręczenia orzeczenia albo postanowienia wraz z uzasadnieniem.

2. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem komisji dyscyplinarnej, która wydała zaskarżone orzeczenie albo postanowienie.

3. Orzeczenie wraz z uzasadnieniem, wydane przez sąd okręgowy, o którym mowa w ust. 1, doręcza się stronom, Ministrowi Sprawiedliwości oraz Krajowej Radzie Komorniczej.

4. Od orzeczenia sądu okręgowego nie przysługuje kasacja.”;

14) po art. 75n dodaje się art. 75o w brzmieniu:

„Art. 75o. 1. Koszty postępowania dyscyplinarnego tymczasowo ponosi Krajowa Rada Komornicza.

2. Wysokość zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego określa, w drodze uchwały, Krajowa Rada Komornicza, mając na względzie przeciętne koszty postępowania.

3. W przypadku prawomocnego skazania koszty postępowania dyscyplinarnego ponosi skazany.”;

15) art. 76 otrzymuje brzmienie:

„Art. 76. 1. Wykonanie prawomocnego orzeczenia co do kary wydalenia ze służby komorniczej należy do Ministra Sprawiedliwości.

2. Wykonanie prawomocnego orzeczenia co do kary pieniężnej należy do Prezesa Krajowej Rady Komorniczej, wykonanie kary skreślenia asesora komorniczego z wykazu asesorów komorniczych – do prezesa właściwego sądu apelacyjnego, a wykonanie pozostałych kar – do rady właściwej izby komorniczej.

3. Prawomocne orzeczenie komisji dyscyplinarnej co do kary pieniężnej oraz zasądzonych kosztów postępowania dyscyplinarnego stanowi tytuł egzekucyjny w rozumieniu art. 777 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego i po nadaniu mu klauzuli wykonalności przez sąd rejonowy właściwy ze względu na siedzibę kancelarii skazanego komornika lub siedzibę kancelarii, w której skazany aplikant komorniczy albo asesor komorniczy był lub jest zatrudniony, podlega wykonaniu w drodze egzekucji sądowej. Wpływy z kar pieniężnych Krajowa Rada Komornicza przeznacza na działalność komisji dyscyplinarnej oraz potrzeby samorządu komorniczego.

4. W postępowaniu egzekucyjnym, o którym mowa w ust. 3, czynności za wierzyciela podejmuje Prezes Krajowej Rady Komorniczej.”;

16) uchyla się art. 77;

17) art. 78 otrzymuje brzmienie:

„Art. 78. 1. Niezależnie od uprawnień Ministra Sprawiedliwości, o których mowa w art. 74 ust. 3, komisja dyscyplinarna może zawiesić komornika w czynnościach, w przypadku gdy przeciwko komornikowi wszczęto postępowanie dyscyplinarne lub karne albo prowadzone jest postępowanie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.

2. Odpis postanowienia o zawieszeniu komornika w czynnościach komisja dyscyplinarna doręcza stronom, Ministrowi Sprawiedliwości, Krajowej Radzie Komorniczej oraz radzie właściwej izby komorniczej. Jeżeli skazanym jest aplikant komorniczy albo asesor komorniczy, odpis postanowienia o zawieszeniu w czynnościach aplikanta komorniczego albo asesora komorniczego przesyła się również prezesowi właściwego sądu apelacyjnego oraz komornikowi, który zatrudnia aplikanta komorniczego albo asesora komorniczego.

3. Na postanowienie o zawieszeniu komornika w czynnościach stronom przysługuje zażalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie, w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.

4. Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje zawieszenia komornika w czynnościach.

5. Zawieszenie komornika w czynnościach ustaje z dniem prawomocnego zakończenia postępowania dyscyplinarnego, chyba że:

1) komisja dyscyplinarna uchyliła je wcześniej, z tym że nie dotyczy to zawieszenia, o którym mowa w art. 74 ust. 3;

2) prawomocnie orzeczona została kara wymieniona w art. 72 ust. 1 pkt 4.

6. W czasie zawieszenia komornika w czynnościach zawiesza się go z mocy prawa w pełnieniu wszelkich funkcji w samorządzie komorniczym.”;

18) w rozdziale 10 po art. 78a dodaje się art. 78b w brzmieniu:

„Art. 78b. Do postępowania dyscyplinarnego w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego.”;

19) w art. 85 w ust. 1:

a) po pkt 7 dodaje się pkt 7a w brzmieniu:

„7a) ustalanie wysokości zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego;”,

b) po pkt 8 dodaje się pkt 8a i 8b w brzmieniu:

„8a) przedstawianie Ministrowi Sprawiedliwości kandydatów na rzecznika dyscyplinarnego wraz z opinią o poszczególnych kandydatach;

8b) opiniowanie kandydatów na zastępców rzecznika dyscyplinarnego;”.

Art. 2. [Kadencja komisji dyscyplinarnej i rzecznika dyscyplinarnego] 1. Komisja dyscyplinarna powołana przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy działa do końca kadencji, na którą została powołana.

2. Kadencja rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców wybranych po raz pierwszy po wejściu w życie niniejszej ustawy kończy się z upływem kadencji komisji, o której mowa w ust. 1.

Art. 3. [Stosowanie przepisów dotychczasowych] 1. Postępowania dyscyplinarne wszczęte i prawomocnie niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy toczą się według przepisów dotychczasowych.

2. Postępowania w sprawach zawieszenia komornika, aplikanta komorniczego i asesora komorniczego w czynnościach wszczęte i prawomocnie niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy toczą się według przepisów dotychczasowych.

Art. 4. [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.