Na podstawie art. 72 pkt 1–3 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie (Dz. U. poz. 1512 oraz z 2013 r. poz. 865) zarządza się, co następuje:

Załączniki do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 15 lipca 2015 r. (poz. 1124)

Załącznik nr 1

OPIS KATEGORII I STOPNI KWALIFIKACJI MATERIAŁU SIEWNEGO KATEGORII ELITARNY LUB KATEGORII KWALIFIKOWANY ROŚLIN SADOWNICZYCH

Załącznik nr 2

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYTWARZANIA I JAKOŚCI MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO I NASADZENIOWEGO ROŚLIN WARZYWNYCH

1. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin warzywnych:

1) w trakcie wytwarzania materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy roślin wykazujący widoczne oznaki lub objawy występowania organizmów szkodliwych lub chorób wymienionych w ust. 2 pkt 6 zostaje poddany właściwym zabiegom chemicznym lub usunięty;

2) podczas uprawy materiał powinien być utrzymywany w oddzielnych partiach stanowiących zbiór jednostek materiału rozmnożeniowego lub nasadzeniowego, który można zidentyfikować na podstawie ich jednorodnych cech;

3) partię, o której mowa w pkt 2, można tworzyć z materiału pochodzącego z różnych plantacji, jeżeli dostawca posiada dokumentację dotyczącą jej składu oraz pochodzenia poszczególnych składników;

4) materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy roślin warzywnych może być oferowany do sprzedaży i sprzedawany jako pojedyncze rośliny, w wiązkach, doniczkach, na paletach i multiplatach oraz w pojemnikach szklanych z produkcji in vitro.

2. Wymagania dotyczące jakości materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin warzywnych:

Materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy powinien:

1) być praktycznie wolny od wad mogących obniżyć jego jakość;

2) charakteryzować się odpowiednią użytecznością, żywotnością oraz mieć właściwe rozmiary i być we właściwej fazie rozwoju, w odniesieniu do jego przydatności jako materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego;

3) zachowywać odpowiednią proporcję między korzeniami, łodygami i liśćmi;

4) mieć odpowiednią tożsamość, czystość rodzajową, gatunkową lub odmianową, za które odpowiada dostawca;

5) być wolny od organizmów kwarantannowych;

6) być praktycznie wolny od organizmów szkodliwych mających wpływ na jakość materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin warzywnych:

3. Wymagania dodatkowe dotyczące wytwarzania i jakości materiału nasadzeniowego cebuli (dymki), szalotki i czosnku:

1) materiału nasadzeniowego cebuli, szalotki i czosnku nie wytwarza się na polu, na którym w okresie ostatnich czterech lat były uprawiane rośliny cebulowe;

2) odległość plantacji cebuli, szalotki i czosnku od innych upraw gatunków cebulowych powinna być nie mniejsza niż 50 m; odległość ta może być zmniejszona do nie mniej niż 2 m, w przypadku gdy sąsiadująca plantacja jest odpowiednio plantacją cebuli, szalotki lub plantacją czosnku, spełniającą wymagania dotyczące wytwarzania;

3) na powierzchni 10 m² nie może występować więcej niż 0,5 rośliny innych odmian;

4) materiał nasadzeniowy cebuli, szalotki i czosnku pochodzi bezpośrednio z materiału, który w fazie uprawy był poddany ocenie i określony jako praktycznie wolny od jakichkolwiek organizmów szkodliwych i chorób, ich oznak lub objawów, w szczególności wymienionych w pkt 5;

5) ocena cech zewnętrznych partii cebuli dymki, szalotki i czosnku wytworzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

6) sortowanie cebuli:

a) wytworzona na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej partia cebuli przed wprowadzeniem do obrotu powinna być posortowana na frakcje o wielkości:

b) w jednym opakowaniu może znajdować się tylko jedna frakcja,

c) na opakowaniu umieszcza się informację dotyczącą wielkości cebulek, z podaniem numeru frakcji oraz średnicy cebulek.

Załącznik nr 3

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYTWARZANIA I JAKOŚCI MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO I NASADZENIOWEGO ROŚLIN OZDOBNYCH

1. Materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy roślin ozdobnych powinien mieć odpowiednią tożsamość, czystość rodzajową, gatunkową lub odmianową, za które odpowiada dostawca.

2. Materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy roślin ozdobnych powinien być wolny od organizmów kwarantannowych.

3. Materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy roślin ozdobnych powinien być praktycznie wolny od:

1) szkodników, chorób grzybowych, bakteryjnych oraz wirusowych i wirusopodobnych;

2) objawów występowania tych organizmów;

3) wad obniżających jego jakość.

4. Materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy roślin ozdobnych powinien:

1) charakteryzować się odpowiednią użytecznością i żywotnością;

2) mieć właściwe rozmiary;

3) być w odpowiedniej fazie rozwoju w odniesieniu do jego przydatności jako materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego;

4) zachowywać odpowiednie proporcje między korzeniami, łodygami i liśćmi.

5. Jeżeli materiałem rozmnożeniowym są nasiona, powinny one wykazywać odpowiednią dla gatunku zdolność kiełkowania.

6. Wykaz organizmów szkodliwych na gatunkach roślin ozdobnych, których materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy podlega ocenie cech zewnętrznych:

Załącznik nr 4

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYTWARZANIA I JAKOŚCI MATERIAŁU SIEWNEGO KATEGORII ELITARNY LUB KATEGORII KWALIFIKOWANY ROŚLIN SADOWNICZYCH ORAZ MATERIAŁU SZKÓŁKARSKIEGO CAC

A. Wytwarzanie materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych

I. Wymagania ogólne

1. Za materiał siewny kategorii elitarny roślin sadowniczych uważa się materiał, do którego wytwarzania użyto składników kategorii elitarny.

2. Za materiał siewny kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych uznaje się materiał, do którego wytwarzania użyto składników kategorii kwalifikowany lub kategorii elitarny.

3. Za materiał siewny kategorii elitarny lub kwalifikowany roślin sadowniczych wolny od wirusów uznaje się materiał, do którego wytwarzania użyto składników wolnych od wirusów.

4. Plantacje materiału siewnego kategorii elitarny lub kategorii kwalifikowany z rodzaju Prunus, Rubus i Fragaria zakłada się na gruntach lub w podłożach uznanych za wolne od nicieni z rodzaju Longidorus spp. i Xiphinema spp., będących wektorami wirusów.

II. Wymagania dla materiału siewnego kategorii przedbazowy

Rośliny materiału siewnego kategorii przedbazowy roślin sadowniczych powinny pochodzić z tożsamych odmianowo roślin kandydackich. Rośliny powinny rosnąć w pojemnikach bez kontaktu korzeni z glebą lub w odkażonym podłożu w osiatkowanych pomieszczeniach (karkasach). Rośliny powinny być przetestowane w celu stwierdzenia, czy są wolne od organizmów wymienionych w niniejszym załączniku. Testowanie powtarza się okresowo w celu sprawdzenia zdrowotności roślin. Do testowania stosuje się metodyki testów rekomendowane przez Europejską Śródziemnomorską Organizację Ochrony Roślin (EPPO) albo inne metodyki uznane międzynarodowo, a w przypadku ich braku – metodyki przyjęte na poziomie krajowym.

III. Plantacje podkładek wegetatywnych drzew owocowych

1. Izolacja przestrzenna:

1) mateczniki podkładek gatunków roślin, które są porażane przez wirus ospowatości śliwy (Plum pox virus), powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 250 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych tych gatunków;

2) mateczniki podkładek gatunków roślin, które nie są porażane przez wirus ospowatości śliwy, powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 10 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych tych gatunków;

3) mateczniki wolne od wirusów powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 3 m od innych mateczników;

4) podkładki różnych odmian powinny być wysadzone w oddzielnych rzędach; dotyczy to także podkładek tych samych odmian wysadzonych w różnych latach.

2. Czystość gatunkowa i odmianowa Dla plantacji matecznych jest wymagana całkowita czystość gatunkowa i odmianowa.

3. Wiek¹⁾:

1) mateczniki elitarne drzew ziarnkowych utrzymuje się do 11 lat, a drzew pestkowych do 9 lat;

2) mateczniki kwalifikowane drzew ziarnkowych utrzymuje się do 18 lat, a drzew pestkowych do 15 lat;

3) podkładki wegetatywne nie mogą być starsze niż dwuletnie.

4. Rozmnażanie Materiał do założenia plantacji pozyskuje się z roślin otrzymanych z mikrorozmnażania, sadzonkowania albo z odkładów. Do założenia matecznika podkładek drzew ziarnkowych stosuje się podkładki nie starsze niż dwuletnie. Do zakładania mateczników podkładek drzew pestkowych używa się podkładek jednorocznych.

5. Zdrowotność:

1) podkładki wegetatywne drzew owocowych powinny być:

a) wolne od organizmów kwarantannowych,

b) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć ich jakość, a w szczególności od organizmów wymienionych w części C w dziale II – na podstawie wizualnej oceny;

2) podkładki wolne od organizmów wymienionych w dziale VIII uważa się za wolne od chorób wirusowych i wirusopodobnych.

6. Wymagania dodatkowe Plantację zgłasza się do jednej oceny rocznie, wykonywanej pod koniec lata albo na początku jesieni, przed zakończeniem wegetacji roślin. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może być wyznaczony termin dodatkowej oceny.

Każda odmiana podkładki powinna być oznaczona etykietami na początku rzędu lub kwatery.

1) plantacji – liczona od roku założenia (posadzenia) plantacji;

2) drzewek – liczona od roku szczepienia (okulizacji) podkładki zrazem (oczkiem) odmiany, wstawki skarlającej, pośredniej lub przewodniej;

3) drzewek własnokorzeniowych – liczona jest od roku ukazania się u nasady pędu korzeni przybyszowych;

4) podkładek:

a) generatywnych – liczona od roku skiełkowania nasion,

b) wegetatywnych – liczona od roku ukazania się części nadziemnej podkładki i korzeni przybyszowych,

c) z kultur in vitro – liczona od roku wysadzenia ukorzenionych roślin pod osłony lub na pole;

5) roślin w formie krzaczastej – liczona od roku posadzenia sadzonek pod osłonami lub na polu;

6) roślin w formie piennej – liczona od rozpoczęcia wzrostu pędów z przyjętych zrazów lub oczek odmiany.

IV. Plantacje podkładek generatywnych drzew owocowych

1. Izolacja przestrzenna:

1) podkładki generatywne gatunków roślin, które są porażane przez wirus ospowatości śliwy, powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 250 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych tych gatunków;

2) podkładki generatywne gatunków roślin, które nie są porażane przez wirus ospowatości śliwy, powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 10 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych tych gatunków;

3) podkładki generatywne wolne od wirusów powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 2 m od innych podkładek;

4) podkładki generatywne różnych gatunków i odmian powinny rosnąć w oddzielnych rzędach lub kwaterach.

2. Czystość gatunkowa i odmianowa

Na plantacjach podkładek generatywnych jest wymagana całkowita czystość gatunkowa i odmianowa.

3. Rozmnażanie

Nasiona do uzyskania podkładek generatywnych pobiera się z elitarnych lub kwalifikowanych sadów nasiennych.

4. Wiek

Podkładki generatywne nie mogą być starsze niż dwuletnie.

5. Zdrowotność:

1) podkładki generatywne powinny być:

a) wolne od organizmów kwarantannowych,

b) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć ich jakość, a w szczególności od organizmów wymienionych w części C w dziale II – na podstawie wizualnej oceny;

2) choroby wirusowe i wirusopodobne:

a) podkładki generatywne drzew pestkowych wolne od organizmów wymienionych w dziale VIII uważa się za wolne od chorób wirusowych i wirusopodobnych,

b) podkładki generatywne jabłoni i gruszy uznaje się za wolne od chorób wirusowych i wirusopodobnych.

6. Wymagania dodatkowe

Plantację zgłasza się do jednej oceny rocznie, wykonywanej pod koniec lata lub na początku jesieni, przed zakończeniem wegetacji roślin albo wiosną, a w przypadku pikówek – na początku lata.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może być wyznaczony termin dodatkowej oceny.

Każdy gatunek i każda odmiana podkładki powinny być oznaczone etykietami na początku rzędu lub kwatery.

V. Sady do pozyskiwania nasion

1. Izolacja przestrzenna:

1) sady drzew pestkowych powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 250 m od dziko rosnących lub uprawnych drzew i krzewów pestkowych tych samych rodzajów;

2) sady drzew ziarnkowych powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 50 m od dziko rosnących lub uprawnych drzew i krzewów ziarnkowych tych samych rodzajów;

3) sady drzew ziarnkowych wolnych od wirusów powinny być wysadzane w oddzielnych kwaterach, a sady drzew pestkowych wolnych od wirusów – w oddzielnych kwaterach, z zachowaniem odległości 500 m albo 250 m od dziko rosnących lub uprawnych drzew i krzewów ziarnkowych albo pestkowych tych samych rodzajów.

2. Czystość gatunkowa i odmianowa:

1) wymagana jest całkowita czystość gatunkowa i odmianowa;

2) drzewa odmian zapylających oznacza się trwale.

3. Rozmnażanie Sady nasienne zakłada się z drzewek elitarnych przeznaczonych dla sadów nasiennych. Drzewa odmian zapylających powinny mieć identyczną zdrowotność jak drzewa do pozyskiwania nasion.

4. Wiek Nie określa się wymagań dotyczących wieku sadu.

5. Zdrowotność:

1) drzewa nasienne i nasiona do produkcji podkładek generatywnych powinny być:

a) wolne od organizmów kwarantannowych,

b) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć jakość materiału szkółkarskiego, a w szczególności od organizmów wymienionych w części C w dziale II – na podstawie wizualnej oceny;

2) choroby wirusowe i wirusopodobne:

a) drzewa nasienne i nasiona wolne od organizmów wymienionych w dziale VIII uważa się za wolne od chorób wirusowych i wirusopodobnych,

b) sady nasienne drzew pestkowych wolnych od wirusów, dla których jest zachowana odległość 500 m (izolacja przestrzenna), powinny być co sześć lat badane na choroby wirusowe niekwarantannowe, przenoszone przez pyłek i inne wektory; pierwsze testowanie wykonuje się na trzyletnich drzewkach,

c) sady nasienne drzew pestkowych wolnych od wirusów, dla których jest zachowana odległość 250 m (izolacja przestrzenna), powinny być co cztery lata badane na choroby wirusowe niekwarantannowe, przenoszone przez pyłek i inne wektory; pierwsze badanie wykonuje się na trzyletnich drzewkach,

d) w przypadku wykrycia wirusów podczas badań okresowych chore drzewa powinny być usunięte i badanie powinno być powtórzone w następnym roku, aż do uzyskania negatywnych wyników dla całego sadu; po tym okresie badania wykonuje się w sposób określony w lit. b albo c.

6. Wymagania dodatkowe

Plantację zgłasza się do jednej oceny rocznie: drzewa ziarnkowe – w okresie dojrzewania owoców, a drzewa pestkowe – przed zbiorem owoców.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może być wyznaczony termin dodatkowej oceny.

Każdy gatunek i każda odmiana powinny być oznaczone etykietami na początku rzędu lub kwatery.

VI. Sady do pozyskiwania zrazów lub oczek

1. Izolacja przestrzenna:

1) sady zraźnikowe gatunków roślin, które są porażane przez wirus ospowatości śliwy, powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 250 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych tych gatunków;

2) sady zraźnikowe gatunków roślin, które nie są porażane przez wirus ospowatości śliwy, powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 50 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych tych gatunków;

3) w sadzie zraźnikowym różne odmiany tego samego gatunku powinny być wysadzone w:

a) oddzielnych rzędach lub w jednym rzędzie,

b) odległości 2 m od siebie, trwale oznaczone;

4) sady zraźnikowe wolne od wirusów powinny być wysadzone w oddzielnych kwaterach z zachowaniem odległości 3 m.

2. Czystość gatunkowa i odmianowa

Wymagana jest całkowita czystość gatunkowa i odmianowa.

3. Rozmnażanie

Sady do pozyskiwania zrazów lub oczek są zakładane z drzewek elitarnych przeznaczonych dla sadów zraźnikowych.

4. Wiek:

1) elitarne sady zraźnikowe drzew pestkowych utrzymuje się do 9 lat, a drzew ziarnkowych do 11 lat;

2) kwalifikowane sady zraźnikowe drzew pestkowych utrzymuje się do 11 lat, a drzew ziarnkowych do 13 lat;

3) drzewa zraźnikowe, z wyjątkiem drzew pestkowych, mogą owocować.

5. Zdrowotność:

1) drzewa zraźnikowe i zrazy (oczka) powinny być:

a) wolne od organizmów kwarantannowych,

b) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć ich jakość, a w szczególności od organizmów wymienionych w części C w dziale II – na podstawie wizualnej oceny;

2) choroby wirusowe i wirusopodobne: drzewa zraźnikowe i zrazy lub oczka wolne od organizmów wymienionych w dziale VIII uważa się za wolne od chorób wirusowych i wirusopodobnych.

6. Wymagania dodatkowe

Plantację zgłasza się do jednej oceny rocznie, przeprowadzanej w czerwcu lub lipcu, bezpośrednio przed pozyskiwaniem zrazów lub oczek.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może być wyznaczony termin dodatkowej oceny.

Każdy gatunek i każda odmiana powinny być oznaczone etykietą na początku rzędu lub kwatery.

VII. Szkółki drzewek i plantacje uszlachetnionych podkładek

1. Izolacja przestrzenna:

1) szkółki drzewek i plantacje uszlachetnionych podkładek gatunków roślin, które są porażane przez wirus ospowatości śliwy, powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 250 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych tych gatunków;

2) szkółki drzewek i plantacje uszlachetnionych podkładek gatunków roślin, które nie są porażane przez wirus ospowatości śliwy, powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 10 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych tych gatunków;

3) szkółki drzewek i plantacje uszlachetnionych podkładek wolnych od wirusów powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 2 m od innych drzewek i plantacji uszlachetnionych podkładek.

2. Czystość gatunkowa i odmianowa W szkółkach i na plantacjach uszlachetnionych podkładek jest wymagana całkowita czystość gatunkowa i odmianowa.

Zastosowanie do uszlachetniania drzewek niewłaściwych podkładek, wstawek przewodnich i pośrednich, powodujących objawy niezgodności dyskwalifikuje drzewka odmian z objawami niezgodności (żółknięcie i opadanie liści oraz wyraźne przebarwienie kory).

3. Rozmnażanie Szkółki zakłada się z materiału siewnego kategorii elitarny albo kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych przeznaczonych dla szkółek.

4. Wiek:

1) drzewka elitarne nie mogą być starsze niż dwuletnie, jeżeli nie owocowały;

2) drzewka kwalifikowane nie mogą być starsze niż czteroletnie.

5. Zdrowotność:

1) drzewka albo uszlachetnione podkładki powinny być:

a) wolne od organizmów kwarantannowych,

b) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć ich jakość, a w szczególności od organizmów wymienionych w części C w dziale II – na podstawie wizualnej oceny;

2) choroby wirusowe i wirusopodobne: drzewka wolne od organizmów wymienionych w dziale VIII uważa się za wolne od chorób wirusowych i wirusopodobnych.

6. Wymagania dodatkowe

Plantację zgłasza się do jednej oceny rocznie, wykonywanej pod koniec lata albo na początku jesieni, przed zakończeniem wegetacji roślin albo przed sprzedażą roślin utrzymywanych w pojemnikach.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może być wyznaczony termin dodatkowej oceny.

Każdy gatunek i każda odmiana powinny być oznaczone etykietami na początku rzędu lub kwatery.

VIII. Zdrowotność materiału siewnego roślin sadowniczych

Wykaz wirusów i fitoplazm oraz chorób wirusowych i wirusopodobnych dla materiału siewnego roślin sadowniczych o statusie zdrowotności „wolne od wirusów”.²⁾

Materiał ten oznacza się „ww” – wolne od wirusów albo „vf” – virus free. Materiał ten powinien być wolny od wszystkich wirusów i patogenów wirusopodobnych, a zwłaszcza:

1) jabłoń od:

a) wirusa chlorotycznej plamistości liści jabłoni (Apple chlorotic leaf spot virus),

b) wirusa mozaiki jabłoni (Apple mosaic virus),

c) wirusa żłobkowatości pnia jabłoni (Apple stem grooving virus),

d) wirusa jamkowatości pnia jabłoni (Apple stem pitting virus) wywołującego epinastię i zamieranie kory „Spy” (Spay epinasty and decline),

e) fitoplazmy proliferacji jabłoni (Apple proliferation phytoplasma),

f) drobnienia owoców jabłoni (Apple chat fruit),

g) zielonej marszczycy jabłek (Apple green crinkle),

h) podkówkowatego spękania jabłoni (Apple horseshoe wound),

i) szorstkości skórki jabłek (Apple rough skin),

j) gwiaździstego spękania jabłek (Apple star crack),

k) plamistości pierścieniowej jabłek (Apple ring spot),

l) pierścieniowego ordzawienia jabłek (Apple russet ring),

m) gumowatości drewna jabłoni (Apple rubbery wood),

n) spłaszczenia konarów jabłoni (Apple flat limb),

o) rdzawej brodawkowatości jabłek (Apple russet wart),

p) epinastii i zamierania kory jabłoni (Spy epinasty and decline),

q) łuszczenia się kory Malus platycarpa (Platycarpa scaly bark);

2) grusza i pigwa od:

a) wirusa chlorotycznej plamistości liści jabłoni (Apple chlorotic leaf spot virus),

b) wirusa jamkowatości pnia jabłoni (Apple stem pitting virus – Pear vein yellows virus),

c) fitoplazmy zamierania gruszy (Pear decline phytoplasma),

d) wiroida pęcherzowatych zrakowaceń gruszy (Pear blister canker viroid),

e) spękania kory (Pear bark split),

f) nekrozy kory (Pear bark necrosis),

g) szorstkości kory (Pear rough bark),

h) sadzowatej pierścieniowej plamistości pigwy (Quince sooty ringspot),

i) gumowatości drewna (Apple rubbery wood), j) żółtej plamistości pigwy (Quince yellow blotch),

k) kamienistości miąższu gruszek (Pear stony pit);

3) wiśnia i czereśnia od:

a) wirusa chlorotycznej plamistości liści jabłoni (Apple chlorotic leaf spot virus),

b) wirusa mozaiki jabłoni (Apple mosaic virus),

c) wirusa mozaiki gęsiówki (Arabic mosaic virus),

d) wirusa zielonej pierścieniowej pstrości czereśni (Cherry green ring mottle virus),

e) wirusa liściozwoju czereśni (Cherry leaf roll virus),

f) wirusa drobnienia czereśni 1 i 2 (Little cherry virus 1, Little cherry virus 2),

g) wirusa karłowatości śliwy – żółtaczki wiśni (Prune dwarf virus),

h) wirusa nekrotycznej pierścieniowej plamistości wiśni (Prunus necrotic ringspot virus),

i) wirusa cętkowanej plamistości liści czereśni (Cherry mottle leaf virus),

j) wirusa pierścieniowej plamistości maliny (Raspberry ringspot virus),

k) utajonego wirusa pierścieniowej plamistości truskawki (Strawberry latent ringspot virus),

l) wirusa czarnej pierścieniowej plamistości pomidora (Tomato black ring virus),

m) fitoplazmy europejskiej żółtaczki drzew pestkowych (European stone fruit yellows phytoplasma),

n) rdzawej pstrości czereśni (Cherry rusty mottle),

o) nekrotyczno-rdzawej plamistości czereśni (Cherry necrotic rusty mottle),

p) Detrimental canker,

q) Shirofugen stunt;

4) śliwa od:

a) wirusa chlorotycznej plamistości liści jabłoni (Apple chlorotic leaf spot virus),

b) wirusa mozaiki jabłoni (Apple mosaic virus),

c) utajonego wirusa pierścieniowej plamistości mirabelki (Myrobalan latent ringspot virus),

d) wirusa ospowatości śliwy (Plum pox virus),

e) wirusa karłowatości śliwy – żółtaczki wiśni (Prune dwarf virus),

f) wirusa nekrotycznej pierścieniowej plamistości wiśni (Prunus necrotic ringspot virus),

g) fitoplazmy europejskiej żółtaczki drzew pestkowych (European stone fruit yellows phytoplasma);

5) brzoskwinia od:

a) wirusa chlorotycznej plamistości liści jabłoni (Apple chlorotic leaf spot virus),

b) wirusa mozaiki jabłoni (Apple mosaic virus),

c) wirusa zielonej pierścieniowej pstrości czereśni (Cherry green ring mottle virus),

d) wirusa ospowatości śliwy (Plum pox virus),

e) wirusa karłowatości śliwy – żółtaczki wiśni (Prune dwarf virus),

f) wirusa nekrotycznej pierścieniowej plamistości wiśni (Prunus necrotic ringspot virus),

g) utajonego wirusa pierścieniowej plamistości truskawki (Strawberry latent ringspot virus),

h) wirusa czarnej pierścieniowej plamistości pomidora (Tomato black ring virus),

i) fitoplazmy europejskiej żółtaczki drzew pestkowych (European stone fruit yellows phytoplasma),

j) utajonego wiroida mozaiki brzoskwini (Peach latent mosaic viroid),

k) gwiaździstej plamistości brzoskwini (Peach asteroid spot);

6) morela od:

a) wirusa chlorotycznej plamistości liści jabłoni (Apple chlorotic leaf spot virus),

b) wirusa mozaiki jabłoni (Apple mosaic virus),

c) wirusa ospowatości śliwy (Plum pox virus),

d) wirusa karłowatości śliwy – żółtaczki wiśni (Prune dwarf virus),

e) wirusa nekrotycznej pierścieniowej plamistości wiśni (Prunus necrotic ringspot virus),

f) fitoplazmy europejskiej żółtaczki drzew pestkowych (European stone fruit yellows phytoplasma),

g) gwiaździstej plamistości brzoskwini (Peach asteroid spot).

IX. Plantacje mateczne i szkółki sadzonek truskawki

1. Rozmnażanie

Dla truskawki stosuje się cztery stopnie kwalifikacji:

1) superelita (SE) – materiał przedbazowy;

2) elita 1 (E1) – materiał bazowy;

3) elita 2 (E2) – materiał bazowy;

4) oryginał (O) – materiał kwalifikowany.

2. Izolacja przestrzenna

Elitarne plantacje i szkółki sadzonek powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 200 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych z rodzaju Fragaria spp., a plantacje i szkółki kwalifikowane – w odległości nie mniejszej niż 50 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych z rodzaju Fragaria spp. Odstępy między odmianami, stopniami kwalifikacji lub kategoriami nie powinny być mniejsze niż 3 m.

3. Czystość gatunkowa i odmianowa

Wymagana jest całkowita czystość gatunkowa i odmianowa.

4. Wiek

Plantacje truskawki mogą być prowadzone przez rok.

Do produkcji sadzonek wielokoronowych w szkółkach sadzonek (zielonych, pojemnikowych, podwójnych frigo) dopuszcza się używanie sadzonek zielonych, pojemnikowych lub sadzonek frigo. Sadzonki wielokoronowe wytwarzane w szkółkach sadzonek: zielone, pojemnikowe, frigo i podwójne frigo są oceniane w stopniu kwalifikacji dla sadzonek otrzymanych po rozmnażaniu na plantacji matecznej sadzonek.

Na polu przeznaczonym do założenia plantacji lub szkółki truskawki nie mogą być uprawiane truskawki, ziemniaki, ogórki, pomidory, len, porzeczki, agrest, maliny i jeżyny przez co najmniej:

1) 4 lata przed jej założeniem;

2) 2 lata przed jej założeniem, jeżeli:

a) pole to zostanie odkażone, w roku poprzedzającym założenie plantacji lub szkółki truskawki, preparatami do dezynfekcji gleby lub

b) na polu zastosuje się przynajmniej 2 cykle uprawy na przyoranie gorczycy sarepskiej, w roku poprzedzającym założenie plantacji lub szkółki truskawki.

5. Zdrowotność – rośliny mateczne i sadzonki truskawek powinny być:

1) wolne od organizmów kwarantannowych;

2) na podstawie wizualnej oceny – praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć ich jakość, w szczególności od organizmów wymienionych w części C w dziale II oraz od:

a) wirusów i patogenów wirusopodobnych:

– wirusa mozaiki gęsiówki (Arabic mosaic virus),

– wirusa pierścieniowej plamistości maliny (Raspberry ringspot virus),

– wirusa czarnej plamistości pierścieniowej pomidora (Tomato black ring virus),

– wirusa marszczycy liści truskawki (Strawberry crinkle virus),

– utajonego wirusa pierścieniowej plamistości truskawki (Strawberry latent ringspot virus),

– wirusa żółtobrzeżności liści truskawki (Strawberry mild yellow edge virus),

– wirusa cętkowanej plamistości liści truskawki (Strawberry mottle virus),

– wirusa otaśmienia nerwów liści truskawki (Strawberry vein banding virus),

– fitoplazmy zielenienia płatków truskawki (Strawberry green petal phytoplasma),

– fitoplazmy żółtaczki astra (Aster yellows phytoplasma),

– patogena wywołującego żółtaczkę czerwcową (Strawberry june yellows),

b) chorób:

– zgnilizny korony truskawki (Phytophthora cactorum),

– werticiliozy truskawki (Verticillium dahliae),

– antraknozy (Colletotrichum spp.),

– białej plamistości liści truskawki (Mycosphaerella fragariae),

– mączniaka prawdziwego truskawki (Sphaerotheca macularis ssp. fragariae),

– czerwonej plamistości liści truskawki (Diplocarpon earliana),

c) szkodników:

– guzaków (Meloidogyne spp.),

– niszczyka zjadliwego (Ditylenchus dipsaci),

– węgorka chryzantemowca (Aphelenchoides ritzemabosi),

– węgorka truskawkowca (Aphelenchoides fragariae),

– roztocza truskawkowego (Phytonemus pallidus ssp. fragariae),

– mszyc (Aphididae),

– skoczkowatych (Jassidae),

– wciornastkowatych (Thripidae),

– przędziorka chmielowca (Tetranychus urticae).

6. Wymagania dodatkowe

Plantacje i szkółki zgłasza się do jednej oceny rocznie, wykonywanej latem albo jesienią, przed kopaniem sadzonek albo sprzedażą roślin utrzymywanych w pojemnikach.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może być wyznaczony termin dodatkowej oceny.

Każda odmiana powinna być oznaczona etykietami na początku rzędu lub kwatery.

X. Plantacje mateczne i szkółki porzeczek oraz agrestu

1. Rozmnażanie

Dla porzeczek oraz agrestu stosuje się cztery stopnie kwalifikacji:

1) superelita (SE) – materiał przedbazowy;

2) elita 1 (E1) – materiał bazowy;

3) elita 2 (E2) – materiał bazowy;

4) oryginał (O) – materiał kwalifikowany.

2. Izolacja przestrzenna:

1) mateczniki i szkółki elitarne powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 300 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych z rodzaju Ribes;

2) mateczniki i szkółki kwalifikowane powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 100 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych z rodzaju Ribes;

3) mateczniki porzeczki złotej powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 100 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych z rodzaju Ribes;

4) mateczniki i szkółki różnych kategorii i stopni kwalifikacji powinny być oddalone od siebie co najmniej o 3 m.

3. Czystość gatunkowa i odmianowa

Wymagana jest całkowita czystość gatunkowa i odmianowa.

4. Wiek:

1) elitarne mateczniki porzeczek oraz agrestu utrzymuje się do 9 lat, a kwalifikowane – do 13 lat;

2) elitarne mateczniki porzeczki złotej utrzymuje się do 11 lat, a kwalifikowane – do 18 lat;

3) w szkółkach ocenie podlegają rośliny nie starsze niż trzyletnie.

5. Zdrowotność

Rośliny mateczne i sadzonki porzeczek oraz agrestu powinny być:

1) wolne od organizmów kwarantannowych;

2) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć ich jakość, w szczególności od organizmów wymienionych w części C w dziale II oraz od wirusów: utajonego wirusa pierścieniowej plamistości truskawki (Strawberry latent ringspot virus), wirusa pierścieniowej plamistości maliny (Raspberry ringspot virus), wirusa mozaiki gęsiówki (Arabic mosaic virus), Gooseberry vein banding virus, wirusa mozaiki ogórka (Cucumber mosaic virus), rewersji porzeczki czarnej (Black currant reversion virus) – na podstawie wizualnej oceny;

3) praktycznie wolne od innych organizmów, które mogą obniżyć jakość materiału siewnego kategorii elitarny lub kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych.

6. Wymagania dodatkowe:

1) mateczniki porzeczki oraz agrestu zgłasza się do dwóch ocen rocznie:

a) pierwsza ocena jest wykonywana wiosną – na obecność wielkopąkowca porzeczkowego albo (przemiennie) rewersji dla porzeczek (w terminie: koniec marca, do końca kwitnienia porzeczek) oraz otaśmienia nerwów w matecznikach agrestu (w terminie: maj, do połowy czerwca),

b) druga ocena jest wykonywana w drugiej połowie czerwca – przy rozmnażaniu przez sadzonki zielne i półzdrewniałe albo do końca sierpnia przy innych sposobach rozmnażania;

2) w matecznikach porzeczek należy corocznie pozostawić na każdym krzewie po jednym dobrze wyrośniętym pędzie owocującym w celu wykrycia ewentualnego porażenia przez wielkopąkowca i wirusa rewersji; po dokonaniu oceny pędy te mogą być wycięte;

3) plantacje mateczne porzeczki złotej zgłasza się do jednej oceny rocznie, wykonywanej na początku jesieni, nie później niż do końca września;

4) szkółki porzeczki i agrestu zgłasza się do jednej oceny rocznie, wykonywanej w sierpniu lub we wrześniu; na wniosek producenta rośliny utrzymywane w pojemnikach mogą być oceniane wcześniej.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może być wyznaczony termin dodatkowej oceny.

Każdy gatunek i każda odmiana powinny być oznaczone etykietami na początku rzędu lub kwatery.

XI. Plantacje mateczne i szkółki malin oraz jeżyn

1. Rozmnażanie

Dla malin oraz jeżyn stosuje się cztery stopnie kwalifikacji:

1) superelita (SE) – materiał przedbazowy;

2) elita 1 (E1) – materiał bazowy;

3) elita 2 (E2) – materiał bazowy;

4) oryginał (O) – materiał kwalifikowany.

2. Izolacja przestrzenna:

1) mateczniki i szkółki elitarne powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 200 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych z rodzaju Rubus;

2) mateczniki i szkółki kwalifikowane powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 50 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych z rodzaju Rubus;

3) odstępy między odmianami, stopniami kwalifikacji lub kategoriami nie powinny być mniejsze niż 3 m.

3. Czystość gatunkowa i odmianowa

Wymagana jest całkowita czystość gatunkowa i odmianowa.

4. Wiek:

1) mateczniki utrzymuje się do 8 lat;

2) odrosty korzeniowe w matecznikach nie mogą być starsze niż jednoroczne;

3) sadzonki w pojemnikach nie mogą być starsze niż dwuletnie.

5. Zdrowotność Rośliny mateczne i sadzonki malin oraz jeżyn powinny być:

1) wolne od organizmów kwarantannowych;

2) na podstawie wizualnej oceny – praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć ich jakość, w szczególności od organizmów wymienionych w części C w dziale II oraz od:

a) wirusów i patogenów wirusopodobnych:

– wirusa mozaiki gęsiówki (Arabic mosaic virus),

– wirusa pierścieniowej plamistości maliny (Raspberry ringspot virus),

– wirusa czarnej plamistości pierścieniowej pomidora (Tomato black ring virus),

– utajonego wirusa pierścieniowej plamistości truskawki (Strawberry latent ringspot virus),

– wirusów wywołujących mozaikę maliny (Raspberry mosaic),

– wirusa liściozwoju czereśni (Cherry leaf roll virus),

– wirusa karłowatości krzaczastej maliny (Raspberry bushy dwarf virus),

– fitoplazmy karłowatości maliny (Rubus stunt phytoplasma),

b) chorób grzybowych i bakteryjnych:

– zamierania pędów maliny (Didymella applanata),

– werticyliozy (Verticillium spp.),

– mączniaka prawdziwego (Sphareotheca macularis),

– włosowatości korzeni (Agrobacterium rhizogenes),

– guzowatości korzeni (Agrobacterium tumefaciens),

– staśmienia łodyg (Rhodococcus fascians),

c) szkodników:

– korzeniaka szkodliwego (Pratylenchus penetrans),

– mszyc (Aphidodea),

– przebarwiacza malinowego (Phyllocoptes gracilis),

– wciornastkowatych (Thripidae),

– skoczkowatych (Jassidae),

– przędziorka chmielowca (Tetranychus urticae).

6. Wymagania dodatkowe:

1) mateczniki zgłasza się do jednej oceny w roku, którą wykonuje się:

a) w czerwcu – dla pozyskiwania sadzonek zielnych,

b) do połowy września – dla pozostałych mateczników;

2) plantacje mateczne należy prowadzić bez pędów owocujących; owocowanie odmian powtarzających jest dopuszczalne;

3) szkółki w pojemnikach zgłasza się do jednej oceny w roku, wykonywanej pod koniec lata; owocowanie odmian powtarzających jest dopuszczalne.

Na wniosek producenta rośliny utrzymywane w pojemnikach mogą być oceniane wcześniej. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może być wyznaczony termin dodatkowej oceny. Każdy gatunek i każda odmiana powinny być oznaczone etykietami na początku rzędu lub kwatery.

XII. Plantacje mateczne i szkółki borówki oraz żurawiny wielkoowocowej

1. Rozmnażanie

Dla borówki oraz żurawiny wielkoowocowej stosuje się cztery stopnie kwalifikacji:

1) superelita (SE) – materiał przedbazowy:

2) elita 1 (E1) – materiał bazowy;

3) elita 2 (E2) – materiał bazowy;

4) oryginał (O) – materiał kwalifikowany.

2. Izolacja przestrzenna:

1) mateczniki i szkółki elitarne powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 50 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych z rodzaju Vaccinium spp.;

2) mateczniki i szkółki kwalifikowane powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 20 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych z rodzaju Vaccinium spp.;

3) mateczniki i szkółki elitarne od mateczników i szkółek kwalifikowanych są oddalone co najmniej o 3 m.

3. Czystość odmianowa

Wymagana jest całkowita czystość odmianowa.

4. Wiek:

1) elitarne mateczniki borówki oraz żurawiny wielkoowocowej utrzymuje się przez 13 lat, a kwalifikowane przez 18 lat;

2) w szkółkach ocenie podlegają rośliny nie starsze niż trzyletnie.

5. Zdrowotność

Rośliny mateczne i sadzonki borówki oraz żurawiny wielkoowocowej powinny być:

1) wolne od organizmów kwarantannowych;

2) na podstawie wizualnej oceny – praktycznie wolne od organizmów wymienionych w części C w dziale II oraz od:

a) szkodników: mszyc (Aphidodea),

b) szkodników borówki:

– pryszczarka borówkowca (Dasyneura vaccinii),

– szpeciela pączkowego (Acalitus vaccinii),

– zwójki różóweczki (Archip. rosanus),

c) choroby bakteryjnej, którą jest guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens),

d) chorób grzybowych:

– zgorzeli pędów borówki (Godronia cassandrae),

– zgnilizny korzeni (Phytophthora spp.),

– zamierania wierzchołków pędów żurawiny (Phomopsis vaccinii),

– zamierania pędów borówki (Botryosphaeria dothidea),

– różowatości kwiatów (Exobasidium oxycocci),

e) wirusów i patogenów wirusopodobnych:

– wirusa nitkowatości borówki (Blueberry shoestring virus),

– fitoplazmy miotlastości borówki (Blueberry witches broom phytoplasma),

– wirusa pierścieniowej plamistości tytoniu (Tobacco ringspot virus);

3) praktycznie wolne od innych organizmów, które mogą obniżyć jakość materiału siewnego kategorii elitarny lub kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych.

6. Wymagania dodatkowe

Po wejściu roślin matecznych w owocowanie sprawdza się tożsamość odmianową w okresie kwitnienia i owocowania:

1) mateczniki borówki oraz żurawiny wielkoowocowej zgłasza się do dwóch ocen rocznie, które wykonuje się:

a) wiosną (maj, do końca czerwca) – na obecność chorób wirusowych,

b) w drugiej połowie czerwca – przy rozmnażaniu przez sadzonki zielne i półzdrewniałe albo do końca sierpnia – przy innych sposobach rozmnażania;

2) szkółki borówki i żurawiny wielkoowocowej zgłasza się do jednej oceny rocznie, wykonywanej w sierpniu lub we wrześniu.

Na wniosek producenta rośliny utrzymywane w pojemnikach mogą być oceniane wcześniej.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może być wyznaczony termin dodatkowej oceny.

Każdy gatunek i każda odmiana powinny być oznaczone etykietami na początku rzędu lub bloku.

XIII. Pozostałe gatunki

1. Izolacja przestrzenna

Rośliny tych gatunków powinny rosnąć w odległości co najmniej 10 m od roślin dziko rosnących lub owocujących tego samego gatunku lub rodzaju.

2. Czystość gatunkowa i odmianowa

Wymagana jest całkowita czystość gatunkowa i odmianowa.

3. Zdrowotność:

1) materiał siewny kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych tych gatunków powinien być:

a) wolny od organizmów kwarantannowych,

b) praktycznie wolny od organizmów, które mogą obniżyć jakość materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych, a w szczególności od organizmów wymienionych w części C w dziale II; na podstawie wizualnej oceny;

2) choroby wirusowe i wirusopodobne roślin cytrusowych:

a) materiał powinien pochodzić z materiału wyjściowego, który został oceniony i uznany za niewykazujący objawów chorób wirusowych i wirusopodobnych;

b) materiał powinien zostać poddany indywidualnemu badaniu z użyciem metod do wykrywania takich wirusów i patogenów wirusopodobnych lub chorób i zostać uznany za wolny od nich,

c) materiał powinien być oceniony i zostać uznany za wolny od takich wirusów i patogenów wirusopodobnych lub chorób od ostatniego cyklu wegetacyjnego,

d) materiał powinien zostać zaszczepiony na podkładkach innych niż podatne na wiroidy – w przypadku szczepienia.

4. Wymagania dodatkowe Plantację zgłasza się do jednej oceny rocznie, wykonywanej pod koniec lata albo na początku jesieni, przed zakończeniem wegetacji roślin. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może być wyznaczony termin dodatkowej oceny.

Każdy gatunek i każda odmiana powinny być oznaczone etykietami na początku rzędu lub kwatery.

B. Jakość materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych

I. Materiał siewny kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych powinien spełniać wymagania jakościowe:

1) pełnej czystości gatunkowej i odmianowej;

2) właściwego wyglądu gatunku i odmiany;

3) być praktycznie wolny od uszkodzeń fizycznych, mechanicznych albo chemicznych;

4) być praktycznie wolny od jakichkolwiek wad wynikających z rozmnażania, które mogłyby obniżyć jego przydatność i jakość;

5) być przygotowany w postaci jednorodnych partii; w przypadku łączenia partii zachowuje się dane o składzie partii i pochodzeniu poszczególnych składników;

6) być wolny od organizmów kwarantannowych;

7) być praktycznie wolny od organizmów wymienionych w części C w dziale II;

8) być praktycznie wolny od innych organizmów, które mogą obniżyć jakość materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych.

II. Materiał siewny kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych powinien spełniać minimalne wymagania jakościowe:

1. Dla drzewek owocowych:

1) wysokość drzewka powinna wynosić nie mniej niż 80 cm, mierząc od szyjki korzeniowej;

2) średnica pnia powinna wynosić nie mniej niż 8 mm, mierząc na wysokości 10 cm powyżej miejsca uszlachetniania;

3) drzewka powinny mieć korzeń główny i nie mniej niż 3 korzenie boczne albo wiązkę korzeni drobnych, albo korzenie przerastające całą objętość gleby w pojemniku.

2. Dla krzewów jagodowych, z wyłączeniem borówki i żurawiny wielkoowocowej:

1) krzewy powinny mieć minimum jeden pęd o długości co najmniej 20 cm, mierząc od nasady do jego wierzchołka, albo dobrze wykształcone pąki nasadowe;

2) średnica pędu powinna wynosić nie mniej niż 4 mm, mierząc u nasady pędu;

3) krzewy powinny mieć nie mniej niż 3 korzenie szkieletowe albo wiązkę korzeni drobnych, albo korzenie przerastające całą objętość gleby w pojemniku.

3. Dla sadzonek borówki i żurawiny wielkoowocowej:

1) sadzonki powinny mieć minimum jeden pęd o długości co najmniej 20 cm, a w przypadku sadzonek żurawiny wielkoowocowej – 10 cm, mierząc pęd główny od nasady do jego wierzchołka;

2) średnica pędu powinna wynosić nie mniej niż 3 mm, a w przypadku sadzonek żurawiny wielkoowocowej – 1 mm, mierząc pęd na wysokości 5 cm od jego nasady;

3) sadzonki powinny mieć wiązkę korzeni drobnych albo korzenie przerastające całą objętość gleby w pojemniku.

4. Dla sadzonek truskawek:

1) sadzonki powinny mieć co najmniej dwa w pełni wykształcone liście albo średnicę korony o grubości nie mniejszej niż 4 mm;

2) sadzonki powinny mieć nie mniej niż 4 korzenie szkieletowe albo wiązkę korzeni drobnych, albo korzenie przerastające całą objętość gleby w pojemniku.

5. Dla podkładek generatywnych i wegetatywnych:

1) wysokość dla podkładek wegetatywnych powinna wynosić nie mniej niż 30 cm, mierząc od nasady pędu do jego wierzchołka;

2) wysokość dla podkładek generatywnych powinna wynosić nie mniej niż 20 cm, mierząc od szyjki korzeniowej do wierzchołka pędu;

3) średnica powinna wynosić nie mniej niż 3 mm, mierząc bezpośrednio nad szyjką korzeniową;

4) podkładki powinny mieć nie mniej niż 3 korzenie szkieletowe albo wiązkę korzeni drobnych, albo korzenie przerastające całą objętość gleby w pojemniku.

6. Dla zrazów:

1) długość powinna wynosić nie mniej niż 30 cm;

2) średnica powinna wynosić nie mniej niż 4 mm;

3) powinny mieć co najmniej 5 oczek.

7. Dla innych sadzonek:

1) długość powinna wynosić nie mniej niż 12 cm;

2) średnica powinna wynosić nie mniej niż 4 mm;

3) powinny mieć co najmniej 3 oczka.

8. Dla oczek – powinna być określona liczba wykształconych oczek.

9. Dostawcy mogą zgodnie z wymaganiami określonymi w ust. 1–8 ustalać własne klasy jakości dla materiału siewnego roślin sadowniczych wprowadzanego do obrotu.

C. Minimalne wymagania dla materiału szkółkarskiego CAC

I. Materiał szkółkarski CAC powinien spełniać wymagania jakościowe:

1) odpowiedniej czystości gatunkowej i odmianowej;

2) właściwego wyglądu gatunku i odmiany;

3) być praktycznie wolny od uszkodzeń fizycznych, mechanicznych albo chemicznych;

4) być praktycznie wolny od jakichkolwiek wad wynikających z rozmnażania, które mogłyby obniżyć jego przydatność i jakość;

5) być przygotowany w postaci jednorodnych partii; w przypadku łączenia partii zachowuje się dane o składzie partii i pochodzeniu poszczególnych składników;

6) być wolny od organizmów kwarantannowych;

7) być praktycznie wolny od organizmów wymienionych w dziale II;

8) być praktycznie wolny od organizmów innych niż wymienione w dziale II, które mogą obniżyć jakość materiału szkółkarskiego CAC.

II. Wykaz organizmów szkodliwych obniżających jakość materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych, materiału szkółkarskiego CAC

1. Lima Citrus aurantifolia (Christm) Swing, cytryna zwyczajna Citrus limon L. Burm. F, grejpfrut Citrus paradisi Maef, mandarynka Citrus reticulata Blanco, pomarańcza chińska Citrus sinensis (L.) Osbeck

1) szkodniki:

a) Aleurotrixus floccosus (Mashell),

b) mątwiki Meloidogyne spp.,

c) Parabernisia myricae (Kuwana),

d) Tylenchulus semipenetrans;

2) choroby grzybowe: Phytophthora spp.;

3) choroby wirusowe i wirusopodobne:

a) Citrus leaf rugose,

b) choroby, które wywołują psorosis i podobne objawy na młodych liściach, jak: ring spot, cristacortis, impietratura, concave gum oraz ich czynniki sprawcze,

c) wirody takie, jak: exocortis, cachexiaxyloporosis.

2. Leszczyna (Corylus avellana L.)

1) szkodniki:

a) wielkopąkowiec leszczynowy (Phytoptus avellanae),

b) tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii, Pseudaulacaspis pentagona);

2) choroby bakteryjne:

a) guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens),

b) bakteryjna zgorzel leszczyny (Xanthomonas campestris pv. corylina);

3) choroby grzybowe:

a) opieńka miodowa (Armillariella mellea),

b) srebrzystość liści (Chondrostereum purpureum),

c) rak drzew owocowych (Nectria galligena),

d) Phyllactinia guttata,

e) werticilioza (Verticillium spp.);

4) choroby wirusowe i wirusopodobne:

a) mozaika leszczyny (Apple mosaic virus),

b) Hazel maculatura lineare – MLO.

3. Pigwa (Cydonia Miller), grusza (Pyrus communis L.)

1) szkodniki:

a) skośnik brzoskwiniaczek (Anarsia lineatella),

b) bawełnica korówka (Eriosoma lanigerum),

c) tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii, Pseudaulacaspis pentagona i inne);

2) choroby bakteryjne:

a) guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens),

b) rak bakteryjny (Pseudomonas syringae pv. syringae);

3) choroby grzybowe:

a) opieńka miodowa (Armillariella mellea),

b) srebrzystość liści (Chondrostereum purpureum),

c) rak drzew owocowych (Nectria galligena, Phytophthora spp.),

d) biała zgnilizna korzeni (Rosellinia necatrix),

e) werticilioza (Verticillium spp.);

4) choroby wirusowe i wirusopodobne – wszystkie.

4. Truskawka (Fragaria x ananassa Duch.)

1) szkodniki:

a) węgorki (Apchelenchoides spp.),

b) niszczyk zjadliwy (Ditylenchus dipsaci),

c) Tarsonemidae;

2) choroby grzybowe:

a) zgnilizna korony truskawki (Phytophthora cactorum),

b) werticilioza (Verticillium spp.);

3) choroby wirusowe i wirusopodobne: zielenienie płatków truskawki (Strawberry green petal phytoplasma MLO).

5. Orzech włoski (Juglans regia L.)

1) szkodniki: tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii, Pseudaulacaspis pentagona i inne);

2) choroby bakteryjne:

a) guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens),

b) bakteryjna zgorzel orzecha włoskiego (Xanthomonas campestris pv. juglandi);

3) choroby grzybowe:

a) opieńka miodowa (Armillariella mellea),

b) rak drzew owocowych (Nectria galligena),

c) srebrzystość liści (Chondrostereum purpureum),

d) zgnilizna podstawy pnia (Phytophthora spp.);

4) choroby wirusowe i wirusopodobne: liściozwój czereśni (Cherry leaf roll virus).

6. Jabłoń (Malus Mill.)

1) szkodniki:

a) skośnik brzoskwiniaczek (Anarsia lineatella),

b) bawełnica korówka (Eriosoma lanigerum),

c) tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii, Pseudaulacaspis pentagona i inne);

2) choroby bakteryjne:

a) guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens),

b) rak bakteryjny (Pseudomonas syringae pv. syringae);

3) choroby grzybowe:

a) opieńka miodowa (Armillariella mellea),

b) srebrzystość liści (Chondrostereum purpureum),

c) rak drzew owocowych (Nectria galligena),

d) zgnilizna pierścieniowa podstawy pnia (Phytophthora cactorum),

e) biała zgnilizna korzeni (Rosellinia necatrix),

f) parch (Venturia spp.),

g) werticilioza (Verticillium spp.);

4) choroby wirusowe i wirusopodobne – wszystkie.

7. Oliwka europejska (Olea europaea L.)

1) szkodniki:

a) Eusophera pinguis,

b) guzaki (Meloidogyne spp.),

c) misecznik oliwkowiec (Saissetia oleae);

2) choroby grzybowe i bakteryjne:

a) Verticillium dabliae,

b) Pseudomonas syringae pv. savastanoi;

3) choroby wirusowe i wirusopodobne – wszystkie.

8. Pistacja właściwa (Pistacia vera L.)

1) choroby grzybowe i bakteryjne: Verticillium spp.;

2) choroby wirusowe i wirusopodobne – wszystkie.

9. Śliwa (Prunus domestica L.), śliwa japońska (Prunus salicina Lindl.)

1) szkodniki:

a) pordzewiacz śliwowy (Aculus fockeui),

b) czerniec ciemny (Capnodis tenebrionis),

c) szpeciel śliwowy (Eriophyes similis),

d) guzaki (Meloidogyne spp.),

e) tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii, Pseudaulacaspis pentagona i inne);

2) choroby bakteryjne:

a) guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens),

b) rak bakteryjny drzew pestkowych (Pseudomonas syringae pv. syringae, Pseudomonas syringae pv. mors prunorum);

3) choroby grzybowe:

a) opieńka miodowa (Armillariella mellea),

b) srebrzystość liści (Chondrostereum purpureum),

c) rak drzew owocowych (Nectria galligena),

d) biała zgnilizna korzeni (Rosellinia necatrix),

e) werticilioza (Verticillium spp.);

4) choroby wirusowe i wirusopodobne:

a) karłowatość śliwy (Prune dwarf virus),

b) nekrotyczna plamistość pierścieniowa wiśni (Prunus necrotic ringspot virus).

10. Brzoskwinia (Prunus persica (L.) Batsch), morela (Prunus armeniaca L.), migdałowiec (Prunus amygdalus Batsch)

1) szkodniki:

a) skośnik brzoskwiniaczek (Anarsia lineatella),

b) czerniec ciemny (Capnodis tenebrionis),

c) guzaki (Meloidogyne spp.),

d) tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii, Pseudaulacaspis pentagona i inne);

2) choroby bakteryjne:

a) guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens),

b) rak bakteryjny drzew pestkowych (Pseudomonas syringae pv. syringae, Pseudomonas syringae pv. mors prunorum);

3) choroby grzybowe:

a) opieńka miodowa (Armillariella mellea),

b) srebrzystość liści (Chondrostereum purpureum),

c) rak drzew owocowych (Nectria galligena),

d) biała plamistość korzeni (Rosellinia necatrix),

e) kędzierzawka liści brzoskwiń (Taphrina deformans),

f) werticilioza (Verticillium spp.);

4) choroby wirusowe i wirusopodobne:

a) karłowatość śliwy (Prune dwarf virus),

b) nekrotyczna plamistość pierścieniowa wiśni (Prunus necrotic ringspot virus).

11. Wiśnia (Prunus cerasus L.), czereśnia (Prunus avium (L.) L.)

1) szkodniki:

a) czerniec ciemny (Capnodis tenebrionis),

b) guzaki (Meloidogyne spp.),

c) tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii, Pseudaulacaspis pentagona i inne);

2) choroby bakteryjne:

a) guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens),

b) rak bakteryjny drzew pestkowych (Pseudomonas syringae pv. syringae, Pseudomonas syringae pv. mors prunorum);

3) choroby grzybowe:

a) opieńka miodowa (Armillariella mellea),

b) srebrzystość liści (Chondrostereum purpureum),

c) rak drzew owocowych (Nectria galligena),

d) biała plamistość korzeni (Rosellinia necatrix),

e) werticilioza (Verticillium spp.);

4) choroby wirusowe i wirusopodobne:

a) karłowatość śliwy (Prune dwarf virus),

b) nekrotyczna plamistość pierścieniowa wiśni (Prunus necrotic ringspot virus).

12. Porzeczki, agrest (Ribes spp. L.)

1) szkodniki:

a) węgorki (Apchelenchoides spp.),

b) wielkopąkowiec porzeczkowy (Cecidophyopsis ribis);

2) choroby bakteryjne: guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens);

3) choroby grzybowe:

a) opieńka miodowa (Armillariella mellea),

b) gruzłek cynobrowy (Nectria cinnabarina),

c) biała zgnilizna korzeni (Rosellinia necatrix),

d) werticilioza (Verticillium spp.);

4) choroby wirusowe i wirusopodobne: rewersja porzeczki czarnej (Black currant reversion, Black currant infectious variegation agent).

13. Malina, jeżyna (Rubus spp. L.)

1) szkodniki: szpeciel jeżynowiec (Aceria essigi);

2) choroby bakteryjne:

a) włosowatość korzeni (Agrobacterium rhizogenes),

b) guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens),

c) staśmienie łodyg (Rhodococcus fascians);

3) choroby grzybowe:

a) opieńka miodowa (Armillariella mellea),

b) zamieranie pędów malin (Didymella applanata),

c) mączniak rzekomy maliny (Peronospora rubi),

d) zgnilizna korzeni malin (Phytophthora fragariae var. rubi),

e) werticilioza (Verticillium spp.);

4) choroby wirusowe i wirusopodobne:

a) krzaczasta karłowatość maliny (Raspberry bushy dwarf virus),

b) kędzierzawka maliny (Raspberry leaf curl virus).

14. Borówka, żurawina (Vaccinium spp. L.)

1) szkodniki:

a) pryszczarek borówkowiec (Dasyneura vaccinii),

b) szpeciel pączkowy (Acalitus vaccinii);

2) choroby grzybowe:

a) zgorzel pędów borówki (Godronia cassandrae),

b) zgnilizna korzeni (Phytophthora spp.);

3) wirusy i patogeny wirusopodobne: fitoplazma miotlastości borówki (Blueberry witches broom phytoplasma).

15. Dodatkowe wymagania dla roślin cytrusowych:

1) materiał powinien pochodzić z materiału wyjściowego, który został oceniony i uznany za niewykazujący objawów występowania wirusów lub chorób wirusopodobnych;

2) materiał powinien zostać poddany indywidualnemu badaniu z użyciem metod do wykrywania wirusów i patogenów wirusopodobnych lub chorób i zostać uznany za wolny od nich;

3) materiał powinien być oceniony i zostać uznany za wolny od wirusów i patogenów wirusopodobnych lub chorób od ostatniego cyklu wegetacyjnego;

4) materiał powinien zostać zaszczepiony na podkładki inne niż podatne na wiroidy – w przypadku szczepienia.

¹⁾ Wiek – liczba lat wyrażona liczbą okresów wegetacyjnych, dla:

²⁾ Materiał wolny od wirusów (ww, vf): materiał szkółkarski, który został poddany testowaniu i uznany za wolny od wirusów dla poszczególnych gatunków w tym statusie; jest to również materiał otrzymany bezpośrednio z materiału wolnego od wirusów, produkowany lub utrzymywany w określonej liczbie pokoleń, w warunkach gwarantujących niewystąpienie infekcji.

Załącznik nr 5

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYTWARZANIA I JAKOŚCI SADZONEK WINOROŚLI

I. Wytwarzanie

1. Izolacja przestrzenna: mateczniki i szkółki winorośli powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 10 m od roślin dziko rosnących lub uprawnych z rodzaju Vitis.

2. Czystość gatunkowa i odmianowa:

1) wymagana jest pełna czystość gatunkowa i odmianowa;

2) sadzonki mogą być roślinami własnokorzeniowymi lub szczepionymi na podkładkach odpornych na filokserę winiec.

3. Wiek:

1) mateczniki winorośli utrzymuje się do 15 lat;

2) w szkółkach sadzonki winorośli nie mogą być starsze niż trzyletnie.

4. Zdrowotność

Rośliny mateczne i sadzonki winorośli powinny być:

1) wolne od organizmów kwarantannowych;

2) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć jakość sadzonek winorośli – na podstawie wizualnej oceny.

II. Jakość

Materiał rozmnożeniowy winorośli powinien spełniać wymagania jakościowe:

1) pełnej czystości gatunkowej i odmianowej;

2) właściwego wyglądu gatunku i odmiany;

3) być praktycznie wolny od uszkodzeń fizycznych, mechanicznych lub chemicznych;

4) być praktycznie wolny od wad wynikających z rozmnażania, które mogłyby obniżyć jego przydatność i jakość;

5) być przygotowany w postaci jednorodnych partii;

6) być wolny od organizmów kwarantannowych;

7) być praktycznie wolny od organizmów, które mogą obniżyć jakość sadzonek winorośli;

8) powinien mieć minimum jeden pęd o długości co najmniej 20 cm, mierząc od nasady do jego wierzchołka;

9) średnica pędu powinna wynosić nie mniej niż 4 mm, mierząc u nasady pędu;

10) powinien mieć:

a) nie mniej niż 3 korzenie szkieletowe o długości co najmniej 15 cm albo

b) wiązkę korzeni drobnych nie krótszych niż 6 cm – dla sadzonek wykopywanych ze szkółki, albo

c) korzenie przerastające całą objętość gleby – dla sadzonek utrzymywanych w pojemnikach.