Na podstawie art. 15 ust. 5 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 26 września 2012 r.

Załącznik nr 1

RAMOWY PROGRAM STAŻU PODYPLOMOWEGO LEKARZA

Cel stażu:

pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz poznanie, utrwalenie i przyswojenie praktycznych umiejętności z zakresu zapobiegania, rozpoznawania, leczenia i rehabilitacji najczęściej występujących chorób, postępowania w stanach nagłego zagrożenia zdrowia lub życia, a także przyswojenie wiedzy z zakresu transfuzjologii, bioetyki, prawa medycznego i orzecznictwa lekarskiego, jako przygotowanie lekarza do samodzielnego wykonywania zawodu.

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE CHORÓB WEWNĘTRZNYCH

VIII. Program stażu cząstkowego z zakresu chorób wewnętrznych

Czas trwania stażu: 11 tygodni, w tym 10 tygodni – choroby wewnętrzne i 1 tydzień – krwiodawstwo i krwiolecznictwo.

Cel stażu:

pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz poznanie, utrwalenie i przyswojenie praktycznych umiejętności w zakresie rozpoznawania i leczenia, a także zapobiegania i rehabilitacji, najczęściej występujących bądź stanowiących największe zagrożenie dla życia chorób wewnętrznych w warunkach opieki stacjonarnej i ambulatoryjnej oraz w zakresie transfuzjologii.

Program stażu:

– z zakresu chorób wewnętrznych:

1. Zapobieganie, rozpoznawanie i leczenie najczęściej występujących chorób wewnętrznych:

1) układu krążenia:

a) choroby niedokrwiennej serca, zawału mięśnia sercowego,

b) miażdżycy naczyń tętniczych, udarów mózgowych,

c) nadciśnienia tętniczego,

d) przewlekłej niewydolności krążenia,

e) podstawowych zaburzeń rytmu serca i przewodzenia,

f) serca płucnego,

g) wad serca,

h) zapalenia mięśnia sercowego,

i) żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej;

2) układu oddechowego:

a) ostrego i przewlekłego zapalenia oskrzeli,

b) zapalenia płuc,

c) przewlekłej niewydolności oddechowej,

d) astmy oskrzelowej,

e) raka płuc,

f) gruźlicy;

3) układu moczowego:

a) niewydolności nerek – ostrej i przewlekłej,

b) ostrego i przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek,

c) ostrego i przewlekłego kłębkowego zapalenia nerek,

d) kamicy nerkowej,

e) zespołu nerczycowego,

f) raka nerki,

g) stanów zapalnych pęcherza i dróg moczowych;

4) układu trawiennego:

a) choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy,

b) raka żołądka,

c) zespołu złego wchłaniania,

d) swoistego i nieswoistego zapalenia jelit,

e) zespołu jelita nadwrażliwego,

f) raka jelita grubego,

g) kamicy pęcherzyka i dróg żółciowych,

h) zapalenia wątroby,

i) marskości wątroby,

j) ostrego i przewlekłego zapalenia trzustki,

k) raka trzustki,

l) chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego;

5) układu krwiotwórczego:

a) niedokrwistości,

b) skaz krwotocznych,

c) białaczek,

d) ziarnicy złośliwej i chłoniaków nieziarniczych;

6) gruczołów wydzielania wewnętrznego:

a) cukrzycy,

b) chorób przysadki i podwzgórza,

c) nadczynności i niedoczynności tarczycy,

d) nadczynności i niedoczynności przytarczyc,

e) nadczynności i niedoczynności nadnerczy,

f) guzów rdzenia nadnerczy,

g) zaburzeń hormonalnych i metabolicznych okresu przekwitania u kobiet i mężczyzn;

7) zaburzeń metabolicznych:

a) otyłości i nadwagi,

b) hiperlipidemii,

c) osteoporozy;

8) układu ruchu.

2. Poznanie problemów ogólnolekarskich z zakresu chorób wewnętrznych:

1) epidemiologia chorób wewnętrznych ze szczególnym uwzględnieniem tych, które są związane z wysoką umieralnością, powodują przewlekłe inwalidztwo lub są przyczyną wysokiej absencji chorobowej;

2) profilaktyka niektórych chorób układu krążenia i układu oddechowego;

3) wskazania i przeciwwskazania do zabiegów endoskopowych;

4) zasady antybiotykoterapii w najczęściej występujących chorobach wewnętrznych, wymagających stosowania antybiotyków;

5) zasady podejmowania decyzji diagnostycznych i terapeutycznych dotyczących najczęściej występujących chorób wewnętrznych.

3. Opanowanie wykonywania następujących umiejętności i czynności:

1) wkłucia dożylnego i dotętniczego w celu podania leku lub pobrania krwi do badań, kaniulizacji żył;

2) dożylnego przetaczania krwi i innych płynów;

3) badania EKG;

4) nakłucia opłucnej i otrzewnej;

5) cewnikowania pęcherza moczowego;

6) pobrania materiału do badań mikrobiologicznych;

7) płukania żołądka;

8) pomiaru i interpretacji wyników pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, w tym pomiaru ciśnienia na kostce;

9) pomiaru glikemii.

– z zakresu transfuzjologii klinicznej:

(10 godzin wykładów i ćwiczenia praktyczne)

1. Zapoznanie się z zasadami współczesnej transfuzjologii:

1) pobierania i przechowywania krwi oraz otrzymywania preparatów krwiopochodnych;

2) podstaw immunologii transfuzjologicznej;

3) zapobiegania potransfuzyjnym zakażeniom wirusowym;

4) podstawowymi zasadami racjonalnego leczenia krwią i jej preparatami;

5) powikłaniami poprzetoczeniowymi.

2. Poznanie praktyczne następujących umiejętności:

1) rejestrowania i kwalifikowania krwiodawców oraz zasad prowadzenia dokumentacji w tym zakresie;

2) metod pobierania krwi i osocza – konwencjonalnie i przy użyciu separatorów, poznanie zasad wytwarzania preparatów krwiopochodnych;

3) przeprowadzania badań immunologicznych, serologicznych – antygenów krwinek czerwonych i przeciwciał, próby zgodności krzyżowej;

4) wykrywania markerów wirusowych (HBV, HCV, HIV);

5) zasad kontroli jakości, przechowywania i dystrybucji krwi oraz jej preparatów.

– z zakresu profilaktyki zakażeń HIV, diagnostyki i leczenia AIDS:

(5 godzin wykładów):

1) epidemiologię zakażeń HIV i AIDS;

2) podstawowe wiadomości o budowie wirusa HIV i wykrywaniu zakażeń;

3) wybrane zagadnienia HIV/AIDS w ujęciu nauk medycznych;

4) elementy poradnictwa i opieki medycznej nad kobietą zakażoną HIV lub chorą na AIDS;

5) poradnictwo przed testem i po teście;

6) strategię leczenia antyretrowirusowego zakażonych HIV i chorych na AIDS;

7) etyczne i prawne aspekty HIV i AIDS;

8) elementy komunikowania się w relacjach lekarz – pacjent zakażony HIV lub chory na AIDS.

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE PEDIATRII

II. Program stażu cząstkowego z zakresu pediatrii

Czas trwania stażu: 8 tygodni, w tym pediatria – 6 tygodni i neonatologia – 2 tygodnie.

Cel stażu:

pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz poznanie, przyswojenie i utrwalenie praktycznych umiejętności z zakresu zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób wieku dziecięcego oraz zaburzeń rozwojowych u dzieci w warunkach opieki stacjonarnej i ambulatoryjnej.

Program stażu:

1. Rozpoznawanie i postępowanie u noworodków w przypadkach wad rozwojowych, zaburzeń oddechowo-krążeniowych, wrodzonych oraz nabytych zakażeń i posocznicy noworodkowej, ostrych zaburzeń metabolicznych i neurologicznych, konfliktu serologicznego, choroby krwotocznej noworodków, chorób wymagających niezwłocznej interwencji chirurgicznej, dysplazji i zwichnięcia stawów biodrowych, niedoczynności tarczycy i zespołu alkoholowego.

2. Rozpoznawanie i leczenie u niemowląt chorób wywołanych zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi, w tym wirusowego zapalenia wątroby i AIDS, ostrych biegunek i ich powikłań, biegunek przewlekłych i stanów niedoborowych, chorób układu oddechowego, niedoczynności tarczycy, dysplazji stawów biodrowych, naglących chorób jamy brzusznej (wgłobienie), chorób przebiegających z drgawkami i innych stanów napadowych.

3. Postępowanie diagnostyczne, lecznicze i rehabilitacyjne u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym.

4. Rozpoznawanie i leczenie u dzieci powyżej 1. roku życia: nieprawidłowości rozwojowych, skutków urazów i zatruć, zaburzeń świadomości, krwawień z przewodu pokarmowego, nawracających bólów brzucha, nawracających bólów głowy, chorób wywołanych czynnikami zakaźnymi – w tym chorób zakaźnych wieku dziecięcego, a także zapalenia nerek, choroby reumatycznej, nadciśnienia tętniczego, chorób nowotworowych, niedoborów białkowo-energetycznych i witaminowych oraz niedoborów makro- i mikroelementów, chorób atopowych i reakcji anafilaktycznych, chorób z uzależnienia.

5. Poznanie kalendarza szczepień, zasad stosowania szczepionek i surowic, znajomość niepożądanych reakcji poszczepiennych i przeciwwskazań do szczepień.

6. Opanowanie wykonywania następujących umiejętności i czynności:

1) postępowania z noworodkiem bezpośrednio po porodzie:

a) oceny noworodka na podstawie skali wg ewn,

b) testów przesiewowych u noworodka (fenyloketonurii);

2) resuscytacji noworodka;

3) oceny dojrzałości noworodka;

4) rozpoznawania wad wrodzonych u noworodka i postępowania w przypadku ich stwierdzenia;

5) zasad transportu chorego noworodka;

6) pielęgnacji i karmienia noworodka;

7) oceny stanu ogólnego niemowlęcia i dziecka starszego z uwzględnieniem badania otoskopowego i pomiaru ciśnienia krwi oraz badania w kierunku wad wrodzonych;

8) zbierania wywiadów od rodziny dziecka;

9) prowadzenia resuscytacji i udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia u dzieci;

10) rozpoznawania mózgowego porażenia dziecięcego;

11) wkłucia dożylnego i pobrania krwi do badań u niemowlęcia i dziecka starszego;

12) pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego u dzieci;

13) pobrania materiałów do badań mikrobiologicznych u dzieci;

14) założenia zgłębnika do żołądka lub odbytnicy i cewnika do pęcherza moczowego u dzieci;

15) pielęgnacji niemowląt i małych dzieci;

16) pobrania krwi celem wykonania testu w kierunku niedoczynności tarczycy i fenyloketonurii.

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE CHIRURGII OGÓLNEJ

III. Program stażu cząstkowego z zakresu chirurgii ogólnej

Czas trwania stażu: 8 tygodni, w tym chirurgia ogólna – 6 tygodni i chirurgia urazowa – 2 tygodnie.

Cel stażu:

pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz poznanie, utrwalenie i przyswojenie praktycznych umiejętności w zakresie rozpoznawania, leczenia, zapobiegania i rehabilitacji najczęściej występujących chorób chirurgicznych w ramach opieki stacjonarnej i ambulatoryjnej.

Program stażu:

1. Rozpoznawanie i postępowanie w przypadku:

1) wstrząsu urazowego i hipowolemicznego;

2) obrażeń urazowych dotyczących:

a) ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego:

– mózgu, kości czaszki i twarzoczaszki, z uwzględnieniem skali Glasgow,

– nerwów czaszkowych i obwodowych,

b) klatki piersiowej, w szczególności:

– w zranieniach klatki piersiowej, serca, płuc i dużych naczyń,

– w odmie opłucnowej pourazowej i samoistnej,

– w uszkodzeniach ściany klatki piersiowej, żeber i mostka,

c) jamy brzusznej, w szczególności:

– w ranach brzucha,

– w tępych obrażeniach brzucha,

d) układu moczowo-płciowego,

e) kręgosłupa, w szczególności diagnozowanie i postępowanie z chorymi ze złamaniem kręgosłupa,

f) kończyn, w szczególności:

– zamkniętych i otwartych złamań kończyn, ze szczególnym uwzględnieniem najczęściej spotykanych złamań, tzn. nasady dalszej kości promieniowej, kostek, szyjki kości udowej,

– zwichnięć dużych stawów (barkowego, łokciowego, biodrowego),

– podwichnięć, skręceń i stłuczeń stawów, ze szczególnym uwzględnieniem stawu kolanowego i skokowo-goleniowego,

g) oparzeń i odmrożeń:

– w oparzeniach i odmrożeniach powłok,

– w oparzeniach dróg oddechowych i przewodu pokarmowego;

3) zakażeń w chirurgii:

a) we wstrząsie septycznym,

b) w ropnym zapaleniu skóry i tkanki podskórnej (ropień, czyrak, zastrzał, zanokcica),

c) w zakażeniach przyrannych (tężec, zgorzel gazowa, róża);

4) najczęstszych schorzeń chirurgicznych jamy brzusznej, dotyczących:

a) „ostrego brzucha”:

– przedziurawienia przewodu pokarmowego,

– ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego,

– ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego,

– ostrego zapalenia trzustki,

– niedrożności jelit, ze szczególnym uwzględnieniem uwięźniętych przepuklin zewnętrznych,

b) krwawienia do przewodu pokarmowego,

c) innych chorób przewodu pokarmowego:

– choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy,

– kamicy żółciowej,

– najczęstszych chorób odbytu i odbytnicy (ropień, przetoka, guzki krwawnicze);

5) schorzeń urologicznych:

a) kamicy nerkowej,

b) zatrzymania moczu,

c) wodniaka jądra,

d) przerostu prostaty,

e) raka prostaty;

6) chorób układu naczyniowego:

a) w urazach naczyń,

b) w ostrym nieurazowym niedokrwieniu kończyn (zator, zakrzepy),

c) w przewlekłym niedokrwieniu kończyn dolnych,

d) w tętniaku aorty,

e) w żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej, dotyczącej w szczególności kończyn dolnych,

f) w przewlekłej niewydolności układu żylnego kończyn dolnych.

2. Poznanie zasad wczesnego rozpoznawania i postępowania chirurgicznego w nowotworach sutka, przewodu pokarmowego, tarczycy i skóry.

3. Poznanie wskazań do stosowania i podstaw interpretacji niektórych metod diagnostycznych i leczenia zabiegowego w chirurgii:

1) diagnostyki radiologicznej i ultrasonograficznej;

2) tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego;

3) endoskopii, ze szczególnym uwzględnieniem gastroskopii, ECPW, rektoskopii, kolonoskopii, cystoskopii;

4) ogólnych zasad i możliwości chirurgii laparoskopowej.

4. Poznanie problemów ogólnochirurgicznych dotyczących:

1) zasad aseptyki i antyseptyki, profilaktyki zakażeń okołooperacyjnych;

2) profilaktyki tężca;

3) profilaktyki zakażeń wirusami hepatotropowymi i HIV;

4) zasad współczesnej antybiotykoterapii w schorzeniach chirurgicznych;

5) zasad przygotowania chorego do zabiegu operacyjnego w znieczuleniu ogólnym;

6) zasad współczesnej rehabilitacji około- i pooperacyjnej.

5. Opanowanie wykonywania następujących umiejętności i czynności:

1) mycia chirurgicznego rąk i pola operacyjnego;

2) chirurgicznego opracowania i zeszycia niewielkich ran;

3) znieczulenia miejscowego;

4) nacięcia i drenażu ropnia;

5) założenia podstawowych opatrunków gipsowych i unieruchamiających;

6) założenia drenażu opłucnej;

7) postępowania w krwotoku zewnętrznym;

8) założenia zgłębnika nosowo-żołądkowego;

9) dożylnego przetaczania krwi i płynów infuzyjnych;

10) postępowania w oparzeniach;

11) badania per rectum i oceny gruczołu krokowego;

12) wykonania anoskopii.

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE POŁOŻNICTWA I GINEKOLOGII

IV. Program stażu cząstkowego z zakresu położnictwa i ginekologii

Czas trwania stażu: 7 tygodni.

Cel stażu:

pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz poznanie, utrwalenie i przyswojenie praktycznych umiejętności z zakresu opieki lekarskiej w prawidłowo przebiegającej ciąży, porodu i połogu, a także zapobieganie, rozpoznawanie i leczenie najczęściej występujących powikłań ciąży, porodu i połogu oraz chorób narządów płciowych u kobiet w warunkach opieki stacjonarnej i ambulatoryjnej.

Program stażu:

1. Rozpoznawanie i opieka lekarska w ciąży oraz zasady postępowania w czasie porodu i połogu:

1) zasady prowadzenia opieki przedkoncepcyjnej;

2) rozpoznawanie ciąży i zasady prowadzenia prawidłowo przebiegającej ciąży;

3) rozpoznawanie i postępowanie w powikłaniach ciąży, a w szczególności:

a) zagrażającym poronieniu,

b) nadciśnieniu tętniczym,

c) przedwczesnym odklejeniu łożyska, łożysku przodującym,

d) konflikcie serologicznym,

e) zakażeniach;

4) zasady leczenia chorób współistniejących z ciążą, w szczególności:

a) cukrzycy,

b) chorób serca i naczyń,

c) zakażeń układu moczowo-płciowego,

d) powikłań zakrzepowo-zatorowych;

5) zrozumienie zasad interpretacji badań ultrasonograficznych wykonywanych w czasie ciąży;

6) zasady postępowania podczas prawidłowo przebiegającego porodu w szpitalu i poza szpitalem, w tym poznanie wskazań i sposobów dla łagodzenia bólu porodowego;

7) rozpoznawanie powikłań okołoporodowych, postępowanie podczas nieprawidłowo przebiegającego porodu, w tym ustalenie wskazań do operacyjnego ukończenia porodu, dotyczących w szczególności:

a) porodu przedwczesnego,

b) krwotoków położniczych;

8) poznanie zasad rozpoznawania i postępowania w powikłaniach połogu;

9) poznanie zasad karmienia piersią;

10) podstawy rozpoznawania depresji poporodowej.

2. Zasady promocji zdrowia i prewencji w położnictwie, ze szczególnym uwzględnieniem:

1) porodu przedwczesnego;

2) zakażeń, w tym wirusowych (HIV);

3) konfliktu serologicznego;

4) zaburzeń rozwoju płodu, badań prenatalnych.

3. Poznanie zasad zapobiegania, rozpoznawania i postępowania leczniczego w przypadku chorób narządów płciowych u kobiet, w szczególności:

1) ciąży ewnątrzus;

2) zakażeń, w tym przenoszonych drogą płciową;

3) zaburzeń cyklu miesiączkowego i zaburzeń płodności;

4) nowotworów narządów płciowych i sutka;

5) problemów zdrowotnych kobiet w okresie menopauzy.

4. Poznanie metod i zasad planowania rodziny.

5. Poznanie wskazań do stosowania i podstaw interpretacji wybranych metod diagnostycznych leczenia zabiegowego w położnictwie i ginekologii:

1) diagnostyki radiologicznej i ultrasonograficznej;

2) tomografii komputerowej;

3) endoskopii, ze szczególnym uwzględnieniem laparoskopii, histeroskopii oraz kolposkopii.

6. Poznanie zasad aseptyki i antyseptyki w położnictwie i ginekologii.

7. Opanowanie wykonywania następujących umiejętności i czynności:

1) badania położniczego zewnętrznego i wewnętrznego;

2) oceny czynności serca płodu, w tym interpretacji badania kardiotokograficznego;

3) interpretacji badania gazometrycznego z krwi pobranej ze skalpu płodu lub pępowiny;

4) odebrania 3 porodów fizjologicznych – przyswojenie zasad postępowania;

5) nacięcia i zeszycia krocza;

6) badania ginekologicznego;

7) badania sutków;

8) wykonania badania cytologicznego i interpretacji jego wyników;

9) zasady i metody planowania rodziny;

10) zasady rozpoznawania i leczenia dolegliwości okresu menopauzalnego.

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE ANESTEZJOLOGII I INTENSYWNEJ TERAPII ORAZ W DZIEDZINIE MEDYCYNY RATUNKOWEJ

V. Program stażu cząstkowego z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii oraz medycyny ratunkowej

Va. Program stażu cząstkowego z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii

Czas trwania stażu: 3 tygodnie, w tym 1 tydzień – anestezjologia i 2 tygodnie – intensywna terapia.

Cel stażu w zakresie anestezjologii:

pogłębienie oraz praktyczne poznanie i przyswojenie wiedzy związanej z zastosowaniem, wyborem i zasadami organizacji okresu okołooperacyjnego, znieczulenia oraz stanów zagrożenia życia związanych z jego zastosowaniem, jak również poznanie technik monitorowania i postrzegania podstawowych funkcji życiowych wraz ze śródoperacyjnym postępowaniem w zakresie intensywnej terapii.

Cel stażu w zakresie intensywnej terapii:

zrozumienie doktryny intensywnej terapii w oparciu o kryteria przyjęć i zwolnień z oddziału, zapoznanie się z systemem organizacji oraz procedur medycznych obowiązujących w intensywnej terapii oraz zrozumienie oceny ciężkości stanu chorego w oparciu o skale predykcyjne i skale bezpośrednio oceniające stan ogólny chorego, jak również stan wybranych układów i narządów. Zapoznanie się z taktyką postępowania w intensywnej terapii związaną z wdrażaniem inwazyjnych technik postępowania leczniczego w oparciu o inwazyjne technologie monitorowania podstawowych i szczegółowych parametrów życiowych.

Staż mogą prowadzić kliniki, oddziały kliniczne, oddziały i jednostki uprawnione, wpisane na listę marszałka województwa.

Program stażu:

– z zakresu anestezjologii:

1. Postępowanie z chorym w okresie okołooperacyjnym:

1) ocena stanu chorego w okresie przedoperacyjnym, w zależności od rodzaju wskazań do zabiegu operacyjnego lub diagnostycznego;

2) zadania lekarza anestezjologa realizowane w poradni anestezjologicznej, cele poradni anestezjologicznej;

3) cele znieczulenia ogólnego, regionalnego i połączonego;

4) fizjopatologia znieczulenia;

5) farmakoterapia znieczulenia z uwzględnieniem farmakokinetyki i farmakodynamiki oraz zadań stawianych przed anestezjologią w chirurgii ambulatoryjnej;

6) monitorowanie znieczulenia;

7) monitorowanie podstawowych funkcji życiowych, wskazania do monitorowania inwazyjnego;

8) układ nerkowy i rola wątroby podczas znieczulenia (eliminacja oraz degradacja anestetyków);

9) zalety i wady znieczulenia ogólnego i znieczulenia regionalnego;

10) chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem;

11) sala wybudzeń jako prawny obowiązek i strażnik bezpieczeństwa w bezpośrednim okresie pooperacyjnym i poznieczuleniowym;

12) uśmierzanie bólu pooperacyjnego, zespół leczenia bólu ostrego;

13) standardy anestezjologiczne a stanowisko znieczulenia, aspekty prawne.

– z zakresu intensywnej terapii:

2. Postępowanie z chorym w oddziale i na stanowisku intensywnej terapii – zagadnienia ogólne:

1) specyfika stanowiska intensywnej terapii;

2) specyfika postrzegania i oceny stanu ogólnego w intensywnej terapii;

3) specyfika diagnostyki różnicowej w intensywnej terapii;

4) chorobowość i śmiertelność związana z intensywną terapią;

5) podmiotowość chorego w intensywnej terapii;

6) społeczne, ekonomiczne i socjalne skutki intensywnej terapii;

7) miejsce intensywnej terapii w strukturze organizacyjnej szpitala;

8) kryteria przyjęć na OIT.

3. Zagadnienia szczegółowe:

1) przepływ krwi;

2) transport tlenu;

3) techniki zapobiegania powikłaniom u chorego w stanie krytycznym;

4) dostępy naczyniowe;

5) monitorowanie dynamiki układu krążenia;

6) monitorowanie oddychania;

7) monitorowanie metabolizmu;

8) monitorowanie OUN;

9) sedacja i analgosedacja na OIT;

10) ostra niewydolność oddechowa;

11) wentylacja mechaniczna;

12) ostra niewydolność krążenia;

13) rodzaje i podział wstrząsu;

14) chory z urazem wielonarządowym;

15) stan po nagłym zatrzymaniu krążenia, fizjopatologia oraz postępowanie lecznicze (hipotermia terapeutyczna);

16) zakażenia na OIT (sepsa, ciężka sepsa, wstrząs septyczny), (Surviving ewnątr Compaign – pakiety resuscytacyjne i pakiety terapeutyczne);

17) płynoterapia;

18) leczenie preparatami krwi i preparatami krwiopochodnymi;

19) żywienie w intensywnej terapii;

20) pozaustrojowe techniki leczenia ostrej niewydolności nerek, wątroby, krążenia i oddychania;

21) systemy oceny stanu klinicznego chorego;

22) orzecznictwo w intensywnej terapii, w tym orzekanie o nieodwracalnym ustaniu czynności mózgu.

4. Staż zakończony jest kolokwium obejmującym swoim zakresem wiedzę teoretyczną oraz umiejętności praktyczne. Kolokwium przeprowadza ordynator oddziału lub jego zastępca.

e. Program stażu cząstkowego z zakresu medycyny ratunkowej

Czas trwania stażu: 3 tygodnie.

Cel stażu:

pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz poznanie, utrwalenie i przyswojenie praktycznych umiejętności postępowania w zakresie medycznych czynności ratunkowych i procedur klinicznych medycyny ratunkowej.

Miejsce odbywania stażu: kliniki medycyny ratunkowej, oddziały kliniczne medycyny ratunkowej, szpitalne oddziały ratunkowe.

Program stażu:

1. Utrwalenie zasad zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej i prowadzenia terapii poresuscytacyjnej.

2. Utrwalenie zasad postępowania ratunkowego w urazach wielonarządowych, w szczególności:

1) wstępnej oceny chorego z mnogimi obrażeniami ciała;

2) podtrzymania funkcji życiowych chorego z mnogimi obrażeniami ciała;

3) praktyczne opanowanie zasad transportu chorego z mnogimi obrażeniami ciała;

4) prowadzenie oceny wtórnej pacjenta z mnogimi obrażeniami ciała;

5) poznanie zaawansowanych technik diagnostyki okołourazowej i zasad różnicowania diagnostycznego w urazach;

6) postępowanie kliniczne we wstrząsie urazowym.

3. Poszerzenie umiejętności wykonywania ewnąt śródszpitalnego w nagłym zagrożeniu zdrowia lub życia.

4. Poszerzenie umiejętności postępowania w nagłym zagrożeniu zdrowia lub życia pochodzenia wewnętrznego, takim jak:

1) nagłe zatrzymanie krążenia;

2) ostra niewydolność krążenia różnej etiologii;

3) ostra niewydolność oddechowa różnej etiologii;

4) wstrząs o różnej etiologii;

5) nagłe stany utraty przytomności;

6) ostre schorzenia brzuszne;

7) ostre schorzenia ciężarnych;

8) ostre stany drgawkowe.

5. Postępowanie w nagłych zagrożeniach zdrowia lub życia u dzieci.

6. Postępowanie ratunkowe w nagłych zagrożeniach zdrowia lub życia pochodzenia środowiskowego:

1) ostre zatrucia;

2) skażenia chemiczne;

3) uraz termiczny (oparzenie, udar cieplny, hipotermia);

4) utonięcia, uraz nurkowy;

5) porażenia elektryczne i rażenia piorunem;

6) pogryzienia, ukąszenia i użądlenia.

7. Opanowanie wykonywania następujących lekarskich umiejętności leczenia ratunkowego:

1) z zakresu resuscytacji krążeniowo-oddechowej:

a) udrożnienie dróg oddechowych metodami bezprzyrządowymi,

b) intubacja dotchawicza,

c) udrożnienie dróg oddechowych technikami alternatywnymi (art. maski krtaniowe, maski żelowe, rurki krtaniowe art.),

d) udrożnienie dróg oddechowych technikami chirurgicznymi, w tym konikotomii i tracheotomii,

e) wspomaganie oddechu i sztucznej wentylacji zastępczej,

f) defibrylacja elektryczna i kardiowersja,

g) pośredni masaż serca,

h) wykonanie centralnego dostępu dożylnego,

i) resuscytacja płynowa,

j) odbarczenie odmy opłucnowej, w szczególności odmy prężnej;

2) z zakresu czynności ratunkowych w warunkach przedszpitalnych (medycznych czynności ratunkowych):

a) zabezpieczania rannego pacjenta w czasie wyjmowania z uszkodzonego pojazdu,

b) podtrzymywania funkcji życiowych na miejscu zdarzenia lub wypadku i w czasie transportu,

c) unieruchamiania kręgosłupa szyjnego i piersiowo-lędźwiowego,

d) unieruchamiania złamań na miejscu zdarzenia lub wypadku,

e) tamowania krwotoków;

3) monitorowania podstawowych funkcji życiowych w czasie transportu oraz na szpitalnym oddziale ratunkowym;

4) zaopatrywania ran powierzchownych;

5) zasad znieczuleń przewodowych i analgosedacji w szpitalnych procedurach ratunkowych;

6) zasad postępowania w porodzie nagłym.

8. Utrwalenie zasad organizacji medycyny ratunkowej oraz zasad organizacyjnych i funkcjonowania szpitalnych oddziałów ratunkowych, prowadzenia dokumentacji medycznej właściwej dla szpitalnego oddziału ratunkowego oraz realizacji szpitalnego planu zabezpieczenia katastrofy.

9. Poszerzenie umiejętności postępowania w stanach nagłego zagrożenia zdrowia lub życia w warunkach przedszpitalnych.

10. Poszerzenie umiejętności postępowania w zdarzeniach masowych i katastrofach, w tym w szczególności prowadzenia segregacji przedszpitalnej oraz organizacji i prowadzenia akcji ratunkowej.

11. Staż uzupełniony dwudniowym kursem podsumowującym zagadnienia ujęte w programie organizowanym przez jednostki akademickie prowadzące kształcenie w zakresie medycyny ratunkowej.

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE PSYCHIATRII

VI. Program stażu cząstkowego z zakresu psychiatrii

Czas trwania stażu: 4 tygodnie.

Cel stażu:

poznanie, utrwalenie i przyswojenie praktycznych umiejętności rozpoznawania i postępowania w zaburzeniach psychicznych w warunkach opieki stacjonarnej i ambulatoryjnej.

Program stażu:

1. Rozpoznawanie (ocena przyczyn, ryzyka), wybór postępowania i leczenia w stanach naglących związanych z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak:

1) zachowania samobójcze;

2) zachowania agresywne i inne zachowania zagrażające;

3) ostre zaburzenia psychotyczne;

4) zespół paniki lękowej;

5) naglące powikłania psychofarmakoterapii.

2. Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń psychicznych częściej spotykanych w podstawowej opiece zdrowotnej, poznanie możliwości zapobiegania im:

1) zaburzenia psychiczne i somatyczne związane z alkoholem i innymi substancjami uzależniającymi;

2) zespoły depresyjne;

3) zespoły nerwicowe;

4) reakcje na stres i reakcje adaptacyjne;

5) zaburzenia snu;

6) zaburzenia odżywiania;

7) dysfunkcje seksualne.

3. Rozpoznawanie oraz zasady rehabilitacji utrwalonych zaburzeń psychicznych i umiejętności jej organizowania w środowisku rodzinnym i lokalnym:

1) upośledzenie umysłowe;

2) zespoły ewnątrzu.

4. Zasady współpracy w specjalistycznym leczeniu i rehabilitacji przewlekłych lub nawracających zaburzeń psychicznych:

1) psychoz schizofrenicznych i urojeniowych;

2) chorób afektywnych;

3) uzależnienia od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych;

4) utrwalonych zespołów nerwicowych;

5) utrwalonych zaburzeń odżywiania, snu oraz dysfunkcji seksualnych.

5. Poznanie zasad oraz praktycznych możliwości wykorzystania dostępnych form leczenia, rehabilitacji, pomocy społecznej i środowiskowej oraz oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

6. Opanowanie wykonywania umiejętności:

1) oceny stanu psychicznego z uwzględnieniem specyfiki wieku rozwojowego i podeszłego;

2) oceny wpływu czynników somatycznych na stan psychiczny chorego;

3) oceny wpływu czynników psychicznych i środowiskowych na stan somatyczny chorego;

4) oceny czynników patogennych w rodzinie chorego;

5) oceny patogennego znaczenia kryzysów rozwojowych oraz doświadczeń związanych z chorobą (ostrą, przewlekłą, terminalną) i leczeniem;

6) nawiązywania właściwego kontaktu z osobą z zaburzeniami psychicznymi i mobilizacji postawy współdziałania w leczeniu, unikania oddziaływań jatrogennych;

7) prowadzenia interwencji kryzysowej;

8) prowadzenia psychoterapii podtrzymującej;

9) wyboru zgodnego z prawem postępowania lekarskiego w sytuacji konieczności działania bez zgody chorego;

10) stosowania podstawowych grup leków psychotropowych, z uwzględnieniem profilaktyki uzależnień lekowych.

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE MEDYCYNY RODZINNEJ

VII. Program stażu cząstkowego z zakresu medycyny rodzinnej

Czas trwania stażu: 6 tygodni.

Cel stażu:

poznanie i utrwalenie organizacji oraz metod pracy w warunkach długotrwałej opieki ambulatoryjnej i w domu chorego, a także praktycznych umiejętności dotyczących rozpoznawania, leczenia, zapobiegania i rehabilitacji w chorobach stanowiących najczęstszą przyczynę zgłaszalności pacjentów do poradni, jak i wymagających długotrwałego leczenia w środowisku domowym (opieka nad przewlekle chorym).

Program stażu:

1. Zapobieganie, rozpoznawanie i leczenie chorób stanowiących najczęstszą przyczynę zgłaszalności pacjentów do poradni:

1) ostrych schorzeń infekcyjnych dróg oddechowych (zapalenia zatok, zapalenia gardła, migdałków, krtani, tchawicy i oskrzeli);

2) stanów zapalnych ucha środkowego i zaburzeń słuchu;

3) chorób zakaźnych, w tym chorób odzwierzęcych;

4) chorób układu pokarmowego (w szczególności choroby wrzodowej, kamicy żółciowej);

5) chorób układu moczowego;

6) chorób skóry (w szczególności zakażeń ropnych skóry i tkanki podskórnej, oparzeń i odmrożeń powłok);

7) chorób chirurgicznych (w szczególności urazów tkanek miękkich głowy, tułowia i kończyn, skręceń i stłuczeń stawów, żylaków podudzi, żylaków odbytu, przewlekłych owrzodzeń podudzi);

8) chorób kobiet (w szczególności niektórych powikłań ciąży, powikłań przebiegu połogu, zaburzeń cyklu miesięcznego, zaburzeń okresu menopauzy, zakażeń narządów płciowych u kobiet);

9) chorób narządu wzroku (w szczególności wad wzroku, zapaleń aparatu ochronnego oka, urazów narządu wzroku, jaskry, zaćmy, chorób objawiających się zaniewidzeniem);

10) chorób układu nerwowego (w szczególności zawrotów głowy, padaczki, zespołu Parkinsona, zespołów bólowych kręgosłupa, neuropatii obwodowych).

2. Leczenie, rehabilitacja i opieka przewlekle chorych w warunkach ambulatoryjnych i domowych, ze szczególnym uwzględnieniem następujących schorzeń:

1) choroby wieńcowej;

2) nadciśnienia tętniczego;

3) miażdżycy tętnic;

4) gruźlicy;

5) astmy oskrzelowej;

6) przerostu gruczołu krokowego;

7) niewydolności nerek;

8) cukrzycy;

9) choroby reumatoidalnej, choroby reumatycznej i zmian zwyrodnieniowych układu kostno-stawowego;

10) chorób nowotworowych, łącznie z opieką paliatywną;

11) mózgowego porażenia dziecięcego;

12) padaczki;

13) zaburzeń psychicznych;

14) uzależnień (alkoholizm, narkomania, lekomania);

15) marskości wątroby;

16) AIDS.

3. W zakresie organizacji i metod pracy poradni i indywidualnej praktyki lekarskiej:

1) organizacja pracy poradni lekarza rodzinnego (rejestracja, dokumentacja, zasady ewidencjonowania kosztów, orzecznictwo lekarskie, sprawozdawczość, zasady wypisywania recept, skierowań na badanie diagnostyczne i do lekarzy specjalistów oraz na leczenie sanatoryjne);

2) współpraca z pielęgniarką środowiskową/rodzinną i pracownikiem socjalnym oraz z personelem praktyki;

3) zasady współdziałania z placówkami udzielającymi pomocy doraźnej, ze szpitalem, z zakładem opiekuńczo-leczniczym, pracowniami diagnostycznymi, ze specjalistami w innych dziedzinach medycyny, stacjami sanitarno-epidemiologicznymi;

4) zasady współdziałania z jednostkami samorządu terytorialnego, instytucjami i organizacjami zajmującymi się pomocą społeczną oraz ze szkołami i placówkami systemu oświaty.

4. Opanowanie następujących umiejętności i czynności:

1) oceny rozwoju fizycznego i psychoruchowego dzieci ze szczególnym uwzględnieniem niemowląt;

2) przeprowadzania szczepień ochronnych, zgodnie z kalendarzem szczepień;

3) oznaczania glikemii, glikozurii i ketonurii za pomocą suchych testów;

4) przeprowadzania testów skórnych;

5) zakładania opatrunków;

6) leczenia ran;

7) stosowania profilaktyki tężca;

8) badania położniczego zewnętrznego;

9) stwierdzenia czynności serca u płodu;

10) oceny ruchliwości płodu;

11) pobrania badania cytologicznego;

12) pobierania materiału do badań mikrobiologicznych w warunkach ambulatoryjnych;

13) wykonania tamponady przedniej;

14) usuwania woskowiny usznej;

15) usuwania ciał obcych z worka spojówkowego;

16) badania ostrości wzroku;

17) badania widzenia barwnego;

18) badania widzenia obuocznego;

19) badania dna oka.

STAŻ Z ZAKRESU ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO

VIII. Program stażu z zakresu orzecznictwa lekarskiego

Czas trwania stażu: 20 godzin realizowanych w ciągu 3 dni.

Cel stażu:

przyswojenie przez lekarzy i lekarzy dentystów wiedzy o rodzaju świadczeń z ubezpieczeń społecznych, warunkach nabywania prawa do nich oraz zasadach i trybie ich przyznawania.

Program stażu:

1. Rodzaje świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz warunki nabywania do nich uprawnień.

2. Zasady i tryb przyznawania oraz ustalania wysokości i wypłaty świadczeń.

3. Zasady i tryb orzekania o:

1) czasowej niezdolności do pracy;

2) potrzebie rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej;

3) okolicznościach uzasadniających przyznanie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego;

4) celowości przekwalifikowania zawodowego;

5) niezdolności do pracy zarobkowej;

6) niezdolności do samodzielnej egzystencji;

7) procentowym uszczerbku na zdrowiu;

8) niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym;

9) niepełnosprawności.

4. Zasady prowadzenia dokumentacji medycznej związanej z orzekaniem w sprawach, o których mowa w ust. 3.

STAŻ Z ZAKRESU BIOETYKI

IX. Program stażu z zakresu bioetyki

Czas trwania stażu: 20 godzin wykładów realizowanych w ciągu 3 dni.

Cel stażu:

kształtowanie postaw lekarzy i lekarzy dentystów w oparciu o system norm etycznych zawartych w przysiędze i przykazaniu Hipokratesa, w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Deklaracji helsińskiej¹⁾ i tokijskiej²⁾, Deklaracji genewskiej³⁾, polskim Kodeksie Etyki Lekarskiej (KEL) oraz w Europejskiej konwencji bioetycznej⁴⁾.

Program stażu:

1. Przysięga i przykazanie Hipokratesa, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Deklaracja helsińska i tokijska, polskie kodeksy etyki lekarskiej – przedwojenny Kodeks Izb Lekarskich, Zbiór zasad etyczno-deontologicznych polskiego lekarza, Kodeks Etyki Lekarskiej.

2. Europejska konwencja bioetyczna.

3. Etyczne aspekty eksperymentów medycznych – eksperyment leczniczy i badawczy, etyczne zasady prowadzenia eksperymentu medycznego. Etyczne aspekty pobierania tkanek i narządów do transplantacji.

4. Etyczne aspekty relacji lekarz – pacjent – autonomia i godność pacjenta, informacja i zgoda poinformowanego, tajemnica lekarska, lojalność wobec pacjenta, prawo lekarza do odmowy leczenia.

5. Prokreacja ludzka – aspekty etyczne działań lekarskich związane z ludzką prokreacją w świetle KEL. Problemy etyczne wspomaganej prokreacji. Problem klonowania ludzi w świetle KEL i Europejskiej konwencji bioetycznej.

6. Problemy etyczne dotyczące racjonowania metod leczenia i alokacji środków finansowych.

7. Etyczne aspekty walki z bólem. Etyczne aspekty leczenia paliatywnego. Leczenie hospicyjne z punktu widzenia etyki.

8. Etyczna problematyka związana z reanimacją i uporczywą terapią – wartość i jakość życia ludzkiego. Wskazania do reanimacji w świetle KEL, kryteria śmierci, pojęcie stanu terminalnego. Problem moralnego prawa odstąpienia od reanimacji i uporczywej terapii.

9. Etyczne aspekty problemu umierania. Problem godności umierania. Problem eutanazji w świetle medycyny hipokratejskiej.

10. Cnoty i ideały w życiu zawodowym lekarza. Pojęcie godności zawodu lekarza. Wzorce postaw godnych naśladowania. Wybrane dane z historii medycyny w zakresie pojęć bioetycznych. Kazusy w bioetyce.

STAŻ Z ZAKRESU PRAWA MEDYCZNEGO

X. Program stażu z zakresu prawa medycznego

Czas trwania stażu: 30 godzin wykładów realizowanych w ciągu 4 dni.

Cel stażu:

poznanie i przyswojenie podstawowych przepisów prawa dotyczących wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty.

Program stażu:

1. Zasady sprawowania opieki zdrowotnej w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Zasady wykonywania działalności leczniczej:

1) świadczenia zdrowotne;

2) podmioty lecznicze – rejestracja, zasady działania, szpitale kliniczne, nadzór;

3) dokumentacja medyczna;

4) nadzór specjalistyczny;

5) działalność lecznicza lekarza, lekarza dentysty w formie wykonywania praktyki zawodowej.

3. Zasady wykonywania zawodu lekarza:

1) definicja zawodu lekarza;

2) prawo wykonywania zawodu;

3) uprawnienia zawodowe lekarza;

4) kwalifikacje zawodowe;

5) ustawiczne doskonalenie zawodowe;

6) eksperyment medyczny;

7) dokumentacja medyczna;

8) lekarz a prawa pacjenta;

9) stwierdzenie zgonu i ustalenie przyczyn zgonu.

4. Zasady powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, w szczególności:

1) prawa i obowiązki osoby ubezpieczonej i lekarza ubezpieczenia zdrowotnego;

2) organizacja udzielania i zakres świadczeń z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego;

3) dokumentacja związana z udzielaniem świadczeń z tytułu ubezpieczenia.

5. Zasady działania samorządów reprezentujących zawody zaufania publicznego w ochronie zdrowia, w tym w szczególności:

1) zadania izb lekarskich;

2) prawa i obowiązki członków samorządu lekarskiego;

3) organizacja i działanie organów izb lekarskich i zjazdów lekarzy;

4) odpowiedzialność zawodowa lekarzy – postępowanie wyjaśniające przed rzecznikiem odpowiedzialności zawodowej, postępowanie przed sądem lekarskim;

5) inne samorządy zawodowe funkcjonujące w ochronie zdrowia – farmaceutów, pielęgniarek i położnych, diagnostów laboratoryjnych, ich zadania i struktura.

6. Uregulowania szczególne dotyczące postępowania lekarza w innych ustawach, w tym w szczególności:

1) sztucznej prokreacji;

2) przeszczepiania narządów i tkanek;

3) przerywania ciąży;

4) zabiegów estetycznych;

5) leczenia paliatywnego i stanów terminalnych;

6) chorób psychicznych;

7) niektórych chorób zakaźnych;

8) przeciwdziałania i leczenia uzależnień.

7. Zasady wypisywania recept na leki i materiały medyczne oraz zleceń na przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i lecznicze środki techniczne.

8. Odpowiedzialność prawna lekarza – karna, cywilna i zawodowa:

1) pojęcie wykroczenia zawodowego, naruszenia dóbr osobistych, szkody, winy, odszkodowania i zadośćuczynienia;

2) ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej lekarza, grupowej praktyki lekarskiej, innych podmiotów wykonujących działalność leczniczą.

¹⁾ Zalecenia dotyczące badań naukowych na ludziach (Światowe Stowarzyszenie Lekarzy – WMA, Helsinki, czerwiec 1964 r.).

²⁾ Wskazówki dla lekarzy dotyczące tortur i innego okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania oraz karania w związku z zatrzymaniem i uwięzieniem (Światowe Stowarzyszenie Lekarzy – WMA, Tokio, październik 1975 r.).

³⁾ Wzór międzynarodowej przysięgi lekarza (Światowe Stowarzyszenie Lekarzy – WMA, Genewa 1949 r.).

⁴⁾ Europejska konwencja o ochronie praw człowieka i godności ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny (Rada Europy, Oviedo, kwiecień 1997 r.).

Załącznik nr 2

RAMOWY PROGRAM STAŻU PODYPLOMOWEGO LEKARZA DENTYSTY

Cel stażu:

pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz doskonalenie i utrwalenie praktycznych umiejętności z zakresu promocji zdrowia oraz zapobiegania, rozpoznawania i leczenia schorzeń wchodzących w zakres stomatologii, postępowania w stanach nagłego zagrożenia zdrowia i życia, a także przyswojenie wiedzy z zakresu bioetyki, prawa medycznego i orzecznictwa lekarskiego jako przygotowanie lekarza dentysty do samodzielnego wykonywania zawodu.

STAŻ W DZIEDZINIE STOMATOLOGII

VIII. Program stażu cząstkowego z zakresu stomatologii zachowawczej

Czas trwania stażu wynosi 10 tygodni.

Program stażu:

1. Poznanie zasad:

1) organizacji promocji zdrowia jamy ustnej wśród społeczności lokalnej (mieszkańców wsi, gminy, dzielnicy), na której terenie funkcjonuje praktyka lub poradnia;

2) organizacji i metod pracy indywidualnej praktyki lekarsko-dentystycznej lub poradni, w szczególności:

a) organizacji pracy gabinetu (ruch pacjentów, rejestracja, dokumentacja, sprawozdawczość, zasady wypisywania recept i skierowań na badanie diagnostyczne oraz na konsultacje specjalistyczne),

b) ergonomii pracy lekarza dentysty, pracy z asystentką na cztery ręce,

c) współdziałania z lekarzami i innymi pracownikami ochrony zdrowia,

d) metodologii zawierania kontraktów.

2. Rozpoznawanie, zapobieganie i leczenie:

1) próchnicy zębów;

2) zapaleń miazgi;

3) martwicy i zgorzeli miazgi oraz chorób tkanek okołowierzchołkowych zęba;

4) uszkodzeń niepróchnicowych tkanek zębów.

3. Opanowanie wykonywania następujących umiejętności i czynności:

1) diagnozowania próchnicy (ze szczególnym uwzględnieniem oceny aktywności choroby, wykrywania i kwalifikacji zmian próchnicowych na powierzchniach stycznych zębów);

2) planowania postępowania profilaktyczno-leczniczego próchnicy, z uwzględnieniem indywidualnych czynników ryzyka choroby;

3) postępowania diagnostycznego w przypadku bólu zębów o niejasnej lokalizacji;

4) leczenia próchnicy z zastosowaniem oszczędzających metod opracowania ubytku (metoda ART., tunelowa) i odpowiednich materiałów do wypełnień;

5) postępowania profilaktycznego i leczenia ubytków niepróchnicowego pochodzenia ewnątrzustnych tkanek zęba (nadżerki nietypowe, ubytki typu abrazyjnego);

6) wykonywania zabiegów endodontycznych;

7) postępowania diagnostycznego i leczniczego w przypadku chorób miazgi i tkanek okołowierzchołkowych, ze szczególnym uwzględnieniem zębów wielokorzeniowych (ekstyrpacja miazgi w znieczuleniu, leczenie kanałowe zębów z zainfekowaną miazgą, wypełnienie kanałów korzeniowych ćwiekami gutaperkowymi z użyciem różnych metod kondensacji, leczenie endodontyczne zębów z nieprawidłowościami anatomicznymi dotyczącymi liczby i przebiegu kanałów korzeniowych);

8) diagnostyki i postępowania leczniczego w uszkodzeniach tkanek zęba spowodowanych czynnikami abrazyjnymi lub chemicznymi;

9) diagnostyki i postępowania leczniczego w przypadku pourazowych uszkodzeń zębów stałych;

10) stosowania diagnostyki radiologicznej wewnątrz- i zewnątrzustnej oraz innych metod obrazowania;

11) diagnozowania i usuwania przebarwień zębów;

12) prowadzenia instruktażu higieny jamy ustnej i motywacji chorego oraz oceny uzyskanych efektów;

13) stosowania profesjonalnych metod profilaktyki próchnicy i zapaleń dziąseł (profesjonalne usuwanie kamienia nazębnego, mechaniczne usuwanie płytki nazębnej, stosowanie lakierów i żeli fluorkowych, stosowanie lakierów chlorheksydynowych i uszczelniaczy bruzd);

14) planowania i oceny efektów edukacji prozdrowotnej w różnych grupach populacji.

4. Szkolenie w zakresie profilaktyki zakażeń HIV, diagnostyki i leczenia AIDS:

1 dzień (5 godzin wykładów):

1) epidemiologia zakażeń HIV i AIDS;

2) podstawowe wiadomości o budowie wirusa HIV i wykrywaniu zakażeń;

3) wybrane zagadnienia HIV/AIDS w ujęciu nauk medycznych;

4) elementy poradnictwa i opieki medycznej nad kobietą zakażoną HIV lub chorą na AIDS;

5) poradnictwo przed testem i po teście;

6) strategia leczenia antyretrowirusowego zakażonych HIV i chorych na AIDS;

7) etyczne i prawne aspekty HIV i AIDS;

8) elementy komunikowania się w relacjach lekarz – pacjent zakażony HIV i chory na AIDS.

II. Program stażu cząstkowego z zakresu stomatologii dziecięcej

Czas trwania stażu wynosi 10 tygodni.

Program stażu:

1. Poznanie zasad:

1) adaptacji dziecka do zabiegów dentystycznych;

2) postępowania z dziećmi specjalnej troski.

2. Rozpoznawanie, zapobieganie i leczenie:

1) próchnicy w uzębieniu mlecznym;

2) próchnicy w uzębieniu stałym;

3) chorób miazgi zębów mlecznych oraz zębów stałych w różnych stadiach rozwoju zębów;

4) chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej w wieku rozwojowym.

3. Postępowanie w pourazowym uszkodzeniu zębów mlecznych, a także zębów stałych z niezakończonym oraz zakończonym rozwojem korzenia (diagnostyka kliniczna i radiologiczna, uwarunkowania procedur leczniczych, badania kontrolne z oceną rozwoju korzenia).

4. Opanowanie wykonywania następujących umiejętności i czynności:

1) oceny wieku zębowego;

2) diagnozowania zaburzeń oraz wad rozwojowych w uzębieniu mlecznym i stałym;

3) diagnozowania próchnicy w zębach mlecznych i w zębach stałych wraz z oceną aktywności oraz indywidualnych czynników ryzyka choroby próchnicowej;

4) planowania i wykonywania profesjonalnych zabiegów profilaktycznych w zębach mlecznych i w zębach stałych;

5) leczenia próchnicy w zębach mlecznych i w zębach stałych wraz z oszczędzającymi metodami opracowania ubytków oraz zastosowaniem właściwych materiałów do wypełnień;

6) postępowania leczniczego w chorobach miazgi zębów mlecznych;

7) leczenia chorób miazgi w zębach stałych z niezakończonym oraz zakończonym rozwojem korzenia;

8) postępowania w pourazowych uszkodzeniach zębów stałych z niezakończonym oraz zakończonym rozwojem korzeni;

9) wykonywanie zabiegów endodontycznych;

10) zastosowania oraz interpretacji badań radiologicznych zewnątrzustnych i ewnątrzustnych.

III. Program stażu cząstkowego z zakresu chirurgii stomatologicznej

Czas trwania stażu wynosi 8 tygodni.

Program stażu:

1. Opanowanie zasad:

1) znieczulenia miejscowego powierzchniowego, nasiękowego i przewodowego;

2) usuwania zębów u dzieci i dorosłych;

3) dłutowania i separacji korzeni zębów;

4) diagnostyki i postępowania w zapaleniu tkanek jamy ustnej, twarzy i szyi;

5) współczesnej antybiotykoterapii w leczeniu zapaleń tkanek jamy ustnej, twarzy i szyi;

6) profilaktyki onkologicznej, zasad rozpoznawania choroby nowotworowej i podstawowych metod diagnostycznych;

7) profilaktyki zakażeń wirusami hepatotropowymi i HIV w chirurgii stomatologicznej;

8) pierwszej pomocy w pourazowych obrażeniach zębów i czaszki twarzowej.

2. Rozpoznawanie, różnicowanie i zasady leczenia:

1) torbieli;

2) chorób stawu skroniowo-żuchwowego;

3) wczesnych i późnych powikłań po usunięciu zębów;

4) nerwobóli.

3. Opanowanie następujących umiejętności i czynności:

1) zastosowania badań radiologicznych i ultrasonograficznych w chirurgii stomatologicznej;

2) znieczulenia nasiękowego i przewodowego zewnątrzustnego i ewnątrzustnych w zakresie części twarzowej czaszki;

3) wykonania ekstrakcji zębów jedno- i wielokorzeniowych;

4) wykonania zabiegu chirurgicznego zaopatrzenia zębodołu po ekstrakcji zębów;

5) wykonania odbarczenia przez nacięcie ropni zębopochodnych ewnątrzustnych.

IV. Program stażu cząstkowego z zakresu protetyki stomatologicznej

Czas trwania stażu wynosi 8 tygodni.

Program stażu:

1. Poznanie zasad:

1) diagnostyki i planowania leczenia protetycznego w prostych przypadkach klinicznych;

2) współpracy lekarza z pracownią techniczną;

3) leczenia prostych przypadków klinicznych z zastosowaniem protez stałych (wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych i lanych koron protetycznych) oraz płytowych protez ruchomych, częściowych i całkowitych;

4) wykonania uzupełnień tymczasowych;

5) naprawy uszkodzonych uzupełnień protetycznych.

2. Opanowanie umiejętności i czynności klinicznych niezbędnych podczas zastosowania klinicznego wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych, koron lanych oraz płytowych protez częściowych i całkowitych, jak również naprawy wyżej wymienionych protez.

V. Program stażu cząstkowego z zakresu periodontologii

Czas trwania stażu wynosi 4 tygodnie.

Program stażu:

1. Poznanie:

1) zasad diagnozowania, zapobiegania i leczenia zapaleń przyzębia;

2) sposobów kontroli miejscowych czynników przyczynowych chorób przyzębia;

3) zasad oceny wyników leczenia podstawowego w chorobach przyzębia.

2. Postępowanie diagnostyczne i lecznicze w chorobach błony śluzowej jamy ustnej o etiologii bakteryjnej, wirusowej i grzybiczej.

3. Opanowanie następujących umiejętności:

1) oceny stanu klinicznego i radiologicznego przyzębia (głębokość kieszonek, stopień rozchwiania zębów, zaawansowanie choroby w okolicy międzykorzeniowej zębów, krwawienie z kieszonki dziąsłowej, obecność płytki bakteryjnej, interpretacja obrazów radiologicznych przyzębia);

2) metod motywacji i instruktażu higieny u osób z zaawansowanym zapaleniem przyzębia;

3) wykonania skalingu nad- i poddziąsłowego u osób z zapaleniem przyzębia o umiarkowanym zaawansowaniu;

4) korekty innych miejscowych czynników etiologicznych zapaleń dziąseł i przyzębia;

5) interpretacji wyników badań laboratoryjnych.

VI. Program stażu cząstkowego z zakresu ortodoncji

Czas trwania stażu wynosi 5 tygodni.

Program stażu:

1. Ocena wskazań do zapobiegania lub leczenia ortodontycznego, w tym: informacja dla pacjenta o wskazaniach do leczenia, stosowanych metodach, czasie rozpoczęcia leczenia, okresie trwania leczenia oraz o ograniczeniach.

2. Zasady współczesnego postępowania profilaktycznego.

3. Opanowanie następujących czynności i umiejętności:

1) postępowanie diagnostyczne w nabytych wadach zgryzu:

a) badanie kliniczne z oceną czynności narządów jamy ustnej,

b) wskazania do zlecenia badań dodatkowych, w tym rentgenogramów;

2) wykonanie modeli diagnostycznych, ustalenie wzorca zgryzu nawykowego, pośrednia ocena zgryzu na podstawie modeli;

3) analiza rentgenogramów: ortopantomograficznych i odległościowych bocznych głowy;

4) leczenie w okresie uzębienia mlecznego i mieszanego z użyciem standardowych aparatów lub protez ortodontycznych;

5) asystowanie podczas leczenia wad zgryzu;

6) wykonanie procedur niezbędnych do naprawy zdejmowanego aparatu ortodontycznego w przypadku uszkodzenia;

7) zdjęcie elementów stałego aparatu ortodontycznego w przypadku uszkodzenia.

KURS W DZIEDZINIE RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

VII. Program kursu z zakresu ratownictwa medycznego

Czas trwania kursu: 2 tygodnie.

Cel kursu:

pogłębienie wiedzy teoretycznej i przyswojenie praktycznych umiejętności postępowania w stanach nagłego zagrożenia zdrowia i życia.

Program kursu:

1. Poznanie współczesnych zasad organizacji medycyny ratunkowej oraz zasad organizacyjnych i funkcjonowania szpitalnych oddziałów ratunkowych.

2. Poznanie organizacji pracy pogotowia ratunkowego.

3. Poznanie zasad postępowania w stanach nagłego zagrożenia zdrowia lub życia w warunkach przedszpitalnych.

STAŻ Z ZAKRESU ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO, BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO

VIII. Program stażu z zakresu orzecznictwa lekarskiego, bioetyki oraz prawa medycznego

Czas trwania i program stażu zostały określone w ramowym programie stażu podyplomowego lekarza, stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia.

Załącznik nr 3

WZÓR - KARTA STAŻU PODYPLOMOWEGO LEKARZA

WZÓR NR 2/3

PRZEDŁUŻENIE STAŻU PODYPLOMOWEGO

WZÓR NR 3/3

KOORDYNATOR STAŻU PODYPLOMOWEGO

WZÓR NR 4/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE CHORÓB WEWNĘTRZNYCH

WZÓR NR 5/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE CHORÓB WEWNĘTRZNYCH

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 6/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE PEDIATRII

WZÓR NR 7/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE PEDIATRII

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 8/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE CHIRURGII OGÓLNEJ

WZÓR NR 9/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE CHIRURGII OGÓLNEJ

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 10/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE POŁOŻNICTWA I GINEKOLOGII

WZÓR NR 11/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE POŁOŻNICTWA I GINEKOLOGII

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 12/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE PSYCHIATRII

WZÓR NR 13/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE PSYCHIATRII

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 14/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE MEDYCYNY RODZINNEJ

WZÓR NR 15/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE MEDYCYNY RODZINNEJ

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 16/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE ANESTEZJOLOGII I INTENSYWNEJ TERAPII ORAZ W DZIEDZINIE MEDYCYNY RATUNKOWEJ

WZÓR NR 17/3

STAŻ CZĄSTKOWY W DZIEDZINIE ANESTEZJOLOGII I INTENSYWNEJ TERAPII ORAZ W DZIEDZINIE MEDYCYNY RATUNKOWEJ

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 18/3

STAŻ Z ZAKRESU TRANSFUZJOLOGII KLINICZNEJ

WZÓR NR 19/3

STAŻ Z ZAKRESU ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO

WZÓR NR 20/3

STAŻ Z ZAKRESU BIOETYKI

WZÓR NR 21/3

STAŻ Z ZAKRESU PRAWA MEDYCZNEGO

WZÓR NR 22/3

OPINIA ZAWODOWA DOTYCZĄCA LEKARZA

Załącznik nr 4

WZÓR - KARTA STAŻU PODYPLOMOWEGO LEKARZA DENTYSTY

WZÓR NR 2/4

PRZEDŁUŻENIE STAŻU PODYPLOMOWEGO

WZÓR NR 3/4

KOORDYNATOR STAŻU PODYPLOMOWEGO

WZÓR NR 4/4

STAŻ W DZIEDZINIE STOMATOLOGII Z ZAKRESU STOMATOLOGII ZACHOWAWCZEJ

WZÓR NR 5/4

STAŻ CZĄSTKOWY Z ZAKRESU STOMATOLOGII ZACHOWAWCZEJ

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 6/4

STAŻ W DZIEDZINIE STOMATOLOGII Z ZAKRESU STOMATOLOGII DZIECIĘCEJ

WZÓR NR 7/4

STAŻ CZĄSTKOWY Z ZAKRESU STOMATOLOGII DZIECIĘCEJ

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 8/4

STAŻ W DZIEDZINIE STOMATOLOGII Z ZAKRESU CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ

WZÓR NR 9/4

STAŻ CZĄSTKOWY Z ZAKRESU CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 10/4

STAŻ W DZIEDZINIE STOMATOLOGII Z ZAKRESU ORTODONCJI

WZÓR NR 11/4

STAŻ CZĄSTKOWY Z ZAKRESU ORTODONCJI

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 12/4

STAŻ W DZIEDZINIE STOMATOLOGII Z ZAKRESU PROTETYKI STOMATOLOGICZNEJ

WZÓR NR 13/4

STAŻ CZĄSTKOWY Z ZAKRESU PROTETYKI STOMATOLOGICZNEJ

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 14/4

STAŻ W DZIEDZINIE STOMATOLOGII Z ZAKRESU PERIODONTOLOGII

WZÓR NR 15/4

STAŻ CZĄSTKOWY Z ZAKRESU PERIODONTOLOGII

UMIEJĘTNOŚCI I CZYNNOŚCI, KTÓRE STAŻYSTA OPANOWAŁ W STOPNIU UMOŻLIWIAJĄCYM ICH SAMODZIELNE WYKONYWANIE

WZÓR NR 16/4

KURS Z ZAKRESU RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

WZÓR NR 17/4

STAŻ Z ZAKRESU PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HIV, DIAGNOSTYKI I LECZENIA AIDS

WZÓR NR 18/4

STAŻ Z ZAKRESU ORZECZNICTWA LEKARSKIEGO

WZÓR NR 19/4

STAŻ Z ZAKRESU BIOETYKI

WZÓR NR 20/4

STAŻ Z ZAKRESU PRAWA MEDYCZNEGO

WZÓR NR 21/4

OPINIA ZAWODOWA DOTYCZĄCA LEKARZA DENTYSTY

Załącznik nr 5

WZÓR – ANKIETA. OCENA STAŻU PODYPLOMOWEGO PRZEZ LEKARZA STAŻYSTĘ

Załącznik nr 6

WZÓR – ANKIETA. OCENA STAŻU PODYPLOMOWEGO PRZEZ LEKARZA DENTYSTĘ STAŻYSTĘ