Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji (Dz. U. Nr 53, poz. 345, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa tryb ustalania okoliczności i przyczyn wypadków pozostających w związku z pełnieniem służby w Policji.

§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) poszkodowanym - rozumie się przez to funkcjonariusza, który uległ wypadkowi;

2) członkach rodziny poszkodowanego - rozumie się przez to osoby wymienione w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji, zwanej dalej „ustawą”;

3) kierowniku jednostki organizacyjnej Policji - rozumie się przez to zobowiązanego do wszczęcia postępowania wyjaśniającego kierownika jednostki organizacyjnej Policji, właściwego ze względu na stałe miejsce pełnienia służby przez poszkodowanego; tym kierownikiem jest:

a) Komendant Główny Policji - w odniesieniu do poszkodowanych pełniących służbę w Komendzie Głównej Policji,

b) komendant wojewódzki (Stołeczny) Policji - w odniesieniu do poszkodowanych pełniących służbę w komendzie wojewódzkiej (Stołecznej),

c) komendant miejski, powiatowy i rejonowy Policji - w odniesieniu do poszkodowanych pełniących służbę w podległej komendzie,

d) Komendant-rektor Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie i komendanci szkół policyjnych - w odniesieniu do poszkodowanych pełniących służbę w tych szkołach,

e) dyrektor instytutu badawczego - w odniesieniu do poszkodowanych pełniących służbę w tym instytucie;

4) komendancie szkoły Policji - rozumie się przez to Komendanta-rektora Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie i komendantów szkół policyjnych, obowiązanych wszcząć postępowanie wyjaśniające w odniesieniu do funkcjonariuszy skierowanych na szkolenie lub doskonalenie zawodowe do tych szkół;

5) stałym miejscu służby - rozumie się przez to miejsce pełnienia służby przez poszkodowanego w jednostce organizacyjnej Policji, określone w rozkazie personalnym o mianowaniu na stanowisko służbowe;

6) szkole Policji - rozumie się przez to Wyższą Szkołę Policji w Szczytnie i szkoły policyjne;

7) wypadku - rozumie się przez to wypadek, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy;

8) wypadku zbiorowym - rozumie się przez to wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.

§ 3. 1. Poszkodowany niezwłocznie, jeżeli pozwala na to jego stan zdrowia, zawiadamia o wypadku kierownika jednostki organizacyjnej Policji, za pośrednictwem bezpośredniego przełożonego.

2. Poszkodowany, który uległ wypadkowi na terenie szkoły Policji lub w trakcie zajęć programowych poza terenem szkoły Policji, zawiadamia o wypadku bezpośrednio komendanta szkoły Policji.

3. Bezpośredni przełożony poszkodowanego, który powziął wiadomość o wypadku w przypadku innym niż określony w ust. 1, niezwłocznie zawiadamia o wypadku kierownika jednostki organizacyjnej Policji albo, w przypadku określonym w ust. 2, komendanta szkoły Policji.

4. Kierownik jednostki organizacyjnej Policji albo komendant szkoły Policji, po otrzymaniu zawiadomienia lub w przypadku powzięcia w inny sposób informacji o wypadku, niezwłocznie podejmuje następujące działania:

1) zabezpiecza miejsce wypadku przed ewentualnymi dalszymi następstwami zdarzenia, jeżeli okoliczności to uzasadniają;

2) udziela pomocy poszkodowanemu lub osobom, którym zagraża niebezpieczeństwo;

3) wszczyna postępowanie wyjaśniające w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przez pisemne powołanie komisji powypadkowej;

4) udostępnia informacje i materiały niezbędne do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku oraz udziela wszechstronnej pomocy komisji powypadkowej.

5. Poszkodowany powinien być poddany badaniu trzeźwości lub badaniu na wykrycie środków odurzających, substancji psychotropowych lub innych substancji o podobnym działaniu, chyba że stan zdrowia poszkodowanego albo okoliczności wypadku nie uzasadniają przeprowadzenia badania.

§ 4. O wypadkach ze skutkiem śmiertelnym lub o wypadkach zbiorowych kierownik jednostki organizacyjnej Policji albo komendant szkoły Policji niezwłocznie zawiadamia pisemnie kierownika komórki organizacyjnej Komendy Głównej Policji właściwej do spraw bezpieczeństwa i higieny służby i pracy.

§ 5. 1. Członków komisji powypadkowej powołuje kierownik jednostki organizacyjnej Policji albo komendant szkoły Policji. Członkami komisji powypadkowej są co najmniej dwie osoby, w tym:

1) jako przewodniczący - przedstawiciel służby właściwej do spraw bezpieczeństwa i higieny służby i pracy w jednostce organizacyjnej Policji;

2) jako członek - przedstawiciel służby merytorycznie właściwy do oceny okoliczności i przyczyn wypadku lub inna osoba wskazana przez powołującego komisję powypadkową.

2. Jeżeli w jednostce organizacyjnej Policji nie utworzono służby właściwej do spraw bezpieczeństwa i higieny służby i pracy, członkiem komisji powypadkowej jest osoba, której kierownik jednostki organizacyjnej Policji powierzył wykonywanie zadań w zakresie bezpieczeństwa i higieny służby i pracy.

3. Członkiem komisji powypadkowej może być przedstawiciel Komendanta Głównego Policji lub komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji.

4. Jeżeli wypadkowi uległ kierownik jednostki organizacyjnej Policji, komisję powypadkową powołuje jego bezpośredni przełożony.

5. Członkami komisji powypadkowej nie mogą być osoby będące świadkami wypadku oraz osoby, których bezstronność może budzić wątpliwości.

6. Jeżeli wymaga tego ważny interes służby, w szczególności gdy postępowanie wyjaśniające mogłoby narazić niejawne dane osobowe policjanta lub czynności przez niego realizowane na ujawnienie, komisję powypadkową powołuje Komendant Główny Policji. Członkami komisji powypadkowej są:

1) jako przewodniczący - funkcjonariusz służby właściwej do spraw bezpieczeństwa i higieny służby i pracy w Komendzie Głównej Policji;

2) jako członek - przedstawiciel służby merytorycznie właściwy do oceny okoliczności wypadku.

§ 6. 1. Komisja powypadkowa ustala okoliczności i przyczyny wypadku w postępowaniu wyjaśniającym, w szczególności:

1) dokonuje oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn lub urządzeń oraz bada warunki pełnienia służby i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku lub mają z nim związek;

2) sporządza szkice lub wykonuje zdjęcia tego miejsca, jeżeli okoliczności to uzasadniają;

3) przyjmuje wyjaśnienia od poszkodowanego, świadków wypadku oraz innych osób, których informacje mogą mieć znaczenie dla ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku;

4) zasięga opinii specjalistów lub biegłych w zakresie niezbędnym do oceny okoliczności, przyczyn i skutków wypadku, jeżeli okoliczności to uzasadniają;

5) występuje o udostępnienie jej akt postępowania karnego i innych postępowań oraz innych dokumentów dotyczących wypadku i jego skutków;

6) występuje do poszkodowanego lub członków jego rodziny o udostępnienie dokumentacji medycznej dotyczącej skutków wypadku;

7) zbiera inne dowody mające związek z wypadkiem lub jego skutkami;

8) dokonuje prawnej kwalifikacji wypadku;

9) określa wnioski i środki profilaktyczne.

2. W uzasadnionych przypadkach komisja powypadkowa może odstąpić od oględzin miejsca wypadku lub stanu technicznego maszyn lub urządzeń.

3. Dokumenty postępowania wyjaśniającego są gromadzone w aktach postępowania wyjaśniającego.

4. Czynności, o których mowa w ust. 1, mogą być zrealizowane przez co najmniej jednego z członków komisji powypadkowej.

5. Członkowie komisji powypadkowej, którzy nie uczestniczyli w czynnościach, o których mowa w ust. 1, zapoznają się z aktami postępowania wyjaśniającego, potwierdzając ten fakt podpisem i datą.

6. Wzór dokumentu oględzin miejsca wypadku lub stanu technicznego maszyn lub urządzeń, zwanego dalej „dokumentem oględzin”, stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia.

7. Wzór dokumentu służącego do przyjmowania wyjaśnień od poszkodowanego, zwanego dalej „wyjaśnieniami poszkodowanego”, stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia.

8. Wzór dokumentu służącego do przyjmowania wyjaśnień świadków wypadku oraz innych osób, których informacje mogą mieć znaczenie dla ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, zwanego dalej „wyjaśnieniami świadka”, stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§ 7. 1. W przypadkach uzasadnionych okolicznościami sprawy komisja powypadkowa może zwrócić się do kierownika jednostki organizacyjnej Policji, właściwego ze względu na miejsce wypadku, o wykonanie czynności, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 1-3.

2. Kierownik jednostki organizacyjnej Policji, o którym mowa w ust. 1, niezwłocznie przesyła komisji powypadkowej dokumentację dotyczącą wypadku.

§ 8. 1. Jeżeli w sprawie wypadku, któremu uległ poszkodowany, jest prowadzone postępowanie karne lub inne postępowanie, a wynik tego postępowania może mieć wpływ na uprawnienia poszkodowanego lub członka jego rodziny do odszkodowania, kierownik jednostki organizacyjnej Policji albo komendant szkoły Policji zawiesza, na wniosek przewodniczącego komisji powypadkowej, postępowanie wyjaśniające do chwili zakończenia postępowania prowadzonego przez właściwe organy.

2. Przewodniczący komisji powypadkowej pisemnie zawiadamia poszkodowanego lub członka jego rodziny o zawieszeniu postępowania wyjaśniającego.

§ 9. 1. Komisja powypadkowa powinna zakończyć postępowanie wyjaśniające i sporządzić protokół powypadkowy, w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia zawiadomienia jej o powołaniu.

2. W przypadku gdy postępowanie wyjaśniające nie może być zakończone w terminie, o którym mowa w ust. 1, przyczyny opóźnienia podaje się w protokole powypadkowym.

3. Protokół powypadkowy sporządza się w 5 egzemplarzach. Protokół podpisuje przewodniczący oraz członkowie komisji powypadkowej.

4. Wzór protokołu powypadkowego stanowi załącznik nr 4 do rozporządzenia.

§ 10. 1. Ustalenie przez komisję powypadkową, że wyłączną przyczyną wypadku było umyślne lub rażąco niedbałe działanie albo zaniechanie poszkodowanego, naruszające obowiązujące przepisy lub rozkazy, wymaga szczegółowego uzasadnienia oraz wskazania:

1) przepisu lub rozkazu, który został przez poszkodowanego naruszony;

2) czy i w jaki sposób przełożeni poszkodowanego zapewnili warunki dla stosowania przepisów lub wykonywania rozkazów, czy sprawowali właściwy nadzór nad ich przestrzeganiem, a także czy poszkodowany był przeszkolony w zakresie znajomości tych przepisów;

3) czy poszkodowany posiadał umiejętności niezbędne do wykonywania czynności mających związek z wypadkiem.

2. Ustalenie przez komisję powypadkową, że wyłączną przyczyną wypadku było zachowanie poszkodowanego spowodowane jego stanem po spożyciu alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych lub innych substancji o podobnym działaniu albo że uraz lub śmierć poszkodowanego zostały spowodowane przez niego umyślnie, wymaga szczegółowego uzasadnienia.

3. Ustalenie przez komisję powypadkową, że wypadek nie pozostawał w związku z pełnieniem służby w Policji, wymaga szczegółowego uzasadnienia.

4. Dane dotyczące doznanych przez poszkodowanego obrażeń ciała wpisuje się do protokołu na podstawie dokumentacji medycznej.

§ 11. 1. W razie niezgodności stanowisk członków komisji powypadkowej co do okoliczności lub przyczyn wypadku w protokole powypadkowym zamieszcza się stanowisko większości członków komisji; przy równej liczbie głosów decyduje głos przewodniczącego.

2. Członek komisji powypadkowej, który nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole powypadkowym, ma prawo złożenia na piśmie zdania odrębnego wraz z uzasadnieniem.

§ 12. Jeżeli w związku z wypadkiem powstała szkoda wskutek utraty, zniszczenia lub uszkodzenia przedmiotów osobistego użytku, komisja powypadkowa ustala i wpisuje do protokołu powypadkowego wykaz przedmiotów, opis ich stanu i wartość przed wypadkiem.

§ 13. 1. Komisja powypadkowa zapoznaje poszkodowanego albo członka jego rodziny z treścią protokołu powypadkowego przed jego zatwierdzeniem oraz poucza o prawach określonych w § 14 ust. 1.

2. Jeżeli w protokole powypadkowym są zawarte dane stanowiące informacje niejawne, poszkodowanemu lub członkom jego rodziny przedstawia się wyciąg z protokołu z pominięciem tych informacji.

§ 14. 1. Poszkodowany albo członkowie jego rodziny mają prawo zgłaszania uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym lub w wyciągu z protokołu, w terminie 7 dni od dnia zapoznania się albo doręczenia protokołu lub wyciągu z protokołu.

2. Osoby, o których mowa w ust. 1, mają prawo wglądu do akt postępowania wyjaśniającego na każdym etapie postępowania oraz do sporządzania notatek i odpisów, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z przepisów o ochronie informacji niejawnych.

§ 15. 1. Po upływie terminu, o którym mowa w § 14 ust. 1, komisja powypadkowa niezwłocznie przedstawia protokół powypadkowy kierownikowi jednostki organizacyjnej Policji albo komendantowi szkoły Policji, dołączając wniesione przez poszkodowanego albo członków jego rodziny uwagi i zastrzeżenia oraz złożone przez członka komisji powypadkowej zdanie odrębne, jeżeli zostało złożone.

2. Kierownik jednostki organizacyjnej Policji albo komendant szkoły Policji, o którym mowa w ust. 1:

1) zatwierdza protokół powypadkowy, w terminie 5 dni od dnia jego przedstawienia, albo

2) zwraca niezatwierdzony protokół powypadkowy w celu dokonania dodatkowych ustaleń, jeżeli uzna, że okoliczności i przyczyny wypadku nie zostały dostatecznie wyjaśnione, albo

3) zwraca niezatwierdzony protokół powypadkowy w celu wyjaśnienia i uzupełnienia przez komisję powypadkową, jeżeli do treści protokołu zostały zgłoszone uwagi i zastrzeżenia, o których mowa w § 14 ust. 1.

§ 16. 1. Po dokonaniu dodatkowych ustaleń albo wyjaśnień i uzupełnień, o których mowa w § 15 ust. 2 pkt 2 albo 3, komisja powypadkowa:

1) w przypadku gdy w toku dodatkowych ustaleń wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności, sporządza, nie później niż w ciągu 7 dni, nowy protokół powypadkowy i wykonuje czynności określone w § 13 ust. 1 oraz § 15 ust. 1 albo

2) ponownie przedstawia kierownikowi jednostki organizacyjnej Policji lub kierownikowi szkoły Policji niezmieniony protokół powypadkowy wraz z pisemnym stanowiskiem komisji, odnośnie do zgłoszonych uwag i zastrzeżeń, o których mowa w § 14 ust. 1.

2. Kierownik jednostki organizacyjnej Policji albo komendant szkoły Policji zatwierdza protokół powypadkowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w terminie 5 dni od dnia jego przedstawienia.

3. W przypadku sporządzenia przez komisję powypadkową nowego protokołu powypadkowego, poprzedni protokół włącza się do akt postępowania wyjaśniającego.

§ 17. 1. Zatwierdzony protokół powypadkowy przekazuje się po jednym egzemplarzu:

1) poszkodowanemu, a jeżeli poszkodowany poniósł śmierć w wypadku - członkowi jego rodziny, za pisemnym potwierdzeniem odbioru;

2) właściwej miejscowo i rzeczowo komisji lekarskiej podległej ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych;

3) kierownikowi jednostki organizacyjnej Policji właściwemu w sprawach odszkodowań;

4) komórce do spraw kadr właściwej jednostki organizacyjnej Policji.

2. Do akt postępowania wyjaśniającego dołącza się egzemplarz zatwierdzonego protokołu powypadkowego, wniesione przez poszkodowanego albo członków jego rodziny uwagi i zastrzeżenia oraz złożone przez członka komisji powypadkowej zdanie odrębne.

§ 18. Niezwłocznie po zatwierdzeniu przez kierownika jednostki organizacyjnej Policji albo komendanta szkoły Policji protokołu powypadkowego, dotyczącego wypadku ze skutkiem śmiertelnym lub wypadku zbiorowego, jego kserokopię przekazuje się kierownikowi komórki organizacyjnej Komendy Głównej Policji sprawującej merytoryczny nadzór nad sprawami bezpieczeństwa i higieny służby i pracy w Policji.

§ 19. 1. Komendant szkoły Policji przekazuje akta postępowania wyjaśniającego kierownikowi jednostki organizacyjnej Policji, który skierował poszkodowanego na szkolenie lub doskonalenie zawodowe.

2. Protokół powypadkowy wraz z aktami postępowania wyjaśniającego kierownik jednostki organizacyjnej Policji przechowuje przez okres 10 lat.

§ 20. Kierownik jednostki organizacyjnej Policji informuje kierownika jednostki organizacyjnej Policji, właściwego ze względu na miejsce wypadku, o zawartych w protokole powypadkowym wnioskach i środkach profilaktycznych.

§ 21. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 22. Traci moc rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 lipca 2005 r. w sprawie postępowania w razie wypadków pozostających w związku z pełnieniem służby w Policji (Dz. U. Nr 136, poz. 1150).

§ 23. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 10 października 2011 r. (poz. 1453)

Załącznik nr 1

WZÓR - DOKUMENT OGLĘDZIN

Załącznik nr 2

WZÓR - WYJAŚNIENIA POSZKODOWANEGO

Załącznik nr 3

WZÓR - WYJAŚNIENIA ŚWIADKA

Załącznik nr 4

WZÓR - PROTOKÓŁ POWYPADKOWY