Art. 1. [Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy] W ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589, z późn. zm.²⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 4:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Głównego Inspektora Pracy powołuje i odwołuje Marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii Rady Ochrony Pracy i właściwej komisji sejmowej.”,

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Zastępców Głównego Inspektora Pracy powołuje i odwołuje Marszałek Sejmu, na wniosek Głównego Inspektora Pracy po zasięgnięciu opinii Rady Ochrony Pracy.”;

2) w art. 5 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Okręgowych inspektorów pracy powołuje i odwołuje Główny Inspektor Pracy po zasięgnięciu opinii Rady Ochrony Pracy.”;

3) w art. 10:

a) w ust. 1:

– uchyla się pkt 2,

– uchyla się pkt 5,

– pkt 6 otrzymuje brzmienie:

„6) kontrola wyrobów wprowadzonych do obrotu lub oddanych do użytku pod względem spełniania przez nie zasadniczych lub innych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, określonych w odrębnych przepisach;”,

– pkt 7 otrzymuje brzmienie:

„7) podejmowanie działań polegających na zapobieganiu i ograniczaniu zagrożeń w środowisku pracy, a w szczególności:

a) badanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz kontrola stosowania środków zapobiegających tym wypadkom,

b) analizowanie przyczyn chorób zawodowych oraz kontrola stosowania środków zapobiegających tym chorobom,

c) inicjowanie prac badawczych w dziedzinie przestrzegania prawa pracy, a w szczególności bezpieczeństwa i higieny pracy,

d) inicjowanie przedsięwzięć w sprawach ochrony pracy w rolnictwie indywidualnym,

e) udzielanie porad służących ograniczaniu zagrożeń dla życia i zdrowia pracowników, a także w zakresie przestrzegania prawa pracy,

f) podejmowanie działań prewencyjnych i promocyjnych zmierzających do zapewnienia przestrzegania prawa pracy;”,

b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Państwowa Inspekcja Pracy może podejmować działania w zakresie prowadzenia badań i pomiarów oraz analizowania zagrożeń powodowanych przez czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy.”;

4) w art. 11:

a) dodaje się pkt 6a w brzmieniu:

„6a) nakazania wykonania badań i pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy w przypadku naruszenia trybu, metod, rodzaju lub częstotliwości wykonania tych badań i pomiarów lub konieczności stwierdzenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach;”,

b) pkt 8 otrzymuje brzmienie:

„8) skierowania wystąpienia lub wydania polecenia, w razie stwierdzenia innych naruszeń niż wymienione w pkt 1–7, w sprawie ich usunięcia, a także wyciągnięcia konsekwencji w stosunku do osób winnych.”;

5) w art. 13 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) pracodawcy – a w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kontroli legalności zatrudnienia także niebędący pracodawcami przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne – na rzecz których jest świadczona praca przez osoby fizyczne, w tym przez osoby wykonujące na własny rachunek działalność gospodarczą, bez względu na podstawę świadczenia tej pracy;”;

6) w art. 14 w ust. 2:

a) pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na koncie ubezpieczonego i koncie płatnika składek, o których mowa odpowiednio w art. 40 i 45 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.³⁾), w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym, a także danych o wypadkach przy pracy uzyskanych na podstawie ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322, z późn. zm.⁴⁾);”,

b) w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje pkt 5–7 w brzmieniu:

„5) w rejestrze bezrobotnych;

6) w Krajowym Rejestrze Sądowym;

7) w Krajowym Rejestrze Karnym.”;

7) w art. 18 dodaje się ust. 7 w brzmieniu:

„7. Główny Inspektor Pracy może upoważnić okręgowego inspektora pracy do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec pracowników okręgowego inspektoratu pracy nadzorujących lub wykonujących czynności kontrolne.”;

8) w art. 22 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Kontrole, o których mowa w ust. 1 i 2, wspólnie z właściwymi inspektorami pracy, mogą również przeprowadzać inni pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy posiadający niezbędną wiedzę w przedmiocie kontroli, jak również przedstawiciele zagranicznych służb i instytucji, do zadań których należy ochrona pracy, na podstawie imiennego upoważnienia wydanego odpowiednio przez Głównego Inspektora Pracy lub okręgowego inspektora pracy.”;

9) w art. 23 w ust. 1:

a) pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) żądania od podmiotu kontrolowanego oraz od wszystkich pracowników lub osób, które są lub były zatrudnione, albo które wykonują lub wykonywały pracę na jego rzecz na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym osób wykonujących na własny rachunek działalność gospodarczą, a także osób korzystających z usług agencji zatrudnienia, pisemnych i ustnych informacji w sprawach objętych kontrolą oraz wzywania i przesłuchiwania tych osób w związku z przeprowadzaną kontrolą;”,

b) pkt 9 otrzymuje brzmienie:

„9) sprawdzania tożsamości osób wykonujących pracę lub przebywających na terenie podmiotu kontrolowanego, a także osób korzystających z usług agencji zatrudnienia, ich przesłuchiwania i żądania oświadczeń w sprawie legalności zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności zarobkowej;”;

10) w art. 24 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Kontrolę przeprowadza się po okazaniu legitymacji służbowej potwierdzającej tożsamość i uprawnienia inspektora pracy lub innego upoważnionego pracownika Państwowej Inspekcji Pracy.”;

11) w art. 31 w ust. 2 pkt 10 otrzymuje brzmienie:

„10) treść decyzji ustnych i poleceń oraz informację o terminach ich realizacji;”;

12) w art. 33 w ust. 1 pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1) wydaje decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1–4 i pkt 6–7 oraz art. 11a;

2) kieruje wystąpienia i wydaje polecenia, o których mowa w art. 11 pkt 8;”;

13) w art. 34:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1–7 i art. 11a, wydawane są w formie pisemnej lub stanowiącej wpis do dziennika budowy.”,

b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu:

„1a. Decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1–4, mogą być wydawane w formie ustnej.

1b. Polecenia, o których mowa w art. 11 pkt 8, wydawane są w formie ustnej.”,

c) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Decyzja wydana w formie pisemnej lub stanowiąca wpis do dziennika budowy powinna zawierać: oznaczenie organu Państwowej Inspekcji Pracy, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, termin usunięcia stwierdzonych uchybień oraz pouczenie o przysługujących środkach odwoławczych.”,

d) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Decyzje i polecenia, o których mowa w ust. 1a i 1b, wydaje się w celu usunięcia ujawnionych w toku kontroli uchybień, jeżeli mogą być one usunięte podczas trwania kontroli lub niezwłocznie po jej zakończeniu.”;

14) art. 35 otrzymuje brzmienie:

„Art. 35. 1. Podmiot kontrolowany, do którego została skierowana decyzja, o której mowa w art. 11 pkt 1–7 oraz art. 11a, ma obowiązek informowania odpowiedniego organu Państwowej Inspekcji Pracy o jej realizacji z upływem terminów określonych w decyzji.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do decyzji i poleceń, o których mowa w art. 34 ust. 4.”;

15) art. 37 otrzymuje brzmienie:

„Art. 37. 1. W razie stwierdzenia w toku kontroli wykroczenia polegającego na naruszeniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w zakresie określonym w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 4, inspektor pracy prowadzi postępowanie mandatowe lub występuje z wnioskiem do sądu o ukaranie osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości.

2. Inspektor pracy niezwłocznie powiadamia o naruszeniu przepisów prawa właściwe organy, a w szczególności:

1) Zakład Ubezpieczeń Społecznych – o naruszeniu przepisów w zakresie ubezpieczeń społecznych;

2) urząd kontroli skarbowej – o naruszeniu przepisów prawa podatkowego;

3) Policję lub Straż Graniczną – o naruszeniu przepisów o cudzoziemcach;

4) starostę – o stwierdzonych przypadkach naruszenia przez bezrobotnego lub przez podmiot kontrolowany przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Na wniosek starosty inspektor pracy powiadamia go o wynikach kontroli podmiotu kontrolowanego.

3. Okręgowy inspektor pracy niezwłocznie powiadamia:

1) marszałka województwa o:

a) stwierdzonych przypadkach naruszenia warunków prowadzenia agencji zatrudnienia określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,

b) wynikach kontroli podmiotu kontrolowanego – na wniosek marszałka województwa;

2) wojewodę – o stwierdzonych przypadkach naruszenia przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy związanych z zatrudnianiem cudzoziemców lub powierzaniem im innej pracy zarobkowej.”;

16) po art. 37 dodaje się art. 37a w brzmieniu:

„Art. 37a. W uzasadnionych przypadkach, wobec pracodawcy rozpoczynającego działalność, a także jeżeli nie stwierdzono:

1) bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących pracę,

2) popełnienia wykroczenia z winy umyślnej

– inspektor pracy może odstąpić od stosowania środków prawnych, o których mowa w art. 33, poprzestając na ustnym pouczeniu o sposobach zgodnego z wymogami prawa zorganizowania pracy i odebraniu od podmiotu kontrolowanego oświadczenia o terminie usunięcia ujawnionych w toku kontroli uchybień.”;

17) w art. 40:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Główny Inspektor Pracy powołuje i odwołuje:

1) w Głównym Inspektoracie Pracy – dyrektora i wicedyrektora Gabinetu Głównego Inspektora Pracy, dyrektorów i wicedyrektorów departamentów, głównego księgowego, doradców, rzecznika prasowego oraz kierowników sekcji;

2) w okręgowym inspektoracie pracy – zastępców okręgowego inspektora pracy, głównego księgowego, nadinspektorów pracy – kierowników oddziałów, doradców oraz kierowników sekcji;

3) w Ośrodku – dyrektora i jego zastępców oraz głównego księgowego.”,

b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Osobie odwołanej ze stanowiska, o którym mowa w ust. 1 i art. 5 ust. 3, która przed powołaniem na to stanowisko była pracownikiem Państwowej Inspekcji Pracy, przysługuje prawo do nawiązania stosunku pracy na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed powołaniem.”;

18) po art. 48 dodaje się art. 48a w brzmieniu:

„Art. 48a. 1. Pracownikowi przysługuje zwrot kosztów poniesionych na ochronę prawną, jeżeli postępowanie karne wszczęte przeciwko niemu o przestępstwo popełnione w związku z wykonywaniem czynności służbowych zostanie zakończone prawomocnym orzeczeniem o umorzeniu wobec braku ustawowych znamion czynu zabronionego lub niepopełnienia przestępstwa albo wyrokiem uniewinniającym.

2. Koszty w wysokości odpowiadającej określonemu w odrębnych przepisach wynagrodzeniu jednego obrońcy zwraca się ze środków Państwowej Inspekcji Pracy.”;

19) art. 55 otrzymuje brzmienie:

„Art. 55. 1. W Państwowej Inspekcji Pracy tworzy się zakładowy fundusz nagród, zwany dalej „funduszem”, w wysokości 3% planowanych wynagrodzeń osobowych.

2. Fundusz może być podwyższany przez Głównego Inspektora Pracy w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia.

3. Wysokość i zasady przyznawania indywidualnych nagród z funduszu określa Główny Inspektor Pracy.”;

20) w art. 58 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1. Czas pracy pracowników Państwowej Inspekcji Pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i średnio 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż 3 miesiące.

2. W przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy i jej organizacją mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przedłużenie czasu pracy do 12 godzin na dobę. W tych rozkładach czas pracy nie może jednak przekraczać średnio 40 godzin na tydzień, w przyjętym okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż 3 miesiące.”;

21) w art. 73 w ust. 1 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:

„Nie można wszcząć postępowania dyscyplinarnego po upływie 3 miesięcy od dnia uzyskania przez Głównego Inspektora Pracy lub okręgowego inspektora pracy wiadomości o popełnionym przewinieniu; nie można wszcząć postępowania ani wydać orzeczenia o ukaraniu po upływie 3 lat od popełnienia przewinienia.”;

22) po art. 74 dodaje się art. 74a w brzmieniu:

„Art. 74a. 1. Kadencja członka komisji dyscyplinarnej wygasa w razie jego śmierci, odwołania lub ustania stosunku pracy.

2. Główny Inspektor Pracy odwołuje członka komisji dyscyplinarnej, jeżeli:

1) zrzekł się on członkostwa w komisji dyscyplinarnej;

2) stał się on trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby;

3) został on skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa;

4) zaistnieją inne okoliczności, które wskazują, że nie daje on rękojmi należytego wykonywania obowiązków członka komisji dyscyplinarnej.”;

23) po art. 75 dodaje się art. 75a w brzmieniu:

„Art. 75a. 1. Kadencja rzecznika dyscyplinarnego wygasa w razie jego śmierci, odwołania lub ustania stosunku pracy.

2. Główny Inspektor Pracy odwołuje rzecznika dyscyplinarnego, jeżeli:

1) zrzekł się on tej funkcji;

2) stał się on trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby;

3) został on skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa;

4) zaistnieją inne okoliczności, które wskazują, że nie daje on rękojmi należytego wykonywania obowiązków rzecznika dyscyplinarnego.”.

Art. 2. [Prawo budowlane] W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.⁵⁾) w art. 56 w ust. 1 uchyla się pkt 3.

Art. 3. [Kodeks postępowania karnego] W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.⁶⁾) w art. 325e po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:

„§ 1a. W przypadku gdy zawiadomienie o przestępstwie zostało złożone przez inspektora pracy, uzasadnienie postanowienia o odmowie wszczęcia dochodzenia oraz umorzeniu dochodzenia sporządza się na jego wniosek.”.

Art. 4. [Pracownicy zatrudnieni w Państwowej Inspekcji Pracy na stanowiskach ekspertów] Z dniem wejścia w życie ustawy pracownicy zatrudnieni w Państwowej Inspekcji Pracy na stanowiskach ekspertów stają się doradcami.

Art. 5. [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.