Na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.¹⁾) zarządza się, co następuje:

§ 2.[Definicje] Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) wyłączenie – wyłączenie porozumień zawieranych między przedsiębiorcami prowadzącymi działalność ubezpieczeniową spod zakazu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy;

2) działalność ubezpieczeniowa – działalność ubezpieczeniową w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66, Nr 81, poz. 530, Nr 126, poz. 853 i Nr 127, poz. 858);

3) przedsiębiorca prowadzący działalność ubezpieczeniową – przedsiębiorcę prowadzącego działalność ubezpieczeniową na zasadach określonych w ustawie o działalności ubezpieczeniowej;

4) pośrednik ubezpieczeniowy – przedsiębiorcę wykonującego pośrednictwo ubezpieczeniowe, o którym mowa w art. 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154, z późn. zm.²⁾);

5) przedsiębiorca powiązany – przedsiębiorcę:

a) który sprawuje nad przedsiębiorcą będącym stroną porozumienia kontrolę w rozumieniu art. 4 pkt 4 ustawy,

b) nad którym przedsiębiorca będący stroną porozumienia sprawuje kontrolę,

c) nad którym przedsiębiorca, o którym mowa w lit. a, sprawuje kontrolę,

d) nad którym dwóch lub więcej przedsiębiorców, o których mowa w lit. a–c, wspólnie sprawuje kontrolę,

e) nad którym przedsiębiorca będący stroną porozumienia wspólnie z: innym przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami będącymi stronami porozumienia, przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami, o których mowa w lit. a–c, lub innym przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami sprawują kontrolę;

6) produkt ubezpieczeniowy – usługę polegającą na udzielaniu, na podstawie umowy ubezpieczenia, ochrony na wypadek wystąpienia zdarzenia losowego określonego w tej umowie;

7) grupa koasekuracyjna – grupę tworzoną przez przedsiębiorców prowadzących działalność ubezpieczeniową, działających bezpośrednio lub poprzez pośredników ubezpieczeniowych, którzy w imieniu i na rachunek uczestników grupy:

a) zgadzają się obejmować ubezpieczeniem od określonych rodzajów ryzyka lub

b) powierzają obejmowanie i zarządzanie ubezpieczeniem od określonych rodzajów ryzyka jednemu lub więcej przedsiębiorcom prowadzącym działalność ubezpieczeniową, pośrednikowi ubezpieczeniowemu lub innemu podmiotowi utworzonemu w tym celu

– z wyjątkiem porozumień koasekuracyjnych zawieranych doraźnie, na podstawie których określona część danego rodzaju ryzyka jest pokrywana przez ubezpieczyciela wiodącego, a pozostała część tego ryzyka jest pokrywana przez kolejnych ubezpieczycieli, których wzywa się do pokrycia pozostałej części ryzyka;

8) grupa koreasekuracyjna – grupę tworzoną przez przedsiębiorców prowadzących działalność ubezpieczeniową, działających bezpośrednio lub poprzez pośredników ubezpieczeniowych, w tym również z udziałem jednego lub więcej zakładów reasekuracyjnych, w celu:

a) wzajemnej reasekuracji całości lub części własnych zobowiązań związanych z ubezpieczeniem od określonych rodzajów ryzyka,

b) okazjonalnego oferowania, w imieniu i na rachunek wszystkich uczestników reasekuracji, ochrony reasekuracyjnej tego samego rodzaju ryzyka

– z wyjątkiem porozumień koreasekuracyjnych zawieranych doraźnie, na podstawie których określona część danego rodzaju ryzyka jest pokrywana przez ubezpieczyciela wiodącego, a pozostała część tego ryzyka jest pokrywana przez kolejnych ubezpieczycieli, których wzywa się do pokrycia pozostałej części ryzyka;

9) nowe rodzaje ryzyka:

a) rodzaje ryzyka, które wcześniej nie istniały i od których ubezpieczenie wymaga stworzenia całkowicie nowego produktu ubezpieczeniowego, bez możliwości rozszerzenia, ulepszenia lub zastąpienia istniejącego produktu ubezpieczeniowego, lub

b) w wyjątkowych przypadkach ryzyko, którego charakter – oceniany na podstawie obiektywnej analizy – uległ tak znaczącej zmianie, że nie jest możliwe określenie z góry maksymalnej wysokości sumy ubezpieczenia akceptowanej przez ubezpieczyciela w celu ubezpieczenia od danego rodzaju ryzyka przy spełnieniu minimalnych wymogów w zakresie wypłacalności.

§ 3.[Porozumienia podlegające wyłączeniu] Wyłączeniu podlegają porozumienia zawierane między przedsiębiorcami prowadzącymi działalność ubezpieczeniową, w zakresie wspólnego:

1) opracowywania zestawień i rozpowszechniania informacji niezbędnych do sporządzania:

a) kalkulacji przeciętnego kosztu ubezpieczenia od określonych ryzyk w przeszłości oraz

b) tabel danych śmiertelności oraz zestawień danych pokazujących częstotliwość chorób, wypadków i kalectwa, w związku z ubezpieczeniem zawierającym elementy kapitalizacji,

2) prowadzenia badań związanych z działalnością ubezpieczeniową oraz rozpowszechniania ich wyników,

3) ubezpieczania od określonego rodzaju ryzyka przez grupy koasekuracyjne i koreasekuracyjne

– o ile porozumienia te spełniają warunki określone w rozporządzeniu.

§ 5.[Stosowanie wyłączeń w zakresie wspólnego prowadzenia badań] Wyłączenie stosuje się do porozumień, o których mowa w § 3 pkt 2, w zakresie wspólnego:

1) prowadzenia badań dotyczących prawdopodobnego wpływu okoliczności niezależnych od działalności przedsiębiorców uczestniczących w porozumieniu na częstotliwość lub skalę przyszłych roszczeń dla danego ryzyka lub rodzaju ryzyka albo na rentowność różnych rodzajów inwestycji oraz

2) rozpowszechniania wyników tych badań.

§ 6.[Warunek stosowania wyłączeń] Wyłączenie stosuje się, pod warunkiem że zestawienia i tabele, o których mowa w § 4, oraz wyniki badań, o których mowa w § 5:

1) przy rozpowszechnianiu zawierają oświadczenie, że zawarte w nich dane nie są wiążące;

2) są dostępne za niewygórowaną opłatą, na obiektywnie uzasadnionych i niedyskryminujących warunkach dla przedsiębiorcy prowadzącego działalność ubezpieczeniową, który zwraca się o ich udostępnienie, w tym dla przedsiębiorcy prowadzącego działalność ubezpieczeniową, który nie jest aktywny na rynku geograficznym lub rynku produktu, do którego odnoszą się te zestawienia, tabele lub wyniki badań;

3) są dostępne za niewygórowaną opłatą, na obiektywnie uzasadnionych i niedyskryminujących warunkach dla organizacji konsumenckich lub innych organizacji, które w odpowiedni i precyzyjny sposób zwracają się o umożliwienie dostępu do nich z należycie uzasadnionego powodu, z wyjątkiem sytuacji, gdy odmowa udostępnienia jest obiektywnie uzasadniona względami bezpieczeństwa publicznego.

§ 7.[Klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie ustawy] Klauzulami, których występowanie w porozumieniu, zawieranym między przedsiębiorcami prowadzącymi działalność ubezpieczeniową, stanowi naruszenie art. 6 ust. 1 ustawy, są klauzule, które w zakresie porozumień, o których mowa w § 3 pkt 1 i 2:

1) identyfikują przedsiębiorców prowadzących działalność ubezpieczeniową oraz podmioty stosunku ubezpieczenia;

2) zawierają wskazania dotyczące wysokości składek ubezpieczeniowych;

3) zobowiązują strony porozumienia lub przedsiębiorców powiązanych do:

a) niekorzystania z tabel i zestawień lub wyników badań innych niż te, o których mowa w § 4 lub 5,

b) spowodowania, że przedsiębiorcy niebędący stroną porozumienia nie będą korzystać z tabel, zestawień lub wyników badań innych niż te, o których mowa w § 4 lub 5.

§ 9.[Grupy koasekuracyjne i koreasekuracyjne tworzone wyłącznie w celu ubezpieczania od nowych rodzajów ryzyka] W przypadku grup koasekuracyjnych lub koreasekuracyjnych tworzonych wyłącznie w celu ubezpieczania od nowych rodzajów ryzyka wyłączenie stosuje się przez okres trzech lat od dnia utworzenia grupy, niezależnie od udziału grupy w rynku.

§ 10.[Warunek udziału w rynku] 1. W przypadku porozumień dotyczących tworzenia i prowadzenia działalności przez grupy koasekuracyjne lub koreasekuracyjne, niespełniających warunków określonych w § 9, wyłączenie stosuje się, pod warunkiem że łączny udział w rynku przedsiębiorców będących stronami porozumienia i przedsiębiorców powiązanych stanowi:

1) nie więcej niż 20% w dowolnym rynku właściwym – w przypadku grup koasekuracyjnych;

2) nie więcej niż 25% w dowolnym rynku właściwym – w przypadku grup koreasekuracyjnych.

2. Przy obliczaniu udziału przedsiębiorcy w rynku właściwym uwzględnia się:

1) udział przedsiębiorcy w rynku w ramach grupy koasekuracyjnej lub koreasekuracyjnej, której dotyczy dane porozumienie;

2) udział przedsiębiorcy w rynku w ramach innej grupy koasekuracyjnej lub koreasekuracyjnej na tym samym rynku właściwym, na którym działalność prowadzi grupa, której dotyczy dane porozumienie, oraz

3) udział przedsiębiorcy w rynku poza wszelkimi grupami koasekuracyjnymi lub koreasekuracyjnymi działającymi na tym samym rynku właściwym, na którym działalność prowadzi grupa, której dotyczy dane porozumienie.

3. Przy obliczaniu progów udziału w rynku, o których mowa w ust. 1, uwzględnia się następujące kryteria:

1) udział w rynku właściwym oblicza się na podstawie składki przypisanej brutto; w przypadku gdy dane dotyczące składki przypisanej brutto nie są dostępne, do ustalenia udziału w rynku przedsiębiorców, o których mowa w ust. 1, stosuje się dane szacunkowe oparte na innych wiarygodnych informacjach rynkowych, w tym o zapewnionym pokryciu ubezpieczeniowym lub wartości ubezpieczonego ryzyka;

2) udział w rynku właściwym oblicza się na podstawie danych odnoszących się do poprzedniego roku kalendarzowego.

§ 11.[Przypadki przekroczenia 20% i 25% udziału w rynku] W przypadku wyłączenia, o którym mowa w § 10 ust. 1 pkt 1:

1) jeżeli udział w dowolnym rynku właściwym grupy koasekuracyjnej początkowo nie przekracza 20%, ale następnie rośnie ponad ten próg, nie przekraczając jednak 25%, wyłączenie ma w dalszym ciągu zastosowanie przez okres dwóch kolejnych lat kalendarzowych następujących po upływie roku, w którym próg 20% został przekroczony po raz pierwszy;

2) jeżeli udział w dowolnym rynku właściwym grupy koasekuracyjnej początkowo nie przekracza 20%, ale następnie przekracza 25%, wyłączenie ma w dalszym ciągu zastosowanie przez okres roku kalendarzowego następującego po upływie roku, w którym próg 25% został przekroczony po raz pierwszy.

§ 12.[Przypadki przekroczenia 25% i 30% udziału w rynku] W przypadku wyłączenia, o którym mowa w § 10 ust. 1 pkt 2:

1) jeżeli udział w dowolnym rynku właściwym grupy koreasekuracyjnej początkowo nie przekracza 25%, ale następnie rośnie ponad ten próg, nie przekraczając jednak 30%, wyłączenie ma w dalszym ciągu zastosowanie przez okres dwóch kolejnych lat kalendarzowych następujących po upływie roku, w którym próg 25% został przekroczony po raz pierwszy;

2) jeżeli udział w dowolnym rynku właściwym grupy koreasekuracyjnej początkowo nie przekracza 25%, ale następnie przekracza 30%, wyłączenie ma w dalszym ciągu zastosowanie przez okres roku kalendarzowego następującego po upływie roku, w którym próg 30% został przekroczony po raz pierwszy.

§ 13.[Zakaz łączenia korzyści w sposób pozwalający na przekroczenie dwóch lat kalendarzowych] W przypadkach, o których mowa w § 11 i 12, korzyści nie mogą być łączone w sposób pozwalający na przekroczenie okresu dwóch lat kalendarzowych.

§ 14.[Klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie ustawy] Klauzulami, których występowanie w porozumieniu, zawieranym między przedsiębiorcami prowadzącymi działalność ubezpieczeniową, stanowi naruszenie art. 6 ust. 1 ustawy, są klauzule, które w zakresie porozumień, o których mowa w § 3 pkt 3:

1) wyłączają prawo wycofania się z grupy koasekuracyjnej lub koreasekuracyjnej, po złożeniu wypowiedzenia z odpowiednim wyprzedzeniem, bez narażenia się na jakiekolwiek sankcje;

2) zobowiązują uczestników grupy oraz przedsiębiorców powiązanych do ubezpieczania lub reasekuracji za pośrednictwem grupy lub ograniczają im możliwość ubezpieczania lub reasekuracji w całości lub w części poza grupą od każdego rodzaju pokrywanego przez nią ryzyka;

3) ograniczają działalność grupy lub jej uczestników oraz przedsiębiorców powiązanych w zakresie ubezpieczania lub reasekuracji od ryzyka umiejscowionego na określonej części terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

4) ograniczają produkcję lub dystrybucję;

5) zawierają postanowienia w zakresie podziału rynków lub wskazują docelowych klientów poszczególnym stronom porozumienia;

6) umożliwiają uczestnikom grupy koreasekuracyjnej oraz przedsiębiorcom powiązanym porozumiewanie się w sprawie składek ubezpieczeniowych pobieranych w ubezpieczeniach bezpośrednich.

§ 16.[Okres obowiązywania] Rozporządzenie obowiązuje do dnia 31 marca 2018 r.

§ 17.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 2011 r.