Na podstawie art. 42h ust. 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 65, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa:

1) warunki i tryb orzekania o zdolności do pracy w wyodrębnionych komórkach organizacyjnych kontroli skarbowej, w których zatrudnionym inspektorom i pracownikom przysługuje umundurowanie służbowe i broń służbowa, zwanych dalej „komórkami realizacyjnymi”, oraz w wywiadzie skarbowym przez komisje lekarskie podległe ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, zwane dalej „komisjami lekarskimi”;

2) wykaz chorób i ułomności, na podstawie którego jest wydawane orzeczenie o stanie zdrowia;

3) kategorie zdolności do pracy;

4) tryb kierowania do komisji lekarskiej;

5) wzór karty skierowania do komisji lekarskiej.

§ 2.[Definicje] Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) kandydat – osobę ubiegającą się o przyjęcie do pracy w komórkach realizacyjnych albo w wywiadzie skarbowym;

2) pracownik – inspektora i pracownika zatrudnionego w komórce realizacyjnej albo w wywiadzie skarbowym.

§ 3.[Ustalenie zdolności pracownika albo kandydata do pracy w komórkach realizacyjnych albo w wywiadzie skarbowym] 1. Komisje lekarskie ustalają zdolność pracownika albo kandydata do pracy w komórkach realizacyjnych albo w wywiadzie skarbowym po wszechstronnym zbadaniu ich przez członków komisji, z uwzględnieniem wyników badań specjalistycznych, w tym badań psychiatrycznych, psychologicznych i dodatkowych, a gdy zachodzi potrzeba – po przeprowadzeniu obserwacji szpitalnej w zakładzie służby zdrowia resortu spraw wewnętrznych. Komisje lekarskie wydają orzeczenie o stanie zdrowia zawierające wskazanie kategorii zdolności do pracy.

2. W przypadku stwierdzenia dwóch lub więcej schorzeń albo ułomności fizycznych lub psychicznych w różnym stopniu ograniczających zdolność osoby badanej do pracy, należy rozpatrywać wszystkie te schorzenia lub ułomności łącznie, mając na uwadze ogólną zdolność osoby badanej do pracy.

3. W przypadku ostrego schorzenia w rozumieniu klinicznym albo ciąży nie wydaje się orzeczenia o zdolności do pracy, aż do czasu ustąpienia ostrych objawów albo zakończenia urlopu macierzyńskiego.

§ 4.[Wykaz chorób i ułomności] Wykaz chorób i ułomności, na podstawie którego jest wydawane orzeczenie o stanie zdrowia kandydata i pracownika, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 5.[Kategorie "Z" i "N"] Zdolność kandydatów i pracowników do pracy w komórkach realizacyjnych albo w wywiadzie skarbowym ustala się przez zaliczenie osoby badanej do jednej z następujących kategorii:

1) kategoria „Z” – zdolny, co oznacza, że stan zdrowia osoby badanej nie budzi żadnych zastrzeżeń albo że stwierdzone schorzenia lub ułomności fizyczne lub psychiczne nie stanowią przeszkody do wykonywania pracy w komórkach realizacyjnych albo w wywiadzie skarbowym;

2) kategoria „N” – niezdolny, co oznacza, że stwierdzone u osoby badanej schorzenia lub ułomności fizyczne lub psychiczne uniemożliwiają wykonywanie pracy w komórkach realizacyjnych albo w wywiadzie skarbowym.

§ 6.[Kategorie "A", "C" i "D"] Zdolność kandydatów i pracowników do pracy w komórkach realizacyjnych albo w wywiadzie skarbowym ustala się również przez zaliczenie osoby badanej do jednej z następujących kategorii:

1) kategoria „A” – zdolny do pracy, co oznacza, że stan zdrowia nie budzi żadnych zastrzeżeń albo że stwierdzone schorzenia lub ułomności nie są przeszkodą do wykonywania pracy;

2) kategoria „C” – zdolny do pracy z ograniczeniem, co oznacza, że u osoby badanej stwierdzono przewlekłe schorzenia lub ułomności fizyczne lub psychiczne, które trwale lub czasowo zmniejszają sprawność fizyczną lub psychiczną do pracy, ale nie stanowią przeszkody do wykonywania pracy na określonych stanowiskach;

3) kategoria „D” – całkowicie niezdolny do pracy, co oznacza, że stwierdzone u osoby badanej schorzenia lub ułomności fizyczne lub psychiczne uniemożliwiają jej wykonywanie pracy.

§ 7.[Zawartość orzeczenia komisji lekarskiej] 1. Orzeczenie komisji lekarskiej powinno zawierać:

1) określenie „zdolny do pracy” – jeżeli po przeprowadzeniu podstawowego badania lekarskiego oraz ewentualnych badań specjalistycznych i dodatkowych nie stwierdzono żadnych schorzeń;

2) określenie „trwale niezdolny do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku” – jeżeli w stanie zdrowia osoby badanej stwierdzono schorzenia, które zmniejszają jej sprawność fizyczną lub psychiczną i nie pozwalają na wykonywanie pracy na zajmowanym stanowisku, jednak schorzenia te nie stanowią przeszkody do dalszego wykonywania pracy na innym stanowisku; w takim przypadku komisja lekarska określa, jakie warunki pracy są przeciwwskazane dla osoby badanej;

3) określenie „czasowo niezdolny do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku” – jeżeli w stanie zdrowia osoby badanej stwierdzono schorzenia, które czasowo zmniejszają jej sprawność fizyczną lub psychiczną, ale które mogą rokować poprawę jej stanu zdrowia i odzyskanie pełnej sprawności i zdolności do pracy na zajmowanym stanowisku; przy określaniu powyższego komisja wyznacza termin powtórnego badania i wydania ostatecznego orzeczenia o zdolności osoby badanej do pracy na zajmowanym stanowisku;

4) określenie „zdolny do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku” – jeżeli w stanie zdrowia osoby badanej stwierdzono pewne schorzenia, które zmniejszają wprawdzie zdolność fizyczną lub psychiczną, ale nie są przeszkodą do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku;

5) określenie „całkowicie niezdolny do pracy” – jeżeli w stanie zdrowia osoby badanej stwierdzono schorzenia, które nie pozwalają na wykonywanie pracy.

2. Orzeczenie komisji lekarskiej powinno również zawierać wyszczególnienie wszystkich schorzeń i ułomności fizycznych lub psychicznych, w tym również tych, które nie obniżają zdolności do pracy. Rozpoznania pisze się w języku polskim według terminologii klinicznej, z uwzględnieniem lokalizacji i stopnia nasilenia schorzeń i ułomności oraz powołaniem się na paragrafy i punkty wykazu, o którym mowa w § 4.

§ 8.[Orzeczenia wojewódzkich komisji lekarskich] 1. Wojewódzkie komisje lekarskie orzekają w składzie trzech osób. Orzeczenie podpisują wszyscy członkowie komisji.

2. Członek komisji lekarskiej mający w sprawie orzeczenia odrębne zdanie może przy podpisywaniu orzeczenia zgłosić sprzeciw od orzeczenia i obowiązany jest uzasadnić go na piśmie.

3. Orzeczenie sporządza się w dwóch egzemplarzach.

§ 9.[Orzeczenia komisji lekarskich podlegające uzasadnieniu] Orzeczenia komisji lekarskich, które ustalają:

1) trwałą niezdolność do pracy,

2) trwałą niezdolność do pracy na zajmowanym stanowisku

– powinny być szczegółowo uzasadnione.

§ 10.[Doręczenie zawiadomienia zawierającego treść orzeczenia] 1. Niezwłocznie po wydaniu orzeczenia przewodniczący komisji lekarskiej doręcza osobiście lub przesyła kandydatowi albo pracownikowi zawiadomienie zawierające treść orzeczenia. Fakt wręczenia lub przesłania zawiadomienia odnotowuje się w księdze orzeczeń.

2. W zawiadomieniu należy podać w szczególności rozpoznane schorzenia lub ułomności fizyczne lub psychiczne, określenie stopnia zdolności do pracy, uzasadnienie orzeczenia oraz pouczyć zainteresowaną osobę o prawie wniesienia odwołania od orzeczenia komisji lekarskiej.

§ 11.[Odwołanie od orzeczenia] 1. Prawo odwołania przysługuje od każdego nieprawomocnego orzeczenia komisji lekarskiej.

2. Przedmiotem odwołania może być orzeczenie w całości lub w części.

§ 12.[Wniesienie odwołania] 1. Odwołanie wnosi się do właściwej okręgowej komisji lekarskiej za pośrednictwem wojewódzkiej komisji, która wydała orzeczenie, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, o którym mowa w § 10 ust. 1.

2. Odwołanie wniesione po terminie określonym w ust. 1 nie podlega rozpatrzeniu. W wyjątkowych przypadkach odwołanie może być rozpatrzone mimo niezachowania terminu do jego wniesienia. Decyzję w tej sprawie podejmuje przewodniczący komisji lekarskiej, do której wniesiono odwołanie.

§ 13.[Zatwierdzanie orzeczeń] 1. Przewodniczący wojewódzkich komisji lekarskich przesyłają orzeczenia tych komisji do właściwej okręgowej komisji lekarskiej w celu zatwierdzenia – po upływie terminu do wniesienia odwołania.

2. Orzeczenia komisji lekarskich wydane w stosunku do kandydatów, a także ustalające w stosunku do pracowników ich zdolność lub ograniczoną zdolność do pracy nie podlegają zatwierdzeniu.

§ 14.[Rozpatrzenie orzeczeń oraz odwołań przez okręgową komisję lekarską] 1. Okręgowa komisja lekarska przystępuje niezwłocznie do rozpatrzenia przesłanych jej orzeczeń wojewódzkiej komisji lekarskiej, a także odwołań od orzeczeń wojewódzkiej komisji lekarskiej.

2. Okręgowa komisja lekarska rozpatruje orzeczenia oraz odwołania, o których mowa w ust. 1, w składzie trzech osób.

3. Po zapoznaniu się ze wszystkimi dokumentami w sprawie, a w razie potrzeby również po zleceniu przeprowadzenia dodatkowych badań lekarskich lub po dostarczeniu na żądanie komisji dodatkowych dokumentów, okręgowa komisja lekarska zatwierdza albo uchyla orzeczenie wojewódzkiej komisji lekarskiej.

4. W przypadku uchylenia orzeczenia wojewódzkiej komisji lekarskiej, okręgowa komisja lekarska:

1) wydaje nowe orzeczenie, które jest ostateczne;

2) zarządza ponowne badanie i wydanie nowego orzeczenia przez wojewódzką komisję lekarską.

5. W przypadku wydania nowego orzeczenia, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, przepis § 8 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

6. Po zatwierdzeniu orzeczenia wojewódzkiej komisji lekarskiej przewodniczący okręgowej komisji lekarskiej zamieszcza na wszystkich jego egzemplarzach klauzulę o zatwierdzeniu, datę i pieczęć urzędową oraz podpisuje poszczególne egzemplarze orzeczenia. Jeden egzemplarz zatwierdzonego orzeczenia przesyła się podmiotowi, który skierował osobę badaną do komisji lekarskiej. Drugi egzemplarz zatwierdzonego orzeczenia włącza się do akt orzeczniczo-lekarskich i zwraca się wojewódzkiej komisji lekarskiej.

7. Orzeczenia wojewódzkiej komisji lekarskiej zatwierdzone przez okręgową komisję lekarską są ostateczne.

§ 15.[Zawiadomienie o uchyleniu orzeczenia wojewódzkiej komisji lekarskiej] O uchyleniu orzeczenia wojewódzkiej komisji lekarskiej przewodniczący okręgowej komisji lekarskiej zawiadamia na piśmie kandydata albo pracownika.

§ 16.[Sprzeciw od orzeczenia wojewódzkiej lub okręgowej komisji lekarskiej] 1. W przypadku wniesienia przez członka komisji lekarskiej sprzeciwu od orzeczenia wojewódzkiej lub okręgowej komisji lekarskiej, przewodniczący komisji lekarskiej przesyła orzeczenie wraz z załączonym sprzeciwem i pozostałymi dokumentami do Centralnej Komisji Lekarskiej.

2. Centralna Komisja Lekarska zajmuje stanowisko w sprawie w terminie 7 dni od dnia otrzymania sprzeciwu.

§ 17.[Kompetencje Centralnej Komisji Lekarskiej] Centralna Komisja Lekarska, rozpatrując zasadność sprzeciwu, może:

1) utrzymać w mocy orzeczenie;

2) uchylić orzeczenie i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez komisję, której orzeczenie zostało uchylone.

§ 18.[Uchylenie orzeczenia w trybie nadzoru] 1. Centralna Komisja Lekarska może uchylić w trybie nadzoru każde orzeczenie komisji lekarskiej sprzeczne z prawem i orzecznictwem lub wydane z pominięciem istotnych okoliczności faktycznych.

2. W przypadku uchylenia orzeczenia komisji lekarskiej w trybie określonym w ust. 1, Centralna Komisja Lekarska zarządza ponowne rozpatrzenie sprawy przez komisję lekarską, której orzeczenie zostało uchylone. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Centralna Komisja Lekarska może wyznaczyć rozpatrzenie sprawy przez inną, równorzędną komisję lekarską.

3. O uchyleniu orzeczenia i zarządzeniu ponownego badania Centralna Komisja Lekarska powiadamia na piśmie kandydata albo pracownika.

§ 19.[Skierowanie do komisji lekarskiej] 1. Skierowanie do komisji lekarskiej następuje z urzędu albo na pisemną prośbę pracownika.

2. Do komisji lekarskiej kieruje się z urzędu kandydata oraz pracownika, którego stan zdrowia daje podstawę do przypuszczeń, że stopień jego zdolności do pracy uległ zmianie.

3. Do komisji lekarskiej kieruje kierownik komórki organizacyjnej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych właściwej do spraw wywiadu skarbowego lub upoważniony przez niego pracownik.

§ 20.[Utrata ważności skierowania do komisji lekarskiej] 1. Skierowanie do komisji lekarskiej traci ważność po upływie 30 dni od daty pierwszego badania wyznaczonego przez komisję lekarską.

2. Wzór karty skierowania do komisji lekarskiej określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 21.[Dokumenty dołączane do karty skierowania] 1. Do karty skierowania do komisji lekarskiej kandydata i pracownika dołącza się opinię psychologiczną sporządzoną przez psychologa.

2. Do karty skierowania do komisji lekarskiej pracownika dołącza się informacje dotyczące dotychczasowych warunków i przebiegu pracy.

§ 22.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 16 stycznia 2011 r.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Finansów
z dnia 3 stycznia 2011 r. (poz. 58)

Załącznik nr 1

WYKAZ CHORÓB I UŁOMNOŚCI ORAZ KATEGORII ZDOLNOŚCI DO PRACY

DZIAŁ I – BUDOWA CIAŁA

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 1 pkt 1–3. Kwalifikuje się na podstawie wskaźnika masy ciała (BMI)

pkt 1. BMI w przedziale: powyżej 25 do 30 (mężczyźni)

powyżej 24 do 30 (kobiety)

pkt 2. BMI w przedziale: powyżej 30 do 40 (mężczyźni i kobiety)

pkt 3. BMI w przedziale: powyżej 40 (mężczyźni i kobiety)

DZIAŁ II – SKÓRA, TKANKA PODSKÓRNA I WĘZŁY CHŁONNE

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 2. Nowotwory skóry kwalifikuje się według paragrafów działu XX – Nowotwory.

pkt 1–3. Według tych punktów kwalifikuje się różnorodne przewlekłe uogólnione choroby skóry, jak: świerzbiączka uogólniona (wyprysk endogenny), wrodzone zaburzenia rogowacenia skóry znacznego stopnia (rogowiec dziedziczny, rybia łuska), wrodzone dziedziczne oddzielanie się naskórka, pęcherzyca, skóra pergaminowata barwikowa, uogólnione i nawracające lub oporne na leczenie postacie łuszczycy, gruźlica skóry oporna na leczenie.

pkt 4. Z lub N kwalifikowane w zależności od wielkości, lokalizacji i szpecącego charakteru.

Do § 3 pkt 1 i 2. Według tych punktów kwalifikuje się między innymi wyleczoną gruźlicę skóry.

pkt 2. Przez „blizny upośledzające sprawność ustroju” rozumie się blizny utrudniające ruchomość stawów i/lub noszenie odzieży i oporządzenia, blizny połączone z ubytkami tkanek miękkich (po zranieniach, oparzeniach itp.) oraz blizny w miejscach narażonych na tarcie w czasie ruchów i chodzenia.

pkt 3 rubryki 5, 6. D kwalifikowane w oparciu o opinię psychiatryczną.

DZIAŁ III – CZASZKA

DZIAŁ IV - NARZĄD WZROKU

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 6.

pkt 3 i 4. W przypadku stwierdzenia przewlekłego zapalenia brzegów powiek i spojówek, bierze się pod uwagę wady wzroku przy nieużywaniu szkieł korekcyjnych oraz czynniki szkodliwe, działające z zewnątrz, jak pył, gazy itp. Podstawą do uznania badanego za trwale niezdolnego do pracy jest opinia lekarza okulisty po ewentualnym leczeniu szpitalnym.

pkt 5–7. Przy kwalifikowaniu zrostów spojówki gałkowej i powiekowej bierze się pod uwagę ograniczenie ruchomości oka i upośledzenie widzenia obuocznego.

Do § 8. Przez ślepotę oka rozumie się także ostrość wzroku poniżej 0.1 niedającą się poprawić szkłami (bez względu na ich siłę korygującą) albo przypadki, w których pole widzenia nie przekracza 10 %.

Do § 9. Każdy przypadek oczopląsu podlega konsultacji neurologicznej i laryngologicznej.

Do § 11. Jeżeli ostrość wzroku któregokolwiek oka wynosi poniżej 0.5, kieruje się badanego na badanie okulistyczne w celu stwierdzenia ostrości wzroku i określenia wady refrakcji. Przy znacznej różnowzroczności uwzględnia się szkła, jakie badany nosi przy patrzeniu obuocznym. Przy ocenie ostrości wzroku nie uwzględnia się szkieł złożonych. W przypadku zmętnienia lub zniekształcenia środowisk załamujących, za podstawę kwalifikacji przyjmuje się ostrość wzroku.

Do § 12 pkt 1–4. Przy kwalifikacji według tych punktów uwzględnia się równocześnie ostrość wzroku i pole widzenia.

pkt 3 i 4. W przypadkach zapalenia nerwu wzrokowego konieczna jest konsultacja neurologiczna; według tych punktów kwalifikuje się również ograniczenia pola widzenia.

pkt 5 i 6. Przez prawidłowe rozróżnianie barw rozumie się umiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych, tj. czerwonej, żółtej, zielonej i niebieskiej. Przez nieznaczne upośledzenie barw rozumie się utrudnienie rozróżniania czterech barw podstawowych, tj. pomyłki przy odczytywaniu pojedynczych tablic z zestawu Ishihary lub Stillinga bądź przedłużony czas odczytu (ponad 3 sek.). Nieumiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych traktuje się jako znaczne upośledzenie rozróżniania barw kwalifikujące badanych do kategorii C/D. Ocena należy do okulisty na podstawie poszerzonego badania okulistycznego.

DZIAŁ V - NARZĄD SŁUCHU

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 14. We wszystkich przypadkach, stwierdzonego podczas badania fizykalnego, obniżenia ostrości słuchu konieczne jest badanie specjalistyczne (audiometria) w celu określenia rodzaju i stopnia upośledzenia słuchu. Przez osłabienie słuchu rozumie się upośledzenie zdolności słyszenia lżejszego stopnia (słyszenie szeptu z odległości 3 m do 1 m); przez przytępienie słuchu – upośledzenie znaczniejszego stopnia (słyszenie szeptu z odległości mniejszej niż 1 metr); przez przytępienie słuchu graniczące z głuchotą – upośledzenie dużego stopnia (szept „ad concham”).

Do § 15. Zaburzenia w zakresie narządu równowagi wymagają zawsze badania laryngologicznego i neurologicznego, w tym ewentualnego wykonania nystagmografii.

DZIAŁ VI - JAMA USTNA

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 18. Przy badaniu uzębienia zwraca się uwagę na rodzaj i stan zgryzu, ewentualnie jego zniekształcenia rozwojowe lub nabyte, na stan tkanek okołozębia i możliwe objawy paradontopatii. Zęby przeznaczone do usunięcia (zęby z miazgą zgorzelinową, wielokorzeniowe ze znacznie zniszczonymi koronami) traktuje się jako brakujące. Przy ocenie procentowej utraty zdolności żucia przyjmuje się tylko 28 zębów w jamie ustnej. Zęby mądrości mogą być brane pod uwagę, jeśli przy zwarciu odtwarzają w części płaszczyznę żucia ewentualnie brakujących zębów (siódemek). Procentową utratę zdolności żucia oblicza się według poniższej tabeli:

Przy obliczaniu wartości procentowej zdolności żucia bierze się pod uwagę nie tylko zęby brakujące, ale również zęby pozbawione antagonistów.

Całkowity brak zębów jednej szczęki stanowi utratę 100 % zdolności żucia nawet przy zachowaniu wszystkich zębów drugiej szczęki. Jeśli braki uzębienia powodują jednostronną utratę zdolności żucia, badanych kwalifikuje się według punktu 3. Protezy stałe, niezależnie od ich rozległości, traktuje się jako odtworzenie zdolności żucia. Ocena wartości funkcjonalno-klinicznej protez stałych i zębów filarowych oraz wynikającej z tego powodu utraty zdolności żucia należy do lekarza stomatologa. Protezy ruchome uzupełniające braki zębów u badanego traktuje się jako odtworzenie zdolności żucia.

DZIAŁ VII - NOS, GARDŁO I KRTAŃ

Objaśnienia szczegółowe:

Podstawą rozpoznania są konsultacje specjalistów: otolaryngologa, foniatry, udokumentowane wynikami badań dodatkowych.

DZIAŁ VIII – SZYJA, KLATKA PIERSIOWA I KRĘGOSŁUP

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 23 i 26. Przez pojęcie upośledzenie sprawności ustroju rozumie się również przewlekłe lub nawracające zespoły bólowe z lub bez neurologicznych objawów ubytkowych.

Do § 24. Zniekształcenia (ubytki kostne) klatki piersiowej mogą być wrodzone lub nabyte. Podstawą kwalifikowania jest ustalenie stopnia upośledzenia czynności narządów klatki piersiowej, tj. zaburzenia krążenia, zmniejszenie pojemności życiowej płuc. Żebra nadliczbowe dające zaburzenia czynności kończyny górnej o charakterze krążeniowym lub neurologicznym kwalifikuje się dodatkowo według odpowiednich paragrafów.

Do § 25 pkt 1. Pourazowe wady kręgosłupa dyskwalifikują kandydata do pracy.

W przypadku niemożności wykluczenia ewentualnego skrzywienia bądź wady, należy kandydatów poddać badaniom rentgenologicznym (zdjęcia w 2 płaszczyznach) i konsultacji ortopedy.

pkt 1–3. Za skrzywienie kręgosłupa uważa się wszelkie odchylenia od linii pionowej, która prawidłowo powinna przebiegać od guzowatości potylicznej zewnętrznej przez wszystkie wyrostki kolczyste kręgów i szczelinę międzypośladkową:

– nieznaczne – gdy linia wyrostków kolczystych w swobodnej postawie wyprostowanej tworzy niewielki, mało widoczny łuk na jednym z odcinków kręgosłupa lub dwa łuki przebiegające przeciwstawnie w sąsiadujących odcinkach kręgosłupa; skrzywienie takie wyrównuje się czynnie,

– umiarkowane – gdy linia wyrostków tworzy wyraźnie widoczny łuk, garb żebrowy jest mało widoczny, zauważalne jest małe zniekształcenie klatki piersiowej i występuje nieznaczne ograniczenie ruchów kręgosłupa; skrzywienie takie daje się wyrównać biernie,

– znaczne (z garbem żebrowym) – ze zniekształceniem klatki piersiowej, z upośledzeniem sprawności oddechowej; skrzywienie nie daje się ani czynnie, ani biernie skorygować.

Do § 26. Ocenę zdolności uzależnia się od rozległości i nasilenia wady lub procesu chorobowego i zaburzeń czynnościowych kręgosłupa (podstawą orzeczenia jest diagnostyka obrazowa i konsultacja ortopedy lub reumatologa).

DZIAŁ IX – NARZĄD ODDECHOWY

Objaśnienia szczegółowe:

Gruźlica płuc czynna dodatkowo kwalifikuje się według działu XVI – Choroby zakaźne.

Stan po leczeniu gruźlicy płuc kwalifikuje się według § 27 po konsultacji specjalisty pulmonologa.

Do § 27 pkt 1–3. Dla rozpoznania przewlekłej choroby oskrzelowo-płucnej ocena stopnia upośledzenia przepływu powietrza opiera się na badaniu spirometrycznym, konsultacji pulmonologa.

pkt 3. Konieczne jest badanie gazometryczne krwi tętniczej i żylnej.

DZIAŁ X – UKŁAD KRĄŻENIA

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 28 pkt 1 i 2. Przyjmowanie leków antyarytmicznych uznaje się za upośledzające wydolność organizmu.

pkt 1 i 2. Konieczne badanie EKG metodą Holtera i konsultacja specjalisty kardiologa.

Do § 29. Konieczne badanie echokardiograficzne z badaniem przepływu krwi przez zastawki wykonane i ocenione przez kardiologa, z określeniem znaczenia hemodynamicznego; stwierdzony zespół wypadania płatka zastawki bez obecności fali zwrotnej lub ze śladową falą zwrotną nie kwalifikuje się jako wady (dysfunkcji) tej zastawki.

Do § 30 i 31. O kwalifikacji decyduje wynik próby wysiłkowej, badania echokardiograficznego oraz konsultacja kardiologa.

Do § 32. O kwalifikacji decyduje badanie okulistyczne, echokardiograficzne oraz konsultacja kardiologa; obowiązująca jest kwalifikacja według WHO.

Do § 33 pkt 4. Do kwalifikacji niezbędna jest konsultacja chirurgiczna oraz badanie USG naczyń z oceną przepływów.

DZIAŁ XI – UKŁAD TRAWIENNY

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 34. Każde rozpoznanie dokumentuje się badaniem endoskopowym i dokumentacją z przebiegu leczenia.

Do § 35. Każde rozpoznanie dokumentuje się badaniem endoskopowym z ewentualnym badaniem histopatologicznym wycinka oraz konsultacją gastroenterologiczną i/lub chirurgiczną.

DZIAŁ XII – NARZĄD MOCZOWO-PŁCIOWY

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 39–43. Rozpoznanie dokumentuje się wynikami badań dodatkowych oraz dokumentacją leczenia. W przypadkach wątpliwych rozstrzygająca jest konsultacja właściwego specjalisty (nefrologa, urologa).

DZIAŁ XIII – NARZĄD RODNY

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 44–46. Wszystkie wymienione w dziale wady i schorzenia orzekane są na podstawie konsultacji specjalisty ginekologa.

W przypadku schorzeń zakaźnych dodatkowo kwalifikacja według działu XVI.

DZIAŁ XIV – UKŁAD WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 47–49. Wszystkie wymienione w dziale wady i schorzenia orzekane są na podstawie konsultacji specjalisty endokrynologa ewentualnie diabetologa, popartej wynikami specjalistycznych badań dodatkowych. Dla rubryki 6 powikłania narządowe kwalifikowane są na podstawie ich lokalizacji i stopnia zaawansowania.

DZIAŁ XV – CHOROBY UKŁADU KRWIOTWÓRCZEGO I IMMUNOLOGICZNEGO

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 50–52. Rozpoznanie jest ustalane na podstawie konsultacji właściwego specjalisty.

DZIAŁ XVI – CHOROBY ZAKAŹNE

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 53 i 54. Decydująca jest konsultacja specjalisty chorób zakaźnych udokumentowana adekwatną diagnostyką specjalistyczną.

DZIAŁ XVII – UKŁAD NERWOWY

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 55–57. Dla orzeczenia podstawą jest konsultacja specjalisty neurologa udokumentowana adekwatną diagnostyką.

DZIAŁ XVIII – STAN PSYCHICZNY