Na podstawie art. 31d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1.Rozporządzenie określa:

1) wykaz oraz warunki realizacji świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej, zwanych dalej „świadczeniami gwarantowanymi”;

2) poziom finansowania przejazdu środkami transportu sanitarnego w przypadkach niewymienionych w art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

§ 2.Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) lekarz specjalista – lekarza, który posiada specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w określonej dziedzinie medycyny;

2) lekarz w trakcie specjalizacji – lekarza, który rozpoczął specjalizację zgodnie z programem specjalizacji.

§ 3.1. Świadczenia opieki paliatywnej i hospicyjnej to wszechstronna, całościowa opieka nad świadczeniobiorcami chorującymi na nieuleczalne, niepoddające się leczeniu przyczynowemu, postępujące choroby. Opieka ta ma na celu zapobieganie bólowi i innym objawom somatycznym oraz ich uśmierzanie, łagodzenie cierpień psychicznych, duchowych i socjalnych.

2. Świadczenia gwarantowane przysługują świadczeniobiorcom chorującym na jednostki chorobowe, których wykaz określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

3. Świadczenia gwarantowane są udzielane zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, z wykorzystaniem metod diagnostyczno-terapeutycznych innych niż stosowane w medycynie niekonwencjonalnej, ludowej lub orientalnej.

§ 4.Świadczenia gwarantowane są realizowane w warunkach:

1) stacjonarnych – w hospicjum stacjonarnym lub w oddziale medycyny paliatywnej;

2) domowych – w hospicjum domowym dla dorosłych lub dla dzieci do ukończenia 18 roku życia;

3) ambulatoryjnych – w poradni medycyny paliatywnej.

§ 5.Świadczenia gwarantowane realizowane w warunkach stacjonarnych obejmują:

1) świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez lekarzy;

2) świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarki;

3) leczenie farmakologiczne;

4) leczenie bólu zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (drabina analgetyczna);

5) leczenie innych objawów somatycznych;

6) opiekę psychologiczną nad świadczeniobiorcą i jego rodziną;

7) rehabilitację;

8) zapobieganie powikłaniom;

9) badania zlecone przez lekarza zatrudnionego w hospicjum stacjonarnym lub oddziale medycyny paliatywnej;

10) zaopatrzenie w wyroby medyczne i środki pomocnicze konieczne do wykonania świadczenia gwarantowanego, w hospicjum stacjonarnym lub w oddziale medycyny paliatywnej;

11) opiekę wyręczającą obejmującą przyjmowanie świadczeniobiorców do hospicjum stacjonarnego lub oddziału medycyny paliatywnej na okres nie dłuższy niż 10 dni.

§ 9.Warunkami realizacji świadczeń gwarantowanych są:

1) przedstawienie skierowania wystawionego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego;

2) wskazanie medyczne, a w szczególności fakt występowania u świadczeniobiorcy jednostki chorobowej, o której mowa w załączniku nr 1 do rozporządzenia, nierokującej nadziei na wyleczenie.

§ 10.Warunki realizacji świadczeń gwarantowanych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 11.Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 31 sierpnia 2009 r.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 29 sierpnia 2009 r. (poz. 1138)

Załącznik nr 1

WYKAZ JEDNOSTEK CHOROBOWYCH, W KTÓRYCH SĄ UDZIELANE ŚWIADCZENIA GWARANTOWANE W ZAKRESIE OPIEKI PALIATYWNEJ I HOSPICYJNEJ

I. Osoby dorosłe

II. Dzieci do ukończenia 18 roku życia

Załącznik nr 2

WARUNKI REALIZACJI ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH W ZAKRESIE OPIEKI PALIATYWNEJ I HOSPICYJNEJ

I. Świadczenia gwarantowane realizowane w warunkach stacjonarnych

1. Wymagania dotyczące personelu

1) lekarz specjalista w dziedzinie medycyny paliatywnej lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie medycyny paliatywnej lub lekarz legitymujący się dokumentem ukończenia kursu zgodnego z programem specjalizacji w dziedzinie medycyny paliatywnej, dotyczącego problematyki bólu, objawów somatycznych i psychicznych, organizowanego przez szkołę wyższą lub jednostkę posiadającą uprawnienia do prowadzenia specjalizacji w dziedzinie medycyny paliatywnej – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 10 łóżek;

2) pielęgniarka, która:

a) ukończyła specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej albo jest w trakcie tej specjalizacji lub

b) ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej albo jest w trakcie tego kursu, lub

c) ukończyła kurs specjalistyczny w zakresie pielęgniarstwa opieki paliatywnej albo jest w trakcie tego kursu

– co najmniej 25 % czasu pracy ogółu pielęgniarek udzielających świadczeń u danego świadczeniodawcy;

3) psycholog lub psycholog posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie psychologii klinicznej – równoważnik 1/2 etatu przeliczeniowego na 20 łóżek;

4) osoba, która:

a) rozpoczęła po dniu 31 grudnia 1997 r. studia wyższe na kierunku fizjoterapia zgodnie ze standardami kształcenia określonymi w odrębnych przepisach i uzyskała tytuł licencjata lub magistra na tym kierunku,

b) rozpoczęła przed dniem 1 stycznia 1998 r. studia wyższe na kierunku rehabilitacja ruchowa i uzyskała tytuł magistra na tym kierunku,

c) rozpoczęła przed dniem 1 stycznia 1998 r. studia wyższe w Akademii Wychowania Fizycznego i uzyskała tytuł magistra oraz ukończyła specjalizację I lub II stopnia w dziedzinie rehabilitacji ruchowej,

d) rozpoczęła przed dniem 1 stycznia 1980 r. studia wyższe na kierunku wychowanie fizyczne i uzyskała tytuł magistra na tym kierunku oraz ukończyła w ramach studiów dwuletnią specjalizację z zakresu gimnastyki leczniczej lub rehabilitacji ruchowej,

e) rozpoczęła przed dniem 1 stycznia 1980 r. studia wyższe na kierunku wychowanie fizyczne i uzyskała tytuł magistra na tym kierunku oraz ukończyła trzymiesięczny kurs specjalizacyjny z rehabilitacji,

f) ukończyła szkołę policealną publiczną lub niepubliczną o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskała tytuł zawodowy technik fizjoterapii

– równoważnik 1/4 etatu przeliczeniowego na 10 łóżek.

2. Sprzęt medyczny i pomocniczy

1) łóżka szpitalne (zwykłe i łamane) o regulowanej wysokości, wyposażone w ruchome barierki zabezpieczające przed wypadnięciem,

2) materace przeciwodleżynowe,

3) inny sprzęt przeciwodleżynowy – poduszki, podpórki, wałki itp.,

4) sprzęt ułatwiający pielęgnację – zintegrowany system do higieny ciała, podnośniki, parawany, pasy ślizgowe,

5) koncentrator tlenu lub inne dostępne źródło tlenu w liczbie co najmniej 1 szt. na każde rozpoczęte 3 łóżka,

6) ssak elektryczny w liczbie co najmniej 1 szt. na każde rozpoczęte 5 łóżek,

7) inhalatory,

8) glukometry,

9) aparaty do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi,

10) zestaw do udzielania pierwszej pomocy lekarskiej,

11) pompy infuzyjne w liczbie co najmniej 1 szt. na każde rozpoczęte 15 łóżek,

12) kule, laski, balkoniki, chodziki, wózki inwalidzkie

– znajdujące się w miejscu udzielania świadczeń;

13) aparat EKG, który znajduje się w budynku lub zespole budynków oznaczonych tym samym adresem, w którym lub w których jest zlokalizowane miejsce udzielania świadczeń.

3. Inne warunki

1) całodobowy dostęp przez 7 dni w tygodniu do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez lekarza, o którym mowa w pkt 1 ppkt 1;

2) całodobowe świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarkę przez 7 dni w tygodniu.

II. Świadczenia gwarantowane realizowane w warunkach domowych

1. Wymagania dotyczące personelu w hospicjum domowym dla dorosłych

1) lekarz specjalista w dziedzinie medycyny paliatywnej lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie medycyny paliatywnej lub lekarz legitymujący się dokumentem ukończenia kursu zgodnego z programem specjalizacji w dziedzinie medycyny paliatywnej, dotyczącego problematyki bólu, objawów somatycznych i psychicznych, organizowanego przez szkołę wyższą lub jednostkę posiadającą uprawnienia do prowadzenia specjalizacji w dziedzinie medycyny paliatywnej – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 30 świadczeniobiorców;

2) pielęgniarka, która:

a) ukończyła specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej albo jest w trakcie tej specjalizacji lub

b) ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej albo jest w trakcie tego kursu, lub

c) ukończyła kurs specjalistyczny w zakresie pielęgniarstwa opieki paliatywnej albo jest w trakcie tego kursu

– co najmniej 25 % czasu pracy ogółu pielęgniarek udzielających świadczeń u danego świadczeniodawcy; równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 15 świadczeniobiorców;

3) psycholog lub psycholog posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie psychologii klinicznej – równoważnik 1/2 etatu przeliczeniowego na 30 świadczeniobiorców;

4) osoba, o której mowa w części I pkt 1 ppkt 4 – równoważnik 1/4 etatu przeliczeniowego na 15 świadczeniobiorców.

1a. Wymagania dotyczące personelu w hospicjum domowym dla dzieci do ukończenia 18. roku życia

1) lekarz specjalista w dziedzinie pediatrii, neonatologii, neurologii dziecięcej, onkologii i hematologii dziecięcej, anestezjologii, anestezjologii i reanimacji, anestezjologii i intensywnej terapii, chirurgii dziecięcej, medycyny paliatywnej, medycyny rodzinnej lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie pediatrii, neonatologii, neurologii dziecięcej, onkologii i hematologii dziecięcej, anestezjologii i intensywnej terapii, chirurgii dziecięcej, medycyny paliatywnej, medycyny rodzinnej lub lekarz legitymujący się dokumentem ukończenia kursu zgodnego z programem specjalizacji w dziedzinie medycyny paliatywnej, dotyczącego problematyki bólu, objawów somatycznych i psychicznych, organizowanego przez szkołę wyższą lub jednostkę posiadającą uprawnienia do prowadzenia specjalizacji z dziedziny medycyny paliatywnej – równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 20 świadczeniobiorców;

2) pielęgniarka, która:

a) ukończyła specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej albo jest w trakcie tej specjalizacji lub

b) ukończyła specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego i kurs specjalistyczny w zakresie pediatrycznej domowej opieki paliatywnej albo ukończyła specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego i jest w trakcie kursu specjalistycznego w zakresie pediatrycznej domowej opieki paliatywnej, lub

c) ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej albo jest w trakcie tego kursu, lub

d) ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego i kurs specjalistyczny w zakresie pediatrycznej domowej opieki paliatywnej albo ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego i jest w trakcie kursu specjalistycznego w zakresie pediatrycznej domowej opieki paliatywnej, lub

e) ukończyła kurs specjalistyczny w zakresie opieki paliatywnej albo jest w trakcie tego kursu lub ukończyła kurs specjalistyczny w zakresie pediatrycznej domowej opieki paliatywnej albo jest w trakcie tego kursu

– co najmniej 25 % czasu pracy ogółu pielęgniarek udzielających świadczeń u danego świadczeniodawcy; równoważnik 1 etatu przeliczeniowego na 12 świadczeniobiorców;

3) psycholog lub psycholog posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie psychologii klinicznej – równoważnik 1/2 etatu przeliczeniowego na 12 świadczeniobiorców;

4) osoba, o której mowa w części I pkt 1 ppkt 4 – równoważnik 1/4 etatu przeliczeniowego na 15 świadczeniobiorców.

2. Sprzęt medyczny i pomocniczy

1) koncentrator tlenu lub inne dostępne źródło tlenu w liczbie co najmniej 1 szt. na 10 świadczeniobiorców;

2) ssak elektryczny w liczbie co najmniej 1 szt. na 10 świadczeniobiorców;

3) inhalatory;

4) glukometry;

5) aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego;

6) pompy infuzyjne w liczbie co najmniej 1 szt. na 20 świadczeniobiorców;

7) kule, laski, balkoniki, chodziki, wózki inwalidzkie;

8) neseser pielęgniarski dla każdej pielęgniarki.

Neseser pielęgniarski, o którym mowa w ppkt 8, jest wyposażony w:

1) podstawowy sprzęt i materiały jednorazowego użytku:

a) do wykonania iniekcji:

– igły, strzykawki, wenflony,

– zestaw niezbędnych płynów dezynfekcyjnych i odkażających,

b) do przetaczania płynów:

– aparat do kroplowych wlewów dożylnych,

– zestaw gazików, plastry,

– stazę,

c) do wykonania opatrunków:

– serwety, pakiety opatrunkowe,

– podstawowy zestaw narzędzi chirurgicznych, nożyczki, miskę nerkową,

d) pakiet ochronny przed zakażeniem: maseczki, rękawice, fartuch.

e) sprzęt do płukania pęcherza moczowego lub przetoki:

– strzykawkę jednorazowego użytku 50 ml,

– strzykawkę specjalistyczną 50/60 K z końcówką cewnikową,

f) sprzęt do karmienia przez zgłębnik:

– sondę żołądkową,

– strzykawkę jednorazowego użytku 20 ml;

2) zestaw przeciwwstrząsowy: leki, rurkę ustno-gardłową, maseczkę do reanimacji z filtrem;

3) sprzęt do pomiaru ciśnienia krwi;

4) testy do obrazowego oznaczania wartości cukru we krwi i w moczu;

5) pakiet do mycia i odkażania rąk.

3. Inne warunki

1) całodobowy dostęp przez 7 dni w tygodniu do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez lekarza, o którym mowa w pkt 1 ppkt 1;

2) porady lekarskie w zależności od potrzeb, nie rzadziej niż 2 w miesiącu;

3) całodobowy dostęp przez 7 dni w tygodniu do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez pielęgniarkę;

4) wizyty pielęgniarskie w zależności od potrzeb, nie rzadziej niż 2 w tygodniu;

5) pozostały personel – porady lub wizyty ustalane indywidualnie przez lekarza, o którym mowa w pkt 1 ppkt 1;

6) świadczeniobiorcy dorosłemu mogą być udzielane świadczenia gwarantowane w ramach opieki paliatywnej dla dzieci, jeżeli:

a) jednostka chorobowa ma charakter wrodzony lub choroba ograniczająca życie została zdiagnozowana przed ukończeniem przez świadczeniobiorcę 18. roku życia, a świadczeniobiorca korzystał ze świadczeń gwarantowanych realizowanych w hospicjum domowym dla dzieci do ukończenia 18. roku życia lub

b) gdy nie istnieje możliwość odpowiedniego udzielania świadczeń gwarantowanych przez hospicja domowe dla dorosłych ze względu na rzadki charakter choroby lub miejsce zamieszkania.

III. Świadczenia gwarantowane w warunkach ambulatoryjnych

1. Wymagania dotyczące personelu

1) lekarz specjalista w dziedzinie medycyny paliatywnej lub lekarz w trakcie tej specjalizacji; wizyty domowe mogą być realizowane również przez lekarza legitymującego się dokumentem ukończenia kursu zgodnego z programem specjalizacji w dziedzinie medycyny paliatywnej, dotyczącego problematyki bólu, objawów somatycznych i psychicznych, organizowanego przez szkołę wyższą lub jednostkę posiadającą uprawnienia do prowadzenia specjalizacji w dziedzinie medycyny paliatywnej;

2) pielęgniarka, która:

a) ukończyła specjalizację w dziedzinie opieki paliatywnej albo jest w trakcie tej specjalizacji lub

b) ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie opieki paliatywnej albo jest w trakcie tego kursu, lub

c) ukończyła kurs specjalistyczny z zakresu opieki paliatywnej albo jest w trakcie tego kursu.

3) psycholog lub psycholog posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie psychologii klinicznej.

2. Organizacja pracy poradni

Poradnia jest czynna co najmniej 3 dni w tygodniu po 2,5 godziny dziennie, w tym 1 dzień w godzinach popołudniowych – do godziny 18⁰⁰.

3. Inne warunki

1) świadczenia gwarantowane w warunkach ambulatoryjnych są przeznaczone dla świadczeniobiorców, których stan ogólny jest stabilny oraz którzy mogą przybyć do poradni medycyny paliatywnej sami lub którzy ze względu na ograniczoną możliwość poruszania się wymagają porad lub wizyt w domu;

2) świadczenia gwarantowane w warunkach ambulatoryjnych obejmują nie więcej niż 2 porady lub wizyty w tygodniu w domu świadczeniobiorcy.