Art. 1. W ustawie z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892 i Nr 206, poz. 1288) wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 68 dodaje się art. 68a w brzmieniu:

„Art. 68a. 1. Żołnierzowi zawodowemu przysługuje zwrot kosztów poniesionych na pomoc prawną, jeżeli postępowanie przygotowawcze wszczęte przeciwko niemu o przestępstwo popełnione w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych zostanie zakończone prawomocnym orzeczeniem o umorzeniu.

2. Koszty w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego obrońcy, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 16 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U z 2002 r. Nr 123, poz. 1058, z późn. zm.²⁾), zwraca się ze środków części budżetu państwa, której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej.

3. W zakresie nieuregulowanym w ust. 1 i 2 do zwrotu kosztów poniesionych na pomoc prawną stosuje się przepisy działu XIV ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.³⁾).”;

2) w art. 84 ust. 1a otrzymuje brzmienie:

„1a. W razie zaginięcia żołnierza zawodowego w związku z wykonywaniem zadań służbowych lub śmierci żołnierza zawodowego Minister Obrony Narodowej przyznaje zapomogę małżonkowi, dzieciom pozostającym na utrzymaniu żołnierza zawodowego lub jego rodzicom.”;

3) w art. 120:

a) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

„1a. Żołnierz zawodowy, który został zwolniony z zawodowej służby wojskowej wskutek ustalenia przez wojskową komisję lekarską niezdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej w następstwie wypadku lub choroby pozostających w związku z pełnieniem służby wojskowej poza granicami państwa, związanej z realizacją celów, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1117 oraz z 2004 r. Nr 210, poz. 2135), korzysta z pomocy, o której mowa w ust. 1, bezterminowo.”,

b) po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:

„3a. Z pomocy, o której mowa w ust. 1, mogą bezterminowo korzystać również małżonek oraz dzieci pozostające na utrzymaniu żołnierza zawodowego, który zaginął lub poniósł śmierć, w związku z wykonywaniem zadań służbowych.”,

c) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb korzystania przez żołnierzy zawodowych i byłych żołnierzy zawodowych, a także małżonków oraz dzieci pozostających na utrzymaniu żołnierzy zawodowych, którzy zaginęli lub ponieśli śmierć, w związku z wykonywaniem zdań służbowych, z uprawnień, o których mowa w ust. 1-3a, z uwzględnieniem szczególnego traktowania tych żołnierzy, którzy nie nabyli uprawnień do świadczeń emerytalnych lub rentowych.”.

Art. 2. W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416, z późn. zm.⁴⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 128d dodaje się art. 129a w brzmieniu:

„Art. 129a. 1. Żołnierzowi przysługuje zwrot kosztów poniesionych na pomoc prawną, jeżeli postępowanie przygotowawcze wszczęte przeciwko niemu o przestępstwo popełnione w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych zostanie zakończone prawomocnym orzeczeniem o umorzeniu.

2. Koszty w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego obrońcy, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 16 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1058, z późn. zm.⁵⁾), zwraca się ze środków części budżetu państwa, której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej.

3. W zakresie nieuregulowanym w ust. 1 i 2 do zwrotu kosztów poniesionych na pomoc prawną stosuje się przepisy działu XIV ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.⁶⁾).”;

2) po art. 133 dodaje się art. 133a i 133b w brzmieniu:

„Art. 133a. 1. Żołnierz, który został zwolniony z czynnej służby wojskowej wskutek ustalenia przez wojskową komisję lekarską trwałej lub czasowej niezdolności do służby wojskowej w następstwie wypadku lub choroby pozostających w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej, może korzystać, w okresie dwóch lat od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej, z pomocy w zakresie podnoszenia kwalifikacji, przekwalifikowania, doradztwa zawodowego lub pośrednictwa pracy, udzielanej przez właściwe organy.

2. Żołnierz, który został zwolniony z czynnej służby wojskowej z powodów, o których mowa w ust. 1, w związku z pełnieniem służby wojskowej poza granicami państwa, związanej z realizacją celów, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1117 oraz z 2004 r. Nr 210, poz. 2135), korzysta z pomocy, o której mowa w ust. 1, bezterminowo.

3. Z pomocy, o której mowa w ust. 1, mogą bezterminowo korzystać również małżonek oraz dzieci pozostające na utrzymaniu żołnierza, który zaginął lub poniósł śmierć, w związku z wykonywaniem zadań służbowych.

4. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb korzystania przez żołnierzy, o których mowa w ust. 1 i 2, a także małżonków oraz dzieci pozostających na utrzymaniu żołnierzy, którzy zaginęli lub ponieśli śmierć, w związku z wykonywaniem zadań służbowych, z pomocy wymienionej w ust. 1, z uwzględnieniem szczególnego traktowania tych żołnierzy, którzy zostali inwalidami.

Art. 133b. Członkowie rodzin żołnierzy nadterminowej zasadniczej służby wojskowej, którzy zaginęli lub ponieśli śmierć, w związku z wykonywaniem zadań służbowych, mają prawo do świadczeń określonych w art. 23 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398, z późn. zm.⁷⁾).”.

Art. 3. W ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87, z późn. zm.⁸⁾) po art. 50 dodaje się art. 50a w brzmieniu:

„Art 50a. 1. Dziecku, które pobiera rentę rodzinną z przyczyn określonych w art. 43 ust. 1, Minister Obrony Narodowej przyznaje pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki.

2. Pomoc, o której mowa w ust. 1, przysługuje dzieciom do ukończenia nauki w szkole, jeżeli ukończyły 16 rok życia, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia.

3. Wydatki z tytułu pomocy, o której mowa w ust. 1, są pokrywane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej.

4. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki, wysokość i tryb przyznawania pomocy, o której mowa w ust. 1, uwzględniając dokumenty stanowiące podstawę do jej przyznania, tryb postępowania i właściwość organu realizującego wypłatę pomocy oraz sposób i terminy wypłaty po mocy.”

Art. 4. W ustawie z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 693, z późn. zm.⁹⁾) w art. 4:

1) ust. 1b otrzymuje brzmienie:

„1b. W razie zaginięcia żołnierza w związku z wykonywaniem zadań służbowych lub śmierci żołnierza Minister Obrony Narodowej przyznaje zapomogę małżonkowi, dzieciom lub rodzicom żołnierza.”;

2) po ust. 1b dodaje się ust. 1c w brzmieniu:

„1c. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Minister Obrony Narodowej może przyznać zapomogę byłemu żołnierzowi, który został zwolniony z czynnej służby wojskowej wskutek ustalenia przez wojskową komisję lekarską trwałej lub czasowej niezdolności do służby wojskowej, w następstwie wypadku lub choroby pozostających w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej.”;

3) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki przyznawania żołnierzom nagród i zapomóg oraz zapomóg w sytuacjach, o których mowa w ust. 1b i 1c, uwzględniając okoliczności uzasadniające przyznanie nagrody lub zapomogi, dokumenty stanowiące podstawę przyznania zapomogi, sposób i terminy wypłaty zapomóg, właściwość przełożonych oraz tryb postępowania w tych sprawach.”.

Art. 5. W ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66, z późn. zm.¹⁰⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 27 otrzymuje brzmienie:

„Art. 27. 1. Osobom pobierającym emeryturę, rentę inwalidzką lub rentę rodzinną przysługuje prawo do świadczeń socjalnych z tworzonego na ten cel funduszu socjalnego, po spełnieniu warunków określonych w ust. 2 i 3, z zastrzeżeniem ust. 5.

2. Świadczenia socjalne przysługują w przypadku zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych lub przewlekłej choroby osoby uprawnionej do zaopatrzenia emerytalnego albo członka jego rodziny oraz z innych przyczyn powodujących pogorszenie warunków materialnych.

3. Świadczenia socjalne przysługują osobom, o których mowa w ust. 1, jeżeli dochód na jednego członka gospodarstwa domowego z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku lub, w przypadku utraty dochodu, z miesiąca, w którym wniosek został złożony, nie przekracza 95 % kwoty stanowiącej trzykrotność najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 90 % tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, obowiązującej w dniu złożenia wniosku.

4. Przy przyznawaniu świadczenia socjalnego uwzględnia się kwotę najniższej emerytury obowiązującą w dniu złożenia wniosku, ogłoszoną przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie art. 94 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

5. W szczególnie uzasadnionych przypadkach zapomoga pieniężna może być przyznana mimo przekroczenia poziomu dochodu, o którym mowa w ust. 3.

6. Dziecku pobierającemu rentę rodzinną po żołnierzu, którego śmierć nastąpiła w związku z wykonywaniem zadań służbowych, po ukończeniu 16 roku życia przyznaje się pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki do zakończenia tej nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia.

7. Tworzy się fundusz socjalny z corocznego odpisu w wysokości 0,6 % rocznych środków planowanych na emerytury i renty, z przeznaczeniem na finansowanie świadczeń socjalnych oraz pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki. Środki funduszu niewykorzystane w danym roku kalendarzowym przechodzą na rok następny. Środki funduszu gromadzi się na odrębnym rachunku bankowym. Minister Obrony Narodowej, w drodze decyzji, może przenosić środki między wojskowymi organami emerytalnymi.

8. Środki funduszu socjalnego zwiększa się o:

1) odsetki od środków tego funduszu zgromadzonych na rachunku bankowym;

2) darowizny oraz zapisy osób fizycznych i prawnych.

9. Równowartość dokonanego odpisu, naliczonego zgodnie z ust. 7, na dany rok kalendarzowy wojskowy organ emerytalny przekazuje na rachunek bankowy funduszu socjalnego w terminie do dnia 30 września danego roku kalendarzowego, z tym że w terminie do dnia 31 maja danego roku kalendarzowego przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75 % równowartości odpisu.

10. Organem właściwym w sprawach tworzenia funduszu socjalnego oraz przyznawania świadczeń socjalnych jest wojskowy organ emerytalny.

11. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia:

1) rodzaje świadczeń z funduszu socjalnego, tryb i szczegółowe warunki przyznawania świadczeń socjalnych, wysokość i tryb przyznawania oraz sposób wypłacania pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki, dokumenty stanowiące podstawę do przyznania świadczenia oraz sposób przekazywania przyznanych świadczeń osobom uprawnionym, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia jednolitego postępowania wojskowych organów emerytalnych oraz racjonalne wykorzystanie posiadanych środków, a także mając na względzie przede wszystkim osoby najbardziej potrzebujące;

2) sposób gospodarowania, okoliczności uzasadniające przekazanie między wojskowymi organami emerytalnymi środków funduszu socjalnego oraz tryb i formy podejmowania decyzji o przekazywaniu tych środków, z uwzględnieniem racjonalnego wykorzystania środków funduszu przez wojskowe organy emerytalne.”;

2) w art. 43 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) na wniosek osoby uprawnionej na jej rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej;”.

Art. 6. W ustawie z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398, z późn. zm.¹¹⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 23:

a) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. W razie śmierci:

1) żołnierza służby stałej, który do dnia śmierci mieszkał w kwaterze albo w lokalu mieszkalnym niebędącym kwaterą, lub nie otrzymał decyzji o prawie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 24 ust. 5 pkt 3, o ile do dnia śmierci nabył prawo do emerytury wojskowej lub jego śmierć pozostaje w związku ze służbą wojskową,

2) żołnierza zawodowego pełniącego zawodową służbę wojskową na podstawie kontraktu na pełnienie służby terminowej, który do dnia śmierci nabył prawo do emerytury wojskowej lub którego śmierć pozostaje w związku ze służbą wojskową,

3) żołnierza pełniącego służbę kandydacką, którego śmierć pozostaje w związku ze służbą wojskową,

4) żołnierza nadterminowej zasadniczej służby wojskowej, którego śmierć pozostaje w związku ze służbą wojskową

- wspólnie zamieszkałym z nim: małżonkowi, zstępnym, wstępnym, osobom przysposobionym i osobom przysposabiającym przysługuje:

a) odprawa mieszkaniowa, o której mowa w art. 47:

- w wysokości obliczonej według ilości norm przysługujących zmarłemu żołnierzowi w dniu śmierci,

- w wysokości 80 % wartości przysługującego lokalu mieszkalnego, obliczonej według zasad określonych w art. 47, o ile śmierć żołnierza pozostaje w związku ze służbą wojskową, albo

b) zajmowany lokal mieszkalny, lokal zamienny w przypadku zajmowania kwatery, jeżeli Agencja ma taki w swoich zasobach mieszkaniowych - za ich zgodą, albo

c) lokal mieszkalny odpowiadający uprawnieniom żołnierza w dniu śmierci, ustalonym według zasad określonych w art. 26 ust. 1-3, w zasobie mieszkaniowym Agencji, w wybranej przez nich miejscowości, o ile śmierć żołnierza pozostaje w związku ze służbą wojskową - na ich wniosek.”,

b) po ust. 3a dodaje się ust. 3aa w brzmieniu:

„3aa. Żołnierzowi służby stałej i żołnierzowi zawodowemu pełniącemu zawodową służbę wojskową na podstawie kontraktu na pełnienie służby terminowej zwalnianemu z zawodowej służby wojskowej, który nabył prawo do wojskowej renty inwalidzkiej, jeżeli inwalidztwo powstało wskutek wypadku pozostającego w związku ze służbą wojskową lub wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami bądź warunkami tej służby, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze, w zamian za odprawę, na jego wniosek, przysługuje prawo do zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym w wybranej przez niego miejscowości, w której Agencja posiada zasób mieszkaniowy, według uprawnień posiadanych w dniu zaistnienia wypadku lub choroby.”,

c) ust. 3b otrzymuje brzmienie:

„3b. W przypadku skorzystania przez osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, ust. 3 i ust. 3aa, z prawa do lokalu zamiennego albo innego lokalu mieszkalnego dyrektor oddziału regionalnego Agencji wydaje tym osobom decyzje o prawie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym.”;

2) w art. 47 w ust. 1 w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

„5) do obliczenia wartości przysługującego lokalu mieszkalnego w przypadku żołnierza zawodowego pełniącego zawodową służbę wojskową na podstawie kontraktu na pełnienie służby terminowej, żołnierza pełniącego służbę kandydacką oraz żołnierza nadterminowej zasadniczej służby wojskowej stosuje się odpowiednio zasady określone w art. 26 ust. 1-3.”.

Art. 7. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.¹²⁾) w art. 671 po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:

„§ 1a. Udział obrońcy w rozprawie głównej jest obowiązkowy przed wszystkimi sądami wojskowymi w sprawie przeciwko żołnierzowi oskarżonemu o przestępstwo popełnione w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych poza granicami państwa.”.

Art 8. Sprawy wszczęte i niezakończone ostateczną decyzją przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy prowadzi się na podstawie przepisów w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 9. 1. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie:

1) art. 120 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1,

2) art. 4 ust. 3 ustawy zmienianej w art. 4

- zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

2. Dotychczasowe przepisy wykonawcze, wydane na podstawie art. 27 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 5 w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, zachowują moc do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 27 ust. 11 ustawy zmienianej w art. 5 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 10. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 27 ust. 7 ustawy zmienianej w art. 5 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.