Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2008-12-25
Wersja aktualna od 2008-12-25
obowiązujący
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 4 listopada 2008 r.
w sprawie ochrony fizycznej materiałów jądrowych i obiektów jądrowych
Na podstawie art. 42 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U z 2007 r. Nr 42, poz. 276 oraz z 2008 r. Nr 93, poz. 583) zarządza się, co następuje:
§ 1.Rozporządzenie określa:
1) rodzaje przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych w zakresie ochrony fizycznej;
2) materiały jądrowe podlegające ochronie fizycznej z podziałem na kategorie;
3) sposób przeprowadzania okresowej kontroli systemu ochrony fizycznej.
§ 2.1. Do przedsięwzięć organizacyjnych w zakresie ochrony fizycznej zalicza się w szczególności:
1) określenie ograniczeń i systemu kontroli dostępu do obiektu jądrowego oraz innych miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe, poprzez wyznaczenie stref, o których mowa w § 6;
2) określenie w oparciu o bieżącą ocenę zagrożenia sposobu:
a) ochrony fizycznej obiektu jądrowego oraz materiałów jądrowych w czasie ich wytwarzania, przetwarzania, przechowywania, stosowania i obrotu nimi oraz składowania,
b) rozmieszczenia środków i urządzeń zabezpieczających, sposobu ich funkcjonowania i współdziałania oraz sposobu rozmieszczenia służby ochrony, tam gdzie jest ona wymagana,
c) postępowania na wypadek zagrożenia lub zdarzenia radiacyjnego,
d) postępowania w przypadku zagrożenia aktami kradzieży, terroru, dywersji i sabotażu oraz ich wystąpienia,
e) postępowania w przypadku prób wejścia lub przebywania osób nieupoważnionych w strefach, o których mowa w § 6;
3) ustalenie procedur przekazania, przejęcia, konwojowania oraz zabezpieczania materiałów jądrowych w czasie transportu.
2. Do przedsięwzięć technicznych w zakresie ochrony fizycznej zalicza się w szczególności stosowanie:
1) środków zabezpieczających strefy, o których mowa w § 6, przed dostępem osób nieupoważnionych, a w szczególności środków mechanicznych, w tym ogrodzeń, ścian, stropów, drzwi, bram, zabezpieczeń otworów okiennych, dachowych i wentylacyjnych, atestowanych szaf pancernych, kaset stalowych, specjalnych zamków i kłódek;
2) elektronicznych urządzeń, w tym systemów alarmowych sygnalizujących zagrożenie oraz systemów służących do obserwacji i rejestracji, a także łączności.
§ 3.Przy realizacji przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych, o których mowa w § 2, uwzględnia się:
1) lokalizację obiektu jądrowego i innych miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe z uwzględnieniem ich ruchu;
2) kategorie materiałów jądrowych;
3) postać materiałów jądrowych;
4) rozmieszczenie urządzeń, instalacji lub ich części, istotnych w procesie wytwarzania, przetwarzania, przechowywania, stosowania i składowania materiałów jądrowych;
5) podstawowe zagrożenie projektowe zawierające opis potencjalnych zagrożeń, w szczególności polegających na próbie kradzieży materiału jądrowego, sabotażu, terrorze lub dywersji;
6) monitorowanie stanu bezpieczeństwa obiektu jądrowego i innych miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe;
7) zasady ochrony mienia przewidziane w odrębnych przepisach.
§ 4.Materiały jądrowe podlegające ochronie fizycznej i ich podział na kategorie określa załącznik do rozporządzenia.
§ 5.1. Poziom ochrony fizycznej materiałów jądrowych różnicuje się w zależności od ich kategorii.
2. Jeżeli w tym samym miejscu znajdują się materiały jądrowe rożnych kategorii, stosuje się przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne przewidziane dla materiałów jądrowych wymagających wyższego poziomu ochrony.
§ 6.1. W obiekcie jądrowym i innych miejscach, w których znajdują się materiały jądrowe, wyznacza się strefy:
1) ścisłej ochrony, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii I;
2) wewnętrzną, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii II;
3) chronioną, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii III.
2. Strefę ścisłej ochrony można tez wyznaczyć w miejscu, w którym znajdują się materiały jądrowe kategorii II lub III, a strefę wewnętrzną w miejscu, w którym znajdują się materiały kategorii III.
3. W zależności od wpływu określonych instalacji i urządzeń znajdujących się w obiekcie jądrowym na bezpieczeństwo jądrowe, strefy, o których mowa w ust. 1, wyznacza się także w miejscach, w których znajdują się te instalacje i urządzenia, chociażby w strefach tych nie znajdowały się materiały jądrowe.
§ 7.1. Dostęp do stref, o których mowa w § 6, jest możliwy po uzyskaniu upoważnienia, zwanego dalej „identyfikatorem” wydanego przez kierownika jednostki organizacyjnej.
2. W zależności od strefy, w jakiej osoba upoważniona może przebywać, wyróżnia się następujące typy identyfikatorów:
1) imienny identyfikator typu AA - pozwalający na nieograniczony, stały dostęp do stref, o których mowa w § 6;
2) imienny identyfikator typu A - pozwalający na nieograniczony, stały dostęp do strefy wewnętrznej oraz strefy chronionej;
3) imienny identyfikator typu B - pozwalający na nieograniczony, okresowy dostęp do strefy chronionej;
4) identyfikator typu C - pozwalający na jednorazowy dostęp do określonej strefy za zgodą kierownika jednostki organizacyjnej lub osoby przez niego upoważnionej i pod nadzorem osoby posiadającej imienny identyfikator dostępu do tej strefy.
3. Identyfikator typu A i AA zawiera następujące elementy:
1) imię i nazwisko osoby upoważnionej;
2) datę ważności i numer identyfikatora;
3) fotografię osoby upoważnionej;
4) stanowisko służbowe osoby upoważnionej;
5) hologram.
4. Identyfikator typu B zawiera imię i nazwisko osoby upoważnionej oraz datę ważności i numer identyfikatora.
5. Identyfikator typu C zawiera datę ważności, numer identyfikatora oraz określenie strefy do dostępu do której uprawnia identyfikator.
6. Kierownik jednostki organizacyjnej prowadzi rejestr osób mających dostęp do stref, o których mowa w § 6, obejmujący dane zawarte na identyfikatorach wydanych tym osobom, a w przypadku identyfikatora typu C także imię i nazwisko osoby, której wydano identyfikator, jej adres zamieszkania albo adres instytucji, którą reprezentuje.
§ 8.Ochrona fizyczna strefy chronionej polega w szczególności na zastosowaniu następujących przedsięwzięć technicznych:
1) środków zabezpieczających, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1;
2) urządzeń do obserwacji miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe.
§ 9.Ochrona fizyczna strefy wewnętrznej polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 8, a ponadto na:
1) ograniczeniu liczby osób przebywających w strefie;
2) rejestracji osób wchodzących i opuszczających strefę;
3) rejestracji i organizacji ruchu pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających ze strefy.
§ 10.Ochrona fizyczna strefy ścisłej ochrony polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 8 i 9, a ponadto na:
1) zakazie wjazdu prywatnych pojazdów do strefy;
2) obserwacji osób przebywających w strefie przez służbę ochrony;
3) patrolowaniu strefy przez służbę ochrony;
4) zapewnieniu stałej łączności z najbliższą jednostką Policji.
§ 11.1. Ochronie fizycznej w czasie transportu międzynarodowego, krajowego i na obszarze jednostek organizacyjnych podlegają materiały jądrowe kategorii I-III, z zastrzeżeniem § 15.
2. Przy transporcie materiałów jądrowych w szczególności:
1) unika się regularności w transportach;
2) ogranicza się dostęp do informacji o transporcie w sposób zapewniający jego bezpieczeństwo.
3. Ochrona fizyczna materiałów jądrowych w czasie ich transportu wymaga wcześniejszego ustalenia między dostawcą, odbiorcą i przewoźnikiem czasu, miejsca i sposobu przekazania materiałów jądrowych i ich zabezpieczenia, a także innych niezbędnych danych dotyczących transportowanego materiału.
4. W przypadku transportu międzynarodowego materiałów jądrowych przewoźnik jest obowiązany do wcześniejszego powiadomienia właściwych organów Straży Granicznej i Służby Celnej o miejscu i czasie przekroczenia granicy przez środek transportu.
5. Jeżeli transportuje się łącznie materiały jądrowe rożnych kategorii, stosuje się przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne przewidziane dla materiałów jądrowych wymagających wyższego poziomu ochrony.
§ 12.Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do III kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega w szczególności na zastosowaniu następujących przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych:
1) zapewnieniu łączności z najbliższą jednostką Policji na trasie przejazdu;
2) zaplanowaniu transportu tak, żeby został przeprowadzony w możliwie najkrótszym czasie, z uwzględnieniem tras alternatywnych;
3) ustaleniu punktu, gdzie będą przekazywane informacje o przebiegu przewozu oraz przekazywaniu tych informacji;
4) dołączeniu dokumentu przewozowego określającego kategorię transportowanego materiału jądrowego;
5) spełnieniu wymagań określonych w przepisach dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych;
6) zapewnieniu monitorowania transportu na trasie przejazdu.
§ 13.Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do II kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 12, a ponadto na:
1) umieszczeniu materiału jądrowego:
a) w przypadku transportu drogowego - w osobnym środku transportu,
b) w przypadku transportu kolejowego - w osobnym wagonie;
2) ochronie transportu przez służbę ochrony;
3) ustanowieniu centrum kontroli transportu zapewniającego ciągłe monitorowanie położenia środka transportu i stanu bezpieczeństwa oraz łączność z pojazdem transportowym, jego ochroną, Policją oraz nadawcą i odbiorcą.
§ 14.Ochrona fizyczna materiałów zaliczonych do I kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega na zastosowaniu przedsięwzięć, o których mowa w § 12 i 13, a ponadto na umieszczeniu materiału jądrowego w osobnym środku transportu pod stałym nadzorem służby ochrony.
§ 15.1. Ochronie fizycznej w transporcie międzynarodowym i krajowym podlega także uran naturalny transportowany w ilości powyżej 500 kg w postaci innej niż ruda lub jej pozostałości.
2. Ochrona fizyczna uranu, o którym mowa w ust. 1, polega na wcześniejszym ustaleniu między dostawcą, odbiorcą i przewoźnikiem czasu, miejsca i sposobu przekazania materiałów jądrowych i ich zabezpieczenia, a także innych niezbędnych danych dotyczących transportowanego materiału.
§ 16.1. Ochrona fizyczna materiałów jądrowych w czasie ich transportu na obszarze jednostki organizacyjnej polega na zastosowaniu co najmniej następujących środków ochrony:
1) ustaleniu trasy i sposobu transportu;
2) zapewnieniu na czas transportu ograniczonego dostępu do miejsc, przez które przebiega trasa.
2. Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do I i II kategorii w czasie ich transportu na obszarze jednostki organizacyjnej wymaga ponadto:
1) zastosowania osobnego środka transportu;
2) konwojowania przez co najmniej dwóch członków służby ochrony, mających zapewnioną łączność z osobą odpowiadającą za ochronę jednostki organizacyjnej.
§ 17.1. Okresową kontrolę systemu ochrony fizycznej przeprowadza Prezes Państwowej Agencji Atomistyki lub osoba przez niego upoważniona, zwani dalej „kontrolującym”.
2. Kontrola, o której mowa w ust. 1, jest przeprowadzana w sposób umożliwiający ocenę aktualnego stanu ochrony fizycznej w jednostce organizacyjnej i porównanie go z systemem ochrony fizycznej obowiązującym w tej jednostce.
3. Kontrolujący jest uprawniony do:
1) żądania od kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej informacji i przedstawienia dokumentów dotyczących systemu ochrony fizycznej:
2) przeprowadzenia czynności potrzebnych do ustalenia stanu technicznego środków zabezpieczających i urządzeń elektronicznych, a także prawidłowości ich zastosowania;
3) sprawdzania dokumentacji zdarzeń zaistniałych w systemie alarmowym oraz sposobu archiwizacji tych zdarzeń.
4. Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub osoby przez niego upoważnionej.
§ 18.Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej jest obowiązany zapewnić kontrolującemu warunki niezbędne do przeprowadzenia kontroli.
§ 19.1. Po przeprowadzeniu kontroli kontrolujący sporządza w dwóch egzemplarzach protokół kontroli.
2. Po podpisaniu protokołu kontroli przez kontrolującego i kierownika jednostki organizacyjnej albo osoby przez niego upoważnionej jeden egzemplarz protokołu kontroli otrzymuje kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej.
§ 20.W sprawach dotyczących sposobu przeprowadzania okresowej kontroli systemu ochrony fizycznej, w zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe o wykonywaniu przez organy dozoru jądrowego kontroli w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.
§ 21.Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie ochrony fizycznej materiałów jądrowych (Dz. U. Nr 98, poz. 983).
§ 22.Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 25 grudnia 2008 r.
Prezes Rady Ministrów: w z. W. Pawlak
Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 4 listopada 2008 r. (poz. 1295)
MATERIAŁY JĄDROWE PODLEGAJĄCE OCHRONIE FIZYCZNEJ I ICH PODZIAŁ NA KATEGORIE
Lp. | Materiał jądrowy | Postać | Kategorie | ||
I | II | III | |||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | Pluton1 | nienapromieniowany2 | 2 kg lub więcej | mniej niż 2 kg, lecz więcej niż 500 g | 500 g lub mniej, lecz więcej niż 15 g |
2 | Uran-235 | nienapromiemowany2: - uran o wzbogaceniu 20 % U-235 lub więcej | 5 kg lub więcej | mniej niż 5 kg, lecz więcej niż 1 kg | 1 kg lub mniej, lecz więcej niż 15 g |
- uran wzbogacony poniżej 20 % U-235, ale nie mniej niż 10 % |
| 10 kg lub więcej | mniej niż 10 kg, lecz więcej niż 1kg | ||
- uran wzbogacony powyżej naturalnej zawartości U-235 w uranie, lecz mniej niż 10 % U-235 |
|
| 10 kg lub więcej | ||
3 | Uran-233 | nienapromieniowany | 2 kg lub więcej | mniej niż 2 kg, lecz więcej niż 500 g | 500 g lub mniej, lecz więcej niż 15 g |
4 | Napromieniowane paliwo |
|
| zubożony lub naturalny uran, tor, lub niskowzbogacone paliwo (poniżej 10 % składnika rozszczepialnego)3 |
|
|
1 Nie dotyczy plutonu zawierającego więcej niż 80 % Pu 238.
2 Oznacza nienapromieniowany w reaktorze materiał jądrowy lub materiał jądrowy napromieniowany w reaktorze jeśli moc dawki w odległości 1 m od nieosłoniętego materiału nie przekracza wartości 1 Gy/h.
3 Inne paliwo, które ze względu na pierwotną zawartość materiału rozszczepialnego zostało przed napromieniowaniem zaliczone do kategorii I lub II, można zaliczyć do kategorii o jeden stopień niższej (odpowiednio II lub III), jeśli moc dawki w odległości 1 m od nieosłoniętego paliwa przekracza wartość 1 Gy/h.