Na podstawie art. 9a pkt 1 i 2 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441, z późn. zm.³⁾) zarządza się, co następuje:

§ 2.Wymagań określonych w rozporządzeniu nie stosuje się do pojemników przeznaczonych do pomiaru i sprawdzania objętości cieczy:

1) wyprodukowanych lub wprowadzonych do obrotu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej albo Republice Turcji,

2) wyprodukowanych w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym

- zgodnie z przepisami obowiązującymi w tych państwach, pod warunkiem że przyrządy te spełniają wymagania w stopniu odpowiadającym przepisom rozporządzenia.

§ 3.Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o pojemnikach, należy przez to rozumieć przyrządy pomiarowe przeznaczone do pomiaru i sprawdzania objętości cieczy wypełniających opakowania.

§ 4.Temperatura odniesienia dla pojemników wynosi 20 °C.

§ 6.Kształt i elementy pojemników określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 7.Wartości górnej średnicy wewnętrznej oraz głębokości pojemników w zależności od pojemności nominalnych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 8.Dolna średnica dna pojemników powinna być:

1) równa 4/3 górnej średnicy - w pojemnikach o pojemności nominalnej od 0,01 dm³ do 0,20 dm³;

2) dwukrotnie większa niż górna - w pozostałych pojemnikach.

§ 9.Grubość ścian i dna pojemników powinna być nie mniejsza niż:

1) 1 mm - w pojemnikach o pojemności nominalnej do 0,375 dm³;

2) 1,5 mm - w pojemnikach o pojemności nominalnej większej niż 0,375 dm³.

§ 10.Górna i dolna krawędź pojemników o pojemności nominalnej większej niż 1 dm³ powinny być usztywnione obręczami o grubości nie mniejszej niż 1,5 mm.

§ 11.1. Górna krawędź pojemników powinna być szlifowana i leżeć w płaszczyźnie równoległej do dna.

2. Górna krawędź pojemników o pojemności nominalnej większej niż 0,25 dm³ powinna mieć co najmniej 2 mm grubości.

§ 12.1. Dno pojemnika powinno być płaskie.

2. W pojemnikach o pojemności nominalnej 5 dm³ dno pojemnika powinno być wzmocnione co najmniej jednym żebrem.

§ 13.1. Pojemniki o pojemności nominalnej od 0,01 dm³ do 2 dm³ powinny mieć jeden uchwyt, a pojemniki o pojemności nominalnej 5 dm³ - dwa uchwyty.

2. Uchwyt pojemnika nie powinien wystawać ponad płaszczyznę górnej krawędzi pojemnika.

§ 14.1. Przy górnej krawędzi zewnętrznej pojemnika powinna być naniesiona warstwa cyny o kształcie określonym w załączniku nr 1 do rozporządzenia, o grubości i wielkości umożliwiającej wybicie na niej cechy legalizacji.

2. Na pojemniku z obręczą usztywniającą górną krawędź warstwa cyny powinna być nałożona na obręcz i część ścianki.

§ 15.Pojemniki powinny być wykonane ze stali kwasoodpornej dopuszczonej do kontaktu z żywnością na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225).

§ 16.Na ściance pojemnika powinny być umieszczone w sposób trwały i czytelny co najmniej następujące oznaczenia:

1) nazwa pojemnika;

2) nazwa materiału, z którego wykonany jest pojemnik;

3) pojemność nominalna wyrażona w dm³;

4) temperatura odniesienia wyrażona w °C;

5) nazwa lub znak producenta;

6) numer fabryczny;

7) rok produkcji;

8) nadany znak zatwierdzenia typu.

§ 17.Błędy graniczne dopuszczalne pojemności pojemników będące różnicą pojemności nominalnej, o której mowa w § 5, i pojemności poprawnej rozumianej jako objętość wyrażona w dm³, ograniczona wewnętrzną powierzchnią jego ścian i dna oraz płaszczyzną wyznaczoną przez szklaną płytkę dociśniętą do jego górnej krawędzi, określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§ 18.Cechę legalizacji umieszcza się na cynowej nakładce przy górnej krawędzi pojemnika.

§ 20.Badanie i sprawdzenie pojemników przeprowadza się w szczególności za pomocą następujących przyrządów pomiarowych i urządzeń pomocniczych:

1) wagi nieautomatycznej mechanicznej lub elektronicznej, których błędy graniczne dopuszczalne w użytkowaniu nie powinny przekraczać 1/3 błędów granicznych dopuszczalnych pojemności pojemników, o których mowa w załączniku nr 3 do rozporządzenia, przyjmując, że objętość wody wyrażona w cm³ równa jest liczbowo masie tej wody wyrażonej w g;

2) odważników klasy dokładności M₁;

3) termometru laboratoryjnego z działką elementarną o wartości 0,1 °C;

4) mikrometru zewnętrznego o zakresie pomiarowym od 0 do 25 mm;

5) suwmiarki dwustronnej z głębokościomierzem oraz działką elementarną o wartości 0,1 mm;

6) przymiaru sztywnego lub stalowego zwijanego, o górnej granicy zakresu pomiarowego 1 m;

7) barometru;

8) destylarki;

9) stołu laboratoryjnego;

10) płyt szklanych okrągłych z jedną stroną matową o grubości od 5 do 8 mm, przy czym średnica płyty powinna być większa od 20 do 80 mm od górnej średnicy sprawdzanego pojemnika;

11) pręta z mosiądzu lub ze stali kwasoodpornej o średnicy od 3 do 5 mm i długości około 500 mm.

§ 21.Podczas oględzin zewnętrznych pojemników należy sprawdzić, czy:

1) pojemnik jest czysty;

2) powierzchnia pojemnika jest gładka, bez wgnieceń i wypukłości;

3) na górnej krawędzi pojemników nie ma widocznych rys;

4) miejsce na wybicie cech legalizacji jest właściwie przygotowane;

5) na ściance pojemnika umieszczono oznaczenia, o których mowa w § 16.

§ 22.1. Podczas sprawdzenia wymiarów pojemników należy dokonać pomiaru:

1) średnic pojemników - suwmiarką;

2) głębokości pojemników - przymiarem lub suwmiarką;

3) grubości ścianek pojemników - mikrometrem.

2. Wymiarów, o których mowa w ust. 1, nie sprawdza się przy legalizacji ponownej pojemników.

§ 23.1. Sprawdzenia pojemności pojemników dokonuje się metodą wagową przy użyciu wody destylowanej.

2. Sprawdzając pojemność pojemników metodą wagową na wadze nieautomatycznej mechanicznej, należy:

1) osuszyć czysty pojemnik wewnątrz i na zewnątrz lnianą ścierką lub bibułą filtracyjną;

2) nakryć pojemnik szklaną płytą i ustawić na szalce wagi; na tę samą szalkę postawić odważniki, których masa dokładnie odpowiada deklarowanej pojemności pojemnika;

3) doprowadzić wagę do stanu równowagi, nakładając na przeciwległą szalkę materiał tarowniczy;

4) pojemnik ustawić na stole laboratoryjnym i napełnić wodą destylowaną do wysokości około 10 mm poniżej górnej krawędzi;

5) zmierzyć temperaturę powietrza i wody destylowanej, którą napełniony jest pojemnik, oraz ciśnienie atmosferyczne;

6) usunąć za pomocą metalowego pręta pęcherzyki powietrza przylegające do ścianek pojemnika;

7) pojemnik uzupełnić wodą destylowaną tak, aby po przykryciu szklaną płytą nie wystąpiły pod nią pęcherzyki powietrza, przy czym powierzchnia matowa płyty powinna przylegać do krawędzi pojemnika;

8) pojemnik osuszyć dokładnie z zewnątrz lnianą ścierką lub bibułą filtracyjną;

9) zdjąć z szalki wagi odważniki, postawić na niej pojemnik i doprowadzić wagę do równowagi za pomocą odważników;

10) obliczyć błąd pojemności pojemnika według wzoru:

e₂₀ = M - V_n * (D₁₊D₂)

gdzie:

e₂₀ - błąd pojemności pojemnika wyrażony w gramach, przy czym wartość liczbową błędu w gramach przyjmuje się za równą wartości liczbowej błędu wyrażonego w cm³,

M - masa wzorców wyrażona w gramach potrzebna dla doprowadzenia wagi do stanu równowagi; wartość M ma znak dodatni (+), jeżeli w celu doprowadzenia wagi do stanu równowagi dołożono odważniki na tę samą szalkę wagi, na której stoi pojemnik; jeżeli odważniki dołożono na szalkę, na której znajduje się materiał tarowniczy, to wartość M ma znak ujemny (-),

V_n - wartość liczbowa pojemności nominalnej pojemnika wyrażona w dm³,

D₁, D₂ - poprawki przy obliczaniu błędu pojemności pojemnika wyrażone w g/dm³.

3. Sprawdzając pojemność pojemników metodą wagową na wadze nieautomatycznej elektronicznej, należy:

1) osuszyć czysty pojemnik wewnątrz i na zewnątrz lnianą ścierką lub bibułą filtracyjną;

2) nakryć pojemnik szklaną płytą i ustawić na szalce wagi;

3) doprowadzić wskazanie wagi do wartości „zero” za pomocą urządzenia do tarowania;

4) pojemnik ustawić na stole laboratoryjnym i napełnić wodą destylowaną do wysokości około 10 mm poniżej górnej krawędzi;

5) zmierzyć temperaturę powietrza i wody destylowanej, którą napełniony jest pojemnik, oraz ciśnienie atmosferyczne;

6) usunąć za pomocą metalowego pręta pęcherzyki powietrza przylegające do ścianek pojemnika;

7) pojemnik uzupełnić wodą destylowaną tak, aby po przykryciu szklaną płytą nie wystąpiły pod nią pęcherzyki powietrza, przy czym powierzchnia matowa płyty powinna przylegać do krawędzi pojemnika;

8) pojemnik osuszyć dokładnie z zewnątrz lnianą ścierką lub bibułą filtracyjną;

9) ustawić na szalce wagi napełniony pojemnik nakryty szklaną płytą;

10) obliczyć błąd pojemności pojemnika według wzoru:

e₂₀ = m * V_n*(D₁₊D₂)

gdzie:

e₂₀ - błąd pojemności pojemnika wyrażony w gramach, przy czym wartość liczbową błędu w gramach przyjmuje się za równą wartości liczbowej błędu wyrażonego w cm³,

m - różnica pomiędzy wartością liczbową pojemności nominalnej sprawdzanego pojemnika wyrażoną w cm³ a wartością liczbową odczytanego wskazania wagi wyrażoną w g,

V_n - wartość liczbowa pojemności nominalnej pojemnika wyrażona w dm³,

D_1, D₂ - poprawki przy obliczaniu błędu pojemności pojemnika wyrażone w g/dm³.

4. Wartości poprawek:

1) D₁, w zależności od temperatury wody,

2) D₂ w zależności od temperatury powietrza i ciśnienia atmosferycznego

- określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

5. Podczas sprawdzenia pojemności pojemników temperatura wody nie powinna różnić się więcej niż o ± 2 °C od temperatury powietrza w pomieszczeniu.

§ 25.Traci moc rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 września 2003 r. w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać pojemniki przeznaczone do pomiaru i sprawdzania objętości cieczy (Dz. U. Nr 180, poz. 1764).

§ 26.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Gospodarki
z dnia 1 czerwca 2007 r. (poz. 727)

Załącznik nr 1

KSZTAŁT I ELEMENTY POJEMNIKÓW

Załącznik nr 2

WARTOŚCI GÓRNEJ ŚREDNICY WEWNĘTRZNEJ ORAZ GŁĘBOKOŚCI POJEMNIKÓW W ZALEŻNOŚCI OD POJEMNOŚCI NOMINALNYCH

Załącznik nr 3

BŁĘDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE POJEMNOŚCI POJEMNIKÓW

Załącznik nr 4

POPRAWKI PRZY OBLICZANIU BŁĘDU POJEMNOŚCI POJEMNIKA

1. Poprawka D₁, pojemności pojemników w zależności od temperatury wody

2. Poprawka D₂ pojemności pojemników w zależności od temperatury powietrza i ciśnienia atmosferycznego