Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1.1. Określa się podstawy programowe kształcenia w następujących zawodach objętych klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, stanowiącą załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 maja 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 114, poz. 1195 oraz z 2005 r. Nr 116, poz. 969):

1) kaletnik - symbol cyfrowy 744[01];

2) kominiarz - symbol cyfrowy 714[02];

3) kuśnierz - symbol cyfrowy 743[02];

4) monter konstrukcji budowlanych - symbol cyfrowy 712[04];

5) obuwnik - symbol cyfrowy 744[02];

6) operator obrabiarek skrawających - symbol cyfrowy 722[02];

7) technik archiwista - symbol cyfrowy 348[02];

8) technik hotelarstwa - symbol cyfrowy 341[04];

9) technik księgarstwa - symbol cyfrowy 522[02];

10) technik obsługi turystycznej - symbol cyfrowy 341[05].

2. Podstawy programowe, o których mowa w ust. 1, stanowią załączniki nr 1-10 do rozporządzenia.

§ 2.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 22 listopada 2006 r. (poz. 1650)

Załącznik nr 1

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE KALETNIK

SYMBOL CYFROWY 744(01)

I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) rozróżniać materiały podstawowe, pomocnicze i dodatki kaletnicze;

2) oceniać i dobierać materiały kaletnicze do wykonywanych zadań;

3) stosować zasady składowania i magazynowania materiałów i wyrobów kaletniczych;

4) dobierać i posługiwać się narzędziami kaletniczymi;

5) użytkować maszyny i urządzenia kaletnicze;

6) posługiwać się przyrządami i urządzeniami pomiarowymi oraz interpretować wyniki pomiarów parametrów technologicznych;

7) wykonywać rysunki techniczne i odręczne;

8) projektować i modelować wyroby kaletnicze;

9) posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną związaną z produkcją kaletniczą;

10) stosować metody i techniki rozkroju materiałów podstawowych i pomocniczych;

11) klasyfikować i wykorzystywać odpady technologiczne z produkcji kaletniczej;

12) dobierać materiały pomocnicze i dodatki do produkcji wyrobów kaletniczych;

13) wykonywać czynności przygotowawcze do montażu wyrobów kaletniczych;

14) dobierać oraz stosować metody i techniki montażu wyrobów kaletniczych;

15) montować okucia i elementy zdobnicze;

16) dobierać oraz stosować środki, metody i techniki wykończania wyrobów kaletniczych;

17) rozpoznawać i eliminować wady materiałowe oraz błędy produkcyjne;

18) oceniać jakość, klasyfikować, cechować i pakować wyroby kaletnicze zgodnie z obowiązującymi normami;

19) wykonywać usługi w zakresie naprawy i renowacji wyrobów kaletniczych oraz realizacji indywidualnych zamówień;

20) dokonywać rozliczania materiałów, kosztów produkcji i usług;

21) wykonywać konserwację narzędzi, maszyn i urządzeń;

22) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

23) organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

24) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

25) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

26) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

27) korzystać z różnych źródeł informacji w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

28) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

29) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie kaletnik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywania operacji technologicznych w procesie produkcji wyrobów kaletniczych;

2) oceniania stanu technicznego maszyn i urządzeń oraz wykonywania regulacji i konserwacji;

3) wytwarzania wyrobów kaletniczych zgodnie z dokumentacją;

4) oceniania jakości wyrobów kaletniczych;

5) prowadzenia dokumentacji produkcyjnej, ewidencyjnej i rozliczeniowej;

6) prowadzenia usług w zakresie napraw, renowacji i konserwacji wyrobów kaletniczych.

II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) podstawy produkcji kaletniczej;

2) procesy wytwórcze;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: PODSTAWY PRODUKCJI KALETNICZEJ

1. Cele kształcenia:

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować budowę i strukturę materiałów kaletniczych;

2) dokonywać podziału topograficznego skór i określać ich właściwości;

3) rozróżniać i charakteryzować skóry wyprawione różnymi metodami;

4) rozpoznawać wady i uszkodzenia skór surowych i wyprawionych;

5) posługiwać się normami w zakresie klasyfikacji jakościowej i cechowania skór wyprawionych;

6) charakteryzować rodzaje skór wyprawionych oraz określać ich przeznaczenie w produkcji asortymentowej wyrobów kaletniczych;

7) konserwować i magazynować skóry gotowe;

8) rozróżniać rodzaje tworzyw skóropodobnych, oceniać ich właściwości i przydatność w produkcji kaletniczej;

9) rozróżniać materiały włókiennicze, tkaniny naturalne i syntetyczne;

10) określać zastosowanie materiałów w produkcji wyrobów kaletniczych;

11) rozpoznawać materiały papiernicze, określać ich właściwości i dobierać zgodnie z konstrukcją wyrobu kaletniczego;

12) rozpoznawać dodatki kaletnicze, określać ich właściwości i zastosowanie;

13) rozpoznawać wady materiałów nieskórzanych oraz określać ich wpływ na jakość i trwałość wyrobów kaletniczych;

14) konserwować i magazynować materiały nieskórzane;

15) rozpoznawać i klasyfikować narzędzia, maszyny i urządzenia;

16) dobierać i posługiwać się narzędziami w zależności od rodzaju obróbki;

17) dobierać parametry pracy maszyn i urządzeń kaletniczych oraz dokonywać regulacji, konserwacji i drobnych napraw;

18) posługiwać się przyrządami i urządzeniami pomiarowymi;

19) posługiwać się instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń;

20) oceniać stan techniczny narzędzi, maszyn i urządzeń kaletniczych;

21) wykonywać szkice wyrobów kaletniczych i ich części składowych z zachowaniem proporcji;

22) wykonywać proste rysunki techniczne i odręczne;

23) odczytywać rysunki techniczne;

24) dobierać elementy zdobnicze do wyrobów kaletniczych;

25) projektować i wykonywać modele wyrobów kaletniczych;

26) określać i stosować zasady konstrukcji wyrobów kaletniczych;

27) wykonywać szablony elementów składowych;

28) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) materiały kaletnicze;

2) budowa histologiczna i układ topograficzny skóry;

3) rodzaje skór;

4) metody wyprawy i wykończania skór;

5) wady i uszkodzenia skór wyprawionych;

6) cechowanie i magazynowanie;

7) tworzywa skóropodobne;

8) rodzaje właściwości i zastosowanie tworzyw skóropodobnych;

9) materiały włókiennicze;

10) materiały papiernicze;

11) dodatki kaletnicze;

12) wady materiałów nieskórzanych;

13) magazynowanie i konserwacja materiałów stosowanych w kaletnictwie;

14) maszyny i urządzenia kaletnicze;

15) urządzenia i przyrządy pomiarowe;

16) konserwacja maszyn, urządzeń i narzędzi kaletniczych;

17) szkice wyrobów kaletniczych;

18) podstawy rysunku technicznego;

19) projektowanie i modelowanie wyrobów kaletniczych;

20) zasady konstrukcji wyrobów kaletniczych;

21) szablony elementów składowych wyrobu kaletniczego;

22) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: PROCESY WYTWÓRCZE

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać i interpretować przebieg procesu technologicznego;

2) ustalać kolejność wykonywanych operacji;

3) odczytywać i wypełniać dokumentację procesu produkcyjnego;

4) określać zasady i techniki rozkroju materiałów w zależności od ich rodzaju i przeznaczenia;

5) przygotowywać materiały do rozkroju;

6) wykrawać ręcznie i maszynowo części składowe wyrobu zgodnie z obowiązującymi zasadami i metodami rozkroju;

7) klasyfikować i oceniać przydatność odpadów na wyroby kaletnicze;

8) dobierać technologię przetwarzania odpadów na pełnowartościowe wyroby kaletnicze;

9) dobierać materiały pomocnicze i dodatki w zależności od typu wyrobu i zastosowanego materiału;

10) wykonywać czynności związane z przygotowaniem elementów do montażu;

11) wzmacniać, usztywniać i znakować części składowe wyrobu kaletniczego;

12) dobierać i stosować różne techniki wykończania brzegów;

13) dobierać sposoby montażu wyrobów w zależności od materiałów i konstrukcji wyrobów kaletniczych;

14) dobierać i wykonywać połączenia elementów i inne czynności związane z montażem;

15) rozróżniać ściegi i szwy stosowane przy szyciu ręcznym i maszynowym;

16) dobierać rodzaje oraz numerację igieł i nici;

17) ustalać parametry szycia;

18) wykonywać operacje łączenia elementów przez szycie ręczne i maszynowe;

19) łączyć materiały techniką zgrzewania;

20) dobierać kleje w zależności od rodzaju materiału;

21) stosować odpowiednią technikę klejenia i suszenia;

22) określać rodzaje, znaczenie i funkcje okuć w wyrobach kaletniczych;

23) dobierać okucia i elementy zdobnicze w zależności od rodzaju materiału, konstrukcji wyrobu i przeznaczenia;

24) stosować techniki montażu okuć i elementów zdobniczych, oceniać jakość montażu;

25) rozróżniać metody i techniki wykończania wyrobów kaletniczych;

26) wykonywać wyroby kaletnicze z pełnowartościowych materiałów i odpadów technologicznych;

27) dobierać materiały, wzór i technikę wykonywania usługi;

28) rozpoznawać wady materiałów, określać przyczyny błędów produkcyjnych;

29) usuwać wady materiałowe i błędy produkcyjne;

30) interpretować i stosować normy dotyczące jakości wyrobów kaletniczych;

31) pakować wyroby kaletnicze w opakowania jednostkowe i zbiorcze;

32) rozpatrywać reklamacje zgodnie z przepisami;

33) wykonywać naprawy, renowacje i modyfikacje wyrobów kaletniczych;

34) oceniać jakość usług;

35) sporządzać kosztorysy;

36) określać zasady normowania materiałów i czasu pracy;

37) obliczać zapotrzebowanie na materiały podstawowe, pomocnicze i dodatki do produkcji określonych wyrobów kaletniczych;

38) sporządzać kalkulację kosztów materiałowych i kosztów pracy;

39) stosować sposoby i metody ograniczające ilość odpadów technologicznych;

40) wykorzystywać odpady w produkcji ubocznej lub je utylizować;

41) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) proces technologiczny;

2) dokumentacja techniczna;

3) rozkrój materiałów podstawowych i pomocniczych;

4) wykrawanie ręczne i maszynowe;

5) klasyfikacja odpadów i ich wykorzystanie;

6) materiały pomocnicze i dodatki;

7) łączenie części składowych wyrobu kaletniczego;

8) ściegi i szwy;

9) igły i nici;

10) zgrzewanie elementów wyrobów kaletniczych;

11) techniki klejenia;

12) rodzaje i funkcje okuć;

13) techniki wykończania wyrobów kaletniczych;

14) techniki montowania okuć, łączników i elementów zdobniczych;

15) eliminowanie wad i uszkodzeń materiałowych;

16) kontrola jakości wyrobów gotowych;

17) pakowanie i magazynowanie;

18) rozpatrywanie reklamacji;

19) naprawa i renowacja wyrobów kaletniczych;

20) podstawy normowania materiałów podstawowych i pomocniczych;

21) normowanie czasu pracy;

22) kalkulacja kosztów materiałowych;

23) koszty pracy;

24) zasady zagospodarowania odpadów;

25) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) określać źródła i zapobiegać zanieczyszczeniom środowiska;

3) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

4) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

5) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) rozróżniać rodzaje kosztów i sporządzać kalkulację ceny wyrobu kaletniczego;

7) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

8) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

9) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz prowadzenia działalności gospodarczej;

10) komunikować się i współpracować z zespołem;

11) rozwiązywać problemy;

12) podejmować decyzje;

13) doskonalić umiejętności zawodowe;

14) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

15) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higiena pracy;

2) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

3) elementy ergonomii;

4) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

5) kalkulacja kosztów usług kaletniczych;

6) metody poszukiwania pracy;

7) wybrane przepisy prawa pracy;

8) dokumenty związane z zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej;

9) zasady i metody komunikowania się;

10) elementy socjologii i psychologii pracy;

11) formy doskonalenia zawodowego;

12) zasady udzielania pierwszej pomocy;

13) etyka.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku technicznego;

2) pracownia materiałoznawstwa;

3) pracownia technologii;

4) warsztaty szkolne.

Pracownia rysunku technicznego powinna być wyposażona w:

1) stanowiska kreślarskie (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) zestawy barw;

3) modele i przekroje brył geometrycznych, części maszyn, wyrobów kaletniczych;

4) schematy maszyn, urządzeń, części składowych wyrobów kaletniczych;

5) ilustracje różnych rodzajów wyrobów kaletniczych;

6) żurnale i katalogi wyrobów kaletniczych;

7) PN-ISO, ISO.

Pracownia materiałoznawstwa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska pracy (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) tablice przedstawiające układ topograficzny i budowę skóry;

3) schematy produkcji materiałów stosowanych w kaletnictwie;

4) zestawy próbek podstawowych i pomocniczych materiałów kaletniczych;

5) okucia, łączniki, akcesoria, elementy zdobnicze;

6) urządzenia i przyrządy kontrolno-pomiarowe;

7) urządzenia do badania właściwości materiałów;

8) PN-ISO, ISO z zakresu materiałoznawstwa.

Pracownia technologii powinna być wyposażona w:

1) zestaw wzorników do rozkroju wyrobów kaletniczych;

2) elementy składowe wyrobów kaletniczych;

3) schematy maszyn, urządzeń, narzędzi;

4) modele i przekroje wyrobów kaletniczych;

5) wzory wyrobów kaletniczych;

6) przykłady elementów zdobniczych;

7) wzorce sposobów łączenia części składowych;

8) podstawowe maszyny, części maszyn;

9) urządzenia i przyrządy pomiarowe;

10) PN-ISO, ISO;

11) dokumentacje techniczne;

12) dokumentacje technologiczne;

13) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) podstawowe i pomocnicze materiały do produkcji wyrobów kaletniczych;

2) instrukcje obsługi i konserwacji maszyn i urządzeń;

3) dokumentacje techniczne wyrobów kaletniczych;

4) prospekty maszyn i urządzeń;

5) schematy działania maszyn i urządzeń;

6) żurnale i katalogi;

7) wzory typowych wyrobów kaletniczych.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach i warsztatach szkolnych, zakładach rzemieślniczych, przedsiębiorstwach usługowo-produkcyjnych w zakresie kaletnictwa.

Załącznik nr 2

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE KOMINIARZ

SYMBOL CYFROWY 714[02]

I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) posługiwać się dokumentacją techniczną, normami i instrukcjami dotyczącymi wykonywanych zadań zawodowych;

2) rozróżniać elementy konstrukcyjne obiektów budowlanych;

3) oceniać klasy odporności ogniowej obiektów budowlanych i ich elementów;

4) określać właściwości materiałów i wyrobów budowlanych oraz oceniać ich przydatność do robót kominiarskich;

5) magazynować, składować i transportować materiały stosowane w robotach kominiarskich;

6) dobierać materiały, narzędzia, urządzenia, sprzęt oraz przyrządy pomiarowe do określonych robót kominiarskich;

7) użytkować narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami eksploatacji;

8) montować, użytkować i demontować rusztowania oraz pomosty robocze;

9) badać i usuwać przyczyny wadliwego działania przewodów dymowych i kominów;

10) wykonywać pomocnicze roboty murarskie i tynkarskie;

11) wykonywać roboty kominiarskie zgodnie z obowiązującymi normami i warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót;

12) czyścić i konserwować przewody kominowe;

13) wykonywać prace naprawcze i rozbiórkowe przewodów kominowych;

14) wydawać opinie o stanie przewodów kominowych i czopuchów;

15) wykonywać pomiary przepływu powietrza w pomieszczeniach oraz sporządzać bilanse wymiany powietrza;

16) dokonywać rozliczeń materiałów, narzędzi i sprzętu;

17) oceniać jakość robót kominiarskich;

18) kalkulować koszty wykonania robót;

19) wykonywać obmiary robót oraz pomiary inwentaryzacyjne;

20) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

21) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

22) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

23) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

24) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

25) korzystać z różnych źródeł informacji w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

26) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

27) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie procesu kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie kominiarz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) czyszczenia przewodów kominowych, kanałów i czopuchów;

2) badania drożności przewodów kominowych i wentylacyjnych;

3) wykonywania czyszczenia i konserwacji palenisk;

4) wypalania sadzy w przewodach kominowych;

5) wylepiania i szlamowania przewodów i palenisk;

6) wykonywania konserwacji oraz naprawy różnego rodzaju kominów i ich elementów;

7) wydawania opinii o stanie przewodów kominowych, spalinowych i wentylacyjnych.

II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) podstawy budownictwa;

2) technologia robót kominiarskich;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: PODSTAWY BUDOWNICTWA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się terminologią budowlaną;

2) rozpoznawać elementy budynku i określać ich funkcje;

3) określać konstrukcje i technologie wykonania budynków;

4) określać rodzaje i właściwości paliw technicznych;

5) charakteryzować procesy zachodzące podczas spalania paliw stałych;

6) rozróżniać rodzaje pieców, kominków, trzonów kuchennych oraz kotłów;

7) rozróżniać konstrukcje i określać działanie urządzeń grzewczych i wentylacyjnych;

8) przestrzegać zasad prowadzenia kanałów wentylacyjnych, spalinowych i dymowych;

9) określać właściwości materiałów i wyrobów stosowanych do budowy konstrukcji ognioodpornych;

10) magazynować, składować i transportować materiały do robót kominiarskich i pomocniczych;

11) wykonywać pomocnicze roboty murarskie i tynkarskie;

12) sporządzać rysunki figur i brył geometrycznych;

13) wymiarować i opisywać proste rysunki techniczne;

14) stosować zasady wykonywania przekrojów, rzutów prostokątnych i aksonometrycznych;

15) stosować oznaczenia materiałów oraz wyrobów budowlanych zgodnie z obowiązującymi normami;

16) wykonywać rysunki i szkice przewodów dymowych, spalinowych i wentylacyjnych;

17) rozróżniać rodzaje i elementy dokumentacji technicznej;

18) posługiwać się dokumentacją techniczną;

19) posługiwać się przyrządami pomiarowymi;

20) wykonywać przedmiary i obmiary robót;

21) wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne;

22) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) ogólne wiadomości z zakresu budownictwa;

2) elementy budynku i ich funkcje;

3) konstrukcje i technologie wykonania budynków;

4) rodzaje i właściwości techniczne paliw stałych;

5) procesy zachodzące podczas spalania paliw technicznych;

6) piece, kominy, trzony kuchenne, kotły;

7) urządzenia grzewcze i wentylacyjne;

8) zasady prowadzenia kanałów wentylacyjnych, spalinowych i dymowych;

9) materiały i wyroby stosowane w konstrukcjach ognioodpornych;

10) magazynowanie, składowanie i transportowanie materiałów stosowanych w robotach kominiarskich;

11) roboty murarskie i tynkarskie;

12) figury i bryły geometryczne;

13) zasady opisywania i wymiarowania rysunków;

14) przekroje, rzutowanie prostokątne i aksonometryczne;

15) oznaczenia materiałów i wyrobów budowlanych;

16) rysunki i szkice przewodów dymowych, spalinowych i wentylacyjnych;

17) rodzaje i elementy dokumentacji technicznej;

18) zasady posługiwania się dokumentacją techniczną;

19) przedmiar i obmiar robót;

20) pomiary i rysunki inwentaryzacyjne;

21) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: TECHNOLOGIA ROBÓT KOMINIARSKICH

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) organizować stanowisko pracy do robót kominiarskich i pomocniczych zgodnie z wymaganiami technologicznymi, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) posługiwać się dokumentacją budowlaną w zakresie wykonywanych robót;

3) lokalizować usytuowanie przewodów kominowych w ścianach,

4) sprawdzać drożność przewodów kominowych;

5) dokonywać pomiarów przepływu powietrza w przewodach kominowych;

6) sporządzać bilanse wymiany powietrza;

7) badać przyczyny wadliwego działania kanałów i przewodów kominowych;

8) wykonywać pomiary spalin oraz analizować ich skład;

9) dobierać materiały, narzędzia i sprzęt do określonych robót kominiarskich;

10) czyścić kanały leżące i czopuchy;

11) czyścić przewody przełazowe;

12) czyścić i udrażniać paleniska różnego typu pieców grzewczych, kominków i trzonów kuchennych;

13) czyścić piece rzemieślnicze i przemysłowe;

14) czyścić urządzenia grzewcze oraz paleniska kotłów;

15) czyścić kominy przemysłowe;

16) wypalać sadzę w przewodach oraz usuwać puchliny po ich wypaleniu;

17) wytępiać i szlamować przewody i paleniska;

18) uszczelniać przewody kominowe;

19) rozpoznawać i usuwać wady palenisk oraz przewodów kominowych;

20) badać stan kanałów przełazowych i nasad kominowych;

21) wykonywać konserwację i naprawę palenisk oraz przewodów kominowych;

22) prowadzić dokumentację techniczną i książki robocze;

23) oceniać jakość wykonanych robót kominiarskich;

24) określać zakres wykonywania usług kominiarskich;

25) rozliczać materiały i zagospodarowywać odpady;

26) stosować normy i zalecenia dotyczące eksploatacji urządzeń grzewczych i wentylacyjnych;

27) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania robót kominiarskich i pomocniczych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) organizacja stanowiska pracy do robót kominiarskich;

2) dokumentacja robót kominiarskich;

3) zasady prowadzenia przewodów kominowych i wentylacyjnych;

4) sprawdzanie drożności kanałów kominowych;

5) pomiary przepływu powietrza w przewodach kominowych;

6) bilanse wymiany powietrza;

7) przyczyny wadliwego działania kanałów i przewodów kominowych oraz sposoby ich usuwania;

8) pomiar spalin;

9) materiały, narzędzia i sprzęt stosowane w robotach kominiarskich;

10) czyszczenie przewodów kominowych;

11) czyszczenie czopuchów;

12) czyszczenie pieców ogrzewczych i kominów;

13) czyszczenie pieców rzemieślniczych i przemysłowych;

14) czyszczenie kotłów;

15) czyszczenie kominów fabrycznych;

16) wypalanie sadzy w przewodach kominowych;

17) wady palenisk i przewodów kominowych;

18) wylepianie i szlamowanie przewodów i palenisk;

19) konserwacja i naprawa palenisk oraz przewodów kominowych;

20) kontrola stanu przewodów kominowych;

21) prowadzenie dokumentacji robót kominiarskich;

22) ocena jakości robót kominiarskich;

23) usługi kominiarskie;

24) rozliczanie materiałów, zagospodarowywanie odpadów;

25) normy i zalecenia dotyczące eksploatacji urządzeń grzewczych i wentylacyjnych;

26) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania robót kominiarskich i pomocniczych.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej w budownictwie;

3) stosować przepisy prawa budowlanego i podatkowego;

4) korzystać z różnych źródeł wiedzy ekonomicznej i prawnej;

5) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

6) wykonywać pracę zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisami ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

7) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

8) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

9) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

10) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz działalności gospodarczej;

11) komunikować się i współpracować w zespole;

12) rozwiązywać problemy;

13) podejmować decyzje;

14) doskonalić umiejętności zawodowe;

15) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

16) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw budowlanych;

3) przepisy prawa budowlanego i podatkowego;

4) wybrane przepisy prawa pracy;

5) bezpieczeństwo i higiena pracy;

6) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

7) środki ochrony indywidualnej;

8) elementy ergonomii;

9) metody poszukiwania pracy;

10) dokumenty związane z zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej;

11) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

12) zasady i metody komunikowania się;

13) elementy socjologii i psychologii pracy;

14) formy doskonalenia zawodowego;

15) zasady udzielania pierwszej pomocy;

16) etyka.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia ogólnobudowlana;

2) pracownia rysunku technicznego;

3) warsztaty szkolne.

Pracownia ogólnobudowlana powinna być wyposażona w:

1) próbki materiałów i wyrobów budowlanych;

2) modele urządzeń grzewczych;

3) plansze i filmy instruktażowe dotyczące wykonywania robót kominiarskich oraz udzielania pierwszej pomocy;

4) narzędzia i sprzęt do robót kominiarskich;

5) analizatory spalin, anemometry;

6) dokumentacje architektoniczno-budowlane;

7) normy PN-ISO oraz ISO dotyczące warunków technicznych wykonania i odbioru przewodów wentylacyjnych, spalinowych i dymowych, kotłowni oraz ochrony przeciwpożarowej budynków;

8) Katalogi Nakładów Rzeczowych, certyfikaty jakości, cenniki materiałów budowlanych.

Pracownia rysunku technicznego powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) modele figur i brył geometrycznych;

3) dokumentacje architektoniczno-budowlane;

4) rysunki różnego typu kominów, pieców i kotłów;

5) normy dotyczące zasad sporządzania rysunków;

6) przekroje i rzuty przewodów wentylacyjnych, dymowych i spalinowych.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) materiały do robót kominiarskich;

2) narzędzia kominiarskie i sprzęt pomiarowy;

3) przyrządy kontrolno-pomiarowe;

4) instrukcje technologiczne;

5) środki ochrony indywidualnej.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych oraz w zakładach rzemieślniczych.

Załącznik nr 3

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE KUŚNIERZ

SYMBOL CYFROWY 743[02]

I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) rozróżniać, sortować i dobierać skóry futerkowe według charakteru okrywy włosowej i tkanki skórnej;

2) czytać rysunek żurnalowy i techniczny;

3) czytać podstawową dokumentację techniczną wyrobów kuśnierskich;

4) wykonywać rysunek modelowy uwzględniający układ skór w wyrobie kuśnierskim;

5) wykonywać formy i szablony podstawowych wyrobów kuśnierskich;

6) wykonywać modelowanie konstrukcyjne i wtórne form i szablonów podstawowych wyrobów, z uwzględnieniem układu skór w wyrobie kuśnierskim;

7) stosować metody reperacji skór futerkowych;

8) stosować, zgodnie z projektem plastycznym, techniki rozkroju skór futerkowych;

9) użytkować podstawowe maszyny i urządzenia kuśnierskie;

10) obliczać zużycie skór i materiałów wykończeniowych w produkcji usługowo-miarowej;

11) stosować zasady kontroli jakości wyrobów kuśnierskich;

12) wykonywać kolejne etapy procesu wytwarzania wyrobu kuśnierskiego;

13) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

14) organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

15) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

16) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

17) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

18) korzystać z różnych źródeł informacji w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

19) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

20) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie kuśnierz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) konstruowania i modelowania wyrobów kuśnierskich;

2) dobierania i przygotowywania skór futerkowych oraz materiałów pomocniczych do wykonywania planowanych wyrobów kuśnierskich;

3) wykonywania rozkroju skór i materiałów pomocniczych według opracowanych modeli wyrobów kuśnierskich;

4) dokonywania montażu i wykończania wyrobów kuśnierskich;

5) regulowania, nastawiania, dokonywania konserwacji i drobnych napraw maszyn i urządzeń kuśnierskich;

6) dokonywania oceny jakościowej używanych wyrobów kuśnierskich oraz określania możliwości i sposobu ich renowacji.

II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) surowcowo-projektowy;

2) technologiczny;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: SUROWCOWO-PROJEKTOWY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) rozpoznawać skórę futerkową surową, wyprawioną i uszlachetnioną;

2) wskazywać zastosowanie różnych związków chemicznych w przetwórstwie skór futerkowych;

3) dobierać metody określania jakości skór futerkowych surowych;

4) określać wpływ budowy okrywy włosowej i tkanki skórnej na wygląd gotowego wyrobu futrzarskiego;

5) rozpoznawać skóry futerkowe garbowane różnymi metodami;

6) rozpoznawać skóry futerkowe uszlachetniane różnymi metodami;

7) określać właściwości skór gotowych wyprawionych ze zwierząt hodowlanych i dzikich;

8) określać właściwości skór wyprawionych ze zwierząt domowych;

9) dobierać metody oceny jakościowej tkanki skórnej i okrywy włosowej skór futerkowych;

10) identyfikować wady i uszkodzenia tkanki skórnej i okrywy włosowej;

11) stosować zasady sortowania i klasyfikowania skór futerkowych;

12) rozpoznawać imitacje skór;

13) rozpoznawać włókna naturalne i chemiczne;

14) identyfikować tkaniny i inne wyroby włókiennicze stosowane w kuśnierstwie;

15) określać zasady magazynowania i konserwacji skór futerkowych wyprawionych, materiałów pomocniczych i wyrobów futrzarskich;

16) odczytywać rysunek techniczny prostego wyrobu kuśnierskiego;

17) interpretować rysunek żurnalowy;

18) wykonywać rysunek modelowy wyrobu kuśnierskiego na sylwetkę podstawową;

19) dobierać zestawienia kolorystyczne w projekcie wyrobu kuśnierskiego;

20) stosować elementy strojów historycznych lub regionalnych w projektach ubiorów współczesnych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) budowa surowej skóry futerkowej;

2) właściwości związków chemicznych stosowanych w przetwórstwie skór futerkowych;

3) jakość skór futerkowych;

4) rodzaje okrywy włosowej;

5) procesy wyprawy i uszlachetniania skór;

6) skóry futerkowe pochodzące ze zwierząt domowych, hodowlanych i dzikich;

7) właściwości okrywy włosowej i tkanki skórnej skór wyprawionych;

8) wady i uszkodzenia skór futerkowych;

9) sortowanie i klasyfikacja skór;

10) imitacje skór;

11) włókna naturalne i chemiczne;

12) tkaniny i wyroby włókiennicze w kuśnierstwie;

13) zasady magazynowania i konserwacji skór futerkowych wyprawionych, materiałów pomocniczych i wyrobów futrzarskich;

14) rysunek techniczny w modelowaniu wyrobów kuśnierskich;

15) rysunek żurnalowy i modelowy wyrobu kuśnierskiego;

16) podstawy kolorystyki w projektowaniu wyrobu kuśnierskiego;

17) stroje regionalne i elementy historii ubioru.

BLOK: TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) organizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisami ochrony przeciwpożarowej oraz z wymaganiami ergonomii;

2) wyjaśniać podstawowe pojęcia z zakresu konstrukcji i modelowania form odzieży;

3) wykonywać pomiary sylwetki człowieka;

4) rysować siatki konstrukcyjne podstawowych wyrobów kuśnierskich;

5) stosować zasady ustalania dodatku konstrukcyjnego;

6) stosować zasady modelowania form z uwzględnieniem układu skór w wyrobie kuśnierskim;

7) wykonywać modelowanie form na sylwetki nietypowe;

8) wykonywać szablony podstawowych wyrobów kuśnierskich;

9) sortować i dobierać skóry futerkowe;

10) stosować zasady reperacji i rozkroju skór futerkowych;

11) użytkować urządzenia i maszyny szwalnicze stosowane w kuśnierstwie;

12) obliczać zużycie skór w produkcji usługowo-miarowej;

13) obliczać zużycie materiałów wykończeniowych w produkcji usługowo-miarowej;

14) wykonywać wyrób kuśnierski zgodnie z projektem technologicznym;

15) przeprowadzać kontrolę jakości produkcji w kolejnych fazach procesu wytwórczego;

16) stosować zasady składowania i przechowywania skór futerkowych i wyrobów gotowych;

17) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania wyrobów kuśnierskich.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) organizacja stanowiska pracy;

2) zasady konstrukcji odzieży i innych wyrobów kuśnierskich;

3) zasady wykonywania pomiarów sylwetki człowieka;

4) zasady ustalania dodatku konstrukcyjnego;

5) siatki konstrukcyjne podstawowych wyrobów kuśnierskich;

6) modelowanie wyrobów odzieżowych zgodnie z projektem plastycznym i pomiarami sylwetki człowieka;

7) szablony podstawowych wyrobów kuśnierskich;

8) dobór i sortowanie skór futerkowych;

9) reperacja i rozkrój skór futerkowych;

10) użytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w kuśnierstwie;

11) zużycie skór i materiałów wykończeniowych w produkcji usługowo-miarowej;

12) projekt technologiczny;

13) kontrola jakości;

14) składowanie i przechowywanie skór;

15) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wykonywać pracę zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

3) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

4) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

5) rozróżniać rodzaje kosztów i sporządzać kalkulację ceny wyrobu;

6) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

7) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

8) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz działalności gospodarczej;

9) komunikować się i współpracować z zespołem;

10) rozwiązywać problemy;

11) podejmować decyzje;

12) doskonalić umiejętności zawodowe;

13) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

14) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higiena pracy;

2) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

3) elementy ergonomii;

4) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

5) kalkulacja kosztów usług kuśnierskich;

6) metody poszukiwania pracy;

7) wybrane przepisy prawa pracy;

8) dokumenty związane z zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej;

9) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

10) zasady i metody komunikowania się;

11) elementy socjologii i psychologii pracy;

12) formy doskonalenia zawodowego;

13) zasady udzielania pierwszej pomocy;

14) etyka.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia projektowania i modelowania wyrobów kuśnierskich;

2) pracownia materiałoznawstwa futrzarskiego i odzieżowego;

3) warsztaty szkolne.

Pracownia projektowania i modelowania wyrobów kuśnierskich powinna być wyposażona w:

1) stoły do dobierania i krojenia skór;

2) stelaże do organizowania wystaw;

3) manekiny;

4) zestaw skór futerkowych;

5) zestaw materiałów wykończeniowych i zdobniczych;

6) eksponaty wyrobów kuśnierskich;

7) formy i szablony podstawowych wyrobów kuśnierskich;

8) siatki konstrukcyjne podstawowych wyrobów kuśnierskich;

9) konstrukcje podstawowych wyrobów kuśnierskich;

10) plansze obrazujące etapy modelowania form wyrobów kuśnierskich, z uwzględnieniem układu skór w elementach;

11) rysunki modelowe wyrobów kuśnierskich;

12) PN-ISO, ISO dotyczące projektowania i modelowania wyrobów kuśnierskich.

Pracownia materiałoznawstwa kuśnierskiego powinna być wyposażona w:

1) planimetr;

2) grubościomierz;

3) zrywarkę;

4) zestaw odczynników chemicznych i podstawowy sprzęt do ćwiczeń i pokazów;

5) zestaw środków chemicznych do wyprawy i barwienia skór;

6) zestaw różnych skór futerkowych;

7) kolekcje włókien naturalnych i chemicznych;

8) zestaw wyrobów włókienniczych;

9) zestaw dodatków;

10) schematy procesów różnych metod wyprawy skór;

11) PN-ISO, ISO dotyczące klasyfikacji skór surowych, skór futerkowych wyprawionych i uszlachetnionych.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) maszyny szwalnicze kuśnierskie (jedna dla dwóch uczniów);

2) stoły do dobierania skór;

3) stoły do krojenia skór;

4) stanowiska do nabijania skór i elementów wyrobu kuśnierskiego;

5) stoły do pracy ręcznej;

6) kleszcze kuśnierskie;

7) noże kuśnierskie (jeden dla jednego ucznia);

8) grzebienie kuśnierskie (jeden dla dwóch uczniów);

9) niezbędne przybory do szycia;

10) urządzenia do krojenia skór i materiałów wykończeniowych;

11) manekiny (damski, męski, dziecięcy);

12) urządzenie do obróbki termicznej;

13) katalog ściegów ręcznych;

14) eksponaty wyrobów we fragmentach i w całości;

15) dokumentacje techniczne;

16) PN-ISO, ISO dotyczące konfekcjonowania wyrobów kuśnierskich ze skór futerkowych.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach i warsztatach szkolnych, przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych wytwarzających odzież i wyroby ze skóry.

Załącznik nr 4

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MONTER KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH

SYMBOL CYFROWY 712[04]

I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) posługiwać się dokumentacją techniczną, normami, katalogami i instrukcjami w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

2) dobierać materiały i wyroby budowlane, maszyny, narzędzia i sprzęt do wykonywania konstrukcji budowlanych;

3) składować, magazynować i transportować materiały i wyroby budowlane;

4) dobierać i przygotowywać elementy konstrukcji budowlanych do montażu;

5) dobierać sposoby łączenia elementów konstrukcji budowlanych;

6) użytkować narzędzia, urządzenia oraz sprzęt budowlany zgodnie z zasadami eksploatacji;

7) montować, użytkować i demontować rusztowania oraz pomosty robocze;

8) wykonywać prace murarskie, betoniarskie, zbrojarskie i ciesielskie związane z montażem konstrukcji budowlanych;

9) montować elementy konstrukcji stalowych, drewnianych i żelbetowych zgodnie z obowiązującymi normami oraz warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót;

10) stosować zabezpieczenia przeciwkorozyjne i przeciwpożarowe elementów konstrukcji budowlanych;

11) oceniać jakość wykonania robót związanych z montażem elementów konstrukcji budowlanych;

12) wykonywać konserwacje, naprawy i demontaż elementów konstrukcji budowlanych;

13) wykonywać przedmiary i obmiary robót oraz pomiary inwentaryzacyjne;

14) kalkulować koszty wykonania robót;

15) dokonywać rozliczeń materiałowych, sprzętu i robocizny;

16) korzystać z urządzeń, wyposażenia i zaplecza techniczno-socjalnego terenu budowy;

17) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

18) organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

19) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

20) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

21) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

22) korzystać z różnych źródeł informacji w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

23) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

24) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie monter konstrukcji budowlanych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) przygotowywania elementów konstrukcji budowlanych do montażu;

2) montowania prefabrykowanych konstrukcji żelbetowych;

3) montowania konstrukcji stalowych;

4) montowania konstrukcji drewnianych;

5) zabezpieczania elementów konstrukcji budowlanych przed korozją, pożarem, czynnikami biologicznymi i działaniem wiatru;

6) wykonywania konserwacji, naprawy i rozbiórki konstrukcji budowlanych.

II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) podstawy budownictwa;

2) technologia robót montażowych;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: PODSTAWY BUDOWNICTWA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się terminologią budowlaną;

2) rozpoznawać rodzaje i elementy obiektów budowlanych;

3) rozróżniać rodzaje obciążeń działających na obiekt budowlany;

4) określać konstrukcje i technologie wykonania obiektów budowlanych;

5) rozróżniać grunty budowlane oraz określać ich przydatność do celów budowlanych;

6) określać właściwości materiałów i wyrobów budowlanych;

7) stosować zasady organizacji stanowiska pracy oraz terenu budowy;

8) magazynować, składować i transportować materiały i wyroby budowlane, prefabrykaty żelbetowe, elementy konstrukcji stalowych i drewnianych oraz sprzęt budowlany;

9) dobierać elementy i łączniki do montażu rusztowań systemowych oraz sprawdzać ich jakość;

10) montować, użytkować i demontować rusztowania, pomosty robocze oraz elementy zabezpieczające;

11) wykonywać pomocnicze roboty ciesielskie, zbrojarskie i betoniarskie;

12) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

13) sporządzać rysunki figur i brył geometrycznych;

14) wymiarować i opisywać rysunki techniczne;

15) wykonywać proste rysunki oraz szkice robocze elementów konstrukcji budowlanych;

16) stosować zasady wykonywania przekrojów, rzutów prostokątnych i aksonometrycznych;

17) odczytywać oznaczenia materiałów i wyrobów budowlanych;

18) rozróżniać rodzaje i elementy składowe dokumentacji technicznej;

19) posługiwać się dokumentacją budowlaną przy wykonywaniu robót montażowych i pomocniczych;

20) posługiwać się przyrządami pomiarowymi;

21) wykonywać przedmiary i obmiary robót;

22) wykonywać pomiary oraz rysunki inwentaryzacyjne.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rodzaje obiektów budowlanych;

2) elementy konstrukcji obiektów budowlanych;

3) obciążenia działające na obiekt budowlany;

4) konstrukcje i technologie wykonania obiektów budowlanych;

5) grunty budowlane;

6) materiały i wyroby budowlane;

7) teren budowy i jego organizacja;

8) magazynowanie, składowanie i transport materiałów i wyrobów budowlanych;

9) zasady montażu, użytkowania i demontażu rusztowań i pomostów roboczych;

10) pomocnicze prace ciesielskie, zbrojarskie i betoniarskie;

11) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

12) rodzaje rysunków technicznych;

13) figury i bryły geometryczne;

14) zasady wymiarowania rysunków;

15) rzutowanie prostokątne i aksonometryczne;

16) rysunek odręczny i schematyczny;

17) rodzaje i elementy dokumentacji;

18) oznaczenia materiałów i wyrobów budowlanych;

19) dokumentacja budowlano-montażowa;

20) przedmiar i obmiar robót;

21) rysunek inwentaryzacyjny.

BLOK: TECHNOLOGIA ROBÓT MONTAŻOWYCH

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) organizować stanowisko pracy do montażu konstrukcji budowlanych zgodnie z wymaganiami technologicznymi, przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisami ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) dobierać materiały i wyroby budowlane oraz elementy konstrukcyjne na podstawie dokumentacji projektowej oraz katalogów prefabrykatów;

3) dobierać maszyny, narzędzia i sprzęt do wykonywania określonych robót budowlano-montażowych;

4) posługiwać się narzędziami ślusarskimi oraz sprzętem do montażu konstrukcji budowlanych zgodnie z zasadami eksploatacji;

5) przewidywać zagrożenia występujące podczas prac montażowo-budowlanych oraz stosować odpowiednie metody zapobiegawcze;

6) sterować pracą operatora żurawia podczas transportu prefabrykatów, mieszanki betonowej oraz zbrojenia na miejsce montażu;

7) przygotowywać prefabrykaty do montażu;

8) wyznaczać miejsca montażu elementów konstrukcji budowlanych;

9) wykonywać wstępne mocowanie i rektyfikację elementów budowlanych;

10) wykonywać połączenia prefabrykatów żelbetowych;

11) wykonywać roboty zbrojarskie, betoniarskie i ciesielskie związane z montażem prefabrykatów żelbetowych;

12) wykonywać oraz demontować deskowania i formy do wyrobu elementów konstrukcji betonowych;

13) wykonywać zbrojenie nieskomplikowanych elementów żelbetowych,

14) przygotowywać mieszankę betonową oraz układać ją w deskowaniu;

15) zagęszczać i pielęgnować beton;

16) wykonywać stropy gęstożebrowe;

17) wykonywać konserwacje i naprawy uszkodzonych elementów konstrukcji żelbetowych;

18) demontować konstrukcje żelbetowe;

19) wykonywać obróbkę ręczną i mechaniczną skrawaniem;

20) przygotowywać elementy konstrukcji stalowych do montażu;

21) stosować różne połączenia konstrukcji stalowych;

22) wykonywać zabezpieczenia antykorozyjne konstrukcji stalowych;

23) wykonywać konserwację i naprawy elementów konstrukcji stalowych;

24) przygotowywać elementy konstrukcji drewnianych do montażu;

25) montować proste elementy konstrukcji drewnianych: belki, słupy, ściany;

26) wykonywać proste połączenia konstrukcji drewnianych;

27) wymieniać uszkodzone elementy konstrukcji drewnianych;

28) wykonywać konserwację elementów konstrukcji drewnianych;

29) demontować konstrukcje drewniane;

30) rozliczać materiały i zagospodarowywać odpady;

31) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania robót budowlano-montażowych, rozbiórkowych i pomocniczych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) organizacja stanowiska pracy do montażu konstrukcji budowlanych;

2) materiały i wyroby budowlane oraz elementy montażowe;

3) maszyny, narzędzia i sprzęt do robót budowlano-montażowych;

4) zasady eksploatacji maszyn, narzędzi i sprzętu stosowanych do montażu elementów konstrukcyjnych;

5) transport, składowanie i przygotowywanie prefabrykatów do montażu;

6) prefabrykowane konstrukcje żelbetowe;

7) łączenie prefabrykatów żelbetowych;

8) pomocnicze roboty murarskie, ciesielskie, betoniarskie i zbrojarskie;

9) deskowania i formy;

10) przygotowywanie i rozmieszczanie elementów zbrojenia w deskowaniu;

11) przygotowywanie i układanie mieszanki betonowej;

12) zagęszczanie i pielęgnowanie betonu;

13) stropy gęstożebrowe;

14) naprawa uszkodzonych elementów żelbetowych;

15) obróbka ręczna i mechaniczna skrawaniem;

16) przygotowanie elementów konstrukcji stalowych do montażu;

17) montaż konstrukcji stalowych;

18) zabezpieczenia antykorozyjne konstrukcji stalowych;

19) przygotowanie elementów konstrukcji drewnianych do montażu;

20) sposoby połączeń konstrukcji drewnianych;

21) montowanie elementów konstrukcji drewnianych;

22) montaż prefabrykowanych konstrukcji drewnianych;

23) ochrona drewna przed korozją biologiczną;

24) konserwacja, naprawa i demontaż konstrukcji drewnianych;

25) gospodarka odpadami;

26) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy przy robotach montażowych, rozbiórkowych i pomocniczych.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej w budownictwie;

3) stosować przepisy prawa budowlanego i podatkowego;

4) korzystać z różnych źródeł wiedzy technicznej, ekonomicznej i prawnej;

5) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

6) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

7) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

8) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

9) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

10) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz działalności gospodarczej;

11) komunikować się i współpracować w zespole;

12) rozwiązywać problemy;

13) podejmować decyzje;

14) doskonalić umiejętności zawodowe;

15) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

16) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw budowlanych;

3) przepisy prawa budowlanego i podatkowego;

4) certyfikaty wyrobów budowlanych;

5) wybrane przepisy prawa pracy;

6) bezpieczeństwo i higiena pracy;

7) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

8) elementy ergonomii;

9) metody poszukiwania pracy;

10) dokumenty związane z zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej;

11) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

12) zasady i metody komunikowania się;

13) elementy socjologii i psychologii pracy;

14) formy doskonalenia zawodowego;

15) zasady udzielania pierwszej pomocy;

16) etyka.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia ogólnobudowlana;

2) pracownia rysunku technicznego;

3) warsztaty szkolne.

Pracownia ogólnobudowlana powinna być wyposażona w:

1) próbki materiałów i wyrobów budowlanych;

2) modele konstrukcji budowlanych;

3) plansze i filmy instruktażowe dotyczące robót montażowych;

4) narzędzia monterskie i sprzęt pomiarowy;

5) dokumentacje budowlano-montażowe;

6) normy i certyfikaty stosowane w budownictwie;

7) Katalogi Nakładów Rzeczowych, cenniki materiałów budowlanych.

Pracownia rysunku technicznego powinna być wyposażona:

1) w stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) we wzory pisma znormalizowanego;

3) w modele figur i brył geometrycznych;

4) w normy dotyczące zasad sporządzania rysunków;

5) w dokumentacje budowlano-montażowe.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) materiały i wyroby budowlane;

2) elementy konstrukcyjne;

3) łączniki do montażu;

4) narzędzia i sprzęt do robót montażowych;

5) narzędzia i sprzęt do robót murarskich, betoniarskich i ciesielskich;

6) sprzęt i przyrządy pomiarowe;

7) środki ochrony indywidualnej;

8) instrukcje technologiczne;

9) instrukcje obsługi maszyn, urządzeń i sprzętu;

10) warunki techniczne wykonania i odbioru robót.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się - pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego, centrach kształcenia ustawicznego, przedsiębiorstwach prefabrykacji oraz przedsiębiorstwach budowlano-montażowych.

Załącznik nr 5

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OBUWNIK

SYMBOL CYFROWY 744[02]

I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) dobierać materiały obuwnicze do realizacji określonych zadań;

2) użytkować oraz dokonywać konserwacji maszyn i urządzeń obuwniczych;

3) posługiwać się przyrządami pomiarowymi i kontrolnymi, interpretować wyniki pomiarów;

4) odczytywać oraz sporządzać schematy, rysunki i opisy technologiczne;

5) stosować metody i techniki rozkroju materiałów obuwniczych;

6) dobierać i stosować techniki obróbki elementów obuwia;

7) wykonywać i oceniać podstawowe połączenia elementów obuwia;

8) stosować różne metody wytwarzania cholewek;

9) stosować różne systemy i techniki ćwiekowania;

10) stosować różne systemy i techniki montażu obuwia;

11) dobierać oraz stosować metody i środki wykończania obuwia;

12) klasyfikować i oceniać jakość obuwia;

13) stosować zasady pakowania, przechowywania i transportu wyrobów obuwniczych;

14) określać zapotrzebowanie materiałowe;

15) sporządzać prostą kalkulację kosztów;

16) wykonywać obuwie i usługi naprawcze na indywidualne zlecenia;

17) organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

18) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

19) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

20) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

21) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

22) korzystać z różnych źródeł informacji w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

23) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

24) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie procesu kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie obuwnik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wytwarzania obuwia metodami przemysłowymi i warsztatowymi;

2) dokonywania konserwacji maszyn i urządzeń obuwniczych;

3) prowadzenia dokumentacji produkcyjnej, ewidencyjnej i rozliczeniowej;

4) wykonywania napraw i renowacji obuwia;

5) prowadzenia działalności wytwórczej i usługowej.

II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) konstrukcja wyrobu;

2) technologia wytwarzania obuwia;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: KONSTRUKCJA WYROBU

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) klasyfikować obuwie według rozwiązań konstrukcyjnych i materiałowych;

2) określać zasady konstruowania obuwia zgodnie z anatomią i fizjologią stopy;

3) dobierać kopyta do różnych typów i systemów montażu obuwia;

4) stosować obowiązujące miary stóp, przeliczenia numeracji kopyt i obuwia;

5) rozróżniać części składowe obuwia;

6) określać ogólne zasady projektowania i konstruowania obuwia;

7) określać cechy i współzależność barw w projektowaniu wyrobów obuwniczych;

8) wykonywać szkice elementów, półproduktów i typów obuwia;

9) wykonywać szkice obuwia w różnych kompozycjach kolorystycznych;

10) wykonywać szkice przekrojów obuwia montowanego różnymi systemami;

11) odczytywać rysunki wykonawcze elementów, półproduktów i wyrobów obuwniczych;

12) rozróżniać materiały podstawowe i pomocnicze stosowane w obuwnictwie;

13) określać wymagania techniczne i przetwórcze dla skór, tworzyw skóropodobnych oraz materiałów włókienniczych na cholewki;

14) określać wymagania techniczne i przetwórcze dla skór i innych materiałów na spody obuwia;

15) określać parametry techniczne materiałów pomocniczych stosowanych w produkcji obuwia;

16) kwalifikować wady materiałów jako dopuszczalne i niedopuszczalne;

17) dobierać materiały podstawowe i pomocnicze, półprodukty oraz środki wykończeniowe w zależności od konstrukcji, typu, przeznaczenia i techniki wytwarzania obuwia;

18) oceniać jakość materiałów obuwniczych;

19) odczytywać cechy identyfikacyjne elementów, półproduktów i wyrobów obuwniczych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) charakterystyka i klasyfikacja obuwia;

2) wybrane zagadnienia z anatomii i fizjologii kończyny dolnej;

3) pomiary antropometryczne;

4) budowa i podział kopyt;

5) wielkości kopyt i obuwia, przeliczanie miar długości;

6) części składowe obuwia i ich charakterystyka;

7) podstawy projektowania i konstruowania obuwia;

8) szkicowanie i wymiarowanie elementów;

9) projektowanie podstawowych typów i systemów obuwia;

10) kolorystyka w projektowaniu obuwia;

11) rysunki wykonawcze i złożeniowe;

12) materiały podstawowe i pomocnicze stosowane w obuwnictwie;

13) skóry miękkie;

14) skóry twarde;

15) tworzywa skóropodobne;

16) materiały włókiennicze;

17) materiały nieskórzane na podpodeszwy, zakładki i podnoski;

18) tworzywa sztuczne i gumy na elementy spodów obuwia;

19) materiały i środki do łączenia elementów wierzchów i spodów obuwia;

20) materiały i elementy zdobnicze;

21) środki wykończeniowe;

22) metody oceny jakości materiałów obuwniczych;

23) zasady doboru materiałów obuwniczych;

24) cechowanie elementów, półproduktów i wyrobów obuwniczych.

BLOK: TECHNOLOGIA WYTWARZANIA OBUWIA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) klasyfikować maszyny i urządzenia produkcyjne;

2) rozróżniać części maszyn;

3) wyjaśniać zasady działania maszyn i mechanizmów;

4) wyjaśniać działanie pomp, sprężarek, wentylatorów;

5) rozróżniać napędy maszyn obuwniczych;

6) odczytywać rysunki elementów maszyn oraz schematy mechaniczne;

7) posługiwać się Dokumentacją Techniczno-Ruchową (DTR) oraz instrukcjami obsługi maszyn;

8) dobierać maszyny, urządzenia i narzędzia do określonych operacji technologicznych;

9) oceniać stan techniczny maszyn i urządzeń;

10) przestrzegać zasad eksploatacji maszyn i urządzeń;

11) stosować przyrządy kontrolno-pomiarowe;

12) przygotowywać materiały do rozkroju;

13) rozróżniać techniki rozkroju materiałów;

14) wycinać ręcznie i maszynowo elementy obuwia;

15) klasyfikować odpady technologiczne;

16) cechować elementy obuwia określonymi wyznacznikami;

17) określać metody i techniki obróbki elementów obuwia;

18) stosować różne techniki obróbki elementów;

19) określać podstawowe metody łączenia elementów obuwia;

20) dobierać połączenia w zależności od typu i konstrukcji wyrobu oraz stosowanych materiałów;

21) stosować różne techniki połączeń;

22) określać technikę i technologię wytwarzania cholewek;

23) wykonywać cholewki różnymi technikami;

24) interpretować zjawiska fizyczne procesu ćwiekowania i utrwalania kształtu cholewek;

25) charakteryzować systemy ćwiekowania;

26) dobierać optymalne rozwiązania technologiczne procesu ćwiekowania;

27) dokonywać ćwiekowania cholewek różnymi technikami;

28) utrwalać kształt zaćwiekowanych cholewek;

29) określać procesy montażu obuwia różnymi systemami;

30) wykonywać operacje technologiczne montażu obuwia różnymi technikami;

31) określać metody i techniki wykończania obuwia;

32) wykonywać operacje i zabiegi technologiczne związane z wykończaniem obuwia;

33) oceniać jakość półproduktów i wyrobów obuwniczych;

34) dokonywać klasyfikacji obuwia;

35) pakować obuwie zgodnie z obowiązującymi zasadami i wymaganiami odbiorcy;

36) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) maszyny i urządzenia obuwnicze, kryteria podziału;

2) części maszyn;

3) mechanizmy maszyn i urządzeń obuwniczych;

4) budowa, zasady eksploatacji maszyn i urządzeń;

5) rysunki części maszyn, schematy mechaniczne;

6) Dokumentacja Techniczno-Ruchowa (DTR);

7) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;

8) rozkrój materiałów obuwniczych;

9) oznaczanie i kompletowanie elementów obuwia;

10) obróbka i wytwarzanie elementów obuwia;

11) metody i techniki łączenia elementów;

12) wytwarzanie cholewek;

13) ćwiekowanie i stabilizacja kształtu cholewek;

14) montaż obuwia;

15) wykończanie półproduktów i wyrobów obuwniczych;

16) kontrola jakości;

17) pakowanie obuwia;

18) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz działalności gospodarczej;

3) charakteryzować struktury organizacyjne zakładów i wydziałów produkcyjnych;

4) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

5) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

6) komunikować się i współpracować z zespołem;

7) rozwiązywać problemy;

8) podejmować decyzje;

9) posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną;

10) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

11) określać rodzaje kosztów prowadzenia działalności produkcyjnej i usługowej;

12) sporządzać kalkulację kosztów produkcji wyrobów i wykonywanych usług;

13) rozliczać ilość i wartość pobranych materiałów, wyprodukowanych wyrobów i zrealizowanych usług;

14) prowadzić ewidencję przychodów i rozchodów;

15) określać ceny sprzedaży wyrobów oraz ceny usług z uwzględnieniem narzutów i podatków;

16) wykonywać pracę zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisami ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

17) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

18) korzystać z literatury technicznej i innych źródeł informacji w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

19) doskonalić umiejętności zawodowe;

20) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

21) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) dokumenty związane z zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej;

3) rynek pracy, popyt i podaż;

4) podmioty gospodarcze, struktura organizacyjna;

5) metody poszukiwania pracy;

6) elementy ergonomii;

7) zasady i metody komunikowania się;

8) elementy socjologii i psychologii pracy;

9) dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna;

10) wybrane przepisy prawa pracy;

11) koszty materiałowe, koszty robocizny;

12) produkcja, czynniki produkcji;

13) zasady sporządzania kalkulacji kosztów produkcji i usług;

14) przychody i rozchody;

15) normy przedmiotowe, warunki techniczne i instrukcje związane z przygotowaniem, organizacją i kontrolą procesów produkcyjnych;

16) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

17) organizacja pracy;

18) bezpieczeństwo i higiena pracy;

19) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

20) formy doskonalenia zawodowego;

21) zasady udzielania pierwszej pomocy;

22) etyka.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku;

2) pracownia materiałoznawstwa;

3) pracownia technologii produkcji obuwia;

4) warsztaty szkolne.

Pracownia rysunku powinna być wyposażona w:

1) materiały rysunkowe i malarskie;

2) modele brył i figur geometrycznych;

3) modele różnego typu obuwia;

4) elementy składowe obuwia;

5) podstawowe typy obuwia i ich przekroje;

6) kopyta i kopie zewnętrzne kopyt;

7) szablony i wykrojniki części obuwia;

8) części maszyn;

9) schematy maszyn i urządzeń;

10) schematy systemów montażu obuwia;

11) dokumentację konstrukcyjną i technologiczną;

12) programy komputerowe wspomagające sporządzanie dokumentacji rysunkowej;

13) normy rysunkowe;

14) katalogi wyrobów obuwniczych.

Pracownia materiałoznawstwa powinna być wyposażona w:

1) próbki materiałów podstawowych i pomocniczych;

2) aparaturę i przyrządy pomiarowe do badania materiałów obuwniczych;

3) normy jakości materiałów i wyrobów obuwniczych;

4) tablice, foliogramy, fazogramy:

a) topograficzna i histologiczna budowa skóry,

b) proces wyprawy skóry,

c) proces produkcji materiałów włókienniczych, tworzyw skóropochodnych i innych materiałów,

d) wady i uszkodzenia materiałów obuwniczych,

e) struktura i przekroje materiałów;

5) filmy dydaktyczne z zakresu wytwarzania i badania materiałów obuwniczych;

6) aparaturę do pomiaru wytrzymałości materiałów;

7) prasę;

8) wagi analityczne;

9) naczynia laboratoryjne;

10) programy komputerowe do obróbki wyników pomiarów.

Pracownia technologii produkcji obuwia powinna być wyposażona w:

1) próbki skór i innych materiałów na wierzchy i spody obuwia;

2) narzędzia i przyrządy stosowane w procesie wytwarzania;

3) typy obuwia, modele obuwia i części składowych;

4) materiały ilustrujące wykonanie operacji technologicznych;

5) dokumentacje technologiczne;

6) zestawy norm dotyczących procesów produkcyjnych oraz badań jakości półproduktów i wyrobów obuwniczych;

7) przyrządy i urządzenia pomiarowe;

8) oprogramowanie komputerowe wspomagające proces wytwarzania obuwia;

9) rysunki i schematy:

a) kierunki najmniejszej ciągliwości materiałów,

b) optymalne układy elementów obuwia dla różnych rodzajów skór i innych materiałów,

c) oznaczanie i cechowanie obuwia i elementów obuwia,

d) układ kostny,

e) mięśnie i stawy stóp,

f) poprzeczne i podłużne sklepienia stóp,

g) fazy chodu,

h) obrysy stóp;

10) elementy obuwia różnych typów i systemów;

11) przekroje obuwia;

12) elementy spodów obuwia;

13) frezy, szczotki i tarcze stosowane w obróbce wiórowej;

14) wzorce szwów i ściegów;

15) cholewki różnych typów, części składowe;

16) kopyta i urządzenia produkcyjne stosowane w fazie montażu i wykończania obuwia;

17) wzorce wykonania operacji technologicznych;

18) elementy, półprodukty oraz obuwie z typowymi i niedopuszczalnymi wadami materiałowymi i produkcyjnymi;

19) dokumentacje planowania i rozliczania produkcji;

20) części maszyn, połączenia, mechanizmy;

21) schematy napędów i układów kinematycznych;

22) mechanizmy robocze maszyn i urządzeń;

23) filmy dydaktyczne dotyczące obsługi maszyn i urządzeń;

24) prospekty i katalogi;

25) instrukcje obsługi, konserwacji oraz naprawy maszyn i urządzeń;

26) instrukcje stosowania klejów i środków wykończalniczych;

27) wzory opakowań jednostkowych i zbiorczych.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) maszyny i urządzenia do wytwarzania różnych typów obuwia w podstawowych systemach:

a) maszyny i urządzenia do rozkroju materiałów,

b) maszyny i urządzenia do obróbki i przygotowania elementów,

c) maszyny i urządzenia do montażu i wykończania obuwia;

2) urządzenia i przyrządy kontrolno-pomiarowe.

W warsztatach szkolnych należy wyodrębnić działy: rozkroju materiałów na elementy wierzchu i spodu obuwia, obróbki elementów, wytwarzania półproduktów, montażu cholewek, montażu i wykończania obuwia, kontroli jakości.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego.

W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach i warsztatach szkolnych oraz w przedsiębiorstwach produkcyjnych i zakładach rzemieślniczych.

Załącznik nr 6

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR OBRABIAREK SKRAWAJĄCYCH

SYMBOL CYFROWY 722[02]

I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) posługiwać się dokumentacją technologiczną, instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń, normami i poradnikami;

2) wykonywać szkice części maszyn;

3) określać kolejność operacji i zabiegów dla typowych procesów technologicznych obróbki skrawaniem;

4) dobierać narzędzia skrawające do wykonywania operacji technologicznych na obrabiarkach konwencjonalnych i sterowanych numerycznie CNC (Computerized Numerical Control);

5) wykonywać podstawowe obliczenia niezbędne do przygotowania obrabiarek skrawających do planowanej obróbki;

6) dobierać wartości parametrów toczenia, frezowania, wiercenia, szlifowania i wytaczania;

7) dobierać oprzyrządowanie technologiczne obrabiarek skrawających konwencjonalnych i sterowanych numerycznie;

8) przygotowywać obrabiarki skrawające konwencjonalne i sterowane numerycznie do planowanej obróbki;

9) dobierać materiały eksploatacyjne;

10) toczyć, frezować, wiercić, szlifować, wytaczać w zakresie podstawowych operacji;

11) opracowywać przebieg wykonania operacji obróbki skrawaniem na obrabiarkach sterowanych numerycznie;

12) czytać program obróbki skrawaniem na obrabiarki sterowane numerycznie CNC oraz wprowadzać niezbędne korekty;

13) przygotowywać obrabiarki CNC do realizacji programu obróbki;

14) realizować program obróbki na tokarce i frezarce CNC;

15) wykonywać podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej;

16) określać stan narzędzi skrawających;

17) rozpoznawać podstawowe błędy obróbki i zapobiegać ich powstawaniu;

18) dobierać przyrządy pomiarowe, z uwzględnieniem wymaganej dokładności wykonania przedmiotu;

19) przeprowadzać kontrolę międzyoperacyjną i końcową;

20) przeprowadzać konserwację obrabiarek skrawających, oprzyrządowania i narzędzi skrawających oraz przyrządów pomiarowych;

21) wykonywać rozliczenie kosztów wyrobów i usług;

22) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

23) organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

24) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

25) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

26) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

27) korzystać z różnych źródeł informacji w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

28) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

29) planować działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie procesu kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator obrabiarek skrawających powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) przygotowywania obrabiarek skrawających ogólnego przeznaczenia do planowanej obróbki;

2) wykonywania obróbki na obrabiarkach ogólnego przeznaczenia;

3) przygotowywania obrabiarki CNC do planowanej obróbki;

4) przygotowywania obrabiarki CNC do realizacji programu obróbki;

5) przeprowadzania programu obróbki na obrabiarkach CNC;

6) wykonywania konserwacji obrabiarek skrawających do metalu;

7) przeprowadzania kontroli jakości wyrobów wykonanych w procesach obróbki.

3. Zawód operator obrabiarek skrawających jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) tokarstwa;

2) frezerstwa;

3) szlifierstwa;

4) wytaczarstwa;

5) programowania i obsługi obrabiarek sterowanych numerycznie.

II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) techniczne podstawy zawodu;

2) technologia obróbki skrawaniem;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) czytać schematy mechaniczne i elektryczne;

2) czytać rysunki wykonawcze i złożeniowe;

3) czytać dokumentację technologiczną procesów obróbkowych: karty technologiczne, instrukcje obróbki i instrukcje uzbrojenia obrabiarki;

4) szkicować elementy maszyn w rzutach prostokątnym i aksonometrycznym;

5) szkicować w uproszczeniu typowe części maszyn;

6) wymiarować szkice i rysunki zgodnie z obowiązującymi zasadami;

7) rozpoznawać na szkicu oznaczenie sposobu ustalenia i zamocowania przedmiotu;

8) wykonywać rysunki części maszyn o małym stopniu złożoności z wykorzystaniem programu CAD;

9) obliczać pracę, moc, moment obrotowy, prędkość obrotową i sprawność;

10) wykonywać podstawowe obliczenia wytrzymałościowe;

11) rozróżniać rodzaje łożysk, sprzęgieł i hamulców, przekładnie mechaniczne i mechanizmy w obrabiarkach i urządzeniach;

12) obliczać przełożenie przekładni: ciernych, pasowych, łańcuchowych i zębatych;

13) rozróżniać elementy napędów hydraulicznych, pneumatycznych, elektrycznych oraz określać ich przeznaczenie;

14) rozróżniać i określać przeznaczenie maszyn i urządzeń transportu wewnątrzzakładowego;

15) rozróżniać właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowanych w budowie maszyn;

16) dobierać materiały konstrukcyjne, narzędziowe i eksploatacyjne;

17) obliczać wymiary graniczne, tolerancje, luzy graniczne pasowania;

18) wykonywać pomiary warsztatowe;

19) wyjaśniać proces obróbki skrawaniem;

20) dobierać narzędzia do obróbki, naddatki na obróbkę, parametry skrawania;

21) wykonywać w zakresie podstawowym: trasowanie, przecinanie, gięcie, prostowanie, piłowanie, wiercenie, pogłębianie, rozwiercanie, gwintowanie, skrobanie, docieranie i polerowanie;

22) wyjaśniać proces obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;

23) rozróżniać cechy charakterystyczne odlewnictwa, obróbki plastycznej i spajania metali;

24) wykonywać podstawowe połączenia rozłączne i nierozłączne części maszyn;

25) wyjaśniać procesy tarcia, zużycia części maszyn oraz korozji metali;

26) obsługiwać narzędzia ręczne z napędem elektrycznym i pneumatycznym;

27) konserwować przyrządy pomiarowe, narzędzia skrawające oraz narzędzia ręczne z napędem elektrycznym;

28) posługiwać się normami technicznymi, poradnikami, katalogami oraz literaturą zawodową;

29) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) zasady tworzenia rysunku technicznego;

2) zasady szkicowania;

3) zasady rzutowania prostokątnego i aksonometrycznego;

4) zasady wymiarowania;

5) zasady wykonywania widoków i przekrojów;

6) uproszczenia rysunkowe;

7) schematy mechaniczne, elektryczne, hydrauliczne i pneumatyczne;

8) rysunki wykonawcze, złożeniowe, operacyjne i zabiegowe;

9) oznaczanie tolerancji i pasowań, chropowatości i falistości powierzchni;

10) wykonywanie rysunków części maszyn za pomocą programów CAD;

11) archiwizacja rysunków;

12) podstawy mechaniki: siła, tarcie, moment siły, siły bezwładności, drgania mechaniczne, energia, praca, moc, sprawność;

13) podstawy wytrzymałości materiałów: naprężenia i odkształcenia, prawo Hooke'a, naprężenia dopuszczalne, podstawowe przypadki obciążeń elementów konstrukcyjnych;

14) połączenia rozłączne i nierozłączne;

15) elementy podatne;

16) osie, wały i łożyska;

17) sprzęgła i hamulce;

18) przekładnie zębate i cięgnowe;

19) napęd hydrauliczny, pneumatyczny i elektryczny;

20) maszyny i urządzenia transportu wewnątrzzakładowego;

21) materiały konstrukcyjne, narzędziowe, eksploatacyjne;

22) podstawy obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;

23) odlewnictwo;

24) obróbka plastyczna;

25) spajanie metali;

26) tolerancje, pasowania i chropowatość powierzchni;

27) pomiary warsztatowe;

28) trasowanie;

29) obróbka ręczna;

30) podstawy obróbki skrawaniem;

31) sposoby maszynowej obróbki wiórowej;

32) tarcie i smarowanie;

33) zużycie części maszyn;

34) korozja metali i powłoki ochronne;

35) fizykochemiczne podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń;

36) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa oraz ochrona środowiska.

BLOK: TECHNOLOGIA OBRÓBKI SKRAWANIEM

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować proces produkcyjny i technologiczny;

2) charakteryzować obróbkę zgrubną, kształtującą, wykańczającą;

3) ustalać kolejność operacji i zabiegów w procesie technologicznym obróbki: wałka, tulei, tarczy, korpusu;

4) dobierać nóż tokarski i wartość parametrów skrawania do toczenia wzdłużnego, poprzecznego, przecinania, wytaczania i obróbki gwintów;

5) dobierać frez i wartość parametrów skrawania w zależności od kształtu powierzchni frezowanej, typu frezarki i uchwytu narzędziowego;

6) dobierać ściernicę i wartość parametrów skrawania w zależności od kształtu i materiału obrabianej części oraz typu szlifierki;

7) dobierać wiertło i wartość parametrów skrawania w zależności od głębokości wierconego otworu oraz materiału obrabianego;

8) dobierać wartość parametrów skrawania z tablic i nomogramów podczas toczenia, frezowania i szlifowania, w zależności od mocy obrabiarki, materiału obrabianego oraz dokładności obróbki;

9) charakteryzować napęd elektryczny i hydrauliczny obrabiarek;

10) wyjaśniać sterowanie przebiegiem pracy obrabiarek;

11) wyjaśniać budowę i zasadę działania mechanizmów obrabiarek skrawających;

12) wyjaśniać budowę i zasadę działania: tokarek, frezarek, wiertarek, szlifierek, wytaczarek, strugarek, przeciągarek i obrabiarek do uzębień;

13) dobierać wyposażenie tokarek, frezarek, szlifierek w zależności od rodzaju wykonywanych prac i rodzaju produkcji;

14) przygotowywać obrabiarki skrawające do realizacji zadania obróbkowego;

15) ustawiać i mocować przedmioty obrabiane;

16) wyważać ściernicę tarczową;

17) toczyć, wytaczać, frezować, wiercić i szlifować w zakresie podstawowych operacji;

18) dokonywać podziału zwykłego i sprzężonego na podzielnicy;

19) opracowywać program obróbki przedmiotu na obrabiarkę CNC;

20) generować program obróbki konturu przedmiotu z wykorzystaniem edytora sterownika obrabiarki CNC;

21) rozpoznawać informacje zawarte w programie sterującym, poprawność programu głównego i podprogramów obróbki części na obrabiarkę sterowaną numerycznie CNC;

22) wprowadzać niezbędne korekty do programu sterowania numerycznego obrabiarki;

23) wprowadzać program obróbki do sterownika obrabiarki i przeprowadzać w nim symulację;

24) realizować bezkolizyjnie program obróbki przedmiotu na frezarce lub tokarce sterowanej numerycznie;

25) określać przyczyny nieprawidłowego zużywania się ostrzy narzędzi skrawających;

26) określać wpływ parametrów obróbki skrawaniem na chropowatość obrabianej powierzchni;

27) wykonywać pomiary błędów kształtu obrabianego przedmiotu oraz wskazywać przyczynę ich powstawania;

28) przeprowadzać kontrolę techniczną wykonanego przedmiotu;

29) utrzymywać w czystości i konserwować obrabiarki skrawające, oprzyrządowanie i narzędzia skrawające;

30) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) proces produkcyjny, technologiczny, dokumentacja technologiczna;

2) podstawy teorii skrawania;

3) uchwyty obróbkowe;

4) urządzenia podziałowe;

5) napędy obrabiarek;

6) mechanizmy obrabiarek;

7) sterowanie obrabiarek;

8) klasyfikacja oraz cechy techniczno-użytkowe obrabiarek;

9) tokarki, rodzaje, budowa oraz typowe prace wykonywane na tokarkach;

10) frezarki, rodzaje, budowa oraz typowe prace wykonywane na frezarkach;

11) szlifierki, rodzaje, budowa oraz typowe prace wykonywane na szlifierkach;

12) obrabiarki sterowane numerycznie, rodzaje, budowa, systemy sterowania;

13) programowanie i obsługa obrabiarek sterowanych numerycznie CNC;

14) strugarki;

15) przeciągarki;

16) przecinarki;

17) obrabiarki zespołowe;

18) zautomatyzowane linie obróbki, elastyczne systemy obróbkowe;

19) obrabiarki do uzębień;

20) technologia obróbki wałków, tulei, tarcz, korpusów;

21) technologia obróbki gwintów;

22) technologia obróbki kół zębatych;

23) zasady eksploatacji obrabiarek skrawających;

24) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa oraz ochrona środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wykonywać pracę zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisami ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

3) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

4) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

5) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

6) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

7) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz działalności gospodarczej;

8) sporządzać kalkulację kosztów pracy i materiałów;

9) komunikować się i współpracować w zespole;

10) rozwiązywać problemy;

11) podejmować decyzje;

12) doskonalić umiejętności zawodowe;

13) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

14) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higiena pracy;

2) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

3) elementy ergonomii;

4) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

5) metody poszukiwania pracy;

6) wybrane przepisy prawa pracy;

7) dokumenty związane z zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej;

8) podejmowanie działalności gospodarczej;

9) wycena kosztów pracy i materiałów;

10) zasady i metody komunikowania się;

11) elementy socjologii i psychologii pracy;

12) formy doskonalenia zawodowego;

13) zasady udzielania pierwszej pomocy;

14) etyka.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku technicznego i maszynoznawstwa;

2) pracownia komputerowa;

3) pracownia technologii;

4) pracownia programowania i obsługi obrabiarek sterowanych numerycznie;

5) warsztaty szkolne.

Pracownia rysunku technicznego i maszynoznawstwa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) zestaw modeli wspomagających kształtowanie wyobraźni przestrzennej;

3) eksponaty i modele części maszyn;

4) modele przekładni zębatych, cięgnowych;

5) modele sprzęgieł, hamulców;

6) modele maszyn i urządzeń;

7) modele urządzeń dźwigowych;

8) modele urządzeń chwytających;

9) zestaw połączeń rozłącznych i nierozłącznych;

10) PN-ISO, ISO;

11) przykładowe dokumentacje techniczne;

12) katalogi typowych części maszyn, podzespołów i zespołów.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) drukarki;

3) ploter;

4) pakiet programów biurowych;

5) programy do komputerowego wspomagania projektowania typu CAD.

Pracownia technologii powinna być wyposażona w:

1) przyrządy pomiarowe;

2) narzędzia do obróbki ręcznej;

3) narzędzia do obróbki mechanicznej skrawaniem;

4) modele mechanizmów i zespołów obrabiarek;

5) mikroskop warsztatowy;

6) małą tokarkę i frezarkę z kompletem uchwytów i narzędzi skrawających;

7) dokumentacje technologiczne, Dokumentacje Techniczno-Ruchowe (DTR);

8) PN-ISO, ISO, poradniki.

Pracownia programowania i obsługi obrabiarek sterowanych numerycznie powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) drukarki;

3) programy CAD;

4) programy do symulacji pracy obrabiarki CNC;

5) tokarkę CNC;

6) frezarkę CNC.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) przyrządy pomiarowe;

2) narzędzia do obróbki ręcznej;

3) narzędzia do obróbki mechanicznej skrawaniem;

4) urządzenia do obróbki cieplnej;

5) obrabiarki do metalu;

6) Dokumentacje Techniczno-Ruchowe (DTR);

7) katalog narzędzi;

8) PN-ISO, ISO.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego, centrach kształcenia ustawicznego, w przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych branży mechanicznej oraz działach naprawczych przedsiębiorstw innych branż.

Załącznik nr 7

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ARCHIWISTA

SYMBOL CYFROWY 348[02]

I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) posługiwać się terminologią z zakresu archiwistyki, archiwoznawstwa oraz archiwalnej informacji naukowej;

2) stosować przepisy prawa konstytucyjnego i administracyjnego;

3) posługiwać się przepisami regulującymi zadania i organizację archiwum zakładowego i składnicy akt;

4) posługiwać się współczesnymi systemami obiegu i zarządzania dokumentacją;

5) organizować i prowadzić archiwum zakładowe oraz składnicę akt;

6) gromadzić, przechowywać, opracowywać, udostępniać i zabezpieczać dokumentację;

7) opracowywać materiały archiwalne z wykorzystaniem różnych nośników informacji;

8) popularyzować dokumentację gromadzoną w archiwach;

9) wykorzystywać specjalistyczne programy komputerowe;

10) stosować tradycyjne i elektroniczne archiwalne systemy ewidencyjne;

11) przestrzegać przepisów dotyczących dostępu do informacji chronionych prawem;

12) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej w zakresie usług archiwalnych;

13) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

14) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

15) organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

16) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

17) stosować przepisy prawa w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

18) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

19) kierować zespołem pracowników;

20) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik archiwista powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) zakładania, organizowania i prowadzenia archiwum zakładowego;

2) gromadzenia, przechowywania i udostępniania zasobu archiwalnego;

3) opracowywania zasobu archiwalnego;

4) klasyfikowania i kwalifikowania dokumentacji archiwalnej;

5) opracowywania inwentarza książkowego;

6) obsługiwania komputerowego systemu informacji archiwalnej;

7) zabezpieczania dokumentacji archiwalnej;

8) popularyzowania materiałów archiwalnych;

9) zarządzania dokumentacją w kancelariach urzędów i innych jednostkach organizacyjnych.

II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) metody i organizacja pracy;

2) podstawy prawno-ustrojowe państwa polskiego;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: METODY I ORGANIZACJA PRACY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować organizację państwowej służby archiwalnej;

2) posługiwać się terminologią z zakresu archiwistyki;

3) stosować przepisy prawa obowiązujące w państwowej służbie archiwalnej;

4) charakteryzować systemy kancelaryjne;

5) określać zakres działalności archiwów państwowych;

6) opracowywać materiały archiwalne;

7) sporządzać inwentarz kartkowy;

8) sporządzać inwentarz książkowy;

9) sporządzać wstęp do inwentarza;

10) sporządzać instrukcję archiwalną;

11) posługiwać się instrukcją kancelaryjną i archiwalną oraz wykazem akt;

12) oceniać dokumentację archiwalną;

13) przeprowadzać brakowanie dokumentacji niearchiwalnej;

14) przygotowywać materiały archiwalne do przekazania archiwum państwowemu;

15) sporządzać ewidencję zasobu archiwum zakładowego;

16) udzielać konsultacji w zakresie przygotowania i przekazania dokumentacji do archiwum;

17) zabezpieczać i udostępniać zasoby archiwalne;

18) przygotowywać dokumentację do przekazania do archiwum zakładowego oraz składnicy akt;

19) organizować archiwum zakładowe oraz składnicę akt;

20) wykorzystywać archiwalne systemy informacyjne;

21) popularyzować zasoby archiwalne;

22) posługiwać się urządzeniami technicznymi stosowanymi w archiwach;

23) charakteryzować zasoby krajowych archiwów centralnych;

24) określać zakres prac archiwalnych w kancelarii urzędu;

25) nawiązywać współpracę z archiwami i instytucjami gromadzącymi materiały archiwalne.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) organizacja i zadania państwowej służby archiwalnej;

2) podstawowe pojęcia, zasady i normy archiwalne;

3) przepisy prawa dotyczące archiwów;

4) prace archiwalne w kancelarii urzędu;

5) ustawodawstwo archiwalne;

6) klasyfikacja i kwalifikacja materiałów archiwalnych;

7) system informacji w archiwach;

8) metody opracowywania materiałów archiwalnych;

9) ocena archiwalna dokumentacji;

10) organizacja i zadania archiwum zakładowego oraz składnicy akt;

11) udostępnianie i popularyzacja zasobu archiwalnego;

12) system informacyjno-wyszukiwawczy;

13) zasoby centralnych archiwów w Polsce;

14) współpraca archiwów zakładowych z państwową służbą archiwalną.

BLOK: PODSTAWY PRAWNO-USTROJOWE PAŃSTWA POLSKIEGO

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wykorzystywać wiedzę dotyczącą zasad ustroju oraz struktury organizacyjnej władz na ziemiach polskich w XIX i XX wieku;

2) określać wpływ przemian administracyjnych i terytorialnych państwa na kształtowanie i narastanie narodowego zasobu archiwalnego;

3) określać organizację oraz rodzaje działalności administracji rządowej i samorządowej;

4) charakteryzować podział terytorialno-administracyjny państwa;

5) posługiwać się terminologią z zakresu prawa konstytucyjnego i administracyjnego;

6) korzystać ze źródeł prawa konstytucyjnego i administracyjnego.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) ustrój i struktura organizacyjna władz na ziemiach polskich w XIX i XX wieku;

2) zasady ustroju II Rzeczypospolitej;

3) ustrój Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej;

4) zmiany ustrojowe w Polsce po 1989 r.;

5) prawo konstytucyjne i administracyjne.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się terminologią z zakresu archiwistyki, archiwoznawstwa oraz archiwalnej informacji naukowej;

2) charakteryzować systemy informacyjne dotyczące nauki, administracji i gospodarki;

3) charakteryzować krajową infrastrukturę informacyjną;

4) charakteryzować i klasyfikować źródła informacji;

5) posługiwać się archiwalnym systemem ewidencyjno-informacyjnym;

6) stosować różne formy udostępniania informacji;

7) posługiwać się edytorami tekstów i arkuszami kalkulacyjnymi;

8) wprowadzać i modyfikować informacje w bazie danych;

9) wyszukiwać i sortować informacje w bazie danych;

10) obsługiwać biurowe urządzenia techniczne;

11) wykonywać prace kancelaryjne;

12) obsługiwać interesantów;

13) sporządzać odpisy i wypisy z dokumentów;

14) sporządzać pisma urzędowe;

15) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

16) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw usługowych;

17) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

18) sporządzać budżet i planować rozwój firmy;

19) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

20) stosować prawa dotyczące działalności zawodowej;

21) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

22) sporządzać dokumenty związane z zatrudnieniem;

23) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

24) prowadzić negocjacje;

25) rozwiązywać problemy w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

26) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

27) wykonywać pracę zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisami ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

28) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

29) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

30) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do realizacji zadań zawodowych;

31) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

32) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

33) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) terminologia informacyjna;

2) organizacje i systemy informacyjne krajowe i międzynarodowe;

3) klasyfikacje źródeł informacji;

4) metodyka tworzenia opracowań informacyjnych;

5) archiwalny system ewidencyjno-informacyjny;

6) edytory tekstów i arkusze kalkulacyjne;

7) zasady budowy baz danych;

8) administrowanie bazami danych;

9) praca biurowa;

10) obsługa interesantów;

11) odpisy i wpisy z dokumentów;

12) pisma urzędowe;

13) gospodarka rynkowa;

14) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw usługowych;

15) dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

16) struktura budżetu;

17) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

18) wybrane przepisy prawa pracy;

19) przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

20) metody poszukiwania pracy;

21) dokumenty związane z zatrudnieniem;

22) zasady i metody komunikowania się;

23) elementy socjologii i psychologii pracy;

24) bezpieczeństwo i higiena pracy;

25) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

26) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

27) elementy ergonomii;

28) język obcy zawodowy w zakresie czterech kompetencji językowych;

29) formy doskonalenia zawodowego;

30) zasady udzielania pierwszej pomocy;

31) etyka.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia archiwalna;

2) pracownia komputerowa;

3) pracownia języka obcego.

Pracownia archiwalna powinna być wyposażona:

1) w kopie dokumentów sporządzonych na różnych nośnikach informacji;

2) we wzory archiwalnych pomocy ewidencyjno-informacyjnych:

a) inwentarze,

b) przewodniki,

c) informatory,

d) katalogi,

e) indeksy,

f) karty inwentarzowe,

g) druki i formularze;

3) w przyrządy pomiarowe:

a) higrometry,

b) termometry;

4) w pudła, obwoluty, teczki do zabezpieczania materiałów archiwalnych.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) pakiet programów biurowych;

3) specjalistyczne oprogramowanie;

4) drukarki;

5) skaner.

Pracownia języka obcego powinna być wyposażona w:

1) zestawy taśm audio z nagranymi tekstami;

2) plansze: odmiany czasowników, rzeczowników, wyjątki;

3) publikacje, informatory archiwalne;

4) kserokopie akt w języku obcym.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego.

W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach szkolnych oraz różnego typu archiwach.

Załącznik nr 8

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK HOTELARSTWA

SYMBOL CYFROWY 341[O4]

I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku realizacji kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) stosować przepisy prawa dotyczące usług hotelarskich;

2) stosować zasady i instrumenty marketingu w działalności hotelarskiej;

3) obsługiwać gościa hotelowego na różnych stanowiskach pracy;

4) stosować zasady organizacji pracy w obiekcie hotelarskim lub innym obiekcie, w którym świadczone są usługi hotelarskie;

5) obsługiwać kongresy, konferencje, zjazdy oraz imprezy okolicznościowe;

6) planować wyposażenie wnętrz różnych obiektów hotelarskich lub innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie;

7) współpracować z firmami świadczącymi usługi turystyczne;

8) prowadzić korespondencję i obsługiwać sprzęt biurowy;

9) ewidencjonować i rozliczać konta księgowe;

10) sporządzać dokumentację księgową;

11) sporządzać sprawozdania finansowe;

12) organizować usługi gastronomiczne;

13) stosować różne formy obsługi konsumenta;

14) postępować zgodnie z zasadami etyki i kultury zawodu;

15) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

16) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

17) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

18) organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

19) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej;

20) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

21) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

22) korzystać z różnych źródeł informacji oraz doradztwa specjalistycznego w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

23) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik hotelarstwa powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) oferowania usług hotelarskich;

2) sprzedawania usług hotelarskich;

3) obsługiwania klientów w obiektach hotelarskich i innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelarskie;

4) utrzymywania czystości i porządku w obiekcie hotelarskim oraz innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelarskie;

5) organizowania usług gastronomicznych w obiekcie hotelarskim i innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelarskie;

6) współpracy z podmiotami świadczącymi usługi turystyczne oraz innymi jednostkami gospodarczymi;

7) promowania usług hotelarskich.

II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) ekonomiczno-prawny;

2) obsługa klienta.

BLOK: EKONOMICZNO-PRAWNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) interpretować podstawowe prawa ekonomiczne;

2) posługiwać się pojęciami ekonomicznymi w zakresie świadczenia usług hotelarskich;

3) wyjaśniać mechanizm funkcjonowania gospodarki rynkowej;

4) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

5) charakteryzować różne rodzaje jednostek gospodarczych oraz oceniać istniejącą konkurencję;

6) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

7) stosować przepisy prawa dotyczące działalności przedsiębiorstwa świadczącego usługi hotelarskie;

8) rozróżniać kompetencje samorządu gospodarczego i stowarzyszeń branżowych;

9) gromadzić informacje na potrzeby prognozowania usług hotelarskich;

10) analizować czynniki wpływające na popyt i podaż usług hotelarskich;

11) określać strategię rozwoju firmy i posługiwać się instrumentami marketingu;

12) klasyfikować usługi hotelarskie jako produkt;

13) ustalać ceny usług hotelarskich;

14) stosować różne formy promocji usług hotelarskich;

15) interpretować treść regulaminu wewnętrznego obowiązującego w obiekcie świadczącym usługi hotelarskie;

16) określać wartość majątku i zobowiązań jednostki gospodarczej;

17) ewidencjonować procesy gospodarcze na kontach bilansowych i niebilansowych;

18) sporządzać dokumentację księgową;

19) sporządzać, rozliczać i księgować listę płac;

20) korzystać z komputerowych programów z zakresu prowadzenia rachunkowości;

21) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

22) pozyskiwać środki finansowe na uruchomienie działalności gospodarczej;

23) przestrzegać zasad etyki;

24) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

25) sporządzać dokumenty związane z zatrudnieniem;

26) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

27) formułować i rozumieć pisemne i ustne wypowiedzi w języku obcym, związane z realizacją zadań zawodowych;

28) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

29) prowadzić negocjacje;

30) rozwiązywać problemy;

31) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

32) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

33) wykonywać pracę zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisami ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

34) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

35) doskonalić własne kwalifikacje zawodowe.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia prawne i ekonomiczne;

2) prawne podstawy świadczenia usług turystycznych;

3) prawa klienta korzystającego z usług hotelarskich zgodnie z obowiązującymi przepisami;

4) kompetencje samorządu gospodarczego i stowarzyszeń branżowych;

5) mechanizm funkcjonowania gospodarki rynkowej;

6) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw usługowych;

7) podstawowe pojęcia z zakresu marketingu;

8) badania marketingowe;

9) cena jako instrument marketingu;

10) formy promocji usług hotelarskich;

11) zasady tworzenia regulaminu hotelowego;

12) normy rachunkowości;

13) system podatkowy;

14) zatrudnienie i płace;

15) majątek i kapitały (fundusze) jednostek gospodarczych;

16) ewidencja księgowa majątku i kapitału jednostek gospodarczych;

17) ewidencja księgowa procesów gospodarczych na kontach niebilansowych;

18) sprawozdawczość finansowa;

19) formy rozliczeń gotówkowych i bezgotówkowych;

20) dokumentacja i ewidencja syntetyczna i analityczna obrotu materiałowego;

21) podejmowanie działalności gospodarczej;

22) dokumenty dotyczące działalności gospodarczej;

23) wybrane przepisy prawa pracy i prawa działalności gospodarczej;

24) metody poszukiwania pracy;

25) dokumenty związane z zatrudnieniem;

26) etyka;

27) język obcy zawodowy w zakresie czterech kompetencji językowych;

28) elementy psychologii i socjologii pracy;

29) zasady komunikowania się;

30) bezpieczeństwo i higiena pracy;

31) ochrona przeciwpożarowa;

32) ochrona środowiska;

33) zasady udzielania pierwszej pomocy;

34) elementy ergonomii;

35) formy doskonalenia zawodowego.

BLOK: OBSŁUGA KLIENTA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu turystyki, hotelarstwa i gastronomii;

2) identyfikować polskie i światowe organizacje hotelarskie;

3) rozróżniać formy zarządzania obiektami hotelarskimi i innymi obiektami, w których świadczone są usługi hotelarskie;

4) określać warunki techniczne, jakie powinien spełniać obiekt hotelarski i inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie;

5) charakteryzować usługi świadczone w różnych rodzajach obiektów hotelarskich i innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelarskie;

6) planować i realizować działania związane z kompleksową obsługą klienta, w tym zameldowanie, zakwaterowanie, wymeldowanie i rozliczenie;

7) wykonywać czynności związane z utrzymaniem porządku i czystości w obiektach hotelarskich i innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelarskie;

8) obsługiwać kongresy, targi, zjazdy oraz imprezy okolicznościowe;

9) określać zakres usług świadczonych przez gastronomię otwartą i zamkniętą;

10) dobierać karty menu zgodnie z potrzebami konsumenta i zasadami racjonalnego żywienia;

11) oceniać dekorację i estetykę podawanych potraw;

12) przygotowywać salę do obsługi różnych przyjęć okolicznościowych;

13) stosować różne techniki obsługi klienta;

14) stosować system rozliczeń kelnerskich;

15) współpracować z podmiotami świadczącymi usługi turystyczne w zakresie kompleksowej obsługi klienta;

16) planować wyposażenie i urządzać wnętrza w różnego rodzaju obiektach hotelarskich i innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelarskie;

17) komunikować się i nawiązywać kontakty z ludźmi;

18) postępować zgodnie z zasadami kultury i etyki;

19) rozwiązywać konflikty na płaszczyźnie pracownik - klient, pracownik - pracownik;

20) prowadzić korespondencję biurową;

21) redagować pisma z zastosowaniem właściwych form i zwrotów;

22) korzystać z komputerowych programów specjalistycznych;

23) stosować komputerowy system rezerwacji miejsc noclegowych oraz rozliczeń usług hotelarskich;

24) obsługiwać sprzęt biurowy: telefon, faks, centralę telefoniczną, dyktafon, kserokopiarkę;

25) organizować stanowisko pracy biurowej zgodnie z wymaganiami ergonomii;

26) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

27) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

28) przestrzegać przepisów sanitarno-epidemiologicznych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) polskie i światowe organizacje hotelarskie;

2) formy zarządzania obiektami hotelarskimi i innymi obiektami, w których świadczone są usługi hotelarskie;

3) standaryzacja obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie;

4) warunki techniczne różnych obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie;

5) rodzaje usług hotelarskich;

6) wybrane zagadnienia z organizacji pracy;

7) administracja w obiektach hotelarskich i innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelarskie;

8) techniki pracy i obsługi klienta;

9) obsługa imprez turystycznych, sportowych i kulturalnych;

10) organizacja przyjęć okolicznościowych;

11) zasady przechowywania produktów spożywczych;

12) zasady podawania i serwowania potraw kuchni różnych narodów;

13) zakres usług świadczonych przez gastronomię otwartą i zamkniętą w zależności od rodzaju i kategorii zakładu;

14) rodzaje kart menu;

15) technika oraz zasady podawania i serwowania potraw i napojów;

16) system rozliczeń kelnerskich;

17) współpraca przedsiębiorstw hotelarskich z organizatorami turystyki;

18) etyka;

19) wpływ kultury osobistej na jakość świadczonych usług;

20) korespondencja biurowa;

21) programy komputerowe wspomagające pracę hotelarską;

22) obsługa sprzętu i urządzeń biurowych;

23) organizacja stanowiska pracy biurowej;

24) elementy ergonomii;

25) zasady udzielania pierwszej pomocy;

26) ochrona środowiska;

27) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej;

28) przepisy sanitarno-epidemiologiczne.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) recepcja;

2) sala obsługi konsumenta;

3) pracownia komputerowa.

Recepcja powinna być wyposażona w:

1) ladę recepcyjną;

2) aparaty telefoniczne;

3) faks;

4) czytnik kart kredytowych;

5) wzory kart i rachunków kredytowych;

6) kartę magnetyczną do drzwi;

7) sprzęt audiowizualny: telewizor, magnetowid, rzutnik pisma, ekran;

8) kasę fiskalną;

9) sejf.

Sala obsługi konsumenta powinna być wyposażona w:

1) stoły i krzesła;

2) bieliznę stołową;

3) zastawę stołową.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) drukarki;

3) pakiet programów biurowych;

4) programy specjalistyczne;

5) telefon z automatyczną sekretarką;

6) faks;

7) dyktafon;

8) kserokopiarkę.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach szkolnych, obiektach hotelarskich i innych obiektach, w których świadczone są usługi hotelarskie, ośrodkach wypoczynkowych, domach akademickich, domach pracy twórczej i uzdrowiskach.

Załącznik nr 9

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK KSIĘGARSTWA

SYMBOL CYFROWY 522[02]

I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) wykorzystywać wiedzę dotyczącą różnych dziedzin nauki, techniki i sztuki;

2) oceniać wydawnictwa książkowe i nieksiążkowe pod względem edytorskim i księgoznawczym;

3) korzystać ze źródeł informacji księgarskiej;

4) klasyfikować asortyment księgarski według układów formalnych i rzeczowych;

5) sporządzać opis bibliograficzny;

6) organizować i prowadzić księgarską działalność handlową;

7) realizować zadania związane z zaopatrzeniem i sprzedażą asortymentu księgarskiego;

8) prowadzić działalność informacyjno-bibliograficzną;

9) stosować różne formy i metody popularyzacji wydawnictw;

10) stosować zasady ekspozycji wydawnictw w witrynach i wnętrzach;

11) podejmować działania reklamowe i marketingowe;

12) prowadzić dokumentację działalności księgarskiej;

13) współpracować z placówkami i instytucjami kulturalno-oświatowymi;

14) przestrzegać przepisów prawa dotyczących realizacji zadań zawodowych;

15) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

16) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

17) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

18) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej;

19) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

20) kierować zespołem pracowników;

21) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

22) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

23) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik księgarstwa powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) organizowania sprzedaży oraz promowania książek i wydawnictw krajowych, zagranicznych, współczesnych i dawnych;

2) prowadzenia sprzedaży książek i wydawnictw;

3) upowszechniania książek i czytelnictwa;

4) podejmowania współpracy z instytucjami kulturalno-oświatowymi.

II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) ekonomiczno-organizacyjny;

2) informacja księgarska;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: EKONOMICZNO-ORGANIZACYJNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się terminologią ekonomiczną;

2) sporządzać dokumenty dotyczące działalności handlowej;

3) analizować czynniki kształtujące popyt;

4) obliczać marże i rabaty;

5) dokonywać analizy czynników wpływających na obniżkę kosztów;

6) obliczać zyski i straty;

7) kwalifikować i rozliczać niedobory inwentaryzacyjne;

8) stosować podstawowe miary statystyczne;

9) przeprowadzać badania statystyczne;

10) charakteryzować asortyment określonych instytucji wydawniczych;

11) kwalifikować określoną pozycję wydawniczą asortymentu księgarskiego;

12) stosować zasady układu książek w księgarni;

13) stosować metody kształtowania asortymentu księgarskiego;

14) kwalifikować klientów księgarni do poszczególnych grup nabywców;

15) inicjować i przeprowadzać rozmowy sprzedażowe;

16) stosować różne formy zapłaty;

17) obliczać podatek VAT w różnych fazach obrotu;

18) obsługiwać kasy;

19) dokonywać wyboru źródeł zaopatrzenia księgarni;

20) sporządzać opis defektu technicznego książki;

21) przeprowadzać analizę działalności księgarni;

22) określać rolę i funkcję reklamy;

23) planować i oceniać akcję reklamową;

24) posługiwać się środkami reklamowymi;

25) stosować formy i metody popularyzacji książek i wydawnictw.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) terminologia ekonomiczna;

2) wybrane zagadnienia z ekonomiki handlu;

3) inwentaryzacja w księgarni;

4) wybrane zagadnienia ze statystyki;

5) przedsiębiorstwa i instytucje wydawnicze;

6) zasady funkcjonowania księgarni i przedsiębiorstwa księgarskiego;

7) specjalizacja księgarń;

8) podstawowe zagadnienia z rachunkowości;

9) dokumentacja i sprawozdawczość w księgarni;

10) analiza działalności księgarni;

11) historia i funkcje reklamy;

12) rola i znaczenie reklamy w organizacji rynku książki;

13) planowanie działalności reklamowej;

14) organizacja i technika reklamy w systemach obiegu książki;

15) metody popularyzacji książki i czytelnictwa.

BLOK: INFORMACJA KSIĘGARSKA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) sporządzać księgoznawczy i materiałoznawczy opis książki;

2) określać nurty artystyczne i kierunki literackie;

3) wyszukiwać informacje o twórcach i wydarzeniach kulturalnych;

4) określać profil i specyfikę instytucji wydawniczych;

5) charakteryzować popularne serie wydawnicze;

6) dokonywać oceny wydawnictw nieksiążkowych;

7) oceniać jakość techniczną i edytorską książek;

8) wykorzystywać informacje dotyczące zastępowania papierowej wersji książki wersją elektroniczną;

9) aktualizować wiedzę z zakresu metodyki bibliograficznej;

10) organizować działalność informacyjno-bibliograficzną;

11) organizować warsztat informacyjny;

12) dokonywać wyboru źródeł informacji księgarskiej;

13) wyszukiwać i selekcjonować informacje księgarskie;

14) korzystać ze źródeł informacji bibliograficznej;

15) stosować kryteria klasyfikowania wydawnictw;

16) sporządzać opis bibliograficzny wydawnictw;

17) sporządzać zestawienia bibliograficzne dla określonych kategorii użytkowników;

18) stosować w księgarni bibliografie specjalistyczne;

19) sporządzać spisy i katalogi asortymentu księgarskiego;

20) podejmować działania reklamowe i marketingowe;

21) stosować różne formy popularyzacji wydawnictw;

22) doradzać klientom w wyborze książek i innych wydawnictw;

23) analizować zmiany na wydawniczym rynku książki;

24) współpracować z instytucjami kulturalno-oświatowymi.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) materiałoznawstwo;

2) budowa i układ graficzny książki;

3) wybrane zagadnienia z socjologii kultury, estetyki i teorii sztuki;

4) konwencje, nurty literackie, twórcy literatury polskiej i obcej;

5) organizacja działalności wydawniczej;

6) ocena techniczna i edytorska książki;

7) papierowa i elektroniczna wersja książki;

8) organizacja działalności informacyjno-bibliograficznej w Polsce i na świecie;

9) warsztat informacyjno-bibliograficzny księgarni;

10) system informacji bibliograficznej;

11) przedmiot, zadania i historia bibliografii;

12) bibliografie specjalistyczne;

13) katalogi księgarskie i wydawnicze, bibliografia narodowa, bibliografie specjalne;

14) popularyzacja książki i czytelnictwa;

15) rynek wydawniczy książki.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) obsługiwać biurowe urządzenia techniczne;

2) posługiwać się edytorem tekstu;

3) redagować pisma w różnych układach graficznych;

4) korzystać z edytorów graficznych;

5) wprowadzać informacje do baz danych;

6) korzystać z baz danych;

7) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

8) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw usługowych;

9) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

10) sporządzać budżet i planować rozwój firmy;

11) opracowywać plan marketingowy;

12) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

13) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

14) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

15) sporządzać dokumenty związane z zatrudnieniem;

16) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

17) prowadzić negocjacje;

18) rozwiązywać problemy w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

19) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

20) przestrzegać zasad etyki;

21) wykonywać pracę zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisami ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

22) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

23) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

24) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

25) formułować pisemne i ustne wypowiedzi w języku obcym związane z realizacją zadań zawodowych;

26) organizować doskonalenie zawodowe pracowników.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) biurowe urządzenia techniczne;

2) edytory tekstów;

3) układy graficzne tekstów i pism;

4) arkusze kalkulacyjne;

5) bazy danych, zasady budowy, sortowanie, przeszukiwanie, przetwarzanie;

6) struktura systemu prawa;

7) gospodarka rynkowa;

8) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw usługowych;

9) dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

10) struktura budżetu;

11) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

12) strategie marketingowe;

13) wybrane przepisy prawa pracy;

14) przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

15) metody poszukiwania pracy;

16) dokumenty związane z zatrudnieniem;

17) zasady i metody komunikowania się;

18) elementy socjologii i psychologii pracy;

19) etyka;

20) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

21) elementy ergonomii;

22) zasady udzielania pierwszej pomocy;

23) język obcy zawodowy w zakresie czterech kompetencji językowych;

24) formy doskonalenia zawodowego.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 15 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia księgarska;

2) pracownia bibliograficzna;

3) pracownia plastyczna i reklamy;

4) pracownia komputerowo-techniczna.

Pracownia księgarska powinna być wyposażona w:

1) pozycje wydawnicze księgarni ogólnoasortymentowej;

2) pozycje wydawnicze księgarni specjalistycznych;

3) dokumenty obrotu księgarskiego;

4) meble sklepowe;

5) kasy.

Pracownia bibliograficzna powinna być wyposażona w:

1) bibliografię narodową bieżącą i retrospektywną;

2) bibliografie specjalne;

3) bibliografie drugiego stopnia;

4) karty katalogowe;

5) źródła informacji księgarskiej;

6) publikacje dotyczące historii bibliografii;

7) dzieła teoretyczne oraz publikacje związane z metodyką bibliograficzną;

8) normy bibliograficzne.

Pracownia plastyczna i reklamy powinna być wyposażona w:

1) stanowiska do wykonywania prac graficznych i malarskich;

2) przybory rysunkowe i malarskie;

3) materiały rysunkowe i malarskie;

4) projekty wystroju okien wystawowych;

5) sprzęt do ekspozycji.

Pracownia komputerowo-techniczna powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) oprogramowanie specjalistyczne;

3) pakiet programów biurowych;

4) drukarki;

5) kserokopiarkę;

6) telefony, faksy, automatyczne sekretarki, dyktafony;

7) materiały biurowe.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach szkolnych, księgarniach, przedsiębiorstwach księgarskich.

Załącznik nr 10

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK OBSŁUGI TURYSTYCZNEJ

SYMBOL CYFROWY 341[05]

I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku realizacji kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) przestrzegać przepisów prawa obowiązującego w turystyce;

2) sporządzać umowy o świadczenie usług turystycznych polegających na organizowaniu imprez turystycznych;

3) stosować zasady organizacyjne i ekonomiczno-finansowe obowiązujące w turystyce;

4) prowadzić działalność przedsiębiorstwa organizującego imprezy turystyczne zgodnie z zasadami gospodarki rynkowej;

5) współpracować z podmiotami gospodarczymi prowadzącymi działalność w różnych formach organizacyjno-prawnych;

6) posługiwać się instrumentami marketingu w działalności turystycznej;

7) obsługiwać klienta;

8) posługiwać się rozkładami komunikacyjnymi różnych przewoźników w ruchu krajowym i zagranicznym;

9) organizować pracę różnych działów przedsiębiorstwa organizującego imprezy turystyczne;

10) uczestniczyć w organizowaniu imprez turystycznych krajowych i zagranicznych, grupowych i indywidualnych, katalogowych i na życzenie klienta;

11) organizować i obsługiwać kongresy, targi, giełdy turystyczne oraz imprezy okolicznościowe;

12) prowadzić ewidencję księgową zgodnie z zasadami rachunkowości;

13) kalkulować, zamawiać usługi i rozliczać imprezy turystyczne;

14) udzielać informacji turystycznej oraz gromadzić informacje na rzecz planowania, organizowania i rozwoju turystyki;

15) analizować krajowy i zagraniczny ruch turystyczny;

16) współpracować z podmiotami świadczącymi usługi turystyczne;

17) wybierać najkorzystniejszy sposób ubezpieczenia uczestników ruchu turystycznego;

18) czytać i posługiwać się mapami geograficznymi i turystycznymi;

19) charakteryzować regiony turystyczne Polski oraz wybrane regiony turystyczne i strefy klimatyczne świata;

20) korzystać z wiedzy etnograficznej i historii sztuki w planowaniu i organizowaniu wycieczek turystycznych;

21) stosować zasady racjonalnego żywienia;

22) prowadzić korespondencję i obsługiwać sprzęt biurowy;

23) postępować zgodnie z zasadami etyki i kultury zawodu;

24) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

25) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

26) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

27) stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej;

28) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

29) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

30) korzystać z różnych źródeł informacji oraz doradztwa specjalistycznego w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

31) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik obsługi turystycznej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) opracowywania programów imprez turystycznych;

2) organizowania imprez turystycznych;

3) sporządzania umowy o świadczenie usług turystycznych polegających na organizowaniu imprez turystycznych;

4) przyjmowania zleceń i realizowania zamawianych usług turystycznych;

5) zamawiania i rozliczania usług turystycznych;

6) kalkulowania kosztów zamawianych świadczeń;

7) przygotowywania ofert turystycznych;

8) obsługiwania klienta;

9) promowania usług przedsiębiorstwa organizującego imprezy turystyczne;

10) udzielania informacji turystycznej.

3. Zawód technik obsługi turystycznej jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania ucznia. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) informacji turystycznej;

2) organizacji i obsługi kongresów i konferencji;

3) animacji kultury.

II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) ekonomiczno-prawny;

2) obsługa turystów;

3) organizacja turystyki.

BLOK: EKONOMICZNO-PRAWNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować podstawowe prawa ekonomiczne;

2) posługiwać się podstawowymi kategoriami ekonomicznymi;

3) wyjaśniać mechanizm funkcjonowania gospodarki rynkowej;

4) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

5) prowadzić działalność przedsiębiorstwa organizującego imprezy turystyczne;

6) stosować nowoczesne metody zarządzania i finansowania działalności gospodarczej;

7) charakteryzować koncepcje marketingowe;

8) dobierać metody badań marketingowych do programu promocji usług turystycznych;

9) opracowywać strategię rozwoju firmy i posługiwać się instrumentami marketingu;

10) interpretować treść regulaminu wewnętrznego obowiązującego w przedsiębiorstwie organizującym imprezy turystyczne;

11) stosować przepisy prawa stosowane w turystyce;

12) rozróżniać kompetencje organów administracji publicznej;

13) analizować czynniki wpływające na popyt i podaż usług turystycznych;

14) analizować krajowy i zagraniczny ruch turystyczny;

15) stosować zasady rachunku ekonomicznego;

16) określać wartość majątku i zobowiązań jednostki gospodarczej;

17) ewidencjonować procesy gospodarcze na kontach bilansowych i niebilansowych;

18) sporządzać dokumentację księgową;

19) korzystać z komputerowych programów prowadzenia rachunkowości;

20) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

21) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

22) przestrzegać zasad etyki;

23) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

24) sporządzać dokumenty związane z zatrudnieniem;

25) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

26) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

27) prowadzić negocjacje;

28) rozwiązywać problemy;

29) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

30) wykonywać pracę zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisami ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

31) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

32) organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

33) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania;

34) formułować i rozumieć pisemne i ustne wypowiedzi w języku obcym związane z realizacją zadań zawodowych;

35) doskonalić własne kwalifikacje zawodowe.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia prawne i ekonomiczne;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw usługowych;

3) prawne podstawy świadczenia usług turystycznych;

4) wybrane przepisy prawa cywilnego, handlowego, finansowego i ubezpieczeń społecznych;

5) kompetencje samorządu gospodarczego i stowarzyszeń branżowych;

6) podstawowe pojęcia z zakresu marketingu;

7) badania marketingowe;

8) instrumenty marketingu jako wyznaczniki popytu i podaży usług turystycznych;

9) formy promocji usług turystycznych;

10) majątek i kapitały (fundusze) jednostek gospodarczych;

11) ewidencja księgowa majątku i kapitału jednostek gospodarczych;

12) ewidencja księgowa procesów gospodarczych na kontach niebilansowych i wyników działalności;

13) zasady tworzenia regulaminu przedsiębiorstwa organizującego imprezy turystyczne;

14) standaryzacja i regulacja warunków podejmowania działalności turystycznej;

15) ochrona klienta przedsiębiorstwa organizującego imprezy turystyczne;

16) dokumenty dotyczące działalności gospodarczej;

17) etyka;

18) wybrane przepisy prawa pracy i prawa działalności gospodarczej;

19) metody poszukiwania pracy;

20) dokumenty związane z zatrudnieniem;

21) elementy socjologii i psychologii pracy;

22) bezpieczeństwo i higiena pracy;

23) ochrona przeciwpożarowa;

24) ochrona środowiska;

25) zasady udzielania pierwszej pomocy;

26) elementy ergonomii;

27) zasady komunikowania się;

28) język obcy zawodowy w zakresie czterech kompetencji językowych;

29) formy doskonalenia zawodowego.

BLOK: OBSŁUGA TURYSTÓW

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu turystyki;

2) prowadzić działalność przedsiębiorstwa organizującego imprezy turystyczne;

3) opracowywać programy i kalkulować różne formy imprez turystycznych;

4) zamawiać i rozliczać usługi turystyczne;

5) organizować i obsługiwać kongresy, giełdy turystyczne oraz imprezy okolicznościowe;

6) obsługiwać klientów;

7) organizować sprzedaż usług turystycznych;

8) współpracować z podmiotami świadczącymi usługi turystyczne;

9) udzielać informacji turystycznej;

10) posługiwać się mapami geograficznymi i turystycznymi;

11) wyszukiwać połączenia komunikacyjne za pomocą Internetu i różnych rozkładów jazdy;

12) stosować zasady racjonalnego żywienia grup turystycznych;

13) projektować programy turystyczne z wykorzystaniem walorów i atrakcji turystycznych Polski i świata;

14) organizować różne formy spędzania czasu wolnego;

15) postępować zgodnie z zasadami etyki i kultury zawodu;

16) posługiwać się językiem obcym w zakresie słownictwa zawodowego;

17) rozwiązywać konflikty na płaszczyźnie pracownik - klient, pracownik - pracownik;

18) stosować przepisy ochrony środowiska;

19) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia i klasyfikacja ruchu turystycznego;

2) programowanie i organizacja różnych form imprez turystycznych;

3) organizacja i działalność przedsiębiorstwa organizującego imprezy turystyczne;

4) zasady obsługi klienta;

5) współpraca z podmiotami świadczącymi usługi turystyczne;

6) dokumenty dotyczące obsługi ruchu turystycznego;

7) geografia turystyczna;

8) regiony turystyczne i strefy klimatyczne Europy i świata;

9) elementy zagospodarowania turystycznego;

10) elementy historii kultury i sztuki;

11) mapa jako źródło informacji geograficznej i turystycznej;

12) język obcy zawodowy w zakresie czterech kompetencji językowych;

13) etyka;

14) zasady kultury zawodowej;

15) rozwiązywanie konfliktów;

16) turystyka a środowisko - ochrona i zagrożenia;

17) przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej.

BLOK: ORGANIZACJA TURYSTYKI

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się terminologią zalecaną przez Światową Organizację Turystyki (WTO);

2) charakteryzować rodzaje i formy turystyki;

3) charakteryzować czynniki rozwoju turystyki;

4) określać funkcje i dysfunkcje turystyki;

5) charakteryzować krajowy i zagraniczny ruch turystyczny;

6) analizować rynek usług turystycznych;

7) gromadzić informacje dotyczące planowania, organizacji i rozwoju turystyki;

8) analizować zagospodarowanie turystyczne gminy, powiatu, regionu i kraju;

9) charakteryzować markowe produkty turystyki polskiej;

10) dokonywać analizy SWOT biura podróży;

11) określać zadania stowarzyszeń i organizacji branżowych;

12) prowadzić korespondencję biurową;

13) redagować pisma;

14) obsługiwać sprzęt biurowy (faks, centralę telefoniczną, kserograf);

15) korzystać z komputerowych programów użytkowych: bazy danych, arkusza kalkulacyjnego;

16) stosować systemy komputerowej informacji i rezerwacji usług turystycznych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia stosowane w turystyce;

2) organizacja i zarządzanie turystyką w Polsce;

3) rodzaje i formy turystyki;

4) czynniki rozwoju turystyki;

5) rynek usług turystycznych;

6) krajowy i zagraniczny ruch turystyczny;

7) markowe produkty turystyki polskiej;

8) analiza SWOT;

9) podstawowe zasady redagowania i sporządzania pism;

10) prowadzenie korespondencji;

11) techniczne środki i sprzęt biurowy;

12) specjalistyczne programy komputerowe.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 15 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia turystyki i geografii;

2) pracownia komputerowa.

Pracownia turystyki i geografii powinna być wyposażona w:

1) podstawowy zestaw środków audiowizualnych;

2) zestaw map fizycznych: Polski, Europy, świata;

3) przewodniki, foldery;

4) katalogi biur podróży.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) drukarki;

3) pakiet programów biurowych;

4) programy specjalistyczne;

5) telefon z automatyczną sekretarką;

6) dwa faksy;

7) dyktafon;

8) kserokopiarkę.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach szkolnych, firmie symulacyjnej, przedsiębiorstwach organizujących imprezy turystyczne, agencjach turystycznych, ośrodkach informacji turystycznej, instytucjach zajmujących się organizacją i promocją turystyki.