W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 16 października 1980 r. zostało sporządzone w Strasburgu Europejskie porozumienie o przekazywaniu odpowiedzialności za uchodźców, w następującym brzmieniu:

Przekład

EUROPEJSKIE POROZUMIENIE

o przekazywaniu odpowiedzialności za uchodźców

Państwa Członkowskie Rady Europy, sygnatariusze niniejszego porozumienia,

zważywszy, że celem Rady Europy jest osiągnięcie większej jedności pomiędzy jej członkami;

chcąc polepszyć sytuację uchodźców w Państwach Członkowskich Rady Europy;

pragnąc ułatwić stosowanie artykułu 28 Konwencji dotyczącej statusu uchodźców z dnia 28 lipca 1951 r. oraz punktów 6 i 11 jej załącznika, w szczególności w sytuacji, w której uchodźca osiedlił się legalnie na terytorium innej Umawiającej się Strony;

zainteresowane zwłaszcza określeniem, w duchu liberalnym i humanitarnym, warunków, na jakich odpowiedzialność za wydanie dokumentu podróży jest przekazywana z jednej Umawiającej się Strony do drugiej;

zważywszy, że pożądane jest jednolite uregulowanie tego problemu pomiędzy Państwami Członkowskimi Rady Europy,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1

W rozumieniu niniejszego porozumienia:

a) „uchodźca” oznacza osobę, do której stosuje się Konwencję dotyczącą statusu uchodźców z dnia 28 lipca 1951 r. lub, zależnie od okoliczności, Protokół dotyczący statusu uchodźców z dnia 31 stycznia 1967 r.,

b) „dokument podróży” oznacza dokument podróży wydany na podstawie wyżej wymienionej konwencji,

c) „pierwsze Państwo” oznacza Państwo-Stronę niniejszego porozumienia, które wydało taki dokument podróży,

d) „drugie Państwo” oznacza inne Państwo-Stronę niniejszego porozumienia, w którym uchodźca, posiadacz dokumentu podróży wydanego przez pierwsze Państwo, jest obecny.

Artykuł 2

1. Uważa się, że przekazanie odpowiedzialności następuje po upływie dwóch lat faktycznego nieprzerwanego pobytu w drugim Państwie za zgodą jego władz lub wcześniej, jeżeli drugie Państwo zezwoliło uchodźcy na pozostanie na swoim terytorium albo na pobyt stały, albo na okres przekraczający okres ważności dokumentu podróży.

Ten okres dwóch lat biegnie od dnia przyjęcia uchodźcy na terytorium drugiego Państwa lub, jeżeli dzień ten nie może być ustalony, od dnia, w którym zgłosił się on do władz drugiego Państwa.

2. Przy obliczaniu okresu wymienionego w ustępie 1 niniejszego artykułu:

a) nie uwzględnia się okresu pobytu, na który zezwolono wyłącznie w celu odbycia studiów, szkolenia lub leczenia,

b) nie uwzględnia się okresów pozbawienia uchodźcy wolności w związku ze skazaniem w sprawie karnej,

c) okresy, w których zezwolono uchodźcy na pozostawanie na terytorium drugiego Państwa w oczekiwaniu na wynik odwołania od decyzji o odmowie stałego pobytu lub o opuszczeniu jego terytorium, są uwzględniane jedynie w przypadku korzystnego dla uchodźcy wyniku odwołania,

d) okresy, w czasie których uchodźca opuścił czasowo, nie dłużej niż na trzy kolejne miesiące, terytorium drugiego Państwa, lub więcej niż jeden raz, w sumie na okres nie dłuższy niż sześć miesięcy, są uwzględniane, gdyż taka nieobecność nie jest uważana za przerwanie lub zawieszenie pobytu.

3. Uważa się, że przekazanie odpowiedzialności również nastąpiło, jeżeli nie można dłużej występować o odesłanie uchodźcy do pierwszego Państwa zgodnie z artykułem 4.

Artykuł 3

1. Do dnia przekazania odpowiedzialności, dokument podróży jest przedłużany lub odnawiany przez pierwsze Państwo.

2. Nie można wymagać od uchodźcy opuszczenia drugiego Państwa w celu otrzymania przedłużenia lub odnowienia jego dokumentu podróży i może on w tym celu zwracać się do misji dyplomatycznych lub placówek konsularnych pierwszego Państwa.

Artykuł 4

1. Tak długo jak przekazanie odpowiedzialności nie nastąpiło zgodnie z artykułem 2 ustępy 1 i 2, uchodźca podlega readmisji w dowolnym czasie do terytorium pierwszego Państwa, nawet po upływie okresu ważności dokumentu podróży. W tym ostatnim przypadku readmisja następuje na zwykłe żądanie drugiego Państwa, pod warunkiem że żądanie to jest wysunięte w okresie sześciu miesięcy następujących po upływie okresu ważności dokumentu podróży.

2. Jeżeli władze drugiego Państwa nie znają miejsca pobytu uchodźcy i z tego powodu nie są zdolne do wysunięcia żądania wymienionego w ustępie 1 w okresie sześciu miesięcy następujących po upływie okresu ważności dokumentu podróży, żądanie to musi być wysunięte w ciągu sześciu miesięcy następujących po czasie, w którym miejsce pobytu uchodźcy stało się wiadome dla drugiego Państwa, ale w żadnym przypadku nie później niż po dwóch latach po upływie okresu ważności dokumentu podróży.

Artykuł 5

1. Od dnia przekazania odpowiedzialności:

a) ustaje odpowiedzialność pierwszego Państwa w zakresie przedłużania lub odnawiania dokumentu podróży,

b) drugie Państwo staje się odpowiedzialne za wydanie uchodźcy nowego dokumentu podróży.

2. Drugie Państwo poinformuje pierwsze Państwo, że nastąpiło przekazanie odpowiedzialności.

Artykuł 6

Po dniu przekazania odpowiedzialności, drugie Państwo, w interesie łączenia rodzin i z powodów humanitarnych, ułatwia przyjęcie na swoje terytorium małżonka uchodźcy oraz małoletnich lub pozostających na utrzymaniu dzieci.

Artykuł 7

Właściwe władze Stron mogą porozumiewać się bezpośrednio pomiędzy sobą w kwestii stosowania niniejszego porozumienia. Władze te będą wskazane przez każde Państwo w momencie wyrażania zgody na związanie się tym porozumieniem, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Rady Europy.

Artykuł 8

1. Żadne postanowienie niniejszego porozumienia nie narusza jakichkolwiek praw i korzyści, które zostały lub mogą zostać przyznane uchodźcom niezależnie od niniejszego porozumienia.

2. Żadne z postanowień niniejszego porozumienia nie będzie interpretowanie jako powstrzymujące Stronę od przyznania korzyści wynikających z niniejszego porozumienia osobom, które nie spełniają warunków w nim określonych.

3. Postanowienia porozumień dwustronnych zawartych pomiędzy Stronami odnoszące się do przekazywania odpowiedzialności za wydanie dokumentów podróży na mocy Konwencji lub readmisji uchodźców w przypadku braku takiego przekazania, przestają być stosowane od dnia wejścia w życie niniejszego porozumienia pomiędzy tymi Stronami. Prawa i korzyści zgodnie z takimi porozumieniami nabyte lub będące w trakcie nabywania przez uchodźców nie będą naruszone.

Artykuł 9

1. Porozumienie niniejsze jest otwarte do podpisu przez Państwa Członkowskie Rady Europy, które mogą wyrazić swoją zgodę na związanie się nim poprzez:

a) podpisanie bez zastrzeżenia ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, lub

b) podpisanie z zastrzeżeniem ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, a następnie przez ratyfikację, przyjęcie lub zatwierdzenie.

2. Dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia lub zatwierdzenia są składane u Sekretarza Generalnego Rady Europy.

Artykuł 10

1. Porozumienie niniejsze wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie jednego miesiąca po dniu, w którym dwa Państwa Członkowskie Rady Europy wyraziły, zgodnie z postanowieniami artykułu 9, swoją zgodę na związanie się tym porozumieniem.

2. W odniesieniu do jakiegokolwiek Państwa Członkowskiego, które w terminie późniejszym wyrazi zgodę na związanie się nim, porozumienie to wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie okresu jednego miesiąca po dniu podpisania lub złożenia dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia.

Artykuł 11

1. Po wejściu w życie niniejszego porozumienia, Komitet Ministrów Rady Europy może zaprosić jakiekolwiek państwo niebędące członkiem Rady Europy, które jest stroną Konwencji dotyczącej statusu uchodźców z dnia 28 lipca 1951 r. lub, zależnie od okoliczności, Protokołu dotyczącego statusu uchodźców z dnia 31 stycznia 1967 r., do przystąpienia do tego porozumienia. Decyzja o zaproszeniu jest podejmowana przez większość przewidzianą w artykule 20.d Statutu i przy jednomyślnym głosowaniu przedstawicieli Umawiających się Państw uprawnionych do zasiadania w Komitecie.

2. W odniesieniu do jakiegokolwiek przystępującego Państwa, porozumienie to wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie jednego miesiąca po dniu złożenia u Sekretarza Generalnego Rady Europy dokumentu przystąpienia.

Artykuł 12

1. Każde Państwo może, w momencie podpisania lub w momencie złożenia swojego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, określić terytorium lub terytoria, do których stosuje się niniejsze porozumienie.

2. Każde Państwo może w jakimkolwiek późniejszym terminie, w drodze deklaracji skierowanej do Sekretarza Generalnego Rady Europy, rozszerzyć stosowanie niniejszego porozumienia na jakiekolwiek inne terytorium określone w deklaracji. W odniesieniu do takiego terytorium porozumienie to wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie jednego miesiąca po dniu otrzymania przez Sekretarza Generalnego takiej deklaracji.

3. Każda deklaracja złożona zgodnie z dwoma poprzednimi ustępami może, w odniesieniu do jakiegokolwiek terytorium określonego w takiej deklaracji, być wycofana w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego. Wycofanie to staje się skuteczne pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie sześciu miesięcy po dniu otrzymania takiej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

Artykuł 13

Bez uszczerbku dla postanowień artykułu 12, niniejsze porozumienie stosuje się do każdej strony zgodnie z tymi samymi ograniczeniami i zastrzeżeniami, jakie mają zastosowanie do zobowiązań wynikających z Konwencji dotyczącej statusu uchodźców z dnia 28 lipca 1951 r. lub, zależnie od okoliczności, Protokołu dotyczącego statusu uchodźców z dnia 31 stycznia 1967 r.

Artykuł 14

1. Każde Państwo może, w momencie podpisania lub w momencie złożenia swojego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, zadeklarować, że korzysta z jednego lub obu zastrzeżeń przewidzianych w załączniku do niniejszego porozumienia. Nie można składać żadnych innych zastrzeżeń.

2. Jakiekolwiek Umawiające się Państwo, które złożyło zastrzeżenia zgodnie z poprzednim ustępem, może wycofać je w całości lub częściowo w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Rady Europy. Wycofanie staje się skuteczne w dniu otrzymania takiej notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

3. Strona, która złożyła zastrzeżenie odnoszące się do jakiegokolwiek postanowienia niniejszego porozumienia, nie może domagać się stosowania tego postanowienia przez jakąkolwiek inną Stronę; może jednak, o ile zastrzeżenie jest częściowe lub warunkowe, domagać się stosowania tego postanowienia w takim stopniu, w jakim ona sama je zaakceptowała.

Artykuł 15

1. Trudności związane z interpretacją i stosowaniem niniejszego porozumienia będą rozwiązywane w drodze bezpośrednich konsultacji pomiędzy właściwymi władzami administracyjnymi oraz, jeżeli zaistnieje taka potrzeba, drogą dyplomatyczną.

2. Jakikolwiek spór pomiędzy Stronami dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszego porozumienia, który nie był możliwy do rozwiązania w drodze negocjacji lub za pomocą innych środków, na żądanie jakiejkolwiek strony sporu, jest kierowany do arbitrażu. Każda strona wyznacza arbitra, a dwóch arbitrów wyznacza superarbitra. Jeżeli jakakolwiek strona nie wyznaczyła swojego arbitra w ciągu trzech miesięcy następujących po żądaniu arbitrażu, jest on wyznaczany na żądanie drugiej strony przez przewodniczącego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Jeżeli ten ostatni jest obywatelem jednej ze stron sporu, zadanie to zostanie wykonane przez wiceprzewodniczącego Trybunału lub, jeżeli wiceprzewodniczący Trybunału jest obywatelem jednej ze stron sporu, przez pierwszego w hierarchii starszeństwa sędziego Trybunału niebędącego obywatelem jednej ze stron sporu. Ta sama procedura będzie przestrzegana, jeżeli arbitrzy nie mogą dojść do porozumienia przy wyborze superarbitra.

Trybunał arbitrażowy ustanawia swoje własne reguły postępowania. Jego decyzje są podejmowane większością głosów. Jego wyrok jest ostateczny.

Artykuł 16

1. Każda Strona może w dowolnym czasie wypowiedzieć niniejsze porozumienie w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Rady Europy.

2. Takie wypowiedzenie staje się skuteczne pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie sześciu miesięcy po dniu przyjęcia notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

3. Prawa i korzyści nabyte lub będące w trakcie nabywania przez uchodźców na podstawie niniejszego porozumienia, nie będą naruszone w przypadku wypowiedzenia porozumienia.

Artykuł 17

Sekretarz Generalny Rady Europy powiadamia Państwa Członkowskie Rady i każde Państwo, które przystąpiło do niniejszego porozumienia, o:

a) każdym podpisaniu,

b) złożeniu każdego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia,

c) każdej dacie wejścia w życie niniejszego porozumienia zgodnie z artykułami 10, 11 i 12,

d) każdym innym akcie, notyfikacji lub zawiadomieniu odnoszącym się do niniejszego porozumienia.

NA DOWÓD CZEGO, niżej podpisani, będąc do tego należycie upoważnieni, podpisali niniejsze porozumienie.

SPORZĄDZONO w Strasburgu dnia 16 października 1980 r., w jednym egzemplarzu, w językach angielskim i francuskim, przy czym oba teksty są jednakowo autentyczne; oryginał zostanie złożony w archiwach Rady Europy. Sekretarz Generalny Rady Europy przekaże uwierzytelnione odpisy każdemu Państwu Członkowskiemu Rady Europy i każdemu Państwu zaproszonemu do przystąpienia do niniejszego porozumienia.

ZAŁĄCZNIK

Zastrzeżenia

Zgodnie z artykułem 14 ustęp 1 niniejszego porozumienia, każde Państwo może zadeklarować:

1) że w takim zakresie, w jakim to go dotyczy, przekazanie odpowiedzialności zgodnie z postanowieniami artykułu 2 ustęp 1 nie nastąpi w przypadku, gdy zezwoli ono uchodźcy na pobyt na swoim terytorium przez okres przekraczający okres ważności dokumentu podróży wyłącznie w celu odbycia studiów lub szkolenia;

2) że nie uwzględni żądania readmisji przedstawionego na podstawie postanowień artykułu 4 ustęp 2.

Wersja obcojęzyczna

Po zaznajomieniu się z powyższym porozumieniem, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

- zostało ono uznane za słuszne zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych,

- jest przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone z zastrzeżeniami złożonymi na podstawie artykułu 14 ustęp 1 powyższego porozumienia do artykułu 2 ustęp 1 oraz artykułu 4 ustęp 2,

- będzie niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 21 lutego 2005 r.