Rozporządzenie ministra obrony narodowej w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych

Akt prawny archiwalny

Dziennik Ustaw rok 2005 nr 7 poz. 53

Wersja archiwalna od 2014.01.01 do 2014.12.06

Od redakcji: Rozporządzenie zostało uchylone na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1355) oraz zastąpione przez rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 grudnia 2014 r. w sprawie rodzajów, zestawów i wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ

z dnia 2 grudnia 2004 r.

w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych

(Dz.U. z 2006 r., Nr 161, poz. 1137; Dz.U. z 2007 r., Nr 113, poz. 776; Dz.U. z 2008 r., Nr 4, poz. 27; Dz.U. z 2008 r., Nr 138, poz. 867; Dz.U. z 2009 r., Nr 9, poz. 47; Dz.U. z 2010 r., Nr 31, poz. 162; Dz.U. z 2013 r., poz. 466;ostatnia zmiana: Dz.U. z 2013 r., poz. 1333)

Na podstawie art. 50 ust. 3 pkt 1 i art. 132 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. Nr 179, poz. 1750 oraz z 2004 r. Nr 116, poz. 1203 i Nr 210, poz. 2135) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. [Zakres regulacji] Rozporządzenie określa wzory, szczegółowe zasady, okoliczności i sposób noszenia umundurowania oraz oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych, zwanych dalej „żołnierzami".

§ 2.[Umundurowanie prawnie zastrzeżone dla żołnierzy Sił Zbrojnych RP] Umundurowanie określone w rozporządzeniu jest prawnie zastrzeżone dla żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Rozdział 2

Rodzaje, zestawy ubiorcze i wzory umundurowania

§ 3. [Skład umundurowania] Umundurowanie żołnierzy składa się z ubiorów:

1) galowego;

2) wyjściowego;

3) służbowego;

4) ćwiczebnego;

5) polowego;

6) specjalnego;

7) roboczego;

8) wieczorowego.

§ 4.[Zestaw ubioru galowego] 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru galowego są:

1) w Wojskach Lądowych i Wojskach Specjalnych (z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026):

a) mundur galowy oficerski – w kolorze khaki,

b) mundur galowy generalski – w kolorze khaki,

c) mundur letni oficerski – w kolorze khaki,

d) czapka rogatywka w kolorze khaki – z wyjątkiem jednostek wymienionych w lit. i,

e) krawat w kolorze khaki (w 11 Dywizji Kawalerii Pancernej w kolorze czarnym) oraz spinki do mankietów w kolorze zielonym,

f) koszula i koszulo-bluza z długimi lub krótkimi rękawami – w kolorze białym,

g) rękawiczki – w kolorze czarnym,

h) półbuty galowe – w kolorze czarnym,

i) berety – do ubioru galowego tylko w jednostkach powietrzno-desantowych i kawalerii powietrznej – w kolorze bordowym, Wojskach Specjalnych (z wyjątkiem Jednostek Wojskowych Nr 2305 i Nr 4026) – w kolorze ciemnozielonym (zielona czerń), jednostkach obrony wybrzeża – w kolorze niebieskim, 11 Dywizji Kawalerii Pancernej – w kolorze czarnym, Jednostce Wojskowej Nr 2305 – w kolorze szarym oraz Żandarmerii Wojskowej – w kolorze szkarłatnym,

j) sznur galowy – w kolorze matowosrebrnym,

k) pochewka w kolorze czarnym z oznaką stopnia wojskowego, nakładana na lewy naramiennik munduru, o którym mowa w lit. a–c, przez żołnierzy pełniących służbę w jednostkach 11 Dywizji Kawalerii Pancernej;

2) w Siłach Powietrznych i jednostkach lotnictwa Wojsk Lądowych:

a) mundur galowy oficerski – w kolorze stalowym,

b) mundur galowy generalski – w kolorze stalowym,

c) mundur letni oficerski – w kolorze stalowym,

d) czapka garnizonowa i furażerka – w kolorze stalowym,

e) krawat – w kolorze czarnym,

f) rękawiczki, koszula i koszulo-bluza z długimi lub krótkimi rękawami – w kolorze białym,

g) spinki do mankietów w kolorze niebieskim,

h) półbuty galowe – w kolorze czarnym,

i) sznur galowy – w kolorze matowosrebrnym;

3) w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026:

a) mundur galowy oficerski – w kolorze granatowym,

b) mundur galowy admirała – w kolorze granatowym,

c) mundur letni oficerski – w kolorze granatowym,

d) mundur wyjściowy letni, koszula i rękawiczki – w kolorze białym,

e) czapka wyjściowa, czapka letnia, kapelusz wyjściowy i kapelusz letni – w kolorze białym,

f) krawat – w kolorze czarnym,

g) półbuty galowe – w kolorze czarnym,

h) obuwie i skarpetki do munduru letniego koloru białego – w kolorze białym,

i) sznur galowy – w kolorze złocistym,

j) spinki do mankietów w kolorze czarnym.

2. Zestawy ubiorów galowych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia (zestawy nr 1 i 2).

3. Wzory ubiorów galowych określa załącznik nr 9 do rozporządzenia (rys. 1–8).

§ 5.[Zestaw ubioru wyjściowego] 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru wyjściowego są:

1) w Wojskach Lądowych i Wojskach Specjalnych (z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026):

a) kurtka i spodnie munduru wyjściowego, wyjściowego letniego – w kolorze khaki,

b) bluza olimpijka, sweter oficerski – w kolorze khaki,

c) szalik letni i zimowy – w kolorze khaki,

d) płaszcz sukienny i letni – w kolorze khaki,

e) kurtka wyjściowa – w kolorze khaki,

f) kurtka wiatrówka – w kolorze khaki,

g) krawat, koszula, koszulo-bluza – w kolorze khaki,

h) koszula, koszulo-bluza – w kolorze białym,

i) czapka futrzana, czapka rogatywka, furażerka – w kolorze khaki,

j) beret – w kolorze zgodnie z § 13, ust. 2,

k) obuwie, skarpetki i galanteria skórzana – w kolorze czarnym,

l) pochewka w kolorze czarnym z oznaką stopnia wojskowego, nakładana na lewy naramiennik kurtki munduru, o której mowa w lit. a, oraz płaszczy, o których mowa w lit. d, przez żołnierzy pełniących służbę w jednostkach 11 Dywizji Kawalerii Pancernej;

2) w Siłach Powietrznych i jednostkach lotnictwa Wojsk Lądowych:

a) kurtka i spodnie munduru wyjściowego, wyjściowego letniego – w kolorze stalowym,

b) bluza olimpijka, sweter oficerski – w kolorze stalowym,

c) płaszcz sukienny – w kolorze stalowym,

d) szalik zimowy – w kolorze stalowym,

e) koszula, koszulo-bluza z długimi i krótkimi rękawami – w kolorze stalowym,

f) koszula, koszulo-bluza z długimi i krótkimi rękawami, szalik letni – w kolorze białym,

g) czapka garnizonowa, furażerka – w kolorze stalowym,

h) kurtka wyjściowa, kurtka wiatrówka, płaszcz letni – w kolorze czarnym,

i) czapka futrzana, krawat – w kolorze czarnym,

j) obuwie, skarpetki i galanteria skórzana – w kolorze czarnym,

3) w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026:

a) kurtka i spodnie munduru wyjściowego, kurtka i spodnie munduru wyjściowego letniego, mundur wyjściowy marynarski – w kolorze granatowym,

b) czapka wyjściowa, czapka letnia, kapelusz damski, bluza wyjściowa letnia marynarska – w kolorze białym,

c) bluza olimpijka, kołnierz marynarski – w kolorze granatowym,

d) płaszcz sukienny, płaszcz letni – w kolorze granatowym,

e) kurtka wyjściowa, kurtka wiatrówka, sweter oficerski – w kolorze czarnym,

f) czapka futrzana, krawat, krawat marynarski, szalokominiarka – w kolorze czarnym,

g) obuwie, skarpetki i galanteria skórzana – w kolorze czarnym,

h) mundur wyjściowy letni, koszula, koszulo-bluza, koszulka marynarska, szalik zimowy i letni – w kolorze białym,

i) obuwie i skarpetki do munduru wyjściowego letniego białego – w kolorze białym.

2. Zestawy ubiorów wyjściowych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia (zestawy nr 1–6).

3. Wzory ubiorów wyjściowych określa załącznik nr 10 do rozporządzenia (rys. 1–54).

§ 6.[Zestaw ubioru służbowego] 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru służbowego są:

1) w Wojskach Lądowych i Wojskach Specjalnych (z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026):

a) kurtka i spodnie munduru służbowego, płaszcz sukienny – w kolorze khaki,

b) czapka futrzana, czapka rogatywka – w kolorze khaki,

c) beret – do ubioru służbowego tylko w jednostkach powietrzno-desantowych i kawalerii powietrznej – w kolorze bordowym, Wojskach Specjalnych (z wyjątkiem Jednostek Wojskowych Nr 2305 i Nr 4026) – w kolorze ciemnozielonym (zielona czerń), jednostkach obrony wybrzeża – w kolorze niebieskim, 11 Dywizji Kawalerii Pancernej – w kolorze czarnym, Jednostce Wojskowej Nr 2305 – w kolorze szarym oraz Żandarmerii Wojskowej – w kolorze szkarłatnym,

d) szalik zimowy, krawat, koszula – w kolorze khaki,

e) koszula – w kolorze białym,

f) obuwie, galanteria skórzana, skarpetki i oporządzenie – w kolorze czarnym i białym,

g) pochewka w kolorze czarnym z oznaką stopnia wojskowego, nakładana na lewy naramiennik kurtki munduru i płaszcza, o których mowa w lit. a, przez żołnierzy pełniących służbę w jednostkach 11 Dywizji Kawalerii Pancernej;

2) w Siłach Powietrznych i jednostkach lotnictwa Wojsk Lądowych:

a) kurtka i spodnie munduru służbowego, płaszcz sukienny – w kolorze stalowym,

b) koszula – w kolorze białym,

c) czapka garnizonowa, furażerka i szalik zimowy – w kolorze stalowym,

d) czapka futrzana, krawat – w kolorze czarnym,

e) obuwie, galanteria skórzana, skarpetki i oporządzenie – w kolorze czarnym i białym;

3) w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026:

a) kurtka i spodnie munduru służbowego, bluza marynarska, płaszcz sukienny, półpłaszcz marynarski, kołnierz marynarski – w kolorze granatowym,

b) czapka futrzana, krawat, krawat marynarski – w kolorze czarnym,

c) czapka wyjściowa, kapelusz – w kolorze białym,

d) koszula, szalik zimowy – w kolorze białym,

e) obuwie, galanteria skórzana, skarpetki i oporządzenie – w kolorze białym i czarnym.

2. Zestawy ubiorów służbowych określa załącznik nr 3 do rozporządzenia (zestawy nr 1–12).

3. Wzory ubiorów służbowych określa załącznik nr 11 do rozporządzenia (rys. 1–10).

§ 7.[Zestaw ubioru ćwiczebnego] 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru ćwiczebnego w Marynarce Wojennej są:

1) bluza i spodnie ćwiczebne, koszula ćwiczebna, ubranie ochronne – w kolorze granatowym;

2) czapka ćwiczebna tropikalna i półbuty ćwiczebne – w kolorze granatowym;

3) czapka wełniana, beret marynarski, sweter oficerski, sweter golf dla załóg jednostek pływających, szalokominiarka, rękawice pięciopalcowe – w kolorze czarnym;

4) trzewiki letnie, trzewiki zimowe, pas żołnierski z klamrą MW, pasek do spodni marynarki wojennej oraz galanteria skórzana – w kolorze czarnym.

1a. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru ćwiczebnego w Wojskach Specjalnych są:

1) kombinezon ćwiczebny, kombinezon ćwiczebny letni, kurtka ćwiczebna z ocieplaczem, koszulo-bluza pod kamizelkę ochronną WS, czapka polowa specjalna – w kamuflażu MULTICAM;

2) buty specjalne letnie WS, buty specjalne zimowe WS, czapka zimowa, rękawice zimowe pięciopalcowe, ocieplacz ćwiczebny WS – w kolorze czarnym;

3) trzewiki ćwiczebne tropikalne WS, buty trackingowe – w kolorze piaskowym;

4) buty górskie WS – w kolorze brązowym.

2. Zestaw ubiorów ćwiczebnych określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

3. Wzory ubiorów ćwiczebnych określa załącznik nr 12 do rozporządzenia (rys. 1–5).

§ 8.[Zestaw ubioru polowego] 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru polowego są:

1) ubranie ochronne – w barwach ochronnych, w kamuflażu „pantera”;

2) bluza i spodnie polowe, bluza i spodnie polowe letnie – w barwach ochronnych, w kamuflażu „pantera”;

3) beret, czapka futrzana, czapka zimowa, sweter;

4) furażerka polowa w Siłach Powietrznych i jednostkach lotnictwa Wojsk Lądowych – w barwach ochronnych, w kamuflażu „pantera”;

5) rękawice zimowe pięciopalcowe – w kolorze czarnym;

6) koszulo-bluza polowa – w barwach ochronnych, w kamuflażu „pantera"

7) (uchylony);

8) oporządzenie – w barwach ochronnych, w kamuflażu „pantera"

8a) (uchylony);

9) trzewiki zimowe, trzewiki letnie oraz galanteria skórzana – w kolorze czarnym;

10) pas żołnierski w Wojskach Lądowych, Wojskach Specjalnych (z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026) oraz Siłach Powietrznych – w kolorze khaki, w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 pas żołnierski z klamrą z napisem „MW” – w kolorze czarnym.

2. Żołnierze pełniący służbę w polskich kontyngentach wojskowych w terenie pustynnym noszą bluzę i spodnie polowe tropikalne oraz oporządzenie w kamuflażu „pustynnym”.

3. Żołnierze pełniący służbę w polskich kontyngentach wojskowych oraz żołnierze wojsk specjalnych noszą trzewiki ćwiczebne tropikalne – w kolorze piaskowym, a trzewiki górskie – w kolorze brązowym.

4. Zestaw ubiorów polowych określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

5. Wzory ubiorów polowych określa załącznik nr 13 do rozporządzenia (rys. 1–21).

§ 9.[Zestaw ubioru specjalnego] 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru specjalnego są:

1) kombinezon czołgisty i kurtka zimowa czołgisty – w kolorze oliwkowym;

2) ubranie technika lotniczego – w kolorze niebieskim;

3) kombinezon pilota – w kolorze oliwkowym lub beżowym.

2. Zestawy ubiorów specjalnych określa załącznik nr 6 do rozporządzenia (zestawy nr 1–3).

3. Wzory ubiorów specjalnych określa załącznik nr 14 do rozporządzenia (rys. 1–6).

§ 10.[Zestaw ubioru roboczego] 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru roboczego są:

1) kombinezon czołgisty i kurtka zimowa czołgisty – w kolorze oliwkowym;

2) bluza i spodnie robocze, kurtka i spodnie ocieplane, kombinezon roboczy dla załóg jednostek pływających – w kolorze granatowym;

3) beret roboczy;

4) trzewiki letnie, trzewiki zimowe – w kolorze czarnym;

5) rękawice robocze.

2. Zestawy ubiorów roboczych określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

3. Wzory ubiorów roboczych określa załącznik nr 15 do rozporządzenia (rys. 1–3).

§ 11.[Zestaw ubioru wieczorowego] 1. Podstawowymi przedmiotami umundurowania stanowiącymi zestaw ubioru wieczorowego są:

1) półfrak; dla kobiet żakiet z pasem;

2) kamizelka, tylko dla mężczyzn;

3) spodnie; dla kobiet spódnica długa;

4) koszula koloru białego do muszki;

5) muszka koloru czarnego;

6) półbuty lakierki.

2. Mundur wieczorowy noszą oficerowie, a także żołnierze zawodowi Orkiestry Reprezentacyjnej Wojska Polskiego.

3. Mundur wieczorowy w Wojskach Lądowych, Wojskach Specjalnych i Siłach Powietrznych jest barwy granatowej:

1) generałowie mają na kołnierzu półfraka znak orła generałów, a na nogawkach spodni dwa lampasy;

2) pozostali oficerowie oraz żołnierze zawodowi Orkiestry Reprezentacyjnej Wojska Polskiego na nogawkach spodni mają jeden lampas w kolorze granatowym;

3) kamizelka – w kolorze srebrzystym.

4. (uchylony).

5. Mundur wieczorowy w Marynarce Wojennej jest barwy granatowej, na nogawkach spodni wszyscy oficerowie mają jeden lampas w kolorze czarnym.

6. Zestawy ubiorów wieczorowych określa załącznik nr 8 do rozporządzenia (zestawy nr 1 i 2).

7. Wzory ubiorów wieczorowych określa załącznik nr 16 do rozporządzenia (rys. 1–3).

§ 12.[Umundurowanie w zależności od przynależności do rodzaju Sił Zbrojnych] 1. W zależności od przynależności do rodzaju Sił Zbrojnych żołnierze noszą umundurowanie:

1) w Wojskach Lądowych i Wojskach Specjalnych (z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026 i jednostek lotnictwa Wojsk Lądowych) – w kolorze khaki, a koszule i koszulo-bluzy – w kolorze khaki i białym;

2) w Siłach Powietrznych i jednostkach lotnictwa Wojsk Lądowych – w kolorze stalowym lub stalowym i białym;

3) w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 – w kolorze granatowym, białym lub granatowym i białym.

2. Ubiór Wojsk Lądowych noszą wszyscy żołnierze, z wyjątkiem wymienionych w ust. 3–5.

3. Ubiór Sił Powietrznych noszą:

1) [1] żołnierze pełniący służbę wojskową w jednostkach wojskowych Sił Powietrznych oraz Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych, a także w jednostkach lotnictwa Wojsk Lądowych;

2) żołnierze zajmujący etatowe stanowiska służbowe o specjalnościach lotniczych w innych jednostkach niż określone w pkt 1;

3) żołnierze, o których mowa w pkt 1 i 2, skierowani na naukę do akademii i na kursy wojskowe.

4. Ubiór Marynarki Wojennej noszą:

1) [2] żołnierze pełniący służbę wojskową w jednostkach wojskowych Marynarki Wojennej oraz Akademii Marynarki Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026;

2) żołnierze zajmujący etatowe stanowiska służbowe o specjalnościach Marynarki Wojennej w innych jednostkach niż określone w pkt 1;

3) żołnierze, o których mowa w pkt 1 i 2, skierowani na naukę do akademii i na kursy wojskowe.

5. Księża kapelani Ordynariatu Polowego WP, Prawosławnego Ordynariatu Polowego WP oraz Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego noszą umundurowanie rodzaju sił zbrojnych zgodnie z otrzymanym przydziałem służbowym.

§ 13.[Nakrycia głowy] 1. W skład umundurowania żołnierzy wchodzą nakrycia głowy żołnierzy z rozmieszczonymi oznakami stopni wojskowych (z wyjątkiem Wojsk Specjalnych) oraz znakami orłów wojskowych, określonymi w art. 5–7a ustawy z dnia 19 lutego 1993 r. o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 34, poz. 154, z późn. zm. ).

2. Żołnierze noszą berety w kolorach:

1) czarnym – w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026, w jednostkach pancernych, pododdziałach czołgów i jednostkach 11 Dywizji Kawalerii Pancernej;

2) bordowym – w jednostkach powietrzno-desantowych i jednostkach kawalerii powietrznej;

3) [3] niebieskim – w jednostkach obrony wybrzeża i Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych;

4) szkarłatnym – w jednostkach Żandarmerii Wojskowej;

5) brązowym – w jednostkach obrony terytorialnej;

6) szarym – w Jednostce Wojskowej Nr 2305;

7) zielonym – w pozostałych jednostkach Wojsk Lądowych;

8) ciemnozielonym (zielona czerń) – w Wojskach Specjalnych (z wyjątkiem Jednostek Wojskowych Nr 2305 i Nr 4026) oraz w eskadrach działań specjalnych w zestawie umundurowania polowego.

3. Na czapkach rogatywkach i kapeluszach żołnierze noszą otoki w kolorach:

1) granatowym – generałowie, jednostki wojsk zmechanizowanych i zmotoryzowanych, kompania reprezentacyjna Wojska Polskiego, jednostki zabezpieczenia materiałowego, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk i służb, żołnierze zawodowi korpusu sprawiedliwości i obsługi prawnej;

2) pomarańczowym – jednostki dziedziczące tradycje wojsk pancernych i samochodowych, jednostki rozpoznawcze, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk;

3) ciemnozielonym – jednostki wojsk rakietowych i artylerii, jednostki wojsk obrony przeciwlotniczej, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk;

4) czarnym – jednostki wojsk inżynieryjnych, jednostki wojsk obrony przeciwchemicznej, jednostki zabezpieczenia technicznego, jednostki służby kartograficznej i topogeodezyjnej, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk i służb;

5) chabrowym – jednostki dowodzenia, jednostki wojsk łączności, jednostki wojsk radiotechnicznych, jednostki wojsk rozpoznania i walki radioelektronicznej, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk i służb;

6) wiśniowym – lekarze wojskowi, jednostki służby zdrowia, szpitale i sanatoria wojskowe, szkoły i ośrodki szkolenia służby medycznej;

7) (uchylony);

8) fioletowym – kapelani wojskowi;

9) żółtym – sztab 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej i 1 Brygada Pancerna.

4. Czapki garnizonowe nosi się do ubioru wyjściowego i galowego:

1) koloru stalowego z czarnym otokiem – w Siłach Powietrznych i jednostkach lotnictwa Wojsk Lądowych;

2) koloru białego z czarnym otokiem – w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026.

5. W Siłach Powietrznych i lotnictwie Wojsk Lądowych do ubioru polowego nosi się furażerkę polową.

6. Do ubioru polowego w okresie zimowym można nosić czapkę zimową (bez znaku orła wojskowego i oznak stopni wojskowych).

7. Żołnierze Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej pełniący służbę poza granicami państwa, wchodzący w skład: Polskich Kontyngentów Wojskowych, jednostek międzynarodowych Paktu Północnoatlantyckiego (NATO), misji pokojowych i Organizacji Narodów Zjednoczonych, a także żołnierze biorący udział w ćwiczeniach i innych przedsięwzięciach międzynarodowych – do ubioru polowego mogą nosić kapelusze polowe odpowiednio w kamuflażu „pustynnym” i „pantera” (zgodnie z wzorem ubioru).

§ 14.[Znak orła wojskowego na nakryciach głowy] Żołnierze noszą na nakryciach głowy znak orła wojskowego:

1) na czapkach garnizonowych i czapkach rogatywkach oraz kapeluszach (podhalańskich i damskich):

a) w jednostkach wojskowych niewymienionych w lit. b i c – znak orła Wojsk Lądowych tłoczony z blachy srebrzystej i oksydowany, o wysokości 56 mm,

b) w Siłach Powietrznych – znak orła lotnictwa wojskowego haftowany srebrzystym bajorkiem na podkładce barwy czarnej; korona, dziób i szpony haftowane złocistym bajorkiem, o wysokości 60 mm,

c) w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 – znak orła Marynarki Wojennej:

– oficerowie – haftowany srebrzystym bajorkiem na podkładce barwy czarnej, ujęty półwieńcem oficerskim z liści wawrzynu; korona, dziób, szpony, kotwica z liną kotwiczną oraz półwieńce haftowane złocistym bajorkiem, wnętrze tarczy jest barwy niebieskiej, o całkowitej wysokości 60 mm,

– podoficerowie i podchorążowie – haftowany srebrzystym bajorkiem na podkładce barwy czarnej, ujęty półwieńcem podoficerskim z liści wawrzynu; korona, dziób, szpony, kotwica z liną kotwiczną oraz półwieńce haftowane złocistym bajorkiem, wnętrze tarczy jest barwy niebieskiej, o całkowitej wysokości 60 mm,

– marynarze – tłoczony z blachy srebrzystej, z wewnętrznym niebieskim polem tarczy amazonek i nałożoną na tarczę złocistą kotwicą oplecioną złocistą liną kotwiczną, o wysokości 40 mm;

2) na czapkach futrzanych – wszyscy żołnierze – znak orła wykonany w metalu, odpowiadający danemu rodzajowi wojsk; w Jednostce Wojskowej Nr 4026 – znak orła Marynarki Wojennej;

3) na beretach i furażerkach – wykonany metodą haftu komputerowego (z wyjątkiem wojsk specjalnych) na tkaninie zasadniczej w barwie beretów, furażerek, odpowiadający danemu rodzajowi wojsk, z tym że:

a) na beretach generałów (z wyjątkiem Wojsk Specjalnych), a także w składzie ubioru galowego i wyjściowego Żandarmerii Wojskowej, w jednostkach powietrzno-desantowych i kawalerii powietrznej, jednostkach obrony wybrzeża oraz 11 Dywizji Kawalerii Pancernej – haftowany srebrzystym bajorkiem, ze złotą koroną, dziobem i szponami,

b) w Wojskach Specjalnych – znak orła Wojsk Specjalnych – tłoczony z blachy srebrzystej i oksydowany, o wysokości 47 mm, wnętrze tarczy jest barwy czarnej (z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026), a do umundurowania polowego wykonany metodą haftu komputerowego;

4) (uchylony);

5) na kapeluszach polowych i czapkach zimowych oraz hełmach i hełmofonach oznak orłów wojskowych nie umieszcza się.

§ 15.[Rozmieszczenie orłów i oznak stopni wojskowych na umundurowaniu] 1. Orzeł generałów (admirałów) noszony na kołnierzu kurtek mundurowych, półfraków i kołnierzu płaszcza sukiennego jest haftowany srebrzystym bajorkiem (admirałów – bajorkiem złocistym). Korona, dziób i szpony haftowane są bajorkiem złocistym.

2. Orzeł Marszałka Polski noszony na kołnierzu kurtek mundurów i kołnierzu płaszcza sukiennego jest haftowany srebrzystym bajorkiem. Korona, dziób, szpony i głowice buław haftowane są bajorkiem złocistym.

3. W Wojskach Lądowych, Wojskach Specjalnych (z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026) i Siłach Powietrznych na guzikach kurtek mundurów wyjściowych, galowych i wieczorowych, płaszczy sukiennych i letnich oraz czapek garnizonowych lub rogatywek umieszcza się znak orła odpowiadający danemu rodzajowi wojsk.

4. W Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 na guzikach kurtek mundurów wyjściowych, galowych i wieczorowych, płaszczy sukiennych i letnich, półpłaszczy marynarskich oraz bluz wyjściowych i ćwiczebnych marynarskich umieszcza się znak kotwicy na tle krzyża kawalerskiego.

5. Wzory nakryć głowy z rozmieszczeniem orłów i oznak stopni wojskowych, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 17 do rozporządzenia (rys. 1–28).

Rozdział 3

Szczegółowe zasady i okoliczności noszenia umundurowania

§ 16. [Zestawy ubiorcze w zależności od pory roku] 1. Ubiory wojskowe nosi się według ustalonych zestawów ubiorczych w zależności od pory roku; rozróżnia się okres letni trwający od dnia 1 maja do dnia 30 września i okres zimowy od dnia 1 października do dnia 30 kwietnia; miesiące marzec, kwiecień, październik i listopad stanowią okres przejściowy.

2. W okresie przejściowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich wyjściowych, polowych i ćwiczebnych.

3. W okresie zimowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.

4. Zabrania się użytkowania przedmiotów zaopatrzenia mundurowego niezgodnie z ich przeznaczeniem, noszenia części umundurowania wojskowego w połączeniu z ubiorem cywilnym, noszenia przedmiotów zaopatrzenia mundurowego innych niż przewiduje zestaw dotyczący danego ubioru wojskowego.

§ 17.[Ustalenie ubioru w zależności od warunków atmosferycznych] W zależności od warunków atmosferycznych ubiór ustala:

1) w przypadku wystąpień zbiorowych – organizator przedsięwzięcia;

2) w przypadku wystąpień indywidualnych – żołnierz.

§ 18.[Dodatki noszone przez żołnierzy] Zezwala się żołnierzom na noszenie:

1) okularów przeciwsłonecznych przy wystąpieniach indywidualnych w dni słoneczne;

2) oznaki żałoby w formie taśmy w kolorze czarnym o szerokości 10 mm zamocowanej na szpicu lewej klapy kurtki munduru, bluzy olimpijki, wiatrówki, płaszcza sukiennego i letniego;

3) toreb i teczek w kolorze czarnym.

§ 19.[Dodatkowe wyposażenie dopuszczone u kandydatów na żołnierzy zawodowych podczas indywidualnych wystąpień] Kandydaci na żołnierzy zawodowych podczas indywidualnych wystąpień mogą nosić torbę polową, zasobnik żołnierski, a także inne przedmioty estetycznie opakowane; marynarze – również worek na wyposażenie.

§ 20.[Obowiązki dowódcy lub komendanta garnizonu] Dowódca lub komendant garnizonu:

1) sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przez żołnierzy przepisów ubiorczych na terenie garnizonu;

2) ustala rodzaj zestawu ubiorczego dla żołnierzy, oddziałów i pododdziałów, jeżeli zachodzi konieczność zachowania jednolitości ubioru;

3) ustala rodzaj zestawu dla żołnierzy wojskowych organów porządkowych wchodzących w skład służby garnizonowej.

§ 21.[Obowiązki dowódcy, szefa, komendanta lub dyrektora jednostki organizacyjnej] Dowódca, szef, komendant lub dyrektor jednostki organizacyjnej ustala ubiór żołnierzy na określoną okoliczność, w tym pełnienie służb dyżurnych, według odpowiednich zestawów ubiorczych oraz ponosi odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów ubiorczych i dyscypliny ubiorczej w jednostce organizacyjnej.

§ 22.[Zasady noszenia umundurowania przez żołnierzy] 1. [4] Okoliczności noszenia przez żołnierzy poszczególnych rodzajów ubiorów w kraju i za granicą w kontaktach z przedstawicielami innych armii ustala dowódca, szef, komendant lub dyrektor jednostki organizacyjnej, zgodnie z przyjętymi zwyczajami.

2. Zasady noszenia umundurowania przez żołnierzy pełniących służbę poza granicami kraju w kontyngentach wojskowych określa § 11 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 maja 2004 r. w sprawie pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami państwa (Dz. U. Nr 140, poz. 1479).

§ 23.[Obowiązki starszego oficera na redzie] Starszy oficer na redzie ustala ubiór załóg i służby wachtowej okrętów na redzie, na określoną okoliczność.

§ 24.[Umundurowanie w czasie służby dyżurnej] Służba dyżurna pełniona jest:

1) (uchylony);

2) w jednostkach wojskowych do szczebla oddziału włącznie, ośrodkach szkolenia (równorzędnych) – w ubiorze polowym lub ćwiczebnym, którego skład zależny jest od pory roku.

§ 25.[Użycie ubioru galowego] Ubiór galowy noszony jest podczas:

1) uroczystości państwowych i wojskowych;

2) wręczania aktów mianowań na kolejne stopnie wojskowe oraz dekoracji żołnierzy orderami i odznaczeniami;

3) uroczystości wręczania sztandarów, orderów i odznaczeń jednostkom wojskowym, zaprzysiężenia i ślubowania żołnierzy, rozpoczęcia roku szkolnego, immatrykulacji oraz promocji w szkołach wojskowych;

4) uroczystości przy Grobie Nieznanego Żołnierza i innych miejscach pamięci narodowej;

5) świąt rodzajów Sił Zbrojnych i świąt jednostek wojskowych;

6) uroczystych spotkań służbowych;

7) innych uroczystości, wystąpień indywidualnych, z wyjątkiem wystąpień, dla których przewidziany jest ubiór wyjściowy.

§ 26.[Użycie ubioru wyjściowego z kurtką munduru] 1. Ubiór wyjściowy z kurtką munduru jest noszony podczas:

1) uroczystych wystąpień indywidualnych i zbiorowych, jeżeli nie zachodzi konieczność występowania w ubiorze galowym;

2) wykonywania zadań służbowych na terenie garnizonu i wyjazdów służbowych, jeżeli z ich charakteru nie wynika konieczność występowania w innym ubiorze.

2. W przypadkach niewymienionych w ust. 1 można nosić bluzę olimpijkę, koszulo-bluzę lub sweter oficerski.

§ 27.[Użycie ubioru służbowego] Ubiór służbowy noszą żołnierze:

1) w stopniach wojskowych generałów – w czasie wystąpień o charakterze reprezentacyjnym;

2) Dowództwa Garnizonu Warszawa i Komendy Garnizonu Warszawa w czasie wystąpień o charakterze reprezentacyjnym;

3) etatowych kompanii reprezentacyjnych, pocztów sztandarowych i flagowych, Orkiestry Reprezentacyjnej Wojska Polskiego oraz orkiestr wojskowych rodzajów Sił Zbrojnych w czasie uroczystości;

4) kompanii honorowych, pocztów sztandarowych i flagowych związku taktycznego i uczelni wojskowych w Marynarce Wojennej.

§ 28.[Użycie ubioru polowego lub ćwiczebnego] 1. Ubiór polowy lub ćwiczebny jest noszony podczas:

1) wykonywania obowiązków służbowych na terenie garnizonu, jeżeli z ich charakteru wynika konieczność występowania w tym ubiorze;

2) alarmu, szkolenia poligonowego i ćwiczeń w terenie;

3) podróży służbowej, gdy obowiązuje wykonywanie zadań w ubiorze polowym lub ćwiczebnym.

2. Noszenie umundurowania polowego (ćwiczebnego) dopuszcza się na czas dojazdu (przemarszu) do miejsca wykonywania obowiązków służbowych i powrotu z miejsca wykonywania obowiązków służbowych.

§ 29.[Użycie ubioru specjalnego] Ubiór specjalny nosi się w czasie wykonywania obowiązków służbowych z użyciem sprzętu wojskowego lub prac wymagających specjalistycznego wyposażenia ochronnego. Dopuszcza się noszenie ubiorów specjalnych w czasie dojazdu (przemarszu) do miejsca wykonywania obowiązków służbowych i powrotu z miejsca wykonywania obowiązków służbowych.

§ 30.[Użycie ubioru roboczego] Ubiór roboczy nosi się podczas:

1) obsługi uzbrojenia i sprzętu technicznego;

2) wykonywania prac gospodarczych;

3) innych prac określonych przez przełożonego.

§ 31.[Użycie ubioru wieczorowego] Ubiór wieczorowy mogą nosić oficerowie podczas indywidualnych wystąpień w czasie przyjęć okolicznościowych, jeżeli zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami z ich charakteru wynika konieczność występowania w takim ubiorze.

Rozdział 4

Sposób noszenia umundurowania i wyekwipowania

§ 32. [Użycie poszczególnych części umundurowania] 1. Czapkę garnizonową i rogatywkę, a w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 czapkę garnizonową (kapelusz) oficera (chorążego, podoficera) i czapkę garnizonową marynarską nakłada się prosto na całą szerokość czoła, przy czym jej dolna krawędź powinna znajdować się na wysokości 30 mm nad linią brwi. W czasie wietrznej pogody czapkę garnizonową marynarską zabezpiecza się przed zerwaniem z głowy przez założenie pod brodę gumki podtrzymującej. Rozmiar czapki powinien odpowiadać obwodowi głowy. Czapkę garnizonową i rogatywkę oraz kapelusz nosi się razem z otokiem, przy czym:

1) do szczebla oddziału wszyscy żołnierze zawodowi noszą barwę otoku określoną w § 13 ust. 3 i 4, przyporządkowaną jednostce, w której pełnią służbę, z wyjątkiem pododdziałów czołgów, lekarzy wojskowych i kapelanów;

2) żołnierze zawodowi pełniący służbę w komórkach organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej, sztabach od szczebla związku taktycznego, komendach garnizonów, szkołach, uczelniach i ośrodkach szkolenia, ośrodkach szkolenia poligonowego, wojewódzkich sztabach wojskowych i wojskowych komendach uzupełnień zachowują barwę otoków jednostek, rodzajów wojsk i służb zgodnie z posiadaną specjalnością wojskową;

3) w uczelniach wojskowych:

a) wykładowcy noszą otok o barwie odpowiadającej specjalności wojskowej lub rodzajowi wojsk, w którym pełnili służbę przed wyznaczeniem na stanowiska w uczelniach wojskowych,

b) słuchacze zachowują barwę otoków jednostek wojskowych lub rodzajów wojsk i służb, z których się wywodzą;

4) żołnierze Marynarki Wojennej i Jednostki Wojskowej Nr 4026 noszą czapki garnizonowe i kapelusze – w kolorze białym.

2. Czapkę futrzaną i czapkę zimową:

1) nosi się nałożoną prosto (symetrycznie) na głowę w ten sposób, aby dolna krawędź czapki znajdowała się na wysokości około 30 mm nad linią brwi;

2) przy dokuczliwym wietrze lub silnym mrozie można nosić czapkę futrzaną z opuszczonymi klapami związanymi pod brodą albo z klapami związanymi z tyłu głowy.

3. Furażerkę:

1) nosi się lekko przechyloną w kierunku prawego ucha. Przy wystąpieniach bez nakrycia głowy furażerkę nosi się pod lewym naramiennikiem, godłem skierowanym do przodu i oznaką stopnia wojskowego skierowaną do dołu;

2) wojsk lotniczych (marynarki wojennej) nosi się w Siłach Powietrznych, lotnictwie Wojsk Lądowych i lotnictwie Marynarki Wojennej do ubioru wyjściowego i kombinezonu pilota;

3) polową nosi się w Siłach Powietrznych i lotnictwie Wojsk Lądowych tylko do ubioru polowego. Przy wystąpieniach w umundurowaniu polowym wzór 2010 bez nakrycia głowy furażerkę polową nosi się w lewej udowej kieszeni spodni, godłem skierowanym do góry i oznaką stopnia wojskowego skierowaną do wewnątrz.

4. Beret, z wyjątkiem Marynarki Wojennej i Wojsk Specjalnych, nosi się lekko przechylony na prawe ucho. Prawą krawędź beretu opuszcza się w dół nieco ku tyłowi, tak aby przysłaniał ucho. Beret marynarski nosi się lekko przechylony na prawe ucho. Dolna jego krawędź powinna znajdować się na wysokości około 40 mm nad lewą brwią oraz około 20 mm nad prawą brwią. Prawą krawędź denka opuszcza się w dół nieco ku tyłowi, tak aby nie przysłaniała ucha. W Wojskach Specjalnych beret nosi się lekko przechylony na prawe ucho w taki sposób, aby znak orła Wojsk Specjalnych znajdował się nad lewą brwią. Prawą krawędź beretu opuszcza się w dół nieco ku tyłowi, tak aby przysłaniał ucho. Przy wystąpieniach bez nakrycia głowy beret nosi się pod lewym naramiennikiem, godłem skierowanym do przodu (a w umundurowaniu polowym wzór 2010 w lewej udowej kieszeni spodni, godłem skierowanym do góry i oznaką stopnia wojskowego skierowaną do przodu). Kolor beretu określa § 13 ust. 2, przy czym:

1) żołnierze zawodowi pełniący służbę w komórkach organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej, sztabach od szczebla związku taktycznego, komendach garnizonów, szkołach, uczelniach i ośrodkach szkolenia, ośrodkach szkolenia poligonowego, wojewódzkich sztabach wojskowych i wojskowych komendach uzupełnień zachowują barwę beretów jednostek lub rodzajów wojsk, zgodnie z podziałem zawartym w § 13 ust. 2;

2) słuchacze uczelni wojskowych noszą kolor beretu zgodnie z kierunkiem kształcenia, z uwzględnieniem § 13 ust. 2.

5. Kapelusz podhalański:

1) nosi się nałożony prosto (symetrycznie) na głowę, przy czym dolna krawędź ronda powinna znajdować się na wysokości linii brwi. W czasie wystąpień o charakterze służbowym pasek kapelusza zakłada się pod brodę;

2) nosi się wraz z peleryną podhalańską podczas wystąpień reprezentacyjnych.

6. Płaszcz sukienny i płaszcz letni oficerski nosi się tak, aby odległość od podłoża do dolnej krawędzi płaszcza wynosiła (w zależności od wzrostu) 420–520 mm. Rękawy płaszcza powinny zakrywać rękawy kurtki, jednak nie powinny być dłuższe niż do nasady kciuka przy opuszczonej ręce.

7. Półpłaszcz marynarski nosi się tak, aby odległość jego dolnej krawędzi, w zależności od wzrostu, wynosiła około 150–200 mm powyżej kolan.

8. Pelerynę:

1) podhalańską nosi się jednocześnie z kapeluszem podhalańskim lub czapką rogatywką. Pelerynę spina się pod kołnierzem plecionką opadającą do tyłu przez lewe ramię. Pelerynę nosi się na lewym barku w ten sposób, aby jej prawa krawędź pokrywała się z linią guzików kurtki. Tylna część peleryny powinna sięgać około 300 mm od podłoża;

2) (uchylony);

3) pelerynę-namiot można nosić w czasie opadów atmosferycznych w składzie wszystkich ubiorów.

9. Kurtkę munduru wyjściowego dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa sięgała nasady kciuka dłoni przy opuszczonej ręce.

10. Bluzę olimpijkę nosi się z koszulą i krawatem. Długość bluzy powinna być taka, aby sięgała dolną krawędzią 80–100 mm poniżej górnej krawędzi pasa spodni, a krawędź mankietu rękawa do nasady dłoni.

11. (uchylony).

12. Mundur wyjściowy marynarski:

1) nosi się wraz z kołnierzem i krawatem marynarskim;

2) bluzę marynarską nosi się na wierzchu spodni tak, aby zakrywała połowę długości bocznych kieszeni spodni;

3) szerokość nogawek u dołu spodni marynarskich powinna wynosić 270–300 mm.

13. Kurtkę wiatrówkę nosi się w okresie letnim i przejściowym w niesprzyjających warunkach atmosferycznych w składzie ubiorów wyjściowych z kapturem schowanym pod kołnierzem; w zależności od warunków atmosferycznych można zakładać na głowę kaptur; niedopuszczalne jest noszenie kaptura w czasie sprzyjających warunków atmosferycznych (bez opadów).

14. Bluzę polową nosi się z wyłożonym kołnierzem i dopasowuje tak, aby krawędź rękawa bluzy sięgała nasady dłoni. W zależności od warunków atmosferycznych i temperatury otoczenia dopuszcza się noszenie bluzy polowej z kołnierzem zapiętym w stójkę lub z podwiniętymi rękawami – w zależności od potrzeb.

15. Spodnie:

1) polowe i polowe letnie nosi się wpuszczone w cholewki trzewików; spodnie powinny układać się luźno i lekko opadać na górną krawędź trzewików. Żołnierze Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej pełniący służbę poza granicami państwa, wchodzący w skład: Polskich Kontyngentów Wojskowych, jednostek międzynarodowych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO), misji pokojowych i Organizacji Narodów Zjednoczonych, a także żołnierze biorący udział w ćwiczeniach i innych przedsięwzięciach międzynarodowych mogą nosić spodnie polowe letnie i w kamuflażu pustynnym wyłożone na cholewki trzewików – w zależności od potrzeb;

2) ubrania ochronnego nosi się w składzie ubioru polowego tylko w zestawie z kurtką ubrania ochronnego; spodnie ubrania ochronnego nosi się z nogawkami spodni opuszczonymi na cholewki trzewików (butów specjalnych);

3) ocieplacza ćwiczebnego noszą żołnierze Polskich Kontyngentów Wojskowych oraz wojsk specjalnych jako ocieplenie pod spodnie ubrania ochronnego, polowego, ćwiczebnego, specjalnego i roboczego;

4) kombinezonu ćwiczebnego i kombinezonu ćwiczebnego letniego nosi się z nogawkami spodni opuszczonymi na cholewki trzewików.

16. Spodnie wyjściowe i spodnie ćwiczebne powinny sięgać z tyłu krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa.

16a. Spódnicę noszą żołnierze kobiety w składzie ubiorów wyjściowych i galowych. Długość spódnicy powinna umożliwiać zakrycie kolan i być nie dłuższa niż 5 cm poniżej linii kolan.

17. Koszulę galową nosi się z mankietami zapinanymi na spinki do mankietów, a wyjściową z mankietami zapiętymi na guziki lub spinki do mankietów.

18. Koszulo-bluzy nosi się:

1) koszulo-bluzę oficerską z krótkimi rękawami nosi się z krawatem lub bez krawata z rozpiętym jednym lub dwoma guzikami od góry (z zachowaniem estetycznego wyglądu sylwetki); dopuszcza się możliwość użytkowania koszulo-bluzy z kurtką munduru, bluzą olimpijką i swetrem oficerskim (koszulo-bluzę koloru białego do ubioru Wojsk Lądowych i Sił Powietrznych tylko z kurtką munduru z krawatem albo ze spodniami munduru wyjściowego z paskiem z krawatem lub bez krawata); naramienniki do koszulo-bluzy koloru białego, stalowego i khaki w Wojskach Lądowych, Wojskach Specjalnych (z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026) i Siłach Powietrznych są koloru spodni; dopuszcza się również do koszulo-bluzy koloru stalowego i khaki naramienniki w kolorze koszuli; w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 naramienniki są w kolorze czarnym; dopuszcza się w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 stosowanie naramienników o zmniejszonym wymiarze 125 mm x 52 mm – z oznakami stopni haftowanymi haftem komputerowym o szerokości pasków odpowiednio 12, 6 i 3 mm oraz wężyka admiralskiego o szerokości 18 mm i wysokości 25 mm;

2) koszulo-bluzę polową z krótkimi rękawami nosi się ze spodniami polowymi lub polowymi letnimi i pasem żołnierskim; dopuszcza się możliwość noszenia przez żołnierzy zawodowych koszulo-bluzy polowej pod mundur polowy oraz ze swetrem oficerskim z wyłożonym kołnierzykiem; oznaki stopni wojskowych w formie pochewek nakładane są na naramienniki koszulo-bluzy; w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 naramienniki są dopinane;

3) koszulę ćwiczebną nosi się ze spodniami ćwiczebnymi i z paskiem do spodni marynarki wojennej; dopuszcza się noszenie koszuli ćwiczebnej pod bluzą ćwiczebną oficerską (z zapiętym lub rozpiętym kołnierzykiem) oraz ze swetrem oficerskim – z wyłożonym kołnierzykiem;

4) koszulo-bluzę oficerską z długimi rękawami nosi się z mankietami zapiętymi na guziki (z wyjątkiem ubioru galowego) lub spinki do mankietów, krawatem i naramiennikami, analogicznie jak do koszulo-bluzy oficerskiej z krótkimi rękawami; dopuszcza się możliwość noszenia koszulo-bluzy odpowiednio koloru khaki, stalowego lub białego z kurtką munduru, bluzą olimpijką i swetrem oficerskim (koszulo-bluzę koloru białego do ubioru Wojsk Lądowych i Sił Powietrznych tylko z kurtką munduru z krawatem albo ze spodniami munduru wyjściowego z paskiem z krawatem lub bez krawata) oraz ich noszenie bez krawata.

19. Krawat marynarski nosi się łącznie z kołnierzem marynarskim i przywiązuje się do bluzy przy zakończeniu dekoltu sznurkiem o średnicy 3 mm w kolorze czarnym. Końcówka krawata i sznurków wystających poniżej wiązania powinna wynosić 80 mm.

20. Apaszkę mogą nosić pododdziały reprezentacyjne (honorowe) do ubioru polowego, w kolorze odpowiadającym ustalonej dla danego pododdziału barwie beretu, otoku lub odzwierciedlającym barwę rodzajów Sił Zbrojnych, służb, jednostek wojskowych, których tradycje dziedziczą – podczas udziału w uroczystościach.

21. Szalokominiarka może być noszona jako:

1) szalik pod kurtkę ubrania ochronnego, kurtkę zimową nieprzemakalną i do półpłaszcza marynarskiego;

2) ocieplenie pod hełm – wyciąga się wówczas jeden jej koniec do połowy długości, a następnie nakłada na głowę, naciągając na kark i szyję tak, aby część twarzy i oczy były odsłonięte;

3) golf.

22. Pas żołnierski nosi się:

1) do spodni polowych z koszulo-bluzą polową lub koszulką specjalną letnią;

2) w zestawie ubioru używanego podczas pełnienia służb dyżurnych;

3) w przypadku konieczności noszenia kabury z bronią i oporządzenia;

4) do munduru ćwiczebnego marynarki wojennej – wyłącznie przy występowaniu z bronią;

5) w przypadku wystąpień zbiorowych, zgodnie z decyzją organizatora przedsięwzięcia.

23. Przy występowaniu w koszulo-bluzie oficerskiej żołnierze zawodowi noszą do spodni pasek skórzany oficerski, w Marynarce Wojennej z klamrą z napisem „MW".

24. Torbę polową nosi się przewieszoną przez prawe ramię. Górna krawędź torby powinna znajdować się na wysokości linii pasa. W razie jednoczesnego noszenia torby polowej i maski przeciwgazowej torbę polową nosi się przewieszoną przez lewe ramię, a maskę przez prawe ramię.

25. Sznury galowe występują w czterech wzorach: generała (admirała), oficera, podoficera i szeregowego. Nosi się je na prawym ramieniu, przypinając je pod naramiennikiem, (w Marynarce Wojennej przy pomocy zapinki) – przy wszyciu rękawa. Pętelkę sznura zapina się na pierwszym górnym guziku zapięcia munduru (pod spodem), a w Marynarce Wojennej – pod klapą, na wysokości pierwszego rzędu guzików tak, aby zwisający na końcu warkocza metalowy wisiorek znajdował się na środku między rzędami guzików. Warkocze sznurów galowych generała przeprowadza się następująco: dłuższy warkocz pod rękawem i zapina na pierwszy guzik, drugi warkocz ułożony na piersi zapina się na drugi od góry guzik munduru. Sznur galowy admirała zakłada się jak u generała, z tym że jego końcówki zapięte są w jednym miejscu (jak u oficera marynarki wojennej). Pętle sznurów galowych oficerskich i generała zakłada się pod prawy rękaw kurtki munduru.

26. Ubranie robocze i ubranie czołgisty-warsztatowca:

1) nosi się bez pasa, nogawki spodni opuszcza się na cholewki trzewików; w zależności od rodzaju wykonywanej pracy oraz warunków atmosferycznych można zdjąć bluzę lub podwinąć rękawy;

2) zabrania się użytkowania mundurów polowych pod ubraniem roboczym i ubraniem czołgisty-warsztatowca.

26a. Kombinezony robocze bez pasa noszą załogi jednostek pływających. Nogawki spodni opuszcza się na cholewki trzewików (półbutów ćwiczebnych). Zabrania się noszenia mundurów ćwiczebnych pod kombinezonami roboczymi.

27. Kombinezon czołgisty i kurtkę zimową czołgisty nosi się bez pasa, z oznakami stopni. Nogawki spodni opuszcza się na cholewki trzewików. Zabrania się noszenia mundurów polowych pod kombinezonem i kurtką zimową czołgisty.

28. Buty:

1) filcowo-gumowe:

a) nosi się do ubiorów polowych, specjalnych i roboczych,

b) mogą nosić wartownicy na posterunkach zewnętrznych oraz żołnierze, którym przysługują one z tytułu wykonywanych prac (pełnionych funkcji). Ponadto mogą je nosić wszyscy żołnierze na ćwiczeniach w polu;

2) gumowe nosi się do ubiorów specjalnych i roboczych, w szczególnych przypadkach również do ubioru polowego, w określonych warunkach terenowych i atmosferycznych;

3) (uchylony).

29. Kombinezon pilota, w zależności od warunków atmosferycznych, użytkuje się z ocieplaczem lub bez niego, zakładając go bezpośrednio na bieliznę pilota.

30. Kurtkę:

1) kurtkę wyjściową nosi się w składzie ubiorów wyjściowych z kapturem schowanym pod kołnierzem; w zależności od warunków atmosferycznych można zakładać na głowę kaptur; w okresie przejściowym w sprzyjających warunkach atmosferycznych można nosić kurtkę bez podpinki, szalika i rękawiczek. Niedopuszczalne jest noszenie kaptura rozpiętego na plecach w czasie sprzyjających warunków atmosferycznych (bez opadów);

2) kurtkę zimową nieprzemakalną nosi się w składzie ubiorów specjalnych Marynarki Wojennej, Sił Powietrznych oraz lotnictwa Wojsk Lądowych; w zależności od warunków atmosferycznych można nosić kurtkę z podpinką lub bez, a także zakładać na głowę kaptur; w sprzyjających warunkach atmosferycznych w okresie przejściowym można nosić kurtkę bez podpinki, szalokominiarki i rękawic.

31. Spodnie zimowe nieprzemakalne – nosi się w ten sposób, że nogawki opuszcza się na cholewki obuwia.

32. Sweter oficerski nosi się przez cały rok do:

1) ubioru wyjściowego, z wyłożonym kołnierzem koszuli;

2) ubioru polowego:

a) zamiast lub z bluzą polową (ćwiczebną),

b) z koszulo-bluzą polową (koszulą ćwiczebną) z wyłożonym kołnierzem.

32a. Sweter oficerski można w składzie ubiorów wyjściowych zastąpić swetrem oficerskim z wycięciem pod szyją w zestawie z koszulą i krawatem.

32b. Koszulkę specjalną letnią nosi się w składzie ubiorów polowych ze spodniami do munduru w kamuflażu pustynnym lub pod bluzą polową w kamuflażu pustynnym.

33. Skarpetki w Wojskach Lądowych, Siłach Powietrznych i Marynarce Wojennej nosi się koloru czarnego.

34. Kurtkę ubrania ochronnego, kurtkę ubrania ochronnego Marynarki Wojennej i bluzę ocieplacza ćwiczebnego nosi się w składzie ubiorów polowych (ćwiczebnych).

35. Ocieplacz pod kurtkę ubrania ochronnego można użytkować samodzielnie bez kurtki, a bluzę ocieplacza ćwiczebnego bez bluzy polowej podczas wykonywania zadań związanych z obsługiwaniem uzbrojenia i sprzętu wojskowego (UiSW) oraz w czasie pełnienia służby poza granicami państwa w składzie: Polskich Kontyngentów Wojskowych, jednostek międzynarodowych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO), misji pokojowych i Organizacji Narodów Zjednoczonych, a także podczas udziału w ćwiczeniach i innych przedsięwzięciach międzynarodowych.

36. Na terenie jednostek wojskowych, sztabów itp. nie nosi się samodzielnie ocieplacza pod kurtkę ubrania ochronnego lub bluzy ocieplacza ćwiczebnego.

Rozdział 5

Sposób noszenia oznak wojskowych

§ 33. [Oznaki wojskowe na mundurach wojskowych] Na mundurach wojskowych nosi się oznaki wojskowe:

1) stopni wojskowych;

2) korpusów osobowych;

3) specjalistów wojskowych;

4) szkolne;

5) przynależności państwowej;

6) rozpoznawcze;

7) identyfikacyjne.

§ 34.[Sposób noszenia oznak stopni wojskowych] 1. Oznaki stopni wojskowych nosi się na:

1) nakryciach głowy – z wyjątkiem czapek futrzanych (w Marynarce Wojennej również czapek garnizonowych podoficerskich i marynarskich, czapek ćwiczebnych oraz beretów marynarskich), czapek zimowych, kapeluszy polowych, beretów Wojsk Specjalnych, beretów roboczych i specjalnych, czapek do ubioru technika lotniczego oraz hełmofonów i hełmów, z tym że:

a) na beretach (z wyjątkiem Wojsk Specjalnych) generałów, a także w składzie ubioru galowego i wyjściowego Żandarmerii Wojskowej, w jednostkach powietrzno-desantowych i kawalerii powietrznej, jednostkach obrony wybrzeża oraz 11 Dywizji Kawalerii Pancernej – haftowane srebrzystym bajorkiem, dla pozostałych żołnierzy – wykonane techniką haftu komputerowego,

b) na otokach czapek garnizonowych i rogatywek generałów, oficerów, podoficerów i szeregowych zawodowych – haftowane bajorkiem, z wyjątkiem Marynarki Wojennej,

c) na pasku skórzanym czapek garnizonowych i kapeluszy damskich admirałów, oficerów, podoficerów i szeregowych zawodowych Marynarki Wojennej – haftowane bajorkiem,

d) na furażerkach – wykonane techniką termonadruku, a w Marynarce Wojennej również metodą haftu komputerowego;

2) pozostałych ubiorach:

a) w Wojskach Lądowych, Wojskach Specjalnych i Siłach Powietrznych:

– na naramiennikach do płaszczy sukiennych i płaszczy letnich, kurtek mundurów, bluz olimpijek, koszulo-bluz z krótkimi i długimi rękawami, koszulo-bluz polowych, kurtek czołgisty-warsztatowca, swetrów,

– na wysokości lewej piersi kurtki zimowej nieprzemakalnej, kurtki wiatrówki, kurtki wyjściowej, kombinezonu pilota, kombinezonu czołgisty i kurtki zimowej czołgisty, kurtki skórzanej pilota, bluzy technika lotniczego, kurtki i podpinki ubrania ochronnego, bluzy ocieplacza ćwiczebnego,

– na pochewce umieszczonej na patce od bluzy polowej na wysokości linii piersi,

– na kieszeni prawego rękawa kombinezonów ćwiczebnych, kombinezonów ćwiczebnych letnich oraz kurtek ćwiczebnych z ocieplaczem,

b) w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026:

– na naramiennikach płaszczy sukiennych i płaszczy letnich, bluz olimpijek, koszulo-bluz z krótkimi i długimi rękawami, koszulo-bluz polowych, kurtek czołgisty-warsztatowca,

– na wysokości lewej piersi kurtki zimowej nieprzemakalnej, kurtki wyjściowej, kurtki wiatrówki, kombinezonu pilota, kombinezonu czołgisty i kurtki zimowej czołgisty, kurtki skórzanej pilota, bluzy ćwiczebnej, koszuli ćwiczebnej, swetra oficerskiego i bluzy technika lotniczego, kurtki i podpinki ubrania ochronnego i bluzy ocieplacza ćwiczebnego,

– na lewych rękawach bluz wyjściowych, półpłaszczy marynarskich, kurtek mundurowych,

– na obu rękawach kurtek mundurowych,

– na pochewce umieszczonej na patce od bluzy polowej na wysokości linii piersi.

2. Oznaki stopni wojskowych w Wojskach Lądowych i Wojskach Specjalnych w składzie ubiorów galowych, wyjściowych i służbowych, a w Siłach Powietrznych i lotnictwie Wojsk Lądowych również ubiorów specjalnych, a także na beretach (z wyjątkiem Wojsk Specjalnych) i furażerkach w zestawach polowych oraz kurtkach skórzanych pilota – są barwy matowosrebrzystej, w składzie ubiorów polowych i specjalnych – w kolorze czarnym, w umundurowaniu polowym w kamuflażu pustynnym i kombinezonach tropikalnych pilota – barwy piaskowej, a w Marynarce Wojennej – barwy złocistej (w jednostkach brzegowych na kurtkach ubrania ochronnego – barwy czarnej).

2a. Oznaki stopni wojskowych na kamizelkach ochronnych i taktycznych, wykonane metodą haftu komputerowego na podkładce o wymiarach 85x70 mm koloru tkaniny zasadniczej, nosi się na wysokości lewej piersi.

3. W Wojskach Lądowych, Wojskach Specjalnych oraz Siłach Powietrznych oznaki stopni wojskowych noszą:

1) starsi szeregowi i podoficerowie:

a) na taśmie otokowej czapki garnizonowej lub rogatywki (z wyjątkiem Wojsk Specjalnych), umieszczone w linii równoległej do krawędzi taśmy, a także na kapeluszach (z wyjątkiem kapeluszy polowych) – wykonane bajorkiem,

b) na beretach (z wyjątkiem Wojsk Specjalnych) i furażerkach umieszczone pod kątem 45° w stosunku do dolnej krawędzi beretu (furażerki) – wykonane metodą haftu komputerowego, z uwzględnieniem zapisów § 34 ust. 1 pkt 1 lit. a,

c) na naramiennikach płaszczy i kurtek mundurowych, bluz olimpijek – wykonane z jednolitej taśmy o szerokości 8 mm,

d) na naramiennikach koszulo-bluz oficerskich – wykonane bajorkiem lub metodą haftu komputerowego; na naramiennikach koszulek specjalnych letnich (pochewki w kamuflażu pustynnym nakładane na naramienniki) i swetrów oficerskich (pochewki wykonane z tkaniny zasadniczej w kolorze swetra nakładane na naramienniki) – wykonane metodą haftu komputerowego; na patce od bluzy polowej, a także na naramiennikach kurtek czołgisty-warsztatowca – pochewki wykonane z tkaniny zasadniczej nakładane na naramienniki (patkę) wykonane metodą haftu komputerowego,

e) na lewej piersi kurtki wyjściowej, kurtki wiatrówki, kurtki zimowej nieprzemakalnej, kurtki skórzanej pilota, a także kombinezonu pilota w kolorze piaskowym – wykonane metodą haftu komputerowego barwy matowosrebrnej, a bluzy ocieplacza ćwiczebnego oraz kurtki i podpinki ubrania ochronnego, a także kombinezonu czołgisty i kurtki zimowej czołgisty – barwy czarnej na podkładce sukiennej w kolorze tkaniny zasadniczej, a kombinezonu pilota i bluzy technika lotniczego – na podkładce sukiennej koloru czarnego, wykonane techniką termonadruku,

f) podoficerowie w stopniu chorążego na naramiennikach płaszczy, kurtek mundurowych, bluz olimpijek – naramienniki obszyte wokół, z wyjątkiem miejsca wszycia rękawa, jednolitą taśmą szerokości 5 mm, bez kolorowych brzegów, a gwiazdki umieszczone wzdłuż linii prostej biegnącej przez środek naramiennika; gwiazdki i krokiewki wykonane bajorkiem;

2) oficerowie i generałowie:

a) na taśmie otokowej czapki garnizonowej lub rogatywki oraz na kapeluszach (z wyjątkiem kapeluszy polowych) – wykonane bajorkiem,

b) na daszku czapek garnizonowych u oficerów młodszych jeden galon szerokości 6 mm naszyty w odległości 6 mm od krawędzi daszka na całej długości jego łuku, u generałów i oficerów starszych dwa galony szerokości 6 mm naszyte obok siebie w odstępie 2 mm; pierwszy galon naszywa się w sposób określony jak u oficerów młodszych,

c) na beretach i furażerkach, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 1 lit. a – wykonane metodą termonadruku,

d) na naramiennikach kurtek mundurów i płaszczy – wykonane bajorkiem,

e) na naramiennikach koszulo-bluz oficerskich, bluz olimpijek – wykonane bajorkiem lub metodą haftu komputerowego; na naramiennikach koszulek specjalnych letnich (pochewki w kamuflażu pustynnym nakładane na naramienniki) i swetrów oficerskich (pochewki wykonane z tkaniny zasadniczej w kolorze swetra nakładane na naramienniki) – wykonane metodą haftu komputerowego; na patce od bluzy polowej, a także na naramiennikach kurtek czołgisty-warsztatowca pochewki wykonane z tkaniny zasadniczej nakładane na naramienniki (patkę) – wykonane metodą haftu komputerowego,

f) na lewej piersi kurtki wyjściowej lub kurtki zimowej nieprzemakalnej, kurtki wiatrówki, kurtki skórzanej pilota, a także kombinezonu pilota w kolorze piaskowym – wykonane metodą haftu komputerowego barwy matowosrebrnej, bluzy ocieplacza ćwiczebnego oraz kurtki i podpinki ubrania ochronnego, a także kombinezonu czołgisty i kurtki zimowej czołgisty – barwy czarnej, na podkładce sukiennej w kolorze tkaniny zasadniczej, a kombinezonu pilota i bluzy technika lotniczego – na podkładce sukiennej koloru czarnego, wykonane techniką termonadruku;

3) Marszałek Polski nosi oznaki stopni wojskowych według zasad określonych dla generałów, z tym że zamiast gwiazdek umieszcza się dwie buławy koloru srebrnego z głowicami koloru złotego złożone w kształcie liter „X" wężyk na naramienniku ma wysokość 40 mm.

4. W Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 oznaki stopni wojskowych noszą:

1) starsi marynarze i podoficerowie:

a) na lewym przodzie:

– na podkładkach kurtek wyjściowych, kurtek wiatrówek, kurtki i podpinki ubrania ochronnego oraz bluzy ocieplacza ćwiczebnego (umieszczone centralnie na środku podkładki), swetrów oficerskich (umieszczone krawędzią na wysokości górnej krawędzi podkładki), a także kombinezonu pilota, kombinezonu czołgisty i kurtki zimowej czołgisty – haftowane haftem komputerowym, oraz bluz ćwiczebnych i kurtek zimowych nieprzemakalnych (umieszczone centralnie na środku podkładki) – tłoczone z tworzywa sztucznego,

– bezpośrednio na koszulach ćwiczebnych, bluzach technika lotniczego, kurtkach i podpinkach ubrania ochronnego Marynarki Wojennej, nad górną kieszenią, symetrycznie do jej krawędzi bocznych – tłoczone z tworzywa sztucznego,

b) na lewym rękawie bluzy wyjściowej, bluzy wyjściowej letniej i półpłaszcza marynarskiego – tłoczone z tworzywa na podkładce sukiennej,

c) na rękawach kurtek mundurowych wyjściowych zimowych i letnich:

– żołnierze do stopnia starszego bosmanmata na lewym rękawie – z taśmy dystynkcyjnej naszytej na podkładce sukiennej,

– żołnierze od stopnia bosmana wzwyż na obu rękawach – z taśmy dystynkcyjnej naszytej na podkładce sukiennej,

d) na pasku skórzanym czapek garnizonowych (kapeluszy) – tylko chorążowie; w zależności od stopnia: gwiazdka umieszczona jest w krokiewce i haftowana bajorkiem,

e) na naramiennikach:

– płaszczy sukiennych i letnich, bluz olimpijek, koszulo-bluz – z taśmy dystynkcyjnej naszytej na całej szerokości naramienników,

– koszulo-bluz polowych, kurtek czołgisty-warsztatowca oraz na patce od bluzy polowej – pochewki wykonane z tkaniny zasadniczej nakładane na naramienniki (patkę), wykonane metodą haftu komputerowego;

2) oficerowie młodsi:

a) na daszku czapek garnizonowych i przodzie rondka kapelusza, jeden galon szerokości 6 mm naszyty na podkładkę koloru czarnego w odległości 6 mm od krawędzi daszka (rondka) na całej długości jego łuku,

b) na pasku skórzanym czapek garnizonowych i kapeluszy; w zależności od stopnia gwiazdki haftowane bajorkiem,

c) na lewym przodzie:

– kurtek wyjściowych, kurtek wiatrówek, kurtek i podpinek ubrania ochronnego oraz bluz ocieplacza ćwiczebnego (umieszczone centralnie na środku przyszytej podkładki), swetrów oficerskich (umieszczone krawędzią na wysokości górnej krawędzi przyszytej podkładki), a także kombinezonu pilota, kombinezonu czołgisty i kurtki zimowej czołgisty – wykonane haftem komputerowym, oraz kurtek zimowych nieprzemakalnych i bluz ćwiczebnych (umieszczone centralnie na środku przyszytej podkładki) – tłoczone z tworzywa sztucznego,

d) na rękawach kurtek mundurowych zimowych i letnich – z taśmy dystynkcyjnej Marynarki Wojennej naszytej na podkładce sukiennej,

e) na naramiennikach:

– płaszczy sukiennych i letnich, bluz olimpijek, koszulo-bluz – z taśmy dystynkcyjnej naszytej na całej szerokości naramienników,

3) oficerowie starsi:

a) na daszku czapek garnizonowych i przodzie rondka kapelusza dwa galony szerokości 6 mm naszyte obok siebie w odstępie 2 mm na podkładkę koloru czarnego; pierwszy galon naszywa się w sposób określony w pkt 2 lit. a,

b) na pasku skórzanym czapek garnizonowych (kapelusza); w zależności od stopnia gwiazdki haftowane bajorkiem,

c) na lewym przodzie:

– kurtek wyjściowych i kurtek wiatrówek, kurtek i podpinek ubrania ochronnego oraz bluz ocieplacza ćwiczebnego (umieszczone centralnie na środku przyszytej podkładki), swetrów oficerskich (umieszczone krawędzią na wysokości górnej krawędzi przyszytej podkładki), a także kombinezonu pilota, kombinezonu czołgisty i kurtki zimowej czołgisty – wykonane haftem komputerowym, oraz kurtek zimowych nieprzemakalnych i bluz ćwiczebnych (umieszczone centralnie na środku przyszytej podkładki) – tłoczone z tworzywa sztucznego,

– bezpośrednio na koszulach ćwiczebnych, bluzach technika lotniczego, kurtkach i podpinkach ubrania ochronnego Marynarki Wojennej nad górną kieszenią, symetrycznie do jej krawędzi bocznych – tłoczone z tworzywa sztucznego,

d) na rękawach kurtek mundurowych zimowych i letnich – z taśmy dystynkcyjnej naszytej na podkładce sukiennej,

e) na naramiennikach:

– płaszczy sukiennych i letnich, bluz olimpijek, koszulo-bluz – z taśmy dystynkcyjnej naszytej na całej szerokości naramienników,

4) admirałowie:

a) na daszku czapek garnizonowych – wężyk admiralski szerokości 25 mm (stopniowo zwężający się w kierunku obu końców daszka do szerokości 10 mm) i wysokości 18 mm (na całej długości łuku), haftowany bajorkiem, na podkładce koloru czarnego w odległości 5 mm od krawędzi daszka na całej długości jego łuku,

b) na pasku skórzanym czapek garnizonowych (kapelusza); w zależności od stopnia gwiazdki haftowane bajorkiem,

c) na lewym przodzie:

– kurtek wyjściowych i kurtek wiatrówek, kurtek i podpinek ubrania ochronnego oraz bluz ocieplacza ćwiczebnego (umieszczone centralnie na środku przyszytej podkładki), swetrów oficerskich (umieszczone krawędzią na wysokości górnej krawędzi przyszytej podkładki) oraz kurtek zimowych nieprzemakalnych, bluz ćwiczebnych i kombinezonów pilota, a także kombinezonu czołgisty i kurtki zimowej czołgisty (umieszczone centralnie na środku przyszytej podkładki) – haftowane haftem komputerowym,

d) na rękawach kurtek mundurowych zimowych i letnich – haftowany bajorkiem na podkładce sukiennej – wężyk admiralski o szerokości 30 mm i wysokości 35 mm,

e) na naramiennikach do płaszczy sukiennych i letnich, bluz olimpijek, koszulo-bluz, koszulo-bluz polowych, kurtek czołgisty-warsztatowca oraz na patce od bluzy polowej – pochewki wykonane z tkaniny zasadniczej nakładane na naramienniki (patkę), wężyk admiralski o szerokości 18 mm i wysokości 25 mm – haftowane bajorkiem;

5) dopuszcza się stosowanie do koszulo-bluz naramienników o zmniejszonym wymiarze 125 x 52 mm – oznaki stopni haftowane haftem komputerowym o szerokości pasków odpowiednio 12, 6 i 3 mm oraz wężyka admiralskiego o szerokości 18 mm i wysokości 25 mm.

5. Wzory oznak stopni wojskowych określają załączniki nr 17 i 18 do rozporządzenia (odpowiednio rys. 1–28 i 1–42).

§ 35.[Oznaki korpusów osobowych] 1. Oznaki korpusów osobowych noszą żołnierze Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych oraz Sił Powietrznych na:

1) kołnierzach kurtek mundurów, z wyjątkiem mundurów polowych;

2) kołnierzach płaszczy sukiennych.

2. Oznaki korpusów osobowych noszą:

1) żołnierze zawodowi – w zależności od korpusu osobowego, grupy osobowej i specjalności wojskowej, do której zostali zaliczeni;

2) żołnierze pełniący służbę kandydacką – w zależności od rodzaju wojsk lub służb, do których należy szkoła, której ewidencją są oni objęci;

3) Marszałek Polski i generałowie zamiast oznak korpusów osobowych noszą znaki orłów określone w § 15.

3. Sposób i wzór rozmieszczenia oznak korpusów osobowych określa załącznik nr 19 do rozporządzenia.

4. Wzory oznak korpusów osobowych określa załącznik nr 19a do rozporządzenia.

§ 36.[Oznaki specjalistów wojskowych] 1. Oznaki specjalistów wojskowych nosi się tylko w Marynarce Wojennej.

2. Oznaki specjalistów wojskowych nosi się na lewym rękawie bluz wyjściowych marynarskich (bluz letnich białych) oraz półpłaszczy marynarskich – 80 mm poniżej wszycia kuli rękawa, 10 mm nad tą oznaką nosi się oznakę klasy specjalisty wojskowego.

3. Wzory oznak specjalistów wojskowych określa załącznik nr 20 do rozporządzenia (rys. 1–4).

§ 37.[Oznaki szkolne] 1. Oznaki szkolne noszą podchorążowie Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych, Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych i Wojskowej Akademii Technicznej:

1) na naramiennikach bluz olimpijek, kurtek mundurów wyjściowych, koszulo-bluz z długimi i krótkimi rękawami, koszulo-bluz polowych, patce od bluzy polowej oraz na oznace stopnia do kurtki ubrania ochronnego i kurtki wyjściowej – oznakę „WSO”, „WAT”, a także (z wyjątkiem kurtek roboczych) sznurek pleciony koloru matowosrebrnego o średnicy 3 mm naszyty dookoła naramienników (poza wszyciem przy rękawie); dolna krawędź oznaki metalowej powinna być umieszczona w odległości 5 mm od wszycia naramienników (dolnej krawędzi patki) lub od dolnej krawędzi oznaki stopnia;

2) na zewnętrznej części mankietów rękawów kurtki munduru wyjściowego naszywa się taśmę koloru matowosrebrnego szerokości 16 mm, oznaczającą pierwszy rok nauki; odległość dolnej krawędzi taśmy od dolnej krawędzi rękawa wynosi 100 mm. Podchorążowie rozpoczynający następny rok nauki noszą o jedną taśmę więcej, szerokości 8 mm, naszytą poniżej taśmy oznaczającej pierwszy rok nauki. Odstęp między taśmami wynosi 4 mm. Podchorążowie w piątym roku nauki noszą dwie, w szóstym roku trzy taśmy szerokości 16 mm, w odstępach 4 mm;

3) na lewej piersi kurtki wyjściowej oznakę szkolną określającą rok nauki oraz posiadany stopień wojskowy.

2. Elewi szkół podoficerskich Wojsk Lądowych oraz Sił Powietrznych noszą na naramiennikach koszulo-bluz polowych i patce od bluzy polowej oznakę „SP”, której dolna krawędź powinna być umieszczona w odległości 5 mm od wszycia naramienników (dolnej krawędzi patki) lub od dolnej krawędzi oznaki stopnia.

3. W Marynarce Wojennej oznakę szkolną barwy złocistej nosi się:

1) na kołnierzach kurtki munduru, półpłaszcza marynarskiego – na końcu kołnierza przy styku z klapami;

2) na naramiennikach koszulo-bluz w odległości 5 mm – powyżej oznak stopnia wojskowego; posiadający stopień marynarza – na środku naramienników;

3) na kurtkach ubrania ochronnego, kurtkach wyjściowych, koszuli ćwiczebnej, bluzie ćwiczebnej – poniżej oznaki stopnia wojskowego; posiadający stopień marynarza – na kurtce na środku podkładki; na koszuli ćwiczebnej – bezpośrednio nad lewą kieszenią;

4) elewi szkoły podoficerskiej noszą na lewym rękawie bluz wyjściowych, półpłaszcza marynarskiego oznakę „SP” tłoczoną na suknie – 80 mm poniżej wszycia kuli rękawa;

5) oznaczenie roku nauki nosi się:

a) elewi podoficerskiej szkoły Marynarki Wojennej na zewnętrznej części mankietów rękawów bluz wyjściowych, półpłaszcza marynarskiego – pasek z taśmy dystynkcyjnej Marynarki Wojennej szerokości 6 mm i długości 60 mm (naszytej na podkładce sukiennej), oznaczający pierwszy rok nauki, przy czym dolna cześć paska powinna być wyrównana ze stebnówką mankietu; odstęp pomiędzy kolejnymi paskami naszywanymi powyżej wynosi 4 mm,

b) podchorążowie Akademii Marynarki Wojennej na zewnętrznej części rękawów kurtki mundurowej – pasek z taśmy dystynkcyjnej Marynarki Wojennej szerokości 6 mm (naszytej na podkładce sukiennej), oznaczający pierwszy rok nauki, w odległości 80 mm od dolnej krawędzi paska do krawędzi rękawa; każdy następny pasek, oznaczający kolejne lata nauki, naszywa się w odstępie 4 mm powyżej pierwszego paska.

4. Wzory oznak szkolnych określa załącznik nr 21 do rozporządzenia (rys. 1–4).

§ 38.[Oznaki przynależności państwowej] 1. Oznakę przynależności państwowej:

1) w postaci naszywki z godłem Rzeczypospolitej Polskiej – noszą żołnierze Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej pełniący służbę poza granicami państwa, wchodzący w skład kontyngentów wojskowych Organizacji Narodów Zjednoczonych, misji pokojowych lub odbywających służbę w formacjach wielonarodowych z siedzibą na terenie kraju, a także żołnierze uczestniczący w przedsięwzięciach międzynarodowych; dopuszcza się noszenie oznaki na terenie kraju; w tych przypadkach oznakę o wymiarach 55 mm (podstawa) x 66 mm (wysokość) nosi się na lewym rękawie ubiorów wyjściowych, służbowych i galowych oraz wieczorowych 100 mm poniżej wszycia rękawa;

2) w postaci naszywki z flagą Rzeczypospolitej Polskiej – noszą żołnierze Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na obu rękawach bluzy polowej, koszulo-bluzy polowej (bluzy ćwiczebnej, koszuli ćwiczebnej Marynarki Wojennej), kombinezonu pilota, kombinezonu czołgisty i kurtki zimowej czołgisty, kurtki ubrania ochronnego i ocieplacza pod kurtkę ubrania ochronnego, bluzy ocieplacza ćwiczebnego – 30 mm poniżej wszycia rękawów, a koszulki specjalnej letniej – 22 mm powyżej dolnego brzegu rękawów; oznaka ma wymiary 30 mm (wysokość) x 48 mm (podstawa); w czasie działań bojowych oznakę można odpinać.

2. Oznaki wymienione w ust. 1 wykonane są z materiału odpornego na odbarwienie i odkształcenie oraz trwale przymocowane do munduru (ubioru) lub na taśmę samosczepną.

§ 39.[Oznaki rozpoznawcze] 1. Oznaki rozpoznawcze można nosić na lewym (w batalionie reprezentacyjnym Wojska Polskiego i kompanii reprezentacyjnej Marynarki Wojennej na prawym) rękawie płaszczy sukiennych, kurtek mundurów wyjściowych i galowych, bluz olimpijek oraz na prawym rękawie półpłaszczy marynarskich, bluz wyjściowych marynarskich i bluz wyjściowych letnich marynarskich – na wysokości 100 mm poniżej wszycia kuli rękawa. Na kurtkach i bluzach polowych, na środku górnej kieszeni lewego rękawa. Na bluzach ćwiczebnych oficerskich (marynarskich) 20 mm poniżej oznaki przynależności państwowej, o której mowa w § 38 ust. 1 pkt 2. Oznaki rozpoznawcze powinny się mieścić w prostokącie o wymiarach 50 x 80 mm albo w kole o średnicy 70 mm. Powierzchnia oznaki nie powinna być mniejsza niż 2500 mm². Na kombinezonach ćwiczebnych, kombinezonach ćwiczebnych letnich oraz kurtkach ćwiczebnych z ocieplaczem można oznakę rozpoznawczą nosić na kieszeni lewego rękawa.

1a. W przypadku noszenia oznaki przynależności państwowej w postaci naszywki z godłem Rzeczypospolitej Polskiej, o której mowa w § 38 ust. 1 pkt 1, dopuszcza się noszenie oznaki rozpoznawczej na prawym rękawie płaszczy sukiennych, kurtek mundurów wyjściowych i galowych oraz bluz olimpijek.

1b. W Wojskach Specjalnych bezpośrednio nad oznaką rozpoznawczą można nosić napis WOJSKA SPECJALNE.

2. [5] W jednostkach Marynarki Wojennej funkcję oznaki rozpoznawczej dla marynarzy zawodowych i marynarzy kandydatów na żołnierzy zawodowych (elewów podoficerskich szkół zawodowych) spełnia napis na taśmie otokowej czapki garnizonowej, którego treść określa Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych.

3. Oznak rozpoznawczych, z wyjątkiem Marynarki Wojennej (taśm do czapek otokowych), nie noszą żołnierze pełniący służbę w składzie polskich kontyngentów wojskowych misji pokojowych Organizacji Narodów Zjednoczonych.

4. Oznak rozpoznawczych nie ustanawia się pododdziałom doraźnie formowanym dla udziału w ćwiczeniach z pododdziałami armii obcych organizowanych w kraju na podstawie porozumień międzynarodowych.

5. Proporczyk można nosić na berecie z lewej strony w odległości 10 mm za oznaką stopnia wojskowego (szeregowi zawodowi 10 mm za znakiem orła wojskowego), równolegle do krawędzi beretu w odstępie 20 mm.

6. Żołnierze przeniesieni do innych jednostek wojskowych i związków organizacyjnych nie noszą poprzednich oznak rozpoznawczych i proporczyków.

7. Na kurtkach ochronnych i podpinkach do kurtek ochronnych, bluzach ocieplaczy ćwiczebnych oraz kurtkach wyjściowych i kurtkach wiatrówkach oznak rozpoznawczych nie umieszcza się.

8. Emblemat rozpoznawczy NATO noszą żołnierze w czasie udziału w operacjach Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego. Nosi się go na kurtkach i bluzach polowych, na środku górnej kieszeni lewego rękawa, a na bluzach ćwiczebnych oficerskich (marynarskich) 20 mm poniżej oznaki przynależności państwowej, o której mowa w § 38 ust. 1 pkt 2.

§ 40.[Wzory oznak przynależności państwowej oraz oznak rozpoznawczych] Wzory oznak, o których mowa w § 38 ust. 1 i § 39 ust. 1, określa załącznik nr 22 do rozporządzenia (rys. 1 i 2).

§ 41.[Oznaka identyfikacyjna] 1. Oznakę identyfikacyjną z nazwiskiem noszą żołnierze zawodowi:

1) bezpośrednio nad klapą prawej górnej kieszeni kurtki munduru galowego, wyjściowego i służbowego, bluzy olimpijki; na kurtkach mundurów wyjściowych, galowych i służbowych Marynarki Wojennej po prawej stronie symetrycznie w stosunku do baretek;

2) na bluzie munduru polowego i ćwiczebnego, koszulo-bluzie polowej, kurtce i ocieplaczu ubrania ochronnego, bluzie ocieplacza ćwiczebnego, kombinezonie pilota, kombinezonie czołgisty i kurtce zimowej czołgisty – na prawej piersi w miejscu naszycia taśmy samosczepnej;

3) na swetrze oficerskim oznakę identyfikacyjną można nosić w Wojskach Lądowych, Wojskach Specjalnych (z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026) i Siłach Powietrznych – po prawej stronie na środku na wysokości kieszeni, a w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 bezpośrednio pod oznaką stopnia wojskowego;

4) na kombinezonach ćwiczebnych, kombinezonach ćwiczebnych letnich oraz kurtkach ćwiczebnych z ocieplaczem oznakę można nosić na kieszeni prawego rękawa bezpośrednio nad oznaką stopnia wojskowego;

5) dopuszcza się noszenie oznaki identyfikacyjnej z nazwiskiem na pozostałych ubiorach, z wyjątkiem roboczych.

2. (uchylony).

3. Wzory oznak identyfikacyjnych określa załącznik nr 23 do rozporządzenia (rys. 1 i 2).

§ 42.[Sposób noszenia plakietki z napisem "SŁUŻBA DYŻURNA"] Żołnierz pełniący służbę dyżurną nosi umundurowanie określone przez przełożonych, z biało-czerwoną plakietką (o wymiarach 55 mm x 90 mm) z napisem „SŁUŻBA DYŻURNA”, przypiętą do klapy pośrodku lewej górnej kieszeni kurtki wyjściowej (na kurtce mundurowej Marynarki Wojennej do lewej klapy w linii prostej nad lewym górnym guzikiem), bluzy olimpijki, koszulo-bluzy oraz bluzy polowej (ćwiczebnej), koszulo-bluzy polowej (koszuli ćwiczebnej), na kurtce zimowej nieprzemakalnej, kurtce ubrania ochronnego i bluzie ćwiczebnej marynarskiej bezpośrednio pod oznaką stopnia wojskowego.

Rozdział 6

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 43. [Noszenie mundurów wojskowych przez żołnierzy] Żołnierze noszą mundury wojskowe ustalone dla rodzaju Sił Zbrojnych, w którym pełnią służbę, oraz oznaki korpusu osobowego, do którego zostali zaliczeni, z zastrzeżeniem § 44.

§ 44.[Żołnierze zawodowi pełniący służbę w komórkach organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej] Żołnierze zawodowi pełniący służbę w komórkach organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej, instytucjach cywilnych, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie służby wojskowej żołnierzy zawodowych wyznaczonych na stanowiska służbowe w instytucjach cywilnych (Dz. U. Nr 148, poz. 1552 i Nr 251, poz. 2509), oraz wojewódzkich sztabów wojskowych noszą umundurowanie rodzaju wojsk, w którym poprzednio służyli.

§ 44a.[Żołnierze zawodowi pełniący służbę w Inspektoracie Wsparcia Sił Zbrojnych oraz Dowództwie Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych] [6] Żołnierze zawodowi pełniący służbę w Dowództwie Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych, Dowództwie Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych, Inspektoracie Wsparcia Sił Zbrojnych, Inspektoracie Uzbrojenia, Inspektoracie Systemów Informacyjnych, Inspektoracie Implementacji Innowacyjnych Technologii Obronnych oraz w Narodowym Centrum Kryptologii, a także w uczelniach wojskowych, dla których organem założycielskim jest Minister Obrony Narodowej, noszą umundurowanie rodzaju wojsk, w którym poprzednio służyli.

§ 44b.[7] (uchylony).

§ 44c.[8] (uchylony).

§ 44d.[Umundurowanie żołnierzy zawodowych pełniących służbę w jednostkach międzynarodowych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego] Żołnierze zawodowi wyznaczeni do pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami państwa wyszczególnieni w § 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 września 2010 r. w sprawie pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami państwa (Dz. U. Nr 184, poz. 1237 i Nr 205, poz. 1356) oraz żołnierze pełniący służbę na terenie kraju w międzynarodowych strukturach wojskowych, w tym w jednostkach międzynarodowych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, a także pozostający w rezerwie kadrowej lub dyspozycji noszą umundurowanie rodzaju wojsk, w którym poprzednio służyli.

§ 44e.[Noszenie nakryć głowy i oznak rozpoznawczych ustalonych przez organizację międzynarodową lub organa sił wielonarodowych] Żołnierze zawodowi pełniący służbę w międzynarodowych strukturach wojskowych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, Unii Europejskiej, Organizacji Narodów Zjednoczonych mogą nosić na terenie kraju i poza granicami państwa nakrycia głowy i oznaki rozpoznawcze ustalone przez organizację międzynarodową lub organa sił wielonarodowych.

§ 45.[Okres noszenia umundurowania i oznak wojskowych dotychczasowych] Umundurowanie i oznaki wojskowe dotychczasowych wzorów innych niż określone w niniejszym rozporządzeniu mogą być noszone do dnia 1 kwietnia 2012 r.

§ 46.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.¹⁾

¹⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone zarządzeniem nr 48/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 października 1995 r. w sprawie wprowadzenia przepisów ubiorczych żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. Rozk. MON, poz. 188), które utraciło moc na podstawie art. 75 ust. 2 ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 120, poz. 1268).

Załączniki do rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej
z dnia 2 grudnia 2004 r. (poz. 53)

Załącznik nr 1

UBIORY GALOWE

ZESTAW NR 1

dla żołnierzy zawodowych Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych,
Sił Powietrznych oraz Marynarki Wojennej

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów				Uwagi
		w zimie		w lecie
		1	2	3	4
1	2	3	4	5	6	7
1	Czapka rogatywka	x	–	x	–	w Wojskach Lądowych
2	Czapka garnizonowa	–	x	–	x	w Siłach Powietrznych oraz Marynarce Wojennej i JW 4026
3	Beret	x	–	x	–	tylko w jednostkach powietrzno-desantowych, specjalnych (z wyjątkiem JW 4026), obrony wybrzeża, kawalerii powietrznej, 11 DKPanc i JW 2305 oraz Żandarmerii Wojskowej
4	Koszula koloru białego	x	x	x	x	ze spinkami
5	Mundur letni generała (admirała)	–	–	x	x	tylko dla generałów (admirałów)
6	Mundur galowy generała (admirała)	x	x	–	–	tylko dla generałów (admirałów)
7	Mundur galowy oficerski	x	x	–	–
8	Mundur letni oficerski	–	–	x	x
9	Krawat	x	x	x	x
10	Rękawiczki koloru czarnego	x	x	x	x	w Marynarce Wojennej oraz w Siłach Powietrznych – koloru białego
11	Półbuty galowe	x	x	x	x
12	Skarpetki	x	x	x	x
13	Pasek skórzany oficerski	x	x	x	x
14	Sznur galowy	x	x	x	x

Uwagi:

1. W razie potrzeby oraz na czas przejazdu (dojścia) do miejsca uroczystości zezwala się nosić w składzie ubioru galowego, w zależności od pory roku, płaszcz sukienny lub letni z szalikiem, w lecie bez szalika.

2. Kapelani mogą występować w czarnej koszuli kapłańskiej z białą koloratką zamiast w koszuli koloru białego.

3. Rękawiczek nie nosi się w pomieszczeniach zamkniętych.

4. Do kurtki mundurowej można nosić kordzik.

5. Zamiast koszuli koloru białego można nosić koszulo-bluzę koloru białego z krótkimi lub długimi rękawami.

6. Po zakończeniu części oficjalnej uroczystości, w pomieszczeniach zamkniętych lub przy wysokich temperaturach, dopuszcza się możliwość występowania bez kurtki mundurowej, w koszulo-bluzie z krawatem.

7. Dopuszcza się w Siłach Powietrznych występowanie w zimie w szaliku zimowym koloru białego.

8. Żołnierze, którzy pełnili służbę w jednostkach powietrzno-desantowych, specjalnych (z wyjątkiem JW 4026), obrony wybrzeża, kawalerii powietrznej, 11 DKPanc i JW 2305 oraz Żandarmerii Wojskowej, przeniesieni do innych jednostek i komórek organizacyjnych MON mogą w składzie ubioru galowego nosić berety zamiast czapek rogatywek.

ZESTAW NR 2

dla kobiet żołnierzy zawodowych Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych,
Sił Powietrznych oraz Marynarki Wojennej

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów		Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2
1	2	3	4	5
1	Furażerka	x	x	w jednostkach powietrzno-desantowych, specjalnych (z wyjątkiem JW 4026), obrony wybrzeża, kawalerii powietrznej, 11 DKPanc i JW 2305 oraz Żandarmerii Wojskowej – beret
2	Kapelusz	x	x	w Marynarce Wojennej i JW 4026
3	Kurtka munduru wyjściowego	x	–
4	Spódnica munduru wyjściowego	x	–	lub spodnie munduru wyjściowego
5	Kurtka munduru wyjściowego letniego	–	x
6	Spódnica munduru wyjściowego letniego	–	x	lub spodnie munduru letniego
7	Krawat	x	x
8	Koszula koloru białego	x	x	ze spinkami
9	Rękawiczki koloru czarnego	x	x	w Marynarce Wojennej oraz w Siłach Powietrznych – koloru białego
10	Rajstopy	x	x	w kolorze cielistym, do spodni można nosić skarpety
11	Półbuty galowe damskie	x	x
12	Pasek skórzany oficerski	x	x
13	Sznur galowy	x	x

Uwagi:

1. W razie potrzeby oraz na czas dojazdu lub dojścia do miejsca uroczystości zezwala się nosić w składzie ubioru galowego, w zależności od pory roku, płaszcz sukienny lub wyjściowy letni z szalikiem, w lecie bez szalika.

2. Rękawiczek nie nosi się w pomieszczeniach zamkniętych.

3. Do kurtki mundurowej można nosić kordzik.

4. Zamiast koszuli koloru białego można nosić koszulo-bluzę koloru białego z krótkimi lub długimi rękawami.

5. Po zakończeniu części oficjalnej uroczystości, w pomieszczeniach zamkniętych lub przy wysokich temperaturach, dopuszcza się możliwość występowania bez kurtki mundurowej, w koszulo-bluzie z krawatem.

6. Dopuszcza się w Siłach Powietrznych występowanie w zimie w szaliku zimowym koloru białego.

7. Żołnierze, którzy pełnili służbę w jednostkach powietrzno-desantowych, specjalnych (z wyjątkiem JW 4026), obrony wybrzeża, kawalerii powietrznej, 11 DKPanc i JW 2305 oraz Żandarmerii Wojskowej, przeniesieni do innych jednostek i komórek organizacyjnych MON mogą w składzie ubioru galowego nosić berety zamiast furażerek.

Załącznik nr 2

UBIORY WYJŚCIOWE

ZESTAW NR 1

dla żołnierzy zawodowych Wojsk Lądowych i Wojsk Specjalnych
(z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026)

Lp.

Nazwa przedmiotu

Zestawy ubiorów

Uwagi

w zimie

w lecie

Beret

w zimie można nosić czapkę futrzaną

Czapka rogatywka

w jednostkach powietrzno-desantowych, specjalnych, obrony wybrzeża, kawalerii powietrznej, 11 DKPanc i JW 2305 oraz Żandarmerii Wojskowej – beret; w zimie można nosić czapkę futrzaną

Kurtka munduru wyjściowego

–

Spodnie munduru wyjściowego

–

Bluza olimpijka

–

Kurtka munduru wyjściowego letniego

–

Spodnie munduru wyjściowego letniego

–

Koszula oficerska

–

dopuszcza się noszenie koszuli białej z kurtką munduru wyjściowego

Koszulo-bluza oficerska

–

z krótkimi lub długimi rękawami

Krawat

–

Płaszcz sukienny

–

Płaszcz letni

–

Kurtka wyjściowa

–

w okresie letnim i przejściowym – w zależności od warunków atmosferycznych – bez szalika i rękawiczek lub bez podpinki (szalika i rękawiczek)

Kurtka wiatrówka

–

można nosić w okresie letnim i przejściowym we wszystkich zestawach w zależności od warunków atmosferycznych lub zamiast kurtki wyjściowej

Sweter oficerski

–

w okresie letnim w niskich temperaturach

Szalik zimowy

–

Szalik letni

–

Rękawiczki oficerskie

–

Półbuty

w okresie zimowym można nosić botki

Skarpetki

Pasek skórzany oficerski

–

Uwagi:

1. W zestawach 1, 5, 6 i 7 z kurtką munduru wyjściowego i wyjściowego letniego można nosić czapkę rogatywkę.

2. Kapelani mogą występować w czarnej koszuli kapłańskiej z białą koloratką zamiast w koszuli koloru białego.

3. Koszulo-bluzy oficerskie z długimi i krótkimi rękawami (w zestawie bez kurtki mundurowej lub bluzy olimpijki) można nosić z krawatem lub bez krawata.

4. Kurtkę wyjściową można nosić zamiast płaszcza sukiennego lub letniego wyłącznie w zestawie z beretem.

5. Zezwala się nosić kurtkę wyjściową lub płaszcz letni – w zależności od warunków atmosferycznych – z rękawiczkami i szalikiem lub bez.

6. W okresie zimowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.

7. Sweter oficerski można zastąpić swetrem oficerskim z wycięciem pod szyją tylko w zestawie z koszulą i krawatem.

ZESTAW NR 2

dla żołnierzy zawodowych Sił Powietrznych

Lp.

Nazwa przedmiotu

Zestawy ubiorów

Uwagi

w zimie

w lecie

Czapka garnizonowa

–

dopuszcza się noszenie furażerki; w zimie można nosić czapkę futrzaną

Furażerka

–

w zimie można nosić czapkę futrzaną

Kurtka munduru wyjściowego

–

Spodnie munduru wyjściowego

–

Bluza olimpijka

–

Kurtka munduru letniego

–

Spodnie munduru letniego

–

Płaszcz sukienny

–

w okresie przejściowym płaszcz letni

Płaszcz letni

–

można nosić bez szalika i rękawiczek

Kurtka wyjściowa

–

w okresie letnim i przejściowym – w zależności od warunków atmosferycznych – bez szalika i rękawiczek lub bez podpinki (szalika i rękawiczek)

Kurtka wiatrówka

–

można nosić w okresie letnim i przejściowym we wszystkich zestawach w zależności od warunków atmosferycznych lub zamiast kurtki wyjściowej

Sweter oficerski

–

Szalik zimowy

–

z koszulą koloru białego można nosić szalik koloru białego

Szalik letni

–

Koszula oficerska

–

dopuszcza się noszenie koszuli koloru białego z kurtką munduru wyjściowego i czapką garnizonową

Koszulo-bluza oficerska

–

z krótkimi lub długimi rękawami

Krawat

–

Rękawiczki oficerskie

–

Półbuty wyjściowe

w okresie zimowym można nosić botki

Skarpetki

Pasek skórzany oficerski

–

Uwagi:

1. W okresie przejściowym i letnim zezwala się nosić kurtkę wyjściową i płaszcz letni – w zależności od warunków atmosferycznych – z podpinką lub bez oraz z rękawiczkami oficerskimi i szalikiem lub bez.

2. Kapelani mogą występować w czarnej koszuli kapłańskiej z białą koloratką zamiast w koszuli oficerskiej.

3. W okresie zimowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.

4. Dopuszcza się noszenie koszulo-bluzy koloru stalowego z krótkimi rękawami lub długimi rękawami w zestawach zamiast koszuli wyjściowej koloru stalowego.

5. Dopuszcza się noszenie przez personel latający w składzie ubioru wyjściowego (z wyjątkiem ubioru z kurtką mundurową) kurtki skórzanej pilota z podpinką lub bez.

6. Koszulo-bluzę w zestawie bez kurtki mundurowej, bluzy olimpijki, swetra oficerskiego można użytkować z krawatem oraz mankietami zapiętymi na guziki lub spinki do mankietów lub bez krawata i spinek do mankietów.

7. Podczas wystąpień o charakterze uroczystym, gdy nie obowiązuje ubiór galowy, w składzie ubioru wyjściowego z kurtką munduru wyjściowego można nosić koszulę oficerską koloru białego lub koszulo-bluzę oficerską koloru białego z krótkimi lub długimi rękawami, a występując w tym czasie w płaszczu – nosić szalik biały i rękawiczki białe lub czarne.

8. Sweter oficerski można zastąpić swetrem oficerskim z wycięciem pod szyją tylko w zestawie z koszulą i krawatem.

ZESTAW NR 3

dla żołnierzy zawodowych Marynarki Wojennej

Lp.

Nazwa przedmiotu

Zestawy ubiorów

Uwagi

w zimie

w lecie

Czapka garnizonowa

W okresie letnim – czapka letnia; marynarze zawodowi-czapka garnizonowa marynarska; w okresie zimowym można nosić czapkę futrzaną

Kurtka munduru wyjściowego

–

marynarze zawodowi – bluza wyjściowa marynarska

Spodnie munduru wyjściowego

–

marynarze zawodowi – spodnie wyjściowe marynarskie

Bluza olimpijka

–

Kurtka munduru letniego

–

marynarze zawodowi – bluza wyjściowa letnia marynarska

Spodnie munduru letniego

–

Płaszcz sukienny

–

w okresie przejściowym można nosić płaszcz letni

Płaszcz letni

–

w okresie letnim bez podpinki; można również nie nosić szalika i rękawiczek;

Kurtka wyjściowa

–

marynarze zawodowi – półpłaszcz marynarski; w okresie letnim i przejściowym – w zależności od warunków atmosferycznych – bez szalika i rękawiczek lub bez podpinki (szalika i rękawiczek; również w zestawie ze swetrem

Kurtka wiatrówka

–

można nosić w okresie letnim i przejściowym we wszystkich zestawach, w zależności od warunków atmosferycznych lub zamiast kurtki wyjściowej

Sweter oficerski

–

w okresie letnim przy niskich temperaturach

Szalik zimowy

–

Szalik letni

–

Koszula oficerska

–

w zamian można nosić koszulo-bluzę z długimi lub krótkimi rękawami; marynarze zawodowi – koszulka marynarska

Koszulo-bluza oficerska koloru białego

–

z krótkimi lub długimi rękawami

Krawat

–

marynarze zawodowi – kołnierz marynarski i krawat marynarski

Rękawiczki

–

w lecie – letnie

Półbuty wyjściowe

w okresie zimowym można nosić botki

Skarpetki

Pasek skórzany oficerski

Spinki do mankietów

w zestawie z kurtką mundurową, wg uznania użytkownika

Uwagi:

1. W okresie przejściowym można występować bez płaszcza sukiennego (letniego, półpłaszcza), kurtki wyjściowej. Płaszcz letni, półpłaszcz marynarski i kurtkę wyjściową można w zależności od warunków atmosferycznych użytkować z podpinką lub bez, szalikiem i rękawiczkami lub bez.

2. Koszulo-bluzę w zestawie bez kurtki mundurowej, bluzy olimpijki, swetra oficerskiego można nosić z krawatem oraz mankietami zapiętymi na guziki lub spinki do mankietów lub bez krawata i spinek do mankietów.

3. Kapelani mogą występować w czarnej koszuli kapłańskiej z białą koloratką zamiast w koszuli oficerskiej.

4. W okresie zimowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.

5. Dopuszcza się noszenie przez personel latający w składzie ubioru wyjściowego (z wyjątkiem ubioru z kurtką mundurową) kurtki skórzanej pilota z podpinką lub bez.

6. W okresie letnim dopuszcza się noszenie munduru letniego białego lub spodni letnich białych z koszulo-bluzą. Półbuty, skarpetki, pasek do spodni również koloru białego.

7. W trudnych warunkach atmosferycznych, takich jak deszcz lub silny wiatr, można nosić kurtkę wiatrówkę.

8. Sweter oficerski można zastąpić swetrem oficerskim z wycięciem pod szyją tylko w zestawie z koszulą i krawatem.

ZESTAW NR 4

dla kobiet żołnierzy zawodowych Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych
(z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026) oraz Sił Powietrznych

Lp.

Nazwa przedmiotu

Zestawy ubiorów

Uwagi

w zimie

w lecie

Furażerka

w jednostkach powietrzno-desantowych, specjalnych, obrony wybrzeża, kawalerii powietrznej, 11 DKPanc i JW 2305 oraz Żandarmerii Wojskowej – beret; w zimie można nosić czapkę futrzaną

Kurtka munduru wyjściowego

–

Spódnica munduru wyjściowego lub spodnie

–

Kurtka munduru wyjściowego letniego

–

Spódnica munduru wyjściowego letniego lub spodnie

–

Bluza olimpijka

–

Płaszcz sukienny

–

Płaszcz letni

–

Sweter oficerski

–

Kurtka wyjściowa

–

w okresie letnim bez podpinki

Kurtka wiatrówka

–

można nosić w okresie letnim i przejściowym we wszystkich zestawach w zależności od warunków atmosferycznych lub zamiast kurtki wyjściowej

Krawat

–

Koszulo-bluza oficerska

–

z długimi lub krótkimi rękawami

Koszula oficerska wyjściowa

–

w Siłach Powietrznych i Wojskach Lądowych dopuszcza się noszenie koszuli koloru białego z kurtką munduru wyjściowego

Szalik

–

w okresie letnim – letni, w Siłach Powietrznych z koszulą koloru białego można nosić szalik zimowy koloru białego

Rękawiczki

–

w okresie letnim –letnie

Rajstopy

w kolorze cielistym; do spodni można nosić skarpety

Pasek skórzany oficerski

Spinki do mankietów

w zestawie z kurtką mundurową, wg uznania użytkownika

Półbuty damskie

w okresie zimowym można nosić botki

Uwagi:

1. Sweter oficerski można zastąpić swetrem oficerskim z wycięciem pod szyją tylko w zestawie z koszulą i krawatem.

2. Dla kobiet będących żołnierzami Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych i Sił Powietrznych dopuszcza się noszenie koszulo-bluzy wyjściowej z długimi lub krótkimi rękawami w zestawach zamiast koszuli wyjściowej.

3. W okresie przejściowym i letnim zezwala się nosić kurtkę wyjściową lub płaszcz letni – w zależności od warunków atmosferycznych – z podpinką lub bez oraz z rękawiczkami i szalikiem lub bez.

4. W okresie zimowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.

5. Zezwala się pilotom w składzie ubioru wyjściowego, z wyjątkiem ubioru z kurtką mundurową, nosić kurtkę skórzaną pilota z podpinką lub bez.

7. Koszulo-bluzę w zestawie bez kurtki mundurowej, bluzy olimpijki, swetra oficerskiego można użytkować z krawatem oraz mankietami zapiętymi na guziki lub spinki do mankietów lub bez krawata i spinek do mankietów.

ZESTAW NR 5

dla kobiet żołnierzy zawodowych Marynarki Wojennej i Jednostki Wojskowej Nr 4026

Lp.

Nazwa przedmiotu

Zestawy ubiorów

Uwagi

w zimie

w lecie

Kapelusz

w zimie można nosić czapkę futrzaną; marynarze zawodowi – czapka garnizonowa marynarska

Kurtka munduru wyjściowego

–

marynarze zawodowi – bluza wyjściowa marynarska

Spódnica munduru wyjściowego

–

lub spodnie munduru wyjściowego; marynarze zawodowi – spodnie wyjściowe marynarskie

Kurtka munduru wyjściowego letniego

–

marynarze zawodowi – bluza wyjściowa letnia marynarska

Spódnica munduru wyjściowego letniego

–

lub spodnie munduru wyjściowego letniego

Bluza olimpijka

–

Płaszcz sukienny

–

Płaszcz letni

–

w okresie letnim bez podpinki; można również nie nosić szalika i rękawiczek

Sweter oficerski

–

w okresie letnim przy niskich temperaturach

Kurtka wyjściowa

–

marynarze zawodowi – półpłaszcz marynarski; w okresie letnim bez podpinki, szalika i rękawiczek

Kurtka wiatrówka

–

można nosić w okresie letnim i przejściowym we wszystkich zestawach w zależności od warunków atmosferycznych lub zamiast kurtki wyjściowej

Krawat

–

marynarze zawodowi – kołnierz marynarski i krawat marynarski

Koszula oficerska wyjściowa

–

w zamian można nosić koszulo-bluzę z długimi rękawami lub krótkimi rękawami; marynarze zawodowi – koszulka marynarska

Koszulo-bluza oficerska koloru białego

–

z krótkimi lub długimi rękawami

Szalik

–

latem – letni

Rękawiczki

–

latem – letnie

Rajstopy

w kolorze cielistym; do spodni można nosić skarpety

Półbuty damskie

w okresie zimowym można nosić botki

Pasek skórzany oficerski

Spinki do mankietów

w zestawie z kurtką mundurową, wg uznania użytkownika

Uwagi:

1. W okresie przejściowym można występować bez płaszcza sukiennego lub letniego, kurtki wyjściowej, półpłaszcza marynarskiego. Płaszcz letni, półpłaszcz marynarski i kurtkę wyjściową można, w zależności od warunków atmosferycznych, użytkować z podpinką lub bez oraz z szalikiem i rękawiczkami lub bez.

2. Koszulo-bluzę w zestawie bez kurtki mundurowej, bluzy olimpijki, swetra oficerskiego można użytkować z krawatem lub bez krawata oraz z mankietami zapiętymi na guziki lub spinki do mankietów.

3. W okresie zimowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.

4. Dopuszcza się noszenie przez personel latający w składzie ubioru wyjściowego, z wyjątkiem ubioru z kurtką mundurową, kurtki skórzanej pilota – w zależności od warunków atmosferycznych – z podpinką lub bez, także z furażerką.

5. W okresie letnim dopuszcza się noszenie munduru letniego białego ze spódnicą (spodniami) lub spódnicy (spodni) z koszulo-bluzą. Półbuty i pasek do spodni w kolorze białym.

6. Sweter oficerski można zastąpić swetrem oficerskim z wycięciem pod szyją tylko w zestawie z koszulą i krawatem.

ZESTAW NR 6

dla kandydatów na żołnierzy zawodowych

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Beret (z wyjątkiem Marynarki Wojennej), furażerka w Siłach Powietrznych	x	x	x	w zimie można nosić czapkę futrzaną
2	Czapka garnizonowa Marynarki Wojennej	x	x	x	w zimie można nosić czapkę futrzaną; słuchacze Szkoły Podoficerskiej Marynarki Wojennej noszą czapkę garnizonową marynarską
3	Kurtka munduru wyjściowego lub bluza olimpijka	x	x	–	słuchacze Szkoły Podoficerskiej Marynarki Wojennej – bluza wyjściowa marynarska, w lecie – bluza wyjściowa letnia marynarska
4	Spodnie munduru wyjściowego	x	x	x	dla kobiet – spodnie lub spódnica munduru wyjściowego
5	Spodnie munduru letniego	–	–	x	dla kobiet – spodnie lub spódnica munduru letniego
6	Kurtka wyjściowa	x	x	–	słuchacze Szkoły Podoficerskiej Marynarki Wojennej – półpłaszcz marynarski
7	Krawat	x	x	–	słuchacze Szkoły Podoficerskiej Marynarki Wojennej – kołnierz marynarski i krawat marynarski
8	Koszula oficerska	x	x	–	słuchacze Szkoły Podoficerskiej Marynarki Wojennej – koszulka marynarska
9	Koszulo-bluza z krótkimi rękawami	–	x	x	w zestawie 2 również z kurtką wyjściową lub bluzą olimpijką
10	Szalik	x	–	–	słuchacze Szkoły Podoficerskiej Marynarki Wojennej – szalokominiarka
11	Rękawiczki	x	–	–
12	Półbuty wyjściowe	x	x	x
13	Skarpetki	x	x	x	kobiety – rajstopy w kolorze cielistym(do spodni mogą nosić skarpety)
14	Pasek skórzany oficerski	x	x	x

Uwagi:

1. W okresie przejściowym można występować bez kurtki wyjściowej (półpłaszcza marynarskiego). Kurtkę wyjściową (półpłaszcz marynarski) można w okresie przejściowym i letnim, w zależności od warunków atmosferycznych, użytkować z szalikiem (szalokominiarką) i rękawiczkami lub bez, a także bez podpinki, szalika (szalokominiarki) i rękawiczek.

2. W okresie zimowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.

Załącznik nr 3

UBIORY SŁUŻBOWE

ZESTAW NR 1

dla generałów

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów		Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2
1	2	3	4	5
1	Czapka garnizonowa (rogatywka)	x	x	obowiązkowo w wystąpieniach o charakterze uroczystym
2	Beret (w Siłach Powietrznych furażerka)	x	x	w jednostkach powietrzno-desantowych, specjalnych, obrony wybrzeża, kawalerii powietrznej i JW 2305 oraz 11 DKPanc i Żandarmerii Wojskowej również w wystąpieniach o charakterze uroczystym
3	Koszula oficerska	x	x	podczas wystąpień o charakterze uroczystym – koloru białego (lub koszulo-bluza)
4	Krawat	x	x
5	Kurtka służbowa	x	x
6	Spodnie bryczesy	x	x
7	Buty generalskie	x	x
8	Sznur galowy generalski	x	x	podczas wystąpień o charakterze uroczystym
9	Pas skórzany oficerski	x	x
10	Rękawiczki oficerskie	x	x
11	Płaszcz sukienny	x	–

ZESTAW NR 2

Wojsk Lądowych dla żołnierzy zawodowych Batalionu Reprezentacyjnego Wojska Polskiego
w czasie uroczystości

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie		w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Czapka futrzana oficerska wojsk lądowych	x	–	–
2	Czapka rogatywka KRWP	–	x	x
3	Mundur służbowy oficerski wojsk lądowych (ze spodniami do butów) KRWP wz. 92	x	x	x	ze spodniami do butów – prowadzący, poczty, żołnierze niewchodzący w skład plutonu (kolumny)
4	Płaszcz sukienny oficerski wojsk lądowych KRWP	x	x	–
5	Rękawiczki zimowe oficerskie koloru czarnego	x	x	–
6	Rękawiczki letnie oficerskie koloru czarnego	–	–	x
7	Szalik zimowy oficerski koloru khaki	x	x	–
8	Koszula oficerska koloru białego	x	x	x	lub khaki – decyduje dowódca uroczystości
9	Krawat koloru khaki	x	x	x
10	Buty oficerskie KRWP	x	x	x	żołnierze wchodzący w skład plutonu (kolumny) – trzewiki z gwoździami ochronnymi
11	Pas oficerski koloru czarnego	x	x	x
12	Sznur galowy oficerski	x	x	x
13	Koalicyjka koloru czarnego	x	x	x	z wyjątkiem żołnierzy wchodzących w skład plutonu (kolumny)

Uwagi:

1. W czasie niskich temperatur można nosić zamiast rękawiczek zimowych oficerskich koloru czarnego rękawiczki zimowe koloru czarnego KRWP (na polecenie dowódcy uroczystości).

2. W okresie przejściowym w zależności od temperatury można występować bez płaszcza sukiennego – decyduje dowódca uroczystości.

ZESTAW NR 3

Sił Powietrznych dla żołnierzy zawodowych Batalionu Reprezentacyjnego Wojska Polskiego
w czasie uroczystości

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie		w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Czapka futrzana wojsk lotniczych	x	–	–
2	Czapka garnizonowa wojsk lotniczych	–	x	x
3	Mundur służbowy oficerski wojsk lotniczych (ze spodniami do butów) KRWP wz. 92	x	x	x	ze spodniami do butów – prowadzący, poczty, żołnierze niewchodzący w skład plutonu (kolumny)
4	Płaszcz sukienny oficerski wojsk lotniczych KRWP	x	x	–
5	Rękawiczki zimowe oficerskie koloru czarnego	x	x	–
6	Rękawiczki letnie oficerskie koloru czarnego	–	–	x	lub dziane koloru białego – decyduje dowódca uroczystości
7	Szalik zimowy oficerski koloru białego	x	x	–	dopuszcza się użytkowanie szalika zimowego koloru stalowego z koszulą koloru stalowego
8	Koszula oficerska koloru białego	x	x	x	lub koloru stalowego – decyduje dowódca uroczystości
9	Krawat koloru czarnego	x	x	x
10	Buty oficerskie KRWP	x	x	x	żołnierze wchodzący w skład plutonu (kolumny) – trzewiki z gwoździami ochronnymi
11	Pas oficerski koloru czarnego	x	x	x
12	Sznur galowy oficerski	x	x	x
13	Koalicyjka koloru czarnego	x	x	x	z wyjątkiem żołnierzy wchodzących w skład plutonu (kolumny)

Uwagi:

1. W czasie niskich temperatur można nosić zamiast rękawiczek zimowych oficerskich koloru czarnego rękawiczki zimowe koloru czarnego KRWP (na polecenie dowódcy uroczystości).

2. W okresie przejściowym, w zależności od temperatury, można występować bez płaszcza sukiennego – decyduje dowódca uroczystości.

ZESTAW NR 4

Marynarki Wojennej dla żołnierzy zawodowych Batalionu Reprezentacyjnego Wojska Polskiego
w czasie uroczystości

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie		w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Czapka futrzana marynarki wojennej	x	–	–
2	Czapka garnizonowa marynarki wojennej	–	x	x	występujący w składzie plutonu (kolumny) – czapka garnizonowa marynarska wz.97
3	Mundur służbowy oficerski marynarki wojennej KRWP wz. 92	x	x	x	występujący w składzie plutonu (kolumny) – bluza i spodnie wyjściowe marynarskie KRWP
4	Płaszcz sukienny oficerski marynarki wojennej KRWP	x	x	–	występujący w składzie plutonu (kolumny) – półpłaszcz marynarski KRWP
5	Rękawiczki zimowe oficerskie koloru czarnego	x	x	–
6	Rękawiczki letnie oficerskie koloru czarnego	–	–	x	lub dziane koloru białego – decyduje dowódca uroczystości
7	Szalik zimowy oficerski koloru białego	x	x	–
8	Koszula oficerska koloru białego	x	x	x	występujący w składzie plutonu (kolumny) – koszulka marynarska
9	Krawat koloru czarnego	x	x	x	występujący w składzie plutonu (kolumny) – krawat marynarski
10	Trzewiki z gwoździami ochronnymi	x	x	x
11	Pas oficerski koloru białego	x	x	x	występujący w składzie plutonu (kolumny) – pas marynarski koloru białego
12	Sznur galowy oficerski marynarki wojennej	x	x	x
13	Getry skórzane koloru białego	x	x	x

Uwagi:

1. W czasie niskich temperatur można nosić zamiast rękawiczek zimowych oficerskich koloru czarnego rękawiczki zimowe koloru czarnego KRWP, na polecenie dowódcy uroczystości.

2. W okresie przejściowym w zależności od temperatury można występować bez płaszcza sukiennego – decyduje dowódca uroczystości.

ZESTAW NR 5

Kompanii Reprezentacyjnej Sił Powietrznych dla żołnierzy zawodowych w czasie uroczystości

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie		w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Czapka futrzana oficerska wojsk lotniczych	x	–	–
2	Czapka garnizonowa wojsk lotniczych	–	x	x
3	Mundur służbowy oficerski wojsk lotniczych (ze spodniami do butów) KRWP wz. 92	x	x	x	ze spodniami do butów – prowadzący, poczty, niewchodzący w skład plutonu (kolumny)
4	Płaszcz sukienny oficerski wojsk lotniczych KRWP	x	x	–
5	Rękawiczki zimowe oficerskie koloru czarnego	x	x	–
6	Rękawiczki letnie oficerskie koloru czarnego	–	–	x	lub dziane koloru białego – decyduje dowódca uroczystości
7	Szalik zimowy oficerski koloru białego	x	x	–	dopuszcza się użytkowanie szalika zimowego koloru stalowego z koszulą koloru stalowego
8	Koszula oficerska koloru białego	x	x	x	lub koloru stalowego – decyduje dowódca uroczystości
9	Krawat koloru czarnego	x	x	x
10	Buty oficerskie KRWP	x	x	x	żołnierze wchodzący w skład plutonu (kolumny) – trzewiki z gwoździami ochronnymi
11	Pas oficerski koloru czarnego	x	x	x
12	Sznur galowy oficerski	x	x	x
13	Koalicyjka koloru czarnego	x	x	x	z wyjątkiem żołnierzy wchodzących w skład plutonu (kolumny)

Uwagi:

1. W czasie niskich temperatur można nosić zamiast rękawiczek zimowych oficerskich koloru czarnego rękawiczki zimowe koloru czarnego KRWP, na polecenie dowódcy uroczystości.

2. W okresie przejściowym, w zależności od temperatury, można występować bez płaszcza sukiennego – decyduje dowódca uroczystości.

ZESTAW NR 6

Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej
dla żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych w czasie uroczystości

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów		Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2
1	2	3	4	5
1	Czapka garnizonowa marynarki wojennej	x	x	występujący w składzie plutonu (kolumny) – czapka garnizonowa marynarska wz.97; w zimie można nosić czapkę futrzaną
2	Mundur służbowy oficerski marynarki wojennej wz.92	x	x	występujący w składzie plutonu (kolumny) – bluza i spodnie wyjściowe marynarskie KRWP
3	Płaszcz sukienny oficerski marynarki wojennej	x		występujący w składzie plutonu (kolumny) – półpłaszcz marynarski KRWP
4	Rękawiczki zimowe oficerskie koloru czarnego	x
5	Rękawiczki letnie oficerskie koloru czarnego		x	lub dziane koloru białego – decyduje dowódca uroczystości
6	Szalik zimowy oficerski koloru białego	x
7	Koszula oficerska koloru białego	x	x	występujący w składzie plutonu (kolumny) – koszulka marynarska
8	Krawat koloru czarnego	x	x	występujący w składzie plutonu (kolumny) – krawat marynarski
9	Trzewiki z gwoździami ochronnymi	x	x
10	Pas oficerski koloru białego	x	x	występujący w składzie plutonu (kolumny) – pas marynarski koloru białego
11	Getry skórzane koloru białego	x	x
12	Sznur galowy oficerski marynarki wojennej	x	x

Uwagi:

W okresie przejściowym w zależności od temperatury można występować bez płaszcza sukiennego – decyduje dowódca uroczystości.

ZESTAW NR 7

Kompanii Reprezentacyjnej Wojsk Lądowych
dla żołnierzy zawodowych w czasie uroczystości

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie		w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Czapka futrzana oficerska wojsk lądowych	x	–	–
2	Czapka rogatywka KRWP	–	x	x
3	Mundur służbowy oficerski wojsk lądowych (ze spodniami do butów) KRWP wz. 92	x	x	x	ze spodniami do butów – prowadzący, poczty, niewchodzący w skład plutonu (kolumny)
4	Płaszcz sukienny oficerski wojsk lądowych KRWP	x	x	–
5	Rękawiczki zimowe oficerskie koloru czarnego	x	x	–
6	Rękawiczki letnie oficerskie koloru czarnego	–	–	x
7	Szalik zimowy oficerski koloru khaki	x	x	–
8	Koszula oficerska koloru białego	x	x	x	lub khaki – decyduje dowódca uroczystości
9	Krawat koloru khaki	x	x	x
10	Buty oficerskie KRWP	x	x	x	żołnierze wchodzący w skład plutonu (kolumny) – trzewiki z gwoździami ochronnymi
11	Pas oficerski koloru czarnego	x	x	x
12	Sznur galowy oficerski	x	x	x
13	Koalicyjka koloru czarnego	x	x	x	z wyjątkiem żołnierzy wchodzących w skład plutonu (kolumny)

Uwagi:

1. W czasie niskich temperatur można nosić zamiast rękawiczek zimowych oficerskich koloru czarnego rękawiczki zimowe koloru czarnego KRWP (na polecenie dowódcy uroczystości).

2. W okresie przejściowym w zależności od temperatury można występować bez płaszcza sukiennego – decyduje dowódca uroczystości.

ZESTAW NR 7a

kompanii reprezentacyjnych (honorowych)
dla żołnierzy zawodowych występujących w czasie uroczystości
w umundurowaniu polowym

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie		w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Czapka futrzana	x	–	–
2	Beret	–	x	x	w Siłach Powietrznych i jednostkach lotnictwa wojsk lądowych – furażerka polowa wz.93
3	Bluza polowa	x	x	–
4	Spodnie polowe	x	x	–
5	Bluza polowa letnia	–	–	x	lub polowa – według decyzji dowódcy uroczystości
6	Spodnie polowe letnie	–	–	x	lub polowe – według decyzji dowódcy uroczystości
7	Kurtka ubrania ochronnego z ocieplaczem	x	x	–	lub bez ocieplacza; w zimie z szalokominiarką lub bez; albo kurtka polowa wz.93 z podpinką lub bez podpinki z szalokominiarką; w okresie letnim i przejściowym – według decyzji dowódcy uroczystości
8	Rękawiczki letnie oficerskie koloru czarnego	–	–	x
9	Rękawiczki zimowe oficerskie koloru czarnego	x	x	–	lub zimowe pięciopalcowe
10	Koszulka letnia koloru khaki	x	x	x	lub koszulka zimowa specjalna
11	Trzewiki zimowe	x	x	–	lub trzewiki z gwoździami ochronnymi
12	Trzewiki letnie	–	–	x	lub trzewiki z gwoździami ochronnymi
13	Pas żołnierski	x	x	x	lub pas oficerski koloru czarnego – decyduje dowódca uroczystości
14	Apaszka	x	x	x	w okresie zimowym zamiast szalokominiarki – według decyzji dowódcy uroczystości
15	Koalicyjka koloru czarnego	x	x	x	według decyzji dowódcy uroczystości; z pasem oficerskim koloru czarnego; z wyjątkiem żołnierzy wchodzących w skład plutonu (kolumny)

Uwagi:

1. W czasie niskich temperatur można nosić zamiast rękawiczek zimowych oficerskich koloru czarnego rękawiczki zimowe oficerskie KRWP (na polecenie dowódcy uroczystości).

2. W okresie przejściowym w zależności od temperatury można występować bez kurtki ubrania ochronnego, o czym decyduje dowódca uroczystości.

ZESTAW NR 8

Orkiestry Reprezentacyjnej Wojska Polskiego
dla żołnierzy zawodowych w czasie uroczystości

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie		w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Czapka futrzana oficerska wojsk lądowych	x	–	–
2	Czapka rogatywka KRWP	–	x	x	dla kobiet furażerka
3	Mundur służbowy oficerski wojsk lądowych ze spodniami do butów KRWP wz. 92	x	x	x	tylko d-ca, z-ca, kapelmistrz i tamburmajor
4	Mundur służbowy oficerski wojsk lądowych KRWP wz. 92	x	x	x	pozostali żołnierze w składzie plutonu (kolumny)
5	Płaszcz sukienny oficerski wojsk lądowych KRWP	x	x	–
6	Rękawiczki zimowe oficerskie koloru czarnego	x	x	–
7	Rękawiczki letnie oficerskie koloru czarnego	–	–	x
8	Szalik zimowy oficerski koloru khaki	x	x	–
9	Koszula oficerska koloru białego	x	x	x	lub khaki – decyduje dowódca uroczystości
10	Krawat koloru khaki	x	x	x
11	Trzewiki z gwoździami ochronnymi	x	x	x	do wystąpień z mundurem służbowym oficerskim wojsk lądowych KRWP wz. 92
12	Buty oficerskie KRWP	x	x	x	tylko d-ca, z-ca, kapelmistrz i tamburmajor
13	Pas oficerski koloru czarnego	x	x	x	tylko d-ca, z-ca, kapelmistrz i tamburmajor
14	Koalicyjka koloru czarnego	x	x	x	tylko d-ca, z-ca, kapelmistrz i tamburmajor
15	Sznur galowy oficerski	x	x	x
16	Getry skórzane koloru białego	x	x	x	pozostali żołnierze w składzie plutonu (kolumny)
17	Pas oficerski koloru białego	x	x	x	pozostali żołnierze w składzie plutonu (kolumny)
18	Torba na nuty	x	x	x	pozostali żołnierze w składzie plutonu (kolumny)

Uwagi:

1. W okresie przejściowym w zależności od temperatury można występować bez płaszcza sukiennego, o czym decyduje dowódca uroczystości.

2. Zezwala się żołnierzom na użytkowanie zestawów typu wyjściowego, zgodnie z decyzją organizatora przedsięwzięcia.

ZESTAW NR 8a

etatowej orkiestry wojskowej Wojsk Lądowych
dla żołnierzy zawodowych w czasie uroczystości

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie		w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Czapka futrzana oficerska wojsk lądowych	x	–	–
2	Czapka rogatywka	–	x	x	dla kobiet furażerka
3	Mundur służbowy oficerski wojsk lądowych wz. 92	x	x	x
4	Płaszcz sukienny oficerski wojsk lądowych	x	x	–
5	Rękawiczki zimowe oficerskie koloru czarnego	x	x	–
6	Rękawiczki letnie oficerskie koloru czarnego	–	–	x
7	Szalik zimowy oficerski koloru khaki	x	x	–
8	Koszula oficerska koloru białego	x	x	x	lub khaki – decyduje dowódca uroczystości
9	Krawat koloru khaki	x	x	x
10	Trzewiki z gwoździami ochronnymi	x	x	x
11	Koalicyjka koloru białego	x	x	x	tylko d-ca, z-ca, kapelmistrz i tamburmajor
12	Sznur galowy oficerski	x	x	x
13	Getry skórzane koloru białego	x	x	x	według decyzji dowódcy uroczystości
14	Pas oficerski koloru białego	x	x	x
15	Torba na nuty	x	x	x	pozostali żołnierze w składzie plutonu (kolumny)

Uwagi:

1. W okresie przejściowym w zależności od temperatury można występować bez płaszcza sukiennego, o czym decyduje dowódca uroczystości.

2. Zezwala się żołnierzom na użytkowanie zestawów typu wyjściowego, zgodnie z decyzją organizatora przedsięwzięcia.

ZESTAW NR 9

etatowej orkiestry wojskowej Sił Powietrznych
dla żołnierzy zawodowych w czasie uroczystości

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie		w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Czapka futrzana oficerska wojsk lotniczych	x	–	–
2	Czapka garnizonowa	–	x	x	dla kobiet furażerka
3	Mundur służbowy oficerski wojsk lotniczych wz. 92	x	x	x
4	Płaszcz sukienny oficerski wojsk lotniczych	x	x	–
5	Rękawiczki zimowe oficerskie koloru czarnego	x	x	–
6	Rękawiczki letnie oficerskie koloru czarnego	–	–	x	lub dziane koloru białego – decyduje dowódca uroczystości
7	Szalik zimowy oficerski koloru białego	x	x	–	dopuszcza się noszenie szalika zimowego koloru stalowego z koszulą koloru stalowego
8	Koszula oficerska koloru białego	x	x	x	lub koloru stalowego – decyduje dowódca uroczystości
9	Krawat koloru czarnego	x	x	x
10	Trzewiki z gwoździami ochronnymi	x	x	x
11	Koalicyjka koloru białego	x	x	x	tylko d-ca, z-ca, kapelmistrz i tamburmajor
12	Sznur galowy oficerski	x	x	x
13	Getry skórzane koloru białego	x	x	x	według decyzji dowódcy uroczystości
14	Pas oficerski koloru białego	x	x	x
15	Torba na nuty	x	x	x	według decyzji dowódcy uroczystości

Uwagi:

1. W okresie przejściowym w zależności od temperatury można występować bez płaszcza sukiennego, o czym decyduje dowódca uroczystości.

2. Zezwala się żołnierzom na użytkowanie zestawów typu wyjściowego, zgodnie z decyzją organizatora przedsięwzięcia.

ZESTAW NR 10

etatowej orkiestry wojskowej Marynarki Wojennej
dla żołnierzy zawodowych w czasie uroczystości

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów		Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2
1	2	3	4	5
1	Czapka garnizonowa marynarki wojennej	x	x	dla kobiet kapelusz damski; w zimie można nosić czapkę futrzaną
2	Mundur służbowy oficerski marynarki wojennej wz.92	x	x
3	Płaszcz sukienny oficerski marynarki wojennej	x
4	Rękawiczki zimowe oficerskie koloru czarnego	x
5	Rękawiczki letnie oficerskie koloru czarnego		x	lub dziane koloru białego – decyduje dowódca uroczystości
6	Szalik zimowy oficerski koloru białego	x
7	Koszula oficerska koloru białego	x	x
8	Krawat koloru czarnego	x	x
9	Trzewiki z gwoździami ochronnymi	x	x
10	Pas oficerski koloru białego	x	x	lub marynarski koloru białego
11	Getry skórzane koloru białego	x	x	według decyzji dowódcy uroczystości
12	Sznur galowy oficerski	x	x
13	Torba na nuty	x	x	według decyzji dowódcy uroczystości

Uwagi:

1. W okresie przejściowym w zależności od temperatury można występować bez płaszcza sukiennego, o czym decyduje dowódca uroczystości.

2. Zezwala się żołnierzom na użytkowanie zestawów typu wyjściowego, zgodnie z decyzją organizatora przedsięwzięcia.

ZESTAW NR 11

Żandarmerii Wojskowej
dla żołnierzy zawodowych podczas wykonywania służby patrolowej i konwojowej

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów					Uwagi
		w zimie		w lecie
		1	2	3	4	5
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Beret koloru szkarłatnego	x	–	x	x	x
2	Czapka futrzana	–	x	–	–	–	lub czapka zimowa
3	Kurtka ubrania ochronnego z ocieplaczem	x	x	–	–	x	w zimie z szalokominiarką lub bez; latem można użytkować bez ocieplacza
4	Bluza polowa	x	x	x	–	x	w lecie letnia
5	Spodnie polowe (ubrania ochronnego)	x	x	x	x	x	w lecie spodnie polowe letnie wpuszczone w cholewki trzewików; spodnie ubrania ochronnego tylko w zestawie z kurtką ubrania ochronnego
6	Koszulo-bluza polowa z krótkimi rękawami	–	–	–	x	–	w dni upalne
7	Szalokominiarka	x	x	–	–	–
8	Rękawiczki	x	x	–	–	–	żołnierze zawodowi – skórzane lub zimowe pięciopalcowe
9	Trzewiki	x	x	x	x	x
10	Pas oficerski koloru białego (pas żołnierski)	x	x	x	x	x	pas żołnierski – tylko żołnierze oddziałów specjalnych ŻW
11	Torba żandarmerii	x	x	x	x	x	tylko dowódca patrolu
12	Kamizelka odblaskowa koloru żółtego z napisem „Żandarmeria Wojskowa”	x	x	x	x	x	tylko podczas służby patrolowej

Uwagi:

Kurtkę ubrania ochronnego należy nosić z przypiętym kapturem.

ZESTAW NR 12

Żandarmerii Wojskowej dla żołnierzy zawodowych podczas wykonywania kontroli ruchu drogowego

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów								Uwagi
		Patrol WKRD				Patrol WKRD
		w zimie		w lecie		w zimie	w lecie
		1	2	3	4	5	6	7	8
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
1	Beret koloru szkarłatnego	x	–	x	x	x	x	x	x
2	Czapka futrzana	–	x	–	–	–	–	–	–	lub czapka zimowa
3	Kurtka ubrania ochronnego z ocieplaczem	x	x	x	–	–	–	–	–	ze spodniami lub bez; w zimie z szalokominiarką lub bez; latem można użytkować bez ocieplacza(podpinki)
4	Kurtka wyjściowa	–	–	–	–	x	–	x	–
5	Bluza polowa	x	x	x	–	–	–	–	–	w lecie letnia
6	Spodnie polowe (ubrania ochronnego)	x	x	x	x	–	–	–	–	w lecie letnie; spodnie ubrania ochronnego tylko w zestawie z kurtką ubrania ochronnego
7	Koszulo-bluza oficerska	–	–	–	–	–	x	–	–	z krótkimi lub długimi rękawami
8	Koszula oficerska	–	–	–	–	x	–	x	x
9	Krawat	–	–	–	–	x	x	x	x
10	Bluza olimpijka	–	–	–	–	x	–	x	x
11	Spodnie munduru wyjściowego	–	–	–	–	x	–	x	–
12	Spodnie munduru letniego	–		–	–	–	x	–	x
13	Koszulo-bluza polowa z krótkimi rękawami	–	–	–	x	–	–	–	–
14	Szalokominiarka	x	x	–	–	–	–	–	–
15	Szalik	–	–	–	–	x	–	–	–
16	Rękawiczki	x	x	–	–	x	–	–	–	żołnierze zawodowi – skórzane, do ubioru polowego – polowe lub zimowe pięciopalcowe
17	Trzewiki	x	x	x	x	–	–	–	–
18	Półbuty	–	–	–	–	x	x	x	x
19	Pas oficerski koloru białego z koalicyjką(pas żołnierski)	x	x	x	x	x	x	x	x	pas żołnierski – tylko żołnierze oddziałów specjalnych ŻW
20	Kamizelka odblaskowa koloru żółtego z napisem „Żandarmeria Wojskowa”	x	x	x	x	x	x	x	x

Uwagi:

1. Zestawy 5, 6, 7 i 8 obowiązują w czasie realizacji zabezpieczenia wizyt delegacji krajowych, zagranicznych, VIP-ów oraz podczas uroczystości państwowych, kierowania ruchem drogowym i wspólnych patroli z innymi organami porządkowymi na polecenie komendanta jednostki Żandarmerii Wojskowej.

2. Koszulo-bluzę oficerską z krótkimi i długimi rękawami można nosić z krawatem lub bez krawata.

3. W zestawie 6 (kol. 8) dla żołnierzy pododdziałów specjalnych Żandarmerii Wojskowej zamiast pasa żołnierskiego obowiązuje pasek oficera.

4. Kamizelka odblaskowa noszona w zestawach 5, 6, 7 i 8 obowiązuje w czasie wydawania poleceń lub dawania sygnałów na drodze.

5. Kurtkę ubrania ochronnego należy nosić z przypiętym kapturem.

Załącznik nr 4

UBIORY ĆWICZEBNE

ZESTAW

Marynarki Wojennej
dla żołnierzy jednostek pływających

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Beret marynarski	x	x	x	lub czapka ćwiczebna, w zimie można nosić czapkę futrzaną; w jednostkach pływających również czapkę wełnianą
2	Bluza ćwiczebna	x	x	x
3	Spodnie ćwiczebne	x	x	x	w czasie rejsów w strefach podzwrotnikowych, tropikalnych również spodnie ćwiczebne krótkie
4	Ubranie ochronne z ocieplaczem	x	x	–	w zimie – z szalokominiarką lub bez; w lecie i okresie przejściowym, w zależności od warunków atmosferycznych, bez ocieplacza, szalokominiarki i rękawic
5	Szalokominiarka	x	–	–	na okrętach i pomocniczych jednostkach pływających również w lecie w czasie niesprzyjających warunków atmosferycznych
6	Koszulka	x	x	x	w zimie zimowa specjalna, w lecie z krótkimi rękawami
7	Rękawice zimowe pięciopalcowe	x	–	–	na okrętach i pomocniczych jednostkach pływających również w lecie w czasie niesprzyjających warunków atmosferycznych
8	Pas żołnierski z klamrą MW	x	x	x	tylko w czasie występowania z bronią oraz pełnienia służby
9	Koszula ćwiczebna	–	–	x	w upalne dni zamiast bluzy ćwiczebnej dopuszcza się noszenie koszuli ćwiczebnej pod bluzą ćwiczebną oficerską z rozpiętym lub zapiętym kołnierzykiem
10	Sweter oficerski	–	x	–	zamiast bluzy ćwiczebnej
11	Pasek do spodni z klamrą MW	–	–	x	obowiązkowo w zestawie z koszulą ćwiczebną
12	Trzewiki	x	x	x	Na jednostkach pływających również półbuty ćwiczebne

Uwagi:

1. Żołnierzom zawodowym zezwala się nosić rękawiczki skórzane przy zachowaniu jednolitości w ramach jednostki.

2. Bluzę ćwiczebną można nosić z podwiniętymi rękawami.

3. W czasie ćwiczeń czapkę ćwiczebną można zastąpić hełmem bojowym, w zimie z szalokominiarką.

4. Kapelani do munduru ćwiczebnego mogą występować w czarnej koszuli kapłańskiej z białą koloratką.

5. Dopuszcza się noszenie bluzy ćwiczebnej razem z koszulą ćwiczebną zapiętą pod szyją lub z rozpiętym guzikiem, w zależności od warunków atmosferycznych.

6. Dopuszcza się noszenie swetra oficerskiego razem z koszulą ćwiczebną z wyłożonym kołnierzykiem.

7. Dopuszcza się użytkowanie półbutów koloru czarnego zamiast trzewików lub półbutów ćwiczebnych.

8. Dopuszcza się użytkowanie bluzy ćwiczebnej lub koszuli ćwiczebnej bez koszulki z krótkimi (długimi) rękawami i lamówką.

Załącznik nr 5

UBIORY POLOWE

Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych i Sił Powietrznych
oraz jednostek brzegowych Marynarki Wojennej

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów			Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2	3
1	2	3	4	5	6
1	Beret (w Siłach Powietrznych i jednostkach lotnictwa Wojsk Lądowych – furażerka polowa)	x	x	x	w zimie można nosić czapkę futrzaną lub czapkę zimową
2	Ubranie ochronne z ocieplaczem	x	–	x	ze spodniami lub bez; w zimie z szalokominiarką lub bez; latem można użytkować bez ocieplacza (podpinki)
3	Bluza polowa	x	x	x	w lecie – bluza letnia
4	Spodnie polowe	x	x	x	w lecie – spodnie letnie
5	Szalokominiarka	x	–	–
6	Rękawice polowe	x	–	–	rękawice taktyczne lub rękawice zimowe pięciopalcowe
7	Trzewiki	x	x	x
8	Pas żołnierski	x	x	x	tylko w czasie występowania w koszulo-bluzie polowej, z bronią, z oporządzeniem oraz podczas pełnienia służby lub z bluzą polową wpuszczoną w spodnie
9	Koszulka	x	x	x	letnia koloru khaki, zimowa specjalna (w Marynarce Wojennej – zimowa specjalna MW, tropikalna koloru granatowego)
9	Koszulo-bluza polowa z krótkimi rękawami	–	x	–	w upalne dni zamiast bluzy polowej; dopuszcza się użytkowanie koszulo-bluzy pod bluzą polową z rozpiętym lub zapiętym kołnierzykiem
10	Sweter oficerski	x	x	–	zamiast bluzy polowej – tylko żołnierze zawodowi
11	Bluza ocieplacza ćwiczebnego	x	x	x	pod bluzą polową przy niskich temperaturach
12	Spodnie ocieplacza ćwiczebnego	x	–	x	pod spodniami polowymi przy niskich temperaturach

Uwagi:

1. Żołnierzom zawodowym zezwala się nosić rękawiczki skórzane przy zachowaniu jednolitości w ramach jednostki.

2. Bluzę polową i polową letnią można użytkować z podwiniętymi rękawami.

3. W czasie ćwiczeń beret lub furażerkę można zastąpić hełmem bojowym, w zimie z szalokominiarką. Żołnierze Żandarmerii Wojskowej zabezpieczający ćwiczenia zamiast beretu noszą hełm Żandarmerii Wojskowej oraz pas i oporządzenie skórzane w kolorze białym.

4. Kapelani do munduru polowego mogą występować w czarnej koszuli kapłańskiej z białą koloratką.

5. Dopuszcza się noszenie swetra oficerskiego wraz z koszulo-bluzą polową (lub bez) z wyłożonym kołnierzykiem, samodzielnie lub pod bluzą polową.

6. Dopuszcza się użytkowanie bluzy ocieplacza ćwiczebnego w składzie zestawu zimowego.

Załącznik nr 6

UBIORY SPECJALNE

ZESTAW NR 1

Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych i Sił Powietrznych
oraz Marynarki Wojennej

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów		Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2
1	2	3	4	5
1	Beret	x	x	w zimie można nosić czapkę futrzaną lub zimową
2	Kombinezon czołgisty	x	x
3	Kurtka zimowa czołgisty	x	–
4	Szalokominiarka	x	–
5	Rękawice zimowe pięciopalcowe	x	–
6	Trzewiki	x	x	w okresie zimowym można użytkować buty filcowo-gumowe
7	Ocieplacz pod kombinezon	x	x

Uwagi:

1. W Wojskach Lądowych, Wojskach Specjalnych i Siłach Powietrznych nosi się beret koloru czarnego, w Marynarce Wojennej – beret marynarski.

2. W czasie wysokich temperatur ubranie specjalne nosi się na bieliznę osobistą.

ZESTAW NR 2

Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych i Sił Powietrznych
oraz Marynarki Wojennej dla żołnierzy personelu latającego

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów		Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2
1	2	3	4	5
1	Furażerka	x	x	w zimie w niesprzyjających warunkach atmosferycznych można nosić czapkę futrzaną
2	Kombinezon pilota	x	x	w zimie z ocieplaczem pod kombinezon
3	Kurtka skórzana pilota	x	x	w zimie z podpinką
4	Bielizna letnia pilota	–	x
5	Bielizna zimowa pilota	x	–
6	Rękawiczki	x	x
7	Trzewiki letnie pilota	–	x
8	Trzewiki zimowe pilota	x	–

Uwagi:

W okresie zimowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.

ZESTAW NR 3

Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych i Sił Powietrznych oraz Marynarki Wojennej
dla żołnierzy personelu technicznego

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów		Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2
1	2	3	4	5
1	Czapka technika lotniczego	x	x	w zimie można nosić czapkę futrzaną lub zimową
2	Ubranie technika lotniczego	x	x
3	Kurtka zimowa nieprzemakalna	x	x	w zimie z podpinką
4	Spodnie zimowe nieprzemakalne	x	x	w zimie z podpinką
5	Rękawiczki	x	x
6	Trzewiki letnie pilota	–	x
7	Trzewiki zimowe pilota	x	–

Uwagi:

W okresie zimowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.

Załącznik nr 7

UBIORY ROBOCZE

ZESTAW NR 1

Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych i Sił Powietrznych
oraz Marynarki Wojennej

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów		Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2
1	2	3	4	5
1	Beret	x	x	w zimie w niesprzyjających warunkach atmosferycznych można nosić czapkę futrzaną lub zimową
2	Bluza robocza	x	x	lub kurtka czołgisty-warsztatowca
3	Spodnie robocze	x	x	lub spodnie czołgisty-warsztatowca
4	Kurtka robocza ocieplana	x	–	lub kurtka zimowa czołgisty-warsztatowca
5	Spodnie robocze ocieplane	x	–	lub spodnie zimowe czołgisty-warsztatowca
6	Szalokominiarka	x	–
7	Rękawice robocze	x	x	nosi się przy wykonywaniu czynności szczególnie brudzących; do ubrania warsztatowca można nosić rękawice zimowe pięciopalcowe
8	Trzewiki	x	x	można nosić obuwie robocze, a w zimie buty filcowo-gumowe
9	Ocieplacz ćwiczebny	x	x

Uwagi:

1. W Wojskach Lądowych, Wojskach Specjalnych i Siłach Powietrznych nosi się beret koloru czarnego, w Marynarce Wojennej beret marynarski.

2. W czasie wysokich temperatur ubranie robocze można nosić na bieliznę osobistą.

3. Żołnierze zawodowi zamiast ubrania roboczego mogą nosić płaszcz drelichowy.

4. W okresie zimowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.

ZESTAW NR 2

Marynarki Wojennej i Jednostki Wojskowej Nr 4026

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestawy ubiorów		Uwagi
		w zimie	w lecie
		1	2
1	2	3	4	5
1	Czapka ćwiczebna marynarska	x	x	w zimie w niesprzyjających warunkach atmosferycznych można nosić czapkę futrzaną lub zimową
2	Kombinezon roboczy MW	x	x
3	Rękawice	x	x	nosi się przy wykonywaniu czynności szczególnie brudzących; można nosić rękawice zimowe pięciopalcowe
4	Półbuty ćwiczebne	x	x	można nosić trzewiki a w zimie buty filcowo-gumowe
5	Ocieplacz ćwiczebny	x	x

Uwagi:

1. W Wojskach Specjalnych można nosić się beret koloru czarnego wojsk specjalnych, a w Marynarce Wojennej beret marynarski.

2. W czasie wysokich temperatur ubranie robocze można nosić na bieliznę osobistą.

3. W okresie zimowym dopuszcza się noszenie ubiorów letnich w pomieszczeniach i obiektach zamkniętych.

Załącznik nr 8

UBIORY WIECZOROWE

ZESTAW NR 1

Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych, Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej
oraz członków Orkiestry Reprezentacyjnej WP

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestaw ubioru	Uwagi
1	2	3	4
1	Półfrak	x
2	Kamizelka	x
3	Spodnie	x
4	Koszula koloru białego do muszki	x	ze spinkami
5	Muszka koloru czarnego	x
6	Półbuty lakierki	x
7	Skarpetki koloru czarnego	x
8	Sznur galowy	x	z wyjątkiem Marynarki Wojennej

Uwaga:

W razie potrzeby oraz na czas przejazdu (dojścia) do miejsca uroczystości zezwala się nosić w składzie ubioru wieczorowego – w zależności od warunków atmosferycznych – płaszcz sukienny lub letni z szalikiem, w lecie bez szalika, z czapką rogatywką, czapką garnizonową lub beretem.

ZESTAW NR 2

dla kobiet żołnierzy zawodowych Wojsk Lądowych, Wojsk Specjalnych, Sił Powietrznych
i Marynarki Wojennej oraz członków Orkiestry Reprezentacyjnej WP

Lp.	Nazwa przedmiotu	Zestaw ubioru	Uwagi
1	2	3	4
1	Żakiet z pasem	x
2	Spódnica długa	x
3	Koszula koloru białego do muszki	x	ze spinkami
4	Muszka koloru czarnego	x	można nosić wstążkę koloru czarnego
5	Pantofle wieczorowe	x
6	Rajstopy	x	w kolorze cielistym
7	Sznur galowy	x	z wyjątkiem Marynarki Wojennej

Uwaga:

Załącznik nr 9

UBIORY GALOWE

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 10

UBIORY WYJŚCIOWE

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 11

UBIORY SŁUŻBOWE

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 12

UBIORY ĆWICZEBNE

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 13

UBIORY POLOWE

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 14

UBIORY SPECJALNE

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 15

UBIORY ROBOCZE

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 16

UBIORY WIECZOROWE

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 17

NAKRYCIA GŁOWY

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 18

OZNAKI STOPNI WOJSKOWYCH

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 19

OZNAKI KORPUSÓW OSOBOWYCH

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 19a

WZORY OZNAK KORPUSÓW OSOBOWYCH Z PRZYPORZĄDKOWANIEM KORPUSÓW OSOBOWYCH, GRUP OSOBOWYCH I SPECJALNOŚCI WOJSKOWYCH

Lp.	Nazwa oznaki korpusu osobowego	Wzór oznaki korpusu osobowego	Korpus osobowy	Grupa osobowa	Specjalność	Uwagi
1.	Wojsk zmechanizowanych i specjalnych		20. wojsk lądowych	A. sztabowa	20A
2.			20. wojsk lądowych	B. pancerno-zmechanizowana	20B 01, 03, 04, 21, 23–27, 68–84
3.			26. wojsk specjalnych	A. sztabowa,	26A
				B. lądowych działań specjalnych,	26B
				D. wsparcia i zabezpieczenia działań specjalnych	26D

4.	Wojsk pancernych		20. wojsk lądowych	B. pancerno-zmechanizowana	20B 02, 22, 61–67
5.	Wojsk pancernych		38. logistyki	T. techniczna	38T 03, 39, 40, 74, 79, 85	według specjalności
6.	Wojsk rakietowych, artylerii		20. wojsk lądowych	D. rakietowa i artylerii	20D
7.	Wojsk przeciwlotniczych		32. przeciwlotniczy	A. artylerii przeciwlotniczej,	32A
				B. przeciwlotniczych zestawów rakietowych,	32B
				T. techniczna	32T


8.	Sił Powietrznych		22. sił powietrznych	A. sztabowa,	22A
				B. pilotów,	22B
				C. nawigatorów,	22C
				D. pokładowa,	22D
				E. ruchu lotniczego,	22E
				H. ubezpieczenia lotów,	22H
				I. eksploatacji bezpilotowych aparatów latających i wskazywania celów,	22I
				J. inżynieryjno-lotnicza	22J
9.			20. wojsk lądowych	C. aeromobilna	20C

10.	Hydrometeorologiczna		22. sił powietrznych	F. meteorologiczna	22F
11.	Radiotechniczna		22. sił powietrznych	G. radiotechniczna	22G
12.	Łączności		28. łączności i informatyki	A. sztabowa,	28A
				B. eksploatacji systemów łączności,	28B
				T. techniczna	28T
13.			38. logistyki	T. techniczna	38T 79	według specjalności
14.	Informatyki		28. łączności i informatyki	C. programowania informatyki,	28C
14.			28. łączności i informatyki	D. eksploatacji systemów informatycznych	28D
15.			38. logistyki	T. techniczna	38T 79	według specjalności

16.	Rozpoznania i walki elektronicznej		30. rozpoznania i walki elektronicznej	A. rozpoznania ogólnego,	30A
16.	Rozpoznania i walki elektronicznej		30. rozpoznania i walki elektronicznej	B. rozpoznania i zakłóceń elektronicznych	30B
17.	Geograficzna		30. rozpoznania i walki elektronicznej	C. geograficzna	30C
18.	Inżynierii wojskowej		34. inżynierii wojskowej	A. saperska,	34A
				B. przeprawowa,	34B
				C. drogowo-mostowa	34C
				T. techniczna	34T
19.			38. logistyki	B. materiałowa	38B 01, 25, 27, 28	według specjalności
20.			38. logistyki	T. techniczna	38T 03, 38, 39, 40, 85	według specjalności

21.	Obrony przed bronią masowego rażenia		36. obrony przed bronią masowego rażenia	A. rozpoznania i likwidacji skażeń,	36A
21.	Obrony przed bronią masowego rażenia		36. obrony przed bronią masowego rażenia	T. techniczna	36T
22.	Materiałowa, ogólnologistyczna i finansowa		38. logistyki	A. ogólnologistyczna	38A,
23.				B. materiałowa	38B 02–05, 21–24, 26, 28, 61–74
24.				B. materiałowa	38B 01, 25, 27, 28	według specjalności
25.				T. techniczna	38T 03, 38, 39, 40, 85	według specjalności
26.			50. finansowy	A. ekonomiczno-finansowa	50A
27.			54. ogólny	H. metrologii	54H

28.	Transportu i ruchu wojsk		38. logistyki	C. transportu i ruchu wojsk	38C
29.	Infrastruktury		38. logistyki	D. infrastruktury	38D
30.	Infrastruktury		54. ogólny	G. ochrony przeciwpożarowej	54G
31.	Czołgowo-samochodowa		38. logistyki	T. techniczna	38T 01, 04, 21–32, 36, 61–73, 75– 78, 80–82, 84
32.	Czołgowo-samochodowa		38. logistyki	T. techniczna	38T 03, 39, 40, 74, 79, 85	według specjalności

33.	Służby uzbrojenia i elektroniki		38. logistyki	B. materiałowa	38B 01, 25, 27, 28	według specjalności
34.				T. techniczna	38T 02, 33–35, 37, 83
35.				T. techniczna	38T 03, 38, 39, 40, 79, 85	według specjalności
36.	Służby medycznej		40. medyczny
				A. lekarzy,	40A
				B. dentystów,	40B
				D. farmaceutów,	40D
				E. psychologów,	40E
				F. fizykochemików,	40F
				G. pielęgniarstwa,	40G
				H. ratownictwa medycznego,	40H
				I. organizacyjno-techniczna	40I

37.	Służby weterynaryjnej		40. medyczny	C. weterynarii	40C
38.	Żandarmerii wojskowej		44. żandarmerii wojskowej	A. dochodzeniowo-śledcza,	44A
				B. prewencji,	44B
				C. operacyjno-rozpoznawcza,	44C
				D. logistyczno-techniczna	44D
39.	Sprawiedliwości i obsługi prawnej		46. sprawiedliwości i obsługi prawnej	A. sądownictwa,	46A
				B. prokuratorska,	46B
				C. obsługi prawnej	46C

40.	Duszpasterstwa rzymskokatolickiego		48. duszpasterstwa	A. teologiczna	48A
41.	Duszpasterstwa ewangelickiego
42.	Duszpasterstwa prawosławnego
43.	Wychowawcza		52. wychowawczy	A. ogólnowycho-wawcza,	52A
				B. kulturalno-oświatowa,	52B
				C. psychologii wychowania,	52C
				D. orkiestr i zespołów estradowych	52D

44.	Administracji wojskowej		54. ogólny	A. zarządzania,	54A
				B. kadrowa,	54B
				C. administracji wojskowej,	54C
				D. informacji niejawnych,	54D
				E. prasowa,	54E
				F. kultury fizycznej	54F

Opracowano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 11.12.2009 r. w sprawie korpusów osobowych, grup osobowych i specjalności wojskowych (Dz. U. Nr 216, poz. 1678).

Oznaki występujące w parach, noszone na kołnierzach po prawej i lewej stronie kurtek mundurów i płaszczy sukiennych, oznaczone są odpowiednio literami – prawa „P” i lewa „L”.

Żołnierze korpusu osobowego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego, a także korpusu osobowego logistyki w grupie osobowej technicznej (lp. 5, 13, 15, 20, 25, 32, 35) oraz w grupie osobowej materiałowej o specjalności środki bojowe (lp. 19, 24, 33) – noszą oznaki korpusów osobowych zgodnie z ukończonym kierunkiem kształcenia lub posiadaną specjalnością wojskową.

Żołnierze niebędący w czynnej służbie wojskowej, którzy uzyskali zezwolenie na noszenie umundurowania i oznak wojskowych – w zależności od korpusu osobowego, grupy osobowej i specjalności wojskowej, do której zostali zaliczeni przed zwolnieniem ze służby wojskowej.

Załącznik nr 20

OZNAKI SPECJALISTÓW WOJSKOWYCH

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 21

OZNAKI SZKOLNE

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 22

OZNAKI PRZYNALEŻNOŚCI PAŃSTWOWEJ I ROZPOZNAWCZE

Wyświetl treść załącznika

Załącznik nr 23

OZNAKI IDENTYFIKACYJNE

Wyświetl treść załącznika

[1] § 12 ust. 3 pkt 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 13 listopada 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych (Dz.U. poz. 1333). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

[2] § 12 ust. 4 pkt 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 13 listopada 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych (Dz.U. poz. 1333). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

[3] § 13 ust. 2 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 13 listopada 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych (Dz.U. poz. 1333). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

[4] § 22 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 13 listopada 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych (Dz.U. poz. 1333). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

[5] § 39 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 13 listopada 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych (Dz.U. poz. 1333). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

[6] § 44a w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 13 listopada 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych (Dz.U. poz. 1333). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

[7] § 44b uchylony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 13 listopada 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych (Dz.U. poz. 1333). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.

[8] § 44c uchylony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 13 listopada 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych (Dz.U. poz. 1333). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2014 r.