§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa:

1) tryb i zakres nakładania obowiązku świadczeń osobistych i rzeczowych;

2) wzory decyzji administracyjnych, wniosków i obwieszczeń oraz zaświadczeń wydawanych w sprawach świadczeń osobistych i rzeczowych;

3) szczegółowe zasady i tryb odpłatności za używanie przedmiotów świadczeń rzeczowych;

4) tryb i sposób ustalania i wypłacania odszkodowań za szkody w nich powstałe;

5) tryb wypłacania ryczałtu i należności pieniężnych za wykonywanie świadczeń osobistych, a także dokumenty składane w celu ich wypłacenia – w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.

§ 2.[Definicje] Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) ustawie – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej;

2) Siłach Zbrojnych – należy przez to rozumieć Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 3.[Przeznaczenie nieruchomości i rzeczy ruchomych] Obowiązek świadczeń rzeczowych planuje się i nakłada, przeznaczając nieruchomości i rzeczy ruchome:

1) na uzupełnienie etatowych potrzeb wynikających z wojennych struktur organizacyjnych jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych oraz jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na potrzeby obrony państwa, zwanych dalej „potrzebami etatowymi”;

2) do doraźnego używania przez jednostki organizacyjne Sił Zbrojnych oraz jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 208 ust. 2a i art. 217 ust. 1 ustawy, jako niepodlegające włączeniu w skład ich struktur organizacyjnych, zwane dalej „potrzebami doraźnymi”.

§ 4.[Wnioski o nałożenie obowiązku świadczeń osobistych lub rzeczowych, przedmioty świadczeń rzeczowych] 1. Organami upoważnionymi do wystąpienia z wnioskiem o nałożenie obowiązku świadczeń osobistych lub z wnioskiem o nałożenie obowiązku świadczeń rzeczowych są: wojskowy komendant uzupełnień, kierownik jednostki zmilitaryzowanej, kierownik jednostki organizacyjnej wykonującej zadania na potrzeby obrony państwa, właściwy organ obrony cywilnej, a także dowódca jednostki wojskowej.

2. W razie ogłoszenia mobilizacji lub w czasie wojny wójt lub burmistrz (prezydent miasta) może nałożyć obowiązek świadczeń osobistych i rzeczowych na podstawie doraźnie zgłoszonych wniosków.

3. Na podstawie wniosków, o których mowa w ust. 2, przedmiotem świadczeń rzeczowych mogą być nieruchomości i rzeczy ruchome, w tym w szczególności materiały budowlane, paliwa, smary, oleje, materiały energetyczne, a także produkty spożywcze i pasze.

4. Przedmioty świadczeń rzeczowych, znajdujące się w posiadaniu jednostek zmilitaryzowanych, mogą być wykorzystywane tylko na rzecz realizacji zadań dotyczących bezpieczeństwa i obronności państwa.

5. Wniosek wojskowego komendanta uzupełnień i dowódcy jednostki wojskowej o nałożenie obowiązku świadczeń osobistych lub rzeczowych, wykonywanych na potrzeby Sił Zbrojnych, realizuje się w pierwszej kolejności przed innymi organami wnioskującymi o nałożenie świadczeń.

6. Wzór wniosku o nałożenie obowiązku świadczeń osobistych, o którym mowa w ust. 1, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

7. Wzór wniosku o nałożenie obowiązku świadczeń rzeczowych, o którym mowa w ust. 1, określa załącznik nr 2 [1] do rozporządzenia.

§ 5.[Obowiązek wykonania świadczeń] 1. Na osobach i posiadaczach, którym doręczono w czasie pokoju decyzję o przeznaczeniu do wykonywania w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny świadczeń osobistych oraz decyzję o przeznaczeniu nieruchomości lub rzeczy ruchomej na cele świadczeń rzeczowych wykonywanych w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny, spoczywa obowiązek wykonania świadczeń, w przypadku zaistnienia takiej sytuacji, w terminie i miejscu określonym w tych decyzjach.

2. Do wykonania świadczeń, o których mowa w ust. 1, osoby i posiadacze mogą być również wzywani przez wójta lub burmistrza (prezydenta miasta), jeżeli z wnioskiem w tej sprawie wystąpi świadczeniobiorca.

§ 6.[Forma nałożenia obowiązku świadczeń osobistych lub rzeczowych] 1. Po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w § 4 ust. 1, wójt lub burmistrz (prezydent miasta) nakłada obowiązek świadczenia osobistego lub rzeczowego w drodze indywidualnej decyzji lub zbiorczo w drodze obwieszczenia.

2. O nałożeniu obowiązku świadczeń osobistych lub rzeczowych powiadamia się organ wnioskujący o nałożenie świadczeń, a w przypadku wniosków dowódców jednostek wojskowych wójt lub burmistrz (prezydent miasta) powiadamia tego dowódcę oraz właściwego wojskowego komendanta uzupełnień.

3. Wzór decyzji, o której mowa w ust. 1, określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

4. Wzór obwieszczenia, o którym mowa w ust. 1, określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

§ 7.[Wezwania] Osoby, wobec których wydano decyzję o nałożeniu obowiązku świadczenia osobistego lub rzeczowego, mogą być również wzywane do wykonania tego świadczenia za pomocą wezwań.

§ 8.[Należności pieniężne osób wykonujących świadczenia osobiste] 1. Osoby wykonujące świadczenia osobiste, w celu wypłacenia im ryczałtu i należności osobistych, najpóźniej z chwilą zakończenia wykonywania tych świadczeń, składają w jednostce organizacyjnej, na rzecz której wykonują te świadczenia:

1) wniosek o zwrot kosztów przejazdu, o których mowa w art. 204 ust. 6 ustawy, zawierający oświadczenie o sposobie i kosztach przejazdu;

2) wniosek o zwrot kosztów, z tytułu wykorzystywania przez kuriera własnego środka transportowego, o którym mowa w art. 200 ust. 2 ustawy, zawierający oświadczenie o rodzaju wykorzystanego pojazdu oraz liczbie przejechanych kilometrów;

3) oświadczenie o czasie dojazdu i powrotu, o którym mowa w art. 201 ust. 3 pkt 1 ustawy, w celu naliczenia ryczałtu, o którym mowa w art. 204 ust. 1 ustawy;

4) zaświadczenie od pracodawcy w celu naliczenia należności pieniężnej, o której mowa w art. 204 ust. 2 i 3 ustawy.

2. Należności pieniężne, o których mowa w ust. 1, wypłaca kierownik (dowódca) jednostki organizacyjnej, na rzecz której świadczenie osobiste zostało wykonane, bezpośrednio osobie, która wykonała to świadczenie, w dniu zakończenia wykonywania świadczenia lub przekazuje na rachunek bankowy wskazany przez tę osobę.

§ 9.[Zaświadczenie wykonania świadczenia osobistego] 1. Osobom, które wykonały świadczenie osobiste, na ich wniosek, świadczeniobiorca wydaje w dniu zakończenia wykonywania tych świadczeń zaświadczenie w tej sprawie.

2. Wzór zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1, określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

§ 10.[Zwrot środków transportowych, maszyn i urządzeń] 1. Kierownik (dowódca) jednostki organizacyjnej, na rzecz której zostały przekazane, w ramach świadczeń rzeczowych, środki transportowe, maszyny lub urządzenia, jest obowiązany zwrócić je z taką ilością materiałów pędnych i eksploatacyjnych, z jaką zostały dostarczone do jednostki.

2. Koszty przejazdu posiadacza lub jego przedstawiciela z miejsca zamieszkania (siedziby) do miejsca zwrotu przedmiotów świadczeń rzeczowych pokrywa kierownik (dowódca) jednostki organizacyjnej, o której mowa w ust. 1.

§ 11.[Ryczałt za używanie przedmiotów świadczeń rzeczowych] 1. Posiadaczowi, który udostępnił przedmioty świadczeń rzeczowych, kierownik (dowódca) jednostki organizacyjnej, na rzecz której świadczenie rzeczowe zostało wykonane, wypłaca ryczałt za używanie tych przedmiotów lub jego odpowiednią część, stosownie do czasu jego wykonywania, z chwilą zakończenia wykonywania tego świadczenia.

2. Maksymalna wysokość wypłaconego ryczałtu za używanie przedmiotów świadczeń rzeczowych nie może być wyższa niż wartość rynkowa tych przedmiotów w dniu ich przyjęcia przez świadczeniobiorcę.

§ 12.[Zaświadczenie o udostępnieniu przedmiotów świadczeń rzeczowych] 1. Posiadaczowi, który udostępnił przedmioty świadczeń rzeczowych, świadczeniobiorca w dniu ich dostarczenia lub udostępnienia wydaje, na jego wniosek, zaświadczenie w tej sprawie.

2. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.

§ 13.[Odszkodowanie dla posiadacza, który udostępnił przedmioty świadczeń rzeczowych] 1. Posiadaczowi, który udostępnił przedmioty świadczeń rzeczowych, przysługuje odszkodowanie w razie ich utraty, zniszczenia w całości lub części oraz za szkody wynikłe z używania tych rzeczy w sposób sprzeczny z ich właściwościami lub przeznaczeniem. Odszkodowanie nie przysługuje w razie powstania szkody z winy posiadacza.

2. Prawo do odszkodowania powstaje z dniem zwrotu przedmiotów świadczeń rzeczowych lub otrzymania zawiadomienia o tym, że nie zostaną one zwrócone z powodu ich utraty albo zniszczenia w całości lub części, albo od dnia, w którym zwrot lub powiadomienie powinno nastąpić. W razie zaistnienia przeszkód uniemożliwiających dokonanie zwrotu lub zawiadomienia, prawo do odszkodowania powstaje z dniem ustania tych przeszkód.

§ 14.[Wniosek o odszkodowanie] 1. Odszkodowanie przyznaje się na wniosek posiadacza lub jego spadkobiercy (następcy prawnego).

2. Zgłoszenie wniosku o odszkodowanie powinno nastąpić nie później niż w ciągu dwunastu miesięcy od dnia, o którym mowa w § 13 ust. 2.

3. Ustalenie wysokości odszkodowania powinno nastąpić nie później niż w ciągu trzydziestu dni od dnia zgłoszenia wniosku.

4. Wniosek złożony po terminie, o którym mowa w ust. 2, pozostawia się bez rozpatrzenia.

§ 15.[Podstawa ustalenia odszkodowania] Podstawę ustalenia odszkodowania stanowią:

1) poświadczenie przekazania przedmiotów świadczeń rzeczowych na potrzeby obrony państwa;

2) poświadczenie zwrotu przedmiotów świadczeń rzeczowych, zawierające ustalenie ich stanu technicznego, a w razie potrzeby protokół, albo zawiadomienie stwierdzające, że nie zostaną one zwrócone z powodu utraty albo zniszczenia w całości lub części;

3) inne dowody dotyczące przedmiotów świadczeń rzeczowych przedstawione przez posiadacza albo znajdujące się w dyspozycji organów administracji rządowej lub samorządu terytorialnego.

§ 16.[Ustalenie wysokości odszkodowania] 1. Przy ustalaniu wysokości odszkodowania:

1) uwzględnia się procentowy ubytek wartości przedmiotów świadczeń rzeczowych na skutek oddania ich świadczeniobiorcy do używania do dnia zwrotu albo otrzymania przez posiadacza zawiadomienia o niemożności zwrotu tych przedmiotów;

2) stosuje się ceny rynkowe oddanych do używania przedmiotów świadczeń rzeczowych, obowiązujące w dniu rozpatrywania wniosku o odszkodowanie.

2. Odszkodowanie przyznane za utratę albo zniszczenie w całości lub części przedmiotów świadczeń lub za szkody wynikłe z używania tych rzeczy w sposób sprzeczny z ich właściwościami lub przeznaczeniem podlega zmniejszeniu o kwotę wypłaconą z tytułu ich ubezpieczenia.

§ 17.[Komisja właściwa w sprawach przyznania odszkodowania] 1. W sprawach przyznawania odszkodowania i ustalania jego wysokości właściwa jest komisja powołana przez świadczeniobiorcę w składzie:

1) przedstawiciel jednostki organizacyjnej, na rzecz której przedmioty świadczeń rzeczowych zostały udostępnione;

2) posiadacz lub jego przedstawiciel;

3) rzeczoznawcy.

2. Podstawę do wypłaty odszkodowania stanowi protokół ustalający wysokość odszkodowania, sporządzony przez komisję, o której mowa w ust. 1.

3. Protokół, o którym mowa w ust. 2, sporządza się w dwóch egzemplarzach, po jednym dla przedstawiciela jednostki organizacyjnej, na rzecz której przedmioty świadczeń rzeczowych zostały udostępnione, i posiadacza lub jego przedstawiciela.

§ 18.[Roszczenie o odszkodowanie za szkody powstałe w przedmiotach świadczeń rzeczowych oddanych świadczeniobiorcy] 1. Roszczenie o odszkodowanie za szkody powstałe w przedmiotach świadczeń rzeczowych oddanych świadczeniobiorcy do używania posiadacz zgłasza wojewodzie, za pośrednictwem wójta lub burmistrza (prezydenta miasta).

2. W razie uznania roszczenia za nieuzasadnione lub niemożności uzgodnienia wysokości odszkodowania, świadczeniobiorca albo wojewoda zawiadamia pisemnie poszkodowanego o odmowie zaspokojenia roszczenia. Posiadacz, po zakończeniu działań wojennych, może dochodzić roszczenia na drodze sądowej.

§ 20.[Przepis przejściowy] Obowiązujące dotychczas druki formularzy, decyzji i wezwań w sprawach świadczeń osobistych lub rzeczowych na rzecz obrony wykorzystuje się do wyczerpania zapasów, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2005 r.

§ 21.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.²⁾