Na podstawie art. 34 ust. 8 pkt 2 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2004 r. Nr 11, poz. 94 i Nr 96, poz. 959) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa szczegółowe sposoby przeprowadzania kontroli niektórych roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, stanowiących szczególne zagrożenie dla środowiska:

1) których wprowadzanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczone tylko ze względu na ich przeznaczenie do wykorzystania w pracach naukowo-badawczych;

2) które są wymienione w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 marca 2004 r. w sprawie zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu się organizmów kwarantannowych (Dz. U. Nr 61, poz. 571 i Nr 138, poz. 1466) w załącznikach nr 2 i 4.

§ 2.[Kontrola roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów stanowiących szczególne zagrożenie dla środowiska] Kontrola roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów, o których mowa w § 1, polega na przeprowadzeniu oceny zdrowotności tych roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów.

§ 3.[Rośliny z rodzajów Citrus L., Fortunella Swingle, Poncirus Raf. oraz ich mieszańce] 1. Rośliny z rodzajów Citrus L., Fortunella Swingle, Poncirus Raf. oraz ich mieszańce, z wyjątkiem owoców i nasion tych roślin, przed wykorzystaniem do prac naukowo-badawczych poddaje się pierwszemu etapowi oceny zdrowotności, zwanemu dalej „procesem terapii”, zgodnie z procedurami określonymi przez Organizację do spraw Żywienia i Rolnictwa (FAO)³⁾.

2. Rośliny, o których mowa w ust. 1, po przeprowadzeniu procesu terapii:

1) poddaje się ocenie wizualnej na obecność oznak i objawów powodowanych przez organizmy szkodliwe; ocenę tę przeprowadza się od chwili dostarczenia roślin do jednostki prowadzącej prace naukowo-badawcze do chwili zakończenia badań;

2) poddaje się badaniom na obecność organizmów szkodliwych;

3) do chwili zakończenia badań, przechowuje się w warunkach wymaganych do prowadzenia prac naukowo-badawczych oraz sprzyjających ich normalnemu wzrostowi w cyklu wegetacyjnym.

3. Do badań, o których mowa w ust. 2 pkt 2, stosuje się metody oraz rośliny szczególnie wrażliwe na dany organizm szkodliwy, zwane dalej „roślinami wskaźnikowymi”, uwzględniając rośliny gatunków Citrus sinensis (L.) Osbeck, C. aurantifolia Christm. Swing, C. medica L., C. reticulata Blanco i Sesamum L., umożliwiające wykrycie następujących organizmów szkodliwych:

1) Citrus greening bacterium;

2) Citrus variegated chlorosis;

3) Citrus mosaic virus;

4) Citrus tristeza virus (wszystkie izolaty);

5) Citrus vein enation woody gali;

6) Leprosis;

7) Naturally spreading psorosis;

8) Phoma tracheiphila (Petri) Kanchaveli & Gikashvili;

9) Satsuma dwarf virus;

10) Spiroplasma citri Saglio et al.;

11) Tatter leaf virus;

12) Witches' broom phytoplasma;

13) Xanthomona scampestris (wszystkie szczepy patogeniczne dla Citrus).

4. W przypadku chorób powodujących zamieranie roślin, wierzchołki pędów roślin, o których mowa w ust. 1, szczepi się na siewki uprawiane w sterylnych kulturach, w sposób określony w procedurach, o których mowa w ust. 1, a wyprodukowane w ten sposób rośliny poddaje się procesowi terapii.

5. Jeżeli w czasie oceny wizualnej, o której mowa w ust. 2 pkt 1, na roślinach zaobserwowano oznaki lub objawy występowania organizmów szkodliwych, rośliny poddaje się badaniom laboratoryjnym w celu identyfikacji tych organizmów.

§ 4.[Rośliny z rodzajów Cydonia Mill., Malus Mill., Prunus L., Pyrus L. i ich mieszańce oraz rośliny z rodzaju Fragaria L.] 1. Rośliny, przeznaczone do sadzenia, z rodzajów Cydonia Mill., Malus Mill., Prunus L., Pyrus L. i ich mieszańce oraz rośliny z rodzaju Fragaria L., z wyjątkiem nasion tych roślin, przed wykorzystaniem do prac naukowo-badawczych, poddaje się procesowi terapii zgodnie z procedurami, o których mowa w § 3 ust. 1.

2. Rośliny, o których mowa w ust. 1, po przeprowadzeniu procesu terapii:

1) poddaje się ocenie wizualnej na obecność oznak i objawów powodowanych przez organizmy szkodliwe; ocenę tę przeprowadza się od chwili dostarczenia roślin do jednostki prowadzącej prace naukowo-badawcze do chwili zakończenia badań;

2) poddaje się badaniom na obecność organizmów szkodliwych;

3) do chwili zakończenia badań, przechowuje się w warunkach wymaganych do prowadzenia prac naukowo-badawczych oraz sprzyjających ich normalnemu wzrostowi w cyklu wegetacyjnym.

3. W przypadku roślin z rodzaju Fragaria L., niezależnie od kraju ich pochodzenia, do badań stosuje się metody laboratoryjne oraz rośliny wskaźnikowe, uwzględniając rośliny gatunku Fragaria vesca i Fragaria virginiana oraz rośliny z rodzaju Chenopodium spp., umożliwiające wykrycie następujących organizmów szkodliwych:

1) Arabis mosaic virus;

2) Raspberry ringspot virus;

3) Strawberry crinkle virus;

4) Strawberry latent 'C' virus;

5) Strawberry latent ringspot virus;

6) Strawberry mild yellow edge virus;

7) Strawberry vein banding virus;

8) Strawberry witches' broom phytoplasma;

9) Tomato black ring virus;

10) Tomato ringspot virus;

11) Colletotrichum acutatum Simmonds;

12) Phytophthora fragariae Hickman var. fragariae Wilcox & Duncan;

13) Xanthomonas fragariae Kennedy & King.

4. W przypadku roślin z rodzaju Malus Mill.:

1) niezależnie od kraju ich pochodzenia, do badań stosuje się metody laboratoryjne oraz rośliny wskaźnikowe, umożliwiające wykrycie następujących organizmów:

a) Tobacco ringspot virus,

b) Tomato ringspot virus,

c) Erwinia amylovora (Burr.) Winsl. et al.;

2) jeżeli rośliny pochodzą z kraju, który nie jest uznany za wolny od Apple proliferation phytoplasma lub Cherry rasp leaf virus (amerykański), do badań stosuje się metody laboratoryjne oraz rośliny wskaźnikowe, umożliwiające wykrycie tych organizmów.

5. W przypadku roślin z rodzaju Prunus L., dla każdego gatunku tych roślin:

1) niezależnie od kraju ich pochodzenia, do badań stosuje się metody laboratoryjne oraz rośliny wskaźnikowe, umożliwiające wykrycie następujących organizmów szkodliwych:

a) Little cherry pathogen (nieeuropejskie),

b) Peach mosaic virus (amerykański),

c) Peach phony rickettsia,

d) Peach rosette mosaic virus,

e) Peach rosette phytoplasma,

f) Peach X-disease phytoplasma,

g) Peach yellows phytoplasma,

h) Plum line pattern virus (amerykański),

i) Plum pox virus,

j) Tomato ringspot virus,

k) Xanthomonas campestris pv. pruni (Smith) Dye;

2) jeżeli rośliny pochodzą z kraju, który nie jest uznany za wolny od Apricot chlorotic leafroll phytoplasma, Cherry rasp leaf virus lub Pseudomonas syringae pv. persicae (Prunier et al.) Young et al., do badań stosuje się metody laboratoryjne oraz rośliny wskaźnikowe, umożliwiające wykrycie tych organizmów.

6. W przypadku roślin z rodzaju Cydonia Mill. i Pyrus L, niezależnie od kraju ich pochodzenia, do badań stosuje się metody laboratoryjne oraz rośliny wskaźnikowe, umożliwiające wykrycie Erwinia amylovora (Burr.) Winsl. et al. i Pear decline phytoplasma.

7. Jeżeli w czasie oceny wizualnej, o której mowa w ust. 2 pkt 1, na roślinach zaobserwowano oznaki lub objawy występowania organizmów szkodliwych, rośliny poddaje się badaniom laboratoryjnym w celu identyfikacji tych organizmów.

§ 5.[Rośliny z rodzaju Vitis L.] 1. Rośliny z rodzaju Vitis L., z wyjątkiem owoców tych roślin, przed wykorzystaniem do prac naukowo-badawczych, poddaje się procesowi terapii zgodnie z procedurami, o których mowa w § 3 ust. 1.

2. Rośliny, o których mowa w ust. 1, po przeprowadzeniu procesu terapii:

1) poddaje się ocenie wizualnej na obecność oznak i objawów powodowanych przez organizmy szkodliwe, uwzględniając Daktulosphaira vitifoliae (Fitch); ocenę tę przeprowadza się od chwili dostarczenia roślin do jednostki prowadzącej prace naukowo-badawcze do chwili zakończenia badań;

2) poddaje się badaniom na obecność organizmów szkodliwych;

3) do chwili zakończenia badań, przechowuje się w warunkach wymaganych do prowadzenia prac naukowo-badawczych oraz sprzyjających ich normalnemu wzrostowi w cyklu wegetacyjnym.

3. Jeżeli rośliny, o których mowa w ust. 1, pochodzą z kraju, który nie jest uznany za wolny od:

1) Ajinashika disease – rośliny poddaje się badaniom laboratoryjnym; w przypadku uzyskania wyniku negatywnego tych badań rośliny poddaje się testowi biologicznemu na winorośli odmiany Koshu i pozostawia pod obserwacją przez co najmniej dwa cykle wegetacyjne;

2) Grapevine stunt virus – do badań używa się roślin wskaźnikowych, uwzględniając winorośl odmiany Campbell Early; ocenę wizualną przeprowadza się przez okres roku;

3) Summer mottle – do badań używa się roślin wskaźnikowych, uwzględniając winorośl odmiany Sideritis, Cabernet-Franc i Mission.

4. Niezależnie od kraju pochodzenia roślin, o których mowa w ust. 1, do badań stosuje się metody laboratoryjne oraz rośliny wskaźnikowe, umożliwiające wykrycie następujących organizmów szkodliwych:

1) Blueberry leaf mottle virus;

2) Grapevine Flavescence dorée MLO i inne żółtaczki winorośli;

3) Peach rosette mosaic virus;

4) Tobacco ringspot virus;

5) Tomato ringspot virus;

6) Xylella fastidiosa (Well & Raju);

7) Xylophilus ampelinus (Panagopoulos) Willems et al.

5. Jeżeli w czasie oceny wizualnej, o której mowa w ust. 2 pkt 1, na roślinach zaobserwowano oznaki lub objawy występowania organizmów szkodliwych, rośliny poddaje się badaniom laboratoryjnym w celu identyfikacji tych organizmów.

§ 6.[Rośliny z rodzaju Solarium L.] 1. Rośliny, przeznaczone do sadzenia, z rodzaju Solarium L., tworzące stolony lub bulwy oraz ich mieszańce, przed wykorzystaniem do prac naukowo-badawczych, poddaje się procesowi terapii zgodnie z procedurami, o których mowa w § 3 ust. 1.

2. Każdą roślinę pochodzącą z partii roślin, o których mowa w ust. 1, po przeprowadzeniu procesu terapii:

1) poddaje się ocenie wizualnej na obecność oznak i objawów powodowanych przez organizmy szkodliwe, uwzględniając Potato yellow vein disease; ocenę tę przeprowadza się od chwili dostarczenia roślin do jednostki prowadzącej prace naukowo-badawcze do chwili zakończenia badań;

2) poddaje się badaniom na obecność organizmów szkodliwych;

3) do chwili zakończenia badań, przechowuje się w warunkach wymaganych do prowadzenia prac naukowo-badawczych oraz sprzyjających ich normalnemu wzrostowi w cyklu wegetacyjnym.

3. Badania, o których mowa w ust. 2, przeprowadza się w celu wykrycia następujących organizmów szkodliwych:

1) bakterii:

a) Clavibacter michiganensis (Smith) Davis et al. ssp. sepedonicus (Spieckermann et Kotthoff) Davis et al.,

b) Raistonia solanacearum (Smith) Smith;

2) wirusów i organizmów wirusopodobnych:

a) Andean potato latent virus,

b) Potato black ringspot virus,

c) Potato spindle tuber viroid,

d) Potato yellowing alfamovirus,

e) Potato virus T,

f) Andean potato mottle virus,

g) wirusy ziemniaka: A, M, S, V, X i Y (włączając Y⁰, Yⁿ i Y^c oraz Potato leaf roll virus.

4. W przypadku nasion właściwych ziemniaka badanie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, przeprowadza się w celu wykrycia wirusów i organizmów wirusopodobnych wymienionych w ust. 3 pkt 2 lit. a–e.

5. Jeżeli w czasie oceny wizualnej, o której mowa w ust. 2 pkt 1, na roślinach zaobserwowano oznaki lub objawy występowania organizmów szkodliwych, rośliny poddaje się badaniom laboratoryjnym w celu identyfikacji tych organizmów.

6. W celu wykrycia organizmów szkodliwych, o których mowa w ust. 3, przeprowadza się badania na obecność:

1) bakterii, zgodnie z następującym sposobem postępowania:

a) w przypadku bulw – badaniu poddaje się część przystolonową każdej bulwy; standardowa próba składa się z 200 bulw, z tym że dopuszcza się przeprowadzenie badania próby obejmującej mniej niż 200 bulw,

b) w przypadku młodych roślin i sadzonek, w tym mikroroślin – badaniu poddaje się dolną część łodygi każdej rośliny oraz korzenie, jeżeli jest to możliwe,

c) w przypadku badania bulw potomnych lub fragmentów łodyg u ich podstawy w odniesieniu do gatunków niewytwarzających bulw – po badaniu pozostawia się rośliny na jeden cykl wegetacyjny,

d) w przypadku badania na obecność Clayibacter michiganensis (Smith) Davis et al. ssp. sepedonicus (Spieckermann et Kotthoff) Davis et al. – stosuje się metodykę badań określoną w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzeniania się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus (Dz. U. Nr 75, poz. 709); metodykę tę stosuje się do roślin, o których mowa w lit. a i b,

e) w przypadku badania na obecność Ralstonia solanacearum (Smith) Smith – stosuje się metodykę badań określoną w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzeniania się bakterii Ralstonia solanacearum (Dz. U. Nr 83, poz. 775); metodykę tę stosuje się do roślin, o których mowa w lit. a i b;

2) wirusów i organizmów wirusopodobnych, z wyjątkiem Potato spindle tuber viroid, zgodnie z następującym sposobem postępowania:

a) badania laboratoryjne materiału wegetatywnego, w tym bulw, młodych roślin, sadzonek i mikroroślin, obejmują co najmniej test serologiczny przeprowadzany w fazie przed kwitnieniem, w czasie kwitnienia lub tuż po kwitnieniu, w odniesieniu do każdego organizmu szkodliwego wymienionego w ust. 3 pkt 2 lit. a, b, d i g; jeżeli uzyskano negatywny wyniku testu serologicznego, przeprowadza się test biologiczny; w przypadku Potato leaf roli virus wykonuje się dwa testy serologiczne,

b) w przypadku nasion badanie obejmuje test serologiczny, a w przypadku braku możliwości jego przeprowadzenia – test biologiczny; zaleca się przeprowadzenie powtórnego badania części prób negatywnych oraz prób, które uzyskały wyniki testów na granicy przyjętych dla nich dopuszczalnych wartości, przy użyciu innych metod,

c) badania z użyciem testów serologicznych i biologicznych, o których mowa w lit. a i b, przeprowadza się na roślinach uprawianych w szklarni, a próbę pobiera się co najmniej z dwóch miejsc na każdej łodydze rośliny, z uwzględnieniem młodych, w pełni rozwiniętych liści z wierzchołka każdej łodygi oraz starszych liści z części środkowej,

d) w przypadku badania z użyciem testów serologicznych, o których mowa w lit. a i b, nie łączy się liści pochodzących z różnych roślin, chyba że dla danego testu dopuszcza się łączenie tych liści; w celu sporządzenia próby z jednej rośliny dopuszcza się łączenie liści z poszczególnych łodyg tej rośliny,

e) w przypadku testu biologicznego dopuszcza się łączenie do pięciu roślin przy inokulacji co najmniej podwójnej liczby roślin wskaźnikowych; do testów biologicznych używa się roślin wskaźnikowych, zamieszczonych w wykazie Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin (EPPO) lub innych urzędowo zatwierdzonych roślin wskaźnikowych, w przypadku których została wykazana przydatność do wykrywania wirusów;

3) Potato spindle tuber viroid, zgodnie z następującym sposobem postępowania:

a) w przypadku roślin, o których mowa w ust. 1, badaniu laboratoryjnemu poddaje się rośliny pochodzące ze szklarni, po ich dobrym ukorzenieniu, ale przed kwitnieniem i wytworzeniem pyłku,

b) rośliny powinny być uprawiane w temperaturze co najmniej 18 °C oraz w warunkach co najmniej 16-godzinnego okresu naświetlania,

c) próbę powinny stanowić w pełni rozwinięte liście pobierane z wierzchołka łodygi każdej rośliny.

d) analizę przeprowadza się z użyciem radioaktywnych lub nieradioaktywnych znakowanych sond cDNA lub RNA, przy użyciu metody elektroforezy powrotnej, stosując barwienie srebrem lub RT-PCR; dopuszczalna proporcja łączenia roślin dla sond i elektroforezy powrotnej wynosi 1:5.

§ 7.[Kontrola roślin, produktów roślinnych - zapobieganie wprowadzania i rozprzestrzeniania się organizmów kwarantannowych] 1. Kontrola roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów wymienionych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 marca 2004 r. w sprawie zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu się organizmów kwarantannowych w załącznikach nr 2 i 4 obejmuje ocenę wizualną lub badania laboratoryjne na obecność oznak lub objawów występowania organizmów kwarantannowych określonych w załącznikach nr 1 i 2 do wymienionego rozporządzenia.

2. W czasie kontroli sprawdza się spełnienie wymagań specjalnych określonych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1.

§ 8.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 dni od dnia ogłoszenia.