Na podstawie art. 90a ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 205, z późn. zm.¹⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1.Rozporządzenie określa:

1) szczegółowy sposób postępowania w zakresie zwalniania żołnierzy z:

a) zasadniczej służby wojskowej przed jej odbyciem,

b) nadterminowej zasadniczej służby wojskowej przed upływem okresu, na który zgłosili się do tej służby;

2) właściwość organów wojskowych w sprawach zwolnień, o których mowa w pkt 1;

3) szczegółowe przypadki, warunki i sposób postępowania w zakresie wzywania żołnierzy zwolnionych przedterminowo z zasadniczej służby wojskowej do odbycia pozostałego okresu tej służby.

§ 2.Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) ustawa - ustawę z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej;

2) żołnierz - żołnierza odbywającego zasadniczą służbę wojskową lub żołnierza odbywającego nadterminową zasadniczą służbę wojskową.

§ 3.1. Podstawą zwolnienia żołnierza z zasadniczej służby wojskowej przed jej odbyciem jest:

1) ostateczne orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej o uznaniu go za:

a) czasowo niezdolnego do czynnej służby wojskowej,

b) niezdolnego do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju,

c) trwale i całkowicie niezdolnego do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny;

2) ostateczna decyzja wójta lub burmistrza (prezydenta miasta), ustalająca konieczność sprawowania przez żołnierza bezpośredniej opieki nad członkiem rodziny;

3) wniosek żołnierza udokumentowany zaświadczeniem państwowej komisji wyborczej o wybraniu żołnierza na posła;

4) prawomocne orzeczenie sądu w przypadku zarządzenia w stosunku do żołnierza wykonania kary pozbawienia wolności, w tym również kary zastępczej;

5) decyzja Ministra Obrony Narodowej, wydana na podstawie udokumentowanego, złożonego drogą służbową, indywidualnego wniosku żołnierza, uzasadnionego szczególnie ważnymi względami osobistymi lub rodzinnymi.

2. Zwolnienie żołnierza następuje nie później niż po upływie siedmiu dni od dnia doręczenia dowódcy jednostki wojskowej:

1) ostatecznej decyzji lub prawomocnego orzeczenia - w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5;

2) wniosku - w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3.

§ 4.Żołnierza zwolnionego z zasadniczej służby wojskowej z przyczyn, o których mowa:

1) w art. 87 ust. 2 pkt 3 i 6 ustawy, oraz z powodu uznania go za czasowo niezdolnego do czynnej służby wojskowej przenosi się do rezerwy z dniem zwolnienia z zasadniczej służby wojskowej:

a) jeżeli żołnierz ten odbył nie mniej niż 6 miesięcy tej służby albo

b) zwolnienie z tej służby nastąpiło po dniu 31 grudnia roku kalendarzowego, w którym ukończył 24 lata życia;

2) w art. 87 ust. 2 pkt 7 ustawy, przenosi się do rezerwy:

a) z dniem zwolnienia z zasadniczej służby wojskowej, jeżeli odbył nie mniej niż 6 miesięcy tej służby,

b) z dniem 31 grudnia roku kalendarzowego, w którym ukończył 24 lata życia, jeżeli do dnia zwolnienia z zasadniczej służby wojskowej odbył mniej niż 6 miesięcy tej służby.

§ 5.1. Żołnierza zwolnionego z zasadniczej służby wojskowej z przyczyn określonych w art. 87 ust. 2 pkt 3 i 6 ustawy, który odbył mniej niż 6 miesięcy służby i nie został przeniesiony do rezerwy na podstawie § 4 pkt 1, przenosi się do rezerwy z dniem 1 stycznia roku kalendarzowego, w którym kończy 25 lat życia, o ile przed tym dniem nie został powołany do odbycia pozostałego okresu tej służby.

2. Żołnierza zwolnionego z zasadniczej służby wojskowej z powodu uznania go za czasowo niezdolnego do czynnej służby wojskowej, który odbył mniej niż 6 miesięcy służby oraz nie został powołany do odbycia pozostałego okresu zasadniczej służby wojskowej do dnia 31 grudnia roku kalendarzowego, w którym ukończył 24 lata życia, przenosi się do rezerwy z dniem 1 stycznia roku kalendarzowego, w którym kończy 25 lat życia.

§ 6.1. Żołnierza zwolnionego z zasadniczej służby wojskowej z powodu:

1) uznania go za niezdolnego do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju,

2) uznania go za czasowo niezdolnego do czynnej służby wojskowej lub zarządzenia w stosunku do niego wykonania kary pozbawienia wolności, w tym również kary zastępczej, a następnie uznanego za niezdolnego do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju

- przenosi się do rezerwy z dniem, w którym stanie się ostateczne orzeczenie właściwej komisji lekarskiej.

2. Żołnierza zwolnionego z zasadniczej służby wojskowej z powodu:

1) uznania go za trwale i całkowicie niezdolnego do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny,

2) uznania go za czasowo niezdolnego do czynnej służby wojskowej lub zarządzenia w stosunku do niego wykonania kary pozbawienia wolności, w tym również kary zastępczej, a następnie uznanego za trwale i całkowicie niezdolnego do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny

- wojskowy komendant uzupełnień skreśla z ewidencji wojskowej.

§ 7.1. Żołnierz zwolniony z zasadniczej służby wojskowej ze względu na uznanie go przez wojskową komisję lekarską za czasowo niezdolnego do czynnej służby wojskowej jest obowiązany zgłosić się do wojskowego komendanta uzupełnień niezwłocznie po ustaniu okresu niezdolności do tej służby.

2. Żołnierz zwolniony z zasadniczej służby wojskowej bez przeniesienia do rezerwy, z przyczyn określonych w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy, jest obowiązany zgłosić się w terminie czternastu dni od dnia zwolnienia do wojskowego komendanta uzupełnień w celu złożenia wniosku o uzyskanie odroczenia.

3. Wojskowy komendant uzupełnień zawiadamia właściwego wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) o zwolnieniu żołnierza z zasadniczej służby wojskowej z przyczyn określonych w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy, w celu wezwania go do powiatowej komisji poborowej.

§ 8.Przeniesienia do rezerwy dokonuje:

1) dowódca jednostki wojskowej - w przypadkach określonych w § 4 pkt 1 i pkt 2 lit. a;

2) wojskowy komendant uzupełnień - w przypadkach określonych w § 4 pkt 2 lit. b i w § 5;

3) w przypadkach, o których mowa w § 6 ust. 1:

a) pkt 1 - dowódca jednostki wojskowej,

b) pkt 2 - wojskowy komendant uzupełnień.

§ 9.1. Podstawą zwolnienia żołnierza odbywającego nadterminową zasadniczą służbę wojskową przed upływem okresu, na który zgłosił się do tej służby, jest:

1) ostateczne orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej o uznaniu go za:

a) czasowo niezdolnego do czynnej służby wojskowej,

b) niezdolnego do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju,

c) trwale i całkowicie niezdolnego do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny;

2) wniosek żołnierza udokumentowany zaświadczeniem państwowej komisji wyborczej o wybraniu żołnierza na posła;

3) rozkaz personalny właściwego organu wojskowego o powołaniu do zawodowej służby wojskowej lub służby kandydackiej;

4) ostateczna opinia służbowa stwierdzająca uzyskanie oceny niedostatecznej;

5) ostateczna decyzja właściwego organu administracji publicznej stwierdzająca utratę obywatelstwa polskiego;

6) prawomocny wyrok sądu - w przypadku:

a) skazania na karę pozbawienia wolności (aresztu wojskowego),

b) orzeczenia środka karnego:

- pozbawienia praw publicznych,

- degradacji;

7) prawomocne orzeczenie dyscyplinarne w przypadku drugiego wymierzenia kary dyscyplinarnej, co najmniej nagany, za naruszenie dyscypliny wojskowej;

8) oświadczenie żołnierza w przypadkach, o których mowa w art. 87a ust. 2 pkt 8 i 9 ustawy:

a) niewyrażenia zgody na pełnienie służby w innej jednostce wojskowej z powodu rozformowania jednostki wojskowej, której ewidencją jest objęty,

b) niewyrażenia zgody na zmianę stanowiska służbowego z powodu:

- skreślenia w etacie jednostki wojskowej dotychczas zajmowanego stanowiska służbowego,

- wydania prawomocnego orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej o niezdolności do odbywania służby wojskowej na dotychczas zajmowanym stanowisku.

2. Podstawą zwolnienia żołnierza odbywającego nadterminową zasadniczą służbę wojskową przed upływem okresu, na który zgłosił się do tej służby, może być:

1) ostateczna opinia stwierdzająca niewywiązywanie się z obowiązków służbowych w okresie warunkowego zawieszenia żołnierzowi wykonania kary pozbawienia wolności (aresztu wojskowego);

2) prawomocne orzeczenie dyscyplinarne o ukaraniu karą dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności na zajmowanym stanowisku służbowym;

3) pisemne oświadczenie bezpośredniego przełożonego dowódcy jednostki wojskowej o braku możliwości wyznaczenia żołnierza na inne równorzędne lub niższe stanowisko służbowe w tej samej lub innej jednostce wojskowej.

3. Zwolnienie żołnierza z nadterminowej zasadniczej służby wojskowej następuje nie później niż po upływie siedmiu dni od dnia doręczenia dowódcy jednostki wojskowej:

1) prawomocnego orzeczenia - w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 6, 7 oraz ust. 2 pkt 2;

2) ostatecznej decyzji - w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 5;

3) rozkazu personalnego - w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 3;

4) wniosku - w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2;

5) ostatecznej opinii służbowej - w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 4 oraz ust. 2 pkt 1;

6) oświadczenia - w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 8 oraz ust. 2 pkt 3.

§ 10.Żołnierza zwolnionego z nadterminowej zasadniczej służby wojskowej z przyczyn, o których mowa w art. 87a ust. 2 pkt 1, 2 i 4-9 oraz ust. 3 ustawy, dowódca jednostki wojskowej przenosi do rezerwy z dniem zwolnienia.

§ 11.1. Organem wojskowym, właściwym w rozumieniu art. 87 ust. 4 oraz art. 88 ust. 2 i 3 ustawy, jest dowódca jednostki wojskowej, której ewidencją wojskową żołnierz jest objęty.

2. Organem wojskowym wyższego rzędu, właściwym w rozumieniu art. 87 ust. 5 ustawy, jest bezpośredni przełożony dowódcy jednostki wojskowej, o którym mowa w ust. 1.

§ 12.1. Wezwanie żołnierza zwolnionego z zasadniczej służby wojskowej przedterminowo z pozostawieniem w dyspozycji dowódcy jednostki wojskowej może nastąpić z przyczyn służbowych uzasadniających natychmiastowe dokonanie zmiany stanu ewidencyjnego żołnierzy odbywających czynną służbę wojskową w jednostce wojskowej, a w szczególności w przypadkach udziału jednostki wojskowej w:

1) zwalczaniu klęsk żywiołowych;

2) zwalczaniu nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i likwidacji ich skutków;

3) w akcjach poszukiwania i ratowania życia.

2. Wezwanie doręcza się żołnierzowi, o którym mowa w ust. 1, co najmniej na trzy dni przed dniem stawienia się do jednostki wojskowej, określonym w wezwaniu.

3. W przypadku gdy żołnierz, któremu doręczono wezwanie wskazane w ust. 1, nie może - z powodu obłożnej choroby - stawić się do odbycia pozostałego okresu zasadniczej służby wojskowej w terminie i miejscu, określonych w wezwaniu, niezwłocznie zawiadamia o tym fakcie organ wojskowy. Po ustaniu choroby żołnierz, któremu doręczono wezwanie, zgłasza się niezwłocznie do dowódcy jednostki wojskowej określonego w wezwaniu, przedstawiając stosowne zaświadczenie lekarskie.

4. Niedotrzymanie terminu, o którym mowa w ust. 3, jest uzasadnione, jeżeli żołnierz ze względu na szczególne okoliczności nie mógł zawiadomić o niemożności osobistego stawienia się.

5. Wzór wezwania, o którym mowa w ust. 1, określa załącznik do rozporządzenia.

§ 13.Postępowania w sprawach określonych w rozporządzeniu, rozpoczęte i niezakończone ostateczną decyzją do dnia wejścia w życie rozporządzenia, prowadzi się na zasadach w nim określonych.

§ 14.Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.²⁾

Załącznik do rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej
z dnia 25 czerwca 2004 r. (poz. 1613)

WZÓR WEZWANIA