Na podstawie art. 51 ust. 3f ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa zasady i tryb sprawowania przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych kontroli nad wykorzystaniem środków tego Funduszu przekazywanych na realizację zadań określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zwanej dalej „ustawą”.

§ 2.[Definicje] Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) Pełnomocniku – oznacza to Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych;

2) Funduszu – oznacza to Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych;

3) kontrolerze – oznacza to pracownika Funduszu dokonującego kontroli;

4) kierowniku zespołu – oznacza to kontrolera kierującego zespołem kontrolerów;

5) podmiocie kontrolowanym – oznacza to podmioty określone w art. 48 ust. 1 ustawy;

6) kierowniku podmiotu kontrolowanego – oznacza to osobę kierującą podmiotem kontrolowanym, a w razie jego nieobecności osobę przez niego upoważnioną;

7) upoważnieniu – oznacza to pisemne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli wydane kontrolerowi przez Prezesa Zarządu Funduszu.

§ 3.[Zakres kontroli] Kontrola obejmuje badanie stanu faktycznego i prawnego w zakresie wykorzystania środków Funduszu, co do zgodności z prawem, celowości wykorzystania tych środków i oszczędności wydatków oraz zachowania zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów.

§ 4.[Zawartość upoważnienia] 1. Podstawą przeprowadzenia kontroli jest upoważnienie, które zawiera:

1) oznaczenie organu upoważnionego do kontroli;

2) numer i datę wystawienia;

3) imię i nazwisko kontrolera;

4) numer legitymacji służbowej kontrolera;

5) imię i nazwisko kierownika zespołu, jeżeli do kontroli skierowano zespół kontrolerów;

6) przywołanie podstawy prawnej kontroli;

7) nazwę podmiotu kontrolowanego;

8) zakres kontroli;

9) termin ważności upoważnienia;

10) pieczęć i podpis Prezesa Zarządu Funduszu.

2. W trakcie przeprowadzania kontroli Prezes Zarządu Funduszu, w uzasadnionych przypadkach, może zmienić zakres kontroli i termin ważności upoważnienia, wydając upoważnienie zmieniające, które jest niezwłocznie przedstawiane kierownikowi podmiotu kontrolowanego.

§ 5.[Wydawanie upoważnienia] 1. Upoważnienie wydawane jest pracownikowi Funduszu posiadającemu wiedzę i doświadczenie zawodowe pozwalające na sprawne przeprowadzenie kontroli w zakresie określonym w upoważnieniu.

2. Upoważnienie może być wydane pracownikowi Funduszu, określonemu w ust. 1, który ponadto:

1) posiada wykształcenie wyższe;

2) jest zatrudniony w Funduszu na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony;

3) nie był karany za przestępstwo i przestępstwo karno-skarbowe.

§ 6.[Podmiot przeprowadzający czynności kontrolne] Czynności kontrolne może przeprowadzać kontroler lub zespół kontrolerów.

§ 7.[Wyłączenie od udziału w kontroli] 1. Kontroler podlega wyłączeniu od udziału w kontroli przez Prezesa Zarządu Funduszu, jeżeli:

1) wszczęto wobec niego postępowanie karne o przestępstwo ścigane z urzędu;

2) stwierdzono przyczyny mogące mieć wpływ na jego bezstronność;

3) wciągu 2 lat przed otrzymaniem upoważnienia był przedstawicielem lub pracownikiem podmiotu kontrolowanego;

4) stwierdzono przyczyny, dla których kontroler nie może dokonywać kontroli przez okres dłuższy niż 15 dni roboczych;

5) jest świadkiem w postępowaniu kontrolnym;

6) jest biegłym w postępowaniu kontrolnym.

2. Podmiot kontrolowany również może wystąpić do Prezesa Zarządu Funduszu o wyłączenie kontrolera od kontroli z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 1–3.

3. O wyłączeniu kontrolera Prezes Zarządu Funduszu powiadamia niezwłocznie podmiot kontrolowany, bez konieczności podania przyczyn wyłączenia.

4. W przypadku dokonywania kontroli przez jednego kontrolera przysługują mu uprawnienia kierownika zespołu.

§ 8.[Miejsce przeprowadzania kontroli] 1. Kontrolę przeprowadza się w miarę możliwości w sposób niezakłócający funkcjonowania podmiotu kontrolowanego:

1) w siedzibie podmiotu kontrolowanego, w dniach i godzinach pracy;

2) w miejscach realizacji zadań określonych w ustawie.

2. W uzasadnionych przypadkach kontrola może być przeprowadzona w dni wolne od pracy lub poza godzinami pracy podmiotu kontrolowanego, a także w siedzibie oddziału Funduszu, na podstawie polecenia przeprowadzenia kontroli.

3. Kontroler podlega przepisom o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz przepisom o postępowaniu z informacjami zawierającymi tajemnicę państwową i służbową.

§ 9.[Formy przeprowadzania kontroli] 1. Kontrola może być przeprowadzana jako:

1) kompleksowa – dokonywana wyłącznie przez zespół kontrolerów, obejmująca całokształt działalności podmiotu kontrolowanego w zakresie wykorzystania środków Funduszu na realizację zadań określonych w ustawie;

2) problemowa – obejmująca wykorzystanie środków Funduszu na wybrane zadania realizowane przez podmiot kontrolowany;

3) sprawdzająca – której celem jest stwierdzenie wykonania zaleceń pokontrolnych.

2. Kontrola kompleksowa odbywa się nie rzadziej niż raz na cztery lata.

3. Kontrola problemowa wynikająca z potrzeby pilnego zbadania oznaczonego zagadnienia lub wydarzenia, a także określonych spraw, zawartych w szczególności w skargach i wnioskach osób fizycznych, może być przeprowadzana również jako kontrola kompleksowa.

4. Kontrole, o których mowa w ust. 2 i 3, są przeprowadzane na wniosek Prezesa Zarządu Funduszu.

§ 10.[Analiza informacji dotyczących podmiotu kontrolowanego] Po otrzymaniu upoważnienia, o którym mowa w § 4, kierownik zespołu niezwłocznie dokonuje analizy posiadanych przez Fundusz informacji dotyczących podmiotu kontrolowanego w zakresie zagadnień objętych kontrolą, a także zapoznaje się z wynikami poprzednich kontroli.

§ 11.[Czynności wykonywane przed przystąpieniem do kontroli] Przed przystąpieniem do kontroli:

1) kontroler okazuje kierownikowi podmiotu kontrolowanego upoważnienie wraz z legitymacją służbową, w sposób umożliwiający zapoznanie się z ich treścią;

2) kierownik zespołu informuje kierownika podmiotu kontrolowanego o uprawnieniu do uczestniczenia pracownika podmiotu kontrolowanego w czynnościach kontrolnych podejmowanych w siedzibie podmiotu kontrolowanego;

3) kontroler informuje kierownika podmiotu kontrolowanego o przedmiocie kontroli.

§ 12.[Warunki i środki niezbędne do przeprowadzania kontroli] Kierownik podmiotu kontrolowanego nieodpłatnie zapewnia kontrolerowi warunki i środki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli, poprzez:

1) dostęp do niezbędnej dokumentacji w zakresie objętym kontrolą;

2) sporządzanie kopii dokumentów będących przedmiotem kontroli;

3) terminowe udzielanie wyjaśnień przez pracowników.

§ 13.[Wstęp na teren obiektu podmiotu kontrolowanego] W czasie trwania kontroli kontroler ma wstęp na teren obiektów podmiotu kontrolowanego bez obowiązku uzyskania przepustki.

§ 14.[Dowody zgromadzone w wyniku czynności kontrolnych] 1. Kontroler dokonuje ustaleń stanu faktycznego na podstawie dowodów zgromadzonych w wyniku czynności kontrolnych.

2. Czynności kontrolne polegają na:

1) badaniu dokumentów;

2) przyjmowaniu zeznań i wyjaśnień;

3) przeprowadzaniu oględzin.

3. Dowodami są dokumenty, zabezpieczone przedmioty, wyniki oględzin, jak również pisemne wyjaśnienia i oświadczenia.

4. Każdy może złożyć kontrolerowi ustne lub pisemne oświadczenie w zakresie przedmiotu kontroli.

§ 15.[Zabezpieczenie dowodów] 1. Zebrane w toku kontroli dowody przechowywane są przez kierownika zespołu, z zapewnieniem ochrony danych osobowych, w szczególności przez przechowywanie za zgodą kierownika podmiotu kontrolowanego w siedzibie tego podmiotu w oddzielnym, zamkniętym i opieczętowanym pomieszczeniu.

2. O zwolnieniu materiałów dowodowych z zabezpieczenia decyduje kierownik zespołu.

§ 16.[Zgodność sporządzonych na potrzeby kontroli kopii, odpisów i wyciągów z dokumentów z oryginałami] 1. Na wniosek kontrolera kierownik podmiotu kontrolowanego potwierdza zgodność sporządzonych na potrzeby kontroli kopii, odpisów i wyciągów z dokumentów z oryginałami.

2. W przypadku odmowy dokonania czynności, o której mowa w ust. 1, kontroler sporządza stosowną adnotację.

§ 17.[Zawiadomienie o okolicznościach wskazujących na popełnienie przestępstwa] Jeżeli w toku kontroli ujawniono okoliczności wskazujące na popełnienie przestępstwa albo ujawniono czyn stanowiący naruszenie dyscypliny finansów publicznych, kierownik zespołu niezwłocznie zawiadamia na piśmie Prezesa Zarządu Funduszu, który zawiadamia właściwy organ powołany do ścigania przestępstw albo właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych.

§ 18.[Protokół z kontroli] Z przeprowadzonej kontroli kontrolujący sporządza protokół, który zawiera:

1) nazwę i siedzibę podmiotu kontrolowanego;

2) datę rozpoczęcia i zakończenia kontroli, z uwzględnieniem ewentualnych przerw w kontroli;

3) miejsca przeprowadzania kontroli;

4) wskazanie wewnętrznych jednostek organizacyjnych podmiotu kontrolowanego objętych kontrolą;

5) imiona i nazwiska kontrolerów przeprowadzających kontrolę;

6) numer i datę upoważnienia;

7) określenie zakresu kontroli;

8) imiona i nazwiska:

a) pracowników podmiotu kontrolowanego uczestniczących w czynnościach kontrolnych,

b) osób składających zeznania lub wyjaśnienia w toku kontroli;

9) ustalenie stanu faktycznego i prawnego w zakresie objętym kontrolą, w tym stwierdzenie ewentualnego naruszenia prawa lub innych nieprawidłowości i w miarę możliwości wskazanie przyczyn ich powstania oraz osób za nie odpowiedzialnych, a także zakres i skutki stwierdzonych naruszeń prawa oraz innych nieprawidłowości;

10) określenie występujących zagrożeń w prawidłowym wykorzystaniu środków Funduszu w celu realizacji zadań, o których mowa w ustawie;

11) wzmiankę o poinformowaniu kierownika podmiotu kontrolowanego o prawie do udziału w czynnościach kontrolnych, zgłaszania zastrzeżeń i składania wyjaśnień;

12) wykaz załączników z podaniem nazwy i cech każdego załącznika;

13) stwierdzenie o objęciu protokołu tajemnicą służbową;

14) miejsce i datę sporządzenia protokołu.

§ 19.[Zgłoszenie zastrzeżeń dotyczących protokołu] 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kierownik zespołu umożliwia kierownikowi podmiotu kontrolowanego zapoznanie się z treścią protokołu, który powinien następnie protokół podpisać. Odmowę lub brak podpisu kierownika podmiotu kontrolowanego należy omówić w protokole.

2. Kierownik podmiotu kontrolowanego może zgłosić na piśmie zastrzeżenia, wraz z uzasadnieniem, co do treści protokołu w terminie 7 dni od dnia otrzymania kopii protokołu.

3. Kierownik zespołu może uwzględnić zastrzeżenia, dokonując odpowiednio zmian w treści protokołu.

4. W przypadku nieuwzględnienia zastrzeżeń:

1) kierownik zespołu ustosunkowuje się do tych zastrzeżeń;

2) dołącza się je do protokołu kontroli.

§ 20.[Podpisanie protokołu] 1. Protokół kontroli podpisują oraz każdą kartę protokołu parafują kierownik podmiotu kontrolowanego i kierownik zespołu.

2. Odmowę podpisania protokołu kontroli kierownik zespołu odnotowuje w protokole.

3. Protokół kontroli sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla podmiotu kontrolowanego i Funduszu.

§ 21.[Dokonanie poprawek w protokole] 1. Poprawki w protokole kontroli podlegają omówieniu na końcu protokołu.

2. Poprawek w protokole kontroli dokonuje się przez przekreślenie błędów tak, aby poprzednia treść była czytelna.

3. Po podpisaniu protokołu kontroli nie dokonuje się w nim żadnych poprawek.

§ 22.[Wystąpienie pokontrolne] 1. Na podstawie wyników kontroli Zarząd Funduszu kieruje do podmiotu kontrolowanego wystąpienie pokontrolne, w którym wskazuje rodzaj nieprawidłowości, przyczyny, a także zalecenia zmierzające do ich usunięcia lub usprawnienia pracy jednostki w zakresie realizacji zadań określonych w ustawie.

2. Podmiot kontrolowany w terminie 30 dni od dnia doręczenia wystąpienia pokontrolnego informuje Zarząd Funduszu o wykonaniu zaleceń lub przyczynach ich niewykonania.

§ 23.[Wydanie opinii przez biegłego] 1. W przypadku konieczności zasięgnięcia opinii dotyczącej zagadnień specjalistycznych Prezes Zarządu Funduszu podczas kontroli, jak też po jej zakończeniu, może zwrócić się do biegłego o wydanie takiej opinii.

2. Biegły może uczestniczyć w czynnościach kontrolnych w siedzibie podmiotu kontrolowanego, na podstawie wystawionego przez Prezesa Zarządu Funduszu upoważnienia, w obecności kontrolera.

3. W przypadku korzystania podczas kontroli z pomocy biegłego, podjęcie przez biegłego zleconych mu czynności w siedzibie podmiotu kontrolowanego następuje po uzgodnieniu z podmiotem kontrolowanym.

4. Do biegłego stosuje się odpowiednio przepisy § 7 ust. 1 pkt 1–3 i 5.

§ 24.[Skarga na kontrolera] 1. Podmiot kontrolowany może złożyć do Prezesa Zarządu Funduszu skargę na kontrolera, jeżeli ma zastrzeżenia co do sposobu przeprowadzenia kontroli.

2. Rozpatrywanie skarg następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.³⁾).

§ 25.[Czynności podejmowane w przypadku uniemożliwienia przeprowadzenia kontroli] W przypadku uniemożliwienia przez podmiot kontrolowany przeprowadzenia kontroli lub niezastosowania się przez podmiot kontrolowany do zaleceń pokontrolnych w wyznaczonym terminie oraz nieuzwględnienia przez Zarząd Funduszu zastrzeżeń lub wyjaśnień podmiotu kontrolowanego. Prezes Zarządu Funduszu podejmuje czynności mające na celu doprowadzenie do stanu zgodnego z prawem, informuje o uchybieniach odpowiedni organ nadzoru nad podmiotem kontrolowanym.

§ 26.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.