Akt prawny
archiwalny
Wersja archiwalna od 2004-02-28 do 2007-12-31
Wersja archiwalna od 2004-02-28 do 2007-12-31
archiwalny
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ1)
z dnia 30 stycznia 2004 r.
w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać audiometry tonowe
Na podstawie art. 9 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz. U. Nr 63, poz. 636, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
1) audiometr - audiometr tonowy, przyrząd pomiarowy przeznaczony do pomiaru słuchu, a w szczególności do pomiaru progu słyszenia za pomocą tonu;
2) przewodnictwo powietrzne - przenoszenie dźwięku do ucha wewnętrznego przez ucho zewnętrzne i środkowe;
3) przewodnictwo kostne - przenoszenie dźwięku do ucha wewnętrznego głównie za pośrednictwem drgań mechanicznych kości czaszki;
4) symulator ucha - przyrząd stosowany do pomiaru ciśnienia akustycznego wytwarzanego przez słuchawkę;
5) sztuczne ucho - symulator ucha, skonstruowany w taki sposób, że stanowi dla słuchawki impedancję akustyczną równoważną impedancji ucha ludzkiego, wyposażony w mikrofon wzorcowy;
6) sprzęgacz akustyczny - symulator ucha wykonany jako komora o określonym kształcie i objętości;
7) sprzęgacz mechaniczny - przyrząd wyposażony w przetwornik mechanoelektryczny, skonstruowany w taki sposób, że stanowi ściśle określoną impedancję mechaniczną dla słuchawki kostnej, przyłożonej do niego z określoną siłą statyczną;
8) równoważny progowy poziom ciśnienia akustycznego - wytwarzany w sprzęgaczu akustycznym lub sztucznym uchu przez słuchawkę danego typu poziom ciśnienia akustycznego o danej częstotliwości, gdy doprowadzone jest do niej takie napięcie, które w przypadku przyłożenia tej słuchawki do ucha ludzkiego z określoną siłą docisku odpowiadałoby jego progowi słyszenia;
9) równoważny progowy poziom siły - wytwarzany w danym sprzęgaczu mechanicznym przez słuchawkę kostną o danej konfiguracji poziom siły przemiennej o danej częstotliwości, gdy jest ona pobudzana napięciem, które w przypadku przyłożenia tej słuchawki do kości wyrostka sutkowego lub do czoła z określoną siłą docisku odpowiadałoby progowi słyszenia;
10) równoważny normalny progowy poziom ciśnienia akustycznego - wartość średnią lub modalną równoważnych progowych poziomów ciśnienia akustycznego, wyrażającą próg słyszenia w danym sprzęgaczu akustycznym lub sztucznym uchu i dla danego typu słuchawki, przy danej częstotliwości;
11) równoważny normalny progowy poziom siły - wartość średnią równoważnych progowych poziomów siły, wyrażającą próg słyszenia w danym sprzęgaczu mechanicznym i dla danej słuchawki kostnej, przy danej częstotliwości;
12) poziom słyszenia - różnicę między poziomem ciśnienia akustycznego lub poziomem siły sygnału wytwarzanego przez przetwornik w danym symulatorze ucha lub sprzęgaczu mechanicznym i odpowiednim równoważnym normalnym progowym poziomem ciśnienia akustycznego lub siły, przy danej częstotliwości oraz danym typie przetwornika i sposobie jego przyłożenia;
13) progowy poziom słyszenia - wyznaczony dla danej częstotliwości próg słyszenia wyrażony jako poziom słyszenia;
14) maskowanie - zjawisko podwyższania się progu słyszenia dźwięku w obecności dźwięku maskującego, jak również wartość wyrażoną w decybelach, o jaką progowy poziom słyszenia ulega podwyższeniu;
15) poziom skutecznego maskowania - poziom dźwięku maskującego równy liczbowo takiemu poziomowi słyszenia, do którego podwyższony byłby próg słyszenia osoby otologicznie normalnej, w obecności tego dźwięku;
16) obciążenie zastępcze - opornik o rezystancji równej rezystancji nominalnej słuchawki.
Rozdział 2
Konstrukcja i wykonanie audiometrów
§ 2. Ze względu na sposób prezentacji sygnałów rozróżnia się następujące rodzaje audiometrów:
1) audiometry obsługiwane ręcznie;
2) automatyczne audiometry rejestrujące;
3) audiometry sterowane komputerowo.
§ 3.Audiometr może być skonstruowany jako:
1) audiometr o stałej częstotliwości;
2) audiometr o częstotliwości zmienianej w sposób ciągły.
§ 4.Konstrukcja audiometru powinna zapewniać realizację minimum funkcji, w zależności od klasy audiometru i jego przeznaczenia, określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
§ 5.Audiometry wytwarzające sygnały o poziomie słyszenia przekraczającym 100 dB powinny być wyposażone we wskaźnik sygnalizujący przekroczenie tego poziomu.
§ 6.Audiometry zasilane z baterii powinny być wyposażone we wskaźnik umożliwiający kontrolowanie stanu baterii.
§ 7.Konstrukcja automatycznych audiometrów rejestrujących i audiometrów sterowanych komputerowo powinna umożliwiać pomiar ich charakterystyk metrologicznych.
§ 8.1. Regulator poziomu słyszenia powinien mieć tylko jedną podziałkę z zerowym punktem odniesienia, wspólnym dla wszystkich częstotliwości.
2. Urządzenie wskazujące poziom słyszenia powinno mieć wskazy umieszczone w odstępach 5 dB lub mniejszych, przy czym w pozycji 0 dB poziom sygnału z przetwornika powinien być równy właściwemu równoważnemu normalnemu progowemu poziomowi ciśnienia akustycznego lub siły.
§ 9.1. W regulatorze poziomu maskowania powinien występować tylko jeden zerowy punkt odniesienia wspólny dla wszystkich częstotliwości, przy czym poziom maskowania powinien być zmieniany skokowo o wartość 5 dB lub mniejszą.
2. Regulator poziomu maskowania:
1) dla szumu wąskopasmowego - powinien być wyskalowany w poziomach skutecznego maskowania;
2) dla innych szumów maskujących - powinien być wyskalowany w poziomach ciśnienia akustycznego mierzonych za pomocą słuchawki i symulatora ucha takiego samego, jaki zastosowano do wzorcowania audiometru.
3. Dla szumów, o których mowa w ust. 2 pkt 2, powinien być określony całkowity poziom ciśnienia akustycznego oraz poziom ciśnienia akustycznego w pasmach 1/3-oktawowych w całym zakresie częstotliwości szumu maskującego.
§ 10.1. Audiometry obsługiwane ręcznie powinny być wyposażone w wyłącznik tonu służący do prezentacji lub przerywania tonu.
2. Wyłącznik tonu i związany z nim obwód powinny być wykonane w taki sposób, aby na ton pomiarowy nie miały wpływu hałas mechaniczny lub dźwięki nieustalone.
§ 11.1. Audiometry z możliwością wskazywania tonu odniesienia powinny być wyposażone w regulator poziomu tonu odniesienia.
2. Regulator poziomu tonu odniesienia powinien być wyskalowany w poziomach słyszenia wyrażonych w dB.
3. Dopuszcza się wykorzystywanie regulatora poziomu maskowania jako regulatora poziomu tonu odniesienia pod warunkiem, że spełnia on wymagania określone w § 29-31, § 39, 40, 42 i 43.
§ 12.1. Układ odpowiedzi osoby badanej powinien składać się z przełącznika sterującego układem sygnalizacyjnym.
2. Konstrukcja przełącznika powinna umożliwiać łatwą i pewną obsługę jedną ręką, bez wytwarzania hałasu mogącego zakłócić pomiar progowego poziomu słyszenia.
§ 13.Wyjście sygnału elektrycznego powinno umożliwiać doprowadzanie do przetworników audiometru sygnałów z wszystkich dostępnych źródeł.
§ 14.1. Urządzenie wskazujące poziom sygnału powinno być dołączone do obwodu audiometru przed regulatorem poziomu słyszenia.
2. W celu umożliwienia zmiany poziomu prezentowanego sygnału w zakresie 20 dB powinna być zapewniona regulacja wzmocnienia wzmacniacza.
§ 15.1. Pałąk słuchawki nausznej audiometru powinien zapewnić siłę docisku słuchawki do małżowiny usznej równą (4,5±0,5) N.
2. Pałąk słuchawki kostnej audiometru powinien zapewnić siłę docisku słuchawki do wyrostka sutkowego równą (5,4±0,5) N.
§ 16.1. Wynik pomiaru progowych poziomów słyszenia powinien być wyświetlany lub drukowany w formie tabelarycznej albo w formie graficznej jako audiogram.
2. W audiogramie zmiana częstotliwości o jedną oktawę na osi częstotliwości powinna odpowiadać zmianie poziomu o 20 dB na osi poziomu słyszenia.
3. W przypadku przewodnictwa powietrznego punkty pomiarowe na audiogramie powinny być połączone linią ciągłą, a w przypadku przewodnictwa kostnego - linią przerywaną.
4. Jeżeli dla celów identyfikacyjnych używa się koloru, to stosowane symbole i linie łączące na audiogramie powinny być oznaczone w przypadku ucha prawego kolorem czerwonym, a w przypadku ucha lewego - kolorem niebieskim.
§ 17.Na obudowie lub tabliczce znamionowej audiometru powinny być wykonane w sposób trwały i czytelny następujące oznaczenia:
1) nazwa lub znak producenta;
2) typ i numer fabryczny audiometru;
3) klasa audiometru;
4) nadany znak zatwierdzenia typu.
§ 18.1. Słuchawki powinny mieć indywidualne oznakowania identyfikacyjne.
2. Słuchawki lewa i prawa powinny być oznaczone w sposób umożliwiający ich rozróżnienie, przy czym, jeżeli stosuje się oznaczenie kolorem, to słuchawka prawa powinna być oznaczona kolorem czerwonym, a słuchawka lewa - kolorem niebieskim.
Rozdział 3
Charakterystyki metrologiczne audiometrów
§ 19. Ze względu na zakres wytwarzanych sygnałów oraz zakres badanych funkcji słuchowych rozróżnia się audiometry klasy 1, 2, 3 i 4.
§ 20.1. Jeżeli regulator poziomu słyszenia jest ustawiony w pozycji 60 dB, a wyłącznik tonu w pozycji „wyłączone", to poziom sygnału elektrycznego w każdym paśmie 1/3-oktawowym o częstotliwości środkowej z zakresu 125 Hz do 8 kHz powinien być co najmniej o 10 dB mniejszy od poziomu sygnału odpowiadającego równoważnemu normalnemu progowemu poziomowi ciśnienia akustycznego określonemu dla częstotliwości środkowej danego pasma 1/3-oktawowego.
2. Jeżeli regulator poziomu słyszenia jest ustawiony w pozycji 70 dB lub większej, a wyłącznik tonu w pozycji „włączone", to poziom dźwięków niepożądanych w słuchawce, do której nie doprowadzono sygnału lub na obciążeniu zastępczym, powinien być co najmniej o 70 dB mniejszy od poziomu sygnału w słuchawce, do której doprowadzono ton pomiarowy.
§ 21.1. W słuchawce, do której nie doprowadzono sygnału, nie powinny być słyszalne dźwięki w zakresie częstotliwości:
1) od 250 Hz do 6 kHz - przy regulatorze poziomu słyszenia lub regulatorze poziomu maskowania ustawionych w każdej pozycji do 70 dB;
2) od 125 Hz do 250 Hz i od 6 kHz do 8 kHz - przy regulatorze poziomu słyszenia lub regulatorze poziomu maskowania ustawionych w każdej pozycji do 50 dB.
2. Wymaganie, o którym mowa w ust. 1, powinno być spełnione dla pozostałych pozycji regulatora poziomu słyszenia, gdy:
1) do obwodu słuchawki jest włączony zewnętrzny tłumik elektryczny;
2) jest odłączona słuchawka przeciwna;
3) zaciski wyjściowe audiometru są połączone z obciążeniem zastępczym.
3. Jeżeli audiometr jest przeznaczony do używania w tym samym pomieszczeniu, w którym znajduje się osoba badana, to dźwięki związane z obsługą regulatorów audiometru, wytwarzane przez sam audiometr lub przez części systemu komputerowego współpracującego z audiometrem, nie powinny być słyszane w odległości 1 m od audiometru:
1) w przypadku stosowania słuchawek odłączonych od audiometru albo
2) bez słuchawek, jeśli audiometr ma możliwość badania przewodnictwa kostnego
- przy wszystkich pozycjach regulatora poziomu słyszenia do 50 dB oraz przy obciążeniu wyjścia sygnału elektrycznego audiometru opornikiem o rezystancji równej rezystancji słuchawki dla częstotliwości 1 kHz.
§ 22.1. Częstotliwości i odpowiadające im zakresy poziomu słyszenia w audiometrach o częstotliwościach stałych wyposażonych w słuchawki nauszne i słuchawkę kostną określa tabela nr 1 załącznika nr 2 do rozporządzenia.
2. Dopuszcza się stosowanie dodatkowych częstotliwości równych częstotliwościom środkowym pasm 1/3-oktawowych z zakresu do 8 kHz.
3. W audiometrach klasy 1 wyposażonych w słuchawki wokółuszne lub douszne wartości maksymalne poziomu słyszenia, w zakresie częstotliwości od 500 Hz do 8 kHz, mogą być o 10 dB mniejsze od odpowiednich wartości określonych w tabeli nr 1 załącznika nr 2 do rozporządzenia.
4. Zakresy częstotliwości i poziomu słyszenia w audiometrach o częstotliwości zmienianej w sposób ciągły powinny być co najmniej równe zakresom określonym w tabeli nr 1 załącznika nr 2 do rozporządzenia.
§ 23.1. Błędy graniczne dopuszczalne częstotliwości audiometrów o częstotliwościach stałych nie powinny przekraczać:
1) ±1% - dla audiometrów klasy 1 i 2;
2) ±2% - dla audiometrów klasy 3 i 4.
2. W audiometrach o częstotliwości zmienianej w sposób ciągły różnica między częstotliwością tonu pomiarowego i częstotliwością wskazywaną na audiogramie nie powinna przekraczać ±5% wartości częstotliwości tonu.
§ 24.1. Maksymalne dopuszczalne wartości współczynnika zniekształceń nieliniowych ciśnienia akustycznego lub siły dla słuchawek usznych oraz dla słuchawki kostnej, w zależności od częstotliwości i dla określonej wartości poziomu słyszenia, określa tabela nr 2 załącznika nr 2 do rozporządzenia.
2. Dla słuchawek wokółusznych i dousznych poziom słyszenia określony w tabeli nr 2 załącznika nr 2 do rozporządzenia powinien być o 10 dB mniejszy.
§ 25.1. W automatycznych audiometrach rejestrujących z możliwością ciągłej zmiany częstotliwości jedna z szybkości przestrajania częstotliwości powinna wynosić jedną oktawę na minutę, przy czym błąd względny szybkości przestrajania nie powinien przekraczać ±20%.
2. W automatycznych audiometrach rejestrujących o stałych wartościach częstotliwości minimalny czas prezentacji każdego tonu powinien wynosić 30 s.
§ 26.Sygnały modulowane częstotliwościowe, o ile są stosowane, powinny spełniać następujące wymagania:
1) częstotliwość nośna powinna być równa jednej z częstotliwości, określonych w tabeli nr 1 załącznika nr 2 do rozporządzenia, w granicach ±3%;
2) kształt sygnału modulującego powinien być sinusoidalny albo trójkątny, przy czym zmiany częstotliwości nośnej odpowiadające części narastającej i opadającej sygnału trójkątnego powinny być symetryczne w liniowej lub logarytmicznej skali częstotliwości;
3) współczynnik zniekształceń nieliniowych sinusoidalnego sygnału modulującego nie powinien przekraczać 5%;
4) w części narastającej i opadającej trójkątny sygnał modulujący nie powinien różnić się od przebiegu liniowego o więcej niż 5% amplitudy;
5) czasy trwania części narastającej i opadającej trójkątnego sygnału modulującego mogą różnić się nie więcej niż o 10%;
6) częstotliwość powtarzania sygnału modulującego powinna zawierać się w zakresie od 4 Hz do 20 Hz i być określona z błędem nieprzekraczającym ±10%;
7) dewiacja częstotliwości powinna zawierać się w przedziale od ±2,5% do ±12,5% częstotliwości nośnej i być określona z błędem nieprzekraczającym ±10%.
§ 27.1. Jeżeli audiometr jest wyposażony w wejście sygnału elektrycznego, to przy stałej wartości napięcia sygnału doprowadzonego do tego wejścia poziom ciśnienia akustycznego wytwarzany przez słuchawkę w symulatorze ucha nie powinien różnić się od wartości średniej tego poziomu wyznaczonej dla sygnałów o częstotliwości z zakresu od 250 Hz do 4 kHz o więcej niż:
1) -10 dB do +3 dB - dla sygnałów o częstotliwości od 125 Hz do 250 Hz,
2) ±3 dB - dla sygnałów o częstotliwości od 250 Hz do 4 kHz,
3) -5 dB do +3 dB - dla sygnałów o częstotliwości od 4 kHz do 6,3 kHz
- z tym że dla częstotliwości granicznych 250 Hz i 4 kHz różnica nie powinna przekraczać ±3 dB.
2. Przebieg sygnału ze słuchawki kostnej w funkcji częstotliwości, przy stałej wartości napięcia sygnału doprowadzonego do wejścia sygnału elektrycznego, oraz granice zmienności tego przebiegu powinny być określone w zakresie częstotliwości od 250 Hz do 4 kHz.
§ 28.1. Szum maskujący w audiometrze powinien być szumem wąskopasmowym o widmie charakteryzującym się symetrią geometryczną względem częstotliwości pomiarowych.
2. Częstotliwości graniczne wąskopasmowego szumu maskującego, przy których poziom gęstości widmowej szumu jest mniejszy o 3 dB od poziomu przy częstotliwości środkowej pasma, określa tabela nr 3 załącznika nr 2 do rozporządzenia.
3. Poziom gęstości widmowej ciśnienia akustycznego szumu wąskopasmowego poza pasmem ograniczonym częstotliwościami określonymi w tabeli nr 3 załącznika nr 2 do rozporządzenia powinien zmniejszać się co najmniej o 12 dB na oktawę w zakresie co najmniej 3 oktaw, a dla pozostałych częstotliwości nie powinien przekraczać poziomu -36 dB w odniesieniu do poziomu odpowiadającego częstotliwości środkowej pasma szumu.
§ 29.1. Dla każdej pozycji regulatora poziomu słyszenia:
1) poziom ciśnienia akustycznego wytwarzanego przez słuchawkę pomniejszony o równoważny normalny progowy poziom ciśnienia akustycznego nie powinien różnić się od wskazywanej wartości poziomu słyszenia o więcej niż:
a) ±3 dB - w zakresie częstotliwości od 125 Hz do 4 kHz,
b) ±5 dB - dla częstotliwości 6 kHz i 8 kHz;
2) poziom siły wytwarzanej przez słuchawkę kostną pomniejszony o równoważny normalny poziom progowy siły nie powinien różnić się od wskazywanej wartości poziomu słyszenia o więcej niż:
a) ±4 dB - w zakresie częstotliwości od 125 Hz do 4 kHz,
b) ±5 dB - dla częstotliwości 6 kHz i 8 kHz.
2. Jeżeli do przetwornika są doprowadzone jednocześnie sygnały z więcej niż jednego kanału, to poziom sygnału wytwarzanego przez przetwornik nie powinien różnić się od poziomu sygnału wytwarzanego przez ten przetwornik, gdy doprowadzony jest do niego sygnał z jednego kanału, o więcej niż:
1) ±1 dB - dla częstotliwości od 125 Hz do 4 kHz;
2) ±2 dB - dla częstotliwości większych od 4 kHz.
3. Wymaganie, o którym mowa w ust. 2, powinno być spełnione dla poziomów słyszenia od wartości minimalnej do wartości maksymalnej pomniejszonej o 20 dB.
4. Wymagania, o których mowa w ust. 1-3, powinny być spełnione w audiometrach o częstotliwości zmienianej w sposób ciągły dla wszystkich częstotliwości środkowych pasm 1/3-oktawowych w całym zakresie pomiarowym, przy czym poziom wyjściowy między tymi częstotliwościami powinien zmieniać się monotonicznie.
§ 30.1. Różnica poziomów sygnału wyjściowego zmierzona dla dwóch kolejnych pozycji regulatora poziomu słyszenia oddalonych od siebie najwyżej o 5 dB może być odmienna od różnicy wskazywanych poziomów słyszenia nie więcej niż o 0,3 wskazywanej różnicy, ale nie więcej niż o 1 dB.
2. W automatycznych audiometrach rejestrujących prędkość zmiany poziomu słyszenia powinna wynosić 2,5 dB/s oraz dodatkowo mogą być stosowane prędkości 1,25 dB/s i 5 dB/s, przy czym błąd względny prędkości zmiany poziomu słyszenia nie powinien przekraczać ±20%.
§ 31.Audiometry sterowane komputerowo powinny zapewniać możliwość wskazywania poziomu prezentowanego sygnału.
§ 32.Różnica między poziomem szumu maskującego wytworzonego w słuchawce i wartością wskazywaną przez urządzenie wskazujące poziom maskowania powinna mieścić się w zakresie od -3 dB do +5 dB.
§ 33.1. Poziomy odniesienia dla szumów wąskopasmowych o szerokości pasma 1/3-oktawowej i 1/2-oktawowej określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.
2. Jeżeli wartość dokładna szerokości pasma szumu wąskopasmowego nie jest znana, ale zawiera się w przedziale od 1/3 oktawy do 1/2 oktawy, to jako wartość poziomu odniesienia przyjmuje się dla każdej częstotliwości wartość średnią poziomów określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
§ 34.Różnica poziomów sygnału wyjściowego zmierzona dla dwóch kolejnych pozycji regulatora poziomu maskowania oddalonych od siebie najwyżej o 5 dB może być odmienna od różnicy wskazywanych poziomów maskowania nie więcej niż o 0,3 wskazywanej różnicy, ale nie więcej niż o 1 dB.
§ 35.W audiometrach obsługiwanych ręcznie przy wyłączniku tonu ustawionym w pozycji „wyłączone" i regulatorze poziomu słyszenia wskazującym wartość:
1) do 60 dB włącznie - poziom sygnału wyjściowego powinien być co najmniej o 10 dB mniejszy od równoważnego normalnego progowego poziomu ciśnienia akustycznego lub siły;
2) powyżej 60 dB - poziom sygnału wyjściowego może zwiększać się co najwyżej o 10 dB przy każdym zwiększeniu poziomu słyszenia o 10 dB.
§ 36.Przebieg obwiedni sygnału zarejestrowany przy jego włączaniu i wyłączaniu przedstawia załącznik nr 4 do rozporządzenia.
§ 37.Częstotliwości tonu odniesienia dla przewodnictwa powietrznego powinny być co najmniej równe częstotliwościom oktawowym z zakresu od 250 Hz do 4 kHz oraz częstotliwości 6 kHz.
§ 38.Ton odniesienia powinien spełniać wymagania dotyczące błędu częstotliwości, współczynnika zniekształceń nieliniowych, stabilności oraz czasu narastania i zanikania, określone w § 23, tabeli nr 2 załącznika nr 2 i załączniku nr 4 do rozporządzenia.
§ 39.Regulator poziomu tonu odniesienia powinien umożliwiać zmianę poziomu słyszenia co najmniej w zakresie od 0 dB do:
1) 80 dB, przy częstotliwości 250 Hz;
2) 100 dB, w zakresie częstotliwości od 500 Hz do 6 kHz.
§ 40.Zmiana poziomu tonu pomiarowego i tonu odniesienia powinna odbywać się skokowo z odstępem co 2,5 dB lub mniejszym.
§ 41.Poziomy tonu odniesienia oraz regulator poziomu tonu odniesienia powinny spełniać wymagania, o których mowa w § 29-31.
§ 42.Poziom ciśnienia akustycznego tonu odniesienia nie powinien różnić się od poziomu tonu pomiarowego o więcej niż:
1) ±3 dB, dla częstotliwości w zakresie od 500 Hz do 4 kHz,
2) ±5 dB, dla częstotliwości innych
- jeżeli w audiometrze ustawiono dla obu sygnałów takie same wartości poziomu słyszenia i częstotliwości.
§ 43.Działanie regulatora poziomu tonu odniesienia nie powinno wywoływać zmiany poziomu tonu pomiarowego większej niż ±1 dB.
§ 44.Czas wygrzewania wstępnego audiometru nie powinien przekraczać 10 min.
§ 45.Poziom dźwięku niepożądanego z przetwornika stosowanego w przewodnictwie powietrznym nie powinien przekraczać poziomu ciśnienia akustycznego odpowiadającego poziomowi słyszenia 80 dB, gdy:
1) audiometr posiada pełne wyposażenie;
2) płyta czołowa audiometru jest zwrócona w kierunku promieniującej anteny;
3) regulator poziomu słyszenia audiometru jest ustawiony w pozycji odpowiadającej wartości minimalnej, regulator częstotliwości w pozycji 1 KHz, wyłącznik tonu w kanale prawym toru przewodnictwa powietrznego w pozycji „włączone"
4) częstotliwość pola elektromagnetycznego z zakresu od 80 MHz do 1 GHz zmienia się skokowo w odstępach 1%, z tym że dopuszcza się przyrost częstotliwości równy 4% dla częstotliwości mniejszych od 500 MHz i 2% dla pozostałych częstotliwości.
§ 46.Ustala się następujące warunki odniesienia dla audiometrów:
1) temperatura - 23° C;
2) ciśnienie atmosferyczne - 101,325 kPa;
3) wilgotność względna - 50%.
§ 47.1. Audiometry powinny umożliwiać poprawne pomiary w następujących warunkach:
1) temperatura od 15° C do 35° C;
2) wilgotność względna od 30% do 90%;
3) ciśnienie atmosferyczne od 98 kPa do 104 kPa;
4) długotrwałe odchylenia napięcia i częstotliwości sieci zasilającej od wartości nominalnej nieprzekraczające odpowiednio ±10% i ±5%.
2. Po całkowitym spadku napięcia sieci zasilającej na czas nie większy niż 5 s audiometr powinien powracać do stanu, który nie wywołuje zagrożenia uszkodzenia słuchu.
Rozdział 4
Przepis końcowy
§ 48. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.
Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej: J. Hausner
|
1) Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej - gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. Nr 1, poz. 5).
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 155, poz. 1286 i Nr 166, poz. 1360 oraz z 2003 r. Nr 170, poz. 1652.
Załączniki do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 30 stycznia 2004 r. (poz. 214)
Załącznik nr 1
MINIMUM FUNKCJI AUDIOMETRU W ZALEŻNOŚCI OD KLASY I PRZEZNACZENIA
Funkcja audiometru | Klasa 1 (zaawansowane badania kliniczne) | Klasa 2 (badania kliniczne) | Klasa 3 (podstawowe badania diagnostyczne) | Klasa 4 (badania przesiewowe / kontrolne) |
Badanie przewodnictwa powietrznego: |
|
|
|
|
- dwie słuchawki nauszne lub wokółuszne | x | x | x | x1) |
- dodatkowa słuchawka douszna | x |
|
|
|
Badanie przewodnictwa kostnego | x | x | x |
|
Poziomy słyszenia i częstotliwości tonów | zgodne z wartościami, o których mowa w § 22 rozporządzenia | |||
Maskowanie szumem wąskopasmowym | x | x | x |
|
Wejście dla sygnału zewnętrznego | x | x |
|
|
Wyłącznik tonu: |
|
|
|
|
- prezentacja tonu | x | x | x | x2) |
- wyłączanie tonu | x |
|
| x3) |
- ton pulsujący | x |
|
|
|
Sposób podawania dźwięku maskującego: |
|
|
|
|
- przez słuchawkę do ucha niebadanego | x | x | x |
|
- przez słuchawkę do ucha badanego | x |
|
|
|
- przez słuchawkę kostną | x |
|
|
|
Prezentacja tonu odniesienia4): |
|
|
|
|
- prezentacja naprzemienna | x | x |
|
|
- prezentacja jednoczesna | x |
|
|
|
Układ odpowiedzi osoby badanej | x | x | x | x3) |
Wyjście sygnału elektrycznego | x | x |
|
|
Urządzenie wskazujące poziom sygnału | x | x |
|
|
Monitorowanie sygnału pomiarowego (podsłuch): |
|
|
|
|
- tony i szumy | x |
|
|
|
- sygnały zewnętrzne | x |
|
|
|
Komunikacja słowna: |
|
|
|
|
- osoby obsługującej z osobą badaną | x | x |
|
|
- osoby badanej z osobą obsługującą | x |
|
|
|
Objaśnienia: | ||||
1) Można stosować jedną słuchawkę pod warunkiem, że jest ona zamocowana na pałąku. | ||||
2) Nie dotyczy automatycznych audiometrów rejestrujących. | ||||
3) Nie dotyczy audiometrów obsługiwanych ręcznie. | ||||
4) Wymaganie minimalne dotyczące prezentacji tonów odniesienia o takiej samej częstotliwości jak tony pomiarowe. |
Załącznik nr 2
CHARAKTERYSTYKI AUDIOMETROW
1. Częstotliwości i odpowiadające im zakresy poziomu słyszenia w audiometrach o częstotliwościach stałych wyposażonych w słuchawki nauszne i słuchawkę kostną przedstawia poniższa tabela:
Tabela nr 1
Częstotliwość | Wartości poziomu słyszenia1) (dB) | ||||||
Klasa 1 | Klasa 2 | Klasa 3 | Klasa 4 | ||||
Hz | powietrzne | kostne | powietrzne | kostne | powietrzne | kostne | powietrzne |
125 | 70 | - | 60 | - | - | - | - |
250 | 90 | 45 | 80 | 45 | 70 | 35 | 70 |
500 | 120 | 60 | 110 | 60 | 100 | 50 | 70 |
750 | 120 | 60 | - | - | - | - | - |
1000 | 120 | 70 | 110 | 70 | 100 | 60 | 70 |
1500 | 120 | 70 | 110 | 70 | - | - | - |
2000 | 120 | 70 | 110 | 70 | 100 | 60 | 70 |
3000 | 120 | 70 | 110 | 70 | 100 | 60 | 70 |
4000 | 120 | 60 | 110 | 60 | 100 | 50 | 70 |
6000 | 110 | 50 | 100 | - | 90 | - | 70 |
8000 | 100 | - | 90 | - | 80 | - | - |
1) Wartości maksymalne poziomu słyszenia powinny być co najmniej równe wartościom przedstawionym w tabeli. Wartość minimalna poziomu słyszenia powinna wynosić -10 dB dla klasy 1, 2 i 3 oraz 0 dB dla klasy 4. |
2. Maksymalne dopuszczalne wartości współczynnika zniekształceń nieliniowych ciśnienia akustycznego lub siły dla słuchawek nausznych, wokołousznych i dousznych oraz dla słuchawki kostnej określa poniższa tabela:
Tabela nr 2
Rodzaj przewodnictwa | powietrzne | kostne | ||||
Zakres częstotliwości, w Hz | 125 ÷ 250 | 315 ÷ 400 | 500 ÷ 5000 | 250 ÷ 400 | 500 ÷ 800 | 1000 ÷ 4000 |
Poziom słyszenia1), w dB | 75 | 90 | 110 | 20 | 50 | 60 |
Współczynnik zniekształceń nieliniowych, w % | 2,5 | 2,5 | 2,5 | 5,5 | 5,5 | 5,5 |
1) lub maksymalny poziom słyszenia w zależności od tego, która wartość jest większa. |
3. Częstotliwości graniczne wąskopasmowego szumu maskującego, przy których poziom gęstości widmowej szumu jest mniejszy o 3 dB od poziomu przy częstotliwości środkowej pasma, określa poniższa tabela
Tabela nr 3
Częstotliwość środkowa Hz | Dolna częstotliwość graniczna Hz | Górna częstotliwość graniczna Hz | ||
Wartość minimalna | Wartość maksymalna | Wartość minimalna | Wartość maksymalna | |
125 | 105 | 111 | 140 | 149 |
160 | 136 | 143 | 180 | 190 |
200 | 168 | 178 | 224 | 238 |
250 | 210 | 223 | 281 | 297 |
315 | 265 | 281 | 354 | 375 |
400 | 336 | 356 | 449 | 476 |
500 | 420 | 445 | 561 | 595 |
630 | 530 | 561 | 707 | 749 |
750 | 631 | 668 | 842 | 892 |
800 | 673 | 713 | 898 | 951 |
1000 | 841 | 891 | 1120 | 1190 |
1250 | 1050 | 1110 | 1400 | 1490 |
1500 | 1260 | 1340 | 1680 | 1780 |
1600 | 1350 | 1430 | 1800 | 1900 |
2000 | 1680 | 1780 | 2240 | 2380 |
2500 | 2100 | 2230 | 2810 | 2970 |
3000 | 2520 | 2670 | 3370 | 3570 |
3150 | 2650 | 2810 | 3540 | 3750 |
4000 | 3360 | 3560 | 4490 | 4760 |
5000 | 4200 | 4450 | 5610 | 5950 |
6000 | 5050 | 5350 | 6730 | 7140 |
6300 | 5300 | 5610 | 7070 | 7400 |
8000 | 6730 | 7130 | 8980 | 9510 |
Załącznik nr 3
POZIOMY ODNIESIENIA DLA SZUMÓW WĄSKOPASMOWYCH O SZEROKOŚCI PASMA
1/3-OKTAWOWEJ I 1/2-OKTAWOWEJ
Częstotliwość środkowa szumu wąskopasmowego, w Hz | Poziom odniesienia, w dB, dla szumu wąskopasmowego o szerokości pasma: | |
1/3-oktawowej | 1/2-oktawowej | |
125 | 4 | 4 |
160 | 4 | 4 |
200 | 4 | 4 |
250 | 4 | 4 |
315 | 4 | 4 |
400 | 4 | 5 |
500 | 4 | 6 |
630 | 5 | 6 |
750 | 5 | 7 |
800 | 5 | 7 |
1000 | 6 | 7 |
1250 | 6 | 8 |
1500 | 6 | 8 |
1600 | 6 | 8 |
2000 | 6 | 8 |
2500 | 6 | 8 |
3000 | 6 | 7 |
3150 | 6 | 7 |
4000 | 5 | 7 |
5000 | 5 | 7 |
6000 | 5 | 7 |
6300 | 5 | 6 |
8000 | 5 | 6 |
Załącznik nr 4
PRZEBIEG OBWIEDNI SYGNAŁU ZAREJESTROWANY PRZY JEGO WŁĄCZANIU I WYŁĄCZANIU
1. Po ustawieniu wyłącznika tonu w pozycji:
1) „włączone” czas narastania sygnału:
a) od punktu A do C nie powinien przekraczać 200 ms,
b) od punktu B do C powinien wynosić co najmniej 20 ms, przy czym poziom ciśnienia akustycznego między tymi punktami powinien zwiększać się bez nieciągłości;
2) „wyłączone” czas zanikania sygnału:
a) od punktu D do H nie powinien przekraczać 200 ms,
b) od punktu E do G powinien wynosić co najmniej 20 ms, przy czym poziom ciśnienia akustycznego między tymi punktami powinien zmniejszać się bez nieciągłości.
2. Poziom ciśnienia akustycznego wytwarzanego przez słuchawkę w czasie narastania i zanikania sygnału nie powinien przekraczać poziomu ciśnienia akustycznego odpowiadającego stanowi ustalonemu, przy wyłączniku tonu ustawionym w pozycji „włączone”, o więcej niż 1 dB.
3. Jeżeli audiometr umożliwia automatyczną prezentację impulsową, to wytwarzany ciąg impulsów powinien mieć przebieg zgodny z przebiegiem obwiedni sygnału i powinien spełniać następujące wymagania:
1) czas narastania sygnału od punktu B do C oraz czas zanikania sygnału od punktu E do G powinny być równe co najmniej 20 ms i nie powinny przekraczać 50 ms;
2) poziom ciśnienia akustycznego między punktami B i C oraz E i G powinien zwiększać się lub zmniejszać bez nieciągłości;
3) przedział czasu między punktami C i E powinien być równy co najmniej 150 ms;
4) przedziały czasu między punktami F i J oraz między J i K powinny być jednakowe i równe (225 ± 35) ms;
5) poziom sygnału wyjściowego między punktami G i l (stan „wyłączone”) powinien być co najmniej o 20 dB mniejszy od maksymalnego poziomu między punktami C i E (stan „włączone”).