Na podstawie art. 24 ust. 3, art. 36 ust. 2, art. 58 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 2 i 3 i art. 125 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 i Nr 125, poz. 1368, z 2002 r. Nr 169, poz. 1387 oraz z 2003 r. Nr 42, poz. 363) zarządza się, co następuje:

§ 1.W rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów (Dz. U. Nr 102, poz. 1122) wprowadza się następujące zmiany:

1) w § 1 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) szczegółowy sposób prowadzenia ksiąg wieczystych,”;

2) w § 7 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Dla gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste oraz dla znajdującego się na tym gruncie budynku lub innego urządzenia, które stanowi odrębny od gruntu przedmiot własności, prowadzi się wspólną księgę wieczystą.”;

3) w § 10 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) dane o podstawie wpisu - rodzaj, data i numer lub sygnatura dokumentu, przedmiot sprawy oraz nazwa i siedziba organu, który wydał ten dokument, lub imię (imiona) i nazwisko notariusza oraz siedziba kancelarii notarialnej; jeżeli podstawą wpisu jest przepis prawa - rodzaj i tytuł aktu prawnego, wskazanie miejsca ogłoszenia, numer jednostki redakcyjnej tego aktu, wskazanie daty jego uchwalenia lub wydania oraz w przypadku, gdy akt prawny nie jest ustawą, wskazanie organu, który ten akt wydał,”;

4) w § 11 ust. 5 otrzymuje brzmienie:

„5. Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio do własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego i prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.”;

5) w § 15 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. Do orzeczeń wydanych na skutek rozpoznania skargi na wpis dokonany przez referendarza sądowego przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.”;

6) w § 17 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Zamknięcie księgi wieczystej jest czynnością o charakterze technicznym, której dokonuje się w razie:

1) całkowitego przeniesienia nieruchomości do innej księgi wieczystej,

2) gdy jej prowadzenie stało się bezprzedmiotowe,

3) gdy wynika to z orzeczenia sądu,

4) gdy przepisy odrębne tak stanowią.”;

7) § 22 otrzymuje brzmienie:

„§ 22. Przepisy § 19 i 20 stosuje się odpowiednio do wniosku o założenie księgi wieczystej: dla odłączanych części nieruchomości gruntowych, dla nieruchomości gruntowych, które nie miały księgi wieczystej albo dla których księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu, przyłączanych do prowadzonej księgi wieczystej, oraz dla nieruchomości lokalowych wyodrębnianych z księgi wieczystej.”;

8) w § 28:

a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1. Dane dotyczące nieruchomości gruntowych i budynkowych wpisuje się w księdze wieczystej na podstawie wyrysu z mapy ewidencyjnej oraz wypisu z rejestru gruntów lub innego dokumentu sporządzonego na podstawie przepisów o ewidencji gruntów i budynków, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.

2. Jeżeli zmiana oznaczenia nieruchomości, o których mowa w ust. 1, dotyczy wyłącznie zmiany położenia nieruchomości, numeracji działek ewidencyjnych, obrębu ewidencyjnego lub sposobu korzystania z nieruchomości, podstawę wpisu w księdze wieczystej stanowi wypis z rejestru gruntów.”,

b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Oznaczenia gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste dokonuje się na podstawie dokumentów, o których mowa w ust. 1 i 2.”,

c) ust. 6 i 7 otrzymują brzmienie:

„6. W wypadku gdy odrębna własność budynku i innego urządzenia powstała po oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste, podstawę ich oznaczenia stanowi wypis z rejestru gruntów, wypis z rejestru budynków lub wypis z kartoteki budynków oraz wyrys z mapy ewidencyjnej, zawierający usytuowanie budynku na gruncie, a także oświadczenie wnioskodawcy obejmujące dane dotyczące budynku co do liczby kondygnacji, powierzchni użytkowej, materiału, z którego został wybudowany (murowany, drewniany itp.), oraz dane co do przeznaczenia budynku, o ile z powyższych dokumentów dane te nie wynikają.

7. Oznaczenie nieruchomości powinno zawierać dane o jej położeniu, powierzchni i sposobie korzystania.”;

9) § 29 otrzymuje brzmienie:

„§ 29. Lokal będący przedmiotem odrębnej własności oznacza się na podstawie aktu notarialnego lub orzeczenia sądu, a także wypisu z rejestru gruntów, wypisu z rejestru lokali lub wypisu z kartoteki lokali, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.”;

10) § 30 otrzymuje brzmienie:

„§ 30. 1. Podstawą oznaczenia lokalu, do którego przysługuje własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego lub spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, jest zaświadczenie o powierzchni i położeniu lokalu, wydane przez właściwą spółdzielnię mieszkaniową, z oznaczeniem nieruchomości, z którą lokal jest związany.

2. Podstawą oznaczenia domu, do którego przysługuje prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, jest zaświadczenie o powierzchni i położeniu domu, wydane przez właściwą spółdzielnię mieszkaniową, z oznaczeniem nieruchomości, z którą dom jest związany, oraz wypis z rejestru gruntów.”;

11) w § 31 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 oraz:

a) pkt 5 i 6 otrzymują brzmienie:

„5) łam 5 „Sposób korzystania” - oznaczenie rodzaju użytku gruntowego dla działek ewidencyjnych wchodzących w skład nieruchomości wynikające z dokumentu geodezyjnego, zawierającego dane zgodne z przepisami rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454); jeżeli w skład działki wchodzą użytki z grupy użytków gruntowych „grunty zabudowane i zurbanizowane”, wpisuje się właściwy rodzaj użytku, a w pozostałych przypadkach wpisuje się użytek gruntowy o największej powierzchni,

6) łam 6 „Obszar” - obszar nieruchomości gruntowej stanowiący sumę pól powierzchni działek ewidencyjnych,”,

b) pkt 8 otrzymuje brzmienie:

„8) łam 8 „Stan w czasie założenia księgi wieczystej, przyłączenia i odłączenia” - oznaczenie księgi wieczystej, z której została odłączona nieruchomość do danej księgi wieczystej, do której odnosi się wpis w łamie 8; oznaczenie księgi wieczystej, do której przyłączona została nieruchomość odłączona z danej księgi wieczystej, do której odnosi się wpis w łamie 8; wpis o sprostowaniu niezgodności w dziale I-O z danymi z ewidencji gruntów i budynków; oznaczenie, iż wpisano przy założeniu księgi wieczystej; oznaczenie księgi dawnej; oznaczenie księgi zaginionej lub zniszczonej, jeżeli dla nieruchomości była już prowadzona księga wieczysta, która zaginęła lub uległa zniszczeniu; oznaczenie zbioru dokumentów, jeżeli był prowadzony dla nieruchomości; elementy wpisu, o których mowa w § 10 ust. 1 pkt 1 i 3-6.”,

c) dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

„2. Obszar nieruchomości gruntowej, powierzchnię użytkową budynku, powierzchnię użytkową lokalu wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych wyraża się w jednostce miary określonej w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków.”;

12) w § 32 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) w łamie 5 „Sposób korzystania” - „działka gruntu przeznaczona pod zabudowę”, ze wskazaniem rodzaju tej zabudowy, a jeżeli na takim gruncie znajduje się budynek i inne urządzenie stanowiące odrębny od gruntu przedmiot własności, ich opis, do którego stosuje się odpowiednio § 28 ust. 6.”;

13) w § 33 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) łam 6 „Obszar” - powierzchnię użytkową lokalu oraz pod tym wpisem powierzchnię użytkową pomieszczeń przynależnych,”;

14) w § 35 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

„4. Sprostowania oznaczenia nieruchomości dokonuje się pod tym samym numerem bieżącym, pod jakim wpisana jest nieruchomość, której sprostowanie dotyczy.”;

15) w § 37:

a) w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) łam 3 „Oznaczenie prawa” - określenie praw rzeczowych związanych z własnością wpisanej nieruchomości; okres użytkowania wieczystego,”,

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. W dziale l-Sp księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości lokalowej ujawnia się udział właściciela lokalu w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, a jeżeli przedmiot odrębnej własności stanowi lokal w budynku znajdującym się na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste - udział w nieruchomości wspólnej, którą stanowi prawo użytkowania wieczystego oraz części budynku i inne urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.”,

c) dodaje się ust. 5 w brzmieniu:

„5. W dziale l-Sp księgi wieczystej prowadzonej dla gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste w łamie 3 wpisuje się termin, do kiedy zostało ustanowione użytkowanie wieczyste, oraz sposób korzystania z nieruchomości, wynikający z umowy o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste.”;

16) w § 38:

a) w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) łam 3 „Właściciel” - właściciela, współwłaściciela, wieczystego użytkownika, wieczystego współużytkownika, wysokość ich udziałów lub rodzaj wspólności; oznaczenia dokonuje się na zasadach określonych w § 41,”,

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Jeżeli nieruchomość została oddana w trwały zarząd, uprawnionego z tytułu trwałego zarządu wpisuje się w łamie 3, a podstawę prawną trwałego zarządu - w łamie 5.”;

17) w § 39 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Jeżeli na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste znajduje się budynek i inne urządzenie stanowiące odrębną nieruchomość, napis, o którym mowa w ust. 1, uzupełnia się przez dodanie tekstu: „oraz własności budynku i urządzenia stanowiącego odrębną nieruchomość”.”;

18) § 40 otrzymuje brzmienie:

„§ 40. 1. W dziale II księgi prowadzonej dla własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej w łamie 3 wpisuje się uprawnionego, któremu przysługuje to prawo, współuprawnionego, wysokość udziału we wspólnym prawie i rodzaj wspólności na zasadach określonych w § 41.

2. W pozostałych łamach wpisów dokonuje się zgodnie z § 38.”;

19) w § 41:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Jeżeli prawo przysługuje kilku osobom wspólnie, wymienia się we wpisie udział każdego ze współuprawnionych wyrażony ułamkiem zwykłym, a przy dokonywaniu kolejnego wpisu wielkość udziału w prawie przelicza się przez sprowadzenie do wspólnego mianownika. W wypadku wspólności, w której udziały nie są oznaczone, we wpisie wymienia się rodzaj tej wspólności.”,

b) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

„4. Uprawnionych, o których mowa w ust. 1, określa się dodatkowo przez wskazanie numerów identyfikacyjnych PESEL lub REGON, chyba że przepisy szczególne nie przewidują nadawania osobom fizycznym numerów identyfikacyjnych.”;

20) w § 42:

a) w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

3) łam 3 „Prawa, roszczenia, ciężary i ograniczenia” - wszelkie ograniczone prawa rzeczowe obciążające nieruchomość lub użytkowanie wieczyste, z wyjątkiem hipotek, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego i prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym, prawa osobiste i roszczenia, z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek; w przypadku łącznego współobciążenia wpisuje się dane dotyczące numeru ksiąg wieczystych prowadzonych dla nieruchomości współobciążonych oraz sąd właściwy do ich prowadzenia,”,

b) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

„4. W przypadku dokonywania wpisu służebności gruntowej w dziale III księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości obciążonej, dokonuje się równocześnie wpisu w dziale I-Sp księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości władnącej.”;

21) w § 45 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. Jeżeli wpis ostrzeżenia nastąpił na skutek zwrotu wniosku, o którym mowa w art. 626² § 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.¹⁾), pozostawia się w aktach księgi wieczystej dokument, z którego wynika zmiana prawa własności.”;

22) w § 46:

a) w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) łam 4 „Hipoteka” - wpisuje się słownie kwotę hipoteki i pieniądz, w jakim jest wyrażona, jej rodzaj i charakter; w przypadku łącznego współobciążenia wynikającego z ustanowienia hipoteki umownej łącznej lub z podziału nieruchomości wpisuje się dane dotyczące numeru ksiąg wieczystych prowadzonych dla nieruchomości współobciążonych oraz sąd właściwy do ich prowadzenia, wysokość odsetek umownych, rodzaj zabezpieczonej wierzytelności, termin zapłaty lub spłaty wierzytelności oraz wierzyciela (w przypadku banku wpisuje się firmę i określenie oddziału), na rzecz którego hipotekę ustanowiono; zakres obciążenia hipoteką w wypadku, gdy hipoteka została ustanowiona na udziale; dane o pierwszeństwie, jeżeli zostało ono unormowane w szczególny sposób; dane o wpisaniu hipoteki zabezpieczającej wierzytelność banku hipotecznego do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych; roszczenia dotyczące hipotek,”,

b) dodaje się ust. 5 w brzmieniu:

„5. Rodzaj pieniądza określającego sumę hipoteki wyraża się skrótem przyjętym w tabeli kursów Narodowego Banku Polskiego.”;

23) po § 46 dodaje się § 46a w brzmieniu:

„§ 46a. 1. Jeżeli hipoteka umowna łączna została ustanowiona na nieruchomościach, dla których księgi wieczyste prowadzi więcej niż jeden sąd rejonowy, każdy z tych sądów zawiadamia pozostałe o dokonanym wpisie lub o innym sposobie załatwienia wniosku.

2. Sąd, który otrzymał zawiadomienia o dokonanym wpisie hipoteki umownej łącznej w księdze wieczystej, do prowadzenia której właściwy jest inny sąd rejonowy, zamieszcza w księdze wieczystej, do prowadzenia której jest właściwy, numery ksiąg wieczystych prowadzonych dla nieruchomości współobciążonych oraz nazwę i siedzibę sądu.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wydziałów ksiąg wieczystych, o ile jest ich więcej niż jeden w danym sądzie rejonowym.”;

24) w § 49:

a) w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

1) dział I-O:

a) łam 1 „Wzmianka o wniosku” - wzmianki o wniosku, o skardze na orzeczenie referendarza sądowego, o apelacji i o kasacji,

b) łam 2 „Numer bieżący nieruchomości” - dalszy numer bieżący,

c) łam 4 „Mapa i opis” - części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali,

d) łam 5 „Sposób korzystania” - oznaczenie budynku i liczby samodzielnych lokali,

e) łam 7 „Do numeru bieżącego nieruchomości” - numer bieżący nieruchomości, z której lokale wyodrębniono,

f) łam 8 „Stan w czasie założenia, przyłączenia i odłączenia” - wszystkie wyodrębnione lokale według ich numerów i oznaczenia w księdze wieczystej,”,

b) uchyla się ust. 4;

25) po § 51 dodaje się § 51a i 51b w brzmieniu:

„§ 51a. 1. Jeżeli w drodze czynności prawnej lub orzeczenia sądu nastąpi połączenie dwu lub więcej nieruchomości lokalowych w jeden lokal stanowiący odrębną nieruchomość, księgi wieczyste prowadzone dotychczas dla tych lokali zamyka się. Z księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości, z której lokale zostały wyodrębnione, wykreśla się wpisy dotyczące tych lokali i wyodrębnia się z niej nowo utworzony lokal, dla którego zakłada się nową księgę wieczystą.

2. Jeżeli w drodze czynności prawnej lub orzeczenia sądu nastąpi podział nieruchomości lokalowej na dwa lub więcej samodzielnych lokali, księgę wieczystą prowadzoną dla tej nieruchomości lokalowej zamyka się. Z księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości, z której lokal był wyodrębniony, wykreśla się wpisy dotyczące nieruchomości lokalowej, która została podzielona, i wyodrębnia się z tej księgi lokale, jakie powstały w wyniku podziału, dla których zakłada się księgi wieczyste.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, przy dokonywaniu wpisów stosuje się przepisy rozporządzenia dotyczące zakładania ksiąg wieczystych dla nieruchomości lokalowych oraz § 11.

§ 51b. 1. Jeżeli prawo użytkowania wieczystego wygasło, w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości gruntowej, która została oddana w użytkowanie wieczyste, wykreśla się wszelkie wpisy i napisy dotyczące użytkowania wieczystego oraz budynków i innych urządzeń stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności oraz ustanowione na nich obciążenia.

2. Jeżeli użytkowanie wieczyste przekształciło się w prawo własności, przy ujawnianiu nowego właściciela wykreśla się z księgi wieczystej wszelkie wpisy i napisy dotyczące użytkowania wieczystego oraz budynków i innych urządzeń stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności, z wyjątkiem pozostających w mocy praw, roszczeń i obciążeń, których wpisy dostosowuje się do treści przekształconego prawa.

3. Napis zamieszczony na pierwszej stronie księgi wieczystej prowadzonej dla gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste podkreśla się czerwoną linią. Przy dokonywaniu wpisów, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy § 10 ust. 1 pkt 1 i 3-6.”;

26) załącznik nr 2 do rozporządzenia otrzymuje brzmienie określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

§ 2.Do wniosków, które wpłynęły przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 3.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Załącznik do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 26 września 2003 r. (poz. 1721)