Na podstawie art. 9 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. Nr 63, poz. 634 i Nr 128, poz. 1408 oraz z 2002 r. Nr 135, poz. 1145 i Nr 166, poz. 1362) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Zakres przedmiotowy] Rozporządzenie określa substancje wzbogacające dodawane do żywności i warunki ich stosowania.

§ 2.[Wykazy] 1. Wykaz środków spożywczych, do których mogą być dodawane witaminy lub składniki mineralne, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

2. Wykaz witamin i składników mineralnych, które mogą być stosowane do wzbogacania środków spożywczych, określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

3. Wykaz form chemicznych witamin i składników mineralnych, które mogą być stosowane do wzbogacania środków spożywczych, określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§ 3.[Maksymalna i minimalna ilość witamin i składników mineralnych] 1. Maksymalna ilość witamin i składników mineralnych zawarta w 100 g albo 100 ml lub w jednej porcji, jeżeli jest ona mniejsza niż 100 g albo 100 ml środka spożywczego, wynosi nie więcej niż 50% zalecanego dziennego spożycia, określonego w odrębnych przepisach. Dla witaminy C i folianów dopuszczalna maksymalna ilość w 100 g albo 100 ml lub w jednej porcji, jeżeli jest ona mniejsza niż 100 g albo 100 ml środka spożywczego, wynosi nie więcej niż 100% zalecanego dziennego spożycia, ze względu na straty zachodzące podczas procesu przygotowywania żywności.

2. Minimalna ilość witamin i składników mineralnych zawarta w 100 g albo 100 ml środka spożywczego lub w jednej porcji, jeżeli jest ona mniejsza niż 100 g albo 100 ml tego środka, wynosi nie mniej niż 15% zalecanego dziennego spożycia, określonego w odrębnych przepisach.

§ 4.[Wzbogacane środki spożywcze] Producent przeprowadza proces wzbogacania obejmujący dodawanie jednego lub kilku składników odżywczych do żywności, bez względu na ich występowanie, w celu zapobiegania i wyrównywania stwierdzonego niedoboru jednego lub więcej składników odżywczych w całych populacjach lub określonych grupach ludności, następujących środków spożywczych:

1) margaryny o normalnej i obniżonej zawartości tłuszczu, masła o obniżonej zawartości tłuszczu, mieszaniny masła i oleju – w witaminę A tak, aby maksymalna ilość w 100 g produktu końcowego była nie wyższa niż 900 µg (3 000 j.m.), przy czym 1 µg retinolu =3,33 j.m. witaminy A;

2) margaryny o normalnej i obniżonej zawartości tłuszczu, masła o obniżonej zawartości tłuszczu, mieszanin masła i oleju – w witaminę D tak, aby maksymalna ilość w 100 g produktu końcowego była nie wyższa niż 7,5 µg (300 j.m.), przy czym 1 µg cholekalcyferolu = 40 j.m. witaminy D;

3) soli przeznaczonej do spożycia przez ludzi w jodek potasu lub jodan potasu tak, aby 100 g soli kuchennej zawierało (2,3 ą 0,77) mg jodu, co odpowiada (30 ą 10) mg jodku potasu lub (39 ą 13) mg jodanu potasu w 1 kg soli kuchennej.

§ 5.[Uzupełnienie strat powstałych w czasie przetwarzania lub podczas przechowywania żywności] W przypadku środków spożywczych innych niż określone w § 4 dozwolone jest dodawanie witamin i składników mineralnych w celu uzupełnienia strat, które nastąpiły w czasie przetwarzania lub w wyniku zmian zachodzących podczas przechowywania żywności oraz w celu jej wzbogacenia.

§ 6.[Wymogi dotyczące związków chemicznych dodawanych do żywności jako źródła witamin i składników mineralnych] Związki chemiczne dodawane do żywności jako źródła witamin i składników mineralnych muszą być bioprzyswajalne i nie mogą powodować zagrożenia życia lub zdrowia człowieka.

§ 7.[Obowiązek informacyjny producenta oraz wydanie decyzji o zakazie wprowadzenia do obrotu środka spożywczego będącego przedmiotem powiadomienia] 1. W przypadku dodawania do środków spożywczych witamin lub składników mineralnych innych niż określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia, a także w przypadku stosowania form chemicznych witamin i składników mineralnych innych niż określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia, producent powiadamia o tym fakcie Głównego Inspektora Sanitarnego w terminie 40 dni przed wprowadzeniem środka spożywczego do obrotu.

2. Główny Inspektor Sanitarny, w przypadku uzasadnionych podejrzeń dotyczących możliwości stwarzania przez środek spożywczy, o którym mowa w ust. 1, zagrożenia dla życia lub zdrowia konsumenta, wydaje decyzję o zakazie wprowadzenia do obrotu środka spożywczego będącego przedmiotem powiadomienia, określonego w ust. 1, i zawiadamia o niej producenta nie później niż 20 dni przed dniem planowanego wprowadzenia środka spożywczego do obrotu.

§ 8.[Znakowanie wzbogaconych środków spożywczych] 1. Do znakowania wzbogaconych środków spożywczych stosuje się przepisy o znakowaniu, z uwzględnieniem ust. 2.

2. Deklarowane na opakowaniu ilości witamin i składników mineralnych stanowią sumę witamin i składników mineralnych pochodzących z surowców oraz dodanych witamin i składników mineralnych.

§ 9.[Powiadomienie Głównego Inspektora Sanitarnego o fakcie wprowadzenia po raz pierwszy do obrotu substancji wzbogaconej] Wprowadzający do obrotu po raz pierwszy środki spożywcze wzbogacone poprzez dodanie substancji, o których mowa w § 2 ust. 3, powiadamia o tym fakcie Głównego Inspektora Sanitarnego, przedstawiając projekty etykiet umieszczonych na tych produktach.

§ 10.[Wyłączenie stosowania przepisów] Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do wprowadzanych do obrotu w Rzeczypospolitej Polskiej wzbogaconych środków spożywczych znajdujących się w obrocie w państwach członkowskich Unii Europejskiej innych niż Rzeczpospolita Polska.

§ 11.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z tym że § 10 stosuje się z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 19 grudnia 2002 r. (poz. 237)

Załącznik nr 1

WYKAZ ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH, DO KTÓRYCH MOGĄ BYĆ DODAWANE WITAMINY LUB SKŁADNIKI MINERALNE

1. Środki spożywcze, do których mogą być dodawane witaminy:

1) oleje roślinne jadalne*;

2) margaryny*;

3) mleko i przetwory mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu;

4) soki owocowe, warzywne, owocowo-warzywne i nektary;

5) napoje z udziałem soków owocowych i warzywnych;

6) koncentraty napojów w proszku z udziałem suszu owocowego;

7) koncentraty deserów z udziałem suszu owocowego;

8) zaprawy do napojów z udziałem soku owocowego;

9) mąka i inne przetwory zbożowe;

10) zbożowe produkty śniadaniowe;

11) inne**.

2. Środki spożywcze, do których mogą być dodawane składniki mineralne:

1) margaryny;

2) mleko i przetwory mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu;

3) soki owocowe, warzywne, owocowo-warzywne i nektary;

4) napoje z udziałem soków owocowych i warzywnych;

5) mąka i inne przetwory zbożowe;

6) zbożowe produkty śniadaniowe;

7) inne**.

Objaśnienia:

* Witamina E.

** Inne środki spożywcze po uzyskaniu opinii jednostki naukowo-badawczej.

Załącznik nr 2

WITAMINY I SKŁADNIKI MINERALNE, KTÓRE MOGĄ BYĆ STOSOWANE DO WZBOGACANIA ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH

1. Witaminy:

1) Witamina A (μg ekwiwalentu retinolu);

2) Witamina D (μg);

3) Witamina E (mg ekwiwalentu alfa-tokeferolu);

4) Tiamina (witamina B₁) (mg);

5) Ryboflawina (witamina B₂) (mg);

6) Niacyna (mg);

7) Witamina B₆ (mg);

8) Witamina B₁₂ (μg);

9) Foliany (kwas foliowy) (μg);

10) Kwas pantotenowy (mg);

11) Biotyna (μg);

12) Witamina C (mg);

13) Inne*.

2. Składniki mineralne:

1) Wapń (mg);

2) Żelazo (mg);

3) Jod (μg)**;

4) Inne*.

Objaśnienia:

* Inne witaminy i składniki mineralne po uzyskaniu opinii jednostki naukowo-badawczej.

** Tylko do soli przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

Załącznik nr 3

WYKAZY FORM CHEMICZNYCH WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH, KTÓRE MOGĄ BYĆ STOSOWANE DO WZBOGACANIA ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH

1. Witaminy

1) WITAMINA A:

a) retinol,

b) octan retinylu,

c) palmitynian retinylu,

d) beta-karoten;

2) WITAMINA D:

a) cholekalcyferol,

b) ergokalcyferol;

3) WITAMINA E:

a) D-alfa-tokoferol,

b) DL-alfa-tokoferol,

c) octan D-alfa-tokoferylu,

d) octan DL-alfa-tokoferylu,

e) bursztynian D-alfa-tokoferylu;

4) TIAMINA (WITAMINA B₁):

a) chlorowodorek tiaminy,

b) monoazotan tiaminy;

5) RYBOFLAWINA (WITAMINA B₂):

a) ryboflawina,

b) ryboflawiny 5'-fosforan sodowy*;

6) NIACYNA:

a) kwas nikotynowy,

b) amid kwasu nikotynowego;

7) WITAMINA B₆:

a) chlorowodorek pirydoksyny,

b) pirydoksyny 5'-fosforan*;

8) WITAMINA B₁₂:

a) cyjanokobalamina,

b) hydroksykobalamina;

9) FOLIANY (KWAS FOLIOWY):

a) kwas pteroilomonoglutaminowy;

10) KWAS PANTOTENOWY:

a) D-pantotenian wapnia,

b) D-pantotenian sodu,

c) Deksapantenol;

11) BIOTYNA:

a) D-biotyna;

12) WITAMINA C:

a) kwas L-askorbinowy,

b) L-askorbinian sodu,

c) L-askorbinian wapnia,

d) L-askorbinian potasu,

e) 6-palminitynian L-askorbylu.

2.Składniki mineralne:

1) WAPŃ:

a) mleczan wapnia,

b) węglan wapnia,

c) chlorek wapnia,

d) cytryniany wapnia,

e) glukonian wapnia,

f) wodorotlenek wapnia,

g) tlenek wapnia,

h) glicerofosforan wapnia*,

i) sole wapniowe kwasu ortofosforowego*;

2) ŻELAZO:

a) siarczan żelazawy

b) węglan żelazawy,

c) cytrynian żelazawy,

d) glukonian żelazawy,

e) fumaran żelazawy,

f) mleczan żelazawy,

g) cytrynian amonowo-żelazowy, h) cukrzan żelazowy,

i) dwufosforan sodowo-żelazowy*,

j) dwufosforan żelazowy (pirofosforan żelazowy)*,

k) żelazo zredukowane;

3) JOD:

a) jodek potasu,

b) jodan potasu,

c) jodek sodu,

d) jodan sodu.

Objaśnienie:

* Dopuszczone po uzyskaniu przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.