Na podstawie art. 26 ust. 7 i art. 72 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 43 i Nr 100, poz. 1085 oraz z 2002 r. Nr 199, poz. 1672) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Zakres regulacji] 1. Rozporządzenie określa sposób wykonywania pomiarów statków żeglugi śródlądowej, tryb postępowania pomiarowego oraz wzory świadectw pomiarowych.

2. Przepisy rozporządzenia stosuje się do statków żeglugi śródlądowej przeznaczonych do przewozu ładunków, do statków pasażerskich, holowników, pchaczy i lodołamaczy oraz do innych statków nieprzeznaczonych do przewozu ładunków o długości większej niż 20 m, a także do statków pomierzonych na wniosek armatora.

§ 2.[Definicje] Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) „nośność” [t] – maksymalną masę ładunku, paliwa i ruchomego balastu, którą może zabrać statek, określoną jako różnicę wyporności statku zanurzonego do wodnicy maksymalnego zanurzenia i wyporności statku pustego, mierzoną w wodzie słodkiej (o gęstości 1,000 t/m³);

2) „wyporność” [m³] – objętość wody słodkiej wypartej przez statek przy danym zanurzeniu, równą objętości zanurzonej części kadłuba statku;

3) „długość” [m] – długość kadłuba statku, bez odbojnic, wsporników kotwic i płetwy sterowej;

4) „największa długość” [m] – „długość gabarytowa statku” – długość kadłuba statku mierzoną z uwzględnieniem części stałych statku, takich jak odbojnice, wsporniki kotwic i płetwa sterowa;

5) „szerokość” [m] – największą szerokość kadłuba mierzoną do zewnętrznej powierzchni poszycia, bez odbojnic i osłon kół łopatkowych;

6) „największa szerokość” [m] – „szerokość gabarytowa statku” – największą szerokość statku mierzoną w najszerszym miejscu, do zewnętrznych krawędzi stałych części statku, takich jak odbojnice i osłony kół łopatkowych;

7) „wysokość” [m] – wysokość kadłuba mierzoną w płaszczyźnie owręża od dolnej krawędzi stępki do górnej krawędzi pokładu głównego;

8) „maksymalna wysokość przelotowa” [m] – wysokość mierzoną od wodnicy statku pustego do najwyżej położonego punktu stałej konstrukcji statku;

9) „minimalna wysokość przelotowa” [m] – wysokość mierzoną od wodnicy statku pustego do najwyżej położonego punktu nierozbieralnej części kadłuba statku po opuszczeniu lub zdemontowaniu sterówki, pokładówki, masztu lub komina;

10) „minimalna wolna burta” [m] – odległość mierzoną w płaszczyźnie owręża od wodnicy maksymalnego dopuszczalnego zanurzenia do górnej krawędzi pokładu głównego;

11) „zanurzenie średnie” [m] – zanurzenie obliczone jako średnia arytmetyczna wartości zanurzeń odczytanych na podziałkach zanurzenia dla danej wodnicy pływania;

12) „największe zanurzenie” [m] – zanurzenie statku do wodnicy maksymalnego dopuszczalnego zanurzenia.

§ 3.[Pomiary statków żeglugi śródlądowej] 1. Pomiar statku żeglugi śródlądowej polega na określeniu jego wymiarów oraz wyporności w zależności od jego zanurzenia.

2. Pomiar statku wykonuje się w celu określenia jego maksymalnej wyporności lub nośności, a także wyporności odpowiadających określonym wodnicom pływania.

3. Pomiar statku przeznaczonego do przewozu ładunków wykonuje się również w celu określenia masy ładunku na podstawie zanurzenia.

§ 4.[Zadania organu pomiarowego] Do zadań organu pomiarowego należy:

1) dokonywanie pomiarów statków i określanie ich nośności oraz wyporności;

2) sporządzanie protokołów pomiarowych;

3) ustalanie znaków i symboli pomiarowych, podziałek zanurzenia oraz sposobów ich rozmieszczenia;

4) wydawanie i przedłużanie świadectw pomiarowych;

5) weryfikacja pomiarów;

6) prowadzenie rejestru pomierzonych statków;

7) współpraca z organami pomiarowymi państw obcych.

§ 5.[Obowiązki zgłaszającego statek do pomiaru] 1. Pomiar statku oraz weryfikację pomiarów organ pomiarowy przeprowadza na wniosek armatora statku lub stoczni.

2. Zgłaszający statek do pomiaru jest obowiązany do:

1) przedłożenia organowi pomiarowemu niezbędnej dokumentacji technicznej statku, w tym rysunku naniesienia podziałek zanurzenia oraz znaków i symboli pomiarowych statku, do zatwierdzenia;

2) oznakowania statku poprzez naniesienie podziałek zanurzenia, znaków pomiarowych oraz symboli pomiarowych w sposób i miejscach wskazanych przez organ pomiarowy;

3) udzielania informacji niezbędnych do wykonania pomiarów statku;

4) udostępnienia wszystkich pomieszczeń statku zgłoszonego do pomiaru.

§ 6.[Przygotowanie statku do pomiaru] Z zastrzeżeniem § 8, do pomiaru przedstawia się statek:

1) bez ładunku i ruchomego balastu;

2) z minimalnym zapasem paliwa, nieprzekraczającym 0,5% maksymalnej dopuszczalnej wyporności statku;

3) z właściwie rozmieszczonym pełnym wyposażeniem, załogą i zapasami, przy czym zapasy wody słodkiej nie powinny przekraczać 0,5% maksymalnej dopuszczalnej wyporności statku;

4) z gotowymi do pracy instalacjami;

5) z wodą zęzową i balastową, której nie można usunąć z zęz i zbiorników balastowych w zwyczajnie przyjęty sposób;

6) wyposażony w urządzenia maszynowe.

§ 7.[Miejsce przeprowadzania pomiaru] Pomiar przeprowadza się:

1) w wodzie o gęstości 1,000 t/m³, zwanej dalej „wodą słodką”

2) przy bezwietrznej pogodzie lub w miejscu osłoniętym od wiatru i fali;

3) na wodzie stojącej;

4) przy głębokości wody pod stępką nie mniejszej niż 30 cm.

§ 8.[Uwzględnienie w pomiarach różnicy obciążenia lub gęstości wody] Jeżeli statek przedstawiony do pomiaru nie spełnia warunków określonych w § 6 lub pomiar został przeprowadzony w innych warunkach niż określone w § 7 pkt 1, to w obliczeniach należy uwzględnić występującą różnicę obciążenia lub gęstości wody.

§ 9.[Wielkości zmierzone lub obliczone przy pomiarze statku] 1. Wielkości zmierzone lub obliczone przy pomiarze statku określa się w następujący sposób:

1) długość, szerokość, wysokość i zanurzenie – w metrach, z dokładnością do dwóch znaków po przecinku;

2) wolną burtę – w metrach, z dokładnością do trzech znaków po przecinku;

3) objętość (wyporność) dla wody słodkiej – w metrach sześciennych, z dokładnością do trzech znaków po przecinku;

4) masę (nośność) – w tonach, z dokładnością do trzech znaków po przecinku.

2. Przy zaokrąglaniu do określonego miejsca po przecinku ostatnią cyfrę zwiększa się o 1, jeżeli następna cyfra po przecinku jest równa lub większa niż 5.

3. Wyniki pomiaru statku zapisuje się w protokole pomiarowym.

§ 10.[Pomiar statku przeznaczonego do przewozu ładunków] 1. Pomiar statku przeznaczonego do przewozu ładunków polega na określeniu jego nośności i następujących wymiarów kadłuba: długości, szerokości, wysokości, zanurzenia, minimalnej wolnej burty, a także wymiarów gabarytowych statku: największej długości, największej szerokości oraz maksymalnej i minimalnej wysokości przelotowej.

2. Pomiarem objęta jest część statku pomiędzy wodnicą maksymalnego dopuszczalnego zanurzenia a wodnicą statku pustego, wyposażonego w sposób określony w § 6 lub, na wniosek zlecającego, poziomą płaszczyzną przechodzącą przez najniższy punkt kadłuba statku.

§ 11.[Obliczanie objętości sekcji] 1. Część statku, która ma być pomierzona, dzieli się na sekcje płaszczyznami poziomymi, wyznaczającymi odpowiednie wodnice, albo płaszczyznami siecznymi przechodzącymi przez prostą stanowiącą przecięcie płaszczyzn wymienionych w § 10 ust. 2. Grubość sekcji powinna być tak dobrana, aby przy danym kształcie kadłuba statku można było obliczyć ich objętość z wystarczającą dokładnością.

2. Objętość sekcji oblicza się przez pomnożenie połowy sumy pól górnej i dolnej wodnicy przez grubość sekcji.

3. Objętość sekcji ograniczonej płaszczyznami siecznymi oblicza się w sposób, o którym mowa w ust. 2, przy czym jako średnią grubość przyjmuje się pionową odległość między górną i dolną płaszczyzną w środku geometrycznym płaszczyzny środkowego przekroju sekcji. W obliczeniach można przyjmować dla wszystkich sekcji pionową odległość w wypadkowym środku geometrycznym.

§ 12.[Obliczanie powierzchni poszczególnych części] 1. W celu obliczenia powierzchni każdej wodnicy dzieli się ją rzędnymi prostopadłymi do płaszczyzny symetrii statku na części jednakowej długości.

2. Do obliczenia powierzchni poszczególnych części, w zależności od ich kształtu, stosuje się metody przyjęte w teorii okrętu do obliczania przekrojów wodnicowych, w tym wzór Simpsona.

3. Dla dziobowych i rufowych części można stosować aproksymację, w szczególności elipsą lub para-bolą.

§ 13.[Wartość wyporności statku] Wynik dzielenia objętości sekcji przez jej grubość wyrażoną w centymetrach stanowi wartość wyporności statku na każdy centymetr średniego zanurzenia danej sekcji.

§ 14.[Pomiar statku nieprzeznaczonego do przewozu ładunków] 1. Pomiar statku nieprzeznaczonego do przewozu ładunków, w szczególności: statku pasażerskiego, pchacza, holownika, lodołamacza, pogłębiarki – oprócz określenia wymiarów kadłuba i wymiarów gabarytowych – ogranicza się do obliczenia metodą uproszczoną wyporności dla wodnicy maksymalnego dopuszczalnego zanurzenia i dla wodnicy statku pustego, albo dla jednej z tych wodnic.

2. Przy obliczaniu wyporności mogą być wykorzystywane wymiary podane w dokumentacji technicznej statku.

§ 15.[Współczynniki pełnotliwości] 1. Obliczenie metodą uproszczoną wyporności dla danej wodnicy polega na pomnożeniu długości tej wodnicy przez jej szerokość i średnie zanurzenie do tej wodnicy, określone w środku jej długości, oraz przez współczynnik pełnotliwości kadłuba.

2. Współczynniki pełnotliwości określa się na podstawie dokumentacji technicznej statku, a przy braku krzywych hydrostatycznych – przyjmuje się wartości współczynnika ogólnie stosowane dla danego typu statku. Przy braku innych podstaw, przyjmuje się wartość współczynnika pełnotliwości równą 0,7.

§ 16.[Weryfikacja pomiarów] Weryfikację pomiarów przeprowadza się w celu stwierdzenia, czy wszystkie dane zawarte w świadectwie pomiarowym są aktualne, oraz sprawdzenia wymiarów, w tym zanurzenia w stanie pustym przy każdym znaku pomiarowym.

§ 17.[Ponowny pomiar statku] W razie stwierdzenia zmian wymiarów lub zmian mających wpływ na wyporność statku dokonuje się ponownego pomiaru statku.

§ 18.[Czynności dokonywane przy ponownym pomiarze statku] Przy ponownym pomiarze statku usuwa się nieaktualne istniejące znaki pomiarowe, symbole pomiarowe i podziałki zanurzenia.

§ 19.[Opis znaku pomiarowego] Znak pomiarowy składa się z linii poziomej o długości 300 mm i linii pionowej o długości 200 mm, umieszczonej pod linią poziomą w połowie jej długości, albo z płytki poziomej o wymiarach 300x40 mm i płytki pionowej o wymiarach 200x40 mm, umieszczonej pod płytką poziomą w połowie jej długości.

§ 20.[Rozmieszczanie znaków pomiarowych] 1. Ilość znaków pomiarowych zależy od przeznaczenia i długości statku i nie może być mniejsza niż:

1) trzy pary – na statku przeznaczonym do przewozu ładunków o długości równej lub większej niż 40 m;

2) dwie pary – na statku przeznaczonym do przewozu ładunków o długości mniejszej niż 40 m;

3) jedna para – na statku nieprzeznaczonym do przewozu ładunku.

2. Znaki pomiarowe umieszcza się na obu burtach tak, aby linia pozioma lub dolna krawędź płytki poziomej pokrywała się z wodnicą maksymalnego dopuszczalnego zanurzenia, dla którego statek został pomierzony.

3. Znaki pomiarowe rozmieszcza się symetrycznie względem środka geometrycznego wodnicy leżącej w połowie odległości pomiędzy wodnicą statku pustego i wodnicą maksymalnego dopuszczalnego zanurzenia. Odległość pomiędzy znakami powinna wynosić 1/n długości statku, gdzie n jest liczbą par znaków większą niż 1.

4. Znaki pomiarowe nanosi się na kadłubie statku w sposób trwały, przez wyżłobienie lub napunktowanie linii albo przez naspawanie płytek na poszycie i odpowiednio kontrastowe ich pomalowanie.

§ 21.[Opis symbolu pomiarowego] 1. Symbol pomiarowy składa się z liter rozpoznawczych organu pomiarowego oraz numeru świadectwa pomiarowego statku.

2. Symbol pomiarowy nanosi się w sposób trwały na znakach pomiarowych oraz dodatkowo, w dobrze widocznym miejscu, określonym w świadectwie pomiarowym, w dowolnej części statku tak, aby nie był narażony na uszkodzenie lub zniszczenie.

§ 22.[Nanoszenie symboli pomiarowych] Symbole pomiarowe nanosi się na wszystkich znakach pomiarowych, jeżeli liczba ich par jest nie większa niż 2, a przy 3 parach – tylko na środkowej parze znaków.

§ 23.[Podziałki zanurzenia] Obok znaków pomiarowych, na poszyciu kadłuba statku umieszcza się, z zastrzeżeniem § 25, podziałki zanurzenia. Typy, wymiary, rozmieszczenie, sposób wykonania i barwy podziałek zanurzenia powinny odpowiadać normie PN-W-18052 (ISO 7606).

§ 24.[Baza pomiarowa] Za bazę pomiarową, czyli punkt zerowy podziałki zanurzenia, przyjmuje się dolną krawędź stępki lub dolną krawędź kadłuba, jeżeli statek nie ma stępki.

§ 25.[Umieszczanie podziałki zanurzenia] Podziałki zanurzenia na statku nieprzeznaczonym do przewozu ładunków, o zanurzeniu nie większym niż 1 m, umieszcza się na wniosek armatora.

§ 26.[Świadectwo pomiarowe] Organ pomiarowy, na podstawie protokołu pomiarowego, wystawia świadectwo pomiarowe na okres nie dłuższy niż 15 lat.

§ 27.[Utrata ważności świadectwa pomiarowego] Świadectwo pomiarowe traci ważność po upływie terminu, na jaki zostało wystawione, oraz po dokonaniu remontu, przebudowy lub w wyniku odkształcenia kadłuba, jeżeli dane podane w świadectwie stały się nieaktualne.

§ 28.[Przedłużanie ważności świadectwa pomiarowego] Ważność świadectwa pomiarowego może być przedłużona na okres nie dłuższy niż 10 lat – dla statku przeznaczonego do przewozu ładunków, oraz na okres nie dłuższy niż 15 lat – dla statku nieprzeznaczonego do przewozu ładunków. Warunkiem przedłużenia ważności świadectwa pomiarowego jest przeprowadzenie z wynikiem pozytywnym weryfikacji pomiarów.

§ 29.[Wzory świadectw pomiarowych] Ustala się następujące wzory świadectw pomiarowych:

1) świadectwa pomiarowego statku żeglugi śródlądowej przeznaczonego do przewozu ładunków –stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia;

2) świadectwa pomiarowego statku żeglugi śródlądowej nieprzeznaczonego do przewozu ładunków – stanowiący załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 30.[Treść świadectwa pomiarowego] W świadectwie pomiarowym podaje się obciążenie statku odpowiadające zanurzeniu statku pustego.

§ 31.[Zmiany w świadectwie pomiarowym] Zmiany w świadectwie pomiarowym mogą być dokonane tylko przez organ pomiarowy.

§ 32.[Duplikat świadectwa pomiarowego] Na wniosek armatora organ pomiarowy wydaje duplikat świadectwa pomiarowego.

§ 33.[Zwrot świadectwa pomiarowego statku wycofanego z eksploatacji] Armator jest obowiązany zwrócić świadectwo pomiarowe statku wycofanego z eksploatacji organowi pomiarowemu, który je wydał.

§ 34.[Unieważnienie poprzedniego świadectwa pomiarowego] W razie ponownego pomiaru statku, organ pomiarowy unieważnia poprzednie świadectwo pomiarowe i wydaje nowe świadectwo.

§ 35.[Powiadomienie o zatonięciu, wycofaniu z eksploatacji lub złomowaniu statku posiadającego świadectwo pomiarowe] 1. W przypadku wydania świadectwa pomiarowego dla statku, którego poprzednie świadectwo było wydane przez organ pomiarowy innego państwa, unieważnione świadectwo przesyła się właściwemu organowi tego państwa.

2. O zatonięciu, wycofaniu z eksploatacji lub złomowaniu statku, który posiadał świadectwo pomiarowe wydane przez organ pomiarowy innego państwa, urząd żeglugi śródlądowej właściwy dla miejsca tego zdarzenia powiadamia niezwłocznie ten organ pomiarowy, który wydał świadectwo, i jeżeli jest to możliwe – odsyła świadectwo.

§ 36.[Wymiana świadectwa pomiarowego] Świadectwa pomiarowe wydane na podstawie dotychczasowych przepisów podlegają wymianie na świadectwa określone w rozporządzeniu w terminie 5 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia.

§ 37.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.²⁾

Załączniki do rozporządzenia Ministra Infrastruktury
z dnia 5 grudnia 2002 r. (poz. 40)

Załącznik nr 1

WZÓR ŚWIADECTWA POMIAROWEGO STATKU ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ PRZEZNACZONEGO DO PRZEWOZU ŁADUNKÓW

Załącznik nr 2

WZÓR ŚWIADECTWA POMIAROWEGO STATKU ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ NIEPRZEZNACZONEGO DO PRZEWOZU ŁADUNKÓW