Art. 2. 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) dokumentacja hodowlana -- zbiór dokumentów zawierających informacje o zwierzęciu, jego przodkach i potomstwie, stadzie lub rodzie, w szczególności zawierający dane o wartości hodowlanej i użytkowej;

2) [1] drób - ptaki gatunków: kura (Gallus domesticus), kaczka (Anas platyrhynchos, Cairina moschata), gęś (Anser anser, Anser Cygnoides), indyk (Meleagris gallopavo), przepiórka (Coturnix coturnix japonica), perlica (Numida meleagris) oraz utrzymywany w warunkach fermowych struś (Struthio camelus);

3) hodowca - osobę fizyczną, prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, prowadzącą hodowlę zwierząt wraz z ich dokumentacją hodowlaną;

4) hodowla zwierząt - zespół zabiegów zmierzających do poprawienia założeń dziedzicznych (genotypu) zwierząt, w których zakres wchodzi ocena wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt, selekcja i dobór osobników do kojarzenia prowadzony w warunkach prawidłowego chowu;

5) krzyżowanie - kojarzenie zwierząt genetycznie odmiennych, różnych ras, odmian lub linii;

6) materiał biologiczny - nasienie reproduktorów, komórki jajowe i zarodki przeznaczone do wykorzystania w rozmnażaniu zwierząt;

7) program hodowlany - program określający cele i metody prowadzenia hodowli zwierząt;

8) rasa - populację zwierząt w obrębie gatunku o wspólnym pochodzeniu, charakteryzujących się przekazywaniem na potomstwo określonego zespołu cech;

9) reproduktor - przydatnego do rozrodu samca, dla którego jest prowadzona dokumentacja hodowlana;

10) rozród - kontrolowane rozmnażanie zwierząt;

11) ród lub linia hodowlana - populację zwierząt, uzyskaną w drodze hodowli w obrębie rasy, selekcjonowaną w określonym kierunku;

12) stado hodowlanych zwierząt futerkowych - grupę zwierząt futerkowych tego samego gatunku, utrzymywaną wspólnie dla pozyskania potomstwa;

13) wartość hodowlana - uwarunkowaną genetycznie zdolność zwierzęcia do przekazywania określonej cechy lub cech na potomstwo;

14) wartość użytkowa - wymierną cechę lub zespół cech zwierzęcia o znaczeniu gospodarczym;

15) zwierzęta gospodarskie:

a) koniowate - zwierzęta gatunków: koń lub osioł,

b) bydło - zwierzęta gatunków: bydło domowe oraz bawoły (Bubalus bubalis),

c) jeleniowate - zwierzęta gatunków: jeleń lub daniel utrzymywane w warunkach fermowych, w celu pozyskania mięsa i skór,

d) drób,

e) świnie,

f) owce,

g) kozy,

h) pszczoły,

i) zwierzęta futerkowe;

16) zwierzęta futerkowe - lisa pospolitego, lisa polarnego, norkę, tchórza, jenota, nutrię, szynszyla i królika - hodowanych w celu produkcji surowca dla przemysłu futrzarskiego, mięsnego i włókienniczego;

17) zwierzę hodowlane - zwierzę, które spełnia jeden z następujących warunków:

a) zostało wpisane, zarejestrowane lub kwalifikuje się do wpisu, rejestracji w księdze lub rejestrze,

b) jego rodzice i dziadkowie zostali wpisani lub zarejestrowani w księdze hodowlanej lub rejestrze tej samej rasy lub ras,

c) ich wykorzystanie jest przewidziane w programie hodowlanym prowadzonym dla danej księgi lub rejestru;

18) [2] zwierzę hodowlane czystorasowe - zwierzę pochodzące co najmniej od dwóch pokoleń przodków wpisanych do księgi danej rasy, które spełnia wymagania wpisu do księgi, a w przypadku koniowatych - z wyjątkiem koni pełnej krwi angielskiej, czystej krwi arabskiej, kuców szetlandzkich, koników polskich i hucułów - zwierzę pochodzące co najmniej od dwóch pokoleń przodków wpisanych do księgi danej rasy lub ras biorących udział w doskonaleniu tej rasy, które spełnia wymagania wpisu do księgi;

19) księga zwierząt hodowlanych - książkę, kartotekę lub inny nośnik danych, prowadzone przez upoważniony związek hodowców lub inny podmiot, w którym są wpisywane, a w przypadku koniowatych również są rejestrowane zwierzęta wraz z informacją o ich hodowcach, właścicielach, pochodzeniu oraz wynikach oceny wartości użytkowej lub hodowlanej;

20) rejestr zwierząt hodowlanych - książkę, kartotekę lub inny nośnik danych, prowadzone przez upoważniony związek hodowców lub inny podmiot, w którym są wpisywane zwierzęta wraz z informacją o ich hodowcach, właścicielach, pochodzeniu oraz wynikach oceny wartości użytkowej lub hodowlanej;

21) mieszaniec - wpisane do rejestru zwierzę będące produktem planowego krzyżowania zwierząt:

a) różnych ras lub linii,

b) będących produktem krzyżowania,

c) czystorasowych i zwierząt będących produktem krzyżowania;

22) zawody konne - każde konne współzawodnictwo, łącznie z różnymi formami wyścigów konnych, dyscyplinami sportu konnego, wystawami i pokazami;

23) [3] (uchylony);

24) [4] (uchylony);

25) punkt kopulacyjny - miejsce, w którym prowadzona jest działalność usługowa polegająca na utrzymywaniu reproduktorów i wykorzystywaniu ich w rozrodzie naturalnym;

26) [5] zasoby genetyczne - wszystkie populacje (gatunki, rasy, odmiany, rody lub linie hodowlane) zwierząt gospodarskich oraz materiał biologiczny od nich pochodzący, które ze względów użytkowych, naukowych czy kulturowych mają lub mogą mieć znaczenie dla człowieka;

27) [6] kontrola zootechniczna - kontrolę fizyczną lub kontrolę dokumentacji w odniesieniu do bydła, świń, owiec, kóz i koniowatych, zmierzającą bezpośrednio lub pośrednio do poprawienia jakości hodowli;

28) [7] handel - swobodny obrót pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej zwierzętami, materiałem biologicznym i jajami wylęgowymi, pochodzącymi z państw członkowskich Unii Europejskiej, oraz zwierzętami, materiałem biologicznym i jajami wylęgowymi, pochodzącymi z państw niebędących członkami Unii Europejskiej, które znajdują się w obrocie w krajach członkowskich Unii Europejskiej;

29) [8] prawodawstwo zootechniczne - przepisy Unii Europejskiej oraz państw członkowskich Unii Europejskiej dotyczące hodowli i rozrodu zwierząt.

2. Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej [9] może, w drodze rozporządzenia, uznać zwierzęta inne niż wymienione w ust. 1 pkt 15 za zwierzęta gospodarskie, o ile są przeznaczone do hodowli.

Art. 7. [12] 1. Do zadań jednostki, o której mowa w art. 6, należy w szczególności:

1) prowadzenie oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierząt;

2) publikowanie wyników oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierząt;

3) prowadzenie systemu informatycznego na potrzeby oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierząt;

4) bilansowanie potrzeb i możliwości produkcyjnych w hodowli zwierząt;

5) prowadzenie specjalistycznych szkoleń zawodowych dla osób prowadzących ocenę wartości użytkowej lub sztuczne unasiennianie oraz wydawanie zaświadczeń w tym zakresie;

6) ustalanie założeń krajowych programów hodowlanych;

7) kontrola w zakresie hodowli i rozrodu zwierząt;

8) kontrola zootechniczna w handlu;

9) prowadzenie laboratorium referencyjnego poddającego badaniom mleko w ramach oceny wartości użytkowej bydła, owiec i kóz;

10) prowadzenie laboratorium badającego mleko;

11) kontrolowanie sposobu wykorzystania środków pochodzących z dotacji budżetowych przyznanych podmiotom, które realizują zadania w zakresie postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej.

2. W przypadku oceny wartości użytkowej bydła, owiec i kóz mleko poddaje się badaniu w laboratoriach, które:

1) uczestniczą w międzylaboratoryjnych badaniach porównawczych prowadzonych przez laboratorium referencyjne, o którym mowa w ust. 1 pkt 9;

2) stosują do sprawdzania metod badawczych próby wzorcowe przygotowywane przez laboratorium referencyjne, o którym mowa w ust. 1 pkt 9;

3) wdrożyły system kontroli jakości.

3. Do zadań laboratorium referencyjnego, o którym mowa w ust. 1 pkt 9, należy:

1) przygotowywanie prób wzorcowych;

2) organizowanie badań porównawczych w celu ujednolicania standardów i metod analitycznych;

3) prowadzenie szkoleń pracowników laboratoriów, o których mowa w ust. 2;

4) prowadzenie badań laboratoryjnych mających na celu potwierdzenie wyników badań przeprowadzonych przez inne laboratoria, w szczególności, jeżeli zachodzi wątpliwość co do jakości otrzymywanych wyników.

Art. 8. [13] 1. Minister właściwy do spraw rolnictwa, na wniosek związków hodowców lub innych podmiotów, które uzyskały zgodę na prowadzenie ksiąg zwierząt hodowlanych, zwanych dalej „księgami", może powierzyć im, w drodze rozporządzenia, prowadzenie wszystkich albo niektórych zadań, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1-6 i 10, mając na uwadze zapewnienie przez związki hodowców lub inne podmioty możliwości prawidłowego realizowania powierzonych im zadań oraz wiarygodności prowadzonej przez nie dokumentacji i uzyskiwanych wyników.

2. Minister właściwy do spraw rolnictwa może, w drodze rozporządzenia, upoważnić inne podmioty do:

1) prowadzenia systemu informatycznego, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3, w zakresie dotyczącym poszczególnych gatunków zwierząt,

2) prowadzenia oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierząt oraz do publikowania wyników tej oceny

- mając na uwadze zapewnienie przez te podmioty możliwości prawidłowego realizowania powierzonych im zadań oraz wiarygodności uzyskiwanych przez nie wyników.

Art. 8a. [14] Minister właściwy do spraw rolnictwa, w drodze decyzji, upoważnia podmioty, inne niż określone w art. 8 ust. 1, do prowadzenia specjalistycznych szkoleń zawodowych dla osób prowadzących ocenę wartości użytkowej zwierząt lub sztuczne unasiennianie oraz do wydawania zaświadczeń w tym zakresie.

Art. 8b. [15] 1. Jednostka, o której mowa w art. 6, może za zgodą ministra właściwego do spraw rolnictwa użyczyć podmiotowi, który uzyskał zgodę na prowadzenie księgi i któremu zostało powierzone prowadzenie zadań, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1-6 i 10, rzecz będącą w zarządzie lub trwałym zarządzie tej jednostki, niezbędną do prowadzenia tych zadań.

2. Użyczenie rzeczy, o której mowa w ust. 1, następuje w drodze umowy zawartej na okres nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony odpowiednio zarząd albo trwały zarząd tą rzeczą.

3. Podmiot biorący rzecz do używania, oprócz ponoszenia zwykłych kosztów jej utrzymania, jest zobowiązany do ponoszenia wszelkich innych kosztów związanych z korzystaniem z tej rzeczy.

4. Umowa użyczenia zawiera w szczególności:

1) oznaczenie rzeczy, a w przypadku nieruchomości:

a) oznaczenie według księgi wieczystej oraz według ewidencji gruntów i budynków,

b) powierzchnię oraz opis nieruchomości;

2) cel, na jaki rzecz zostaje oddana do używania;

3) sposób używania rzeczy;

4) czas, na który rzecz zostaje oddana do używania.

5. Jeżeli rzecz oddawana jest do używania na rzecz kilku podmiotów, umowa użyczenia zawiera ponadto zasady wspólnego używania rzeczy.

6. Oprócz przypadków określonych w Kodeksie cywilnym jednostka, o której mowa w art. 6, może żądać zwrotu rzeczy użyczonej, w razie gdy podmiot biorący ją do używania zaprzestanie prowadzenia zadań powierzonych na podstawie art. 8 ust. 1 albo utraci prawo prowadzenia księgi.

Art. 10. 1. Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, w drodze rozporządzenia, określi:

1) zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt;

2) sposób oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych.

2. [16] (uchylony).

Art. 12. 1. Księga dzieli się na część główną i część wstępną.

2. Do części głównej księgi mogą być wpisywane świnie, bydło, owce, kozy, matki pszczele, stada zwierząt futerkowych lub rody drobiu, które: [18]

1) pochodzą co najmniej od dwóch pokoleń przodków tej samej rasy, odmiany w obrębie rasy, stada lub linii hodowlanej, wpisanych do księgi krajowej lub zagranicznej;

2) mają rodowód odpowiadający warunkom określonym dla danej księgi;

3) zostały zidentyfikowane po urodzeniu według warunków określonych dla księgi;

4) są poddawane ocenie wartości użytkowej.

3. [19] Do części głównej księgi mogą być wpisywane koniowate, które spełniają warunki określone w ust. 2 pkt 2-4 oraz pochodzą od dwóch pokoleń przodków wpisanych do ksiąg tej samej rasy lub ras biorących udział w doskonaleniu tej rasy, z wyjątkiem koni pełnej krwi angielskiej, czystej krwi arabskiej, kuców szetlandzkich, koników polskich i koni huculskich.

4. [20] Dla koni pełnej krwi angielskiej, czystej krwi arabskiej, koni huculskich, koników polskich i kuców szetlandzkich prowadzi się wyłącznie główną część księgi.

5. [21] Do księgi koni pełnej krwi angielskiej wpisuje się ogiery, klacze i źrebięta, pochodzące co najmniej od ośmiu pokoleń przodków wpisanych do polskiej księgi koni pełnej krwi angielskiej lub odpowiedniej księgi zagranicznej, uznanej przez Międzynarodową Komisję Ksiąg Stadnych (ISBC), z wyjątkiem zwierząt urodzonych w wyniku zabiegu sztucznego unasienniania lub przeniesienia zarodka.

6. Do księgi koni arabskich czystej krwi wpisuje się ogiery, klacze i źrebięta pochodzące od rodziców wpisanych do polskiej księgi koni arabskich czystej krwi lub odpowiedniej księgi zagranicznej, uznanej przez Światową Organizację Konia Arabskiego (WAHO).

6a. [22] Do księgi kuców szetlandzkich wpisuje się ogiery, klacze i źrebięta, pochodzące od rodziców wpisanych do polskiej księgi kuców szetlandzkich lub odpowiedniej księgi zagranicznej, uznanej przez Międzynarodowy Komitet do spraw Kuców Szetlandzkich (ISPC).

6b. [23] Do księgi koni rasy huculskiej wpisuje się ogiery i klacze, pochodzące co najmniej od czterech pokoleń przodków wpisanych do polskiej księgi koni rasy huculskiej lub odpowiedniej księgi zagranicznej.

6c. [24] Do księgi koni rasy konik polski wpisuje się ogiery i klacze, pochodzące co najmniej od czterech pokoleń przodków wpisanych do polskiej księgi koni rasy konik polski lub odpowiedniej księgi zagranicznej.

7. Część główna księgi może być podzielona na rozdziały, do których zwierzęta są wpisywane w zależności od cech użytkowych.

8. Jeżeli część główna księgi jest podzielona na rozdziały, to wpisy o zwierzętach czystorasowych przenoszonych z księgi zagranicznej do krajowej księgi danej rasy są wpisywane do odpowiedniego rozdziału w zależności od swoich cech użytkowych.

9. [25] Samica, z wyjątkiem matki pszczelej, klaczy: czystej krwi arabskiej, pełnej krwi angielskiej, kuca szetlandzkiego, konika polskiego lub hucuła, której matka i babka ze strony matki są wpisane do części wstępnej księgi, a której ojciec oraz dziadkowie są wpisani do części głównej księgi, jest zwierzęciem hodowlanym czystorasowym. Samica ta jest wpisywana do części głównej księgi.

10. [26] Dla ogierów, knurów i buhajów, z wyjątkiem buhajów ras, które ze względu na swoje pochodzenie, unikalną pulę genową oraz przystosowanie do warunków lokalnych zostały objęte programem hodowlanym ochrony zasobów genetycznych (ras rodzimych), prowadzi się tylko część główną księgi.

11. Do części wstępnej księgi mogą być wpisywane zwierzęta, stada zwierząt futerkowych lub linie hodowlane, które, z zastrzeżeniem ust. 13:

1) są poddawane ocenie wartości użytkowej;

2) zostały zidentyfikowane według zasad określonych dla księgi;

3) zostały uznane za odpowiadające standardowi hodowlanemu;

4) spełniają minimalne wymagania określone dla danej księgi.

12. Wymagania określone w ust. 11 pkt 3 i 4 mogą być zróżnicowane w zależności od tego, czy zwierzę jest wpisywane do księgi danej rasy pomimo tego, że jego pochodzenie nie jest znane lub jest wynikiem krzyżowania uwzględnionego w programie hodowlanym dla księgi.

13. [27] Do części wstępnej księgi wpisuje się konie, które pochodzą po ojcu wpisanym do księgi lub rejestru i spełniają wymagania określone w ust. 11.

14. Tryki oraz kozły ras niewymienionych w ust. 10 mogą być wpisywane do części wstępnej księgi, jeżeli spełniają wymagania określone w ust. 11 oraz jeżeli wynika to z programu hodowlanego prowadzonego dla danej księgi.

14a. [28] Buhaje ras rodzimych mogą być wpisywane do części wstępnej księgi, jeżeli spełniają wymagania określone w ust. 11.

15. Listę owiec ras plennych i mięsnych oraz kóz ras mięsnych ustali, w drodze decyzji administracyjnej, minister właściwy do spraw rolnictwa na wniosek związku hodowców lub innego podmiotu prowadzącego księgę.

16. [29] Zwierzę, w tym matkę pszczelą, stado zwierząt futerkowych oraz ród drobiu wpisuje się tylko do jednej księgi albo rejestru, które są prowadzone w kraju.

Art. 12a. [30] Koniowate przywożone z terytorium państwa będącego członkiem Unii Europejskiej powinny być zarejestrowane lub wpisane do odpowiedniej księgi lub rejestru, które są prowadzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pod tym samym imieniem wraz ze znakiem inicjałów państwa urodzenia. Do pierwotnego imienia zwierzęcia może być dodane, przed lub po nim, inne imię, pod warunkiem że imię oryginalne przez całe życie zwierzęcia będzie podawane w nawiasie, a państwo jego urodzenia wskazywane za pomocą inicjałów uznanych przez umowy międzynarodowe.

Art. 12b. [31] (uchylony).

Art. 15. [32] Minister właściwy do spraw rolnictwa może odmówić udzielenia zgody na otwarcie lub prowadzenie księgi dla zwierząt określonych gatunków, ras, odmian, rodów, linii, płci lub stad, jeżeli wydanie takiej zgody zagroziłoby zachowaniu rasy lub realizacji programu hodowlanego dla gatunku, rasy, odmiany, rodów, linii, płci lub stada, dla których prowadzi się księgę.

Art. 15a. [33] 1. Minister właściwy do spraw rolnictwa może, na wniosek związku hodowców lub innego podmiotu prowadzącego księgę, wydać, w drodze decyzji, zgodę na zakończenie prowadzenia księgi, jeżeli krajowy program hodowlany dla gatunku, rasy, odmiany, rodów, linii, płci lub stada, dla których prowadzi się księgę, nie może być realizowany.

2. W przypadku gdy decyzja, o której mowa w ust. 1, stanie się ostateczna, podmiot dotychczas prowadzący tę księgę przekazuje niezwłocznie dokumentację związaną z jej prowadzeniem jednostce organizacyjnej, o której mowa w art. 6.

Art. 18. Związek hodowców lub inny podmiot prowadzący księgę jest obowiązany do:

1) informowania o warunkach wymaganych przy wpisie zwierząt do księgi;

2) [34] wydania hodowcy zaświadczenia potwierdzającego dokonanie wpisu zwierząt do księgi.

Art. 19. [35] 1. Rejestr prowadzi się dla zwierząt, stad zwierząt futerkowych, rodów lub linii hodowlanych pochodzących z krzyżowania.

2. W przypadku świń, bydła, owiec, kóz i koniowatych rejestr prowadzi się również w celu dokumentowania pochodzenia zwierząt hodowlanych, dla których na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie prowadzi się ksiąg.

3. Do rejestru mogą być wpisywane zwierzęta, stada zwierząt futerkowych, rody lub linie hodowlane, które pochodzą po rodzicach spełniających wymagania określone w programie hodowlanym krzyżowania zwierząt oraz zostały zidentyfikowane po urodzeniu według zasad określonych w systemie identyfikacji zwierząt określonym dla danego rejestru.

4. Do rejestru, o którym mowa w ust. 2, mogą być wpisywane zwierzęta, których wykorzystanie jest przewidziane w programie hodowlanym genetycznego doskonalenia zwierząt:

1) nieposiadające udokumentowanego pochodzenia - w przypadku świń, bydła, owiec i kóz;

2) pochodzące po ojcu wpisanym do księgi lub rejestru - w przypadku koniowatych.

5. Bydło, owce, kozy i koniowate, których dwa pokolenia przodków są wpisane do rejestru, o którym mowa w ust. 2, mogą być wpisane do księgi.

Art. 20. 1. [36] Minister właściwy do spraw rolnictwa udziela zgody, w drodze decyzji administracyjnej, na otwarcie lub prowadzenie określonego rejestru podmiotom, które:

1) zapewnią, że w realizacji programu hodowlanego prowadzonego na potrzeby rejestru weźmie udział dostatecznie duże pogłowie zwierząt;

2) przedstawią:

a) cel hodowlany,

b) program hodowlany krzyżowania zwierząt lub w przypadku rejestrów, o których mowa w art. 19 ust. 2, program hodowlany genetycznego doskonalenia zwierząt,

c) system identyfikacji zwierząt,

d) system rejestracji danych o pochodzeniu zwierząt,

e) regulamin prowadzenia rejestru;

3) poddadzą zwierzęta ocenie wartości użytkowej.

2. Minister właściwy do spraw rolnictwa może cofnąć zgodę na prowadzenie rejestru, jeżeli podmiot prowadzący rejestr narusza przepisy dotyczące jego prowadzenia.

3. [37] Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, dodatkowe wymagania wobec podmiotów ubiegających się o otwarcie lub prowadzenie określonego rejestru, a w szczególności dotyczące warunków i sposobu prowadzenia rejestrów, wiedzy fachowej i sprawności ich działania w zakresie prowadzenia rejestrów, procedur rejestracyjnych oraz w przypadku bydła, świń, koni, owiec, kóz, pszczół i stad zwierząt futerkowych liczebności pogłowia zwierząt, mając na względzie zapewnienie prawidłowości prowadzonej hodowli.

Art. 20a. [38] 1. Prowadzący księgę lub rejestr nie może odmówić wpisu do księgi lub rejestru zwierząt, w tym zwierząt przywożonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli spełniają one warunki wpisu.

2. Zwierzęta hodowlane, z wyjątkiem matek pszczelich i koniowatych, nasienie zwierząt hodowlanych, ich komórki jajowe i zarodki oraz jaja wylęgowe, wprowadzane do obrotu, zaopatruje się w zaświadczenia hodowlane.

3. Zaświadczenie hodowlane dla zwierząt hodowlanych zawiera:

1) dane umożliwiające identyfikację zwierzęcia;

2) informacje dotyczące przodków zwierzęcia;

3) wyniki oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierzęcia oraz jego przodków, jeżeli została oszacowana, a w przypadku zwierząt futerkowych - stada, z którego zwierzę pochodzi;

4) określenie hodowcy będącego posiadaczem matki zwierzęcia w chwili jego urodzenia i obecnego posiadacza zwierzęcia.

4. Zaświadczenie hodowlane dla nasienia, komórek jajowych i zarodków zawiera informacje o:

1) dawcy lub dawcach materiału biologicznego, w zakresie określonym w ust. 3;

2) terminie pobrania lub produkcji;

3) producencie i odbiorcy materiału biologicznego;

4) wyniku badania grup i białek krwi lub wyniku badania markerów DNA dawcy lub dawców materiału biologicznego - w przypadku bydła;

5) wykonaniu badania grup i białek krwi lub badania markerów DNA - w przypadku koniowatych;

6) wyniku badania grup i białek krwi dawców nasienia - w przypadku owiec i kóz ras mlecznych.

5. Zaświadczenie hodowlane dla jaj wylęgowych zawiera informacje o:

1) gatunku drobiu, poziomie reprodukcji stada, rodach lub liniach hodowlanych, od których pochodzą jaja;

2) terminie zniesienia jaj;

3) producencie i odbiorcy jaj.

6. Zaświadczenie hodowlane przechowuje się nie krócej niż 12 miesięcy.

7. Bydło, świnie, owce i kozy oraz materiał biologiczny od nich pochodzący, a także materiał biologiczny pochodzący od koniowatych - mogą być przedmiotem handlu, jeżeli są zaopatrzone w zaświadczenie hodowlane.

8. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 7, towarzyszy zwierzętom i materiałowi biologicznemu w transporcie.

9. Za wydanie zaświadczenia hodowlanego podmiot uprawniony do jego wydania może pobierać opłatę w wysokości przez siebie ustalonej; przepis art. 3 ust. 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 21. 1. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, zakres niezbędnych informacji zawartych w księgach i rejestrach dla poszczególnych gatunków zwierząt oraz wymagania, jakie powinien spełniać program hodowlany, mając na względzie ujednolicenie warunków prowadzenia ksiąg i rejestrów.

2. [39] Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, podmioty uprawnione do wydawania zaświadczeń hodowlanych dla zwierząt hodowlanych, nasienia, komórek jajowych, zarodków i jaj wylęgowych, warunki i sposób wystawiania tych zaświadczeń oraz zakres niezbędnych informacji, jakie powinny zawierać zaświadczenia, mając na względzie konieczność zapewnienia wiarygodności przekazywanych informacji oraz konieczność uznawania wystawianych dokumentów w międzynarodowym obrocie zwierzętami hodowlanymi.

3. [40] Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, laboratoria uprawnione do przeprowadzania analiz grup i białek krwi lub markerów DNA, mając na względzie prawidłowe wykonywanie analiz.

Art. 21a. [41] 1.Rasa, odmiana, ród lub linia - w przypadku których niska liczebność zwierząt hodowlanych lub spadkowa tendencja liczebności stwarza zagrożenie ich wyginięcia, podlega ochronie zasobów genetycznych.

2. Ochrona zasobów genetycznych polega na utrzymywaniu żywych zwierząt lub gromadzeniu i przechowywaniu materiału biologicznego pochodzącego od tych zwierząt.

3. Ochrona zasobów genetycznych jest prowadzona na podstawie programu ochrony zasobów genetycznych określającego:

1) cel prowadzenia programu;

2) zakres i metody prowadzenia programu;

3) zakres kriokonserwacji materiału biologicznego i sposób jego wykorzystania.

4. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, podmiot upoważniony do:

1) realizacji lub koordynacji działań w zakresie ochrony zasobów genetycznych w zależności od poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich lub

2) gromadzenia i przechowywania materiału biologicznego podlegającego kriokonserwacji

- mając na względzie zapewnienie prawidłowości realizacji działań w zakresie ochrony zasobów genetycznych oraz zapewnienie prawidłowych warunków gromadzenia i przechowywania materiału biologicznego dla poszczególnych gatunków zwierząt.

Art. 23. 1. W punkcie kopulacyjnym mogą być wykorzystywane reproduktory:

1) wpisane do księgi albo rejestru, a w przypadku świń również pochodzące od rodziców wpisanych do ksiąg albo rejestrów;

2) spełniające warunki weterynaryjne określone odrębnymi przepisami;

3) dopuszczone do użytkowania w punkcie kopulacyjnym.

2. [46] Starosta, na wniosek posiadacza reproduktora, wydaje, na czas określony, decyzję o dopuszczeniu reproduktora do użytkowania w punkcie kopulacyjnym, jeżeli posiadacz reproduktora uzyskał pozytywną opinię podmiotu prowadzącego księgę lub rejestr o użytkowaniu tego reproduktora w punkcie kopulacyjnym.

3. Do wniosku powinny być załączone:

1) zaświadczenie potwierdzające wpis reproduktora do księgi albo rejestru lub świadectwo pochodzenia reproduktora;

2) świadectwo zdrowia;

3) [47] opinia, o której mowa w ust. 2.

4. Od decyzji, o której mowa w ust. 2, przysługuje odwołanie do wojewody.

5. [48] Posiadacz reproduktora po uzyskaniu decyzji, o której mowa w ust. 2, przekazuje kopię tej decyzji, w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania, podmiotowi prowadzącemu księgę lub rejestr oraz powiatowemu lekarzowi weterynarii.

Art. 24. 1. [49] W sztucznym unasiennianiu może być wykorzystywane wyłącznie nasienie reproduktora:

1) ocenionego na podstawie wyniku oceny własnych cech użytkowych i jego rozwoju osobniczego lub dla którego dokonano oceny wartości hodowlanej, a w przypadku świń również pochodzącego z linii hodowlanej, dla której dokonano oceny wartości użytkowej i hodowlanej;

2) wpisanego do księgi albo rejestru;

3) którego pochodzenie zostało potwierdzone za pomocą:

a) badania grup i białek krwi - w przypadku kozła i tryka ras mlecznych,

b) badania grup i białek krwi lub wyniku badania markerów DNA - w przypadku buhaja.

2. Reproduktor lub jego nasienie jest dopuszczane do wykorzystania w sztucznym unasiennianiu bydła decyzją Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, wydaną na czas określony.

3. [50] Reproduktor lub jego nasienie dopuszczone do wykorzystania w kraju członkowskim Unii Europejskiej może być używane na podstawie zaświadczeń hodowlanych wydanych przez prowadzącego księgę w kraju pochodzenia oraz stację unasienniania uprawnioną do pozyskiwania nasienia.

Art. 26. 1. Wprowadzane do obrotu komórki jajowe i zarodki mogą być pobierane, konserwowane oraz przechowywane przez podmioty posiadające zezwolenie.

2. Zezwolenie na prowadzenie działalności określonej w ust. 1 wydaje minister właściwy do spraw rolnictwa, na wniosek podmiotu, jeżeli spełnia on warunki weterynaryjne określone w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej.

3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawierać:

1) określenie nazwy i siedziby podmiotu;

2) szczegółowy opis przedmiotu wykonywanej działalności.

4. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o wpisie do rejestru prowadzonego przez powiatowego lekarza weterynarii.

5. Minister właściwy do spraw rolnictwa cofa zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, jeżeli działalność objęta zezwoleniem będzie prowadzona z naruszeniem przepisów, a w szczególności gdy nie zostaną spełnione warunki weterynaryjne określone w przepisach, o których mowa w ust. 2.

6. [51] Minister właściwy do spraw rolnictwa ogłasza, w drodze obwieszczenia, w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw rolnictwa, listę podmiotów uprawnionych do pobierania, konserwowania, przechowywania i dostarczania komórek jajowych i zarodków.

Art. 28. 1. [52] Podmiot prowadzący sztuczne unasiennianie jest obowiązany do:

1) zaopatrywania się w nasienie wyłącznie u podmiotu posiadającego zezwolenie na pozyskiwanie, konfekcjonowanie, przechowywanie i dostarczanie nasienia lub przechowywanie i dostarczanie nasienia;

2) używania nasienia od reproduktorów dopuszczonych do wykorzystywania w sztucznym unasiennianiu i wybranych przez usługobiorcę;

3) wydawania zaświadczenia o wykonaniu usługi;

4) prowadzenia dokumentacji wykonywanych usług;

5) przekazywania do systemu informatycznego, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3, informacji o zabiegach unasienniania wykonanych w stadach objętych oceną wartości użytkowej;

6) przestrzegania wymagań weterynaryjnych określonych w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

1a. [53] Niezwłocznie po wykonaniu zabiegu unasienniania informację, o której mowa w ust. 1 pkt 5, przekazuje się prowadzącemu system informatyczny, w formie elektronicznej, w formacie określonym przez prowadzącego system informatyczny.

1b. [54] Przekazywanie informacji, o której mowa w ust. 1 pkt 5, podmiot prowadzący sztuczne unasiennianie może zlecać podmiotowi dostarczającemu nasienie, który może dokonać przekazania tych informacji bezpłatnie.

2. Osoby bezpośrednio wykonujące sztuczne unasiennianie powinny ukończyć kurs organizowany przez podmiot upoważniony przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

3. Kurs, o którym mowa w ust. 2, jest prowadzony na podstawie programu zatwierdzonego przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Art. 29. [55] 1. Prowadzenie działalności w zakresie:

1) pozyskiwania, konfekcjonowania, przechowywania i dostarczania nasienia,

2) przechowywania i dostarczania nasienia

- wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw rolnictwa.

2. Zezwolenie na prowadzenie działalności, o której mowa w ust. 1, wydaje się, jeżeli podmiot:

1) wskaże miejsce i zasięg terytorialny wykonywania działalności objętej zezwoleniem;

2) w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, przedstawi ponadto, odrębnie dla każdego gatunku i rasy zwierząt, program oceny i selekcji reproduktorów, pozytywnie zaopiniowany przez związek hodowców lub inny podmiot prowadzący księgę albo rejestr oraz podmiot prowadzący ocenę wartości użytkowej lub hodowlanej zwierząt, których dotyczy program.

3. Do wniosku o wydanie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, dołącza się zaświadczenie o wpisie wnioskodawcy do rejestru prowadzonego przez powiatowego lekarza weterynarii.

Art. 29a. [56] (uchylony)

Art. 33. 1. Pisklęta drobiu mogą być wprowadzone do obrotu, jeżeli są uzyskane z jaj pochodzących od rodów wpisanych do ksiąg lub mieszańców wpisanych do rejestrów.

2. [57] (uchylony).

3. [58] (uchylony).

Art. 33a. [59] Dopuszcza się przywóz bydła, świń, owiec, kóz i koniowatych oraz materiału biologicznego od nich pochodzącego z terytorium państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej, jeżeli:

1) pochodzą od zwierząt wpisanych do ksiąg lub rejestrów prowadzonych przez podmioty znajdujące się na liście ogłoszonej przez Komisję Europejską;

2) są zaopatrzone w zaświadczenia hodowlane.

Art. 33b. [60] Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wzory zaświadczeń hodowlanych, o których mowa w art. 33a, oraz warunki i sposób ich wystawiania, mając na względzie ich zgodność z przepisami Unii Europejskiej w tym zakresie.

Art. 36. [61] Minister właściwy do spraw rolnictwa, w drodze rozporządzenia, określi:

1) warunki zootechniczne, które powinien spełniać materiał biologiczny,

2) wzory zaświadczeń o wykonaniu usługi w zakresie rozrodu zwierząt oraz obieg dokumentacji,

3) wykaz materiału biologicznego będącego przedmiotem odprawy celnej

- mając na względzie bezpieczeństwo obrotu materiałem biologicznym.

Art. 40b. [64] (uchylony).

Art. 40c. 1. Pracownicy jednostki, o której mowa w art. 6, upoważnieni przez dyrektora tej jednostki do wykonywania czynności kontrolnych, są uprawnieni do:

1) [65] wstępu na grunty, w tym leśne, i do obiektów, w których są utrzymywane zwierzęta, do zakładów wylęgu drobiu oraz do obiektów, w których jest produkowany i przechowywany materiał biologiczny;

2) oględzin zwierząt, przeprowadzania badań i pobierania próbek krwi oraz próbek materiału biologicznego;

3) kontroli dokumentów hodowlanych i innych niezbędnych dokumentów;

4) żądania pisemnych i ustnych wyjaśnień.

2. Czynności kontrolnych dokonuje się z zachowaniem przepisów sanitarno-weterynaryjnych w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej.

3. Osoba, o której mowa w ust. 2, powinna umożliwić przeprowadzenie kontroli, przedłożyć dokumenty hodowlane oraz inne niezbędne dokumenty, a także doprowadzić zwierzęta.

4. Pracownicy jednostki, o której mowa w art. 6, są obowiązani, podczas wykonywania czynności kontrolnych, posiadać upoważnienie dyrektora tej jednostki.

Art. 40d. 1. Z przebiegu kontroli osoba kontrolująca sporządza protokół.

2. W przypadku stwierdzenia uchybień dyrektor jednostki, o której mowa w art. 6, lub osoba przez niego upoważniona wyznacza termin ich usunięcia, nie krótszy niż 7 dni.

3. [66] W przypadku nieusunięcia uchybień w określonym terminie dyrektor jednostki, o której mowa w art. 6, lub osoba przez niego upoważniona występuje z wnioskiem do:

1) ministra właściwego do spraw rolnictwa o:

a) cofnięcie uprawnień, o których mowa w art. 8, art. 8a, art. 14 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 22, art. 24 ust. 2,

b) cofnięcie zezwoleń, o których mowa w art. 26 ust. 2, art. 29 ust. 1,

c) zmianę obwieszczenia, o którym mowa w art. 36 ust. 2;

2) starosty o cofnięcie uprawnienia, o którym mowa w art. 23 ust. 2.

Art. 40h. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje działań i informacji objętych współpracą ministra właściwego do spraw rolnictwa z właściwą władzą i Komisją Europejską oraz tryb tej współpracy, mając na względzie zapewnienie:

1) prawidłowego stosowania prawodawstwa zootechnicznego;

2) wykrywania naruszeń tego prawodawstwa i zapobiegania im;

3) przekazywania informacji o zawieranych pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a państwami niebędącymi członkami Unii Europejskiej umowach lub porozumieniach w zakresie zootechniki.