Akt prawny
archiwalny
Wersja archiwalna od 2003-03-06 do 2005-02-22
Wersja archiwalna od 2003-03-06 do 2005-02-22
archiwalny
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 6 sierpnia 2002 r.
w sprawie rodzajów stanowisk mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, szczegółowych warunków i trybu nadawania uprawnień dla osób, które mogą być zatrudnione na tych stanowiskach, oraz szczegółowych warunków i trybu nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej.
(ostatnia zmiana: Dz.U. z 2003 r., Nr 38, poz. 333)
Na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2001 r. Nr 3, poz. 18, Nr 100, poz. 1085 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 135, poz. 1145) zarządza się, co następuje:
§ 1.1. Rozporządzenie określa:
1) rodzaje stanowisk w jednostce organizacyjnej, mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej;
2) szczegółowe warunki i tryb nadawania uprawnień dla osób, które mogą być zatrudnione na stanowiskach mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej;
3) szczegółowe warunki i tryb nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej;
4) warunki, jakie muszą spełniać jednostki przeprowadzające szkolenie;
5) wymagany zakres szkoleń, z uwzględnieniem programów i form organizowania szkoleń;
6) wzór zaświadczenia o uzyskaniu uprawnień;
7) ramowy zakres obowiązków i uprawnień inspektora ochrony radiologicznej.
2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej w pracowniach rentgenowskich stosujących aparaty rentgenowskie o energii promieniowania do 300 keV w celach medycznych.
§ 2.1. Warunkiem nadawania uprawnień dla osób, które mogą być zatrudnione na stanowiskach mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, jest spełnienie wymagań dotyczących stanu zdrowia, wykształcenia, stażu pracy, szkolenia i egzaminu.
2. Rodzaje stanowisk mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz szczegółowe warunki nadawania uprawnień osobom, które mogą być zatrudnione na tych stanowiskach, w zakresie wykształcenia, stażu pracy, szkolenia i egzaminu, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
3. Wymagania dotyczące stanu zdrowia, o których mowa w ust. 1, obejmują brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na danym stanowisku, w tym brak przeciwwskazań do pracy w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące, stwierdzone orzeczeniem uprawnionego lekarza, o którym mowa w art. 10 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe.
4. Z wnioskiem o nadanie uprawnień, o których mowa w ust.1, występuje kierownik jednostki organizacyjnej, w której ma być zatrudniony pracownik na stanowisku wymagającym uprawnienia lub kierownik jednostki nad nią nadrzędnej.
§ 3.Szczegółowe warunki nadawania określonego typu uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej, ze względu na rodzaj działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące, do której nadzorowania inspektor uzyskuje uprawnienie w zakresie wykształcenia, stażu pracy, szkolenia i egzaminu, oraz wykaz typów tych uprawnień określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§ 4.1. Szkolenia dla osób, które ubiegają się o uprawnienia umożliwiające zatrudnienie na stanowiskach mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, oraz dla osób, które ubiegają się o uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej, mogą przeprowadzać jednostki, które:
1) dysponują kadrą wykładowców, którzy posiadają wyższe wykształcenie, odznaczają się wiedzą i doświadczeniem zawodowym w dziedzinie podstaw technologii jądrowych oraz bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, zgodnie z zakresem prowadzonych szkoleń;
2) posiadają obiekty, urządzenia i wyposażenie umożliwiające prowadzenie ćwiczeń praktycznych objętych tematyką szkolenia lub zapewniają do nich dostęp;
3) prowadzą dzienniki zajęć oraz rejestr osób, które odbyły szkolenie.
2. Dzienniki zajęć oraz rejestr, o których mowa w ust.1 w pkt 3, przechowuje się co najmniej przez 5 lat od dnia zakończenia szkolenia.
§ 5.1. Zakresy szkoleń dla osób, które ubiegają się o uprawnienia umożliwiające zatrudnienie na stanowiskach mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.
2. Zakresy szkoleń dla osób, które ubiegają się o uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej, określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.
3. Przed rozpoczęciem szkolenia jednostka, która je przeprowadza, opracowuje szczegółowy program szkolenia w oparciu o zakresy szkoleń, o których mowa w ust. 1 i 2.
4. Program szkolenia zatwierdza Prezes Państwowej Agencji Atomistyki, zwany dalej „Prezesem Agencji”.
5. Szkolenie przeprowadza się w formie wykładów, ćwiczeń obliczeniowych, ćwiczeń laboratoryjnych lub szkolenia na stanowisku pracy, w zależności od zakresu szkolenia.
6. Osobie, która odbyła szkolenie, kierownik jednostki przeprowadzającej szkolenie wydaje na jej wniosek dokument potwierdzający odbycie szkolenia.
7. Szkolenie kończy się egzaminem przed właściwą komisją egzaminacyjną, o której mowa
w § 6.
8. Do egzaminu, będącego warunkiem uzyskania uprawnienia, o którym mowa w § 2, mogą przystąpić osoby, które nie odbyły wymaganego szkolenia, jeżeli przez ostatnie 12 miesięcy przed terminem złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione na stanowisku mającym istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej i ubiegają się o uprawnienie do zatrudnienia na tym samym stanowisku.
9. Do egzaminu, będącego warunkiem uzyskania uprawnienia, o którym mowa w § 3, mogą przystąpić osoby, które nie odbyły wymaganego szkolenia, jeżeli:
1) w dniu złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu posiadały ważne uprawnienie inspektora ochrony radiologicznej lub
2) ukończyły studia wyższe na kierunkach zawierających w programach studiów zagadnienia z zakresu dozymetrii i ochrony radiologicznej, wraz z zajęciami praktycznymi w warunkach narażenia, w minimalnym wymiarze 30 godzin wykładów i 30 godzin ćwiczeń, poprzedzonych wykładem i ćwiczeniami z fizyki, łącznie z fizyką współczesną, lub
3) posiadają wykształcenie wyższe i co najmniej 3-letni staż pracy w warunkach narażenia.
10. W przypadkach, o których mowa w ust. 8 i 9, wniosek o dopuszczenie do egzaminu składa się do Prezesa Agencji. Prezes Agencji informuje osobę, która złożyła wniosek, o dopuszczeniu do egzaminu bez odbycia wymaganego szkolenia oraz o terminie i miejscu egzaminu albo o niedopuszczeniu do egzaminu, w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku.
11. Przed rozpoczęciem szkolenia:
1) osoba, która ubiega się o uprawnienie inspektora ochrony radiologicznej, przedstawia kierownikowi jednostki przeprowadzającej szkolenie orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy w warunkach narażenia;
2) osoba, która ubiega się o uprawnienie umożliwiające zatrudnienie na stanowisku mającym istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, przedstawia kierownikowi jednostki prowadzącej szkolenie orzeczenie lekarskie, o którym mowa w § 2 ust. 3.
§ 6.1. Egzaminy przeprowadzają:
1) komisja egzaminacyjna właściwa dla uprawnień inspektora ochrony radiologicznej;
2) komisja egzaminacyjna właściwa dla uprawnień umożliwiających zatrudnienie na stanowiskach mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.
2. Komisje egzaminacyjne, o których mowa w ust.1, składają się z dziesięciu członków, w tym przewodniczącego i trzech zastępców.
3. Skład komisji egzaminacyjnych ustala Prezes Agencji spośród wybitnych specjalistów z zakresu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. Dwóch członków komisji Prezes Agencji ustala w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej.
4. Egzamin może być przeprowadzony w obecności co najmniej trzech członków komisji, w tym przewodniczącego lub jego zastępcy, a jeżeli egzaminowanym jest żołnierz zawodowy, w tym jednego członka komisji ustalonego w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej.
5. Komisje egzaminacyjne:
1) przygotowują pytania egzaminacyjne uwzględniające zakresy szkoleń, o których mowa w § 5 ust. 1 i 2;
2) przeprowadzają egzaminy;
3) oceniają pisemną i ustną część egzaminu.
6. Komisja egzaminacyjna podejmuje decyzje zwykłą większością głosów. W przypadku równej liczby głosów decyduje głos przewodniczącego.
7. Z egzaminu komisja egzaminacyjna sporządza protokół, którego wzór określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.
§ 7.1. Egzamin obejmuje zagadnienia z zakresu określonego dla danego rodzaju szkolenia, zgodnie z § 5 ust.1 i 2.
2. Egzamin składa się z części pisemnej, obejmującej test złożony z 30 pytań i 3 zadania obliczeniowe lub pytania problemowe oraz z części ustnej obejmującej 5 pytań kierowanych bezpośrednio do osoby zdającej przez przeprowadzających egzamin członków komisji egzaminacyjnej.
3. Pisemna część egzaminu trwa 120 minut (test - 60 minut i zadania obliczeniowe lub pytania problemowe - 60 minut).
4. Za pisemną część egzaminu komisja egzaminacyjna przyznaje:
1) 1 pkt za każdą poprawną odpowiedź na pytanie z testu;
2) od 0 do 10 pkt za każde zadanie obliczeniowe lub pytanie problemowe.
5. Warunkiem dopuszczenia do części ustnej egzaminu jest uzyskanie z pisemnej części egzaminu co najmniej 30 pkt, w tym co najmniej 15 pkt z zadań obliczeniowych lub pytań problemowych.
6. Za ustną część egzaminu komisja egzaminacyjna przyznaje od 0 do 5 pkt za każde pytanie.
7. Egzamin uważa się za zdany, jeżeli osoba zdająca uzyska co najmniej 15 pkt z egzaminu ustnego.
8. Osoba, która nie zdała egzaminu, może w terminie 6 miesięcy od dnia egzaminu wystąpić z wnioskiem do Prezesa Agencji o wyznaczenie terminu ponownego egzaminu.
9. Osobie, która zdała egzamin, komisja egzaminacyjna wydaje dokument stwierdzający zdanie egzaminu.
§ 8.1. Wniosek do Prezesa Agencji o nadanie uprawnienia zawiera:
1) dane personalne osoby, która ubiega się o nadanie uprawnienia: imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, numer PESEL;
2) informacje o przebiegu jej pracy zawodowej;
3) informację o rodzaju i typie uprawnienia, o które ubiega się ta osoba;
4) adres do korespondencji.
2. Osoba występująca z wnioskiem dołącza do niego, dotyczące osoby, która ubiega się o nadanie uprawnienia:
1) odpisy dyplomów lub świadectw potwierdzających posiadane wykształcenie;
2) orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące, a w przypadku uprawnienia, o którym mowa w § 2 ust. 1, także o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na danym stanowisku;
3) dokumenty potwierdzające posiadanie wymaganego stażu pracy w warunkach narażenia;
4) dokument stwierdzający zdanie egzaminu;
5) oświadczenie osoby, która ubiega się o nadanie uprawnienia, o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.
3. Wniosek, o którym mowa w ust.1, składa się w terminie 3 miesięcy od dnia przeprowadzenia egzaminu.
§ 9.1. Uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej i uprawnienia dla osób, które mogą być zatrudnione na stanowiskach mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, nadaje się na okres 5 lat, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Uprawnienia dla osób, które mogą być zatrudnione na stanowiskach mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w obiektach jądrowych, nadaje się na okres 3 lat.
3. Wzór zaświadczenia o nadaniu uprawnienia, o którym mowa w § 2, określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.
4. Wzór zaświadczenia o nadaniu uprawnienia, o którym mowa w § 3, określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.
§ 10.1. Inspektor ochrony radiologicznej sprawuje wewnętrzny nadzór nad przestrzeganiem wymagań bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w jednostce organizacyjnej prowadzącej działalność odpowiadającą posiadanemu przez niego typowi uprawnienia.
2. Do zakresu obowiązków inspektora ochrony radiologicznej należy nadzór nad przestrzeganiem przez jednostkę organizacyjną warunków zezwolenia na wykonywanie działalności związanej z narażeniem, w tym:
1) nadzór nad przestrzeganiem prowadzenia działalności według instrukcji pracy oraz nad prowadzeniem dokumentacji dotyczącej bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, w tym dotyczącej pracowników i innych osób, przebywających w jednostce w warunkach narażenia, z wyjątkiem pacjentów poddanych terapii i diagnostyce z wykorzystaniem promieniowania jonizującego;
2) nadzór nad spełnianiem warunków dopuszczających pracowników do zatrudnienia na danym stanowisku pracy, w tym dotyczących szkolenia pracowników na stanowisku pracy w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej;
3) opracowanie programu pomiarów dozymetrycznych w środowisku pracy i pomiarów oraz ewidencji dawek indywidualnych i przedstawienie ich do zatwierdzenia kierownikowi jednostki organizacyjnej;
4) współpraca z zakładowymi służbami bezpieczeństwa i higieny pracy, osobami wdrażającymi program zapewnienia jakości, służbami przeciwpożarowymi i ochrony środowiska w zakresie ochrony przed promieniowaniem jonizującym;
5) wydawanie opinii w zakresie ochrony przed promieniowaniem, stosownie do charakteru działalności i potrzeb danej jednostki organizacyjnej;
6) występowanie do kierownika jednostki organizacyjnej z wnioskiem o wstrzymywanie prac w warunkach narażenia, gdy są naruszone warunki zezwolenia lub inne przepisy z zakresu ochrony przed promieniowaniem jonizującym;
7) nadzór nad postępowaniem wynikającym z zakładowego planu postępowania awaryjnego, jeżeli na terenie jednostki organizacyjnej zaistnieje zdarzenie radiacyjne.
3. Do zakresu uprawnień inspektora ochrony radiologicznej należy:
1) występowanie do kierownika jednostki organizacyjnej z wnioskiem o zmianę warunków pracy pracowników, w szczególności w sytuacji, gdy wyniki pomiarów dawek indywidualnych uzasadniają taki wniosek;
2) wydawanie opinii, w ramach badania i sprawdzania urządzeń ochronnych i przyrządów pomiarowych, w zakresie skuteczności stosowanych środków i technik ochrony przed promieniowaniem jonizującym oraz sprawności i właściwego użytkowania przyrządów pomiarowych;
3) sprawdzanie kwalifikacji pracowników w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej i występowanie z wynikającymi z tego wnioskami do kierownika jednostki organizacyjnej;
4) występowanie do kierownika jednostki organizacyjnej z wnioskiem o wprowadzenie zmian w instrukcjach pracy, jeżeli wnioskowane zmiany nie zwiększają limitów użytkowych dawki określonych w zezwoleniu;
5) w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 6, informowanie organu wydającego zezwolenie o wystąpieniu z wnioskiem.
§ 11.1. Uprawnienia nadane w trybie określonym w zarządzeniu Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki z dnia 28 lipca 1987 r. w sprawie rodzajów stanowisk mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz warunków i trybu nadawania uprawnień koniecznych do ich zajmowania (M.P. Nr 27, poz. 215 i z 1997 r. Nr 73, poz. 698), z wyjątkiem uprawnień do zajmowania stanowisk inspektora ochrony radiologicznej, odpowiadają uprawnieniom określonym w niniejszym rozporządzeniu, zgodnie z załącznikiem nr 8 [1] do rozporządzenia.
2. Uprawnienia do zajmowania stanowisk inspektora ochrony radiologicznej nadane w trybie określonym w zarządzeniu, o którym mowa w ust. 1, wymagające szkolenia specjalistycznego:
1) typu C, C.2 - są traktowane na równi z uprawnieniami określonymi w niniejszym rozporządzeniu jako IOR-1;
2) typu B, B.1, B.2 - są traktowane na równi z uprawnieniami określonymi w niniejszym rozporządzeniu jako IOR-3.
§ 12.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
Załączniki do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 6 sierpnia 2002 r. (poz. 1217)
Załącznik nr 1
RODZAJE STANOWISK MAJĄCYCH ISTOTNE ZNACZENIE DLA ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA JĄDROWEGO l OCHRONY RADIOLOGICZNEJ ORAZ SZCZEGÓŁOWE WARUNKI NADAWANIA UPRAWNIEŃ OSOBOM, KTÓRE MOGĄ BYĆ ZATRUDNIONE NA TYCH STANOWISKACH
| Lp. | Stanowisko | Wykształcenie | Staż pracy (w latach) w warunkach narażenia | Zakres szkolenia i egzaminu | |
| wyższe, specjalność | średnie, specjalność | ||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| 1 | Operator reaktora badawczego | fizyk, chemik, elektryk, elektronik, informatyk i pokrewne | nukleonik, energetyk, elektryk, elektronik, elektromechanik | 2 w jednostce eksploatującej reaktor | R-O |
| 2 | Dozymetrysta reaktora badawczego | fizyk, chemik, elektryk, elektronik, informatyk i pokrewne | elektronik, chemik, elektromechanik, nukleonik | 1 w pracowni lub zakładzie dozymetrii w jednostce eksploatującej reaktor | R-D |
| 3 | Starszy dozymetrysta reaktora badawczego | fizyk, chemik, elektryk, elektronik, informatyk i pokrewne | - | 2 na stanowisku dozymetrysty reaktora | R-D |
| 4 | Kierownik zmiany reaktora badawczego | fizyk, chemik, elektryk, elektronik, informatyk i pokrewne | energetyk, elektryk, mechanik, elektromechanik, elektronik, nukleonik | z wyższym wykszt. - 1 ze średnim wykszt. - 3 na stanowisku operatora reaktora | R-OK |
| 5 | Kierownik reaktora badawczego | fizyk, chemik, elektryk, elektronik, informatyk i pokrewne | - | 1 na stanowisku kier. zmiany reaktora | R-OK |
| 6 | Zastępca dyrektora do spraw bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w jednostce organizacyjnej posiadającej badawczy reaktor jądrowy | fizyk, chemik, elektryk, elektronik, informatyk i pokrewne | - | 1 na stanowisku kierownika reaktora | R-OK+ R-D |
| 7 | Specjalista do spraw ewidencji materiałów jądrowych | dowolne | dowolne | 1 w jednostce posiadającej materiały jądrowe | S-E |
| 8 | Operator przechowalnika wypalonego paliwa jądrowego | fizyk, chemik, elektryk, elektronik, informatyk i pokrewne | elektryk, chemik, mechanik, nukleonik | 1 w jednostce eksploatującej przechowalnik wypalonego paliwa jądrowego | S-O |
| 9 | Kierownik składowiska odpadów promieniotwórczych | fizyk, chemik, elektryk, elektronik, informatyk i pokrewne | elektryk, chemik, mechanik, nukleonik | z wyższym wykszt. - 1 ze średnim wykszt. - 3 w składowisku lub zakładzie unieszkodliwiania odpadów promieniotwórczych | S-O |
| 10 | Kierownik zakładu unieszkodliwiania odpadów promieniotwórczych | fizyk, chemik, elektryk, mechanik | - | 3 w składowisku lub zakładzie unieszkodliwiania odpadów promieniotwórczych | S-O |
| 11 | Operator akceleratora lub urządzeń do teleradioterapii i brachyterapii ze źródłami promieniotwórczymi | fizyk, chemik, biolog, lekarz medycyny, dowolne techniczne | elektryk, elektronik, mechanik, medyczne, nukleonik | ze średnim wykszt.-1 w pracowni akceleratorowej lub radioterapeutycznej ze źródłami promieniotwórczymi | S-A |
Załącznik nr 2
SZCZEGÓŁOWE WARUNKI NADAWANIA OKREŚLONEGO TYPU UPRAWNIENIA INSPEKTORA OCHRONY RADIOLOGICZNEJ, ZE WZGLĘDU NA RODZAJ DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZANEJ Z NARAŻENIEM NA PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE, DO KTÓREJ NADZOROWANIA INSPEKTOR UZYSKUJE UPRAWNIENIE
| Poz. | Rodzaj działalności związanej z narażeniem | Staż pracy w warunkach | Zakres szkolenia i egzaminu dla określonego typu uprawnień | |
| wykształcenie średnie | wykształcenie wyższe* | |||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| 1 | Wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie, składowanie, transport lub stosowanie materiałów jądrowych, źródeł i odpadów promieniotwórczych oraz obrót nimi, z wyłączeniem stosowania źródeł promieniotwórczych w celach medycznych | 3 | 1 | IOR-1 |
| 2 | Przetwarzanie, przechowywanie, składowanie i transport wypalonego paliwa jądrowego | 4 | 2 | IOR-2 |
| 3 | Budowa, rozruch, próbna i stała eksploatacja oraz likwidacja obiektów jądrowych oraz składowisk wypalonego paliwa jądrowego, a także budowa i eksploatacja przechowalników wypalonego paliwa jądrowego | 4 | 2 | IOR-2 |
| 4 | Budowa, eksploatacja, zamknięcie i likwidacja składowisk odpadów promieniotwórczych | 3 | 1 | IOR-1 |
| 5 | Produkowanie, instalowanie, stosowanie i obsługa urządzeń zawierających źródła promieniotwórcze oraz obrót tymi urządzeniami, z wyłączeniem urządzeń zawierających źródła promieniotwórcze stosowane w celach medycznych | 3 | 1 | IOR-1 |
| 6 | Produkowanie, nabywanie, uruchamianie i stosowanie urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące, wraz z uruchamianiem laboratoriów i pracowni, w których mają być one stosowane, w tym pracowni rentgenowskich, w których mają być stosowane aparaty rentgenowskie, z wyłączeniem aparatów stosowanych w celach medycznych | 3 | 1 | IOR-1 |
| 7 | Zamierzone dodawanie substancji promieniotwórczych w procesie produkcyjnym wyrobów powszechnego użytku i artykułów medycznych oraz obrót tymi wyrobami i artykułami | 3 | 1 | IOR-1 |
| 8 | Stosowanie źródeł promieniotwórczych, urządzeń zawierających takie źródła oraz urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące w celach medycznych, uruchamianie pracowni rentgenowskich, w których mają być stosowane aparaty rentgenowskie o energii promieniowania powyżej 300 keV w celach medycznych, a także zamierzone podawanie substancji promieniotwórczych ludziom i zwierzętom w celach medycznej lub weterynaryjnej diagnostyki, leczenia lub badań naukowych | 4 | 2 | IOR-3 |
* Dla osób, które ukończyły studia wyższe na kierunkach zawierających w programach studiów zagadnienia z zakresu dozymetrii i ochrony radiologicznej, wraz z zajęciami praktycznymi w warunkach narażenia, w minimalnym wymiarze 30 godzin wykładów i 30 godzin ćwiczeń, poprzedzonych wykładem i ćwiczeniami z fizyki, łącznie z fizyką współczesną, wymagany okres stażu pracy w warunkach narażenia skraca się o 1 rok.
Załącznik nr 3
ZAKRESY SZKOLEŃ DLA OSÓB UBIEGAJĄCYCH SIĘ O UPRAWNIENIA UMOŻLIWIAJĄCE ZATRUDNIENIE NA STANOWISKACH MAJĄCYCH ISTOTNE ZNACZENIE DLA ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA JĄDROWEGO l OCHRONY RADIOLOGICZNEJ
1. Szkolenie typu S-A
Tematy wykładów:
* Podstawowe wiadomości z zakresu fizyki współczesnej (min. 1 godzina)
* Oddziaływanie promieniowania z materią (min. 1 godzina)
* Biologiczne skutki promieniowania jonizującego (min. 1 godzina)
* Zasady fizyki akceleratorów (min. 1 godzina)
* Zasady pomiarów promieniowania X i gamma, detektory, podstawowe wielkości dozymetryczne 1 jednostki (min. 3 godziny)
* Zasady ochrony radiologicznej (min. 1 godzina)
* Ustawa - Prawo atomowe i akty wykonawcze do niej (min. 1 godzina)
* System zapewnienia jakości w pracowni rentgenowskiej (min. 1 godzina)
* Zasady bezpiecznej pracy w pracowni radioterapeutycznej (min. 2 godziny)
* Zasady ochrony radiologicznej pacjentów (min. 2 godziny)
* System zapewnienia jakości w pracowni radioterapeutycznej (min. 4 godziny)
* Zasady postępowania w sytuacjach incydentów z zagrożeniem radiacyjnym (min. 1 godzina)
Analiza dokumentacji techniczno-technologicznej akceleratora i źródeł promieniowania jonizującego oraz stosowanych w pracowni procedur, wraz ze szkoleniem stanowiskowym.
2. Szkolenie typu S-E
Tematy wykładów:
* Podstawowe wiadomości z zakresu fizyki współczesnej (min. 1 godzina)
* Oddziaływanie promieniowania z materią (min. 1 godzina)
* Biologiczne skutki promieniowania jonizującego (min. 1 godzina)
* Detekcja promieniowania jonizującego (min. 2 godziny)
* Podstawowe wielkości dozymetrii promieniowania jonizującego, jednostki (min. 2 godziny)
* Zasady ochrony radiologicznej (min. 4 godziny)
* Zagadnienie krytyczności i współczynnika mnożenia (min. 4 godziny)
* Ustawa - Prawo atomowe i akty wykonawcze do niej (min. 2 godziny)
* Konwencje i umowy międzynarodowe w zakresie zabezpieczeń materiałów jądrowych (min. 2 godziny)
* Zasady i metody ewidencji i rachunkowości materiałów jądrowych (min. 2 godziny)
* Zasady i metody ochrony fizycznej obiektów i materiałów jądrowych (min. 2 godziny)
* Źródła zagrożenia radiacyjnego w wypalonych elementach paliwowych (min. 1 godzina)
* Raporty bezpieczeństwa przechowalników wypalonego paliwa jądrowego (min. 1 godzina)
3. Szkolenie typu S-O
Tematy wykładów jak w szkoleniu typu S-E oraz:
* Zasady bezpiecznej pracy z zamkniętymi źródłami promieniotwórczymi, urządzeniami zawierającymi takie źródła, otwartymi źródłami promieniotwórczymi, w pracowni i poza pracownią (min. 4 godziny)
* Zasady postępowania z odpadami promieniotwórczymi - metody przerobu i kondycjonowania, transport, składowanie (min. 4 godziny)
* Zasady pomiarów mocy dawki i skażeń promieniotwórczych (min. 2 godziny)
* Organizacja ochrony radiologicznej w jednostce organizacyjnej, obowiązki i uprawnienia kierownika jednostki, inspektora ochrony radiologicznej, pracowników (min. 2 godziny)
* Przygotowanie dokumentów w jednostce organizacyjnej: regulamin pracy, technologiczne instrukcje pracy, rejestry dawek, rejestry źródeł, zakładowy plan postępowania awaryjnego (min. 2 godziny)
Analiza dokumentacji techniczno-technologicznej, łącznie z planami postępowania awaryjnego, składowiska odpadów lub przechowalnika wypalonego paliwa jądrowego.
4. Szkolenie typu R-O
Tematy wykładów jak w szkoleniu typu S-E oraz:
* Podstawy fizyki jądrowej i reaktorowej (min. 6 godzin)
* Charakterystyki fizyczne i cieplne reaktora (min. 2 godziny)
* Detekcja promieniowania jonizującego - uzupełnienie (min. 2 godziny)
* System barier powstrzymujących rozprzestrzenianie się produktów rozszczepienia (min. 2 godziny)
* Źródła zagrożenia w jądrowym reaktorze badawczym (min. 2 godziny)
* Podstawy zagadnień dozymetrii reaktorowej (min. 4 godziny)
* Gospodarka odpadami promieniotwórczymi i paliwem jądrowym (min. 2 godziny)
* Awarie w badawczych reaktorach jądrowych (min. 4 godziny)
* Zasady zapewnienia jakości w eksploatacji jądrowych reaktorów badawczych (min. 4 godziny)
* Wymiana ciepła w reaktorze (min. 4 godziny)
* Naświetlanie materiału tarczowego oraz ewidencja i kontrola ruchu źródeł promieniotwórczych (min. 2 godz.)
* Limity operacyjne w reaktorze badawczym (min. 1 godzina)
Analiza dokumentacji techniczno-technologicznej (w tym raportu bezpieczeństwa) reaktora badawczego, ze szczególnym uwzględnieniem następujących tematów:
* Budowa bloku reaktora
* Obiegi chłodzenia: pierwotny i wtórny
* Awaryjne układy chłodzenia
* Układ wentylacji
* Układy sterowania, zabezpieczeń i kontroli technologicznej
* Układ zasilania elektrycznego
* Standardowe i awaryjne procedury pracy jądrowego reaktora badawczego
* Charakterystyka i budowa układów kontroli dozymetrycznej
* Napromienianie w reaktorze
* Zagadnienia chemiczne
* Komory gorące i ekspedycja izotopów
* Plany postępowania awaryjnego
Ćwiczenia z zakresu fizyki reaktorowej, obejmujące w szczególności kalibrację prętów regulacyjnych, metody sterowania reaktorem, pomiary efektów reaktywnościowych, gęstości strumienia neutronów i dawek, kontrolę stanu elementów paliwowych w reaktorze, kontrolę uwolnień z reaktora badawczego.
Szkolenie stanowiskowe na pracującym reaktorze według programu indywidualnego przygotowanego przez kierownika jednostki w poszczególnych zespołach służb eksploatacyjnych i pracowni reaktora.
5. Szkolenie typu R-OK
Tematy wykładów jak w szkoleniu typu R-O oraz:
* Fizyka reaktorowa - uzupełnienie (min. 4 godziny)
* Planowanie awaryjne (min. 5 godzin)
*Określanie narażenia radiacyjnego w obiekcie reaktora badawczego (min. 2 godziny)
Analiza dokumentacji techniczno-technologicznej reaktora, szczególnie w zakresie procedur eksploatacyjnych, postępowania awaryjnego i ochrony fizycznej reaktora.
6. Szkolenie typu R-D
Tematy wykładów jak w szkoleniu typu S-E oraz;
* Podstawy fizyki jądrowej i reaktorowej (min. 4 godziny)
* Charakterystyka i budowa układów kontroli dozymetrycznej (min. 6 godzin)
* Układy wentylacji (min. 2 godziny)
* Układy sterowania, zabezpieczeń i kontroli technologicznej (min. 2 godziny)
* Komory gorące i ekspedycja izotopów (min. 4 godziny)
* Napromienianie w reaktorze (min. 2 godziny)
* Metodyka obliczania osłon dla promieniowania mieszanego neutronów i promieniowania gamma (1 godzina)
* Kontrola narażenia indywidualnego od skażeń promieniotwórczych (powierzchniowych i przestrzennych) (min. 1 godzina)
Analiza dokumentacji techniczno-technologicznej (w tym raportu bezpieczeństwa) reaktora badawczego, ze szczególnym uwzględnieniem następujących tematów:
* Układ wentylacji
* Układy sterowania, zabezpieczeń i kontroli technologicznej
* Standardowe i awaryjne procedury pracy jądrowego reaktora badawczego
* Charakterystyka i budowa układów kontroli dozymetrycznej
* Napromienianie w reaktorze
* Zagadnienia chemiczne
* Komory gorące i ekspedycja izotopów
* Plany postępowania awaryjnego
Ćwiczenia z zakresu fizyki reaktorowej, obejmujące w szczególności kalibrację prętów regulacyjnych, metody sterowania reaktorem, pomiary efektów reaktywnościowych, gęstości strumienia neutronów i dawek, pomiar i ocenę skażeń osobistych.
Szkolenie stanowiskowe na pracującym reaktorze, w szczególności w pracowni dozymetrycznej, według programu indywidualnego przygotowanego przez kierownika jednostki.
Załącznik nr 4
ZAKRESY SZKOLEŃ DLA OSÓB, KTÓRE UBIEGAJĄ SIĘ O UPRAWNIENIA INSPEKTORA OCHRONY RADIOLOGICZNEJ
I. Typ lOR-1
Tematy wykładów (min. 60 godzin):
* Wybrane podstawowe zagadnienia z fizyki atomowej i jądrowej; rozpady promieniotwórcze, generacja promieniowania rentgenowskiego
* Podstawy fizyki i techniki lamp rentgenowskich i akceleratorów
* Oddziaływanie promieniowania z materią
* Biologiczne skutki promieniowania jonizującego
* Detektory promieniowania jonizującego
* Podstawowe wielkości dozymetrii promieniowania jonizującego, jednostki
* Przyrządy dozymetryczne
* Podstawowe zasady ochrony radiologicznej, w tym uzasadnianie, optymalizacja, ograniczanie narażenia
* Ustawa - Prawo atomowe i akty wykonawcze do niej, przepisy międzynarodowe w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej
* Zezwolenia na działalność w warunkach narażenia, zgłaszanie takiej działalności, wyłączenia, uprawnienia inspektorów dozoru jądrowego
* Zasady bezpiecznej pracy z zamkniętymi i otwartymi źródłami promieniotwórczymi i urządzeniami wytwarzającymi promieniowanie jonizujące, w pracowniach i poza pracowniami
* Zasady bezpiecznej pracy w pracowniach rentgenowskich i akceleratorowych
* Opisy znanych zdarzeń radiacyjnych przystosowaniu urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące
* Pomiary mocy dawki i skażeń promieniotwórczych; skażenia wewnętrzne
* Identyfikacja substancji promieniotwórczych i materiałów jądrowych
* Zasady pomiarów dozymetrycznych w środowisku pracy, wytyczanie granic terenów kontrolowanych i nadzorowanych; dekontaminacja powierzchni roboczych sprzętu, skażeń osobistych
* Kontrola narażenia pracowników i osób z ogółu ludności
* Badanie szczelności zamkniętych źródeł promieniotwórczych
* Postępowanie z odpadami promieniotwórczymi
* Transport źródeł i odpadów promieniotwórczych
* Nadzwyczajne zagrożenia radiacyjne
* Organizacja ochrony radiologicznej w jednostce organizacyjnej, obowiązki i uprawnienia kierownika jednostki, inspektora ochrony radiologicznej i pracowników (w tym pracowników zewnętrznych)
* Przygotowanie dokumentów w jednostce organizacyjnej; regulamin pracy, technologiczne instrukcje pracy, rejestry dawek, rejestry źródeł, instrukcja awaryjna
* Podstawowe zagadnienia z zakresu prawa pracy
Ćwiczenia obliczeniowe (min. 12 godzin): obliczanie zmiany aktywności w czasie, obliczanie dawek, obliczanie osłon, optymalizacja warunków pracy w warunkach narażenia, ocena dawek indywidualnych na podstawie dozymetrycznych pomiarów w środowisku pracy, ocena wewnętrznego skażenia organizmu, oszacowanie dopuszczalnego czasu przebywania w pomieszczeniu o podwyższonym promieniowaniu
Ćwiczenia laboratoryjne (min. 12 godzin): dobór parametrów przyrządu dozymetrycznego, pomiary widma promieniowania gamma, pomiary strumienia neutronów, pomiary mocy dawki, wykreślanie izodoz, pomiary skażeń promieniotwórczych
2. Typ IOR-2
Tematy wykładów:
Tematy jak w szkoleniu typu IOR-1 oraz (min. 24 godziny):
* Podstawy fizyki reakcji rozszczepienia, fizyki reaktorowej i wymiany ciepła w reaktorach jądrowych
* Elementy fizyki i chemii cyklu paliwa jądrowego
* Zasady bezpiecznej gospodarki odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem
* Składowiska odpadów promieniotwórczych oraz przechowalniki i składowiska wypalonego paliwa jądrowego
* Źródła zagrożenia w reaktorze jądrowym pochodzące z rdzenia reaktora, obiegów chłodzenia, układów filtracji wody i powietrza, wypalonego paliwa, materiałów naświetlonych i odpadów promieniotwórczych
* Zagadnienia dozymetrii reaktorowej
* Ocena zagrożenia w obiekcie jądrowym i okolicy (eksploatacja normalna i sytuacje awaryjne)
* Potencjalne awarie w obiektach jądrowych (reaktorach badawczych i elektrowniach jądrowych)
* Plany postępowania awaryjnego w wybranych obiektach jądrowych
* Zasady ochrony fizycznej i ewidencji materiałów jądrowych
Ćwiczenia obliczeniowe jak w szkoleniu typu IOR-1 oraz (min 6 godzin):
* Oszacowanie aktywności naświetlanego materiału tarczowego
* Oszacowanie współczynnika mnożenia wypalonego paliwa w basenie przechowawczym Ćwiczenia laboratoryjne jak w szkoleniu typu IOR-1 oraz (min. 4 godziny):
* Pomiar gęstości strumienia neutronów
* Ustawianie progów ostrzegawczych i awaryjnych w systemie zabezpieczeń
* Pomiar i ocena skażeń osobistych
* Wyznaczanie map pól promieniowania i skażeń powierzchni w pomieszczeniu technologicznym
3. Typu IOR-3
Tematy wykładów:
Tematy jak w szkoleniu typu IOR-1 oraz (min. 12 godzin):
* Podstawy wykorzystania promieniowania jonizującego w diagnostyce i terapii medycznej, rodzaje procedur
* Podstawowe zasady ochrony radiologicznej pacjentów
* Zadania inspektorów ochrony radiologicznej w placówkach służby zdrowia, zasady współpracy z operatorem urządzeń, fizykiem medycznym i z lekarzem
* Opis znanych zdarzeń radiacyjnych w postępowaniu medycznym z wykorzystaniem źródeł promieniowania jonizującego
Ćwiczenia obliczeniowe: jak w szkoleniu typu IOR-1 oraz (min. 12 godzin): obliczanie mocy dawki i dawki, w tym od promieniowania rozproszonego, osłon i czasu pracy w typowych pracowniach radioterapeutycznych, obliczanie aktywności i stężeń izotopów promieniotwórczych w organizmie i w odpadach dla typowych procedur medycyny nuklearnej
Ćwiczenia laboratoryjne: jak w szkoleniu typu IOR-1
Załącznik nr 5
Załącznik nr 6
Załącznik nr 7
Załącznik nr 8
RODZAJE UPRAWNIEŃ NADANYCH W TRYBIE OKREŚLONYM W ZARZĄDZENIU PREZESA PAŃSTWOWEJ AGENCJI ATOMISTYKI Z DNIA 28 LIPCA 1987 R. (M.P. NR 27, POZ. 215 ZE ZM.) ORAZ ODPOWIADAJĄCE IM RODZAJE UPRAWNIEŃ OKREŚLONE W NINIEJSZYM ROZPORZĄDZENIU
| ZARZĄDZENIE PREZESA PAŃSTWOWEJ AGENCJI ATOMISTYKI z dnia 28 lipca 1987 r. w sprawie rodzajów stanowisk mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz warunków i trybu nadawania uprawnień koniecznych do ich zajmowania | ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 6 sierpnia 2002 r. w sprawie rodzajów stanowisk mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, szczegółowych warunków i trybu nadawania uprawnień dla osób, które mogą być zatrudnione na tych stanowiskach, oraz szczegółowych warunków i trybu nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej |
| 1 | 2 |
| Kierownik reaktora badawczego i doświadczalnego | Kierownik reaktora badawczego |
| Kierownik zmiany reaktora badawczego i doświadczalnego | Kierownik zmiany reaktora badawczego |
| Operator reaktora badawczego i doświadczalnego | Operator reaktora badawczego |
| Starszy dozymetrysta reaktora badawczego i doświadczalnego | Starszy dozymetrysta reaktora badawczego |
| Inspektor bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w jednostce organizacyjnej mającej badawczy reaktor jądrowy | Zastępca dyrektora do spraw bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w jednostce organizacyjnej posiadającej badawczy reaktor jądrowy |
| Kierownik zakładu przerobu odpadów promieniotwórczych | Kierownik zakładu unieszkodliwiania odpadów promieniotwórczych |
| Kierownik składnicy odpadów promieniotwórczych | Kierownik składowiska odpadów promieniotwórczych |
| Operator akceleratora oraz operator urządzeń do teleterapii | Operator akceleratora oraz operator urządzeń do teleradioterapii i brachyterapii ze źródłami promieniotwórczymi |
| (skreślona) | (skreślona) |
[1] Załącznik nr 8 w brzmieniu ustalonym przez pkt 2 obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 2003 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U. Nr 38, poz. 333). Zmiana weszła w życie 6 marca 2003 r.
