ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
z dnia 26 lipca 2002 r.
w sprawie procedur Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej.
Na podstawie art. 79 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 141, poz. 1181) zarządza się, co następuje:
§ 1.[Procedury Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej] Ustala się procedury Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej określające:
1) utrzymanie właściwego stanu technicznego i sanitarnego lokalu hurtowni farmaceutycznej,
2) zasady przechowywania produktów leczniczych,
3) zasady i tryb przyjmowania i wydawania produktów leczniczych,
4) warunki transportu i załadunku produktów leczniczych,
5) prawidłowe prowadzenie hurtowni farmaceutycznej,
6) sposób powierzania zastępstwa osoby wykwalifikowanej, odpowiedzialnej za prowadzenie hurtowni.
§ 2.[Hurtownia farmaceutyczna] 1. Hurtownia farmaceutyczna składa się co najmniej z komory przyjęć, pomieszczenia magazynowego, pomieszczenia ekspedycyjnego oraz pomieszczenia administracyjnego i socjalnego; komora przyjęć i pomieszczenie ekspedycyjne muszą posiadać odrębne wejścia.
2. W lokalu, o którym mowa w ust. 1, przewiduje się ciągi komunikacyjne, takie jak korytarze i przejścia pomiędzy poszczególnymi pomieszczeniami hurtowni, odpowiednie do charakteru wykonywanych zadań.
3. Pomieszczenia magazynowe hurtowni farmaceutycznej i ich otoczenie utrzymuje się w czystości oraz zapewnia skuteczne izolowanie od warunków zewnętrznych, w szczególności powierzchnia, kubatura oraz wyposażenie pomieszczeń muszą być dostosowane do prowadzonego asortymentu, a także odpowiednio wyposażone w:
1) urządzenia wentylacyjne,
2) urządzenia termoregulacyjne,
3) legalizowane przyrządy umożliwiające całodobową kontrolę oraz rejestrację temperatury i wilgotności, aby temperatura we wszystkich częściach pomieszczeń była zgodna z warunkami przechowywania produktów leczniczych określonymi przez podmiot odpowiedzialny lub w odpowiedniej farmakopei.
4. Względna wilgotność w pomieszczeniach utrzymujących temperaturę pokojową nie może przekraczać 70%.
5. Przedsiębiorca prowadzący hurtownię farmaceutyczną przechowuje rejestr obejmujący wpisy pomiaru temperatury i wilgotności za dany rok kalendarzowy, przez okres 12 miesięcy, licząc od pierwszego dnia roku następującego po roku, którego wpisy dotyczą.
§ 3.[Stan techniczny i sanitarny pomieszczeń magazynowych hurtowni] W zakresie stanu technicznego i sanitarnego pomieszczeń magazynowych hurtowni uwzględnia się ponadto następujące wymagania:
1) ściany, podłogi i sufity pomieszczeń muszą być gładkie, bez uszkodzeń, niepylące i łatwe do mycia i czyszczenia, a w razie potrzeby do dezynfekcji,
2) powierzchnia i wyposażenie magazynowe muszą być wolne od odpadków, kurzu i szkodników oraz zapewniać:
a) zabezpieczenie produktów leczniczych przed zanieczyszczeniami organicznymi oraz uszkodzeniami mechanicznymi, a także przed mikroorganizmami i szkodnikami,
b) warunki uniemożliwiające wzajemne skażenie produktów leczniczych,
c) warunki uniemożliwiające dostęp do produktów leczniczych osobom nieupoważnionym.
§ 4.[Przechowywanie produktów leczniczych] Produkty lecznicze przechowuje się zgodnie z następującymi zasadami:
1) produkty lecznicze przechowuje się w oryginalnych opakowaniach zbiorczych lub jednostkowych, w warunkach określonych przez podmiot odpowiedzialny,
2) substancje farmaceutyczne bardzo silnie działające, przeznaczone do sporządzania leków recepturowych lub aptecznych przechowuje się w wydzielonych pomieszczeniach, miejscach lub w oddzielnych szafach odpowiednio zabezpieczonych,
3) produkty lecznicze będące produktami silnie wonnymi, materiałami łatwopalnymi, żrącymi lub cuchnącymi, a także produkty lecznicze określone w art. 72 ust. 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne, zwanej dalej „ustawą”, przechowuje się w wydzielonych pomieszczeniach lub miejscach,
4) środki odurzające i substancje psychotropowe przechowuje się zgodnie z odrębnymi przepisami,
5) opakowania zawierające produkty lecznicze przechowuje się w odległości minimum 50 cm od urządzeń grzewczych i sufitu oraz 10 cm od ścian i podłogi.
§ 5.[Zasady przyjmowania i wydawania produktów leczniczych] Produkty lecznicze przyjmuje się i wydaje zgodnie z następującymi zasadami:
1) usytuowanie miejsca odbioru musi zabezpieczać produkty lecznicze przed wpływami atmosferycznymi podczas wyładunku i załadunku,
2) komorę przyjęć wydziela się z powierzchni magazynowej,
3) podczas odbioru każdą przesyłkę sprawdza się, czy nie została uszkodzona oraz czy dokumenty przewozowe są zgodne z zamówieniem.
§ 6.[Załadunek i transport produktów leczniczych] 1. Załadunek i transport produktów leczniczych odbywa się w sposób gwarantujący:
1) identyfikację produktu leczniczego,
2) identyfikację nadawcy i odbiorcy produktu leczniczego,
3) zabezpieczenie przed wzajemnym skażeniem produktów leczniczych,
4) zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem, uszkodzeniem mechanicznym lub kradzieżą,
5) zabezpieczenie przed szkodliwym działaniem wysokiej i niskiej temperatury, światła i wilgotności oraz innych niekorzystnych czynników,
6) temperaturę określoną przez podmiot odpowiedzialny lub w odpowiedniej farmakopei – w przypadku produktów leczniczych wymagających zapewnienia takich warunków.
2. Dopuszcza się przeładunek produktów leczniczych w komorach przeładunkowych usytuowanych poza hurtownią pod warunkiem zachowania wymogów, o których mowa w ust. 1. Przepisy § 7 i 8 stosuje się odpowiednio.
§ 7.[Prowadzenie hurtowni farmaceutycznych] Hurtownie farmaceutyczne prowadzi się z uwzględnieniem procedur w zakresie:
1) działalności dystrybucyjnej, mającej wpływ na jakość produktów leczniczych,
2) czynności należących do pracownika przyjmującego i wydającego produkty lecznicze oraz zasad i trybu sporządzania protokołu przyjęcia lub wydania produktów leczniczych,
3) postępowania dotyczącego produktów leczniczych nieodpowiadających wymaganiom jakościowym, w tym zwróconych lub wycofanych z obrotu,
4) postępowania z produktami leczniczymi będącymi przedmiotem reklamacji.
§ 8.[Procedury przy prowadzeniu hurtowni farmaceutycznych] 1. Procedury, o których mowa w § 7 pkt 1, obejmują:
1) odbiór i sprawdzenie dostaw,
2) przechowywanie produktów leczniczych,
3) czystość i konserwację pomieszczeń,
4) rejestrowanie warunków przechowywania,
5) zabezpieczenie produktów leczniczych w sposób uniemożliwiający dostęp do nich osobom nieupoważnionym,
6) wstrzymywanie w obrocie i wycofywanie z obrotu i stosowania,
7) rejestrowanie zamówień klientów,
8) rejestrowanie zwracanych produktów leczniczych,
9) rejestrowanie reklamacji.
2. Procedury, o których mowa w § 7 pkt 2, obejmują:
1) sprawdzenie, czy produkt leczniczy jest opakowany zgodnie z obowiązującymi wymaganiami oraz czy jest przygotowany do transportu zgodnie z warunkami określonymi w dokumencie przewozu,
2) sprawdzenie, czy informacje zamieszczone na opakowaniu transportowym lub w dokumencie przewozu są zgodne z dokumentacją zakupu lub sprzedaży produktu leczniczego, obejmującą w szczególności:
a) nazwę i adres dostawcy i odbiorcy,
b) nazwę produktu leczniczego,
c) postać, dawkę lub stężenie,
d) numer serii i datę ważności,
e) nazwę i kraj wytwórcy,
f) ilość opakowań,
g) datę przywozu i czas trwania transportu,
3) sprawdzenie, czy dokumentacja zakupu lub sprzedaży jest zgodna z danymi dotyczącymi:
a) opisu lub identyfikatora elementów opakowania bezpośredniego i zewnętrznego,
b) numeru specyfikacji i daty jej wystawienia,
c) szczególnych warunków przechowywania produktu leczniczego,
d) daty przyjęcia lub wydania,
e) orzeczenia o wynikach badań jakościowych danej serii produktu leczniczego, wykonanych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 65 ust. 10 ustawy,
f) ceny produktu leczniczego, z określeniem zastosowanej marży,
4) sporządzenie protokołu, o którym mowa w § 7 pkt 2.
3. Procedury, o których mowa w § 7 pkt 3, obejmują:
1) oddzielne składowanie produktów leczniczych nieuszkodzonych, które zostały zwrócone z innej hurtowni lub apteki,
2) warunki, które muszą spełniać produkty lecznicze wymienione w pkt 1, aby mogły być ponownie włączone do sprzedaży, zwanej dalej „redystrybucją”, w tym zapewnienie:
a) opakowania oryginalnego i nienaruszonego,
b) magazynowania we właściwych warunkach,
c) wystarczającego, dla redystrybucji, czasu pozostałego do upływu terminu ważności produktu leczniczego,
d) ponownego sprawdzenia produktów leczniczych przez osobę do tego upoważnioną, z uwzględnieniem:
– rodzaju produktu leczniczego,
– specjalnych warunków magazynowania, jeżeli są one wymagane; w przypadku wątpliwości należy zwrócić się o wyjaśnienie do posiadającego pozwolenie na dopuszczenie do obrotu lub wytwórcy,
– czasu, jaki upłynął od wydania produktu leczniczego,
3) przechowywanie prowadzonych rejestrów zwrotów przez okres 3 lat,
4) zwalnianie do redystrybucji przez kierownika hurtowni zwracanych produktów leczniczych.
4. Przepisy ust. 3 pkt 1 i 3 stosuje się odpowiednio do produktów leczniczych, nieodpowiadających wymaganiom jakościowym, w tym wycofanych z obrotu.
5. Procedury, o których mowa w § 7 pkt 4, obejmują:
1) system rejestracji dostaw – w przypadku reklamacji zgłaszanej w trybie pilnym – zapewniający możliwość natychmiastowego zidentyfikowania i skontaktowania się ze wszystkimi odbiorcami danego produktu leczniczego; kierownik hurtowni podejmuje decyzję o poinformowaniu wszystkich odbiorców lub tylko odbiorców serii, której dotyczy reklamacja,
2) zarejestrowanie faktu zwrotu, nieprzyjęcia zwrotu lub reklamacji produktów leczniczych sfałszowanych oraz potwierdzenie przyjęcia tych produktów; w każdym przypadku powinna zostać podjęta decyzja w formie pisemnej co do zniszczenia tych produktów leczniczych.
6. Procedury, o których mowa w ust. 1–5, powinny być zatwierdzone, podpisane i opatrzone datą przez kierownika hurtowni.
§ 9.[Protokoły] 1. Protokół, o którym mowa w § 7 pkt 2, sporządza pracownik przyjmujący lub wydający produkty lecznicze po przeprowadzeniu kontroli w zakresie wymagań określonych w § 8 ust. 2 pkt 1–3, z uwzględnieniem ust. 2. Pracownik kontrolujący potwierdza przeprowadzenie kontroli, umieszczając na dokumencie przewozu datę i swój podpis.
2. Pracownik przyjmujący produkty lecznicze, w przypadku stwierdzenia, że nie zostały spełnione wymagania określone w § 8 ust. 2 pkt 1–3, sporządza protokół zawierający informację o stwierdzonych uchybieniach oraz zalecenia co do dalszego postępowania z tymi produktami.
3. Protokoły, o których mowa w ust. 1 i 2, podpisuje osoba sporządzająca, umieszczając w nich datę kontroli i sporządzenia.
4. Protokoły są przechowywane w hurtowni farmaceutycznej co najmniej przez okres roku,
§ 10.[Powierzenia zastępstwa] 1. Powierzenia zastępstwa osoby wykwalifikowanej, odpowiedzialnej za prowadzenie hurtowni farmaceutycznej kierownik hurtowni dokonuje w formie pisemnej, ze wskazaniem czasu pełnienia zastępstwa oraz zakresu obowiązków i odpowiedzialności pełniącego zastępstwo.
2. Powierzenie zastępstwa, o którym mowa w ust. 1, na okres dłuższy niż 14 dni wymaga zawiadomienia wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego.
3. Do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, należy dołączyć uwierzytelniony odpis dyplomu osoby zastępującej i jej oświadczenie o przyjęciu obowiązków.
4. Jeżeli powierzenie zastępstwa dotyczy osoby odpowiedzialnej za prowadzenie hurtowni farmaceutycznej produktów leczniczych weterynaryjnych, zawiadomienie, o którym mowa w ust. 2, należy również przekazać wojewódzkiemu lekarzowi weterynarii.
§ 11.[Przepisy uchylone] Tracą moc rozporządzenia:
1) Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 13 października 1992 r. w sprawie warunków prowadzenia hurtowni farmaceutycznej (Dz. U. Nr 80, poz. 414),
2) Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 25 czerwca 1993 r. w sprawie warunków prowadzenia hurtowni środków farmaceutycznych i materiałów medycznych stosowanych wyłącznie u zwierząt (Dz. U. Nr 63, poz. 304 i z 1997 r. Nr 4, poz. 22).
§ 12.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 października 2002 r.
Minister Zdrowia: M. Łapiński
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00