Na podstawie art. 17 ust. 2 i art. 34 ustawy z dnia 1 grudnia 1994 r. o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych (Dz. U. z 1998 r. Nr 102, poz. 651, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 60, poz. 636 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 104, poz.1104 oraz z 2001 r. Nr 122, poz.1349. Nr 128, poz.1405 i Nr 154, poz.1791) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Wzór wniosku o ustalenie uprawnień do zasiłku rodzinnego] 1. Ustala się wzór wniosku o ustalenie uprawnień do zasiłku rodzinnego, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia.

2. Wypłata zasiłku rodzinnego następuje na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 1, zaświadczeń i innych dowodów.

§ 2.[Zaświadczenie o dochodach] Dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych, uzyskane w roku podatkowym, dokumentuje się zaświadczeniem właściwego urzędu skarbowego.

§ 3.[Dokumentowanie prowadzenia działalności pozarolniczej] Prowadzenie działalności pozarolniczej, opodatkowanej na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, dokumentuje się zaświadczeniem właściwego urzędu skarbowego zawierającym datę rozpoczęcia tej działalności.

§ 4.[Dokumentowanie nieopodatkowanych dochodów] Dochody niepodlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, uzyskane w roku podatkowym oraz w pierwszym pełnym kalendarzowym miesiącu po uzyskaniu źródła dochodu, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 1 grudnia 1994 r. o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych, zwanej dalej „ustawą”, dokumentuje się zaświadczeniem podmiotu wypłacającego dany dochód, zwanego dalej „płatnikiem dochodu”.

§ 5.[Dokumentowanie opodatkowanych dochodów] Dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem na zasadach ogólnych z pierwszego pełnego miesiąca kalendarzowego po uzyskaniu źródła dochodu, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy, dokumentuje się zaświadczeniem płatnika dochodu, z zastrzeżeniem § 6.

§ 6.[Dokumentowanie dochodów z tytułu działalności pozarolniczej] Dochody z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych z pierwszego pełnego miesiąca kalendarzowego po uzyskaniu źródła dochodu, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy, dokumentuje się zaświadczeniem właściwego urzędu skarbowego.

§ 7.[Najniższa kwota podstawy wymiaru składek] Najniższą możliwą do zadeklarowania kwotę podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe określoną dla osoby prowadzącej działalność pozarolniczą w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowiącą dochód osoby prowadzącej taką działalność opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, niepodlegającej ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tego tytułu, płatnik zasiłku przyjmuje z urzędu.

§ 8.[Dokumentowanie dochodów małżonka] Przepisy § 3-7 stosuje się odpowiednio do udokumentowania dochodu małżonka za pełne kalendarzowe miesiące po zawarciu związku małżeńskiego w trakcie roku kalendarzowego, z którego ustala się dochód.

§ 9.[Utrata źródła dochodu] 1. Utratę źródła dochodu, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy, dokumentuje się zaświadczeniem płatnika dochodu, a w razie zaprzestania prowadzenia działalności pozarolniczej - zaświadczeniem właściwego urzędu skarbowego, zawierającym datę utraty źródła dochodu i wysokość dochodu osiągniętego z tego źródła w roku kalendarzowym, z którego ustala się dochód, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Utratę jedynego źródła dochodu dokumentuje się zaświadczeniem płatnika dochodu albo innym dokumentem potwierdzającym datę utraty źródła dochodu, a w razie zaprzestania prowadzenia działalności pozarolniczej stanowiącej jedyne źródło dochodu - zaświadczeniem urzędu skarbowego zawierającym datę zaprzestania prowadzenia tej działalności.

§ 10.[Zaświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego] Wielkość gospodarstwa rolnego wyrażoną w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni dokumentuje się zaświadczeniem gminy albo aktualnym nakazem płatniczym.

§ 11.[Zobowiązanie do alimentacji] Wysokość świadczonych alimentów dokumentuje się prawomocnym wyrokiem lub ugodą sądową oraz przekazami lub przelewami pieniężnymi dotyczącymi tych alimentów.

§ 12.[Otrzymywanie alimentów] 1. Wysokość otrzymywanych alimentów dokumentuje się prawomocnym wyrokiem lub ugodą sądową, a w razie otrzymywania alimentów w kwocie niższej niż ustalona w prawomocnym wyroku lub w ugodzie sądowej - dodatkowo zaświadczeniem wystawionym przez komornika sądowego.

2. Wysokość otrzymywanych świadczeń z funduszu alimentacyjnego dokumentuje się zaświadczeniem terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wypłacającej te świadczenia.

§ 13.[Samotne wychowywanie dziecka] Samotne wychowywanie dziecka dokumentuje się jednym z następujących dokumentów:

1) oświadczeniem uprawnionego o niezawarciu związku małżeńskiego,

2) odpisem skróconym aktu zgonu małżonka,

3) prawomocnym wyrokiem orzekającym rozwód,

4) prawomocnym wyrokiem orzekającym separację,

5) wpisem w dowodzie osobistym, jeżeli dowód osobisty zawiera stosowną informację.

§ 14.[Zaświadczenie o wysokości dochodów brutto] 1. W celu ustalenia uprawnień do zasiłku rodzinnego na małżonka uprawniony składa dodatkowo zaświadczenie o wysokości dochodów brutto osiąganych w danym miesiącu przez małżonka wystawione przez płatnika dochodu albo oświadczenie małżonka o nieosiąganiu dochodów lub oświadczenie o osiąganiu dochodów w kwocie równej lub wyższej od najniższego świadczenia rentowego w systemie pracowniczym. Jeżeli małżonek prowadzi działalność pozarolniczą, stosuje się odpowiednio § 3, 6 i 7.

2. Uzyskanie dochodów brutto, zmianę wysokości dochodów brutto osiąganych przez małżonka uprawnionego lub utratę przez niego dochodu w trakcie okresu zasiłkowego dokumentuje się zaświadczeniem płatnika dochodu albo urzędu skarbowego. Dochód brutto w kwocie równej lub wyższej od najniższego świadczenia rentowego w systemie pracowniczym dokumentuje się oświadczeniem.

§ 15.[Odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej] 1. Ponoszenie odpłatności za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej albo w placówce opiekuńczo-wychowawczej dokumentuje się zaświadczeniem tego domu albo placówki.

2. Przebywanie poza domem pomocy społecznej albo poza placówką opiekuńczo-wychowawczą przez co najmniej 2 tygodnie w miesiącu kalendarzowym dokumentuje się zaświadczeniem tego domu albo placówki.

§ 16.[Zbieg prawa do zasiłku] Jeżeli następuje zbieg prawa do zasiłku rodzinnego z różnych tytułów, uprawniony wskazuje we wniosku, o którym mowa w § 1, z którego tytułu będzie pobierał ten zasiłek.

§ 17.[Zasiłek rodzinny na dziecko uczęszczające do szkoły] 1. Uczęszczanie do szkoły dziecka w wieku powyżej 16 lat dokumentuje się w każdym roku szkolnym zaświadczeniem szkoły stwierdzającym, ile lat zgodnie z planem trwa nauka w szkole oraz na którym roku nauki uczy się dziecko.

2. Zasiłek rodzinny na dziecko kształcące się w szkole wypłaca się przez cały rok szkolny, w tym również przez okres ferii zimowych i letnich, jeżeli nauka w roku szkolnym trwa dwa semestry. Zasiłek rodzinny na dziecko wypłaca się również przez okres ferii przypadających po ukończeniu przez to dziecko szkoły.

3. Na dziecko, które po ukończeniu szkoły zostało przyjęte w tym samym roku szkolnym do szkoły wyższej, zasiłek rodzinny wypłaca się również za wrzesień.

4. Na dziecko, które kończy 20 lat w trakcie ostatniego lub przedostatniego roku nauki w szkole, zasiłek rodzinny wypłaca się do końca bieżącego lub następnego roku szkolnego, jeżeli dziecko uczy się dłużej, powtarzając przedostatni lub ostatni rok nauki.

§ 18.[Studia zagraniczne] Jeżeli członek rodziny studiuje za granicą, przy ustalaniu uprawnień do zasiłku rodzinnego stosuje się odpowiednio § 17 ust. 1.

§ 19.[Czasowy pobyt na leczeniu za granicą] Czasowy pobyt członka rodziny na leczeniu za granicą dokumentuje się zaświadczeniem lekarskim wydanym przez zakład leczniczy lub lekarza leczącego członka rodziny za granicą.

§ 20.[Zmiana płatnika zasiłku rodzinnego lub wychowawczego] Jeżeli nastąpiła zmiana płatnika zasiłku rodzinnego lub wychowawczego w trakcie okresu zasiłkowego, przyznanie zasiłku rodzinnego lub wychowawczego następuje każdorazowo na podstawie nowego wniosku o zasiłek, o którym mowa w § 1 i 25, oraz pozostałych dokumentów, niezbędnych do przyznania zasiłku. Poprzedni płatnik zasiłku pozostawia w aktach kopie tych dokumentów poświadczone przez siebie za zgodność z oryginałem.

§ 21.[Wzór wniosku o ustalenie uprawnień do zasiłku pielęgnacyjnego] 1. Ustala się wzór wniosku o ustalenie uprawnień do zasiłku pielęgnacyjnego, stanowiący załącznik nr 2 do rozporządzenia.

2. Wypłata zasiłku pielęgnacyjnego następuje na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 1, zaświadczeń i innych dowodów.

§ 22.[Wypłata zasiłku pielęgnacyjnego] 1. Zasiłek pielęgnacyjny przysługujący uprawnionemu może być wypłacany jego małżonkowi lub rodzicom, nawet jeżeli nie pobierają oni zasiłku rodzinnego na uprawnionego do zasiłku pielęgnacyjnego.

2. Wzór wniosku o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego i jego wypłatę do rąk małżonka albo rodziców, o których mowa w ust. 1, stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§ 23.[Zmiana płatnika zasiłku pielęgnacyjnego] Jeżeli nastąpiła zmiana płatnika zasiłku pielęgnacyjnego, przyznanie zasiłku następuje każdorazowo na podstawie nowego wniosku, o którym mowa w § 22 ust. 2, oraz orzeczenia o niepełnosprawności, orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub innego dokumentu stwierdzającego niepełnosprawność. Poprzedni płatnik zasiłku pozostawia w aktach kopie tych dokumentów poświadczone przez siebie za zgodność z oryginałem.

§ 24.[Płatnicy zasiłków] Jeżeli terenowa jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wypłaca zasiłki w razie choroby i macierzyństwa za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, wypłaca ona również zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne. Jeżeli w czasie zatrudnienia zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne były wypłacane przez pracodawcę, wypłata tych zasiłków przez terenową jednostkę organizacyjną Zakładu Ubezpieczeń Społecznych następuje na podstawie dokumentacji zasiłkowej przekazanej przez płatnika składek. Płatnik składek pozostawia w aktach kopie tych dokumentów poświadczone przez siebie za zgodność z oryginałem.

§ 25.[Wzór wniosku o ustalenie uprawnień do zasiłku wychowawczego] 1. Ustala się wzór wniosku o ustalenie uprawnień do zasiłku wychowawczego, stanowiący załącznik nr 4 do rozporządzenia.

2. Wypłata zasiłku wychowawczego następuje na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 1, zaświadczeń i innych dowodów.

§ 26.[Dziecko wymagające osobistej opieki] Przy ustaleniu prawa do zasiłku wychowawczego z tytułu opieki nad dzieckiem, które z powodu stanu zdrowia wymaga osobistej opieki uprawnionego do urlopu wychowawczego, na równi z orzeczeniem lekarskim, o którym mowa w ustawie, traktuje się dokument, na podstawie którego przyznano dziecku zasiłek pielęgnacyjny. Jeżeli inny podmiot jest płatnikiem zasiłku pielęgnacyjnego na dziecko, dokumentem stanowiącym podstawę ustalenia uprawnień do zasiłku wychowawczego jest kopia dokumentu potwierdzona za zgodność z oryginałem.

§ 27.[Zbieg prawa do zasiłku wychowawczego] Jeżeli nastąpił zbieg prawa do zasiłku wychowawczego z różnych tytułów, uprawniony we wniosku, o którym mowa w § 25, wskazuje, z którego tytułu będzie pobierał ten zasiłek.

§ 28.[Sumowanie okresów wypłaty zasiłku wychowawczego] Okresy wypłaty zasiłku wychowawczego przysługującego osobom uprawnionym z tytułu wychowywania tego samego dziecka sumuje się.

§ 29.[Okresy zaliczane do okresu zasiłkowego] Do okresu, przez który wypłaca się zasiłek wychowawczy, wlicza się okresy wypłaty zasiłku oraz okresy, za które zasiłek wychowawczy nie przysługuje z powodu:

1) pobierania zasiłku macierzyńskiego w okresie urlopu wychowawczego,

2) utraty prawa do zasiłku wychowawczego z przyczyn określonych w art. 15d ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy.

§ 30.[Dokumentowanie osiąganych dochodów brutto] Jeżeli osoba uprawniona do zasiłku wychowawczego podjęta pracę zarobkową, składa dodatkowo płatnikowi zasiłku zaświadczenie płatnika dochodu o wysokości dochodów brutto. Dochód brutto przekraczający miesięcznie kwotę 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego dla celów emerytalnych dokumentuje się oświadczeniem. Jeżeli osoba ta prowadzi działalność pozarolniczą, stosuje się odpowiednio § 3, 6 i 7.

§ 31.[Dochód z tytułu emerytury albo renty] Wysokość dochodu osoby uprawnionej do zasiłku wychowawczego z tytułu emerytury albo renty dokumentuje się zaświadczeniem właściwego organu rentowego.

§ 32.[Zasiłki wychowawcze na kolejne dzieci] W razie korzystania z urlopu wychowawczego z tytułu sprawowania opieki nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym przy jednym porodzie, z których każde spełnia warunki określone w art. 15a ust. 2 pkt 2 ustawy, po wykorzystaniu pierwszego 36-miesięcznego okresu wypłaty zasiłku na wszystkie dzieci urodzone przy jednym porodzie wypłaca się kolejne zasiłki wychowawcze, nie dłużej niż przez 36 miesięcy na każde dziecko.

§ 33.[Przebywanie dziecka w żłobku lub w przedszkolu] Przebywanie dziecka w żłobku lub w przedszkolu przez krótki okres w ciągu dnia zgodnie z zaleceniem lekarskim oraz uczęszczanie dziecka do szkoły nie powoduje wstrzymania wypłaty zasiłku wychowawczego.

§ 34.[Informowanie o podjęciu lub wstrzymaniu wypłaty zasiłku] Płatnicy zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych informują uprawnionego o podjęciu lub wstrzymaniu wypłaty zasiłku oraz o jego wysokości i terminach wypłaty.

§ 35.[Ewidencja wypłat zasiłków] 1. Zestawienia wypłaconych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych dokonuje się na podstawie listy płatniczej, której wzór stanowi załącznik nr 5 do rozporządzenia, albo listy wypłat wynagrodzeń, albo księgi wypłat świadczeń w odniesieniu do emerytów i rencistów.

2. Ewidencję wypłat prowadzi się w karcie wypłat, której wzór stanowi załącznik nr 6 do rozporządzenia. Ewidencja ta może być prowadzona również w formie zapisu elektronicznego.

3. Jeżeli w trakcie okresu zasiłkowego nie zachodzą zmiany w liczbie zasiłków oraz w ich wysokości, w karcie wypłat może być ewidencjonowana tylko pierwsza wypłata dokonana za ten okres zasiłkowy.

§ 36.[Przepisy uchylone] Traci moc rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 2 sierpnia 1999 r. w sprawie określenia wzorów dokumentów i innych dowodów niezbędnych do ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego, pielęgnacyjnego i wychowawczego oraz szczegółowych zasad i trybu wypłaty tych zasiłków (Dz. U. Nr 68, poz. 761).

§ 37.[Wejście w życie] [1] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 16 kwietnia 2002 r. (poz. 442)

Załącznik nr 1

Załącznik nr 2

Załącznik nr 3

Załącznik nr 4

Załącznik nr 5

Załącznik nr 6