§ 54.[1] Przepisy:

1) § 4 pkt 2 - w zakresie gatunków i ich odmian, które przed dniem wejścia w życie rozporządzenia nie podlegały urzędowym badaniom wartości gospodarczej, stosuje się od dnia 1 stycznia 2003 r.,

2) § 28:

a) pkt 1 lit. c) - w zakresie drugiego rozmnożenia (K2) dla pszenicy, żyta, pszenżyta, jęczmienia i owsa stosuje się od dnia 1 marca 2002 r.,

b) pkt 3 lit. c) - w zakresie odmian ustalonych (K) stosuje się od dnia 1 stycznia 2003 r.

Załącznik nr 5

WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYTWARZANIA KWALIFIKOWANEGO MATERIAŁU SIEWNEGO, IZOLACJI PRZESTRZENNEJ OD INNYCH UPRAW, CZYSTOŚCI GATUNKOWEJ I ODMIANOWEJ, ZDROWOTNOŚCI ORAZ MAKSYMALNEJ ILOŚCI ROZMNOŻEŃ MATERIAŁÓW HODOWLANYCH, A W ZALEŻNOŚCI OD TEGO - STOPNI KWALIFIKACJI ORAZ JAKOŚCI MATERIAŁU SIEWNEGO ROŚLIN ROLNICZYCH

I. Rośliny zbożowe.

1. Stopnie kwalifikacji - kategorie materiału siewnego:

1) odmiany ustalone:

a) materiał elitarny:

- nasiona przedbazowe	- PB,
- nasiona bazowe	- B,

b) materiał kwalifikowany:

	- nasiona kwalifikowane pierwszego rozmnożenia	- K1,
	- nasiona kwalifikowane drugiego rozmnożenia	- K2,
c) nasiona handlowe		- H (wyłącznie dla mozgi kanaryjskiej),

2) odmiany mieszańcowe:

a) materiał elitarny	- Ro, Rm,
b) materiał kwalifikowany	- F1.

2. Nazwy gatunków roślin zbożowych:

1) Avena sativa L.	- Owies
2) Fagopyrum esculentum Moench	- Gryka
3) Hordeum vulgare L. sensu łato	- Jęczmień,
4) Panicum miliaceum L.	- Proso,
5) Phalaris canariensis L.	- Mozga kanaryjska (kanar),
6) Secale cereale L.	- Żyto,
7) x Triticosecale Wittm.	- Pszenżyto,
8) Triticum aestivum L. emend. Fiori et Paol.	- Pszenica zwyczajna,
9) Zea mays L.	- Kukurydza
(oprócz: Zea mays var. saccharata Koke Zea mays convar. microsperma Koem.)	(oprócz kukurydzy cukrowej i pękającej).

3. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego przy przeprowadzaniu oceny polowej:

3. 1 .Ocena stanu plantacji:

1) dla pszenicy, pszenżyta, jęczmienia, żyta (odmiany ustalone), owsa, prosa, gryki plantacje ocenia się w czasie dojrzewania nasion,

2) dla żyta mieszańcowego każde rozmnożenie składników mieszańca podlega ocenie, w czasie której oceniane jest spełnienie kryteriów dotyczących uprawy:

a) w produkcji nasion męskosterylnego składnika matecznego (Rm) w materiale bazowym przynajmniej dwie oceny,

b) w produkcji nasion płodnego składnika matecznego (Rm) w materiale bazowym oraz materiale kwalifikowanym - przynajmniej jedna ocena,

c) w produkcji składnika ojcowskiego (Ro) - jedna ocena,

3) dla kukurydzy podczas okresu kwitnienia obowiązują przynajmniej trzy oceny linii wsobnych lub mieszańców. Ocenie podlegają plantacje nasienne, na których produkowane są nasiona składników rodzicielskich pokolenia, które jest używane bezpośrednio do produkcji nasion mieszańca handlowego.

Na wniosek hodowcy mogą być również oceniane plantacje nasienne, na których produkowane są nasiona wcześniejszych pokoleń składników rodzicielskich (linie wsobne).

3. 2. Zmianowanie:

1) dla pszenicy, owsa, jęczmienia i żyta: plantacji nasiennej nie można zakładać na polu, na którym w ostatnim roku uprawiano ten sam gatunek innej odmiany bądź tej samej odmiany, ale niższego stopnia kwalifikacji,

2) dla pszenżyta: plantacji nasiennej nie można zakładać na polu, na którym w ostatnich dwóch latach było uprawiane pszenżyto innej odmiany lub tej samej odmiany, ale niższego stopnia kwalifikacji, a także żyto lub pszenica,

3) dla żyta mieszańcowego: plantacji nasiennych nie można zakładać na polu, na którym w ostatnim roku uprawiane było żyto lub pszenżyto,

4) dla gryki: plantacji nasiennej nie można zakładać na polu, na którym w dwóch ostatnich latach uprawiano grykę lub tatarkę,

5) dla prosa: plantacji nasiennej nie można zakładać na polu, na którym w ostatnim roku uprawiano proso lub rośliny z podrodziny prosowatych: czumizę, mohar, sorgo, trawę sudańską,

6) dla kukurydzy: nie określa się przedplonu.

3. 3. Izolacja przestrzenna³²):

1) dla mozgi kanaryjskiej i odmian ustalonych żyta odległość od zasiewów innych odmian tego samego gatunku nie mniejsza niż:

a) materiał elitarny	- 300 m,
b) materiał kwalifikowany	- 250 m,

2) dla pszenicy odległość od zasiewów pszenicy porażonej w silnym stopniu głownią pyłkową lub śniecią cuchnącą oraz dla:

a) owsa odległość od zasiewów owsa porażonych w silnym stopniu przez głownię pyłkową owsa,

b) pszenżyta odległość od zasiewów innej odmiany pszenżyta,

c) jęczmienia odległość od zasiewów jęczmienia porażonych w silnym stopniu przez głownię pyłkową lub głownią zwartą jęczmienia

jest nie mniejsza niż:

- materiał elitarny	- 50 m,
- materiał kwalifikowany	- 20 m,

3) dla jęczmienia ozimego odległość od plantacji jęczmienia ozimego o innej rzędowości, pylącej w tym samym czasie nie mniejsza niż:

a) materiał elitarny	-100 m,
b) materiał kwalifikowany	- 50 m,

4) dla gryki odległość od zasiewów innych odmian gryki nie mniejsza niż:

a) materiał elitarny	-200 m,
b) materiał kwalifikowany	-100 m,

5) dla prosa odległość od innych odmian prosa oraz innych gatunków roślin prosowatych nie mniejsza niż:

a) materiał elitarny	-100 m,
b) materiał kwalifikowany	- 50 m,

6) dla kukurydzy odległość plantacji, na której produkuje się nasiona:

a) formy rodzicielskiej od zasiewów innej odmiany lub formy kukurydzy niż ta, której pyłkiem mają
być zapylone rośliny, jest nie mniejsza niż	- 200 m,
b) mieszańca handlowego od zasiewów odmiany lub formy kukurydzy innej niż forma ojcowska
danego mieszańca jest nie mniejsza niż	- 200 m,

7) dla żyta mieszańcowego odległość od następujących plantacji:

a) innych odmian lub składników rodzicielskich żyta,

b) tego samego składnika rodzicielskiego, którego plantacja nie zachowuje minimalnych wymagań,

c) innych gatunków, których pyłek może doprowadzić do zapłodnienia:

- podczas produkcji materiału elitarnego, gdzie stosuje	- 1000 m,
się męską sterylność, nie mniejsza niż:
- podczas produkcji materiału elitarnego, gdzie nie stosuje	- 600 m,
się męskiej sterylności, nie mniejsza niż:
- podczas produkcji materiału kwalifikowanego	- 500 m.
nie mniejsza niż:

3. 4. Czystość odmianowa:

1) dla pszenicy, jęczmienia i owsa minimalna czystość odmianowa powinna wynosić:

a) materiał elitarny	- 99,9%,
b) materiał kwalifikowany K1	- 99,7%,
c) materiał kwalifikowany K2	- 99,0%,

2) dla samopylnych odmian pszenżyta:

a) materiał elitarny	- 99,7%,
b) materiał kwalifikowany K1	- 99,0%,
c) materiał kwalifikowany K2	- 98,0%,

3) dla odmian ustalonych i mieszańcowych żyta, obcopylnych odmian pszenżyta oraz mozgi kanaryjskiej występowanie roślin innych odmian nie może przekraczać:

a) materiał elitarny	- 1,0 rośliny na 30 m2,
b) materiał kwalifikowany	-1,0 rośliny na 10 m2,
c) w ocenie tożsamości (kontroli następczej) liczba roślin innego składnika nie może przekraczać - 6,0 sztuk na 1000 roślin.

W materiale kwalifikowanym żyta mieszańcowego wymagania te stosuje się tylko w urzędowej ocenie polowej składnika matecznego.

W produkcji materiału bazowego żyta mieszańcowego poziom sterylności składnika męskosterylnego nie może być niższy niż 98,0%.

W materiale kwalifikowanym, produkowanym jako mieszanina składników ojcowskiego i matecznego, nie traktuje się jako zanieczyszczenie roślin składnika ojcowskiego, jednak jego udział nie może przekraczać podanego przez hodowcę stosunku składników przewidzianego dla produkcji materiału kwalifikowanego.

4) dla kukurydzy procent liczbowy roślin, które są rozpoznawalne jako niebędące linią wsobną lub innym składnikiem rodzicielskim, nie może przekraczać:

a) w produkcji składników rodzicielskich (Ro, Rm) linie wsobne i każdy składnik pojedynczego mieszańca rodzicielskiego		- 0,1%
(0,1 rośliny na jednostkę - 100 roślin),
b) w produkcji mieszańców handlowych linie wsobne i pojedyncze mieszańce
rodzicielskie	- 0,2% (0,2 rośliny na jednostkę -100 roślin),
c) gdy 5% lub więcej roślin składnika matecznego ma znamiona zdolne do zapylenia, to procent roślin w obrębie tego składnika, który pylił lub pyli, nie może przekraczać:

- 1% w każdej urzędowej ocenie stanu plantacji,

- 2% we wszystkich urzędowych ocenach łącznie.

Rośliny uważa się za pylące wtedy, gdy pędy główne lub odgałęzienia wiech mają długość 50 mm, a pylniki wydostały się z plew i pylą.

5) dla gryki i prosa występowanie roślin innych odmian na plantacji nie może przekroczyć w:

a) materiale elitarnym	- 6,0 rośliny na 30 m2,
b) materiale kwalifikowanym	- 10,0 rośliny na 10 m2.

3. 5. Czystość gatunkowa:

1) dla pszenicy, pszenżyta, jęczmienia, owsa, żyta mieszańcowego i odmian ustalonych żyta występowanie roślin innych gatunków zbóż na plantacji nie większe niż:

a) materiał elitarny	- 1,0 rośliny na 30 m2,
b) materiał kwalifikowany	- 1,0 rośliny na 10 m2,

2) dla gryki oraz wszystkich roślin zbożowych występowanie innych gatunków uprawnych w ilości powodującej pogorszenie jakości nasion stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji,

3) dla prosa i mozgi kanaryjskiej występowanie roślin innych gatunków uprawnych, do których zalicza się: czumizę, mohar, pajzę, sorgo miotełkowe, trawę sudańską, gorczycę białą, czarną i sarepską, Iniankę siewną, rzepak jary i rzepik jary oraz u mozgi kanaryjskiej proso na plantacji nie więcej niż:

a) materiał elitarny	- 1,0 rośliny na 30 m2,
b) materiał kwalifikowany	- 1,0 rośliny na 10 m2,

4) dla kukurydzy nie określa się czystości gatunkowej.

3. 6. Zachwaszczenie:

1) dla pszenicy, pszenżyta, jęczmienia, owsa, obu form żyta, prosa, gryki i mozgi kanaryjskiej występowanie roślin, których nasiona są trudne do oddzielenia w procesie czyszczenia na plantacji, nie większe niż:

a) materiał elitarny	- 1,0 rośliny na 30 m2,
b) materiał kwalifikowany	- 1,0 rośliny na 10 m2,

2) plantacje wszystkich gatunków powinny być praktycznie wolne od następujących chwastów: kąkolu polnego, rzodkwi świrzepy, życicy rocznej, ponadto: żyta od stokłosy żytniej, owsa od owsa szorstkiego i blekotu pospolitego, gryki od tatarki i rdestu powojowego, prosa od dziko rosnących wyk i gorczycy polnej, chwastnicy jednostronnej, włośnicy sinej i zielonej, mozgi kanaryjskiej od babki lancetowatej, chabra bławatka, chwastnicy jednostronnej, powoju polnego, rdestu kolankowatego, szczawiów i śmiałka darniowego,

3) u wszystkich gatunków występowanie innych chwastów w ilości powodującej pogorszenie wykształcenia bądź jakości nasion stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji,

4) dla poszczególnych gatunków dopuszcza się liczbę roślin owsa głuchego na 1 ha:

5) dla kukurydzy nie określa się zachwaszczenia.

3. 7. Choroby i szkodniki.

1. Udział roślin porażonych nie może przekraczać na plantacji:

1) głowni źdźbłowej żyta:

a) materiał elitarny	- 0,6 rośliny na 30 m2,
b) materiał kwalifikowany	- 0,3 rośliny na 10 m2,

2) sporyszu, o ile porażony jest nie tylko skraj uprawy (nie dotyczy żyta mieszańcowego):

a) materiał elitarny	- 2,0 rośliny na 30 m2,
b) materiał kwalifikowany	-1,5 rośliny na 10 m2,

3) śnieci cuchnącej:

a) materiał elitarny	- 0,6 rośliny na 30 m2 ,
b) materiał kwalifikowany	- 0,3 rośliny na 10 m2,

4) głowni pyłkowej pszenicy lub jęczmienia, głowni zwartej jęczmienia, głowni pyłkowej lub zwartej owsa:

a) materiał elitarny	- 0,6 rośliny na 30 m2 ,
b) materiał kwalifikowany	- 0,5 rośliny na 10 m2 ,

5) głowni pyłkowej prosa:

a) materiał elitarny	- 0,3 rośliny na 30 m2 ,
b) materiał kwalifikowany	- 0,5 rośliny na 10 m2 ,

6) głownia kukurydziana - plantacja kukurydzy nie może zawierać w większych ilościach roślin porażonych głownią kukurydzianą. Nie dotyczy plantacji linii wsobnych.

2. U wszystkich gatunków z plantacji nie wolno usuwać roślin porażonych głownią. W czasie kiedy plantacja jest wrażliwa na infekcję głownią, sąsiednie uprawy w promieniu 50 m nie powinny zawierać przeciętnie na 30 m² powierzchni więcej niż 3 rośliny wytwarzające zarodniki głowni.

3. Występowanie innych chorób i szkodników w ilości powodującej pogorszenie jakości nasion stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji.

4. Wymagania dotyczące jakości materiału siewnego:

Objaśnienia:

¹) W przypadku wykonania testu tetrazolinowego wynik nie może być mniejszy niż 95% z wyjątkiem pszenżyta i gryki.

²) W jęczmieniu, owsie, pszenicy, pszenżycie i życie dopuszcza się obecność nasion kąkolu i rzodkwi świrzepy łącznie dla PB, B do 2 szt./kg, dla K₁ i K₂ do 6 szt./kg.

³) W jęczmieniu, owsie, pszenicy życie i pszenżycie do 5% nasion z widocznym porostem.

⁴) Dla nasion zbóż ozimych wysiewanych w roku zbioru wilgotność 16%.

Uwagi:

Obecność sporyszu (Claviceps purpurea) w zbożach w B -1 szt./kg, w K₁ i K₂ - 3 szt./kg,

a w życie mieszańcowym w materiale kwalifikowanym - 4 szt./kg.

Dopuszcza się występowanie teliospor śnieci cuchnącej {Tilletia caries) w pszenicy w PB i B do 1000 szt./g,w K₁ i K₂ do 10000 szt./g (określenie występowania ilości teliospor nie musi być przeprowadzone, chyba że zaistniały podejrzenia o ich występowanie).

Obecność kanianki, owsa głuchego i jego mieszańców, owsa płonego oraz życicy rocznej jest niedopuszczalna.

II. Rośliny strączkowe.

1. Stopnie kwalifikacji:

1) materiał elitarny:

a) nasiona przedbazowe	- PB,
b) nasiona bazowe	- B,

2) materiał kwalifikowany:

	a) nasiona kwalifikowane pierwszego rozmnożenia	- K1,
	b) nasiona kwalifikowane drogiego rozmnożenia	- K.2,
3) materiał handlowy		- H.

2. Nazwy gatunków roślin strączkowych:

1) Cicer arietinum L.	- Ciecierzyca pospolita,
2) Lupinus albus L.	- Łubin biały,
3) Lupinus angustifolius L.	- Łubin wąskolistny,
4) Lupinus luteus L.	- Łubin żółty,
5) Pisum sativum L. spp. Sativum	- Groch siewny,
6) Vicia faba L. var. minor Harz.	- Bobik,
7) Vicia sativa L. spp. Sativa	- Wyka siewna,
8) Vicia villosa Roth.	- Wyka kosmata.

3. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego przy przeprowadzaniu oceny polowej:

3. 1. Ocena stanu plantacji.

Obowiązuje jedna ocena stanu plantacji w okresie od pełni kwitnienia roślin do początku zawiązywania strąków; w przypadku łubinu należy przeprowadzić jeszcze drugą ocenę w okresie zawiązywania strąków.

3. 2. Zmianowanie.

Plantacji nasiennej danego gatunku nie należy zakładać na polu, na którym w ostatnich trzech latach uprawiano ten sam lub blisko spokrewniony gatunek roślin.

3. 3. Izolacja przestrzenna³²).

Muszą być zachowane następujące minimalne odległości, podane w metrach, od innych plantacji pylących w tym samym czasie lub od innych odmian tego samego gatunku i od innych gatunków, których pyłek może prowadzić do zapylenia:

Przekroczenie minimalnych odległości wymienionych wyżej jest dopuszczalne, jeśli plantacja w wystarczający sposób jest osłonięta przed obcozapyleniem.

W przypadku odmian samopylnych wszystkie sąsiednie plantacje, a w przypadku roślin obcopylnych plantacje niewymienione wyżej muszą być oddzielone pasem izolacyjnym.

3. 4. Czystość odmianowa:

1) dla grochu i bobiku minimalna czystość odmianowa wynosi:

a) materiał elitarny	- 99,7%,
b) materiał kwalifikowany K1	- 99,0%,
c) materiał kwalifikowany K2	- 98,0%,

2) dla pozostałych gatunków czystość odmianowa nie większa niż:

a) materiał elitarny	-1,0 rośliny na 30 m2,
b) materiał kwalifikowany	-1,0 rośliny na 10 m2.

3. 5. Czystość gatunkowa.

Udział roślin należących do innych gatunków nie większy niż:

1) materiał elitarny	- 1,0 rośliny na 30 m2,
2) materiał kwalifikowany	- 1,0 rośliny na 10 m2.

3. 6. Zachwaszczenie.

Silne zachwaszczenie plantacji, powodujące słabe wykształcenie nasion, stanowi podstawę do dyskwalifikacji.

3. 7. Choroby i szkodniki:

1) udział roślin porażonych przez choroby wirusowe przenoszone przez nasiona, antraknozę wywołaną przez grzyby z rodzaju Colletotrichum nie możne przekroczyć na plantacji:

a) materiału elitarnego	- 2,0 rośliny na 30 m2,
b) materiału kwalifikowanego	- 2,0 rośliny na 10 m2,

2) silne porażenie plantacji przez choroby i szkodniki, mogące być przyczyną pogorszenia jakości nasion, stanowi podstawę do dyskwalifikacji ocenianej plantacji.

4. Wymagania dotyczące jakości materiału siewnego:

Objaśnienia:

⁵⁾ Oznaczanie liczby nasion nostrzyku należy wykonywać tylko wtedy, gdy istnieje przypuszczenie, że nostrzyk może wystąpić. W PB i B nie dopuszcza się występowania nasion nostrzyku, w K₁ i K₂ nie więcej niż 0,3 %.

a Oznaczanie liczby nasion szczawiu należy wykonywać tylko wtedy, gdy istnieje przypuszczenie, że może wystąpić szczaw inny niż szczaw polny i nadmorski w liczbie większej niż podano w kolumnie 10.

b Za zanieczyszczenie do 0,5 % (wagowo) łącznie łubinu białego, łubinu wąskolistnego, łubinu żółtego, grochu, bobiku, wyki siewnej, wyki kosmatej w odnośnych gatunkach.

Uwagi:

Dodatkowe wymagania dotyczące dopuszczalnych ilości nasion innych gatunków roślin, wymienione w kol. 11, stanowią, część składową wymagań określonych w kol. 9 i 10.

Dla bobiku, grochu siewnego i łubinów zawartość nasion uszkodzonych nie może przekraczać 12%.

Wszystkie zdrowe nasiona świeże, które nie skiełkowały po zastosowaniu zabiegów wstępnych, zalicza się do kiełkujących.

Obecność kanianki, owsa głuchego i jego mieszańców jest niedopuszczalna.

III. Rośliny motylkowate drobnonasienne.

1. Stopnie kwalifikacji:

1) materiał elitarny:
a) nasiona przedbazowe	- PB,
b) nasiona bazowe	- B,
2) materiał kwalifikowany:
a) nasiona kwalifikowane pierwszego rozmnożenia	- K1,
b) nasiona kwalifikowane drugiego rozmnożenia	- K2,
3) materiał handlowy	- H.

2. Nazwy gatunków roślin motylkowatych drobnonasiennych:

1) Anthyllis vulneraria L.	- Przelot pospolity,
2) Coronilla varia L.	- Cieciorka pstra,
3) Lotus comiculatus L.	- Komonica zwyczajna,
4) Medicago lupulina L.	- Lucerna chmielowa,
5) Medicago sativa L.	- Lucerna siewna,
6) Medicago x varia	- Lucerna mieszańcowa,
7) Melilotus albus Medik.	- Nostrzyk biały,
8) Onobrychis viciifolia Scop.	- Esparceta siewna,
9) Ornithopus sativus Brot	- Seradela siewna,
10) Trifolium alexandrinum L.	- Koniczyna aleksandryjska,
11) Trigonella foenumgraceum L.	- Kozieradka pospolita,
12) Trifolium hybridum L.	- Koniczyna szwedzka,
13) Trifolium incarnatum L.	- Koniczyna krwistoczerwona (Inkarnatka),
14) Trifolium pratense L.	- Koniczyna łąkowa (czerwona),
15) Trifolium repens L.	- Koniczyna biała,
16) Trifolium resupinatum L.	- Koniczyna perska.

3. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego przy przeprowadzaniu oceny polowej:

3. 1. Ocena stanu plantacji.

Obowiązuje jedna ocena stanu plantacji w okresie między pełnym kwitnieniem, a dojrzewaniem nasion.

3. 2. Zmianowanie.

Plantacji nasiennej nie należy zakładać na polu, na którym w ostatnich 3 latach uprawiano rośliny motylkowate drobnonasienne.

3. 3. Izolacja przestrzenna³²).

Izolacja przestrzenna od innych plantacji pylących w tym samym czasie, innych odmian tego samego gatunku, tej samej odmiany o słabym wyrównaniu, innych gatunków, których pyłek może prowadzić do zapylenia, nie mniejsza niż:

1) dla materiału elitarnego:
a) jeśli powierzchnia rozmnożenia wynosi do 2 ha	- 200 m,
b) jeśli powierzchnia rozmnożenia jest większa niż 2 ha	- 100 m,
2) dla materiału kwalifikowanego:
a) jeśli powierzchnia rozmnożenia wynosi do 2 ha	- 100 m,
b) jeśli powierzchnia rozmnożenia jest większa niż 2 ha	- 50 m.

Przekroczenie minimalnych odległości jest dopuszczalne, jeśli plantacja w wystarczający sposób jest osłonięta przed obcozapyleniem.

3. 4. Czystość odmianowa.

U wszystkich gatunków roślin motylkowatych drobnonasiennych czystość odmianowa jest nie większa niż:

1) materiał elitarny	- 1,0 rośliny na 30 m2,
2) materiał kwalifikowany	- 1,0 rośliny na 10 m2.

3. 5. Czystość gatunkowa.

Występowanie roślin innych gatunków, których nasiona trudno jest oddzielić podczas czyszczenia nie więcej niż w:
1) materiale elitarnym	1,0 rośliny na 30 m2,
2) materiale kwalifikowanym	1,0 rośliny na 10 m2.

3. 6. Zachwaszczenie:

1) występowanie roślin chwastów w ilości powodującej pogorszenie jakości nasion stanowi podstawę do dyskwalifikacji,

2) dla esparcety - występowanie zarazy powoduje dyskwalifikację,

3) dla komonicy zwyczajnej, koniczyn i lucerny - występowanie kanianki koniczynowej oraz zarazy powoduje dyskwalifikację plantacji,

4) dla koniczyny i lucerny w materiale bazowym - występowanie nostrzyku żółtego jest niedopuszczalne.

3. 7. Choroby i szkodniki:

1) ilość roślin wykazujących porażenie chorobami zgorzelowymi nie więcej niż w:
a) materiale elitarnym	- 0,5 rośliny na 30 m2,
b) materiale kwalifikowanym	-1,0 rośliny na 10 m2,
2) ilość roślin wykazujących porażenie chorobami wirusowymi, zarazą, rakiem i rizoktoniozą nie więcej niż w:
a) materiale elitarnym		- 2,0 rośliny na 30 m2,
b) materiale kwalifikowanym		- 2,0 rośliny na 10 m2.

Silne porażenie przez inne choroby i szkodniki mogące być przyczyną pogorszenia jakości nasion stanowi podstawę do dyskwalifikacji.

4. Wymagania dotyczące jakości materiału siewnego:

Objaśnienia:

a Ocenę podejmuje się wówczas, kiedy powstało podejrzenie zanieczyszczenia.

b Maksymalnie 1,0% nasion koniczyny czerwonej nie traktuje się jako zanieczyszczenie.

c Jedno nasienie nie traktuje się jako zanieczyszczenie, jeśli dodatkowa próba o masie podwójnej jest wolna od zanieczyszczeń.

d Wszystkie nasiona twarde zalicza się do kiełkujących.

Uwagi:

Wszystkie zdrowe nasiona świeże, które nie skiełkowały po zastosowaniu zabiegów wstępnych, zalicza się do kiełkujących.

Obecność kanianki, owsa głuchego i jego mieszańców jest niedopuszczalna.

IV. Trawy.

1. Stopnie kwalifikacji:

1) materiał elitarny:
a) nasiona przedbazowe	- PB,
b) nasiona bazowe	- B,
2) materiał kwalifikowany:
a) nasiona kwalifikowane pierwszego rozmnożenia	- K1,
b) nasiona kwalifikowane drugiego rozmnożenia	- K2,
3) materiał handlowy	- H.

2. Nazwy gatunków traw:

1) Agrostis canina L.	- Mietlica psia,
2) Agrostis capillaris L.	- Mietlica pospolita,
3) Agrostis giganthea Roth.	- Mietlica biaława,
4) Agrostis stolonifera L.	- Mietlica rozłogowa,
5) Ahpecrus pratensis L.	- Wyczyniec łąkowy,
6) Arrhenatherum elatius (L.) Beauv.	- Rajgras wyniosły (francuski)
(Avena elatior L.)	(Owsik wyniosły),
7) Bromus inermis Leys.	- Stokłosa bezostna,
8) Bromus unioloides Humb. et Kunth	- Stokłosa uniolowata,
(Bromus catharticus Vahl)
9) Cynosurus cristatus L.	- Grzebienica pospolita,
10) Dactylis Aschersoniana Graebn	- Kupkówka Aschersona,
11) Dactylis glomerata L.	- Kupkówka pospolita,
12) Deschampsia caespitosa L.	- Śmiałek darniowy,
13) Festuca arundinacea Schreb.	- Kostrzewa trzcinowa,
14) Festuca heterophylla Lam.	- Kostrzewa różnolistna,
15) Festuca ovina L.	- Kostrzewa owcza,
16) Festuca pratensis Huds.	- Kostrzewa łąkowa,
17) Festuca pratensis Huds.
x Lolium multiflorum Lam.	- Festulolium,
18) Festuca rubra L.	- Kostrzewa czerwona,
19) Lolium boucheanum Kunth.	- Życica mieszańcowa,
	(Rajgras oldenburski),
20) Lolium multiflorum Lam.	- Życica wielokwiatowa
	(Rajgras włoski),
21) Lolium multiflorum
var. westerwoldicum Wittm.	- Życica westerwoldzka
	(Rajgras holenderski),
22) Lolium perenne L.	- Życica trwała (Rajgras angielski),
23) Phalaris arundinacea L.	- Mozga trzcinowata,
24) Phleum nodosum auct. (Phleum bertołonii L.)	- Tymotka dzika (kolankowata),
25) Phleum pratense L.	- Tymotka łąkowa,
26) Poa annua L.	- Wiechlina roczna,
27) Poa compressa L.	- Wiechlina spłaszczona,
28) Poa nemoralis L.	- Wiechlina gajowa,
29) Poa palustris L.	- Wiechlina błotna,
30) Poa pratensis L.	- Wiechlina łąkowa,
31) Poa trivilis L.	- Wiechlina zwyczajna.

3. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego przy przeprowadzaniu oceny polowej:

3. 1. Ocena stanu plantacji.

Obowiązuje jedna ocena stanu plantacji w okresie między pełnym wykłoszeniem a dojrzewaniem nasion.

3. 2. Zmianowanie.

Plantacji nasiennej nie należy zakładać na polu, na którym w ostatnich dwóch latach uprawiano daną odmianę, lub trzech latach, jeśli uprawiano inną odmianę traw niezależnie od gatunku.

3. 3. Izolacja przestrzenna³²).

Izolacja przestrzenna od innych plantacji pylących w tym samym czasie, innych odmian tego samego gatunku, tej samej odmiany o słabym wyrównaniu, innych gatunków, których pyłek może prowadzić do zapłodnienia, nie mniejsza niż:

1) materiał elitarny:
a) jeśli powierzchnia rozmnożenia wynosi do 2 ha		- 200 m,
b) jeśli powierzchnia rozmnożenia jest większa niż 2 ha		- 100 m,
2) materiał kwalifikowany:
a) jeśli powierzchnia rozmnożenia wynosi do 2 ha	- 100 m,
b) jeśli powierzchnia rozmnożenia jest większa niż 2 ha	-		50 m.

Przekroczenie minimalnych odległości jest dopuszczalne, jeśli plantacja w wystarczający sposób
jest osłonięta przed obcozapyleniem.

W przypadku odmian samopylnych plantacje muszą być oddzielone pasem izolacyjnym (technicznym).

3. 4. Czystość odmianowa:

1) dla wiechliny łąkowej minimalna czystość odmianowa wynosi:
a) materiał elitarny	-1,0 rośliny na 20 m2,
b) materiał kwalifikowany	- 4,0 rośliny na 10 m2,
c) materiał kwalifikowany dla odmian
apomiktycznych - jednoklonalnych	- 6,0 rośliny na 10 m2,
2) dla pozostałych gatunków traw czystość odmianowa nie może przekraczać:
a) materiał elitarny		- 1,0 rośliny na 30 m2 ,
b) materiał kwalifikowany		-1,0 rośliny na 10 m2.

3. 5. Czystość gatunkowa:

1) dla gatunków Lolium (Życice) i x Festulolium występowanie roślin innych gatunków nie może przekraczać w:
a) materiale elitarnym	- 1,0 rośliny na 50 m2,
b) materiale kwalifikowanym	-1,0 rośliny na 10 m2,
2) dla pozostałych gatunków :
a) materiał elitarny	-1,0 rośliny na 30 m2,
b) materiał kwalifikowany	-1,0 rośliny na 10 m2.

3. 6. Zachwaszczenie:

1) występowanie kanianki jest niedopuszczalne,

2) w materiale elitarnym niedopuszczalne jest występowanie roślin owsa głuchego,

3) plantacja powinna być praktycznie wolna od roślin chwastów trudnych do oddzielenia w procesie czyszczenia,

4) występowanie roślin innych chwastów w ilości powodującej pogorszenie wykształcenia bądź jakości nasion ocenianego gatunku stanowi podstawę do dyskwalifikacji.

3. 7. Choroby i szkodniki:

1) ilość roślin wykazujących porażenie chorobami zgorzelowymi nie więcej niż w:

2) ilość roślin wykazujących porażenie chorobami wirusowymi, pochewczakiem, śniecią i głownią nie więcej niż w:

3) silne porażenie przez inne choroby i szkodniki mogące być przyczyną pogorszenia jakości nasion stanowi podstawę do dyskwalifikacji.

4. Wymagania dotyczące jakości materiału siewnego:

Objaśnienia:

a Zawartość gatunków wiechlin do 40 sztuk w PB i 80 sztuk w B nie jest traktowana jako zanieczyszczenie.

b Maksymalna zawartość w % nasion jednego gatunku nie dotyczy innych gatunków wiechlin.

c Dwa nasiona owsa głuchego i (lub) owsa płonego w próbce nie są uważane za zanieczyszczenie, gdy druga próbka o tej masie jest wolna od nasion tych gatunków.

d Nie dotyczy obecności innych gatunków wiechlin, najwyższa zawartość innych gatunków wiechlin niż badanych nie może przekraczać 1 sztuki w próbce 1000 sztuk w PB, 1 sztuki w próbce 500 sztuk w B.

e Do 0,8 % nasion innych niż oznaczany gatunek wiechlin nie uważa się za zanieczyszczenie.

Uwagi:

Wszystkie zdrowe nasiona świeże, które nie skiełkowały po zastosowaniu zabiegów wstępnych, zalicza się do kiełkujących.

Obecność kanianki, owsa głuchego i jego mieszańców jest niedopuszczalna z wyjątkiem lit. c.

V. Burak cukrowy i burak pastewny.

1. Stopnie kwalifikacji:

1) odmiany ustalone - materiał elitarny:
a) nasiona przedbazowe	- PB,
b) nasiona bazowe	- B,
2) odmiany mieszańcowe:
a) materiał elitarny - nasiona bazowe	- Rm, Ro,
b) materiał kwalifikowany	- F1.

2. Nazwy gatunków:

1) Beta vulgaris L.ssp. vulgaris convar.
vulgaris var. altissima Doll	- Burak cukrowy,
2) Beta vulgaris L.ssp. vulgaris convar.
vulgaris var. rapacea K.Koch	- Burak pastewny.

3. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego przy przeprowadzaniu oceny polowej:

3. 1. Ocena stanu plantacji:

1) pierwszy rok uprawy - jedna w okresie wytwarzania wysadków,

2) drugi rok uprawy:

a) odmiany ustalone - jedna w okresie kwitnienia do początku dojrzewania nasion,

b) odmiany mieszańcowe:

- jedna w okresie pełni kwitnienia roślin,

- druga w okresie dojrzewania roślin.

3. 2. Zmianowanie.

Plantacji nasiennej nie można zakładać na polu, na którym w ciągu poprzednich czterech lat uprawiano buraki lub występowały burakochwasty, a w ostatnim roku gatunki roślin z rodziny krzyżowych.

3. 3. Izolacja przestrzenna³²):

1) dla materiału elitarnego - minimalna odległość plantacji od jakichkolwiek źródeł pyłku z rodzaju Beta wynosi	- 1 000 m,
2) dla materiału kwalifikowanego - minimalna odległość plantacji od źródeł pyłku z rodzaju Beta niepodanych poniżej, wynosi	- 1 000 m,
a) właściwy zapylacz lub jeden z zapylaczy będący diploidem, od źródeł pyłku z tetraploidalnych buraków wynosi	- 600 m,
b) właściwy zapylacz będący wyłącznie tetraploidem,
- od źródeł pyłku z diploidalnych buraków wynosi	- 600 m,
- od źródeł pyłku, którego ploidalność buraka nie jest znana, wynosi	- 600 m,
c) właściwy zapylacz, lub jeden z zapylaczy będący diploidem, od źródeł pyłku z diploidalnych buraków wynosi	- 300 m,
d) właściwy zapylacz będący wyłącznie tetraploidem, od źródeł pyłku z tetraploidalnych buraków wynosi	- 300 m,
e) pomiędzy dwoma plantacjami nasiennymi buraka, na których nie jest stosowana męska sterylność, wynosi	- 300 m,

3) wymienione odległości mogą być mniejsze, jeśli istnieje wystarczająca ochrona przed niepożądanym obcym zapyleniem (np. osłony z konopi). Nie jest wymagana izolacja pomiędzy dwiema plantacjami nasiennymi, jeśli wykorzystywany jest ten sam zapylacz.

3. 4. Czystość odmianowa:

1) występowanie roślin innych odmian i typów użytkowych buraka, jak również obecność roślin męskopłodnych w formie męskosterylnej jest niedopuszczalne,

2) nieusunięcie roślin linii zapylającej przed ostatnią lustracją powoduje dyskwalifikację plantacji.

3. 5. Czystość gatunkowa.

Plantacja ma być wolna od nasienników innych gatunków roślin korzeniowych.

Zawartość burakochwastów w każdej próbie nasion wyprodukowanych poza granicami kraju nie może przekraczać 0,05%.

3. 6. Zachwaszczenie.

Silne zachwaszczenie plantacji, utrudniające dobre wykształcenie nasion, stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji.

3. 7. Choroby i szkodniki:

1) występowanie skośnika buraczaka powoduje dyskwalifikację plantacji,

2) występowanie roślin z objawami żółtaczki wirusowej w ilości ponad 5% lub mączniaka rzekomego w ilości ponad 1% powoduje dyskwalifikację plantacji,

3) silne porażenie przez inne choroby i szkodniki, a zwłaszcza przez mszyce, stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji.

Stwierdzenie występowania na plantacji wad niedopuszczalnych, niezależnie od tego czy ujawniono je podczas badania jednostek kwalifikacyjnych, czy w jakimkolwiek innym przypadku, dyskwalifikuje plantację.

Plantacją nasienną składnika rodzicielskiego mieszańca może być jednorodna uprawa obsiana (obsadzona) formą ojcowską (produkcja zapylacza) lub niejednorodna uprawa obsiana (obsadzona) w osobnych rzędach męskosterylną linią mateczną, a w osobnych rzędach linią męskopłodną 0 (zero) odtwarzającą sterylność linii matecznej (produkcja składnika matecznego).

4.Wymagania dotyczące jakości materiału siewnego:

Objaśnienie:

⁶) Nasiona przeznaczone do siewu punktowego o średnicy (kalibrażu) od 3,20 mm do 5,00 mm, pozostałe o średnicy powyżej 2,50 mm.

Uwaga:

Obecność kanianki, owsa głuchego i jego mieszańców jest niedopuszczalna.

VI. Inne rośliny rolnicze.

1. Stopnie kwalifikacji:

1) materiał elitarny:

2) materiał kwalifikowany:

2. Nazwy gatunków:

3. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego przy przeprowadzaniu oceny polowej:

3. 1. Ocena stanu plantacji:

1) pierwszy rok uprawy - jedna w okresie wytwarzania wysadków,

2) drugi rok uprawy - jedna lustracja w okresie od kwitnienia roślin do początku dojrzewania nasion (żółknięcia łuszczyn),

3) dla metody bezwysadkowej*, którą mogą być uprawiane gatunki dwuletnie (kapusta pastewna, rzepa pastewna, brukiew pastewna, cykoria korzeniowa, marchew pastewna), obowiązują dwie oceny stanu plantacji:

a) w okresie formowania pędów kwiatowych,

b) w okresie od kwitnienia roślin do dojrzewania nasion,

4) dla gatunków jednorocznych - jedna ocena stanu plantacji od kwitnienia do początku zawiązywania nasion,

5) dla chmielu jedna ocena w okresie 2-3 tygodni przed zbiorem szyszek.

* Metodę bezwysadkową stosuje się tylko do rozmnażania nasion przedbazowych na bazowe. Nasiona wyprodukowane metodą bezwysadkową nie mogą być używane do dalszej reprodukcji.

3. 2. Zmianowanie:

1) plantacji nasiennej danego gatunku nie można zakładać na polu, na którym w ostatnich dwóch latach uprawiano ten gatunek lub blisko spokrewniony gatunek roślin,

2) plantacji tytoniu nie można zakładać na polu, na którym przedplonem były rośliny psiankowate,

3) plantacji kapusty pastewnej nie można zakładać na polu, na którym:

a) w ostatnich pięciu latach uprawiano kapustę,

b) w ostatnich trzech latach uprawiano rośliny krzyżowe,

c) w ostatnich dwóch latach uprawiano buraki,

4) plantacji chmielu nie można zakładać na polu, na którym w ostatnich sześciu latach uprawiano chmiel; plantacje chmielu nie mogą być starsze niż:

a) 18 lat - dla plantacji obsadzonych materiałem PB,

b) 15 lat - dla plantacji obsadzonych materiałem w pozostałych stopniach kwalifikacji.

3. 3. Izolacja przestrzenna³²).

Odległość dla wszystkich stopni kwalifikacji nie mniejsza niż:

3. 4. Czystość odmianowa:

3. 5. Czystość gatunkowa.

Plantacja powinna być wolna od pędów nasiennych innych gatunków i grup roślin uprawnych blisko spokrewnionych z uprawianym gatunkiem.

3. 6. Zachwaszczenie:

1) występowanie chwastów z tej samej rodziny lub blisko spokrewnionych jest niedopuszczalne na plantacji w stopniu kwalifikacji - PB i B,

2) silne zachwaszczenie plantacji chwastami niepozwalające na dobre wykształcenie nasion, stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji,

3) sporadyczne występowanie chwastów jest dopuszczalne na plantacji w stopniach kwalifikacji K₁,

4) dla chmielu zachwaszczenie mogące obniżyć jakość sadzonek jest podstawą do dyskwalifikacji plantacji.

3. 7. Choroby i szkodniki.

Silne porażenie przez choroby lub szkodniki, wpływające na pogorszenie wykształcenia kwiatostanów bądź jakości nasion, stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji:

1) dla chmielu:

a) występowanie chorób uwiądowych spowodowanych przez Verticilium alboatrum i Fusarium ssp. jest podstawą do dyskwalifikacji,

b) występowanie na jednostkę kwalifikacyjną roślin porażonych nie więcej niż:

c) inne choroby i szkodniki występujące w nasileniu mogącym pogorszyć jakość sadzonek stanowią podstawę do dyskwalifikacji plantacji,

2) dla tytoniu - porażenie tytoniu przez choroby i szkodniki, a w szczególności porażenie kwiatostanów i nasienników przez grzyba brunatnej plamistości liści (Ąlternaria alternata) lub piętnówkę kapustnicę, a także wystąpienie innych chorób i szkodników (wirusy TSWV i PVY, „koguci ogon", mszyce, zmienniki) w stopniu wpływającym na pogorszenie wykształcenia kwiatostanów bądź jakości nasion stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji.

4. Wymagania dotyczące jakości materiału siewnego:

Objaśnienia:

⁷) W PB wilgotność nie jest określona.

⁸) Zawartość innych gatunków i odmian szarłatu w PB i B niedopuszczalna; w K₁ i K₂ nie więcej niż 25 sztuk/2 g.

⁹) Wszystkie zdrowe nasiona świeże, które nie skiełkowały po zastosowaniu zabiegów wstępnych, zalicza się do kiełkujących.

Uwaga:

Obecność kanianki, owsa głuchego i jego mieszańców jest niedopuszczalna.

VII. Rośliny oleiste i włókniste.

1. Stopnie kwalifikacji:

2. Nazwy gatunków roślin oleistych i włóknistych:

3. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego przy przeprowadzaniu oceny polowej:

3. 1. Ocena stanu plantacji:

1) obowiązuje jedna ocena stanu plantacji - lustracja (z wyjątkiem konopi jednopiennych) dla:

a) gorczycy sarepskiej, czarnej, białej, rzepaku, rzepiku, konopi dwupiennych, soi, lnu włóknistego, oleistego, maku, kminku zwyczajnego, słonecznika - w okresie od kwitnienia do początku zawiązywania nasion,

b) dyni oleistej - w okresie dojrzałości owoców,

2) obowiązują dwie oceny stanu plantacji dla konopi jednopiennych:

a) pierwsza - po wykształceniu się osobników dwupiennych, ale przed rozpoczęciem kwitnienia osobników męskich (płaskonii),

b) druga - w trzy tygodnie po wykonaniu pierwszej oceny stanu plantacji,

3) obowiązują trzy oceny stanu plantacji dla rzepaku mieszańcowego:

a) pierwsza - wczesną wiosną, przed kwitnieniem,

b) druga - w pełni kwitnienia,

c) trzecia - po zakończeniu kwitnienia.

3. 2. Zmianowanie:

1) plantacji nasiennych wyżej wymienionych gatunków, z wyjątkiem gatunków, o których mowa w pkt 2-4, nie należy zakładać na polu, na którym bezpośrednim przedplonem były te gatunki lub gatunki pokrewne,

2) dla rzepaku - plantacji nasiennej odmian podwójnie ulepszonych nie można zakładać na polu, na którym w ostatnich trzech latach uprawiano rośliny krzyżowe, a w ostatnich pięciu latach uprawiano inne odmiany rzepaku niż odmiany podwójnie ulepszone,

3) dla kminku zwyczajnego - plantacji nasiennej nie można zakładać na polu, na którym w ostatnich dwóch latach uprawiane były rośliny z rodziny baldaszkowatych,

4) dla soi - plantacji nasiennych nie można uprawiać na polu, na którym w ostatnich trzech latach uprawiano soję.

3. 3. Izolacja przestrzenna³²).

Ustala się następujące odległości od sąsiadujących źródeł pyłku, które mogą spowodować niepożądane obce zapylenie:

Jeżeli istnieje wystarczająca ochrona przed jakimkolwiek niepożądanym obcym zapyleniem, zachowanie odległości w pkt 1-5 nie jest wymagane.

3. 4. Czystość odmianowa:

1) dla gorczycy sarepskiej, gorczycy czarnej, kminku i konopi liczba roślin uznanych za nie należące do odmiany nie może przekraczać w:
a) materiale elitarnym	- 1,0 rośliny na 30m2,
b) materiale kwalifikowanym	- 1,0 rośliny na 10m2,
2) dla soi minimalna czystość odmianowa wynosi w:
a) materiale elitarnym	- 99,5%,
b) materiale kwalifikowanym	- 99,0%,
3) dla gorczycy białej minimalna czystość odmianowa wynosi w:
a) materiale elitarnym	- 99,7%,
b) materiale kwalifikowanym	- 99,0%,
4) dla rzepaku i rzepiku minimalna czystość odmianowa wynosi w:
a) materiale elitarnym	- 99,9%,
b) materiale kwalifikowanym	- 99,7%,
c) poziom męskiej jałowości (sterylności) w składniku matecznym nie mniej niż	- 98,0% w ocenie następczej,
5) dla lnu minimalna czystość odmianowa wynosi w:
a) materiale elitarnym	- 99,7%,
b) materiale kwalifikowanym K1	- 98,0%,
c) materiale kwalifikowanym K.2	- 97,5%,
6) dla maku minimalna czystość odmianowa wynosi w:
a) materiale elitarnym	- 99,0%,
b) materiale kwalifikowanym	- 98,0%.

3. 5. Czystość gatunkowa.

Występowanie gatunków roślin, których nasiona trudno jest oddzielić podczas czyszczenia, nie może przekraczać:

1) dla gorczycy sarepskiej:
a) w materiale elitarnym	- 1,0 rośliny na 30 m2,
b) w materiale kwalifikowanym	- 1,0 rośliny na 10 m2,
2) występowanie gorczycy innej niż oceniana:
a) w materiale elitarnym	- niedopuszczalne,
b) w materiale kwalifikowanym	- 1,0 rośliny na 10 m2,
3) dla gorczycy czarnej i białej:
a) w materiale elitarnym	- 1,0 rośliny na 30 m2,
b) w materiale kwalifikowanym	- 1,0 rośliny na 10 m2,
4) dla rzepaku, rzepiku:
a) w materiale elitarnym	- 1,0 rośliny na 30 m2,
b) w materiale kwalifikowanym	- 1,0 rośliny na 10 m2.

Występowanie rzepaku jarego w ozimym oraz rzepiku jarego w ozimym i odwrotnie jest niedopuszczalne.

Dla konopi, kminku zwyczajnego, słonecznika, maku - plantacja ma być praktycznie wolna od roślin innych gatunków uprawnych.

Dla dyni oleistej występowanie innych odmian botanicznych dyni zwyczajnej jest niedopuszczalne.

Dla lnu - plantacja ma być praktycznie wolna od roślin Inianki.

Dla soi - plantacja ma być praktycznie wolna od roślin grochu siewnego i łubinu.

3. 6. Zachwaszczenie.

Występowanie chwastów z tej samej rodziny lub blisko spokrewnionych jest niedopuszczalne na plantacji w stopniu kwalifikacji - B.

Sporadyczne występowanie chwastów jest dopuszczalne na plantacji w stopniach kwalifikacji K₁.

Silne zachwaszczenie plantacji chwastami niepozwalającymi na dobre wykształcenie nasion stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji.

3. 7. Choroby i szkodniki:

1) len oleisty, len włóknisty:

a) występowanie roślin lnu porażonych przez pasmo lnu (Spharella linorum) powoduje dyskwalifikację plantacji,

b) dopuszczalny udział roślin porażonych na jednostkę kwalifikacyjną:

- zgorzelą naczyniową (Fusarium ssp.)	- 1,8 rośliny,
- plamistością zgorzelową lnu (Colletotrichum linii)	- 1,8 rośliny,

2) soja:

a) plantacja soi nie może być w większym stopniu porażona przez Diaporthe phaseolorum var. caulvora lub var. sojae, Phalophora gregata, Phytophtoraegasperma f sp. glycinea, lub Pseudomonas syringae cv. Glycinea,

b) silne porażenie przez choroby i szkodniki w stopniu powodującym pogorszenie jakości nasion stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji.

4. Wymagania dotyczące jakości materiału siewnego:

Objaśnienia

¹⁰) Gdy we wszystkich 5 podpróbkach stwierdzi się występowanie podejrzanych kolonii patogenu, można przeprowadzić ocenę z zastosowaniem odpowiednich testów biochemicznych, aby potwierdzić powyższe stwierdzenie. Określenie występowania bakteryjnej plamistości na nasionach soi nie musi być przeprowadzone, chyba że wystąpiły podejrzenia o ich występowanie.

¹¹) Zawartość kwasu erukowego w oleju materiału siewnego niskoerukowych i podwójnie ulepszonych odmian rzepaku ozimego i jarego powinna wynosić nie więcej niż:

a) 0,5% w materiale siewnym zakwalifikowanym w stopniu PB,

b) 1,0% w materiale siewnym zakwalifikowanym w stopniu B i K₁,

- zawartość glukozynolanów w całych nasionach podwójnie ulepszonych odmian rzepaku ozimego i jarego powinna wynosić nie więcej niż:

a) 13 mikromoli na gram w materiale siewnym zakwalifikowanym w stopniu PB,

b) 15 mikromoli na gram w materiale siewnym zakwalifikowanym w stopniu B i K₁

a. Sklerocja lub ich fragmenty, w sztukach; choroba: zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorum).

b. Liczba nasion porażonych, w procentach; choroba: szara pleśń (Botrytis cinerea).

c. Liczba nasion porażonych, w procentach; choroby: czerń krzyżowych (Alternaria ssp), zamieranie pędów (Ascochyta linicola syn. Phoma linicola) do 1%, plamistość zgorzelowa lnu (Colletotrichum lini), zgorzel naczyniowa (Fusarium ssp.).

d. Innych gatunków razem.

Uwaga:

Obecność kanianki, owsa głuchego i jego mieszańców jest niedopuszczalna.

VIII. Rośliny lekarskie i przyprawowe.

1. Stopnie kwalifikacji - materiał handlowy:

- H.

2. Wymagania dotyczące jakości materiału siewnego:

IX. Ziemniak.

1. Wymagania dotyczące wytwarzania kwalifikowanego materiału siewnego ziemniaka przy przeprowadzaniu oceny polowej:

1. 1. Jednostki kwalifikacyjne¹⁷).

Na plantacjach o powierzchni do 5 ha obowiązuje przeprowadzenie oceny szczegółowej co najmniej na 5 jednostkach kwalifikacyjnych, a na plantacjach o powierzchni powyżej 5 ha obowiązuje dodatkowo ocena jednej jednostki kwalifikacyjnej na każde rozpoczęte 5 ha. Czystość odmianowa plantacji, które mają być zakwalifikowane w stopniu superelity lub elity, musi być sprawdzona co najmniej na 10 jednostkach kwalifikacyjnych.

1. 2. Ocena stanu plantacji.

Na plantacjach obsadzonych materiałem przedbazowym i bazowym do zakwalifikowania w stopniu superelity obowiązują trzy oceny stanu plantacji, a na plantacjach pozostałych stopni kwalifikacji dwie oceny:

1) pierwsza w okresie, kiedy rośliny osiągną wysokość około 20 cm,

2) druga w okresie pełnego kwitnienia roślin,

3) trzecia w 2-3 tygodnie po terminie przeprowadzenia drugiej oceny, jednak nie później niż przed zakończeniem wegetacji (przed rozpoczęciem żółknięcia i zasychania liści).

Jeżeli na plantacji zamierza się przeprowadzić niszczenie naci, to trzecia ocena powinna być dokonana na kilka dni przed wykonaniem tego zabiegu. O zamierzonym terminie niszczenia naci producent obowiązany jest powiadomić kwalifikatora co najmniej z 7-dniowym wyprzedzeniem.

1. 3. Zmianowanie.

Plantacji nasiennych ziemniaka nie można zakładać na polu, na którym w ostatnich trzech latach uprawiano ziemniaki, tytoń lub pomidory.

1. 4. Izolacja przestrzenna³²).

Od upraw tytoniu, pomidorów i niekwalifikowanych plantacji ziemniaka nie mniej niż:

1) dla materiału przedbazowego13) i bazowego14)	- 100 m,
2) dla materiału kwalifikowanego15)	- 50 m.

Izolacja przestrzenna może być zmniejszona do szerokości 2 redlin wolnych od ziemniaka, jeżeli z plantacją nasienną sąsiadują plantacje obsadzone kwalifikowanym materiałem ziemniaka co najmniej w klasie A.

1. 5. Czystość odmianowa:

1) na plantacjach nasiennych mogą występować rośliny innych odmian ziemniaka nie więcej jednak niż:

a) dla materiału przedbazowego i bazowego	- 0,1% (1 roślina na 10 jednostek),
b) dla materiału kwalifikowanego	- 0,2% (1 roślina na 5 jednostek),
2) liczba roślin niezachowująca cech charakterystycznych dla odmiany nie może przekraczać:
a) dla materiału przedbazowego i bazowego	- 0,2% (1 roślina na 5 jednostek),
b) dla materiału kwalifikowanego	- 0,4% (2 rośliny na 5 jednostek).

1. 6. Czystość gatunkowa.

Plantacja nasienna ziemniaka powinna być praktycznie wolna od roślin innych gatunków uprawnych.

1. 7. Zachwaszczenie.

Zachwaszczenie, niepozwalające na właściwy rozwój roślin ziemniaka bądź utrudniające ocenę ich zdrowotności, stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji.

1. 8. Choroby i szkodniki:

1) występowanie organizmów szkodliwych podlegających obowiązkowi zwalczania jest niedopuszczalne i powoduje dyskwalifikację plantacji,

2) porażenie roślin ziemniaka przez inne choroby, np. zarazę ziemniaka, w stopniu uniemożliwiającym prawidłową ocenę porażenia roślin chorobami wirusowymi stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji,

3) dopuszczalne porażenie roślin chorobami wirusowymi, grzybowymi i bakteryjnymi na iednostkę kwalifikacyjną podczas oceny stanu plantacji w ocenie polowej wynosi:

4) ciężkie choroby wirusowe:

a) porażenie wirusem PVY, niezależnie od charakteru objawów na roślinach (smugowatość, ostra mozaika, mozaika pomarszczona, kędzierzawka),

b) porażenie wirusem PLRV, niezależnie od charakteru objawów na roślinach (zwijanie dolnych liści z charakterystycznym rozjaśnieniem zieleni, zmiana pokroju rośliny, zahamowanie wzrostu i antocjanowe przebarwienie dolnych liści),

c) porażenie wirusem PVM - występujące w postaci zwijania się górnych liści, mozaiki, o ile tym objawom towarzyszy silna deformacja liści, smugi nekrotyczne lub skarlenie roślin,

5) lekkie choroby wirusowe - porażenia wirusowe inne niż te, o których mowa w pkt 4, a ponadto słabe mozaiki oraz miękkie zwijanie się górnych liści spowodowane wirusem M, bez większych zmian w pokroju rośliny,

6) rośliny porażone rizoktoniozą w silnym stopniu - rośliny z nekrozami obejmującymi co najmniej połowę podstawy łodygi, (występowanie opilśni łodygowej nie stanowi podstawy do uznania rośliny za porażoną w silnym stopniu),

7) rośliny porażone przez wirusy lub z objawami czarnej nóżki, pozostawione na plantacji po selekcji negatywnej, uznaje się za rośliny z ciężkimi chorobami,

8) pola, na których produkowane są sadzeniaki, powinny być wolne od cyst mątwika ziemniaczanego.

1. 9. Inne wymagania:

1) występowanie na roślinach ziemniaka innych szkodników (stonki ziemniaczanej) w nasileniu niepozwalającym na normalny rozwój roślin ziemniaka bądź uniemożliwiającym ocenę ich zdrowotności stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji,

2) niewyrównanie roślin w silnym stopniu, a także występowanie pustych miejsc w ilości ponad 30% może stanowić podstawę do dyskwalifikacji plantacji,

3) wyraźnie opóźniona wegetacja roślin na plantacji w stosunku do przeciętnego stanu innych plantacji tej samej lub podobnych odmian w danym rejonie, spowodowana późnym terminem sadzenia, powoduje degradację sadzeniaków co najmniej o 1 stopień kwalifikacji lub może stanowić podstawę do dyskwalifikacji plantacji.

2. Wymagania dotyczące jakości materiału siewnego ziemniaka.

2. 1. Dopuszczalne porażenie wirusami w ocenie weryfikacyjnej dla poszczególnych stopni kwalifikacji:

2. 2. Wymagania dotyczące kalibrażu bulw¹⁹):

Dopuszcza się, w przypadku określenia kontraktem, zastosowanie innego kalibrażu pod warunkiem, że maksymalne odchylenie wielkości bulw we frakcji nie przekroczy 20 mm przy zachowaniu podanych wyżej minimalnych wielkości bulw.

2. 3. Dopuszczalna tolerancja wad bulw ziemniaka:

*Gdy łączna powierzchnia plam na bulwie wynosi więcej niż 1 cm².

**Bulwy, na których porażenie przekracza łącznie powierzchnię 15%.

2. 4. Cechy dyskwalifikujące partię sadzeniaków ziemniaka:

1) zaparzenia³¹),

2) wystąpienie organizmów szkodliwych podlegających obowiązkowi zwalczania,

3) występowanie parcha prószystego (Spongospora subterranea) w silnym stopniu,

4) potraktowanie materiału siewnego ziemniaka środkami hamującymi kiełkowanie.

Objaśnienia:

¹²) Sadzeniaki ziemniaka - bulwy ziemniaka odpowiadające ustalonym standardom jakościowym, pochodzące z plantacji odpowiadającej określonym wymaganiom.

¹³) Sadzeniaki przedbazowe:

- minibulwy¹⁶) oraz pierwsze i drugie rozmnożenie polowe minibulw, spełniające wymagania minimum superelity,

- ostatnie rozmnożenie bulw w cyklu tradycyjnej hodowli zachowawczej objęte kontrolą Inspekcji Nasiennej spełniające wymagania nie niższe, niż przewidziane dla sadzeniaków w stopniu superelity.

¹⁴) Sadzeniaki bazowe - bulwy ziemniaka, które:

- zostały wyprodukowane zgodnie z przyjętą metodyką zachowania odmiany i zdrowotności,

- są przeznaczone głównie do produkcji sadzeniaków kwalifikowanych,

- spełniają minimalne warunki podane w „Wymaganiach" dla sadzeniaków kategorii bazowe,

- zostały uznane, w drodze badań urzędowych, za spełniające minimum z podanych wyżej warunków.

¹⁵) Sadzeniaki kwalifikowane - bulwy ziemniaka, które:

- zostały wyprodukowane z sadzeniaków bazowych lub na życzenie hodowcy,

- z sadzeniaków będących w kategorii ziemniaki przedbazowe,

- zostały wyprodukowane z sadzeniaków kwalifikowanych w stopniu oryginału,

- są przeznaczone głównie do produkcji ziemniaków innych niż sadzeniaki,

- spełniają minimalne warunki podane w „Wymaganiach" dla sadzeniaków kwalifikowanych,

- zostały uznane, w drodze badań urzędowych, za spełniające minimum z podanych wyżej warunków.

¹⁶) Minibulwy - bulwy wytwarzane z bezpośredniego rozmnożenia roślin wyhodowanych z kultur tkankowych z dokumentacją określającą ich pochodzenie, produkowane pod kontrolą Inspekcji Nasiennej.

¹⁷) Jednostka kwalifikacyjna - jest to powierzchnia kontrolna lub określona ilość roślin, wyznaczona losowo dla dokonania oceny: czystości odmianowej, określenia liczby roślin z objawami chorób lub porażonych przez szkodniki. Jednostką kwalifikacyjną na plantacjach nasiennych ziemniaka jest kolejnych 100 roślin w jednym rzędzie lub po 50 roślin w dwóch sąsiednich rzędach.

¹⁸) Partia ziemniaków - określona ilość sadzeniaków, nie więcej niż 25 ton jednej odmiany, tego samego kalibrażu i stopnia kwalifikacji, przedstawiona jednorazowo do oceny (dopuszcza się przekroczenie maksymalnej masy partii do 5%).

¹⁹) Kalibraż - określona kalibrownicą o boku oczka kwadratowego w milimetrach, dolna i górna granica średnic poprzecznych bulw w partii.

²⁰) Zanieczyszczenia - substancje obce, organiczne i mineralne oraz części bulwy pozbawione oczek.

²¹) Bulwy niedojrzałe - bulwy, na których niezaschnięta skórka łuszczy się pod naciskiem palca lub przy ocieraniu o inne bulwy.

²²) Bulwy o wadliwym kształcie:

a) zdeformowane - bulwy odbiegające wyraźnie od typu odmianowego oraz z nieregularnymi wgłębieniami i wypukłościami,

b) dzieciuchowate - bulwy z wtórnymi naroślami,

c) wrzecionowate - bulwy zakończone stożkowe przy stolonie.

²³) Bulwy uszkodzone - bulwy uszkodzone mechanicznie lub przez szkodniki na łącznej powierzchni powyżej 2,5 cm², lub na głębokości większej niż 0,5 cm oraz bulwy uszkodzone przez drutowce, jeśli liczba uszkodzeń przekracza 4 otwory, a ponadto bulwy z uszkodzonym oczkiem szczytowym, jeśli nawet inne uszkodzenia nie przekraczają wyżej wymienionych rozmiarów.

²⁴) Bulwy porażone parchem zwykłym - Streptomyces scabies (Taxt) Waksm. et Henr. syn. Actinomyces scabies (Thax) Güss - bulwy, na których łączna powierzchnia plam jest większa niż 1/3 powierzchni bulwy.

²⁵) Bulwy porażone parchem prószystym - Spongospora subterranea Wallr. /Johnson/:

a) w silnym stopniu - gdy łączna powierzchnia plam na bulwie wynosi więcej niż 1 cm²,

b) w słabym stopniu - gdy łączna powierzchnia plam na bulwie wynosi nie więcej niż 1 cm².

²⁶) Bulwy z objawami ospowatości - Rhizoctonia solani (Kühn) bulwy, na których porażenie przekracza łącznie powierzchnię 15%.

²⁷) Bulwy z plamistością miąższu - bulwy z plamami miąższu na powierzchni większej niż 1/5 przekroju podłużnego.

^2S) Bulwy nadmarznięte - bulwy uszkodzone przez niskie temperatury na powierzchni do 1/5 bulwy i nie głębiej niż 0,5 cm.

²⁹) Bulwy zmarznięte - bulwy uszkodzone przez niskie temperatury na powierzchni większej niż 1/5 bulwy oraz głębiej niż 0,5 cm.

³⁰) Bulwy z objawami zgnilizny - bulwy porażone w jakimkolwiek stopniu suchą zgnilizną - Fusarium sp. Alternaria sp., mokrą zgnilizną - Erwinia carotovora (Jones) Holand, Bacillus sp., Clostridium sp., Pseudomonas sp. oraz zarazą ziemniaka - Phytophthora infestans de Bary.

³¹) Zaparzenia - bulwy pozbawione tugoru, z oznakami więdnięcia, na przekroju z widocznym czerwienieniem miąższu rozciągającym się między powierzchnią bulwy a pierścieniem wiązek przewodzących, niekiedy sięgającym w głąb miąższu, a czasami z pękającym miąższem.

³²) Jeżeli między plantacją nasienną a inną uprawą, od której obowiązuje izolacja, znajduje się naturalna osłona w postaci budynków, wzgórz lub lasu, stanowiąca dostateczną przeszkodę w przenoszeniu pyłku innych roślin lub zarodników chorób i przelotu owadów, izolacja może być zmniejszona o 1/3 minimalnej, wymaganej przepisami.