Akt prawny
archiwalny
Wersja archiwalna od 2002-01-01 do 2004-05-01
Wersja archiwalna od 2002-01-01 do 2004-05-01
archiwalny
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 31 lipca 2001 r.
w sprawie ochrony fizycznej materiałów jądrowych.
Na podstawie art. 42 pkt 2 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. — Prawo atomowe (Dz. U. z 2001 r. Nr 3, poz. 18) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1.Rozporządzenie określa:
1) rodzaje przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych w zakresie ochrony fizycznej materiałów jądrowych,
2) kategorie materiałów jądrowych i poziom ochrony fizycznej dla każdej z kategorii,
3) sposób przeprowadzenia kontroli systemu ochrony fizycznej materiałów jądrowych.
§ 2.Przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne stanowią system ochrony fizycznej, za który jest odpowiedzialny kierownik jednostki organizacyjnej wykonującej działalność związaną z materiałami jądrowymi.
§ 3.1. Do przedsięwzięć organizacyjnych ochrony fizycznej zalicza się w szczególności powołanie służby ochrony obiektu, kontrolowanie i ograniczenie dostępu do miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe, oraz ustalenie zasad konwojowania, przekazywania, przejęcia i zabezpieczenia materiałów jądrowych w czasie transportu.
2. Do przedsięwzięć technicznych ochrony fizycznej zalicza się w szczególności stosowanie:
1) środków zabezpieczających miejsca, w których znajdują się materiały jądrowe, przed dostępem osób nieupoważnionych, a w szczególności środków mechanicznych, w tym ogrodzeń, ścian, stropów, drzwi, bram, zabezpieczeń otworów okiennych, dachowych i wentylacyjnych, atestowanych szaf pancernych, kaset stalowych, specjalnych zamków i kłódek oraz innych urządzeń zabezpieczających,
2) elektronicznych urządzeń, w tym systemów alarmowych sygnalizujących zagrożenie, oraz systemów służących do obserwacji i rejestracji, a także łączności.
§ 4.1. System ochrony fizycznej, o którym mowa w § 2, obejmuje w szczególności:
1) sposób rozmieszczenia poszczególnych środków i urządzeń zabezpieczających oraz sposób ich funkcjonowania i współdziałania,
2) sposób postępowania na wypadek zagrożenia lub zdarzenia radiacyjnego,
3) sposób postępowania w razie wykrycia kradzieży, aktów terroru, dywersji i sabotażu,
4) sposób postępowania w razie prób dostępu lub przebywania osób nieuprawnionych w poszczególnych strefach obszaru chronionego.
2. System ochrony fizycznej uwzględnia:
1) lokalizację jednostki organizacyjnej oraz rodzaj i zakres prowadzonej przez nią działalności,
2) kategorie materiałów jądrowych,
3) postać, lokalizację i ruch materiałów jądrowych,
4) rozmieszczenie urządzeń, instalacji lub ich części, istotnych w procesie wytwarzania, przetwarzania, przechowywania, stosowania i składowania materiałów jądrowych,
5) podstawowe zagrożenie projektowe zawierające opis potencjalnych zagrożeń, w szczególności polegających na próbie kradzieży materiału jądrowego lub sabotażu,
6) monitorowanie stanu bezpieczeństwa obiektu, w którym znajdują się materiały jądrowe,
7) zasady ochrony mienia przewidziane w odrębnych przepisach.
3. System ochrony fizycznej powinien zapewnić wykrywanie, zapobieganie przez odstraszanie lub opóźnianie sytuacji, o których mowa w ust. 1 pkt 3, jak również ocenę sytuacji i działanie sił interwencyjnych.
§ 5.Kierownik jednostki organizacyjnej, opracowując system ochrony fizycznej, w szczególności:
1) określa zadania związane z ochroną fizyczną,
2) zapewnia zainstalowanie i stosowanie przedsięwzięć technicznych, o których mowa w § 3 ust. 2,
3) zapewnia sprawne funkcjonowanie systemu ochrony fizycznej, w tym zasady bieżącej kontroli jego funkcjonowania,
4) ustala sposób postępowania w razie podjęcia aktów terroru, dywersji i sabotażu lub przypadków kradzieży,
5) zapewnia rejestrację osób mających dostęp do materiałów jądrowych.
§ 6.1. Kierownik jednostki organizacyjnej wykonującej działalność związaną z materiałami jądrowymi ma obowiązek zapoznać pracowników, stosownie do ich obowiązków i uprawnień, z systemem ochrony fizycznej, jak również z wszelkimi zmianami tego systemu, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych.
2. Zadanie, o którym mowa w ust. 1, kierownik jednostki organizacyjnej może wykonać przez organizowanie szkoleń.
§ 7.1. W przypadku wystąpienia aktów terroru, dywersji i sabotażu lub przypadków kradzieży, kierownik jednostki organizacyjnej:
1) dokonuje oceny zagrożenia, zabezpiecza miejsce zdarzenia oraz podejmuje niezbędne, możliwe w zaistniałej sytuacji, działania na terenie jednostki organizacyjnej w celu odzyskania materiału jądrowego, ujęcia sprawców, ograniczenia i likwidacji pozostałych szkód,
2) niezwłocznie zawiadamia najbliższą jednostkę Policji oraz Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki, zwanego dalej „Prezesem Agencji”, informując ich o charakterze dokonanych aktów, ich rozmiarze oraz ilości i rodzaju utraconego materiału jądrowego, a także o podjętych działaniach,
3) przedstawia Prezesowi Agencji, po dokonaniu analizy funkcjonowania systemu ochrony fizycznej, informację o przebiegu zdarzenia, ocenę skuteczności istniejącego systemu oraz ewentualne propozycje zmian w tym systemie.
2. Kierownik jednostki organizacyjnej podejmuje czynności określone w ust. 1 pkt 2 i 3 również w razie próby podjęcia jakichkolwiek aktów lub działalności, o których mowa w ust. 1.
§ 8.1. Poziom ochrony fizycznej materiałów jądrowych jest uzależniony od kategorii, do której zostały zaliczone materiały jądrowe znajdujące się na obszarze jednostki organizacyjnej.
2. Materiały jądrowe podlegające ochronie i ich podział na kategorie określa załącznik do rozporządzenia.
3. Jeżeli w tym samym miejscu znajdują się materiały jądrowe różnych kategorii, stosuje się środki ochrony fizycznej przewidziane dla materiałów jądrowych o wyższym poziomie ochrony.
§ 9.1. Dostęp do obszaru, w którym znajdują się materiały jądrowe (obszar chroniony), jest możliwy po uzyskaniu imiennego upoważnienia, zwanego dalej „identyfikatorem”, wydanego przez kierownika jednostki organizacyjnej.
2. Obszar chroniony dzieli się na:
1) strefę ścisłej ochrony, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii I,
2) strefę wewnętrzną, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii II,
3) strefę chronioną, w której znajdują się materiały jądrowe kategorii III.
3. W zależności od strefy, w jakiej osoba może przebywać, wyróżnia się następujące typy identyfikatorów:
1) identyfikator typu AA — pozwalający na nieograniczony, stały dostęp do strefy ścisłej ochrony,
2) identyfikator typu A — pozwalający na nieograniczony, stały dostęp do strefy wewnętrznej,
3) identyfikator typu B — pozwalający na nieograniczony, okresowy dostęp do strefy chronionej.
4. Osoby, które, zgodnie z posiadanym identyfikatorem, nie mają dostępu do danej strefy, mogą przebywać w tej strefie, za zgodą kierownika jednostki organizacyjnej lub osoby przez niego upoważnionej, wyłącznie pod nadzorem osób posiadających identyfikator właściwy dla tej strefy.
5. Identyfikator typu A i AA zawiera następujące elementy:
1) imię i nazwisko osoby upoważnionej,
2) datę wystawienia i numer identyfikatora,
3) fotografię osoby upoważnionej,
4) stanowisko służbowe osoby upoważnionej,
5) podpis kierownika jednostki organizacyjnej,
6) pieczęć jednostki organizacyjnej.
6. Identyfikator typu B zawiera elementy, o których mowa w ust. 5 pkt 1, 2, 5 i 6.
Rozdział 2
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych w czasie ich wytwarzania, przetwarzania, przechowywania, stosowania i obrotu nimi oraz składowania
§ 10.Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do III kategorii polega w szczególności na zastosowaniu następujących środków ochrony:
1) urządzeń zabezpieczających, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 1,
2) urządzeń do obserwacji miejsc, w których znajdują się materiały jądrowe.
§ 11.Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do II kategorii polega na zastosowaniu środków, o których mowa w § 10, a ponadto na:
1) ograniczeniu liczby osób przebywających w strefie,
2) rejestracji osób wchodzących i opuszczających strefę,
3) rejestracji pojazdów wjeżdżających i wyjeżdżających ze strefy,
4) ograniczeniu parkowania prywatnych pojazdów mechanicznych do miejsc w tym celu wyznaczonych.
§ 12.Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do I kategorii polega na zastosowaniu środków, o których mowa w § 10 i 11, a ponadto na:
1) zakazie wjazdu prywatnych pojazdów mechanicznych na teren strefy,
2) bezpośredniej obserwacji osób przebywających w strefie przez służbę ochrony obiektu,
3) patrolowaniu strefy przez służbę ochrony obiektu,
4) utrzymywaniu połączenia alarmowego z najbliższą jednostką Policji.
Rozdział 3
Ochrona fizyczna materiałów jądrowych podczas transportu
§ 13.1. Materiały jądrowe podlegają ochronie fizycznej w czasie transportu międzynarodowego, krajowego i wewnętrznego na obszarze jednostek organizacyjnych.
2. Transport materiałów jądrowych powinien odbywać się w możliwie krótkim czasie, z uwzględnieniem tras zastępczych.
3. Przy transporcie materiałów jądrowych należy w szczególności:
1) unikać regularności w przewozach,
2) dostęp do informacji o przewozie ograniczyć w sposób zapewniający bezpieczeństwo transportu.
4. Ochrona fizyczna każdej kategorii materiałów jądrowych w czasie ich transportu międzynarodowego i krajowego wymaga wcześniejszego ustalenia między dostawcą, odbiorcą i przewoźnikiem czasu, miejsca i zasad przekazania materiałów jądrowych, a także sposobu przejęcia i ich zabezpieczenia oraz innych niezbędnych danych dotyczących transportowanego materiału.
5. W przypadku transportu międzynarodowego przewoźnik jest zobowiązany do wcześniejszego uzgadniania ze służbami granicznymi miejsca i czasu przekroczenia granicy przez transport.
6. Jeżeli transportuje się łącznie materiały jądrowe różnych kategorii, stosuje się środki ochrony fizycznej przewidziane dla materiałów jądrowych o wyższym poziomie ochrony.
§ 14.Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do III kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega w szczególności na:
1) zapewnieniu łączności z najbliższą jednostką Policji,
2) odpowiednim oznakowaniu sztuki przesyłki lub opakowania zbiorczego i dokumentu przewozowego określającego kategorię transportowanego materiału jądrowego,
3) właściwym zabezpieczeniu sztuki przesyłki lub opakowania zbiorczego, w tym przez stosowanie zamków i plomb,
4) kontroli środka transportu przed załadunkiem, ze szczególnym uwzględnieniem sprawności i bezpieczeństwa środka transportu,
5) ustaleniu punktu, gdzie będą przekazywane informacje o przebiegu przewozu.
§ 15.1. Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do II kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega na zastosowaniu środków ochrony, o których mowa w § 14, a ponadto na:
1) umieszczeniu materiału jądrowego:
a) w przypadku transportu drogowego — w osobnym środku transportu,
b) w przypadku transportu kolejowego — w osobnym wagonie,
2) ochranianiu transportu przez co najmniej dwie osoby,
3) ustanowieniu centrum kontroli transportu zapewniającego ciągłe monitorowanie położenia pojazdu i stanu bezpieczeństwa oraz łączność z pojazdem transportowym, jego ochroną, siłami reagującymi oraz nadawcą i odbiorcą.
2. Organizację i skład centrum, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, opracowuje przewoźnik i przedstawia do zaakceptowania Prezesowi Agencji.
§ 16.Ochrona fizyczna materiałów zaliczonych do I kategorii w transporcie międzynarodowym i krajowym polega na zastosowaniu środków ochrony, o których mowa w § 14 i 15, a ponadto na:
1) w przypadku transportu drogowego — konwojowaniu środka transportu przez osobny pojazd, w którym znajdują się członkowie ochrony,
2) w przypadku transportu kolejowego — przebywaniu członków ochrony w wagonie, w którym znajduje się materiał jądrowy,
3) w przypadku transportu lotniczego i morskiego — umieszczeniu materiału jądrowego w osobnym środku transportu,
4) wyborze tras przejazdu, z uwzględnieniem przerw w czasie transportu, w tym noclegu — w przypadku gdy przejazd nie może być ukończony w ciągu dnia.
§ 17.1. Ochrona fizyczna każdej kategorii materiałów jądrowych w czasie ich transportu wewnętrznego na obszarze jednostek organizacyjnych polega na zastosowaniu co najmniej następujących środków ochrony:
1) wyborze trasy i sposobu transportu,
2) zapewnieniu na czas transportu ograniczonego dostępu do miejsc, przez które przebiega trasa.
2. Ochrona fizyczna materiałów jądrowych zaliczonych do I i II kategorii w czasie ich transportu wewnętrznego wymaga ponadto:
1) zastosowania do przewozu osobnego środka transportu,
2) eskortowania przez co najmniej dwóch pracowników służby ochrony obiektu, mających zapewnioną łączność z centrum ochrony jednostki organizacyjnej.
Rozdział 4
Kontrola systemu ochrony fizycznej materiałów jądrowych
§ 18.1. Kontrolę systemu ochrony fizycznej materiałów jądrowych przeprowadza Prezes Agencji lub osoba przez niego upoważniona.
2. Kontrola, o której mowa w ust. 1, obejmuje:
1) ocenę aktualnego stanu ochrony,
2) porównanie stanu faktycznego z obowiązującym systemem ochrony fizycznej materiałów jądrowych.
3. Osoba kontrolująca jest uprawniona do:
1) wstępu o każdej porze do pomieszczeń i obiektów, w których znajdują się materiały jądrowe,
2) żądania od kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej informacji i przedstawienia dokumentów dotyczących systemu ochrony fizycznej,
3) przeprowadzenia czynności potrzebnych do ustalenia stanu technicznego środków zabezpieczających i urządzeń elektronicznych, a także prawidłowości ich zastosowania,
4) wydawania pisemnych zaleceń mających na celu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.
4. Czynności kontrolne są dokonywane w obecności kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub osoby przez niego upoważnionej.
5. Osoba kontrolująca jest obowiązana do przestrzegania przepisów o tajemnicy służbowej oraz przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, obowiązujących w jednostce organizacyjnej.
§ 19.Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej jest obowiązany zapewnić osobie kontrolującej warunki niezbędne do przeprowadzenia kontroli.
§ 20.1. Osoba kontrolująca sporządza w dwóch egzemplarzach protokół z wykonywanych czynności kontrolnych.
2. Protokół podpisują: osoba kontrolująca i kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej albo osoba przez niego upoważniona.
Rozdział 5
Przepisy przejściowe i końcowe
§ 21.Jednostki organizacyjne wykonujące działalność związaną z materiałami jądrowymi dostosują, w terminie nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia, systemy ochrony fizycznej materiałów jądrowych do wymagań określonych w rozporządzeniu.
§ 22.Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.
Prezes Rady Ministrów: J. Buzek
Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 31 lipca 2001 r. (poz. 997)
MATERIAŁY JĄDROWE PODLEGAJĄCE OCHRONIE I ICH KATEGORIE
Lp. | Materiał | Postać | Kategorie | ||
l | II | III1 | |||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | Pluton2 | nienapromieniowany3 | 2 kg lub więcej | mniej niż 2 kg, lecz więcej niż 500 g | 500 g lub mniej, lecz więcej niż 15 g |
2 | Uran-235 | nienapromieniowany3 | 5 kg lub więcej | mniej niż 5 kg, lecz więcej niż 1 kg | 1 kg lub mniej, lecz więcej niż 15 g |
— uran wzbogacony poniżej 20% U-235, ale nie mniej niż 10% |
| 10 kg lub więcej | mniej niż 10 kg, lecz więcej niż 1 kg | ||
— uran wzbogacony powyżej naturalnej zawartości U-235 w uranie, lecz mniej niż 10% U-235 |
|
| 10 kg lub więcej | ||
3 | Uran-233 | nienapromieniowany | 2 kg lub więcej | mniej niż 2 kg, lecz więcej niż 500 g | 500 g lub mniej, lecz więcej niż 15 g |
4 | Napromieniowane paliwo |
|
| zubożony lub naturalny uran, tor, lub niskowzbogacone paliwo (poniżej 10% składnika rozszczepialnego)4 |
|
1 Ilości niekwalifikujące się do kategorii III oraz uran naturalny, uran zubożony i tor powinny podlegać ogólnym zasadom ochrony mienia.
2 Cały pluton oprócz plutonu, w którego składzie izotopowym występuje zawartość izotopu Pu-238 większa od 80%.
3 Materiał nienapromieniowany w reaktorze lub materiał napromieniowany w reaktorze, ale z poziomem promieniowania równym lub mniejszym od 1 Gy/h z odległości 1 metra bez osłony.
4 Inne paliwo, które w związku z początkową zawartością materiału rozszczepialnego było zaliczone do kategorii I lub II, może mieć kategorię obniżoną o jedną, gdy poziom promieniowania od paliwa przekracza 1 Gy/h z odległości 1 metra bez osłony.