Na podstawie art. 49 § 1 oraz art. 50 ustawy z dnia 1 grudnia 1961 r. - Kodeks morski (Dz. U. z 1998 r. Nr 10, poz. 36) zarządza się, co następuje:

§ 2.Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) żegluga krajowa - podróże po morskich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym,

2) żegluga bałtycka - podróże przybrzeżne w rozumieniu przepisów Konwencji STCW 78/95, obejmujące podróże po Morzu Bałtyckim do 10° długości geograficznej wschodniej,

3) żegluga międzynarodowa - podróże po obszarach morskich innych niż wymienione w pkt 1,

4) wyższa uczelnia morska - szkołę wyższą w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym lub wyższym szkolnictwie wojskowym, uznaną i nadzorowaną przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej w zakresie spraw objętych postanowieniami Konwencji STCW 78/95,

5) ośrodek szkoleniowy — uznane i nadzorowane przez właściwego dyrektora urzędu morskiego w zakresie spraw objętych postanowieniami Konwencji STCW 78/95:

a) policealne szkoły morskie,

b) średnie szkoły zawodowe,

c) inne ośrodki prowadzące działalność szkoleniową określoną przepisami rozporządzenia,

6) marynarz - osobę posiadającą kwalifikacje zawodowe wymagane przepisami rozporządzenia,

7) członek załogi - marynarza lub inną osobę wpisaną na listę załogi statku,

8) praktyka pływania - okres pływania na statku morskim w charakterze członka załogi,

9) statek rybacki - statek morski o długości całkowitej do 45 m, przeznaczony lub używany do połowów, przetwórstwa lub transportu złowionych organizmów morskich, do celów szkoleniowych i naukowo-badawczych w zakresie rybołówstwa morskiego, a także do obsługi hodowli organizmów morskich,

10) zbiornikowiec - morski statek handlowy, skonstruowany lub przystosowany do przewozu luzem ładunków płynnych: ropy i jej produktów, chemikaliów, gazów.

§ 3.1. Niezbędne dla bezpieczeństwa żeglugi kwalifikacje zawodowe członków załóg uprawniające do zajmowania na statkach morskich stanowisk oficerskich stwierdza dyplom określający przyznane uprawnienie oficerskie, a do zajmowania stanowisk nieoficerskich - świadectwo kwalifikacji stwierdzające przyznane uprawnienie nieoficerskie.

2. Dyplomy i świadectwa kwalifikacji w żegludze międzynarodowej stwierdzają kwalifikacje zawodowe uprawniające do zajmowania stanowisk na poszczególnych poziomach odpowiedzialności.

3. Ustala się następujące poziomy odpowiedzialności:

1) pomocniczy,

2) operacyjny,

3) zarządzania.

§ 4.1. Dyplomy i świadectwa określone w rozporządzeniu wydają dyrektorzy urzędów morskich.

2. Dyplomy i świadectwa kWalifikacji, a także świadectwa potwierdzenia kWalifikacji, o których mowa w § 8, oraz świadectwa potwierdzające odbycie wymaganych przeszkoleń wydaje się w języku polskim i angielskim.

3. Dyplomy i świadectwa kWalifikacji wystawia się z datą ważności od dnia spełnienia ostatniego warunku niezbędnego do uzyskania danego dyplomu albo świadectwa kWalifikacji.

4. Dyplomy zachowują ważność przez okres 5 lat i podlegają odnowieniu na zasadach określonych w rozporządzeniu, z zastrzeżeniem ust. 5.

5. Termin ważności, o którym mowa w ust. 4, nie dotyczy dyplomów:

1) szypra klasy 1 i 2 rybołówstwa morskiego,

2) szypra klasy 2 w żegludze krajowej,

3) oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW.

6. W sprawach wydawania dyplomów i świadectw kWalifikacji określonych w rozporządzeniu stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

7. Wzory dyplomów i świadectw kWalifikacji określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 5.1. Z zastrzeżeniem ust. 2, osoby ubiegające się o uzyskanie dyplomu albo świadectwa kwalifikacji powinny mieć ukończone 18 lat.

2. Osoby ubiegające się o uzyskanie świadectwa młodszego marynarza, młodszego motorzysty lub młodszego kucharza powinny mieć ukończone 16 lat.

§ 6.1. Z zastrzeżeniem ust. 2, osoby ubiegające się o uzyskanie dyplomu obowiązane są posiadać świadectwo ukończenia co najmniej szkoły średniej.

2. Osoby ubiegające się o uzyskanie świadectwa kWalifikacji albo dyplomu: szypra klasy 2 w żegludze krajowej, szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego i oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW obowiązane są posiadać co najmniej świadectwo ukończenia:

1) szkoły podstawowej - uzyskane przed dniem 1 września 1998 r., albo

2) ośmioklasowej szkoły podstawowej - uzyskane po dniu 1 września 1998 r., albo

3) gimnazjum.

§ 7.Osoby ubiegające się o uzyskanie dyplomu albo świadectwa kwalifikacji, albo odnowienie dyplomu powinny posiadać ważne świadectwo zdrowia, wydane przez uprawnionego lekarza, na podstawie odrębnych przepisów.

§ 8.1. Osoba posiadająca zagraniczny dyplom albo świadectwo kwalifikacji, wydane na podstawie Konwencji STCW 78/95 i uznane przez Sekretarza Generalnego Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), może po uzyskaniu świadectwa potwierdzenia kwalifikacji zajmować na statkach morskich o polskiej przynależności odpowiednie stanowiska określone w rozporządzeniu, z wyłączeniem stanowisk kapitana i starszego oficera mechanika. Świadectwo potwierdzenia kwalifikacji wydaje się na wniosek armatora. Wzór świadectwa potwierdzenia kwalifikacji określa załącznik nr 2 do rozporządzenia, a wzór wniosku - załącznik nr 3 do rozporządzenia.

2. Osoba posiadająca zagraniczny dyplom albo świadectwo kwalifikacji, wydane na podstawie Konwencji STCW 78/95, może ubiegać się o polski dyplom albo świadectwo kwalifikacji na zasadach określonych w rozporządzeniu.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się także do osób posiadających dyplomy albo świadectwa kwalifikacji wydane w państwach, z którymi Rzeczpospolita Polska zawarła odpowiednie umowy dwustronne.

§ 10.W dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej ustala się, z zastrzeżeniem rozdziału 2, następujące świadectwa kwalifikacji i dyplomy:

1) świadectwo młodszego marynarza pokładowego,

2) świadectwo marynarza wachtowego,

3) świadectwo starszego marynarza,

4) dyplom oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej,

5) dyplom starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000,

6) dyplom starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej,

7) dyplom kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000,

8) dyplom kapitana żeglugi wielkiej.

§ 11.Do uzyskania świadectwa młodszego marynarza pokładowego wymagane jest posiadanie świadectw o przeszkoleniach w zakresie:

1) indywidualnych technik ratunkowych,

2) ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego,

3) elementarnej pomocy medycznej,

4) bezpieczeństwa osobistego i odpowiedzialności społecznej.

§ 12.Do uzyskania świadectwa marynarza wachtowego wymagane jest:

1) zaliczenie pierwszego roku studiów na kierunku nawigacyjnym w wyższej uczelni morskiej oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym albo

2) ukończenie pierwszego roku nauki na kierunku nawigacyjnym w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcącym co najmniej na poziomie operacyjnym, oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym, albo

3) ukończenie nauki na kierunku pokładowym w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w § 2 pkt 5 lit. a) lub b), oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym, albo

4) posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym oraz złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym, albo

5) posiadanie 24-miesięcznej praktyki pływania w służbie radiowej na stanowisku radiooficera, w tym ukończenie pod nadzorem oficera wachtowego 6-miesięcznego programu szkolenia praktycznego na statkach morskich oraz złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym, albo

6) posiadanie 24-miesięcznego okresu zatrudnienia w charakterze pracownika przetwórni statku rybackiego oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym.

§ 13.Do uzyskania świadectwa starszego marynarza wymagane jest posiadanie świadectwa ratownika oraz:

1) posiadanie świadectwa marynarza wachtowego i dodatkowej 24-miesięcznej praktyki pływania na statkach handlowych w dziale pokładowym, w tym 12 miesięcy praktyki pływania w żegludze międzynarodowej na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej oraz złożenie egzaminu na to stanowisko, albo

2) posiadanie świadectwa starszego marynarza w żegludze krajowej oraz dodatkowej 6-miesięcznej praktyki pływania w żegludze międzynarodowej na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej.

§ 14.1. Do uzyskania dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej wymagane jest posiadanie świadectw: operatora radarowego, operatora GMDSS (Światowego Morskiego Systemu Łączności Alarmowej i Bezpieczeństwa), ratownika, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego i pierwszej pomocy medycznej oraz:

1) ukończenie wyższej uczelni morskiej na kierunku nawigacyjnym, odbycie 12-miesięcznej praktyki pływania w dziale pokładowym na statkach morskich w żegludze międzynarodowej, w tym co najmniej 6 miesięcy praktyki na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej, potwierdzonej w wydanym przez uczelnię zaświadczeniu z zaliczenia dziennika praktyk, oraz złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym albo

2) ukończenie nauki na kierunku nawigacyjnym w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcącym co najmniej na poziomie operacyjnym, odbycie 12-miesięcznej praktyki pływania w dziale pokładowym na statkach morskich w żegludze międzynarodowej, w tym co najmniej 6 miesięcy praktyki pływania na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej, potwierdzonej w wydanym przez ośrodek zaświadczeniu z zaliczenia dziennika praktyk, oraz złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym, albo

3) posiadanie dyplomu oficera wachtowego żeglugi bałtyckiej oraz dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania w żegludze międzynarodowej na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej w dziale pokładowym oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym, albo

4) posiadanie świadectwa starszego marynarza, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania w żegludze międzynarodowej na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej na stanowisku starszego marynarza oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym, albo

5) posiadanie świadectwa marynarza wachtowego, dodatkowej 36-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w żegludze międzynarodowej w dziale pokładowym, w tym co najmniej 12 miesięcy praktyki pływania na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 500 i powyżej, oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym.

2. Praktyka pływania, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać okres pełnienia obowiązków wachtowych na mostku pod nadzorem kapitana albo oficera wachtowego przez co najmniej 6 miesięcy, udokumentowany w zaświadczeniu o pełnieniu wachty nawigacyjnej. Wzór zaświadczenia określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

3. Za równorzędny z egzaminem na poziomie operacyjnym uznaje się egzamin dyplomowy złożony w wyższej uczelni morskiej na kierunku nawigacyjnym.

§ 15.1. Do uzyskania dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej, dodatkowej 6-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku oficera wachtowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie zarządzania albo

2) posiadanie dyplomu kapitana żeglugi bałtyckiej, dodatkowej 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej na stanowisku oficera wachtowego oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie zarządzania.

2. Obowiązek ukończenia kursu, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy absolwentów kierunku nawigacyjnego wyższych uczelni morskich.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do absolwentów kierunku nawigacyjnego ośrodków szkoleniowych, o których mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcących na poziomie zarządzania.

§ 16.1. Do uzyskania dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej, dodatkowej 18-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku oficera wachtowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej, w tym co najmniej 12 miesięcy praktyki pływania na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie zarządzania, albo

2) posiadanie dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera pokładowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 500 i powyżej w żegludze międzynarodowej albo na stanowisku oficera wachtowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 3000 i powyżej w żegludze międzynarodowej.

2. Obowiązek ukończenia kursu, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy absolwentów kierunku nawigacyjnego wyższych uczelni morskich.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do absolwentów kierunku nawigacyjnego ośrodków szkoleniowych, o których mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcących na poziomie zarządzania.

§ 17.Do uzyskania dyplomu kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000, dodatkowej 24-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera pokładowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto od 500 do 3000 w żegludze międzynarodowej albo

2) posiadanie dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera pokładowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 3000 i powyżej w żegludze międzynarodowej.

§ 18.Do uzyskania dyplomu kapitana żeglugi wielkiej na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu starszego oficera pokładowego na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej, dodatkowej 18-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera pokładowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 3000 i powyżej w żegludze międzynarodowej oraz złożenie egzaminu na to stanowisko, przy czym połowa wymaganej praktyki pływania może być zastąpiona praktyką na stanowisku kapitana na statkach morskich o pojemności brutto od 500 do 3000, albo

2) posiadanie dyplomu kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000, dodatkowej 9-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera pokładowego na morskich statkach handlowych o pojemności brutto 3000 i powyżej w żegludze międzynarodowej oraz złożenie egzaminu na to stanowisko.

§ 19.Ustala się następujące uprawnienia zawodowe posiadaczy świadectw kWalifikacji i dyplomów w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej:

1) świadectwo marynarza wachtowego upoważnia do zajmowania stanowisk:

a) marynarza wachtowego - na każdym statku,

b) rybaka - na każdym statku rybackim, pod warunkiem złożenia egzaminu ze znajomości narzędzi połowowych,

c) kierownika - łodzi, w tym rybackiej, o długości całkowitej do 9 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze krajowej, pod warunkiem złożenia egzaminu z zakresu obsługi silników spalinowych,

2) świadectwo starszego marynarza upoważnia do zajmowania stanowisk:

a) starszego marynarza - na każdym statku,

b) starszego rybaka - na każdym statku rybackim, pod warunkiem złożenia egzaminu ze znajomości narzędzi połowowych,

c) kierownika:

- na statku bez własnego napędu o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze krajowej,

- na statku o długości całkowitej do 15 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze krajowej, bez prawa przewozu pasażerów, pod warunkiem złożenia egzaminu z zakresu obsługi silników spalinowych,

3) dyplom oficera wachtowego na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej upoważnia do zajmowania stanowisk:

a) oficera wachtowego - na każdym statku,

b) kapitana:

- na statku bez własnego napędu,

- na statku o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze krajowej bez prawa przewozu pasażerów,

4) dyplom starszego oficera na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 upoważnia do zajmowania stanowisk:

a) starszego oficera - na każdym statku o pojemności brutto poniżej 3000,

b) kapitana:

- na statku o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze bałtyckiej, przy czym na statku pasażerskim - pod warunkiem odbycia 6-miesięcznej praktyki pływania na stanowiskach oficerskich na tych statkach albo 3-miesięcznej praktyki pływania jako dubler na tym stanowisku,

- na każdym statku w żegludze krajowej, przy czym na statku pasażerskim - pod warunkiem odbycia 6-miesięcznej praktyki pływania na stanowiskach oficerskich na tych statkach albo 3-miesięcznej praktyki pływania jako dubler na tym stanowisku,

5) dyplom starszego oficera na statkach o pojemności brutto 3000 i powyżej upoważnia do zajmowania stanowisk:

a) starszego oficera - na każdym statku,

b) kapitana - na każdym statku w żegludze krajowej i bałtyckiej pod warunkiem odbycia 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego oficera,

6) dyplom kapitana na statkach o pojemności brutto od 500 do 3000 upoważnia do zajmowania stanowisk:

a) starszego oficera - na każdym statku,

b) kapitana:

- na każdym statku w żegludze krajowej,

- na statku o pojemności brutto poniżej 3000,

7) dyplom kapitana żeglugi wielkiej upoważnia do zajmowania stanowiska kapitana - na każdym statku.

§ 21.W dziale pokładowym w żegludze bałtyckiej ustala się następujące dyplomy:

1) dyplom oficera wachtowego żeglugi bałtyckiej,

2) dyplom kapitana żeglugi bałtyckiej.

§ 22.1. Do uzyskania dyplomu oficera wachtowego żeglugi bałtyckiej wymagane jest posiadanie świadectw: operatora radarowego, operatora GMDSS, ratownika, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego i pierwszej pomocy medycznej oraz:

1) ukończenie wyższej uczelni morskiej na kierunku nawigacyjnym, odbycie 12-miesięcznej praktyki pływania w dziale pokładowym na statkach morskich w żegludze co najmniej bałtyckiej, potwierdzonej w wydanym przez uczelnię zaświadczeniu z zaliczenia dziennika praktyk, oraz złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym w żegludze bałtyckiej albo

2) ukończenie nauki na kierunku nawigacyjnym w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcącym co najmniej na poziomie operacyjnym, odbycie 12-miesięcznej praktyki pływania w dziale pokładowym na statkach morskich w żegludze co najmniej bałtyckiej, potwierdzonej w wydanym przez ośrodek zaświadczeniu z zaliczenia dziennika praktyk, oraz złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym w żegludze bałtyckiej, albo

3) posiadanie świadectwa marynarza, dodatkowej 24-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym w żegludze co najmniej bałtyckiej oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym w żegludze bałtyckiej, albo

4) posiadanie świadectwa starszego marynarza, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym w żegludze co najmniej bałtyckiej oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym w żegludze bałtyckiej.

2. Za równorzędny z egzaminem na poziomie operacyjnym w żegludze bałtyckiej uznaje się egzamin dyplomowy złożony w wyższej uczelni morskiej na kierunku nawigacyjnym.

§ 23.1. Do uzyskania dyplomu kapitana żeglugi bałtyckiej wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu oficera wachtowego co najmniej żeglugi bałtyckiej, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku oficera wachtowego na statkach morskich o pojemności brutto powyżej 200 w żegludze co najmniej bałtyckiej oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie zarządzania w żegludze bałtyckiej albo

2) posiadanie dyplomu szypra w żegludze krajowej co najmniej klasy 2, dodatkowej 6-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku oficera wachtowego w żegludze międzynarodowej oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie zarządzania w żegludze bałtyckiej, albo

3) posiadanie dyplomu starszego oficera na statku morskim o pojemności brutto od 500 do 3000.

2. Obowiązek ukończenia kursu, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy absolwentów kierunku nawigacyjnego: wyższych uczelni morskich i ośrodków szkoleniowych, o których mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcących na poziomie zarządzania.

§ 24.Ustala się następujące uprawnienia zawodowe dla osób posiadających dyplomy w dziale pokładowym w żegludze bałtyckiej:

1) dyplom oficera wachtowego żeglugi bałtyckiej upoważnia do zajmowania stanowiska:

a) oficera wachtowego:

- na statku o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze bałtyckiej,

- na każdym statku w żegludze krajowej,

b) kapitana:

- na statku bez własnego napędu o pojemności brutto do 3000 w żegludze bałtyckiej, z wyjątkiem statków pasażerskich,

- na statku o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze krajowej, przy czym na statku pasażerskim - pod warunkiem odbycia dodatkowej 6-miesięcznej praktyki pływania na statku pasażerskim na stanowisku oficera wachtowego,

2) dyplom kapitana żeglugi bałtyckiej upoważnia do zajmowania stanowiska kapitana:

a) na statku o pojemności brutto poniżej 500 w żegludze bałtyckiej, z wyjątkiem statków pasażerskich,

b) na każdym statku bez własnego napędu,

c) na statku o pojemności brutto poniżej 3000 w żegludze krajowej, przy czym na statku pasażerskim - pod warunkiem odbycia dodatkowej 3-miesięcznej praktyki pływania na statku pasażerskim na stanowisku starszego oficera pokładowego albo dublera na stanowisku kapitana na tym statku.

§ 26.Do uzyskania świadectwa marynarza w żegludze krajowej wymagane jest:

1) posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym albo

2) ukończenie nauki na kierunku pokładowym w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w § 2 pkt 5 lit. a) lub b), oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale pokładowym.

§ 27.Do uzyskania świadectwa starszego marynarza w żegludze krajowej wymagane jest posiadanie świadectwa marynarza w żegludze krajowej, dodatkowej 18-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich i złożenie egzaminu na to stanowisko.

§ 28.1. Do uzyskania dyplomu szypra klasy 2 w żegludze krajowej wymagane jest posiadanie świadectw: ratownika, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego, pierwszej pomocy medycznej i operatora radarowego oraz:

1) posiadanie świadectwa starszego marynarza w żegludze międzynarodowej, dodatkowej 12-mie-sięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego marynarza na statkach morskich oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na to stanowisko albo

2) posiadanie świadectwa starszego marynarza w żegludze krajowej, dodatkowej 18-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku starszego marynarza na statkach morskich oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na to stanowisko, albo

3) posiadanie co najmniej stopnia podoficera Marynarki Wojennej albo Straży Granicznej, wykształcenia o kierunku nawigacyjnym, dodatkowej 24-miesięcznej praktyki pływania w dziale pokładowym na statkach morskich, albo

4) posiadanie patentu kapitana żeglugi śródlądowej l klasy, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku kapitana w żegludze śródlądowej na statkach o pojemności brutto powyżej 200 oraz złożenie egzaminu na to stanowisko.

2. Obowiązek zaliczenia kursu i złożenia egzaminu, o których mowa w ust. 1, nie dotyczy absolwentów kierunku nawigacyjnego: wyższych uczelni morskich i ośrodków szkoleniowych, o których mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcących na poziomie operacyjnym.

§ 29.Do uzyskania dyplomu szypra klasy 1 w żegludze krajowej wymagane jest posiadanie dyplomu szypra klasy 2 w żegludze krajowej, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku kapitana na statkach o pojemności brutto od 50 do 200.

§ 30.Do uzyskania dyplomu kapitana w żegludze krajowej wymagane jest posiadanie dyplomu szypra klasy 1 w żegludze krajowej oraz dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku kapitana na statkach pasażerskich przewożących do 250 pasażerów.

§ 31.Praktykę pływania nabytą na statkach morskich bez własnego napędu zalicza się do praktyki wymaganej do uzyskania dyplomów i świadectw kwalifikacji w żegludze krajowej w dziale pokładowym w wymiarze: 2 miesiące tej praktyki liczone jako 1 miesiąc praktyki wymaganej, w ilości nie większej niż 1/3 wymiaru wymaganej praktyki pływania.

§ 32.Ustala się następujące uprawnienia zawodowe posiadaczy świadectw i dyplomów w dziale pokładowym w żegludze krajowej:

1) świadectwo marynarza w żegludze krajowej uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) marynarza wachtowego - na każdym statku w żegludze krajowej,

b) rybaka - na każdym statku rybackim, pod warunkiem złożenia egzaminu ze znajomości narzędzi połowowych,

c) kierownika - łodzi, w tym rybackiej, o długości całkowitej do 9 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze krajowej, pod warunkiem złożenia egzaminu z zakresu obsługi silników spalinowych,

2) świadectwo starszego marynarza w żegludze krajowej uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) starszego marynarza - na każdym statku w żegludze krajowej,

b) starszego rybaka - na każdym statku rybackim, pod warunkiem złożenia egzaminu ze znajomości narzędzi połowowych,

c) kierownika - na statku morskim o długości całkowitej do 15 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze krajowej, z wyłączeniem statków pasażerskich, pod warunkiem złożenia egzaminu z zakresu obsługi silników spalinowych,

3) dyplom szypra klasy 2 w żegludze krajowej uprawnia do zajmowania stanowiska kapitana:

a) na statku bez własnego napędu o pojemności brutto poniżej 1600 w żegludze krajowej, z wyłączeniem statków pasażerskich,

b) na statku o pojemności brutto poniżej 200 w żegludze krajowej, z wyłączeniem statków pasażerskich,

4) dyplom szypra klasy 1 w żegludze krajowej uprawnia do zajmowania stanowiska kapitana - na każdym statku w żegludze krajowej, przy czym na statku pasażerskim przewożącym do 250 pasażerów - pod warunkiem odbycia 2-miesięcznej praktyki pływania na statku pasażerskim w charakterze dublera na stanowisku kapitana,

5) dyplom kapitana w żegludze krajowej uprawnia do zajmowania stanowiska kapitana - na każdym statku w żegludze krajowej.

§ 34.Do uzyskania świadectwa rybaka rybołówstwa morskiego wymagane jest:

1) posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym albo

2) ukończenie nauki na kierunku pokładowym w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w § 2 pkt 5 lit. a) lub b), oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym, albo

3) posiadanie 24-miesięcznego okresu zatrudnienia w charakterze pracownika przetwórni statku rybackiego.

§ 35.Do uzyskania świadectwa starszego rybaka rybołówstwa morskiego wymagane jest:

1) posiadanie świadectwa rybaka rybołówstwa morskiego oraz dodatkowej 18-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym albo

2) ukończenie nauki na kierunku rybackim w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w § 2 pkt 5 lit. a) lub b), oraz posiadanie świadectwa rybaka rybołówstwa morskiego i 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym.

§ 36.Do uzyskania dyplomu szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego wymagane jest:

1) posiadanie świadectwa starszego marynarza w żegludze międzynarodowej, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na to stanowisko albo

2) posiadanie świadectwa starszego rybaka rybołówstwa morskiego, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na to stanowisko, albo

3) posiadanie świadectwa starszego marynarza w żegludze krajowej, dodatkowej 18-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na to stanowisko, albo

4) posiadanie dyplomu szypra klasy 2 w żegludze krajowej, dodatkowej 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach rybackich w dziale pokładowym oraz złożenie egzaminu na to stanowisko.

§ 37.Do uzyskania dyplomu szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego wymagane jest posiadanie dyplomu szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na stanowisku kapitana na statkach rybackich o długości całkowitej 24 m i poniżej oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na to stanowisko.

§ 38.Ustala się następujące uprawnienia zawodowe w rybołówstwie morskim:

1) świadectwo rybaka rybołówstwa morskiego upoważnia do zajmowania stanowiska:

a) rybaka - na każdym statku rybackim,

b) kierownika - łodzi rybackiej o długości całkowitej do 9 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze krajowej, pod warunkiem złożenia egzaminu z zakresu obsługi silników spalinowych,

2) świadectwo starszego rybaka rybołówstwa morskiego upoważnia do zajmowania stanowiska:

a) starszego rybaka - na każdym statku rybackim,

b) kierownika - statku rybackiego o długości całkowitej do 15 m i mocy silnika do 200 kW w żegludze krajowej, pod warunkiem złożenia egzaminu z zakresu obsługi silników spalinowych,

c) oficera wachtowego - na statku rybackim o długości całkowitej do 24 m, pod warunkiem odbycia dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania i złożenia egzaminu upoważniającego do pełnienia samodzielnej wachty morskiej, potwierdzonego odpowiednim zaświadczeniem,

3) dyplom szypra klasy 2 rybołówstwa morskiego upoważnia do zajmowania stanowiska kapitana - na statku rybackim o długości całkowitej 24 m i poniżej,

4) dyplom szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego upoważnia do zajmowania stanowiska kapitana - na każdym statku rybackim.

§ 40.W dziale maszynowym ustala się następujące dyplomy i świadectwa kWalifikacji w specjalności mechanicznej:

1) świadectwo młodszego motorzysty,

2) świadectwo motorzysty wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej,

3) dyplom oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW,

4) dyplom oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej,

5) dyplom II oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 do 3000 kW,

6) dyplom II oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej,

7) dyplom starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 do 3000 kW,

8) dyplom starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej.

§ 41.Do uzyskania świadectwa młodszego motorzysty wymagane jest posiadanie zaświadczeń o przeszkoleniach w zakresie:

1) indywidualnych technik ratunkowych,

2) ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego,

3) elementarnej pomocy medycznej,

4) bezpieczeństwa osobistego i odpowiedzialności społecznej.

§ 42.1. Do uzyskania świadectwa motorzysty wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej wymagane jest:

1) zaliczenie pierwszego roku studiów na kierunku mechanika i budowa maszyn albo drugiego roku studiów na kierunku elektrotechnika w wyższej uczelni morskiej oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym albo

2) ukończenie pierwszego roku nauki na kierunku mechanicznym w specjalnościach: budowa, eksploatacja, obsługa, remonty maszyn i urządzeń okrętowych lub siłowni okrętowych w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcącym co najmniej na poziomie operacyjnym, oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym, albo

3) ukończenie wyższej uczelni technicznej, szkoły policealnej lub średniej zawodowej na kierunku mechanicznym w specjalnościach: budowa, eksploatacja, obsługa, remonty maszyn i urządzeń okrętowych lub siłowni okrętowych albo ukończenie ośrodka szkoleniowego, o którym mowa w § 2 pkt 5 lit. b), kształcącego w zawodzie marynarza, oraz posiadanie 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym, albo

4) posiadanie dyplomu oficera elektroautomatyka okrętowego oraz 2-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym, albo

5) posiadanie wykształcenia zasadniczego zawodowego o kierunku mechanicznym w specjalnościach: budowa, eksploatacja, obsługa, remonty maszyn i urządzeń okrętowych lub siłowni okrętowych oraz 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym, albo

6) posiadanie wykształcenia zawodowego o kierunku mechanicznym lub elektrycznym, 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym oraz złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym, albo

7) posiadanie 24-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym, albo

8) posiadanie 24-miesięcznej praktyki pływania w charakterze pracownika przetwórni statku rybackiego przy obsłudze maszyn przetwórczych lub chłodni oraz 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym, albo

9) posiadanie stopnia podoficera Marynarki Wojennej lub Straży Granicznej i 24-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym oraz złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym, albo

10) posiadanie stopnia chorążego Marynarki Wojennej lub Straży Granicznej i 18-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym oraz złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym, albo

11) posiadanie stopnia mechanika żeglugi śródlądowej l klasy oraz złożenie egzaminu na poziomie pomocniczym.

2. Przy ubieganiu się o świadectwo motorzysty wachtowego 1/3 część ogólnej wymaganej praktyki pływania, o której mowa w ust. 1, może być zastąpiona praktyką przy budowie, naprawie lub obsłudze maszyn okrętowych w stoczniach, zakładach produkcyjnych lub warsztatach mechanicznych.

§ 43.1. Do uzyskania dyplomu oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW wymagane jest posiadanie świadectwa ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego oraz:

1) posiadanie świadectwa motorzysty wachtowego,

2) posiadanie dodatkowej praktyki pływania na stanowisku motorzysty wachtowego na statkach morskich w wymiarze:

a) 4 miesięcy - przy spełnieniu wymagań określonych w § 42 ust. 1 pkt 1-4,

b) 6 miesięcy - przy spełnieniu wymagań określonych w § 42 ust. 1 pkt 5,

c) 12 miesięcy - przy spełnieniu wymagań określonych w § 42 ust. 1 pkt 6-11.

2. Przy spełnieniu warunków, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. c), wymagane jest dodatkowo złożenie egzaminu na to stanowisko.

§ 44.1. Do uzyskania dyplomu oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej wymagane jest posiadanie świadectw ratownika, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego i pierwszej pomocy medycznej oraz:

1) ukończenie wyższej uczelni morskiej na kierunku mechanika i budowa maszyn, odbycie 6-miesięcznej praktyki w dziale maszynowym na statkach morskich o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, potwierdzonej w wydanym przez uczelnię zaświadczeniu z zaliczenia dziennika praktyk, oraz złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym albo

2) ukończenie nauki w ośrodku szkoleniowym, o którym mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcącym co najmniej na poziomie operacyjnym, o kierunku mechanicznym w specjalnościach: budowa i eksploatacja siłowni okrętowych, odbycie 6-miesięcznej praktyki w dziale maszynowym na statkach morskich o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, potwierdzonej w wydanym przez ośrodek zaświadczeniu z zaliczenia dziennika praktyk, oraz złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym, albo

3) posiadanie dyplomu elektroautomatyka okrętowego oraz dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania w dziale maszynowym, w tym 6 miesięcy praktyki na stanowisku motorzysty na statkach morskich o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, potwierdzonej w wydanym przez uczelnię zaświadczeniu z zaliczenia dziennika praktyk, oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym, albo

4) ukończenie szkoły o kierunku mechanicznym w specjalnościach: budowa, eksploatacja, obsługa, remonty maszyn i urządzeń okrętowych lub siłowni okrętowych, posiadanie świadectwa motorzysty wachtowego, dodatkowej 18-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej na stanowisku motorzysty, w tym co najmniej 6 miesięcy takiej praktyki udokumentowanej w dzienniku praktyk, oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym, albo

5) posiadanie świadectwa motorzysty wachtowego, dodatkowej 24-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej na stanowisku motorzysty, w tym co najmniej 6 miesięcy takiej praktyki udokumentowanej w dzienniku praktyk, oraz ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu na poziomie operacyjnym.

2. Za równorzędny z egzaminem na poziomie operacyjnym uznaje się egzamin dyplomowy na kierunku mechanika i budowa maszyn w wyższej uczelni morskiej.

§ 45.1. Do uzyskania dyplomu II oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 do 3000 kW wymagane jest posiadanie dyplomu oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej na stanowisku oficera mechanika wachtowego oraz ukończenie kursu i złożenie egzaminu na poziomie zarządzania.

2. Obowiązek ukończenia kursu, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy absolwentów kierunku mechanika i budowa maszyn wyższych uczelni morskich.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do absolwentów kierunku mechanicznego w specjalnościach: budowa, eksploatacja, obsługa, remonty maszyn i urządzeń okrętowych lub siłowni okrętowych ośrodków szkoleniowych, o których mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcących na poziomie zarządzania.

§ 46.1. Do uzyskania dyplomu II oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu oficera mechanika wachtowego na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej, dodatkowej 18-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej na stanowisku oficera mechanika wachtowego oraz ukończenie kursu i złożenie egzaminu na poziomie zarządzania albo

2) posiadanie dyplomu II oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 do 3000 kW oraz dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych od 750 do 3000 kW na stanowisku II oficera mechanika albo na stanowisku oficera mechanika wachtowego na statkach morskich o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej.

2. Obowiązek zaliczenia kursu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczy absolwentów kierunku mechanika i budowa maszyn wyższych uczelni morskich.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do absolwentów kierunku mechanicznego w specjalnościach: budowa, eksploatacja, obsługa, remonty maszyn i urządzeń okrętowych lub siłowni okrętowych ośrodków szkoleniowych, o których mowa w § 2 pkt 5 lit. a), kształcących na poziomie zarządzania.

§ 47.Do uzyskania dyplomu starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 do 3000 kW wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu II oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 do 3000 kW oraz dodatkowej 24-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej na stanowisku II oficera mechanika, przy czym 12 miesięcy tej praktyki może być zastąpione praktyką pływania na stanowisku oficera mechanika wachtowego na statkach morskich o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej, albo

2) posiadanie dyplomu II oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej oraz dodatkowej 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej na stanowisku II oficera mechanika.

§ 48.Do uzyskania dyplomu starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej wymagane jest:

1) posiadanie dyplomu II oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej oraz dodatkowej 18-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej na stanowisku II oficera mechanika oraz złożenie egzaminu na to stanowisko, przy czym 6 miesięcy wymaganej praktyki może być zastąpione praktyką pływania na stanowisku starszego oficera mechanika na statkach morskich o mocy maszyn głównych od 750 do 3000 kW, albo

2) posiadanie dyplomu starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW, dodatkowej 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej oraz złożenie egzaminu na to stanowisko.

§ 49.Ustala się w dziale maszynowym następujące uprawnienia zawodowe dla osób posiadających świadectwa kWalifikacji i dyplomy w specjalności mechanicznej:

1) świadectwo motorzysty wachtowego uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) motorzysty wachtowego - na każdym statku,

b) kierownika maszyn:

- na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 400 kW w żegludze krajowej,

- na statkach rybackich o mocy maszyn głównych poniżej 400 kW w żegludze bałtyckiej,

2) dyplom oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) motorzysty wachtowego - na każdym statku,

b) kierownika maszyn:

- na statkach rybackich o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW w żegludze bałtyckiej,

- na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW w żegludze krajowej,

3) dyplom oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 750 kW i powyżej uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) oficera mechanika wachtowego - na każdym statku,

b) kierownika maszyn:

- na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 750 kW w żegludze bałtyckiej,

- na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 1500 kW w żegludze krajowej,

4) dyplom II oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) II oficera mechanika:

- na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 3000 kW,

- na każdym statku w żegludze bałtyckiej,

b) starszego oficera mechanika:

- na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 1500 kW w żegludze bałtyckiej,

- na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 3000 kW w żegludze krajowej,

5) dyplom II oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej uprawnia do zajmowania stanowiska:

a) II oficera mechanika - na każdym statku,

b) starszego oficera mechanika - na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 3000 kW w żegludze bałtyckiej,

c) starszego oficera mechanika - na każdym statku w żegludze krajowej,

6) dyplom starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW uprawnia do zajmowania stanowiska starszego oficera mechanika:

a) na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 3000 kW,

b) na statkach o mocy maszyn głównych poniżej 6000 kW w żegludze bałtyckiej,

c) na każdym statku w żegludze krajowej,

7) dyplom starszego oficera mechanika na statkach o mocy maszyn głównych 3000 kW i powyżej uprawnia do zajmowania stanowiska starszego oficera mechanika - na każdym statku.

§ 51.1. Do uzyskania dyplomu oficera elektroautomatyka okrętowego wymagane jest posiadanie świadectw ratownika, ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego i pierwszej pomocy medycznej oraz:

1) ukończenie wyższej uczelni morskiej o kierunku elektrotechnika w specjalności elektroautomatyka okrętowa oraz posiadanie 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym albo

2) ukończenie wyższej uczelni o kierunku elektrycznym, elektronicznym lub telekomunikacyjnym oraz posiadanie 18-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym, albo

3) posiadanie wykształcenia średniego zawodowego o kierunku elektrycznym lub elektronicznym oraz 24-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w dziale maszynowym, albo

4) posiadanie 30-miesięcznej praktyki pływania w charakterze członka załogi w dziale maszynowym na statkach morskich.

2. Przy spełnieniu warunków określonych w ust. 1 pkt 2-4 wymagane jest dodatkowo ukończenie kursu w ośrodku szkoleniowym i złożenie egzaminu.

3. Przy ubieganiu się o dyplom oficera elektroautomatyka okrętowego 1/3 część praktyki pływania określonej w ust. 1 może być zastąpiona udokumentowaną praktyką przy budowie lub remontach okrętowych urządzeń elektrycznych w warsztatach lub stoczniach.

§ 52.Dyplom oficera elektroautomatyka okrętowego uprawnia do wykonywania funkcji oficera elektryka - na każdym statku.

§ 54.Ustala się następujące świadectwa kwalifikacji kucharzy:

1) świadectwo młodszego kucharza okrętowego,

2) świadectwo kucharza okrętowego.

§ 55.Do uzyskania świadectwa młodszego kucharza okrętowego wymagane jest posiadanie zaświadczeń o przeszkoleniach w zakresie:

1) indywidualnych technik ratunkowych,

2) ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego.

3) elementarnej pomocy medycznej,

4) bezpieczeństwa osobistego i odpowiedzialności społecznej.

§ 56.Do uzyskania świadectwa kucharza okrętowego wymagane jest:

1) posiadanie wykształcenia zasadniczego zawodowego w zawodzie kucharza lub średniego wykształcenia gastronomicznego, 12-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w charakterze pomocnika kucharza oraz złożenie egzaminu na to stanowisko albo

2) posiadanie dyplomu mistrza kucharskiego oraz 3-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w charakterze pomocnika kucharza, albo

3) posiadanie 24-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich w charakterze pomocnika kucharza oraz złożenie egzaminu na to stanowisko.

§ 57.Świadectwo kucharza okrętowego uprawnia do zajmowania stanowiska kucharza okrętowego.

§ 59.Kapitan i każdy oficer pełniący wachtę nawigacyjną obowiązani są posiadać odpowiednie świadectwa upoważniające do obsługi urządzeń radiokomunikacyjnych i świadectwo operatora radarowego.

§ 60.Na statkach wyposażonych w urządzenia Radarowego Automatycznego Systemu Akwizycji i Śledzenia Ech (A.R.P.A.) każdy oficer działu pokładowego obowiązany jest posiadać dodatkowo świadectwo upoważniające do użycia urządzeń A.R.P.A.

§ 61.1. Każdy członek załogi wyznaczony do kierowania zbiorczym środkiem ratunkowym obowiązany jest posiadać świadectwo ratownika, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Na statkach wyposażonych w szybkie łodzie ratownicze każdy członek załogi wyznaczony do kierowania tą łodzią obowiązany jest posiadać świadectwo starszego ratownika.

3. Do uzyskania świadectwa ratownika wymagane jest posiadanie co najmniej 6-miesięcznej praktyki pływania na statkach morskich oraz ukończenie przedmiotowego kursu i złożenie egzaminu.

4. Do uzyskania świadectwa starszego ratownika wymagane jest posiadanie świadectwa ratownika oraz ukończenie przedmiotowego kursu i złożenie egzaminu.

§ 63.1. Na zbiornikowcach każdy marynarz zatrudniony na poziomie operacyjnym i pomocniczym obowiązany jest posiadać świadectwo przeszkolenia stopnia podstawowego na zbiornikowce.

2. Zajmowanie stanowiska kapitana, starszego oficera, starszego oficera mechanika i II oficera mechanika na zbiornikowcach wymaga posiadania co najmniej 6-miesięcznej praktyki pływania na stanowiskach oficerskich na tych statkach oraz odbycia przeszkolenia stopnia wyższego na dany typ zbiornikowca. Wzory zezwoleń do zajmowania tych stanowisk określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

3. Zezwolenia, o których mowa w ust. 2, podlegają odnowieniu co 5 lat, pod warunkiem posiadania 12-miesięcznej praktyki pływania na danym typie zbiornikowca odbytej w okresie ostatnich pięciu lat albo odbycia kursu.

§ 64.1. Na statkach pasażerskich, w tym pasażerskich typu ro-ro, uprawiających żeglugę międzynarodową lub bałtycką:

1) każdy członek załogi obowiązany jest posiadać świadectwo przeszkolenia podstawowego na statku pasażerskim,

2) kapitan, oficerowie i inni członkowie załogi wyznaczeni na listach alarmowych do opieki nad pasażerami obowiązani są posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie kierowania tłumem,

3) każdy członek załogi zatrudniony bezpośrednio przy obsłudze pasażerów w pomieszczeniach hotelowych obowiązany jest posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie opieki nad pasażerami w pomieszczeniach hotelowych,

4) kapitan, starszy oficer pokładowy, starszy oficer mechanik i II oficer mechanik oraz członkowie załogi odpowiedzialni za zaokrętowanie i wyokrętowanie pasażerów, załadunek, wyładunek, mocowanie ładunku i zamknięcie kadłuba obowiązani są posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa pasażerów i ładunku oraz szczelności kadłuba, w zakresie stosownym do ich czynności służbowych,

5) kapitan, starszy oficer pokładowy, starszy oficer mechanik i II oficer mechanik oraz członkowie załogi odpowiedzialni za bezpieczeństwo pasażerów w sytuacjach kryzysowych obowiązani są posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie zachowań ludzkich i dowodzenia w sytuacjach kryzysowych.

2. Przeszkolenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 4 i 5, zachowują ważność przez okres pięciu lat.

§ 65.Na statkach o nietypowych charakterystykach manewrowych i na statkach o pojemności brutto powyżej 50 000 kapitan obowiązany jest posiadać odpowiednie świadectwo przeszkolenia w zakresie manewrowania tego typu statkami.

§ 66.Na statkach posiadających siłownię o napędzie innym niż tłokowy silnik spalinowy starszy oficer mechanik i II oficer mechanik obowiązani są posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie obsługi siłowni o napędzie innym niż tłokowy silnik spalinowy oraz odbyć 3-miesięczną praktykę pływania na statku posiadającym siłownię tego typu jako dubler na tych stanowiskach albo na stanowisku oficera mechanika wachtowego.

§ 68.1. Dowodem odbycia wymaganej praktyki pływania jest, z zastrzeżeniem ust. 2, wpis w książeczce żeglarskiej.

2. Dla osób nie posiadających książeczki żeglarskiej dowodem odbycia praktyki pływania jest zaświadczenie wydane przez kapitana statku. Wzór zaświadczenia określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.

3. W uzasadnionych przypadkach urząd morski może żądać dodatkowych dowodów potwierdzających odbycie praktyki pływania.

§ 69.1. Warunkiem odnowienia dyplomu oficerskiego jest odbycie co najmniej 12-miesięcznej praktyki pływania w okresie ostatnich pięciu lat na stanowisku odpowiedniej specjalności na statkach morskich określonych w rozporządzeniu.

2. W razie niespełnienia wymagań określonych w ust. 1 dopuszcza się możliwość potwierdzenia dyplomu poprzez:

1) odbycie w ostatnich sześciu miesiącach ważności dyplomu co najmniej 3-miesięcznej praktyki pływania w charakterze oficera dodatkowego w swojej specjalności lub na stanowisku o stopień niższym od stanowiska, do którego zajmowania uprawnia posiadany ważny dyplom, albo

2) zastosowanie zamiany praktyki pływania w wymiarze jeden miesiąc praktyki za dwa miesiące pracy:

a) w pilotażu morskim,

b) w stoczniach na statkach morskich w dziale mechanicznym podczas prób na uwięzi albo

3) złożenie egzaminu.

§ 70.1. Egzaminy określone w rozporządzeniu przeprowadzają komisje egzaminacyjne działające przy dyrektorach urzędów morskich.

2. Przewodniczących komisji egzaminacyjnych powołuje na okres 3 lat minister właściwy do spraw gospodarki morskiej na wniosek dyrektora właściwego urzędu morskiego. Minister może odwołać przewodniczącego komisji na umotywowany wniosek dyrektora właściwego urzędu morskiego.

3. Członków komisji powołuje na okres 3 lat dyrektor właściwego urzędu morskiego na wniosek przewodniczącego komisji. Dyrektor może odwołać członka komisji egzaminacyjnej na umotywowany wniosek przewodniczącego komisji.

4. Komisje egzaminacyjne działają na podstawie opracowanego przez dyrektora właściwego urzędu morskiego regulaminu prac komisji, który określa w szczególności: wymagania i programy egzaminów, tryb ich przeprowadzania oraz zasady wynagradzania członków komisji. Regulamin podlega zatwierdzeniu przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej.

§ 71.1. Egzamin przeprowadza się na pisemny wniosek osoby zainteresowanej.

2. Do wniosku należy załączyć dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań określonych w rozporządzeniu.

§ 73.Ustala się niezbędny dla zapewnienia bezpiecznej żeglugi następujący skład załóg w dziale maszynowym statków morskich o polskiej przynależności w żegludze międzynarodowej:

1) na statkach o mocy maszyn głównych powyżej 3000 kW:

a) starszy oficer mechanik,

b) II oficer mechanik,

c) oficer mechanik wachtowy,

d) motorzysta wachtowy,

2) na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW:

a) starszy oficer mechanik,

b) II oficer mechanik,

c) motorzysta wachtowy,

3) na statkach o mocy maszyn głównych do 750 kW:

a) kierownik maszyn,

b) motorzysta.

§ 74.1. Dokumentem stwierdzającym skład załogi niezbędny dla zapewnienia bezpiecznej żeglugi statku uprawiającego żeglugę międzynarodową lub bałtycką jest certyfikat bezpiecznej obsługi. Wzór certyfikatu określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

2. Certyfikat bezpiecznej obsługi wydaje dyrektor urzędu morskiego właściwy dla portu macierzystego statku.

§ 75.Niezbędny dla zapewnienia bezpieczeństwa żeglugi skład załogi dla statków:

1) odbywających podróże próbne lub jednorazowe,

2) pełniących specjalną służbę państwową,

3) uprawiających żeglugę wyłącznie na polskich obszarach morskich,

4) uprawiających rybołówstwo morskie na obszarze Morza Bałtyckiego

ustala, na wniosek armatora lub stoczni, dyrektor urzędu morskiego, właściwy dla portu macierzystego statku, w karcie bezpieczeństwa statku.

§ 76.W uzasadnionych przypadkach, uwzględniając wdrożenie osiągnięć postępu naukowo-technicznego bądź szczególne warunki obsługi danego statku albo inne istotne czynniki, dyrektor urzędu morskiego może ustalić inny niezbędny skład załogi i określić inne kwalifikacje członków tej załogi.

§ 77.Na morskim statku handlowym w żegludze międzynarodowej przynajmniej jeden członek załogi powinien posiadać świadectwo przeszkolenia w zakresie sprawowania opieki medycznej nad chorym.

§ 78.1. Wachty na statkach powinny być pełnione zgodnie z postanowieniami Konwencji STCW 78/95.

2. Za prawidłowy rozkład wacht, szkolenia załogi i obsadę statków wykwalifikowaną załogą, zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu, odpowiedzialny jest armator.

3. Armator obowiązany jest wyznaczyć na statku odpowiedniego oficera nadzorującego szkolenie w zakresie:

1) zapoznania nowo okrętowanych członków załogi ze statkiem w zakresie zagadnień związanych z ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska morskiego, bezpieczeństwem i higieną pracy oraz wyposażeniem ratunkowym,

2) realizacji programu objętego dziennikiem praktyk.

4. Na statkach pasażerskich i pasażerskich typu ro-ro przewożących powyżej 400 pasażerów armator wyznacza dodatkowego oficera o specjalności pokładowej posiadającego dyplom na poziomie zarządzania, odpowiedzialnego za sprawy bezpieczeństwa, stan sprzętu ratunkowego i pożarowego oraz szkolenie załogi w zakresie bezpieczeństwa życia na morzu i ochrony środowiska morskiego.

§ 80.Świadectwa uzyskane na podstawie dotychczasowych przepisów podlegają wymianie na odpowiednie świadectwa kwalifikacji określone w rozporządzeniu:

1) świadectwo marynarza - na świadectwo marynarza wachtowego albo świadectwo rybaka rybołówstwa morskiego, pod warunkiem złożenia egzaminu ze znajomości narzędzi połowowych,

2) świadectwo starszego marynarza - na świadectwo starszego marynarza albo starszego rybaka rybołówstwa morskiego, pod warunkiem złożenia egzaminu ze znajomości narzędzi połowowych,

3) świadectwo motorzysty - na świadectwo motorzysty wachtowego,

4) świadectwo kucharza okrętowego - na świadectwo kucharza okrętowego.

§ 81.1. Dyplomy i świadectwa wydane na podstawie dotychczasowych przepisów oraz wynikające z nich uprawnienia zawodowe zachowują swoją ważność do czasu ich wymiany na odpowiednie dyplomy i świadectwa kwalifikacji określone w rozporządzeniu, jednak nie dłużej niż do dnia 1 lutego 2002 r., z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Wydane na podstawie dotychczasowych przepisów świadectwa marynarza, starszego marynarza i kucharza oraz dyplomy szypra l klasy i szypra II klasy zachowują swoją ważność w żegludze krajowej i na statkach rybackich.

§ 82.Dyrektor urzędu morskiego właściwy dla siedziby ośrodka szkoleniowego dokona wymiany świadectw ukończenia przeszkoleń specjalistycznych w zakresie bezpieczeństwa, wydanych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, na świadectwa określone w rozporządzeniu, jeśli ośrodki, które je wydały, posiadały w dniu wydania tych świadectw zezwolenie na prowadzenie szkoleń, wydane na podstawie dotychczasowych przepisów.

§ 83.Zaświadczenia o złożeniu egzaminów, wymagane do uzyskania dyplomów i świadectw kwalifikacji oraz do uzyskania świadectw z przeszkoleń specjalistycznych, tracą ważność po upływie 5 lat od daty ich wystawienia.

§ 84.1. W indywidualnych, szczególnie uzasadnionych przypadkach, dyrektor urzędu morskiego może wyrazić zgodę na uzyskanie określonego dyplomu lub świadectwa kwalifikacji przez osobę, której specjalność wyuczona lub rodzaj praktyki pływania w danej specjalności nie odpowiadają ściśle określonym w rozporządzeniu wymaganiom do uzyskania tego dyplomu lub świadectwa kwalifikacji, jeżeli okres posiadanej praktyki pływania jest nie krótszy od wymaganego.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się przy ubieganiu się o dyplomy: kapitana żeglugi wielkiej i starszego oficera mechanika.

§ 85.1. Dyrektor urzędu morskiego w szczególnie uzasadnionych przypadkach może na wniosek armatora wydać zezwolenie na zajmowanie, przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, stanowiska bezpośrednio wyższego niż to, do którego uprawnia posiadany dyplom albo świadectwo, z wyłączeniem stanowisk kapitana statku i starszego oficera mechanika w żegludze międzynarodowej i bałtyckiej. Wzór zezwolenia określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

2. Wniosek o wydanie zezwolenia powinien określać: dane i kwalifikacje osoby ubiegającej się o wydanie zezwolenia uprawniającego do zajmowania stanowiska, którego dotyczy wniosek, nazwę i pojemność brutto statku oraz typ i moc maszyn statku, długość podróży oraz rodzaj przewożonego ładunku. Wzór wniosku określa załącznik nr 9 do rozporządzenia.

§ 86.1. W sprawach o wydanie dyplomu lub świadectwa, wszczętych, lecz nie zakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, stosuje się przepisy tego rozporządzenia.

2. Postępowanie o wydanie dyplomu lub świadectwa nie objętego przepisami rozporządzenia umarza się.

3. Osoby, które rozpoczęty cykl szkolenia przed dniem 1 sierpnia 1998 r., zwolnione są z obowiązku przedkładania dziennika praktyk przed przystąpieniem do odpowiedniego egzaminu.

§ 87.Traci moc rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 23 maja 1992 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych i składu załóg polskich statków morskich (Dz. U. Nr 49, poz. 227 oraz z 1998 r. Nr 9, poz. 34 i Nr 45, poz. 285).

§ 88.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia.

Załącznik nr 1

Załącznik nr 2

Załącznik nr 3

Załącznik nr 4

Załącznik nr 5-1

Załącznik nr 5-2

Załącznik nr 5-3

Załącznik nr 5-4

Załącznik nr 6

Załącznik nr 7

Załącznik nr 8

Załącznik nr 9