Na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury (Dz. U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150) zarządza się, co następuje:

§ 1.Rozporządzenie określa warunki wykorzystania zabytków nieruchomych na cele użytkowe oraz zasady i tryb przyznawania dotacji z budżetu państwa użytkownikom zabytków nie będącym jednostkami budżetowymi na prowadzenie prac remontowych i konserwatorskich przy tych zabytkach, w ramach środków zaplanowanych w ustawie budżetowej na dany rok.

§ 2.1. Zagospodarowanie zabytku nieruchomego na cele użytkowe wymaga spełnienia przez jego użytkownika następujących warunków:

1) opracowania dokumentacji konserwatorskiej, określającej stan jego zachowania,

2) sporządzenia ekspertyzy, dotyczącej możliwości zaadaptowania zabytku na określony cel, z uwzględnieniem jego historycznej funkcji,

3) wykonania i uzgodnienia z wojewódzkim konserwatorem zabytków projektu prac remontowych i konserwatorskich przy zabytku, zwanych dalej „pracami”, w którym określa się zakres i sposób ich prowadzenia oraz wskazanie niezbędnych do zastosowania materiałów i technologii,

4) przygotowania uzgodnionego z wojewódzkim konserwatorem zabytków programu zagospodarowania zabytku, jego otoczenia oraz dalszego użytkowania, z uwzględnieniem wyeksponowania istotnych wartości tego zabytku.

2. W celu spełnienia warunków, o których mowa w ust. 1, wojewódzki konserwator zabytków zobowiązany jest udostępnić użytkownikowi zabytku do wglądu posiadaną przez siebie dokumentację tego zabytku oraz umożliwić dokonywanie niezbędnych odpisów z tej dokumentacji.

§ 3.1. Użytkownik zabytku nieruchomego może otrzymać dotację, częściowo lub w całości pokrywającą koszty przeprowadzenia prac.

2. Przedmiot oraz kwotę dotacji ustala Generalny Konserwator Zabytków odrębnie dla każdego użytkownika zabytku.

§ 4.1. Generalny Konserwator Zabytków przyznaje dotację na prace, w tym przy częściach składowych zabytku oraz jego przynależnościach, wpisanych do rejestru zabytków, a zwłaszcza wystroju architektonicznym, rzeźbiarskim i malarskim oraz innym wyposażeniu, integralnie związanym z historią obiektu.

2. Prace mają na celu zachowanie substancji zabytku oraz utrzymanie lub przywrócenie jego zabytkowego charakteru i obejmują w szczególności:

1) sporządzenie ekspertyz technicznych i konserwatorskich,

2) przeprowadzenie badań architektonicznych, archeologicznych i technologicznych,

3) wykonanie dokumentacji konserwatorskiej,

4) opracowanie programu konserwacji zabytku,

5) wykonanie projektu budowlanego zgodnego z przepisami Prawa budowlanego,

6) sporządzenie projektu odtworzenia kompozycji wnętrz,

7) usługi i roboty budowlane, przywracające zabytek do właściwego stanu technicznego,

8) działania konserwatorskie, mające na celu zachowanie istniejącej substancji zabytku,

9) rekonstrukcję zniszczonej przynależności zabytku, o ile nie przekracza ona 50% jego oryginalnej substancji,

10) konserwację lub całkowitą rekonstrukcję okien, w tym ościeżnic i okiennic, zewnętrznych odrzwi i drzwi, pokrycia dachowego, rynien i rur spustowych,

11) montaż instalacji przeciwpożarowej i odgromowej,

12) modernizację instalacji elektrycznej w zabytkach drewnianych lub w zabytkach, które posiadają oryginalne, wykonane z drewna części składowe i przynależności,

13) wykonanie izolacji przeciwwilgociowej,

14) uzupełnianie narysów ziemnych dzieł architektury obronnej oraz nieruchomych archeologicznych dóbr kultury o własnych formach krajobrazowych,

15) działania zmierzające do uczytelnienia istniejących, oryginalnych elementów zabytkowego układu parku lub ogrodu.

3. Dotacją może być ponadto objęty zakup materiałów budowlanych i konserwatorskich, niezbędnych do wykonania prac, o których mowa w ust. 2, a także zakup instalacji odgromowej i przeciwpożarowej dla zabytku.

§ 5.1. Dotacja może być przyznana przez Generalnego Konserwatora Zabytków na pokrycie:

1) kosztów wykonania planowanych prac, ustalonych w wyniku udzielenia zamówienia publicznego,

2) wydatków poniesionych na prace wykonane w okresie dwóch lat poprzedzających rok złożenia przez użytkownika wniosku o przyznanie dotacji.

2. Wniosek o przyznanie dotacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2, wnioskodawca może złożyć po przeprowadzeniu wszystkich prac wymienionych w zezwoleniu wydanym przez wojewódzkiego konserwatora zabytków.

3. Dotację określoną w ust. 1 pkt 1 może otrzymać wyłącznie użytkownik, którego działalność w całości lub w części finansowana jest ze środków publicznych, lub użytkownik zabytku objętego krajowym programem konserwacji zabytków.

4. Dotację określoną w ust. 1 pkt 2 może otrzymać wyłącznie użytkownik, którego działalność nie jest finansowana w całości lub w części ze środków publicznych.

§ 6.1. Generalny Konserwator Zabytków opracowuje krajowe programy konserwacji zabytków.

2. Programy, o których mowa w ust. 1, opracowuje się dla zabytków, które w szczególności:

1) posiadają niepowtarzalną wartość historyczną, naukową bądź artystyczną,

2) mają znaczenie dla historii architektury bądź rozwoju technologii budownictwa,

3) wymagają przeprowadzenia złożonych pod względem technologicznym prac, obejmujących zarówno jego części składowe, jak i przynależności,

4) mogą być wykorzystane jako miejsce zabezpieczenia ruchomych dóbr kultury w razie uzasadnionej obawy zniszczenia, uszkodzenia lub ich wywiezienia bez zezwolenia za granicę, bądź też niezapewnienia im należytych warunków konserwacji.

3. Użytkownikowi zabytku objętego krajowym programem konserwacji zabytków Generalny Konserwator Zabytków może przyznać dotację w wysokości do 100% wydatków planowanych lub poniesionych przez użytkownika na prace.

§ 7.Dla zabytku nie objętego krajowym programem konserwacji zabytków Generalny Konserwator Zabytków może przyznać dotację w wysokości do 25% wydatków planowanych lub poniesionych przez użytkownika na prace.

§ 8.Jeżeli stan zachowania zabytku, o którym mowa w § 7, wymaga lub wymagał bezzwłocznego podjęcia prac, dotacja może być zwiększona do 100% wydatków planowanych lub poniesionych na te prace.

§ 9.Ubieganie się przez użytkownika zabytku o dotację na prace, które zostały już sfinansowane w oparciu o wcześniej przyznaną dotację, możliwe jest po upływie 20 lat od roku ich zakończenia.

§ 10.1. Przyznanie dotacji i określenie jej wysokości może nastąpić na podstawie wniosku użytkownika zabytku, złożonego do Generalnego Konserwatora Zabytków za pośrednictwem wojewódzkiego konserwatora zabytków.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:

1) imię, nazwisko i adres zamieszkania wnioskodawcy lub nazwę i siedzibę jednostki organizacyjnej, będącej wnioskodawcą,

2) wskazanie zabytku, z uwzględnieniem miejsca jego położenia,

3) wskazanie tytułu prawnego do użytkowania zabytku nieruchomego,

4) określenie wysokości dotacji, o którą ubiega się wnioskodawca,

5) zezwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków na przeprowadzenie prac, które mają być przedmiotem dotacji,

6) pozwolenie na budowę, o ile prace wymagały bądź wymagają uzyskania takiego pozwolenia,

7) wykaz prac wykonanych w okresie ostatnich pięciu lat, z podaniem wysokości wydatków poniesionych na ich przeprowadzenie,

8) informację o uzyskanych dotychczas środkach publicznych, przeznaczonych na przeprowadzenie prac,

9) zgodę właściciela (współwłaścicieli) zabytku nieruchomego lub użytkownika wieczystego nieruchomości gruntowej, będącej zabytkiem nieruchomym, na przeprowadzenie prac, w przypadku gdy wnioskodawcą jest współwłaściciel, jednostka organizacyjna, na rzecz której jest ustanowiony trwały zarząd, najemca lub dzierżawca.

3. W przypadku określonym w § 5 ust. 1 pkt 1 do wniosku, o którym mowa w ust. 1, powinien być dołączony kosztorys planowanych prac, z uwzględnieniem cen zakupu materiałów niezbędnych do ich przeprowadzenia.

4. W przypadku określonym w § 5 ust. 1 pkt 2 do wniosku, o którym mowa w ust. 1, powinny być dołączone:

1) oryginały rachunków lub faktur,

2) wykaz rachunków lub faktur, ze wskazaniem wystawcy, daty wystawienia i numeru rachunku lub faktury wraz z wyszczególnieniem przedmiotu i wysokości wydatków,

3) kosztorys powykonawczy za wykonane prace oraz zakup materiałów niezbędnych do ich przeprowadzenia,

4) udokumentowany obmiar prac oraz protokół odbioru przez wojewódzkiego konserwatora zabytków wykonanych prac, które mają być przedmiotem dotacji.

5. Wojewódzki konserwator zabytków, po sprawdzeniu pod względem formalnym złożonego wniosku, dokonuje, na podstawie dokumentów określonych w ust. 3 i 4, wstępnej kwalifikacji wydatków poniesionych lub które zostaną poniesione przez użytkownika na prace, mogących być przedmiotem dotacji, a także sporządza opinię dotyczącą zasadności przyznania dotacji.

6. Wniosek i dokumenty, o których mowa w ust. 3-5, wojewódzki konserwator zabytków przesyła Generalnemu Konserwatorowi Zabytków w celu rozpatrzenia.

§ 11.1. Przyznanie dotacji następuje w drodze umowy na sfinansowanie w całości lub w części prac, zawartej pomiędzy Generalnym Konserwatorem Zabytków a użytkownikiem zabytku, której kopię otrzymuje właściwy wojewódzki konserwator zabytków.

2. W umowie, o której mowa w ust. 1, należy określić w szczególności opis planowanych lub zakończonych prac, z podaniem terminu ich realizacji, oraz wysokość dotacji, termin i tryb jej płatności.

§ 12.1. Przekazanie dotacji na prace, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 1, może nastąpić:

1) przed ich podjęciem, w wysokości nie większej jednak niż 50% udzielonej dotacji,

2) w trakcie ich prowadzenia lub po ich zakończeniu, na podstawie przedstawionych przez użytkownika:

a) oryginałów rachunków lub faktur,

b) wykazu rachunków lub faktur, ze wskazaniem wystawcy, daty wystawienia i numeru rachunku lub faktury wraz z wyszczególnieniem przedmiotu i wysokości wydatków,

c) kosztorysu powykonawczego za wykonane prace oraz zakup materiałów niezbędnych do ich przeprowadzenia,

d) protokołu odbioru prac, sporządzonego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków,

e) udokumentowanego obmiaru tych prac.

2. Rozliczenie dotacji przekazanej przed rozpoczęciem prac następuje po ich zakończeniu, na podstawie dokumentów wymienionych w ust. 1 pkt 2.

3. Dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 2, przekazywane są Generalnemu Konserwatorowi Zabytków w celu przekazania lub rozliczenia dotacji, za pośrednictwem wojewódzkiego konserwatora zabytków, który dokonuje wstępnego sprawdzenia poniesionych przez użytkownika wydatków na prace pod względem ich zgodności z zawartą umową o przyznaniu dotacji.

§ 13.Po przekazaniu dotacji oryginały rachunków lub faktur, które były podstawą jej przyznania, Generalny Konserwator Zabytków stempluje pieczęcią o treści „Sfinansowano za środków budżetu państwa.”, z podaniem wysokości dotacji określonej procentowo i daty jej przyznania, oraz zwraca je użytkownikowi zabytku, któremu została przekazana dotacja.

§ 14.1. Generalny Konserwator Zabytków prowadzi wykaz udzielonych dotacji.

2. Generalny Konserwator Zabytków przesyła właściwym wojewódzkim konserwatorom zabytków wykaz przekazanych w danym roku dotacji, nie później niż do dnia 31 stycznia roku następnego.

3. Wykaz, o którym mowa w ust. 1, powinien w szczególności zawierać:

1) imię, nazwisko i adres zamieszkania osoby lub nazwę i siedzibę jednostki organizacyjnej, która otrzymała dotację,

2) wskazanie zabytku, z uwzględnieniem miejsca jego położenia,

3) zakres i umiejscowienie prac, na które przyznano dotację,

4) datę zawarcia umowy, o której mowa w § 11 ust. 1,

5) wysokość przyznanej dotacji, a w przypadku prac, o których mowa w § 5 ust. 1, informację, czy kwota dotacji została w całości rozliczona.

§ 15.Generalny Konserwator Zabytków po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym dotacja została przyznana, przekazuje dokumenty dotyczące przyznanej dotacji wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków w celu włączenia ich do zbioru dokumentów zabytku.

§ 16.Rozliczanie dotacji przyznanych użytkownikom zabytków na podstawie uchwały nr 179 Rady Ministrów z dnia 8 grudnia 1978 r. w sprawie wykorzystania zabytków na cele użytkowe (Monitor Polski Nr 37, poz. 142) następuje zgodnie z umowami zawartymi do dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

§ 17.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.