Na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 91, poz. 410, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1115 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Zakres przedmiotowy] [1] Rozporządzenie określa ramowy program stażu pielęgniarki i stażu położnej, sposób i tryb odbywania oraz zaliczania stażu podyplomowego, zakres uprawnień zawodowych pielęgniarki i położnej w okresie odbywania stażu podyplomowego, warunki, jakie powinien spełniać zakład opieki zdrowotnej, w którym odbywane są staże podyplomowe, wysokość wynagrodzenia pielęgniarki i położnej odbywającej staż podyplomowy oraz zasady finansowania i organizacji stażu podyplomowego.

§ 2.[Przesłanki konieczności odbycia stażu] Staż podyplomowy, zwany dalej „stażem", odbywa pielęgniarka i położna, jeżeli posiada ograniczone prawo wykonywania zawodu pielęgniarki lub ograniczone prawo wykonywania zawodu położnej i została wpisana na listę członków właściwej okręgowej izby pielęgniarek i położnych.

§ 3.[Staż pielęgniarki i położnej] 1. Staż pielęgniarki obejmuje pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz doskonalenie umiejętności praktycznych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych oraz promocji zdrowia, w warunkach stacjonarnej, ambulatoryjnej i domowej opieki zdrowotnej.

2. Staż położnej obejmuje pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz doskonalenie umiejętności praktycznych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz promocji zdrowia w zakresie opieki nad kobietą, kobietą ciężarną, rodzącą i położnicą oraz noworodkiem, w warunkach stacjonarnej, ambulatoryjnej i domowej opieki zdrowotnej.

§ 4.[Czas trwania stażu] 1. Staż pielęgniarki, położnej, z zastrzeżeniem ust. 7, trwa 12 miesięcy i jest odbywany w ramach staży cząstkowych.

2. Staż rozpoczyna się corocznie nie później niż w dniach 1 marca albo 1 sierpnia.

3. Czas trwania staży cząstkowych, o których mowa w ust. 1, miejsce ich odbywania oraz cele stażu wraz z wykazem umiejętności określa ramowy program stażu podyplomowego, zwany dalej „ramowym programem", stanowiący:

1) dla pielęgniarek – załącznik nr 1 do rozporządzenia,

2) dla położnych – załącznik nr 2 do rozporządzenia.

4. W czasie odbywania stażu pielęgniarka i położna mają prawo do odbywania fakultatywnych zajęć stażowych w wymiarze 4 tygodni.

5. Fakultatywne zajęcia stażowe organizowane są nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia stażu.

6. Część okresu fakultatywnych zajęć stażowych pielęgniarka lub położna może wykorzystać na urlop wypoczynkowy na zasadach określonych w Kodeksie pracy.

7. Do okresu trwania stażu zalicza się okres odbywania zajęć praktycznych:

1) w 3-letnich szkołach pielęgniarskich i szkołach położnych,

2) w 3-letnich studiach licencjackich na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo,

3) na dziennych studiach magisterskich na kierunku pielęgniarstwo

– w wymiarze nie przekraczającym 6 miesięcy; zaliczenia okresu odbywania zajęć praktycznych dokonuje na wniosek stażysty koordynator, o którym mowa w § 9, porównując program kształcenia zawodowego z programem stażu.

§ 5.[Przedłużenie czasu trwania stażu] 1. Czas trwania stażu pielęgniarki, położnej ulega przedłużeniu, w razie:

1) nieprzerwanej niezdolności do pracy spowodowanej przyczynami, o których mowa w art. 92 § 1 Kodeksu pracy, przez okres dłuższy niż 14 dni,

2) urlopu macierzyńskiego,

3) przebywania na urlopie wychowawczym, nie dłużej jednak niż 1 rok,

4) przebywania na urlopie bezpłatnym, nie dłużej jednak niż 3 miesiące,

5) podjęcia przez pielęgniarkę lub położną studiów na wydziale pielęgniarstwa

– na zasadach określonych w § 7 ust. 2.

2. Czas trwania stażu może ulec przedłużeniu również z innych przyczyn niż określone w ust. 1, na zasadach, o których mowa w § 7 ust. 4.

3. Przedłużenie czasu trwania stażu następuje na okres realizacji tej części ramowego programu, która nie została zrealizowana w czasie, o którym mowa w § 4 ust. 1.

§ 6.[Lista zakładów opieki zdrowotnej uprawnionych do prowadzenia staży podyplomowych] Zakład opieki zdrowotnej, w którym odbywane są staże, w tym staż cząstkowy, powinien znajdować się na liście zakładów opieki zdrowotnej uprawnionych do prowadzenia staży podyplomowych, ustalanej przez marszałka województwa zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, zwanej dalej „ustawą", oraz spełniać następujące warunki:

1) udzielać świadczeń zdrowotnych w zakresie umożliwiającym zrealizowanie co najmniej jednego programu stażu cząstkowego przez pielęgniarkę lub przez położną,

2) zatrudniać pielęgniarki i położne, posiadające obok doświadczenia zawodowego dodatkowe kwalifikacje, w tym tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa właściwej ze względu na rodzaj stażu cząstkowego, określonego ramowym programem, lub kursy kwalifikacyjne, w szczególności przy wykonywaniu funkcji związanych z realizacją stażu,

3) posiadać zaplecze diagnostyczno-terapeutyczne zapewniające realizację treści merytorycznych ramowego programu w sposób i w czasie określonym w rozporządzeniu.

§ 7.[Odbywanie stażu na podstawie umowy o pracę na czas określony] 1. Pielęgniarka i położna odbywa staż na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony, równy czasowi trwania stażu, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. W przypadkach, o których mowa w § 5 ust. 1, przedłużenie czasu trwania stażu dokonywane jest poprzez zawarcie nowej umowy na czas określony równy okresowi przedłużenia czasu trwania stażu.

3. W razie skierowania pielęgniarki, położnej przez pracodawcę do odbycia stażu cząstkowego poza miejscowością, w której jest zatrudniona, pracodawca pokrywa koszty podróży na zasadach określonych w przepisach w sprawie zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

4. W przypadku gdy przedłużenie czasu trwania stażu nastąpiło z przyczyn, o których mowa w § 5 ust. 2, ta część ramowego programu stażu, która nie została zrealizowana, może być zrealizowana na podstawie umowy o szkolenie zawartej z zakładem opieki zdrowotnej, o którym mowa w § 8; umowa o szkolenie nie jest finansowana ze środków, o których mowa w § 20.

§ 8.[Zakłady opieki zdrowotnej organizujące staż] 1. Umowy, o których mowa w § 7, mogą być zawarte wyłącznie z zakładami opieki zdrowotnej określonymi w § 6, które spełniają dodatkowo następujące warunki:

1) udzielają świadczeń zdrowotnych umożliwiających zrealizowanie co najmniej programu dwóch staży cząstkowych oraz

2) mają zawarte umowy z innymi zakładami opieki zdrowotnej, o których mowa w § 6, w celu umożliwienia zrealizowania przez pielęgniarkę lub położną, w ramach oddelegowania, tej części ramowego programu stażu, której realizacji nie może zapewnić w zakresie udzielanych przez siebie świadczeń zdrowotnych; zakład opieki zdrowotnej, w którym będą odbywane staże cząstkowe, powinien znajdować się w odległości nie większej niż 50 kilometrów od zakładu, z którym zawarta została umowa o pracę lub szkolenie

– zwanymi dalej „zakładami organizującymi staż".

2. Okręgowa rada pielęgniarek i położnych, w drodze uchwały, w porozumieniu z marszałkiem województwa, uwzględniając wnioski zgłoszone przez pielęgniarki i położne, kieruje – na obszarze swojego działania – pielęgniarki i położne, którym przyznała ograniczone prawo wykonywania zawodu i które wpisała na listę członków izby, do zakładów organizujących staż.

3. Jeżeli brak miejsc uniemożliwia pielęgniarce lub położnej odbycie stażu na obszarze działania izby, której członkiem jest pielęgniarka lub położna, lub odbycie stażu na obszarze działania danej izby z innych względów nie jest możliwe, staż odbywa się w zakładzie organizującym staż położonym na obszarze działania innej izby, wybranym przez pielęgniarkę lub położną spośród zakładów wskazanych przez okręgową radę pielęgniarek i położnych.

4. Do zakładu organizującego staż, o którym mowa w ust. 3, pielęgniarkę lub położną kieruje okręgowa rada pielęgniarek i położnych, na której obszarze działa zakład.

5. Zmiana zakładu organizującego staż w trakcie odbywania stażu jest dopuszczalna w razie:

1) likwidacji zakładu organizującego staż lub utraty przez zakład warunków niezbędnych do zawarcia umowy, o której mowa w ust. 1,

2) zaistnienia wyjątkowych sytuacji losowych lub rodzinnych uzasadniających zmianę zakładu.

6. Do zakładu organizującego staż zmienionego na skutek okoliczności, o których mowa w ust. 5 pkt 1, kieruje okręgowa rada pielęgniarek i położnych, na której obszarze działania znajduje się zakład organizujący staż.

7. Jeżeli zmiana zakładu organizującego staż dokonywana jest na skutek okoliczności, o których mowa w ust. 5 pkt 2, pielęgniarka lub położna proponuje zakład, w którym staż będzie kontynuowany; do zakładu organizującego staż wskazanego przez pielęgniarkę lub położną kieruje okręgowa rada pielęgniarek i położnych, na której obszarze działania położony jest zakład organizujący staż.

§ 9.[Koordynator szkolenia pielęgniarek lub położnych] 1. Zakład organizujący staż, po zawarciu umowy z pielęgniarką, położną, zwaną dalej „stażystą", wyznacza koordynatora szkolenia pielęgniarek lub położnych, zwanego dalej „koordynatorem".

2. Zakład, o którym mowa w ust. 1, wydaje stażyście odpowiednio kartę stażu podyplomowego pielęgniarki, według wzoru określonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia, lub kartę stażu podyplomowego położnej, według wzoru określonego w załączniku nr 4 do rozporządzenia – zwaną dalej „kartą stażu".

3. Koordynatora wyznacza kierownik zakładu, o którym mowa w ust. 1, w porozumieniu z zastępcą kierownika do spraw pielęgniarstwa lub naczelną pielęgniarką albo przełożoną pielęgniarek, spośród zatrudnionych w tym zakładzie pielęgniarek i położnych, które spełniają łącznie następujące warunki:

1) mają wyższe wykształcenie pielęgniarskie lub inne wyższe wykształcenie mające zastosowanie przy udzielaniu świadczeń w działalności podstawowej, lub wykształcenie średnie pielęgniarskie i specjalizację w wybranej dziedzinie pielęgniarstwa oraz

2) mają co najmniej 5-letni staż pracy w zawodzie.

4. Koordynator może nadzorować odbywanie stażu przez nie więcej niż 15 stażystów.

5. W przypadku gdy liczba stażystów w zakładzie jest mniejsza niż 5, kierownik zakładu, w porozumieniu z zastępcą kierownika do spraw pielęgniarstwa lub naczelną pielęgniarką albo przełożoną pielęgniarek, powierza funkcję koordynatora jednemu z opiekunów nadzorujących staż cząstkowy, który odpowiada warunkom określonym w ust. 3.

6. Koordynator planuje i nadzoruje przebieg realizacji stażu oraz decyduje o sprawach związanych ze szkoleniem stażystów.

7. Do obowiązków koordynatora należy w szczególności:

1) ustalenie indywidualnego harmonogramu realizacji stażu na podstawie ramowego programu,

2) zapoznanie stażystów przed rozpoczęciem stażu z ramowym programem i indywidualnym harmonogramem stażu, sposobem jego dokumentowania w karcie stażu oraz z obowiązkami i uprawnieniami stażysty,

3) kierowanie stażystów do odbycia staży cząstkowych lub części stażu cząstkowego w oddziałach szpitalnych, w przychodniach i innych jednostkach lub komórkach,

4) dokonywanie okresowych ocen przebiegu stażu, uwzględniających stopień opanowania wiedzy, umiejętności, a także postawę pielęgniarki lub położnej, przy udziale opiekunów stażystów oraz pielęgniarki lub położnej oddziałowej,

5) wystawianie stażystom opinii zawodowej, po zapoznaniu się z opiniami opiekunów stażystów ze staży cząstkowych, dotyczącej w szczególności uzdolnień i predyspozycji zawodowych, stosunku do pacjentów i współpracowników, zaangażowania w pracę, zdolności organizacyjnych i umiejętności pracy w zespole,

6) zaliczanie stażu po stwierdzeniu jego zrealizowania poprzez dokonanie odpowiedniego wpisu w karcie stażu.

8. Koordynator za wykonywanie czynności określonych w ust. 7 otrzymuje w ramach środków posiadanych na ten cel przez zakład organizujący staż wynagrodzenie w wysokości ustalonej przez kierownika zakładu, w porozumieniu z zastępcą dyrektora do spraw pielęgniarstwa lub naczelną pielęgniarką albo przełożoną pielęgniarek, uwzględniające liczbę stażystów objętych nadzorem.

§ 10.[Opiekun] 1. Stażysta odbywa staż cząstkowy pod kierunkiem opiekuna, będącego pielęgniarką albo położną, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) posiada specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa, właściwą dla realizacji stażu cząstkowego, lub co najmniej 5-letni staż pracy w danej dziedzinie oraz

2) jest zatrudniony w zakładzie, o którym mowa w § 6, na warunkach umożliwiających realizację przez stażystę programu stażu cząstkowego.

2. Opiekuna w zakładzie opieki zdrowotnej wyznacza kierownik tego zakładu w porozumieniu z koordynatorem, na wniosek pielęgniarki, położnej oddziałowej lub koordynującej, spośród pielęgniarek i położnych, które spełniają wymagania, o których mowa w ust. 1.

3. Pielęgniarka lub położna oddziałowa albo kierownik zakładu opieki zdrowotnej, o którym mowa w § 6, na czas nieobecności opiekuna wyznacza inną pielęgniarkę lub położną, posiadającą równorzędne kwalifikacje – do wykonywania funkcji opiekuna.

4. Opiekun może nadzorować odbywanie stażu przez jednego stażystę, a w uzasadnionych przypadkach – przez dwóch stażystów.

§ 11.[Obowiązki opiekuna] 1. Opiekun jest odpowiedzialny za realizację przez stażystę programu stażu cząstkowego, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, przepisami prawa oraz Kodeksem etyki zawodowej polskiej pielęgniarki i położnej.

2. Do obowiązków opiekuna stażu należy w szczególności:

1) zaznajomienie stażysty z organizacją zakładu oraz jednostkami lub komórkami organizacyjnymi,

2) ustalenie szczegółowego planu i harmonogramu stażu cząstkowego i nadzór nad jego realizacją,

3) zapewnienie warunków do realizacji programu stażu cząstkowego,

4) nadzór nad realizacją świadczeń zdrowotnych wykonywanych przez stażystę,

5) wykonywanie wspólnie ze stażystą świadczeń pielęgniarskich lub położniczych, stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta,

6) nadzorowanie prowadzenia przez stażystę obowiązującej dokumentacji medycznej, w tym dokumentowania opieki pielęgniarskiej lub położniczej,

7) zapewnienie stażyście opieki i doradztwa fachowego,

8) kierowanie procesem samokształcenia stażysty,

9) przeprowadzanie oceny nabytych w czasie trwania stażu umiejętności i wiedzy,

10) przekazywanie koordynatorowi stanowiska dotyczącego opinii, o której mowa w § 9 ust. 7 pkt 5,

11) zaliczenie stażu cząstkowego w oparciu o ocenę umiejętności i wiedzy nabytej w trakcie stażu cząstkowego.

3. Opiekun za wykonywanie czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, otrzymuje wynagrodzenie ustalone przez kierownika zakładu, w ramach środków posiadanych na ten cel przez zakład organizujący staż.

§ 12.[Książka stażu i książka stażu cząstkowego] 1. Przebieg stażu podyplomowego koordynator i opiekun dokumentują w prowadzonej przez każdego z nich odpowiednio książce stażu i książce stażu cząstkowego; wzór książki stażu oraz książki stażu cząstkowego stanowi odpowiednio załącznik nr 5 i 6 do rozporządzenia.

2. Książka stażu zawiera rejestr dokumentów i zaświadczeń wydawanych w związku z realizacją stażu.

3. Książka stażu cząstkowego zawiera rejestr odbytych lub zaliczonych staży cząstkowych.

§ 13.[Obowiązki stażysty] 1. Stażysta jest obowiązany:

1) zapoznać się z przepisami regulującymi odbywanie stażu, ramowym programem stażu oraz ze swoimi obowiązkami i uprawnieniami,

2) prowadzić kartę stażu,

3) przestrzegać zasad wykonywania zawodu pielęgniarki, położnej określonych w ustawie oraz Kodeksie etyki zawodowej polskiej pielęgniarki i położnej,

4) współuczestniczyć w realizacji opieki pielęgniarskiej w zakresie powierzonych zadań,

5) stosować się do wskazówek i poleceń opiekuna, pielęgniarki lub położnej oddziałowej (koordynującej) oraz kierownika komórki organizacyjnej w realizacji powierzonych mu zadań,

6) brać udział w obchodach lekarskich, raportach pielęgniarskich lub położniczych, naradach, konsultacjach,

7) przygotowywać prace pisemne w przypadku ich zlecania przez opiekuna,

8) prowadzić na bieżąco i z należytą starannością dokumentację medyczną,

9) uczestniczyć w formach szkolenia wskazanych przez opiekuna bądź koordynatora,

10) poddawać się sprawdzianom i kolokwiom.

2. Stażysta udziela pomocy w granicach posiadanej wiedzy i umiejętności w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, poważny uszczerbek na zdrowiu, oraz w innych przypadkach nie cierpiących zwłoki.

§ 14.[Uprawnienia stażysty] 1. Stażysta jest uprawniony do wykonywania zawodu wyłącznie w miejscu odbywania stażu, z zastrzeżeniem § 13 ust. 2, pod kierunkiem pielęgniarki lub położnej, posiadających prawo wykonywania zawodu, w zakresie i na zasadach określonych rozporządzeniem.

2. Stażysta jest uprawniony w szczególności do:

1) świadczenia opieki pielęgniarskiej lub położniczej, zgodnie z ustalonym planem opieki oraz planem postępowania leczniczego, pod bezpośrednim nadzorem lub w porozumieniu z opiekunem stażu,

2) samodzielnego wykonywania czynności higienicznych i pomocniczych,

3) wykonywania zabiegów diagnostycznych i terapeutycznych wynikających z planu opieki oraz planu postępowania leczniczego, pod nadzorem opiekuna,

4) wykonywania wspólnie z opiekunem świadczeń zdrowotnych stanowiących podwyższone ryzyko dla pacjenta,

5) prowadzenia edukacji zdrowotnej pacjentów i ich rodzin, a także działań z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki po konsultacji z opiekunem,

6) współudziału w procesie rehabilitacji zgodnie z ustalonym przez zespół terapeutyczny programem usprawniania pacjenta poprzez realizację zadań uzgodnionych z opiekunem,

7) prowadzenia pod nadzorem opiekuna dokumentacji procesu pielęgnowania i innej dokumentacji medycznej.

§ 15.[Kolokwium kończące staż cząstkowy] 1. Staż cząstkowy powinien być zakończony złożeniem pisemnego lub ustnego kolokwium z zakresu wiedzy teoretycznej i oceny umiejętności określonych odpowiednio ramowym programem tego stażu, w terminie przewidzianym w indywidualnym harmonogramie realizacji stażu.

2. Kolokwium przeprowadza opiekun stażysty nadzorujący odbywanie stażu cząstkowego.

3. Pozytywny wynik kolokwium jest podstawą zaliczenia stażu cząstkowego i dokonania odpowiedniego wpisu w karcie stażu.

4. W razie negatywnego wyniku kolokwium opiekun stażu wskazuje rodzaj umiejętności, których stażysta nie opanował w sposób zadowalający, i wyznacza termin kolokwium uzupełniającego.

5. W razie uzyskania przez stażystę dwukrotnie negatywnego wyniku kolokwium uzupełniającego, opiekun informuje o tym koordynatora, który kieruje stażystę do odbycia dodatkowego przeszkolenia, a po jego zakończeniu wyznacza nowy termin kolokwium i odnotowuje ten fakt w karcie stażu.

6. Stażysta, który uzyskał dwukrotnie negatywny wynik kolokwium uzupełniającego, ma prawo do kolokwium komisyjnego odbywanego przy współudziale przedstawiciela samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych; przedstawiciela samorządu typuje właściwa okręgowa izba pielęgniarek i położnych na wniosek stażysty.

7. Dodatkowe przeszkolenie stażysta odbywa niezależnie od realizacji ramowego programu, na podstawie umowy o szkolenie zawartej z zakładem, w którym stażysta odbywa staż.

8. Dodatkowe przeszkolenie nie jest finansowane ze środków, o których mowa w § 20; zasady finansowania przeszkolenia określa umowa o szkolenie.

§ 16.[Zaliczenie stażu] Stażysta uzyskuje zaliczenie stażu po zrealizowaniu ramowego programu oraz po złożeniu kolokwiów, o których mowa w § 15.

§ 17.[Zaświadczenie o odbyciu stażu podyplomowego] 1. Zakład organizujący staż, na podstawie pozytywnie zaliczonego stażu, wydaje pielęgniarce i położnej zaświadczenie o odbyciu stażu podyplomowego według wzoru określonego dla pielęgniarki w załączniku nr 7, a dla położnej – w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

2. Kopię zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1, zakład organizujący staż przekazuje właściwej okręgowej izbie pielęgniarek i położnych w terminie 14 dni od daty zaliczenia stażu.

§ 18.[Ponowne odbycie stażu] 1. Pielęgniarka i położna, która nie zaliczyła stażu w terminie 5 lat od dnia rozpoczęcia stażu, może ponownie odbywać staż w ramach umowy o szkolenie, zawartej z zakładem organizującym staż, o którym mowa w § 8.

2. Ponowne odbycie stażu, o którym mowa w ust. 1, nie jest finansowane ze środków, o których mowa w § 20; zasady finansowania ponownie odbywanego stażu określa umowa o szkolenie.

§ 19.[Określenie liczby miejsc dla stażystów w poszczególnych zakładach opieki zdrowotnej] 1. Marszałek województwa, uwzględniając zasady i tryb odbywania stażu, a także przewidywaną liczbę absolwentów szkół pielęgniarskich i szkół położnych, mających stałe miejsce zamieszkania na obszarze województwa, określa corocznie, w porozumieniu z właściwą okręgową radą pielęgniarek i położnych, liczbę miejsc dla stażystów w poszczególnych zakładach opieki zdrowotnej oraz ustala ogólną liczbę pielęgniarek i położnych, które mogą w następnym roku kalendarzowym odbywać staż na obszarze danego województwa.

2. Minister właściwy do spraw zdrowia oraz Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych gromadzą informacje dotyczące możliwości odbywania na terenie całego kraju w kolejnych latach kalendarzowych staży, na podstawie danych przekazanych do dnia 30 kwietnia każdego roku przez marszałków województw, dotyczących liczby miejsc dla stażystów w poszczególnych zakładach organizujących staż oraz ogólnej liczby pielęgniarek i położnych, które w następnym roku kalendarzowym odbywać mogą staż na obszarze danego województwa.

§ 21.[Środki finansowe zapewniające odbywanie staży w roku 2000] 1. Środki finansowe zapewniające odbywanie staży w roku 2000 przekazuje zakładom organizującym staż minister właściwy do spraw zdrowia.

2. Środki finansowe, o których mowa w ust. 1, przypadające na jednego stażystę obejmują wynagrodzenie stażysty w wysokości co najmniej równej najniższemu wynagrodzeniu pracowników w gospodarce narodowej z roku poprzedniego wraz z pochodnymi oraz ryczałt przeznaczony na pokrycie kosztów związanych z prowadzeniem stażu przez zakład organizujący staż w wysokości 15% wynagrodzenia stażysty.

3. W przypadku, o którym mowa w § 8 ust. 5, część środków finansowych niezbędnych do odbycia stażu, nie wykorzystana przez dotychczasowy zakład organizujący staż – proporcjonalna do czasu stażu odbywanego w nowym zakładzie – jest przekazywana przez ministra właściwego do spraw zdrowia zakładowi organizującemu staż, wskazanemu przez stażystę, po nawiązaniu umowy o pracę zawartej na czas określony równy czasowi pozostałemu do odbycia stażu.

4. Środki finansowe, o których mowa w ust. 1, w przypadku ich niewykorzystania powinny być niezwłocznie zwrócone ministrowi właściwemu do spraw zdrowia.

§ 22.[Stosowanie przepisów rozporządzenia] Do staży rozpoczętych w roku 2000 stosuje się przepisy niniejszego rozporządzenia.

§ 23.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z wyjątkiem § 20, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 26 lipca 2000 r. (poz. 815)

Załącznik nr 1

RAMOWY PROGRAM STAŻU PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK

Cele stażu:

1. Uzyskanie sprawności w zakresie wykorzystania wiedzy i umiejętności nabytych w toku kształcenia w szkole pielęgniarskiej.

2. Aktualizacja wiedzy i umiejętności w zakresie nauk medycznych, opieki pielęgniarskiej, techniki medycznej i innych dziedzin niezbędnych do realizacji praktyki zawodowej.

3. Zapoznanie się z organizacją pracy i funkcjonowaniem zespołów pielęgniarskich w poszczególnych komórkach organizacyjnych zakładów opieki zdrowotnej (regulaminy organizacyjne, zasady prowadzenia dokumentacji medycznej, standardy i procedury realizacji świadczeń zdrowotnych).

4. Doskonalenie umiejętności w zakresie współdziałania w zespole terapeutycznym.

5. Poszerzenie i doskonalenie umiejętności samodzielnego planowania, realizowania i oceny podejmowanych działań pielęgniarskich.

6. Doskonalenie umiejętności manualnych w zakresie wykonywanych działań i zabiegów pielęgnacyjnych, leczniczych, usprawniających.

7. Doskonalenie umiejętności samokształcenia i samodoskonalenia.

8. Rozwój postawy zawodowej – opanowanie umiejętności samodzielnego i odpowiedzialnego wykonywania zawodu, podejmowania decyzji w celu zapewnienia efektywnej opieki nad człowiekiem chorym, zdrowym i rodziną.

l. Staż cząstkowy w oddziale wewnętrznym

Miejsce odbywania stażu: w zależności od możliwości zakładu: oddział wewnętrzny lub oddziały specjalistyczne, np. kardiologiczny, reumatologiczny, gastrologiczny

Program stażu obejmuje:

1. Doskonalenie umiejętności rozpoznawania problemów pielęgnacyjnych pacjentów, planowania, realizacji i oceny opieki pielęgniarskiej.

2. Zapoznanie się z obowiązującymi standardami postępowania pielęgniarskiego w stosunku do chorych z określonymi problemami zdrowotnymi, a w szczególności z:

1) ostrą i przewlekłą niewydolnością krążenia,

2) ostrą i przewlekłą niewydolnością układu oddechowego,

3) chorobami układu moczowego,

4) chorobami żołądka i jelit,

5) chorobami wątroby i trzustki,

6) chorobami krwi i układu krwiotwórczego,

7) cukrzycą,

8) chorobą reumatyczną.

3. Doskonalenie umiejętności w zakresie przygotowywania chorych do badań diagnostycznych, zgodnie z obowiązującymi standardami.

4. Doskonalenie umiejętności planowania i realizacji działań edukacyjnych wobec pacjenta i jego rodziny w różnych stanach chorobowych.

5. Doskonalenie umiejętności samodzielnego monitorowania pacjentów (bezprzyrządowego, jak również z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu monitorującego).

6. Pielęgnowanie pacjenta zgodnie ze standardami profilaktyki przeciwodleżynowej.

7. Poszerzenie wiedzy i doskonalenie umiejętności w zakresie metod i zasad podawania stosowanych w oddziale środków farmaceutycznych (z uwzględnieniem skutków ubocznych oraz interakcji z innymi lekami).

II. Staż cząstkowy w oddziale pediatrycznym

Miejsce odbywania stażu: oddział pediatryczny w szpitalu dziecięcym lub innym (z wyłączeniem oddziału noworodkowego)

Program stażu obejmuje:

1. Doskonalenie umiejętności oceny rozwoju psychomotorycznego dziecka i podejmowanie działań związanych ze stymulacją tego rozwoju.

2. Utrwalenie i poszerzenie wiedzy i umiejętności z zakresu opieki nad dzieckiem chorym, z uwzględnieniem:

1) wieku dziecka,

2) reakcji dziecka na chorobę,

3) reakcji dziecka na rozłąkę z rodziną.

3. Doskonalenie umiejętności pielęgnowania dziecka z określonymi schorzeniami, zgodnie z obowiązującymi standardami postępowania pielęgniarskiego, z uwzględnieniem:

1) nieprawidłowości rozwojowych,

2) chorób zakaźnych wieku rozwojowego,

3) chorób układu oddechowego,

4) chorób układu krążenia,

5) chorób układu pokarmowego,

6) chorób układu moczowego,

7) chorób tkanki łącznej,

8) chorób układu krwiotwórczego,

9) zaburzeń układu nerwowego,

10) chorób układu wydzielania wewnętrznego,

11) zaburzeń metabolicznych.

4. Doskonalenie umiejętności w zakresie przygotowywania dziecka do badań diagnostycznych zgodnie z obowiązującymi standardami.

5. Rozwijanie umiejętności dotyczących rozpoznawania zapotrzebowania na działania profilaktyczne, promujące zdrowie, edukacyjne w stosunku do dziecka i rodziców.

6. Doskonalenie umiejętności działań w zakresie promocji zdrowia, profilaktyki, edukacji z uwzględnieniem możliwości dziecka, jego wieku, sytuacji zdrowotnej oraz społeczno-bytowej rodziców.

7. Doskonalenie umiejętności komunikowania się z dzieckiem i jego rodziną (opiekunami).

8. Przygotowanie do udzielania wsparcia dziecku i jego rodzinie w sytuacjach trudnych i stresowych (przewlekłej bądź nieuleczalnej choroby dziecka, zagrożenia życia dziecka oraz śmierci dziecka).

9. Doskonalenie umiejętności przekazywania rodzicom (opiekunom) dziecka informacji dotyczących pielęgnacji dziecka w warunkach domowych.

III. Staż cząstkowy w oddziale chirurgicznym

Miejsce odbywania stażu: oddział chirurgii ogólnej lub specjalistycznej, oddział chirurgii urazowej, oddział chirurgii dziecięcej

Program stażu obejmuje:

1. Doskonalenie umiejętności samodzielnego przygotowania pacjentów do planowych i nagłych zabiegów operacyjnych w określonych stanach chirurgicznych.

2. Rozwijanie umiejętności samodzielnego prowadzenia opieki pooperacyjnej zgodnie ze standardami postępowania pielęgniarskiego w oddziale chirurgicznym.

3. Doskonalenie umiejętności przygotowania pacjentów do drobnych zabiegów chirurgicznych oraz asystowania przy ich wykonywaniu.

4. Doskonalenie umiejętności:

1) prowadzenia samodzielnej obserwacji ukierunkowanej na symptomy powikłań pooperacyjnych (obserwacja rany operacyjnej, poszczególnych funkcji życiowych),

2) zapobiegania powikłaniom w okresie pooperacyjnym,

3) postępowania w przypadku wystąpienia powikłań pooperacyjnych.

5. Doskonalenie umiejętności samodzielnego przygotowania pacjentów do badań diagnostycznych w oparciu o aktualnie obowiązujące standardy postępowania pielęgniarskiego.

6. Doskonalenie umiejętności oceny stanu pacjenta w stanach bezpośredniego zagrożenia życia.

7. Doskonalenie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w sytuacjach zagrożenia życia.

8. Zapoznanie się ze standardami działań w zakresie profilaktyki zakażeń szpitalnych.

9. Doskonalenie umiejętności planowania i realizacji działań edukacyjnych w odniesieniu do pacjenta i jego rodziny dotyczących stylu życia, samopielęgnacji po opuszczeniu oddziału szpitalnego.

10. Zdobycie wiedzy i umiejętności z dziedziny transfuzjologii w zakresie:

1) uprawnień pielęgniarki w zakresie transfuzjologii, zgodnie z obowiązującymi przepisami,

2) przygotowania krwi i preparatów krwiopochodnych do przetoczenia,

3) obserwacji pacjenta w trakcie przetaczania krwi i preparatów krwi oraz po ich przetoczeniu,

4) rozpoznania powikłań poprzetoczeniowych,

5) postępowania w przypadku wystąpienia powikłań poprzetoczeniowych.

IV. Staż cząstkowy w oddziale położniczo-noworodkowym

Miejsce odbywania stażu: oddział położniczo-noworodkowy

Program stażu obejmuje:

1. Zapoznanie się z obowiązującymi standardami postępowania pielęgniarskiego w stosunku do położnicy i noworodka po porodzie o przebiegu fizjologicznym oraz opanowanie umiejętności samodzielnej realizacji opieki, zgodnie z tymi standardami.

2. Opanowanie umiejętności samodzielnego przyjmowania położnicy na oddział, samodzielnego oceniania stanu ogólnego i położniczego położnicy przyjmowanej z sali porodowej oraz dokumentowania podjętych działań.

3. Utrwalenie i poszerzenie wiedzy i umiejętności w zakresie przebiegu połogu oraz opieki nad kobietami po porodach zabiegowych, powikłanych lub operacyjnych, z uwzględnieniem stanu zdrowia (kobieta zdrowa/chora).

4. Nabycie sprawności w samodzielnym monitorowaniu przebiegu połogu, wczesnym rozpoznawaniu zaburzeń i patologii okresu połogu.

5. Doskonalenie umiejętności ukierunkowania działań zapobiegających powikłaniom w okresie połogu ze strony:

1) narządu rodnego,

2) układu moczowego,

3) gruczołu piersiowego.

6. Doskonalenie umiejętności samodzielnego przyjęcia noworodka z sali porodowej oraz jednoczesnej oceny stanu ogólnego noworodka na podstawie obserwacji oraz przekazanych informacji i dokumentacji.

7. Doskonalenie umiejętności samodzielnego realizowania opieki pielęgniarskiej nad noworodkiem (uwzględniające prawidłowość okresu ciąży, porodu i czynniki ryzyka np. konflikt serologiczny).

8. Opanowanie sprawności w zakresie prowadzenia działań edukacyjnych w stosunku do matki dziecka, dotyczących:

1) pielęgnacji noworodka,

2) promocji naturalnego karmienia,

3) higieny okresu połogu,

4) diety kobiety ciężarnej,

5) planowania wizyt lekarskich,

6) kalendarza szczepień ochronnych,

7) planowania rodziny.

9. Nabycie umiejętności udzielenia wsparcia matce i jej rodzinie, w sytuacji gdy dziecko pozostaje w oddziale wcześniaków, urodziło się z wadą albo zmarło.

V. Staż cząstkowy w oddziale intensywnej terapii

Miejsce odbywania stażu: w zależności od możliwości zakładu: oddział intensywnej opieki medycznej, pododdział intensywnej opieki medycznej w oddziale specjalistycznym

Program stażu obejmuje:

1. Poznanie modelu organizacyjnego oddziału intensywnej terapii, organizacji pracy zespołu terapeutycznego i reanimacyjnego oraz zasad organizacji pracy w zespole pielęgniarskim.

2. Opanowanie sprawności w wykonywaniu pielęgniarskich zadań diagnostycznych i leczniczych związanych ze specyfiką pracy w oddziale intensywnej terapii (monitorowanie stanu chorych, pobieranie materiału do badań, udział w farmakoterapii, elektroterapii, resuscytacji i reanimacji).

3. Doskonalenie umiejętności oraz nabycie sprawności monitorowania stanu pacjenta na podstawie występujących objawów możliwych do zaobserwowania przez pielęgniarkę.

4. Poznanie specjalistycznej aparatury medycznej, celu i zasad jej stosowania w diagnozowaniu stanu pacjenta i terapii. Zdobycie umiejętności obsługi aparatury monitorującej i leczniczej, doskonalenie umiejętności odczytywania i interpretacji pomiarów dokonywanych przez aparaturę monitorującą.

5. Utrwalenie i poszerzenie wiedzy oraz umiejętności postępowania pielęgniarskiego:

1) we wstrząsie (różnych postaciach),

2) w stanach nagłego zatrzymania krążenia,

3) w stanie nieprzytomności (śpiączki o różnej etiologii).

6. Doskonalenie i poszerzenie umiejętności w zakresie rozpoznawania potrzeb, problemów pielęgnacyjnych oraz planowania i realizacji opieki pielęgniarskiej u chorych:

1) z ostrą niewydolnością krążenia,

2) z ostrą niewydolnością oddechową,

3) z ostrą niewydolnością wieńcową, zawałem mięśnia sercowego,

4) z niewydolnością nerek,

5) nieprzytomnych.

7. Aktualizacja wiedzy w zakresie obowiązujących standardów pielęgnacji chorych w oddziałach intensywnej terapii (postępowanie pielęgniarskie, najnowszy sprzęt do pielęgnacji chorych).

8. Rozwinięcie umiejętności współpracy w zespole terapeutycznym w zakresie realizacji świadczonej opieki, jak również doskonalenie umiejętności dokumentowania prowadzonej opieki pielęgniarskiej.

VI. Staż cząstkowy w zakładzie podstawowej opieki zdrowotnej

Miejsce odbywania stażu: przychodnia, ośrodek zdrowia, środowisko nauczania i wychowania

Program stażu obejmuje:

1. Doskonalenie umiejętności pozyskiwania informacji (wywiad środowiskowy), diagnozowania sytuacji zdrowotnej pacjenta i jego rodziny, określania celu opieki nad rodziną/jednostką, planowania oraz realizacji opieki pielęgniarskiej w środowisku zamieszkania.

2. Opanowanie umiejętności planowania i realizacji opieki pielęgniarskiej na podstawie diagnozowania problemów zdrowotnych w środowisku zamieszkania oraz w środowisku nauczania i wychowania.

3. Opanowanie sprawności podejmowania działań w zakresie realizacji programów promocji zdrowia i profilaktyki chorób, w szczególności:

1) chorób układu krążenia,

2) chorób nowotworowych,

3) otyłości,

4) cukrzycy.

4. Wzbogacenie form i metod pracy w zakresie edukacji pacjenta i jego rodziny, umożliwiających skuteczność w uzyskaniu zmian zachowań zdrowotnych.

5. Nabycie umiejętności nawiązywania i utrzymywania współpracy z instytucjami, stowarzyszeniami, grupami wsparcia wspomagającymi pacjenta i jego rodzinę oraz pielęgniarkę w działaniach na rzecz zdrowia w środowiskach zamieszkania, pracy, nauczania i wychowania.

6. Zdobycie umiejętności pozyskiwania rodziny do współpracy w zaadaptowaniu warunków domowych do potrzeb człowieka chorego.

VII. Staż cząstkowy w zakładzie opieki długoterminowej

Miejsce odbywania stażu: zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład opieki paliatywno-hospicyjnej, oddział geriatryczny, oddział dla przewlekle chorych

Program stażu obejmuje:

1. Nabycie umiejętności sprawowania opieki pielęgniarskiej zgodnie z obowiązującymi standardami opieki nad człowiekiem niepełnosprawnym, przewlekle lub nieuleczalnie chorym.

2. Przygotowanie do opieki nad pacjentem z chorobą nowotworową leczonym w warunkach szpitalnych, hospicjum, w domu.

3. Poszerzenie wiedzy i umiejętności o treści niezbędne do sprawowania opieki nad chorym z chorobą nowotworową poddawanym chemioterapii.

4. Zdobycie umiejętności udzielania wsparcia pacjentowi i jego rodzinie w sytuacjach trudnych związanych z terminalnym etapem życia chorego.

5. Opanowanie umiejętności wprowadzania do pracy pielęgniarskiej elementów rehabilitacji.

6. Opanowanie umiejętności stosowania standardów profilaktyki przeciwodleżynowej.

7. Doskonalenie umiejętności komunikowania się z człowiekiem przewlekle chorym, niepełnosprawnym.

8. Poznanie możliwości kompensacji psychofizycznej pacjentów z ubytkami bądź dysfunkcją określonych części ciała. Udział w przygotowaniu pacjenta do procesu kompensacji.

9. Doskonalenie umiejętności nawiązywania i utrzymywania, a także ułatwiania pacjentowi kontaktów z rodziną, środowiskiem, grupami wsparcia, opiekunami pacjenta.

10. Opanowanie i doskonalenie umiejętności organizacji i kierowania pracą zespołu podległego pielęgniarce.

VIII. Fakultatywne zajęcia stażowe

Miejsca odbywania stażu: VIII A. oddział psychiatrii, ośrodek psychiatrycznej opieki środowiskowej lub

VIII B. wskazany przez stażystę oddział/zakład uwzględniony w ramowym programie stażu

VIII A.

Program stażu obejmuje:

1. Doskonalenie umiejętności rozpoznawania problemów pielęgnacyjnych pacjentów z zaburzeniami psychicznymi, planowania, realizacji i oceny opieki pielęgniarskiej.

2. Zapoznanie się z obowiązującymi standardami postępowania pielęgniarskiego w stosunku do chorych z określonymi zaburzeniami psychicznymi, a w szczególności:

a) ze schizofrenią,

b) z chorobą afektywną (depresja, zespół maniakalny),

c) z jadłowstrętem psychicznym,

d) z nerwicą,

e) z zaburzeniami osobowości.

3. Pogłębienie wiedzy w zakresie postępowania z chorym z zachowaniem agresywnym, w tym w zakresie zapobiegania agresji, zachowania zasad bezpieczeństwa w kontakcie z agresywnym pacjentem, oraz o warunkach i sposobach zastosowania przymusu bezpośredniego.

4. Uzupełnienie wiedzy i doskonalenie umiejętności w zakresie opieki nad chorym z uzależnieniami lekowymi, alkoholowymi.

5. Pogłębienie wiedzy w zakresie pielęgnowania osób z zaburzeniami umysłowymi.

6. Pogłębienie wiedzy w zakresie obowiązujących regulacji prawnych dotyczących ochrony zdrowia psychicznego.

7. Doskonalenie umiejętności w zakresie przygotowywania chorych do badań diagnostycznych i zabiegów leczniczych, zgodnie z obowiązującymi standardami.

8. Doskonalenie umiejętności planowania i realizacji działań psychoedukacyjnych wobec podopiecznego i jego rodziny, bliskich.

9. Poszerzenie wiedzy i doskonalenie umiejętności w zakresie metod i zasad stosowania preparatów farmakologicznych w leczeniu zaburzeń psychicznych (z uwzględnieniem skutków ubocznych oraz interakcji z innymi lekami).

10. Poznanie specyfiki organizacji psychiatrycznej opieki środowiskowej.

11. Pogłębienie wiedzy w zakresie zastosowania metod psychoterapii i socjoterapii w psychiatrii oraz w zakresie doboru i organizacji różnych form terapii zajęciowej w profilaktyce zaburzeń psychicznych i rehabilitacji chorych z zaburzeniami psychicznymi.

VIII B.

Program stażu we wskazanym przez stażystę oddziale/zakładzie uwzględnionym w ramowym programie stażu obejmuje: pogłębienie wiedzy i umiejętności uzyskanych w toku obowiązkowych zajęć stażowych – w wybranym zakresie.

Załącznik nr 2

RAMOWY PROGRAM STAŻU PODYPLOMOWEGO POŁOŻNYCH

Cele stażu:

1. Uzyskanie sprawności w zakresie wykorzystania wiedzy i umiejętności nabytych w toku kształcenia w szkole położnych.

2. Aktualizacja wiedzy i umiejętności w zakresie nauk medycznych, opieki pielęgniarsko-położniczej i innych dziedzin niezbędnych do realizacji praktyki zawodowej.

3. Zapoznanie się z organizacją pracy, funkcjonowaniem zespołów terapeutycznych w poszczególnych komórkach organizacyjnych zakładów opieki zdrowotnej (regulaminy, organizacja, zasady prowadzenia dokumentacji medycznej, standardy i procedury realizacji świadczeń zdrowotnych).

4. Doskonalenie umiejętności w zakresie współdziałania w zespole terapeutycznym.

5. Poszerzenie i doskonalenie umiejętności planowania, realizowania i oceny podejmowanych działań pielęgniarskich.

6. Doskonalenie umiejętności manualnych w zakresie wykonywania zabiegów diagnostycznych, pielęgnacyjnych, położniczych, leczniczych i usprawniających.

7. Doskonalenie umiejętności samokształcenia.

8. Doskonalenie umiejętności w zakresie komunikowania i udzielania wsparcia.

9. Rozwój postawy zawodowej – opanowanie umiejętności samodzielnego i odpowiedzialnego wykonywania zawodu.

l. Staż cząstkowy w oddziale ginekologii

Miejsce odbywania stażu: oddział ginekologii

Program stażu obejmuje:

1. Utrwalenie wiedzy i opanowanie samodzielnego sprawowania opieki nad kobietą:

1) przygotowywaną do operacji ginekologicznej planowej oraz ze wskazań nagłych,

2) po zabiegu operacyjnym o przebiegu prawidłowym i powikłanym,

3) w schorzeniach nieoperacyjnych.

2. Zapoznanie z obowiązującymi standardami przygotowywania chorych do badań ginekologicznych oraz samodzielne doskonalenie umiejętności całościowego przygotowania kobiety do tych badań.

3. Nabycie umiejętności samodzielnego, planowego prowadzenia edukacji pacjentek w różnym wieku, pochodzących z różnych środowisk, w zakresie:

1) profilaktyki chorób narządu rodnego,

2) zalecanego trybu życia,

3) zapobiegania powikłaniom chorób ginekologicznych, w tym przenoszonych drogą płciową.

4. Poszerzenie wiedzy i umiejętności o treści niezbędne do udzielania wsparcia i realizacji opieki w stosunku do kobiet z procesem nowotworowym narządu rodnego.

5. Aktualizowanie i pogłębianie wiedzy zawodowej z zakresu deontologii, która umożliwi:

1) uwzględnianie w opiece potrzeb moralnych osób chorych,

2) zapewnianie poczucia godności osobistej w trakcie wykonywanych czynności i zabiegów pielęgnacyjnych,

3) rozumienie zmian w zachowaniu kobiet związanych z ich reakcją na zaistniałe schorzenie ginekologiczne.

6. Utrwalenie i poszerzenie wiedzy w zakresie problemów zdrowotnych kobiet w okresie przekwitania (osteoporoza, nietrzymanie moczu, zaburzenia hormonalne), istotnej w realizacji opieki nad kobietą w wieku pomenopauzalnym.

II. Staż cząstkowy w oddziale patologii ciąży

Miejsce odbywania stażu: oddział patologii ciąży

Program stażu obejmuje:

1. Doskonalenie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania kontaktu oraz pozytywnych relacji z kobietą ciężarną i jej rodziną w momencie przyjmowania na oddział patologii ciąży oraz w czasie hospitalizacji.

2. Doskonalenie umiejętności dotyczących rozpoznawania stanu i problemów pielęgnacyjnych, położniczych, planowania i realizacji holistycznej opieki oraz oceny wyników realizacji podjętej opieki pielęgnacyjno-położniczej w stosunku do kobiety ciężarnej, a w szczególności:

1) z krwawieniem,

2) w ciąży po terminie,

3) z zagrażającym porodem przedwczesnym,

4) z gestozą, nadciśnieniem tętniczym indukowanym ciążą,

5) przygotowywanej do cięcia cesarskiego,

6) z nieprawidłowym położeniem płodu,

7) z chorobami współistniejącymi w ciąży (cukrzyca, choroby nerek, niedokrwistość i inne).

3. Opanowanie sprawności samodzielnego monitorowania stanu ciężarnej i dziecka, ukierunkowanego na wczesne diagnozowanie zagrożeń zdrowia lub życia matki i dziecka i podjęcie stosownych działań.

4. Opanowanie umiejętności samodzielnego podejmowania działań w stanach nagłego zagrożenia życia matki lub dziecka.

5. Doskonalenie umiejętności w zakresie diagnozowania, leczenia i rehabilitacji kobiet przebywających w oddziale patologii ciąży.

6. Utrwalenie i poszerzenie wiedzy umożliwiającej podejmowanie działalności edukacyjnej w zakresie:

1) zalecanej aktywności,

2) zalecanej diety,

3) stylu życia,

4) częstotliwości badań kontrolnych, w tym diagnostycznych.

7. Przygotowanie do udzielenia wsparcia pacjentce oraz jej rodzinie w sytuacjach trudnych (śmierć dziecka, diagnoza nieprawidłowości rozwojowych płodu).

8. Doskonalenie umiejętności rozpoznawania i rozwijania problemów związanych z przygotowaniem kobiety i jej rodziny do rodzicielstwa.

III. Staż cząstkowy w sali porodowej

Miejsce odbywania stażu: blok porodowy

Program stażu obejmuje:

1. Utrwalenie i poszerzenie wiedzy w zakresie fizjologii porodu i prowadzenia porodu fizjologicznego.

2. Opanowanie sprawności w zakresie oceny stanu sytuacji położniczej kobiety i jej dziecka w czasie przyjmowania na salę porodową.

3. Opanowanie sprawności w zakresie samodzielnej oceny sytuacji położniczej oraz postępu porodu, jak również zaplanowania odpowiedniego postępowania położniczego na podstawie:

1) oceny stanu ogólnego i psychicznego rodzącej,

2) oceny stanu dziecka,

3) przeprowadzonego wywiadu,

4) badania położniczego,

5) oceny czynności skurczowej macicy,

6) oceny badań laboratoryjnych i diagnostycznych,

7) oceny stopnia przygotowania do odbycia porodu.

4. Opanowanie sprawności w samodzielnym prowadzeniu porodu fizjologicznego.

5. Doskonalenie umiejętności współuczestniczenia w prowadzeniu porodu w różnych stanach patologicznych, a w szczególności:

1) łożyska przodującego,

2) łożyska przedwcześnie odklejającego się,

3) w porodzie przedwczesnym,

4) w porodzie miednicowym,

5) w porodzie zabiegowym,

6) w porodzie powikłanym schorzeniami kobiety.

6. Doskonalenie umiejętności postępowania w sytuacji wystąpienia powikłań przebiegu porodu, a w szczególności:

1) w zaburzeniach czynności skurczowej macicy,

2) w zaburzeniach czynności serca płodu,

3) w nieprawidłowościach mechanizmów porodowych.

7. Doskonalenie umiejętności postępowania w przypadku chorób współistniejących z ciążą, takich jak: cukrzyca, choroby nerek, choroby serca i inne.

8. Opanowanie umiejętności samodzielnego sprawowania opieki nad położnicą we wczesnym połogu ze zwróceniem szczególnej uwagi na możliwość wystąpienia wczesnych powikłań poporodowych.

9. Pogłębienie i utrwalenie umiejętności nawiązywania interakcji matka – dziecko – ojciec w warunkach sali porodowej.

10. Doskonalenie umiejętności w zakresie udzielania pomocy kobiecie przy karmieniu dziecka.

11. Nabycie umiejętności współpracy z osobami towarzyszącymi rodzącej w ramach odbywania porodu rodzinnego (mąż, inne osoby) dla zapewnienia poczucia bezpieczeństwa, intymności.

IV. Staż cząstkowy w zakładzie podstawowej opieki zdrowotnej

Miejsce odbywania stażu: praktyka położnej środowiskowej/rodzinnej, poradnia K, szkoła rodzenia*)

Program stażu obejmuje:

1. Doskonalenie umiejętności w zakresie nawiązywania i podtrzymywania kontaktów z kobietami zgłaszającymi się do poradni K oraz w środowisku zamieszkania.

2. Opanowanie sprawności w doborze form i metod edukacyjnych oddziaływań w stosunku do kobiet pozostających pod opieką poradni K w zakresie:

1) trybu życia, diety, higieny osobistej kobiety w poszczególnych okresach życia,

2) planowania rodziny,

3) wykonywania kontrolnych badań w czasie ciąży,

4) promocji naturalnego karmienia,

5) profilaktyki schorzeń ginekologicznych,

6) profilaktyki schorzeń nowotworowych narządu rodnego i piersi,

7) profilaktyki chorób przenoszonych drogą płciową, w tym AIDS,

8) profilaktyki chorób w okresie przekwitania.

3. Nabycie umiejętności nawiązywania współpracy z instytucjami wspomagającymi samotną matkę lub dziecko w sytuacji porzucenia przez matkę (domy samotnej matki, domy małego dziecka).

4. Doskonalenie umiejętności prowadzenia działań edukacyjnych w środowisku zamieszkania ciężarnej przygotowujących ciężarną, jej męża, rodzinę na przyjęcie i sprawowanie opieki nad dzieckiem.

5. Doskonalenie umiejętności niezbędnych do samodzielnego i efektywnego prowadzenia edukacji młodzieży w zakresie poradnictwa rodzinnego i promowania zdrowia rodziny.

6. Doskonalenie umiejętności edukowania przyszłych rodziców w zakresie rozwoju prenatalnego, przebiegu ciąży, porodu i połogu.

7. Rozwój umiejętności przygotowania kobiety do samoobserwacji i samopielęgnacji w okresie ciąży i połogu.

8. Pogłębienie wiedzy i doskonalenie umiejętności w zakresie stosowania w praktyce określonych metod wspierania matki, ojca dziecka i rodziny.

9. Doskonalenie umiejętności planowania i realizowania opieki nad kobietą i jej rodziną w środowisku zamieszkania oraz dokumentowania opieki.

10. Doskonalenie umiejętności w zakresie pobierania materiału do badań diagnostycznych (GC, stopień czystości pochwy, cytologia szyjki macicy).

V. Staż cząstkowy w oddziale położniczym

Miejsce odbywania stażu: oddział położniczo-noworodkowy, oddział położnictwa septycznego

Program stażu obejmuje:

1. Zapoznanie się z aktualnie obowiązującymi standardami postępowania w stosunku do położnicy po porodzie fizjologicznym, zabiegowym i cięciu cesarskim oraz opanowanie umiejętności samodzielnego planowania i realizacji opieki nad położnicą (noworodkiem).

2. Opanowanie umiejętności wykonywania świadczeń diagnostycznych, leczniczych i pielęgnacyjnych z zachowaniem zasad aseptyki i przestrzeganiem reżimu sanitarno-epidemiologicznego.

3. Doskonalenie umiejętności w zakresie profilaktyki zakażeń wewnątrzoddziałowych.

4. Opanowanie sprawności samodzielnego przyjmowania położnicy i noworodka na oddział, samodzielnego oceniania stanu ogólnego i położniczego położnicy przyjmowanej z sali porodowej oraz dokumentowania podjętych działań.

5. Doskonalenie umiejętności podejmowania działań ukierunkowanych na profilaktykę powikłań w okresie połogu ze strony:

1) narządu rodnego,

2) układu moczowego,

3) gruczołu piersiowego,

4) rany krocza lub rany pooperacyjnej.

6. Opanowanie umiejętności samodzielnego monitorowania stanu położnicy po porodach zabiegowych i operacyjnych oraz w przypadku współistnienia chorób, takich jak: cukrzyca, gruźlica, niedokrwistość, gestoza.

7. Opanowanie sprawności w realizacji opieki pielęgnacyjno-położniczej nad kobietą z występującymi powikłaniami okresu połogu:

1) nieprawidłowością gojenia się krocza lub rany pooperacyjnej,

2) zapaleniem gruczołu piersiowego,

3) stanem zapalnym błony śluzowej macicy,

4) nieprawidłową inwolucją mięśnia macicy.

8. Doskonalenie samodzielności w zakresie prowadzenia działań edukacyjnych dotyczących:

1) promocji naturalnego karmienia,

2) pielęgnacji noworodka,

3) higieny okresu połogu,

4) diety kobiety ciężarnej,

5) planowania rodziny.

9. Poszerzenie wiedzy i umiejętności w zakresie przekazywania praktycznych umiejętności matce dziecka dotyczących prawidłowej techniki pielęgnacji i karmienia noworodka.

VI. Staż cząstkowy w oddziale noworodkowym

Miejsce odbywania stażu: oddział położniczo-noworodkowy, noworodkowy, oddział patologii noworodka, wcześniaków

Program stażu obejmuje:

1. Zapoznanie się z obowiązującymi standardami opieki nad noworodkiem w pierwszej dobie życia i dobach kolejnych oraz samodzielne sprawowanie opieki zgodnie z tymi standardami.

2. Doskonalenie umiejętności samodzielnego przyjęcia noworodka z sali porodowej oraz dokumentowania opieki.

3. Nabycie sprawności w diagnozowaniu stanu noworodka, określaniu zagrożeń zdrowia lub życia oraz podejmowaniu stosownych działań.

4. Doskonalenie umiejętności pielęgnowania wcześniaka.

5. Aktualizacja wiedzy i umiejętności w zakresie sprawowania samodzielnej opieki nad noworodkiem w stanach patologicznych, a w szczególności:

1) z chorobą hemolityczną,

2) z wadami serca,

3) z wadami przewodu pokarmowego,

4) z urazami okołoporodowymi,

5) matki chorej na cukrzycę,

6) z dystrofią wewnątrzmaciczną,

7) z zakażeniami skóry, pępka, dróg oddechowych, spojówek.

6. Doskonalenie umiejętności w zakresie wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych u noworodka.

7. Doskonalenie umiejętności w zakresie planowania i realizacji opieki nad noworodkiem z żółtaczką fizjologiczną i w stanach przejściowych.

8. Doskonalenie umiejętności pielęgnacji dziecka przebywającego w inkubatorze.

9. Doskonalenie umiejętności wspierania położnicy i jej rodziny w działaniach podejmowanych na rzecz dziecka.

10. Nabycie umiejętności wspierania rodziny w sytuacjach trudnych i nieprzewidzianych.

VII. Fakultatywne zajęcia stażowe

Miejsce odbywania stażu: wskazany przez stażystę oddział/zakład uwzględniony w ramowym programie stażu

Program stażu we wskazanym przez stażystę oddziale/zakładzie uwzględnionym w ramowym programie stażu obejmuje: pogłębienie wiedzy i umiejętności uzyskanych w toku obowiązkowych zajęć stażowych – w wybranym zakresie.

*) W ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) jeden dzień w tygodniu jest wliczony w zajęcia w szkole rodzenia.

Załącznik nr 3

@R Y1@dzu/2000/069/dzu.2000 .069.000.0815.012.jpg" alt="infoRgrafika" />

Załącznik nr 4

Załącznik nr 5

Załącznik nr 6

Załącznik nr 7

Załącznik nr 8