Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 2000-08-20
Wersja aktualna od 2000-08-20
obowiązujący
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI
z dnia 27 kwietnia 2000 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w pralniach i farbiarniach.
Na podstawie art. 23715 § 2 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:
§ 1.[Zakres regulacji] 1. Rozporządzenie określa wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy czyszczeniu, praniu i farbowaniu wyrobów włókienniczych, skórzanych i futrzarskich, zwanych dalej „odzieżą”.
2. Przepisy rozporządzenia dotyczą pralni oraz farbiarni usługowych, zwanych dalej „pralniami i farbiarniami”.
3. Przepisy rozporządzenia nie mają zastosowania do pralni na statkach morskich.
§ 2.[Wymagania dla pralni szpitalnych] Wymagania szczególne dla pralni szpitalnych określają odrębne przepisy.
§ 3.[Pomieszczenia pralni i farbiarni] Pomieszczenia pralni i farbiarni, niezależnie od miejscowych wyciągów zainstalowanych bezpośrednio przy urządzeniach lub maszynach pralniczych, powinny mieć zapewnioną wymianę powietrza w ciągu godziny co najmniej:
Rodzaj pomieszczenia | Nawiew (ilość wymian/godz) | Wywiew (ilość wymian/godz) |
– pomieszczenia sortowni i magazynów odzieży brudnej oraz przeznaczone do płukania, odwirowania i farbowania odzieży | 5 | 6 |
– pomieszczenia służące do moczenia, odkażania oraz ręcznego prasowania odzieży | 3 | 4 |
– pomieszczenia przeznaczone do gotowania odzieży, prania ręcznego i mechanicznego oraz farbowania | 6 | 7 |
– pomieszczenia suszenia i mechanicznego prasowania odzieży (maglowania) | 4 | 5 |
– pomieszczenia sortowni i magazynów odzieży wypranej lub ufarbowanej | 1 | 1 |
§ 4.[Pomieszczenia narażone na działanie substancji chemicznych, wody i pary] 1. W pomieszczeniach narażonych na działanie substancji chemicznych, wody i par ściany powinny być pokryte do wysokości co najmniej 2,0 m materiałem nienasiąkliwym, łatwo zmywalnym i odpornym na działanie środków stosowanych do czyszczenia, usuwania plam, prania i farbowania.
2. Temperatura powierzchni zewnętrznych rur przewodzących gorącą wodę i parę oraz maszyn i urządzeń pralniczych, z którymi może mieć bezpośredni kontakt pracownik, nie powinna przekraczać 55°C (328 K).
3. Rury przewodzące zimną wodę należy osłonić izolacją ochronną, jeżeli przebiegają przez pomieszczenia o wilgotności względnej powietrza przekraczającej 75%.
4. Podłogi we wszystkich pomieszczeniach pralni i farbiarni narażonych na działanie stosowanych preparatów i środków chemicznych oraz wody powinny być wykonane z materiałów odpornych na nasiąkanie.
5. Ścieki z urządzeń i maszyn stosowanych w pralni i farbiarni powinny być odprowadzane w sposób nie powodujący zalewania podłogi,
6. Otwory i studzienki kanałów ściekowych na drogach i przejściach oraz na stanowiskach pracy należy zabezpieczyć odpowiednimi pokrywami lub kratkami.
§ 5.[Pranie odzieży zanieczyszczonej substancjami chemicznymi] 1. Pranie odzieży zanieczyszczonej substancjami chemicznymi powinno odbywać się wyłącznie w maszynach i urządzeniach do tego celu przeznaczonych.
2. W pralni, w której odbywa się pranie odzieży zanieczyszczonej substancjami chemicznymi, powinny być zainstalowane urządzenia do neutralizacji tych substancji.
3. W pralniach zakładów przemysłowych lub świadczących usługi dla tych zakładów powinny być zainstalowane urządzenia do odpylania, degazacji i dezynfekcji odzieży roboczej i ochronnej.
4. Pomieszczenia pralni oraz odzież roboczą pracowników należy odkażać i dezynfekować w okresach ustalonych instrukcją zakładową.
§ 6.[Maszyny i urządzenia pralnicze] 1. Urządzenia do mechanicznego czyszczenia odzieży lub miejscowego usuwania plam przy użyciu substancji chemicznych powinny być szczelne lub wyposażone w wentylację wyciągową miejscową, niezależnie od czynnej wentylacji ogólnej, o której mowa w § 3.
2. Maszyny i urządzenia pralnicze należy wyposażyć w szczelne pokrywy samozamykające wraz z urządzeniami zabezpieczającymi pokrywy otworów załadunkowych przed przypadkowym otwarciem podczas pracy tych maszyn i urządzeń.
3. Maszyny i urządzenia pralnicze sterowane automatycznymi programatorami należy wyposażyć w mechanizmy umożliwiające ręczny spust kąpieli i otwarcie pokryw w przypadku awarii programatorów.
4. Maszyny pralnicze z osobnymi otworami załadunkowymi bębna zewnętrznego i wewnętrznego powinny być wyposażone w urządzenie unieruchamiające bęben pralniczy w czasie ładowania i wyjmowania odzieży.
§ 7.[Stosowanie benzyny i obróbka odzieży wełnianej, jedwabnej i futrzanej] Podczas stosowania benzyny i przy obróbce odzieży wełnianej, jedwabnej i futrzanej należy stosować środki neutralizujące procesy wytwarzania elektryczności statycznej.
§ 8.[Transport odzieży brudnej i przeznaczonej do farbowania] 1. Odzież brudną przeznaczoną do prania należy dostarczać do pralni wyłącznie w workach lub pojemnikach eliminujących bezpośredni kontakt z tą odzieżą osób zatrudnionych przy transporcie.
2. W pralniach i farbiarniach należy wyodrębnić pomieszczenia z oddzielnymi stanowiskami pracy do przyjmowania odzieży brudnej i przeznaczonej do farbowania oraz do wydawania odzieży upranej lub ufarbowanej.
3. Odzież brudną z sortowni lub magazynu należy przewozić na stanowiska prania wózkami ręcznymi lub przy użyciu wózków mechanicznych.
4. Odzież mokrą po procesie moczenia, gotowania lub prania należy przewozić na kolejne stanowiska pracy w sposób nie powodujący zalewania podłogi.
§ 9.[Mechaniczne czyszczenie przy użyciu substancji chemicznych łatwo palnych] Odzież przeznaczona do mechanicznego czyszczenia przy użyciu substancji chemicznych łatwo palnych nie powinna zawierać części lub ozdób metalowych mogących spowodować iskrzenie.
§ 10.[Obowiązki przy pracy na stanowiskach mechanicznego czyszczenia] 1. Podczas prac na stanowiskach mechanicznego czyszczenia odzieży należy:
1) naczynia i urządzenia zawierające rozpuszczalniki i inne substancje chemiczne otwierać z zachowaniem szczególnej ostrożności,
2) zbiorniki operacyjne, destylatory i inne pojemniki napełniać i opróżniać w sposób zmechanizowany lub przy użyciu odpowiednich urządzeń dozujących,
3) czynności napełniania i opróżniania maszyn pralniczych, w których stosuje się różnego rodzaju rozpuszczalniki, wykonywać przy uruchomionej wentylacji wyciągowej miejscowej i otwartej przepustnicy kanału wentylacyjnego odprowadzającego opary tych rozpuszczalników na zewnątrz pomieszczenia,
4) odzież poddaną czyszczeniu rozpuszczalnikami, w razie konieczności wyjęcia jej z urządzenia przed procesem wysuszenia i przewietrzenia, przemieścić poza miejsce obecnego stanowiska pracy i poddać wietrzeniu w pomieszczeniu przeznaczonym do tego celu,
5) odzież po zakończonym procesie czyszczenia, przed jej przekazaniem do dalszej obróbki technologicznej, poddać procesowi wietrzenia w pomieszczeniu wyposażonym w skuteczną wentylację,
6) substancje chemiczne przechowywać na stanowiskach pracy w ilościach niezbędnych do zapewnienia ciągłości pracy na jednej zmianie roboczej,
7) napełnianie maszyn pralniczych substancjami chemicznymi oraz procesy wirowania i suszenia odzieży przeprowadzać przy zamkniętych pokrywach otworów załadunkowych i manipulacyjnych,
8) pokrywy otworów załadunkowych i manipulacyjnych w maszynach stosowanych do czyszczenia odzieży przy użyciu rozpuszczalników chlorowanych zamykać, a przepustnicę kanału wentylacyjnego odprowadzającego opary na zewnątrz pozostawiać otwartą.
2. Stanowiska pracy, na których stosowane substancje chemiczne do czyszczenia, prania, apretowania lub farbowania mogą być przyczyną poślizgu pracownika, należy wyposażyć w ażurowe podesty.
3. W razie rozlania na podłogę substancji chemicznych, o których mowa w ust. 2, należy je niezwłocznie usunąć, a miejsce rozlania oczyścić lub osuszyć.
4. Podczas przelewania substancji chemicznych stosowanych w pralni i farbiarni oczy i ręce pracowników należy zabezpieczyć odpowiednimi środkami ochrony indywidualnej.
5. Sposoby bezpiecznego dozowania rozpuszczalników i innych substancji chemicznych stosowanych w procesie czyszczenia odzieży, prania lub farbowania określają stanowiskowe instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy.
§ 11.[Suszarnie w pralniach i farbiarniach] 1. Suszarnie w pralniach i farbiarniach należy wyposażyć w odpowiednie do technologii suszenia wieszaki jezdne i inne urządzenia eliminujące uciążliwość pracy i zwiększające jej bezpieczeństwo.
2. W razie gdy wewnątrz suszarni temperatura jest wyższa niż 27°C (300 K), czynności zawieszania odzieży mokrej i jej zdejmowania po wysuszeniu z wieszaków jezdnych i innych urządzeń należy wykonać na zewnątrz suszarni.
§ 12.[Prasowanie odzieży] 1. Stanowiska ręcznego prasowania odzieży przy użyciu elektrycznych żelazek należy wyposażyć w podesty lub dywaniki izolacyjne z materiałów dielektrycznych, jeżeli nie zastosowano innych skutecznych środków ochrony przeciwporażeniowej.
2. Urządzenia do mechanicznego prasowania odzieży za pomocą:
1) walców obrotowych należy wyposażyć w zabezpieczenie chroniące przed przypadkowym wciągnięciem odzieży roboczej pracownika lub jego rąk pomiędzy prasujące elementy,
2) płyt dociskanych mechanicznie należy wyposażyć w zabezpieczenie chroniące przed zwarciem lub dociśnięciem tych płyt w sytuacji, gdy pomiędzy płytami znajdują się ręce obsługującego pracownika, lub w czasie prac konserwacyjno-naprawczych.
§ 13.[Niekontrolowany wypływ z urządzeń i zbiorników rozpuszczalników chlorowanych] W przypadku niekontrolowanego wypływu z urządzeń i zbiorników rozpuszczalników chlorowanych, pracowników narażonych na działanie tych rozpuszczalników należy poddać profilaktycznym badaniom lekarskim.
§ 14.[Odnawianie i dezynfekcja pomieszczeń sortowni i magazynów] 1. Pomieszczenia sortowni i magazynów odzieży brudnej oraz środki transportowe do jej przewożenia należy dezynfekować co najmniej raz w roku.
2. Pomieszczenia sortowni i magazynów, o których mowa w ust. 1, należy odnawiać co najmniej jeden raz w roku.
§ 15.[Przepisy uchylone] Traci moc rozporządzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 28 listopada 1973 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pralniczych (Dz. U. Nr 49, poz. 285).
§ 16.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
Minister Gospodarki: J. Steinhoff