Na podstawie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. Nr 96, poz. 591, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i z 1999 r. Nr 84, poz. 934) zarządza się, co następuje:

§ 2.Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) kolejowym pojeździe szynowym, zwanym dalej „pojazdem szynowym" - rozumie się przez to tabor kolejowy i pojazdy pomocnicze przeznaczone do eksploatacji po drogach szynowych; tabor kolejowy dzieli się na tabor zwykły i specjalny,

2) taborze kolejowym zwykłym - rozumie się przez to pojazdy szynowe przystosowane do kursowania w składzie pociągu na ogólnych zasadach, przeznaczone do przewozu osób i rzeczy, a w szczególności:

a) pojazdy trakcyjne, to jest wszystkie typy lokomotyw, członowe zespoły trakcyjne i inne pojazdy silnikowe,

b) wagony osobowe i towarowe, w tym także naczepy siodłowe na wózkach kolejowych, z których każdy traktowany jest jak odrębny wagon,

3) taborze kolejowym specjalnym - rozumie się przez to pojazdy szynowe, których budowa zezwala na kursowanie samodzielne lub w składzie pociągu, pod określonymi przez zarząd kolei warunkami, przeznaczone do prac remontowo-budowlanych, ratunkowych i innych, a w szczególności: samobieżne zestawy do utrzymania i napraw nawierzchni i podtorza kolejowego, sieci trakcyjnej, dźwigi, pługi i zespoły odśnieżne, maszyny torowe z własnym napędem i urządzeniami umożliwiającymi jazdę z prędkością ponad 60 km/h oraz sprzęgalne z taborem wózki motorowe jadące luzem lub połączone,

4) pojeździe szynowym pomocniczym - rozumie się przez to pojazdy szynowe, których budowa nie zezwala na włączenie ich do składu pociągu, a w szczególności: maszyny budowlane na kołach, ciągniki szynowe, drezyny i wózki robocze oraz niektóre typy pojazdów ratunkowych,

5) pociągu - rozumie się przez to skład wagonów lub innych pojazdów szynowych sprzęgnięty z czynnym pojazdem trakcyjnym albo pojazd trakcyjny osygnalizowany i przygotowany do jazdy bądź znajdujący się w drodze oraz niektóre jednostki taboru specjalnego kursujące jako pociągi,

6) przepisach RIC - rozumie się przez to Przepisy o wzajemnym użytkowaniu wagonów osobowych i bagażowych w ruchu międzynarodowym - RIC (Biul. MK z 1959 r. Nr 2, poz. 21 ze zmianami podanymi do publicznej wiadomości we właściwy sposób),

7) przepisach RIV - rozumie się przez to Przepisy o wzajemnym użytkowaniu wagonów towarowych w komunikacji międzynarodowej - RIV (Biul. PKP z 1996 r. Nr 8A, poz. 11),

8) przepisach PPW - rozumie się przez to Przepisy o wzajemnym użytkowaniu wagonów w komunikacji międzynarodowej (Biul. PKP z 1996 r. Nr 35A, poz. 150),

9) przepisach UIC - rozumie się przez to Przepisy Międzynarodowego Związku Kolei,

10) regulaminie RID - rozumie się przez to Regulamin międzynarodowego przewozu koleją towarów niebezpiecznych (RID), stanowiący Aneks I do Przepisów ujednoliconych o umowie międzynarodowego przewozu towarów kolejami (CIM) będących załącznikiem B do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF) z dnia 9 maja 1980 r. (Dz. U. z 1985 r. Nr 34, poz. 158 i 159, z 1997 r. Nr 37, poz. 225 i 226 oraz z 1998 r. Nr 33, poz. 177),

11) regulaminie RIP - rozumie się przez to Regulamin międzynarodowego przewozu kolejami wagonów prywatnych (RIP), stanowiący Aneks II do Przepisów ujednoliconych o umowie międzynarodowego przewozu towarów kolejami (CIM) Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF) z dnia 9 maja 1980 r. (Dz. U. z 1985 r. Nr 34, poz. 158 i 159, z 1997 r. Nr 37, poz. 225 i 226 oraz z 1998 r. Nr 33, poz. 177).

§ 4.1. Zarysy zewnętrzne każdego typu kolejowego pojazdu szynowego dopuszczonego do ruchu po liniach kolejowych powinny odpowiadać wymaganiom Polskiej Normy (skrajnie statyczne), zawartym w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

2. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się stosowanie udowodnionych obliczeniowo zarysów zewnętrznych wyznaczonych na podstawie zarysu odniesienia skrajni kinematycznej, zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach UIC.

3. Wymagania, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio do przewoźników zagranicznych wykonujących przewozy kolejowe na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

4. Dopuszczalna jest eksploatacja pojazdu szynowego przekraczającego wymiary poprzeczne, obliczone na podstawie zarysu odniesienia skrajni kinematycznej, po każdorazowym uzgodnieniu z właściwym zarządem kolei.

§ 5.Przewoźnik kolejowy, zarząd kolei oraz przedsiębiorca wykonujący przewozy kolejowe w obrębie bocznicy kolejowej obowiązani są uzyskać, na każdy typ eksploatowanego pojazdu szynowego, świadectwo dopuszczenia do eksploatacji, na warunkach i w trybie określonych w odrębnych przepisach.

§ 6.Dopuszczenie pojazdu szynowego do ruchu stwierdza się wydaniem świadectwa sprawności technicznej w trybie określonym w odrębnych przepisach.

§ 7.Przewoźnik kolejowy, zarząd kolei oraz przedsiębiorca wykonujący przewozy kolejowe w obrębie bocznicy kolejowej obowiązani są:

1) posiadać dla każdego typu eksploatowanego pojazdu szynowego dokumentację techniczną sporządzoną w języku polskim,

2) opracować i stosować udokumentowany system utrzymania eksploatacyjnego posiadanych pojazdów szynowych, zapewniający bezpieczeństwo ruchu pojazdów szynowych, uwzględniający wymagania określone w Polskich Normach oraz przepisach UIC.

§ 9.1. Wagony, w zależności od ich rodzaju, powinny posiadać następujące napisy i znaki:

1) wagony osobowe i typu osobowego:

a) napisy i znaki lub oznaczenia przewoźnika kolejowego, a w odniesieniu do wagonów nie należących do niego, napisy i znaki lub oznaczenia przewoźnika kolejowego włączającego - na wagonach spełniających przepisy RIC,

b) ujednolicone oznaczenia cyfrowe,

c) oznaczenie masy własnej - zgodne z przepisami RIC,

d) napisy i znaki hamulca - zgodne z postanowieniami Polskiej Normy,

e) napisy i znaki dotyczące przeglądów technicznych i okresowych - zgodne z postanowieniami Polskiej Normy,

f) znaki klas - zgodne z postanowieniami Polskiej Normy,

g) przeznaczone do przewozu dóbr cennych z wieloma oddzielonymi od siebie przedziałami - po jednej literze (A, B, ...) na każdym przedziale, jeżeli wagony te nie posiadają korytarza bocznego,

h) znaki na wagonach z przewodem lub urządzeniami grzewczymi - zgodne z postanowieniami Polskiej Normy i przepisami RIC,

i) znak wagonów prywatnych - zgodnie z przepisami RIC,

2) wagony towarowe:

a) ujednolicony kod wagonów - zgodny z postanowieniami Polskiej Normy,

b) oznaczenia masy własnej - zgodne z postanowieniami Polskiej Normy,

c) granice ładowności na wagonach spełniających przepisy RIV - zgodne z postanowieniami Polskiej Normy,

d) znak pojemności, naniesiony zgodnie z przepisami RIV - dla wagonów krytych do przewozu materiałów sypkich,

e) znak pojemności wagonu zbiornikowego, naniesiony zgodnie z Polską Normą,

f) na wagonach cysternach - nazwę towaru, który może być przewożony, zgodnie z postanowieniami Polskiej Normy,

g) oznaczenie długości wagonu ze zderzakami zgodnie z postanowieniami Polskiej Normy,

h) znaki umieszczone zgodnie z Polską Normą, na wagonach dopuszczonych do komunikacji promowej i w tunelu pod kanałem La Manche,

i) znaki umieszczone zgodnie z Polską Normą na wagonach wózkowych, których rozstaw sąsiednich wewnętrznych osi jest większy od 14 000 m m,

j) znaki umieszczone na wagonach, które z powodu swojej budowy nie mogą przejeżdżać przez hamulce torowe, urządzenia rozrządowe i inne urządzenia hamujące w ustawieniu roboczym zgodnie z przepisami RIV,

k) znaki umieszczone na wagonach, ze stopniami lub drabinkami znajdującymi się powyżej 2 000 mm ponad główką szyny - zgodnie z przepisami RIV,

I) napisy i znaki dotyczące napraw technicznych i napraw okresowych - zgodnie z postanowieniami Polskiej Normy,

m) oznaczenia strefy niebezpiecznej na wagonach z częściami mogącymi się przesuwać względem podwozia (wagony z amortyzatorami siły uderzeń), pomalowane na żółto w czarne ukośne pasy,

n) znakowania obręczowania zestawów kołowych zgodnie z § 10 pkt 2,

o) znaki określające kategorię wagonu, zgodnie z zasadami kategoryzacji przyjętymi przez Organizację Traktatu Północnoatlantyckiego.

2. Brak napisów i znaków, o których mowa w ust. 1, stanowi podstawę do odmowy dopuszczenia pojazdu szynowego do ruchu.

§ 10.Zasadnicze części zamienne wagonów towarowych powinny być oznakowane w następujący sposób:

1) ujednolicone części zamienne znakiem , a zestawy kołowe i zderzaki ponadto cechą przewoźnika kolejowego albo przewoźnika kolejowego włączającego lub jego kodem UIC, zaś standardowe sprzęgi śrubowe dodatkowo znakiem „St",

2) obręczowane zestawy kołowe - namalowane na zewnętrznych stronach obręczy i koła bosego co 90° cztery znaki kontrolne,

3) zestawy kołowe mogące przenosić obciążenie ponad 20,0 t na oś - znak 2Q = 00,0 t na:

a) opasce do cechowania w przypadku tych zestawów, które taką opaskę posiadają na osi zestawu,

b) wewnętrznej części piasty koła w przypadku zestawów bez opaski do cechowania,

4) resory piórowe mogące przenosić obciążenie ponad 20,0 t na oś, na opasce resorowej - znak 2Q= 00,0 t, określający dopuszczalne obciążenie na oś,

5) wagony ze zderzakami, na których lub w których bezpośredniej odległości prowadzenie prac spawalniczych lub podgrzewanie może prowadzić do wypadku, na tulei zderzaka okrągły znak koloru żółtego o średnicy 50 mm,

6) ujednolicone zderzaki o skoku 105 mm na tulei zderzaka, poniżej znaku i cechy własności - znak 105-X, określający skok zderzaka i rodzaj jego budowy (A, B lub C) zgodnie z kodem UIC; na zderzakach zbudowanych przed 01.01.1981 r., które nie odpowiadają warunkom budowy A, nie umieszcza się litery rodzaju budowy.

§ 12.1. Dokumentacja technologiczna przeglądów technicznych pojazdów szynowych powinna zawierać:

1) strukturę przeglądów technicznych dla pojazdów szynowych danej serii,

2) terminy albo przebiegi międzyprzeglądowe,

3) zbiorcze zestawienie czynności przeglądowych,

4) zwięzły opis czynności przeglądowych,

5) wzory kart pomiarowych z wykazem wartości kresowych dla elementów, podzespołów i zespołów pojazdu szynowego.

2. Dokumentacja technologiczna napraw okresowych powinna zawierać:

1) strukturę napraw okresowych dla pojazdów szynowych danej serii,

2) terminy albo przebiegi międzynaprawcze,

3) zestawienie podstawowych prac wraz z wymaganiami i kryteriami dla poszczególnych typów pojazdów szynowych w odniesieniu do kompletnych pojazdów szynowych oraz następujących zespołów:

a) zestawów kołowych, łożysk osiowych i zawieszeń silników trakcyjnych,

b) wózków,

c) urządzeń cięgłowych i zderzakowych,

d) ostoi pojazdu,

e) pudła,

f) silników spalinowych i trakcyjnych,

g) przekładni głównych i napędu głównego,

h) hamulców i urządzeń pneumatycznych wraz z instalacją pneumatyczną,

i) wyposażenia pudła (z wyjątkiem maszyn i instalacji elektrycznej),

j) maszyn elektrycznych,

k) aparatów i urządzeń elektrycznych wysokiego i niskiego napięcia, obwodów głównych i pomocniczych,

I) instalacji elektrycznej,

m) instalacji grzewczej,

n) instalacji wodnej,

o) urządzeń i systemów czujności,

p) stałych urządzeń gaśniczych,

4) warunki techniczne prób, badań i odbioru po naprawie dla poszczególnych typów pojazdów szynowych i ich zespołów.

§ 14.1. Przeglądy techniczne okresowe należy wykonywać zgodnie z opracowanym cyklem przeglądowo-naprawczym dla danego typu pojazdu szynowego, na podstawie dokumentacji technologicznej przeglądów technicznych.

2. Do zakresu czynności dokonywanych podczas przeglądów technicznych okresowych należy sprawdzenie stanu technicznego całego pojazdu szynowego oraz usunięcie uszkodzeń i usterek wraz z wykonaniem smarowania i konserwacji części, zespołów i układów, a w szczególności:

1) układu biegowego,

2) układu cięgłowo-zderzakowego,

3) układu hamulcowego,

4) urządzeń czujności,

5) stałych urządzeń gaśniczych i podręcznego sprzętu gaśniczego.

§ 15.1. Naprawy okresowe należy wykonywać zgodnie z opracowanym cyklem przeglądowo-naprawczym dla danego typu pojazdu szynowego, na podstawie dokumentacji technologicznej napraw okresowych.

2. Do zakresu czynności dokonywanych podczas napraw okresowych należą:

1) demontaż maszyn, urządzeń, podzespołów, zespołów i elementów wraz z ich oczyszczeniem,

2) weryfikacja elementów, podzespołów i zespołów,

3) naprawa lub wymiana elementów, podzespołów i zespołów nie spełniających kryteriów określonych w warunkach technicznych odbioru, dokumentacji techniczno-ruchowej, Polskich Normach oraz instrukcjach wewnętrznych wykonującego naprawy,

4) dokonywanie przez wykonującego naprawy kontroli jakości wykonanych napraw,

5) próby, badania i odbiory końcowe.

§ 16.Naprawy pozaplanowe (bieżące i poawaryjne) należy wykonywać na podstawie warunków technicznych określonych w dokumentacji technologicznej danego typu pojazdu szynowego, opracowanej zgodnie z § 11 ust. 3.

§ 17.1. Wszystkie rodzaje przeglądów technicznych oraz napraw powinny być wykonywane przez wyspecjalizowane podmioty.

2. Naprawy pozaplanowe wykonuje się na pojeździe szynowym znajdującym się w składzie pociągu lub po jego wyłączeniu ze składu.

3. W przypadku wyłączenia pojazdu szynowego ze składu pociągu, oprócz prac wykonywanych w ramach naprawy pozaplanowej, każdorazowo należy sprawdzić stan techniczny pojazdu szynowego, a w szczególności:

1) stan układu biegowego,

2) działanie hamulca,

oraz oczyścić i nasmarować sprzęgi śrubowe i części trące, jak również usunąć stwierdzone usterki.

§ 18.Zespoły, podzespoły i części poddanego czynnościom przeglądowo-naprawczym pojazdu szynowego podlegają odbiorowi i kontroli naprawiającego, a następnie przewoźnika kolejowego lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy kolejowe w obrębie bocznicy albo osób upoważnionych przez nich do badania sprawności technicznej pojazdów szynowych.

§ 19.Zarząd kolei określa sposób postępowania, oznaczania oraz dokumentowania wyłączeń i czasowych ograniczeń w eksploatacji pojazdów szynowych nie spełniających warunków technicznych, o których mowa w rozporządzeniu.

§ 21.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Załącznik do rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki
Morskiej z dnia 10 kwietnia 2000 r. (poz. 415)

Załącznik Nr 1

Rysunek 1

Tabor kolejowy normalnotorowy. Skrajnie statyczne. Skrajnia A wg PN - 70/K - 02056.

Rysunek 2

Tabor kolejowy normalnotorowy. Skrajnie statyczne. Skrajnia B wg PN - 70/K - 02056.

OBJAŚNIENIA DO RYSUNKÓW 1 i 2

Załącznik nr 2