Na podstawie art. 56 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz. U. z 1995 r. Nr 119, poz. 575, z 1997 r. Nr 23, poz. 117, Nr 96, poz. 591, Nr 101, poz. 629 i Nr 141, poz. 942 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 758) zarządza się, co następuje:

§ 1.1. Rzeczy, które ze względu na kształt, rozmiary lub masę albo drogę przewozu mogą powodować trudności w przewozie koleją, przewozi się na warunkach określonych w niniejszym rozporządzeniu jako przesyłki nadzwyczajne.

2. Warunki przewozu rzeczy, które ze względu na kształt, rozmiary lub masę albo drogę przewozu mogą powodować trudności w transporcie drogowym, regulują przepisy ustawy - Prawo o ruchu drogowym.

§ 2.1. Przesyłkę nadzwyczajną stanowią w szczególności:

1) rzeczy:

a) przekraczające określoną skrajnię ładunkową lub załadowane z przekroczeniem tej skrajni,

b) wymagające specjalistycznego taboru, urządzeń zabezpieczenia bądź organizacji przewozu ze względu na położenie środka ciężkości lub inne przyczyny związane z bezpieczeństwem przewozu,

c) wymagające przewozu w wagonach z zagłębioną podłogą,

d) o masie jednej sztuki ponad 60 ton,

e) powodujące obciążenie na oś wagonu lub metr bieżący toru większe od dopuszczalnego choćby w części drogi przewozu,

f) wymagające załadowania co najmniej na dwa wagony z trawami pokrętnymi, nie połączone ze sobą sprzęgami wagonowymi lub wagonem pośrednim,

2) szyny, pręty stalowe do zbrojenia betonu oraz metale giętkie o długości ponad 36 m, ładowane co najmniej na dwa wagony bez ław pokrętnych,

3) tabor kolejowy toczący się na własnych kołach, nie oznaczony znakami RIV, RIC lub MC,

4) specjalistyczny tabor kolejowy toczący się na własnych kołach, np. dźwigi, maszyny torowe i drogowe,

5) wagony z kołami o średnicy mniejszej niż 840 mm, w tym również oznaczone znakami RIV, RIC, MC,

6) tabor kolejowy o prześwicie toru 1524 mm o skrajni 0 - WM i 1 - WM.

2. Przewóz przesyłek nadzwyczajnych jest realizowany z uwzględnieniem wymagań bezpieczeństwa ruchu, właściwości rzeczy i możliwości eksploatacyjnych kolei.

§ 3.1. Kolej przyjmuje do przewozu przesyłki nadzwyczajne w miarę możliwości technicznych i eksploatacyjnych.

2. Kolej może uzależnić przyjęcie do przewozu przesyłki nadzwyczajnej od opłacenia przewoźnego przez nadawcę przy nadaniu przesyłki.

§ 4.1. Nadawca zawiadamia kolej, w sposób zwyczajowo przyjęty, o zamiarze przewozu przesyłki nadzwyczajnej co najmniej na 30 dni, a w komunikacji międzynarodowej - co najmniej na 60 dni przed zamierzonym terminem nadania.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadku przewozu przesyłek nadzwyczajnych w sytuacjach nie cierpiących zwłoki oraz gdy przewóz przesyłki uzasadniony jest ważnymi względami obronności lub bezpieczeństwa Państwa, a w szczególności w przypadku wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, stanu wyjątkowego lub stanu wojennego.

3. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 1, nadawca określa dane niezbędne do zorganizowania przewozu przesyłki nadzwyczajnej. Na żądanie kolei nadawca dostarcza odpowiednią dokumentację techniczną.

4. Kolej, wyrażając zgodę na przewóz przesyłki nadzwyczajnej, określa możliwości i warunki przewozu. Zgoda jest wyrażana na okres trzech miesięcy, liczony w następujący sposób:

1) w komunikacji krajowej - od dnia przekazania zgody nadawcy,

2) w komunikacji międzynarodowej - od dnia wyrażenia zgody przez zarząd kolei, który uczestniczy w przewozie jako pierwszy.

§ 5.1. Nadawca składa zamówienie na wagony do przewozu przesyłki nadzwyczajnej na stacji nadania w ogólnie obowiązujących terminach.

2. Nadawca ładuje przesyłkę nadzwyczajną zgodnie z warunkami ustalonymi przez kolej.

§ 6.1. Przed przyjęciem do przewozu przesyłki nadzwyczajnej kolej sprawdza w obecności nadawcy spełnienie przez niego warunków określonych w decyzji o wyrażeniu zgody na przewóz, a w szczególności:

1) prawidłowość załadowania, umocowania i zabezpieczenia przesyłki i jej części ruchomych przed zmianą położenia w czasie przewozu,

2) wysokość przesyłki mierzoną od główki szyny i szerokość przesyłki mierzoną od osi toru,

3) zgodność przesyłki z dostarczoną dokumentacją.

2. Ze sprawdzenia przesyłki, o którym mowa w ust. 1, sporządza się protokół. W razie stwierdzenia nieprawidłowości, kolej wyznacza termin usunięcia ich przez nadawcę.

3. W terminie, o którym mowa w ust. 2, kolej w obecności nadawcy sprawdza, czy nieprawidłowości zostały usunięte. Z czynności tych sporządza się protokół.

4. Kolej może odmówić przyjęcia do przewozu przesyłki nadzwyczajnej w razie stwierdzenia, że nie usunięto nieprawidłowości, o których mowa w ust. 2.

§ 7.Przeładowanie, poprawianie załadowania oraz umocowania przesyłki nadzwyczajnej należy do nadawcy.

§ 8.[1] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.