Na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o odpadach (Dz. U. Nr 96, poz. 592 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 715) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Wykorzystywanie osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe] Wykorzystywanie osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe polega na:

1) wprowadzaniu na grunty do rekultywacji na potrzeby rolnicze i potrzeby nierolnicze,

2) stosowaniu w rolnictwie,

3) wprowadzaniu wraz z nasionami roślin na powierzchnie narażone na erozję, w szczególności na skarpy składowisk odpadów, wykopów i nasypów ziemnych oraz składowiska odpadów o właściwościach pylących, do roślinnego utrwalania powierzchni gruntów,

4) stosowaniu do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu,

5) kompostowaniu osadów ściekowych.

§ 2.[Warunki dopuszczalnego wykorzystywania odpadów ściekowych na cele nieprzemysłowe] Osady ściekowe mogą być wykorzystywane na cele nieprzemysłowe, o których mowa w § 1, jeżeli:

1) powstają podczas oczyszczania ścieków pochodzących z gospodarstw domowych lub komunalnych sieci kanalizacyjnych oraz ścieków o składzie do nich zbliżonym,

2) podlegają systematycznie badaniom,

3) są ustabilizowane oraz przygotowane do celu i sposobu ich wykorzystywania, a w szczególności przez poddanie obróbce biologicznej, chemicznej, termicznej lub innemu procesowi, który obniża podatność osadu ściekowego na zagniwanie i eliminuje zagrożenie dla zdrowia,

4) zawartość metali ciężkich nie przekracza ilości podanych w załączniku nr 1 do rozporządzenia,

5) sposób wykorzystywania nie spowoduje uciążliwości dla ludzi, zwierząt i środowiska, a w szczególności pogorszenia jakości wód powierzchniowych i podziemnych,

6) w osadach ściekowych stosowanych w rolnictwie i do rekultywacji gruntów na potrzeby rolnicze nie wyizolowano bakterii z rodzaju Salmonella,

7) liczba żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. w kg suchej masy (s.m.) osadów ściekowych stosowanych:

a) w rolnictwie – jest nie większa niż 10,

b) do rekultywacji gruntów na potrzeby rolnicze oraz na potrzeby nierolnicze – jest nie większa niż 300,

8) zawartość metali ciężkich w wierzchniej (0–20 cm) warstwie gruntu, na którym osady ściekowe mają być stosowane, nie przekracza ilości podanych:

a) w załączniku nr 2 do rozporządzenia – przy stosowaniu osadów ściekowych w rolnictwie oraz do rekultywacji gruntów na potrzeby rolnicze,

b) w załączniku nr 3 do rozporządzenia – przy stosowaniu osadów ściekowych do rekultywacji gruntów na potrzeby nierolnicze,

9) odczyn pH gleby na terenach użytkowanych rolniczo jest nie mniejszy niż 6,0.

§ 3.[Badania] 1. Badania, o których mowa w § 2 pkt 2, obejmują oznaczanie:

1) odczynu pH,

2) zawartości s.m. – w %,

3) zawartości substancji organicznej – w % s.m.,

4) zawartości azotu ogólnego, w tym azotu amonowego – w % s.m.,

5) zawartości fosforu ogólnego – w % s.m.,

6) zawartości wapnia i magnezu – w % s.m.,

7) zawartości metali ciężkich: ołowiu, kadmu, chromu, miedzi, niklu, rtęci i cynku w reprezentatywnej próbce osadu ściekowego, metodą spektrometrii absorpcji atomowej po mineralizacji mocnymi kwasami – w mg/kg s.m.,

8) obecności bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella, które wykrywa się prowadząc hodowlę na podłożach namnażających i różnicująco-selektywnych oraz potwierdzając wyniki badaniem biochemicznym,

9) liczby żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. w kg s.m., którą określa się izolując je z reprezentatywnej próbki osadu przez wstrząsanie lub mieszanie, płukanie z zastosowaniem wirowania oraz flotację, a następnie wykonując badanie mikroskopowe.

2. Badania osadów ściekowych, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się z częstotliwością zależną od obciążenia oczyszczalni, wyrażonego liczbą równoważnych mieszkańców (LRM – liczba wyrażająca krotność dobowego obciążenia oczyszczalni ścieków substancjami pochodzącymi od jednego mieszkańca):

1) raz na dwanaście miesięcy – przy LRM do 5 000,

2) raz na sześć miesięcy – przy LRM powyżej 5000 do 10 000,

3) raz na cztery miesiące – przy LRM powyżej 10 000 do 100 000,

4) raz na dwa miesiące – przy LRM ponad 100 000.

3. Grunty, na których mają być stosowane osady ściekowe, podlegają badaniom obejmującym oznaczanie:

1) odczynu pH,

2) zawartości metali ciężkich: ołowiu, kadmu, chromu, miedzi, niklu, rtęci i cynku w reprezentatywnej próbce gruntu metodą spektrometrii absorpcji atomowej po mineralizacji mocnymi kwasami – w mg/kg s.m.,

3) zawartości fosforu przyswajalnego w przeliczeniu na P₂O₅ (pięciotlenek fosforu), jeżeli osad będzie stosowany w rolnictwie – w % s.m.

4. Badania gruntów, na których osady ściekowe są stosowane w rolnictwie, wykonuje się co 5 lat.

5. Reprezentatywną próbkę osadu ściekowego do badań uzyskuje się przez połączenie i dokładne zmieszanie próbek pobranych w tym samym czasie z różnych miejsc danej partii osadu ściekowego; ich liczba powinna wynosić co najmniej:

1) 10 – przy objętości partii osadu ściekowego do 50 m³,

2) 15 – przy objętości partii osadu ściekowego powyżej 50 m³ do 100 m³,

3) 30 – przy objętości partii osadu ściekowego powyżej 100 m³.

6. Reprezentatywną próbkę gruntu uzyskuje się przez zmieszanie 25 próbek pobranych w punktach regularnie rozmieszczonych na powierzchni nie przekraczającej 5 ha, o jednorodnej budowie i jednakowym użytkowaniu; próbki pobiera się z głębokości od 0 do 20 cm.

§ 4.[Badanie osadów ściekowych i gruntów] 1. Wytwarzający odpady w postaci osadów ściekowych dokonuje badań osadów ściekowych i gruntów w zakresie określonym w § 3 i udostępnia wyniki badań użytkownikom osadu ściekowego wraz z informacją o dawkach osadu ściekowego, które można stosować na poszczególnych gruntach.

2. Przy stosowaniu osadów ściekowych w rolnictwie dawkę osadu ściekowego ustala się dla każdej partii osadu osobno; wielkość dawki osadu ściekowego zależy od rodzaju gruntu, sposobu jego użytkowania, jakości osadu ściekowego i zapotrzebowania roślin na fosfor i azot, przy czym:

1) ilości metali ciężkich, które mogą być wprowadzone z osadem ściekowym w ciągu roku do gleby, średnio w okresie 10 lat nie mogą przekroczyć:

a) ołowiu (Pb) – 1000 g/ha/rok,

b) kadmu (Cd) – 20 g/ha/rok,

c) chromu (Cr) – 1000 g/ha/rok,

d) miedzi (Cu) – 1600 g/ha/rok,

e) niklu (Ni) – 200 g/ha/rok,

f) rtęci (Hg) – 10 g/ha/rok,

g) cynku (Zn) – 5000 g/ha/rok,

2) dawka osadu ściekowego nie może przekroczyć 10 ton suchej masy na hektar w okresie 5 lat.

3. Przy stosowaniu osadów ściekowych do rekultywacji gruntów na potrzeby rolnicze i nierolnicze, do roślinnego utrwalania powierzchni gruntów oraz do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu stosuje się dawki osadu ściekowego podane w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

§ 5.[Odpady ściekowe wykorzystywane w rolnictwie] 1. W rolnictwie stosuje się osady ściekowe w postaci płynnej lub ziemistej, a do pozostałych celów mogą być także wykorzystywane osady ściekowe w postaci mazistej.

2. Osady ściekowe w postaci płynnej mogą być wprowadzane do gruntu tylko metodą iniekcji (wstrzykiwania) lub metodą hydroobsiewu, a osady ściekowe w postaci mazistej i ziemistej należy rozprowadzać równomiernie na powierzchni gruntu i niezwłocznie z nim zmieszać.

§ 6.[Obszary, na których niedozwolone jest wykorzystywanie odpadów ściekowych] Osady ściekowe mogą być wykorzystywane w celach nieprzemysłowych na obszarach, które nie stanowią:

1) parków narodowych i rezerwatów przyrody,

2) wewnętrznych terenów ochrony pośredniej stref ochronnych źródeł i ujęć wody,

3) pasa gruntu o szerokości 50 m bezpośrednio przylegającego do brzegów jezior i cieków,

4) terenów zalewowych, czasowo podtopionych i bagiennych,

5) terenów czasowo zamarzniętych i pokrytych śniegiem,

6) gruntów o dużej przepuszczalności, to jest piasków luźnych i słabogliniastych oraz piasków gliniastych lekkich, jeżeli poziom wód gruntowych sięga do 1,5 m od powierzchni gruntu,

7) gruntów rolnych o spadku przekraczającym 10%,

8) terenów wychodni warstw wodonośnych,

9) terenów objętych pozostałymi szczególnymi formami ochrony przyrody nie wymienionymi w pkt 1, jeżeli osady ściekowe zostały wytworzone poza tymi terenami,

10) terenów położonych w odległości mniejszej niż 100 m od ujęcia wody, domu mieszkalnego lub zakładu produkcji żywności,

11) gruntów, na których rosną rośliny sadownicze i warzywa, z wyjątkiem drzew owocowych,

12) gruntów przeznaczonych pod uprawę roślin jagodowych i warzyw, których części jadalne bezpośrednio stykają się z ziemią i są spożywane w stanie surowym – w ciągu 18 miesięcy poprzedzających zbiory i w czasie zbiorów,

13) gruntów wykorzystywanych na pastwiska i łąki,

14) gruntów wykorzystywanych do upraw pod osłonami.

§ 7.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Ochrony
Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z dnia 11 sierpnia 1999 r. (poz. 813)

Załącznik nr 1

ILOŚĆ METALI CIĘŻKICH W OSADACH ŚCIEKOWYCH WYKORZYSTYWANYCH NA CELE NIEPRZEMYSŁOWE

Załącznik nr 2

ILOŚĆ METALI CIĘŻKICH W WIERZCHNIEJ (0–20 cm) WARSTWIE GRUNTU PRZY STOSOWANIU OSADÓW ŚCIEKOWYCH W ROLNICTWIE ORAZ DO REKULTYWACJI GRUNTÓW NA POTRZEBY ROLNICZE

Załącznik nr 3

ILOŚĆ METALI CIĘŻKICH W WIERZCHNIEJ (0–20 cm) WARSTWIE GRUNTU PRZY STOSOWANIU OSADÓW ŚCIEKOWYCH DO REKULTYWACJI GRUNTÓW NA POTRZEBY NIEROLNICZE

Załącznik nr 4

DAWKI OSADÓW ŚCIEKOWYCH STOSOWANYCH DO REKULTYWACJI GRUNTÓW NA POTRZEBY ROLNICZE I NIEROLNICZE, DO ROŚLINNEGO UTRWALANIA POWIERZCHNI GRUNTÓW ORAZ DO UPRAWY ROŚLIN PRZEZNACZONYCH DO PRODUKCJI KOMPOSTU