Na podstawie art. 6 ust. 4 dekretu z dnia 23 kwietnia 1953 r. o świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych (Dz. U. Nr 23, poz. 93, z 1959 r. Nr 27, poz. 167, z 1970 r. Nr 16, poz. 138, z 1983 r. Nr 44, poz. 200, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i z 1998 r. Nr 106, poz. 668) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa zasady oraz tryb ustalania i wypłaty odszkodowań z tytułu szkód poniesionych w związku z akcjami zwalczania klęsk żywiołowych.

§ 2.[Poszkodowany] Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o poszkodowanym, rozumie się przez to osobę fizyczną, która bez własnej winy w czasie zorganizowanej akcji społecznej w celu zwalczenia klęski żywiołowej i w związku z udziałem w tej akcji doznała utraty zdrowia powodującej całkowitą lub częściową utratę zdolności do pracy zarobkowej, jak również osobę fizyczną, osobę prawną, jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej, która poniosła szkodę wskutek zniszczenia, uszkodzenia, zużycia lub utraty mienia w czasie zorganizowanej akcji społecznej w celu zwalczania klęski żywiołowej.

§ 3.[Odszkodowanie] Poszkodowanemu przysługuje odszkodowanie do wysokości rzeczywiście poniesionej szkody.

§ 4.[Źródło finansowania, przedawnienie roszczenia o odszkodowanie] 1. Odszkodowanie, o którym mowa w § 3, jest wypłacane ze środków pochodzących z rezerwy celowej ustalanej na ten cel w ustawie budżetowej na dany rok.

2. Roszczenie o odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, przedawnia się po upływie 3 lat. Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się w dniu powstania szkody. W przypadkach gdy ustalenie dnia powstania szkody jest niemożliwe, bieg terminu przedawnienia liczy się od dnia odwołania stanu klęski żywiołowej na terenie, na którym szkoda powstała.

§ 5.[Kompetencje ministra właściwego do spraw wewnętrznych] Za właściwe przeprowadzanie postępowań likwidacyjnych w sprawach szkód wymienionych w § 1 i wypłaty odszkodowań jest odpowiedzialny minister właściwy do spraw wewnętrznych, zwany dalej „ministrem”.

§ 6.[Umowa z zakładem ubezpieczeń] 1. W celu zapewnienia prawidłowego i sprawnego przeprowadzania postępowań likwidacyjnych w sprawach szkód, o których mowa w § 1, oraz ustalania wysokości odszkodowań, minister, w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, dokonuje wyboru zakładu ubezpieczeń, z którym zawiera umowę o przeprowadzanie takich postępowań.

2. W umowie, o której mowa w ust. 1, strony ustalają w szczególności:

1) zakres czynności zakładu ubezpieczeń niezbędnych do prawidłowego określenia rodzaju szkody i oszacowania jej rozmiarów oraz ustalenia wysokości odszkodowania,

2) terminy prowadzenia postępowań likwidacyjnych,

3) sposób, tryb i terminy powiadamiania ministra przez zakład ubezpieczeń o wpłynięciu zgłoszeń szkód wraz z wnioskami o odszkodowania od poszkodowanych,

4) sposób, tryb i terminy powiadamiania ministra przez zakład ubezpieczeń o wynikach poszczególnych postępowań likwidacyjnych, tak żeby mógł on wydać stosowne decyzje o przyznaniu odszkodowań w jak najkrótszym czasie,

5) tryb dokonywania wypłat odszkodowań przez zakład ubezpieczeń i refundacji tych wypłat ze środków publicznych,

6) warunki wynagradzania zakładu ubezpieczeń oraz zwrotu kosztów poniesionych w związku z wykonywaniem umowy.

3. O dokonaniu wyboru zakładu ubezpieczeń i zawarciu z nim umowy, o której mowa w ust. 1, minister, w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy, ogłasza w dwóch dziennikach o zasięgu krajowym, zamieszczając w ogłoszeniach informację o podstawie prawnej, kryteriach uznawania poszkodowanych za uprawnionych do ubiegania się o odszkodowanie, o którym mowa w § 3, oraz o trybie zgłaszania szkód i wniosków o odszkodowania.

§ 7.[Zgłoszenie szkody] 1. Poszkodowany zgłasza szkodę wraz z pisemnym wnioskiem o odszkodowanie do jednostki organizacyjnej zakładu ubezpieczeń, o którym mowa w § 6 ust. 1, położonej najbliżej jego miejsca zamieszkania albo miejsca powstania szkody, niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia powstania szkody albo od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie albo w którym ustała przyczyna uniemożliwiająca zgłoszenie szkody.

2. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek poinformować poszkodowanego o dokumentach, których złożenie jest niezbędne do ustalenia i wypłaty odszkodowania.

§ 8.[Przeprowadzanie postępowania likwidacyjnego zgłoszonej szkody] 1. Zakład ubezpieczeń niezwłocznie przeprowadza postępowanie likwidacyjne zgłoszonej szkody. Podjęte czynności likwidacyjne mają na celu ustalenie stanu faktycznego szkody, zasadności złożonego wraz ze zgłoszeniem szkody wniosku o odszkodowanie oraz wysokości odszkodowania.

2. Likwidacja szkody majątkowej jest przeprowadzana na podstawie ogólnych warunków ubezpieczenia obowiązujących w zakładzie ubezpieczeń, chyba że strony umowy, o której mowa w § 6 ust. 1, postanowiły inaczej.

3. Likwidacja szkody polegającej na utracie zdrowia lub życia przez poszkodowanego jest przeprowadzana na podstawie ogólnych warunków ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków obowiązujących w zakładzie ubezpieczeń, chyba że strony umowy, o której mowa w § 6 ust. 1, postanowiły inaczej.

4. Podstawę do ustalenia wysokości szkody może stanowić opinia (ekspertyza) rzeczoznawcy powołanego przez zakład ubezpieczeń lub przez poszkodowanego.

5. W przypadku gdy opinie (ekspertyzy) wykonane przez rzeczoznawców powołanych przez zakład ubezpieczeń i przez poszkodowanego są rozbieżne, minister może powołać rzeczoznawcę opiniującego, który na podstawie dotychczas wykonanych opinii (ekspertyz) i własnej oceny stanu faktycznego wydaje opinię ostateczną.

§ 9.[Przekazanie akt sprawy ministrowi] 1. Po zakończeniu czynności likwidacyjnych, o których mowa w § 8 ust. 1, zakład ubezpieczeń niezwłocznie przekazuje ministrowi akta sprawy wraz z propozycją wysokości odszkodowania oraz uzasadnieniem tej propozycji.

2. W przypadku gdy w wyniku postępowania likwidacyjnego w sprawie szkody zakład ubezpieczeń stwierdził, że odszkodowanie poszkodowanemu nie przysługuje, załącza do przekazywanych ministrowi akt sprawy uzasadnienie takiego stanowiska.

§ 10.[Decyzja o przyznaniu odszkodowania i o odmowie przyznania odszkodowania] 1. Minister, na podstawie akt sprawy przekazanych przez zakład ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia otrzymania tych akt, podejmuje decyzję:

1) o przyznaniu odszkodowania bądź

2) o odmowie przyznania odszkodowania.

2. W decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 1, minister ustala wysokość odszkodowania, która może różnić się od propozycji przedstawionej przez zakład ubezpieczeń.

3. W przypadku gdy przyznane przez ministra odszkodowanie jest niższe niż proponowane przez zakład ubezpieczeń, decyzja powinna zawierać stosowne uzasadnienie wraz z właściwą opinią (ekspertyzą) biegłego powołanego przez ministra do zbadania sprawy przed podjęciem decyzji.

§ 11.[Wypłata odszkodowania] Wypłaty odszkodowania dokonuje zakład ubezpieczeń na podstawie ostatecznej decyzji ministra, w terminie 14 dni od dnia doręczenia odpisu decyzji, gotówką lub przelewem na rachunek bankowy wskazany przez poszkodowanego we wniosku, o którym mowa w § 7 ust. 1.

§ 12.[Powódź z lipca 1997 r., wykonywanie przepisów] W odniesieniu do poszkodowanych w wyniku akcji zwalczania powodzi z lipca 1997 r. przepisy niniejszego rozporządzenia wykonuje Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, działający z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów.

§ 13.[Przepis przejściowy] W sprawach rozpoczętych, a nie zakończonych mają zastosowanie przepisy niniejszego rozporządzenia.

§ 14.[Przepisy uchylone] Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1954 r. w sprawie wynagradzania szkód poniesionych w związku z udziałem w akcji zwalczania klęsk żywiołowych (Dz. U. Nr 29, poz. 112).

§ 15.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.