Akt prawny
archiwalny
Wersja archiwalna od 2006-05-25 do 2008-07-25
Wersja archiwalna od 2006-05-25 do 2008-07-25
archiwalny
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ
z dnia 5 maja 1999 r.
w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych
(ostatnia zmiana: Dz.U. z 2006 r., Nr 79, poz. 554) Pokaż wszystkie zmiany
Na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 123, poz. 774 i z 1998 r. Nr 106, poz. 668) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej bydła
§ 1.Ocena wartości użytkowej bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego jest prowadzona zgodnie z przepisami Unii Europejskiej1) i obejmuje:
1) użytkowość mleczną,
2) użytkowość rozpłodową,
3) ocenę typu i budowy,
4) ocenę cech funkcjonalnych, w tym:
a) zawartości komórek somatycznych,
b) szybkości oddawania mleka,
c) zachowanie się zwierzęcia w czasie doju,
d) długowieczność zwierzęcia.
§ 2.1. Oceną użytkowości mlecznej bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego obejmuje się wszystkie zwierzęta utrzymywane w stadzie, stosując dla wszystkich ocenianych zwierząt taką samą metodę oceny.
2. Ocena użytkowości mlecznej bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego obejmuje:
1) określenie wydajności mlecznej w laktacji, na podstawie wyników przeprowadzonych próbnych udojów,
2) ustalenie zawartości suchej masy mleka oraz zawartości tłuszczu, białka i laktozy, w łącznej próbie mleka, pobranej z każdego doju, w próbnym udoju,
3) obliczenie wydajności tłuszczu, białka i laktozy w laktacji, na podstawie określonej wydajności mlecznej oraz ustalonej w kolejnych próbnych udojach zawartości tłuszczu, białka i laktozy,
4) określenie liczby komórek somatycznych,
5) określenie zawartości mocznika.
§ 3.1. Próbny udój jest przeprowadzany przez prowadzącego ocenę, którego przedstawiciel jest obecny podczas doju, identyfikuje zwierzęta, pobiera próby mleka i dokonuje zapisów w dokumentacji hodowlanej (metoda „A").
2. Próbny udój jest przeprowadzany:
1) co najmniej 11 razy w roku i polega na ustaleniu ilości udojonego mleka w czasie 24 godzin oraz pobraniu łącznej próby mleka, składającej się z prób pobranych z każdego doju przeprowadzonego w tym czasie (metoda „A4") lub
2) co najmniej 6 razy w roku i polega na ustaleniu ilości udojonego mleka w czasie 24 godzin oraz pobraniu łącznej próby mleka, składającej się z prób pobranych z każdego doju przeprowadzonego w tym czasie (metoda „A8").
3. Próbny udój, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, może polegać na ustaleniu ilości mleka pochodzącego z jednego doju, przemiennie rannego lub wieczornego, i pobraniu próby mleka z tego doju, pod warunkiem prowadzenia dwóch dojów w czasie 24 godzin (metoda „AT4").
§ 4.1. Na wniosek posiadacza zwierzęcia i za zgodą prowadzącego ocenę mogą być stosowane inne niż wymienione w § 3 ust. 1 i 2 metody prowadzenia próbnego udoju, polegające na tym, że dokumentacja hodowlana oraz próbny udój, obejmujący ustalenie ilości mleka i pobieranie łącznej próby mleka, składającej się z prób pobranych z każdego doju przeprowadzanego w ramach próbnego udoju, jest prowadzony:
1) przez posiadacza zwierzęcia, przy czym prawidłowość dokonywanych przez niego czynności jest okresowo kontrolowana przez prowadzącego ocenę (metoda „B") albo
2) przez posiadacza zwierzęcia i przedstawiciela prowadzącego ocenę, którzy wspólnie wykonują czynności związane z próbnym udojem (metoda „C")
– zgodnie z jedną z częstotliwości przeprowadzania próbnych udojów, które są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
2. Próbne udoje, o których mowa w ust. 1, mogą polegać na ustaleniu ilości mleka pochodzącego z jednego doju, przemiennie rannego lub wieczornego, i pobraniu próby mleka z tego doju, pod warunkiem prowadzenia dwóch dojów w czasie 24 godzin (metoda „BT" lub „CT").
§ 5.1. Ilość udojonego mleka w próbnym udoju jest ustalana dla każdej krowy oddzielnie w każdym doju.
2. Nie ustala się ilości udojonego mleka i nie pobiera się prób mleka z udojów przeprowadzonych w czasie czterech dni od dnia rozpoczęcia laktacji.
§ 6.Ocena użytkowości rozpłodowej bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego polega na określeniu dla każdej samicy w stadzie:
1) okresów międzyciążowych,
2) okresów międzywycieleniowych,
3) rodzaju porodu,
4) żywotności urodzonego cielęcia.
§ 7.1. Ocena typu i budowy bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego polega na niezależnym mierzeniu lub ocenianiu poszczególnych cech budowy zwierzęcia.
2. Cechy budowy zwierzęcia, które nie są mierzone, oceniane są liniowo w skali dziewięciopunktowej, w której punkty 1 i 9 określają dolną i górną granicę poszczególnych cech.
§ 10.Ocena wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego obejmuje:
1) użytkowość rozpłodową,
2) użytkowość mięsną,
3) ocenę mleczności.
§ 11.1. Ocena użytkowości rozpłodowej bydła typu użytkowego mięsnego polega na określeniu dla każdej samicy w stadzie:
1) okresów międzywycieleniowych,
2) rodzaju porodu, poprzez zakwalifikowanie go do jednej z następujących kategorii:
a) poród łatwy, odbyty siłami natury, bez pomocy człowieka,
b) poród z pomocą człowieka lub środków mechanicznych,
c) poród skomplikowany, z koniecznością interwencji lekarza weterynarii,
d) poród bardzo ciężki, powodujący uszkodzenie krowy lub cielęcia, cesarskie cięcie lub embriotomia,
3) żywotności urodzonego cielęcia poprzez zakwalifikowanie go do jednej z następujących kategorii:
a) ciele żywe, bez wad budowy,
b) ciele martwe przy urodzeniu lub padłe w czasie 24 godzin od urodzenia,
c) ciele żywe, z wadami budowy,
d) potworkowatość cielęcia.
2. Ocenę użytkowości rozpłodowej bydła typu użytkowego mięsnego, w zakresie określonym w ust. 1 pkt 1, prowadzi się na podstawie następujących danych, ustalanych dla każdej samicy w stadzie:
1) daty pokrycia lub sztucznego unasienniania, lub czasu przebywania buhaja w stadzie, w przypadku krycia haremowego,
2) nazwy i numeru identyfikacyjnego buhaja użytego do krycia lub buhaja, którego nasienie zostało użyte do sztucznego zapłodnienia,
3) daty pozyskiwania i liczby uzyskanych komórek jajowych lub zarodków,
4) daty przeniesienia zarodka, danych o genetycznych rodzicach oraz płci zarodka, jeśli była oznaczona,
5) daty wycielenia lub poronienia,
6) liczby wycieleń od początku okresu rozpłodowego,
7) numerów identyfikacyjnych i nazw urodzonych cieląt,
8) płci i liczby urodzonych cieląt.
§ 12.1. Ocena użytkowości mięsnej bydła typu użytkowego mięsnego prowadzona jest w skali punktowej i obejmuje określanie:
1) stopnia umięśnienia,
2) rozwoju zwierzęcia,
3) tempa przyrostu masy ciała zwierzęcia.
2. Określenie stopnia umięśnienia dokonywane jest w oparciu o wizualną ocenę budowy łopatki, szerokości i umięśnienia grzbietu oraz szerokości, długości i wysklepienia udźca.
3. Określenie rozwoju zwierzęcia dokonywane jest w oparciu o:
1) wizualną ocenę budowy zwierzęcia, polegającą na ocenie jego typu oraz poszczególnych cech pokroju,
2) pomiary zoometryczne wykonywane z dokładnością do 1 cm, obejmujące:
a) wysokość w krzyżu mierzoną na wysokości guzów biodrowych,
b) obwód klatki piersiowej mierzony w przewężeniu tuż za łopatkami.
4. Określanie tempa przyrostu masy ciała polega na:
1) ustaleniu masy zwierzęcia w następujących okresach jego życia:
a) [1] od dnia urodzenia do 5. dnia po urodzeniu oraz w okresie od 165. do 255. dnia życia,
b) od 13. do 15. miesiąca życia – dla buhajów,
c) w wieku pierwszego wycielenia – dla krów,
2) obliczeniu masy ciała zwierzęcia na:
a) dzień urodzenia,
b) 210. dzień życia – dla jałowic i buhajków,
c) 420. dzień życia – dla buhajów,
3) wyliczeniu średnich dobowych przyrostów masy ciała zwierzęcia w okresach:
a) od dnia urodzenia do 210. dnia życia – dla jałowic i buhajków,
b) od 210. do 420. dnia życia – dla buhajów.
§ 13.1. Pomiary zoometryczne oraz ustalanie masy ciała zwierzęcia są przeprowadzane przez:
1) prowadzącego ocenę, którego przedstawiciel jest obecny przy wszystkich czynnościach (metoda "A"), albo
2) posiadacza zwierzęcia, przy czym prawidłowość dokonywanych przez niego czynności jest okresowo kontrolowana przez prowadzącego ocenę (metoda "B"), albo
3) posiadacza zwierzęcia i prowadzącego ocenę, którzy wspólnie wykonują wszystkie czynności (metoda "C").
2. Obliczania masy ciała zwierzęcia na określony dzień jego życia oraz wyliczania średnich dobowych przyrostów masy ciała zwierzęcia dokonuje się według wzorów określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
§ 14.Ocena mleczności krowy dokonywana jest w oparciu o średnie dobowe przyrosty masy ciała jej cielęcia w okresie od dnia urodzenia do dnia odsadzenia tego cielęcia i obliczana według wzoru określonego w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
Rozdział 2
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości hodowlanej bydła
§ 15.1. Ocena wartości hodowlanej bydła jest prowadzona zgodnie z przepisami Unii Europejskiej2) dla ras: czarno-białej, czerwono-białej, polskiej czerwonej oraz simentalskiej i obejmuje ocenę:
1) cech użytkowości mlecznej,
2) typu i budowy,
3) cech funkcjonalnych.
2. Ocena wartości hodowlanej bydła jest prowadzona z uwzględnieniem płci i wieku ocenianych zwierząt.
§ 16.Wartość hodowlana w zakresie cech użytkowości mlecznej jest szacowana dla wydajności mlecznej, wydajności tłuszczu i białka oraz procentowej zawartości tłuszczu i białka, na podstawie wyników oceny wartości użytkowej:
1) własnej zwierzęcia albo
2) krewnych zwierzęcia, dla których jest prowadzona ocena wartości użytkowej, albo
3) własnej zwierzęcia i jego krewnych, dla których jest prowadzona ocena wartości użytkowej.
§ 17.Wartość hodowlana w zakresie typu i budowy oraz cech funkcjonalnych jest szacowana na podstawie wyników oceny typu i budowy oraz oceny cech funkcjonalnych, prowadzonej w ramach oceny wartości użytkowej:
1) własnej zwierzęcia albo
2) krewnych zwierzęcia, dla których jest prowadzona ocena wartości użytkowej, albo
3) własnej zwierzęcia i jego krewnych, dla których jest prowadzona ocena wartości użytkowej.
Rozdział 3
Sposób oznakowania i identyfikacji bydła
§ 18.Bydło poddawane ocenie wartości użytkowej powinno być oznakowane zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt.
§ 20.Zwierzę jest identyfikowane przez porównanie numeru identyfikacyjnego na kolczyku z numerem odnotowanym w dokumentacji hodowlanej oraz - w przypadku ras wielomaścistych (łaciatych) - również na podstawie konturów umaszczenia.
§ 21.Informacje dotyczące identyfikacji zwierząt powinny być odnotowywane w dokumentacji hodowlanej i rejestrowane w systemie informatycznym prowadzonym na potrzeby oceny wartości użytkowej i hodowlanej.
Rozdział 4
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej świń
§ 22.Ocena wartości użytkowej świń jest prowadzona zgodnie z przepisami Unii Europejskiej3) i obejmuje użytkowość:
1) rozpłodową loch,
2) tuczną i rzeźną dokonywaną za życia zwierzęcia lub po uboju.
§ 23.1. Ocena użytkowości rozpłodowej lochy jest prowadzona w chlewni, w której jest ona utrzymywana, i obejmuje ustalanie:
1) daty urodzenia miotu,
2) liczby prosiąt żywo urodzonych w miocie w pierwszym dniu po jego urodzeniu,
3) liczby prosiąt martwo urodzonych w miocie,
4) liczby i płci prosiąt w miocie oraz liczby sutków każdego prosięcia w tym miocie, w 21. dniu po ich urodzeniu.
2. Ocenę użytkowości rozpłodowej lochy prowadzi się od dnia urodzenia przez nią pierwszego miotu.
§ 24.1. Ocenie użytkowości tucznej i rzeźnej dokonywanej za życia podlegają knurki i loszki od 150. do 210. dnia życia.
2. Ocena, o której mowa w ust. 1, obejmuje ustalenie:
1) wieku i płci zwierzęcia,
2) [2] tempa wzrostu określanego za pomocą przyrostu dziennego standaryzowanego na wiek zwierzęcia,
3) umięśnienia, wyrażanego procentową zawartością mięsa.
§ 25.1. Ocena użytkowości tucznej i rzeźnej świń dokonywana po uboju polega na ocenie:
1) rodzeństwa (kojarzenia) na podstawie wyników oceny po uboju rodzeństwa pochodzącego od tych samych rodziców,
2) ojca na podstawie wyników oceny jego potomstwa po uboju
– utrzymywanych w specjalnie wyodrębnionym obiekcie (stacji kontroli).
2. W ocenie użytkowości tucznej i rzeźnej świń po uboju uwzględnia się:
1) wiek, płeć i masę ciała zwierząt przyjmowanych do oceny,
2) okres adaptacyjny zwierząt przed rozpoczęciem tuczu kontrolnego,
3) długość okresu tuczu.
3. Ocena użytkowości tucznej i rzeźnej świń po uboju obejmuje ustalenie:
1) tempa wzrostu zwierząt i zużycia paszy w okresie tuczu kontrolnego,
2) jakości tuszy,
3) jakości mięsa w tuszy.
Rozdział 5
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości hodowlanej świń
§ 26.1. Ocena wartości hodowlanej świń obejmuje:
1) ocenę użytkowości tucznej i rzeźnej dokonywanej w okresie życia lub po uboju,
2) ocenę użytkowości rozpłodowej.
2. Ocena wartości hodowlanej świń jest prowadzona z uwzględnieniem płci, wieku i rasy ocenianych zwierząt.
§ 27.Ocena wartości hodowlanej świń jest prowadzona zgodnie z przepisami Unii Europejskiej3), na podstawie wyników oceny wartości użytkowej:
1) własnej zwierzęcia albo
2) krewnych zwierzęcia, dla których jest prowadzona ocena wartości użytkowej, albo
3) własnej zwierzęcia i jego krewnych, dla których jest prowadzona ocena wartości użytkowej.
Rozdział 6
Sposób oznakowania i identyfikacji świń
§ 28.Świnie poddawane ocenie wartości użytkowej lub hodowlanej powinny być trwale, indywidualnie oznakowane za pomocą tatuowania uszu albo kolczyka.
§ 29.1. Tatuaż albo kolczyk powinien zawierać niepowtarzalny w skali kraju numer identyfikacyjny nadany przez prowadzącego ocenę.
2. (uchylony).
3. (uchylony).
4. W przypadku znakowania świń za pomocą kolczyka, numer stada i indywidualny numer zwierzęcia w stadzie umieszcza się w sposób trwały na kolczyku, zakładanym na prawe ucho zwierzęcia.
5. Kolczyk powinien być skonstruowany i zakładany w sposób wykluczający jego usunięcie i ponowne użycie oraz pozwalający na łatwe odczytanie numeru identyfikacyjnego.
6. Informacje dotyczące numeru identyfikacyjnego i sposobu oznakowania zwierzęcia powinny być odnotowywane w dokumentacji hodowlanej i rejestrowane w systemie informatycznym prowadzonym na potrzeby oceny wartości użytkowej i hodowlanej.
§ 30.Zwierzę jest identyfikowane przez porównanie numeru identyfikacyjnego umieszczonego na kolczyku albo numeru identyfikacyjnego wytatuowanego w uszach zwierzęcia z numerem odnotowanym w dokumentacji hodowlanej.
Rozdział 7
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej stad zwierząt futerkowych
§ 31.1. Dla stad zwierząt futerkowych prowadzi się ocenę wartości użytkowej łącznie z oceną wartości hodowlanej, zwane dalej "oceną stad zwierząt futerkowych".
2. Ocena stad zwierząt futerkowych w przypadku królików, nutrii i szynszyli obejmuje:
1) użytkowość rozpłodową stada,
2) ocenę fenotypu zwierzęcia dokonywaną w okresie życia zwierzęcia.
3. Ocena stad zwierząt futerkowych w przypadku lisów, norek, jenotów i tchórzy obejmuje:
1) użytkowość rozpłodową stada,
2) ocenę fenotypu zwierzęcia dokonywaną w okresie życia zwierzęcia albo ocenę skór.
4. Wyboru oceny, o której mowa w ust. 3 pkt 2, dokonuje prowadzący ocenę.
5. Ocenę stad zwierząt futerkowych prowadzi się dla stad:
1) lisów pospolitych srebrzystych i platynowych, liczących co najmniej 25 sztuk samic stada podstawowego,
2) lisów pospolitych pozostałych odmian barwnych, liczących co najmniej 10 sztuk samic stada podstawowego dla każdej odmiany barwnej,
3) [3] lisów polarnych, liczących co najmniej 25 sztuk samic stada podstawowego,
4) norek odmian barwnych czarnych i brązowych, liczących co najmniej 25 sztuk samic stada podstawowego dla każdej odmiany barwnej,
5) norek pozostałych odmian barwnych, liczących co najmniej 10 sztuk samic stada podstawowego dla każdej odmiany barwnej;
6) tchórzy, liczących co najmniej 10 sztuk samic stada podstawowego,
7) jenotów, liczących co najmniej 10 sztuk samic stada podstawowego,
8) [4] nutrii, liczących co najmniej 20 sztuk samic stada podstawowego, przy czym co najmniej 10 sztuk samic stada podstawowego dla każdej odmiany barwnej,
9) szynszyli, liczących co najmniej 50 sztuk samic stada podstawowego,
10) królików, liczących co najmniej 20 sztuk samic stada podstawowego, przy czym co najmniej 10 sztuk samic stada podstawowego dla każdej rasy i odmiany.
§ 32.1. Ocena użytkowości rozpłodowej stad lisów pospolitych i polarnych, norek, tchórzy i jenotów obejmuje określenie:
1) liczby samic i samców stada podstawowego w pierwszym dniu pierwszego kojarzenia w danym roku kalendarzowym,
2) liczby urodzonych młodych w danym roku kalendarzowym,
3) liczby odchowanych młodych, o których mowa w pkt 2, na dzień 1 września,
4) średniej liczby odchowanych młodych, którą wylicza się, dzieląc liczbę młodych odchowanych na dzień 1 września przez liczbę samic stada podstawowego w pierwszym dniu pierwszego kojarzenia w danym roku kalendarzowym.
2. Ocena użytkowości rozpłodowej stad nutrii, królików i szynszyli obejmuje określenie:
1) liczby samic i samców stada podstawowego na dzień 31 grudnia danego roku kalendarzowego,
2) średniej liczby samic użytkowanych rozpłodowo, którą wylicza się, sumując ilość samic stada podstawowego w poszczególnych miesiącach roku kalendarzowego i dzieląc otrzymaną sumę przez 12,
3) liczby wszystkich miotów uzyskanych od samic stada podstawowego w danym roku kalendarzowym,
4) liczby młodych urodzonych do dnia 31 grudnia danego roku kalendarzowego,
5) liczby odchowanych młodych z urodzeń, o których mowa w pkt 4,
6) średniej liczby miotów uzyskanych od jednej samicy, którą wylicza się, dzieląc liczbę, o której mowa w pkt 3, przez liczbę, o której mowa w pkt 2,
7) średniej liczby młodych urodzonych od jednej samicy w danym roku kalendarzowym, którą wylicza się, dzieląc liczbę, o której mowa w pkt 4, przez liczbę, o której mowa w pkt 2,
8) średniej liczby młodych odchowanych od jednej samicy w danym roku kalendarzowym, którą wylicza się, dzieląc liczbę młodych odchowanych z urodzeń, o których mowa w pkt 4, przez liczbę, o której mowa w pkt 2,
9) średniej liczby młodych urodzonych z jednego miotu w danym roku kalendarzowym, którą wylicza się, dzieląc liczbę, o której mowa w pkt 4, przez liczbę, o której mowa w pkt 3,
10) średniej liczby młodych odchowanych z jednego miotu w danym roku kalendarzowym, którą wylicza się, dzieląc liczbę odchowanych młodych z urodzeń, o których mowa w pkt 4, przez liczbę, o której mowa w pkt 3.
§ 33.1. Ocenie fenotypu poddawane są:
1) lisy pospolite, lisy polarne, norki, tchórze i jenoty, urodzone w roku kalendarzowym, w którym przeprowadza się ocenę,
2) nutrie i króliki w wieku od 5 miesiąca życia,
3) szynszyle w wieku od 6 miesiąca życia.
2. Ocena fenotypu zwierzęcia prowadzona jest w następujących okresach:
1) od 20 października do 20 grudnia - lisy pospolite, lisy polarne i norki,
2) od 20 listopada do 20 grudnia - tchórze,
3) od 1 października do 30 listopada - jenoty,
4) od 1 stycznia do 31 grudnia - nutrie, króliki, szynszyle.
3. Ocena fenotypu zwierzęcia obejmuje:
1) u lisa pospolitego:
a) wielkość i budowę,
b) typ barwny,
c) czystość srebra i barwy okrywy włosowej,
d) jakość okrywy włosowej,
2) u lisa polarnego, norki, tchórza i jenota:
a) wielkość i budowę,
b) typ barwny,
c) czystość barwy okrywy włosowej,
d) jakość okrywy włosowej,
3) u nutrii:
a) wielkość i budowę,
b) barwę i czystość barwy okrywy włosowej,
c) jakość okrywy włosowej,
4) u królików:
a) wielkość,
b) budowę,
c) typ rasowy,
d) barwę okrywy włosowej,
e) jakość okrywy włosowej,
f) specyficzne cechy rasowe,
5) u szynszyli:
a) wielkość i budowę,
b) typ barwny,
c) jakość okrywy włosowej,
d) czystość barwy okrywy włosowej,
e) pas brzuszny.
4. Wielkość zwierzęcia określa się jako:
1) długość tułowia mierzoną w centymetrach od czubka nosa do nasady ogona u lisów pospolitych i lisów polarnych,
2) masę ciała wyrażoną w gramach lub kilogramach u norek, tchórzy, jenotów, nutrii, królików i szynszyli
– w celu ustalenia stopnia zgodności z wzorcem danej rasy, gatunku i odmiany.
5. Budowę, typ barwny, barwę, czystość barwy i jakość okrywy włosowej, czystość srebra, typ rasowy, specyficzne cechy rasowe oraz pas brzuszny ocenia się organoleptycznie w celu ustalenia stopnia zgodności z cechami charakterystycznymi dla danej rasy, gatunku i odmiany.
6. Stopień zgodności, o którym mowa w ust. 4 i 5, wyraża się w punktach, przy czym ilość punktów za poszczególne cechy wynosi:
1) u lisa pospolitego:
a) wielkość i budowa 0-6 pkt,
b) typ barwny 0-3 pkt,
c) czystość srebra i barwy okrywy włosowej 0-5 pkt,
d) jakość okrywy włosowej 0-6 pkt,
2) u lisa polarnego, tchórza i jenota:
a) wielkość i budowa 0-6 pkt,
b) typ barwny 0-3 pkt,
c) czystość barwy okrywy włosowej 0-3 pkt,
d) jakość okrywy włosowej 0-8 pkt,
3) u norki:
a) wielkość i budowa 0-6 pkt,
b) typ barwny 0-3 pkt,
c) czystość barwy okrywy włosowej 0-5 pkt,
d) jakość okrywy włosowej 0-6 pkt,
4) u nutrii:
a) wielkość i budowa 0-5 pkt,
b) barwa i czystość barwy okrywy włosowej 0-6 pkt,
c) jakość okrywy włosowej 0-9 pkt,
5) u królików:
a) wielkość 0-10 pkt,
b) budowa 0-20 pkt,
c) typ rasowy 0-20 pkt,
d) barwa okrywy włosowej 0-10 pkt,
e) jakość okrywy włosowej 0-20 pkt,
f) specyficzne cechy rasowe 0-20 pkt,
6) u szynszyli:
a) wielkość i budowa 0-4 pkt,
b) typ barwny 0-5 pkt,
c) jakość okrywy włosowej 0-9 pkt,
d) czystość barwy okrywy włosowej 0-9 pkt,
e) pas brzuszny 0-3 pkt.
§ 34.1. Ocena skór dokonywana jest na podstawie wyników oceny jakości skór pozyskanych ze zwierząt pochodzących z danego stada i obejmuje następujące cechy:
1) rozmiar,
2) jakość okrywy włosowej,
3) czystość barwy okrywy włosowej.
1a. Indeks stada określający wartość stada jest obliczany na podstawie oceny skór, o której mowa w ust. 1, według wzoru określonego w załączniku nr 11 do rozporządzenia.
2. Ocenie podlegają skóry surowe wysuszone i uformowane w sposób charakterystyczny dla danej rasy, gatunku i odmiany.
3. Rozmiar skóry jest podawany według skali określanej jako długość skóry mierzonej w centymetrach od czubka nosa do najbliższego punktu na tylnym grzbietowym obrzeżu skóry.
4. Skala, o której mowa w ust. 3, wynosi:
1) w przypadku lisów i jenotów:
a) 60 – powyżej 142,0 cm,
b) 50 – od 133,1 cm do 142,0 cm,
c) 40 – od 124,1 cm do 133,0 cm,
d) 30 – od 115,1 cm do 124,0 cm,
e) 20 – od 106,1 cm do 115,0 cm,
f) 0 – od 97,1 cm do 106,0 cm,
g) 1 – od 88,1 cm do 97,0 cm,
2) w przypadku norek i tchórzy:
a) 40 – powyżej 95,0 cm,
b) 30 – od 89,1 cm do 95,0 cm,
c) 20 – od 83,1 cm do 89,0 cm,
d) 0 – od 77,1 cm do 83,0 cm,
e) 1 – od 71,1 cm do 77,0 cm,
f) 2 – od 65,1 cm do 71,0 cm,
g) 3 – od 59,1 cm do 65,0 cm,
h) 4 – od 53,1 cm do 59,0 cm,
i) 5 – od 47,1 cm do 53,0 cm.
5. Jakość okrywy włosowej ocenia się według gatunków skór:
1) Saga Royal (SR) – skóry bardzo czyste, klarowne, bez odcieni obcych, bez uszkodzeń, o bardzo gęstym podszyciu, włosy pokrywowe krótkie, sprężyste, równo kryjące podszycie, prawidłowo uformowane na standardowym prawidle,
2) Saga (S) – skóry o cechach, o których mowa w pkt 1, z tym że mogą to być skóry z lekkim, równomiernie rozmieszczonym nalotem barwy brązowo-beżowej lub żółtej, lekko wełniste, o krótszej okrywie włosowej, jeżeli jest ona bardzo gęsta,
3) Gatunek IA(1A):
a) skóry lisów i jenotów o cechach, o których mowa w pkt 1 albo pkt 2, oraz posiadające jedną z wymienionych wad:
– słabą okrywę na brzuchu,
– szorstki włos,
– posrebrzenie włosa,
– nierównomierne rozłożenie włosów pokrywowych (łaciatość),
b) skóry norek i tchórzy o cechach, o których mowa w pkt 1 albo pkt 2, oraz posiadające jedną z wymienionych wad:
– słabą okrywę na brzuchu,
– szorstki włos,
– posrebrzenie włosa,
– nierównomierne rozłożenie włosów pokrywowych (łaciatość),
– białe kępki włosów w podszyciu,
– metalik,
– szare podszycie,
4) Gatunek l (1) – skóry dojrzałe, pełnowartościowe, bez uszkodzeń, o okrywie włosowej rzadszej, przy czym dopuszcza się lekkie przerzedzenia na bokach i szyi, średnio wełniste, a ponadto:
a) bardzo czyste, klarowne, bez odcieni obcych lub
b) z lekkim równomiernie rozmieszczonym nalotem barwy brązowo-beżowej lub żółtej, lub
c) nieczyste, z dużym nalotem odcieni barwy beżowej, brązowej lub żółtej,
5) Gatunek lB (1B) – skóry o podszyciu rzadszym niż skóry, o których mowa w pkt 3, przy czym dopuszcza się rzadsze podszycie na bokach i brzuchu, o okrywie włosowej nie w pełni wyrośniętej, bardzo wełniste oraz:
a) bardzo czyste, klarowne, bez odcieni obcych lub
b) z lekkim, równomiernie rozmieszczonym nalotem barwy brązowo-beżowej lub żółtej, lub
c) nieczyste, z dużym nalotem odcieni barwy beżowej, brązowej lub żółtej,
6) Gatunek II (2) – skóry ze zbyt wczesnego uboju, z niewykształconą okrywą włosową,
7) Gatunek III (3) – skóry niskiej jakości z powodu uszkodzeń mechanicznych.
6. Czystość okrywy włosowej ocenia się według stopnia nasilenia odcieni barwnych i stopnia zanieczyszczeń mechanicznych, zgodnie z następującymi oznaczeniami:
1) „R+" – skóry bardzo czyste bez odcieni obcych,
2) „R" – skóry czyste bez odcieni obcych,
3) „R-" – skóry ogólnie mniej czyste bez odcieni obcych,
4) „OC" – skóry ogólnie mniej czyste z nalotem innej barwy,
5) „O-" – skóry z zanieczyszczeniami.
7. Oceny skór dokonuje się od dnia 1 grudnia do dnia 30 września roku następnego.
Rozdział 8
Sposób oznakowania i identyfikacji zwierząt futerkowych
§ 35.1. W stadach zwierząt futerkowych poddawanych ocenie stad zwierząt futerkowych prowadzi się indywidualne oznakowanie zwierząt za pomocą tatuowania uszu lub kolczyka umieszczonego w uchu lub uszach zwierzęcia, lub za pomocą karty identyfikacyjnej zwierzęcia, umieszczonej na klatce, w której zwierzę jest utrzymywane, zwanej dalej „klatkową kartą identyfikacyjną”.
2. Tatuaż lub kolczyk, lub klatkowa karta identyfikacyjna, o których mowa w ust. 1, powinny zawierać numer identyfikacyjny niepowtarzalny w skali kraju przez okres 10 lat, nadany przez prowadzącego ocenę stad zwierząt futerkowych.
3. Numer identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 2, powinien składać się, z zastrzeżeniem ust. 4, z dziewięciu znaków literowo-cyfrowych, z których cztery pierwsze oznaczają numer stada, a pięć kolejnych - indywidualny numer zwierzęcia w stadzie.
4. W przypadku królików i nutrii numer identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 2, powinien składać się z jedenastu znaków literowo-cyfrowych, z których cztery pierwsze oznaczają numer stada, a siedem kolejnych - indywidualny numer zwierzęcia w stadzie.
5. Zwierzęta futerkowe mogą być znakowane przy użyciu elektronicznych nośników informacji.
§ 36.1. W przypadku znakowania zwierząt futerkowych za pomocą tatuażu numer stada umieszcza się w lewym uchu, a indywidualny numer zwierzęcia w stadzie - w prawym uchu.
2. W przypadku znakowania zwierząt futerkowych za pomocą kolczyka umieszczanego w uchu, numer stada powinien być umieszczony na jednej stronie kolczyka, a indywidualny numer zwierzęcia w stadzie - na drugiej stronie kolczyka.
3. W przypadku znakowania zwierząt futerkowych za pomocą kolczyków umieszczanych w obu uszach, w lewym uchu powinien być umieszczony kolczyk z numerem stada, a w uchu prawym - kolczyk z indywidualnym numerem zwierzęcia w stadzie.
4. Kolczyk lub elektroniczny nośnik informacji powinien być skonstruowany i zakładany w sposób wykluczający jego usunięcie i ponowne użycie oraz pozwalający na łatwe odczytanie numeru identyfikacyjnego.
§ 37.Informacje dotyczące numeru identyfikacyjnego i sposobu oznakowania zwierzęcia powinny być odnotowywane w dokumentacji hodowlanej i rejestrowane w systemie informatycznym prowadzonym na potrzeby oceny wartości użytkowej i hodowlanej.
§ 38.Zwierzę futerkowe jest identyfikowane przez porównanie numeru identyfikacyjnego umieszczonego na kolczyku albo numeru identyfikacyjnego wytatuowanego w uszach zwierzęcia albo odczytanego z elektronicznego nośnika informacji albo z klatkowej karty identyfikacyjnej z numerem odnotowanym w dokumentacji hodowlanej.
Rozdział 9
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej drobiu
§ 39.Ocena wartości użytkowej drobiu jest prowadzona dla:
1) rodów drobiu i indywidualnie dla poszczególnych ptaków w obrębie tego rodu,
2) stad reprodukcyjnych i towarowych drobiu.
§ 40.Ocena wartości użytkowej drobiu jest prowadzona z uwzględnieniem specyfiki gatunku i typu użytkowego, przez ocenę:
1) terenową rodów drobiu, stad reprodukcyjnych i towarowych drobiu,
2) testową stad rodzicielskich i towarowych drobiu.
§ 41.Ocena terenowa rodów drobiu, stad reprodukcyjnych i towarowych drobiu polega na corocznym określeniu poziomu ich użytkowości na fermach drobiu.
§ 42.1. Ocena terenowa rodów drobiu obejmuje:
1) ustalenie procentowego wskaźnika:
a) przeżywalności ptaków w czasie wychowu,
b) zapłodnienia jaj,
c) wylęgowości jaj,
d) przeżywalności ptaków w czasie produkcji,
2) ustalenie liczby jaj zniesionych w czasie produkcji,
3) określenie masy:
a) ciała ptaka w czasie wychowu,
b) jaja zniesionego w szczycie nieśności.
2. W przypadku rodów kaczek i gęsi ocena, o której mowa w ust. 1, może obejmować ponadto ustalenie: [5]
1) długości mostka, mierzonej wzdłuż całej długości grzebienia mostka,
2) grubości mięśnia piersiowego, mierzonej po lewej stronie ciała.
3. [6] Liczba jaj zniesionych w czasie produkcji jest ustalana dla:
1) kur – od 21. tygodnia życia i przez następny rok produkcji,
2) kaczek – od 25. tygodnia życia i przez następny rok produkcji,
3) gęsi – od 29. tygodnia życia i przez trzy następne lata produkcji,
4) strusi – od 78. tygodnia życia i przez dwanaście następnych lat produkcji.
4. Masa ciała ptaka w czasie wychowu jest określana dla:
1) kur – w 18. tygodniu życia,
2) kaczek – w 3. i 7. tygodniu życia,
3) [7] gęsi – w 8. i 11. lub w 8. i 12. tygodniu życia,
4) strusi – w 13., 26. i 52. tygodniu życia.
5. Masa jaja zniesionego w szczycie nieśności jest określana dla:
1) kur – od 33. do 35. tygodnia życia,
2) kaczek – przez 2 tygodnie, przy co najmniej 80 % nieśności,
3) [8] gęsi – przez 2 lub 3 tygodnie, od 47. tygodnia życia,
4) strusi – przez 9 tygodni, co najmniej od 130. tygodnia życia.
6. Długość mostka jest ustalana dla:
1) kaczek – w 7. tygodniu życia,
2) [9] gęsi – w 11. lub w 12. tygodniu życia.
7. Grubość mięśnia piersiowego jest ustalana w punkcie położonym 4 cm od początku grzebienia mostka, wzdłuż jego długości i 1,5 cm w bok, dla:
1) kaczek – w 7. tygodniu życia,
2) [10] gęsi – w 11. lub w 12. tygodniu życia.
§ 43.1. Ocena terenowa stad reprodukcyjnych drobiu obejmuje ustalenie:
1) procentowego wskaźnika:
a) przeżywalności ptaków w czasie wychowu,
b) nieśności,
c) zapłodnienia jaj,
d) wylęgowości jaj,
e) przeżywalności ptaków w czasie produkcji,
2) [11] (uchylony),
3) [12] długości produkcji stada, określanej liczbą dni produkcji nieśnej,
4) liczby jaj zniesionych w czasie produkcji.
2. [13] Długość produkcji stada jest ustalana dla:
1) kur nieśnych – od 21. tygodnia życia i przez następny rok produkcji,
2) kur mięsnych – od 23. tygodnia życia i przez następny rok produkcji,
3) indyków – od 31. tygodnia życia i przez następny rok produkcji,
4) kaczek – od 25. tygodnia życia i przez następny rok produkcji,
5) gęsi jednorocznych – od 29. tygodnia życia i przez trzy następne lata produkcji,
6) strusi dwuletnich – od 78. tygodnia życia i przez dwanaście następnych lat produkcji.
§ 44.1. Ocena terenowa stad towarowych mięsnego typu użytkowego drobiu obejmuje ustalenie:
1) procentowego wskaźnika przeżywalności ptaków w czasie tuczu,
2) średniej masy ciała ptaków na koniec tuczu,
3) zużycia paszy w czasie tuczu, w przeliczeniu na ptaka i na kilogram masy jego ciała,
4) liczby dni tuczu,
5) wskaźnika efektywności produkcji określonego przez:
a) wydajność żywca drobiowego w przeliczeniu na jednostkę powierzchni produkcyjnej lub
b) europejskiego wskaźnika wydajności, obliczanego według wzoru określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia.
2. Do oceny terenowej stad towarowych nieśnego typu użytkowego drobiu stosuje się § 43 ust. 1 pkt 1 lit. a), b) i e), pkt 3 i 4 oraz ust. 2 pkt 1.
§ 45.1. Ocena testowa stad rodzicielskich i towarowych drobiu jest prowadzona w specjalnie wyodrębnionym obiekcie, w takich samych warunkach utrzymania i żywienia ptaków.
2. Do oceny pobiera się losowo próby testowe jaj wylęgowych lub piskląt.
3. Próby testowe pobiera się ze stad:
1) kur – od 9. do12. miesiąca życia,
2) indyków – od 8. do 12. miesiąca życia,
3) kaczek – od 12. miesiąca życia, co najmniej przy 30 % nieśności stada,
4) [14] gęsi – od pierwszego do czwartego roku produkcji stada, od 5. do 12. tygodnia nieśności stada,
5) [15] strusi – od pierwszego do czwartego roku produkcji stada, od 6. do 16. tygodnia nieśności stada.
§ 46.1. Ocena testowa stad rodzicielskich drobiu obejmuje:
1) ustalenie:
a) procentowego wskaźnika:
– przeżywalności ptaków w czasie wychowu,
– przeżywalności ptaków w czasie produkcji,
– zapłodnienia jaj,
– wylęgowości jaj,
b) zużycia paszy przez ptaka w czasie:
– jego wychowu,
– produkcji jaj, w przeliczeniu na dzień produkcji i zniesione jajo,
c) wskaźnika dojrzałości płciowej stada, określonego liczbą dni życia ptaków, od dnia ich wylężenia do dnia osiągnięcia przez stado 50 % nieśności, a w przypadku:
– stada gęsi – osiągnięcia przez stado 10 % nieśności,
– stada strusi – osiągnięcia przez stado 20 % nieśności,
d) liczby jaj zniesionych w poszczególnych tygodniach nieśności,
e) parametrów jakości jaj, w tym wytrzymałości skorupy oraz kształtu i masy jaja,
2) określenie średniej masy ciała ptaka.
2. Liczba jaj zniesionych w poszczególnych tygodniach nieśności jest ustalana dla:
1) kur nieśnych – od 21. tygodnia życia,
2) kur mięsnych – od 25. tygodnia życia,
3) indyków – od 31. tygodnia życia,
4) kaczek – od 25. tygodnia życia,
5) [16] gęsi jednorocznych – od 29. tygodnia życia i przez trzy następne lata produkcji,
6) [17] strusi dwuletnich – od 78. tygodnia życia i przez trzy następne lata produkcji.
3. Średnia masa ciała jest określana dla:
1) kur nieśnych – w 8., 20. i 72. tygodniu życia,
2) kur mięsnych – w 8., 24. i 64. tygodniu życia,
3) indyków – w 4., 8., 12., 16., 20., 24., 30. i 50. tygodniu życia,
4) kaczek – w 3., 7., 24. i 64. tygodniu życia,
5) gęsi – w 8., 11., 28. i 58. tygodniu życia,
6) strusi – w 13., 26., 52. i 78. tygodniu życia.
§ 47.1. Ocena testowa stad towarowych mięsnego typu użytkowego drobiu obejmuje ustalenie:
1) procentowego wskaźnika przeżywalności ptaków w czasie tuczu,
2) średniej masy ciała ptaków w czasie tuczu,
3) zużycia paszy w czasie tuczu, w przeliczeniu na ptaka i na kilogram jego masy ciała,
4) liczby dni tuczu,
5) wskaźnika efektywności produkcji określonego przez:
a) wydajność żywca drobiowego w przeliczeniu na jednostkę powierzchni produkcyjnej lub
b) europejskiego wskaźnika wydajności, obliczanego według wzoru określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia,
6) procentowego udziału mięśni piersiowych i nóg w tuszce.
2. Do testowej oceny stad towarowych kur nieśnych stosuje się § 46 ust. 1 pkt 1 lit. a) tiret pierwsze i drugie, lit. b)–e), pkt 2, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1.
Rozdział 10
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości hodowlanej drobiu
§ 48. 1.Ocena wartości hodowlanej drobiu prowadzona jest dla rodów drobiu, rodzin i indywidualnie dla poszczególnych ptaków z uwzględnieniem ich płci i wieku.
2. Wartość hodowlana drobiu szacowana jest na podstawie wyników oceny użytkowości własnej ptaka i jego krewnych, dla których prowadzona jest ocena wartości użytkowej.
3. Szczegółowe metody szacowania wartości hodowlanej drobiu określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.
Rozdział 11
Sposób oznakowania i identyfikacji drobiu
§ 49.1. W rodach drobiu poddawanych ocenie wartości użytkowej lub hodowlanej prowadzi się indywidualne znakowanie ptaków przy użyciu trwałych znaczków ewidencyjnych zawierających numer identyfikacyjny lub kod kreskowy odpowiadający temu numerowi, pozwalający określić przynależność ptaka do określonego rodu, rodziny i lęgu, nadany przez prowadzącego ocenę wartości użytkowej lub hodowlanej.
2. Do znakowania drobiu stosuje się:
1) dla młodzieży hodowlanej:
a) znaczki pasemkowe zakładane na jedno ze skrzydeł ptaka,
b) znaczki kłódeczkowe zakładane na jedno ze skrzydeł ptaka,
c) obrączki zakładane na jeden ze stawów skokowych ptaka,
d) elektroniczne nośniki informacji,
2) dla ptaków dorosłych:
a) znaczki skrzydłowe zakładane na jedno ze skrzydeł ptaka,
b) obrączki zakładane na jeden ze stawów skokowych ptaka,
c) elektroniczne nośniki informacji.
3. Indywidualne znakowanie ptaków przeprowadza się w dniu wylęgu piskląt oraz w dniu wyboru ptaka do rozrodu (selekcji).
§ 50.Informacje dotyczące numeru identyfikacyjnego i sposobu oznakowania ptaków powinny być odnotowywane w dokumentacji hodowlanej i rejestrowane w systemie informatycznym prowadzonym na potrzeby oceny wartości użytkowej i hodowlanej.
§ 51.Ptak jest identyfikowany przez porównanie numeru identyfikacyjnego zawartego na znaczku pasemkowym, kłódeczkowym, skrzydłowym, obrączce lub w elektronicznym nośniku informacji, przy pomocy którego jest oznakowany, z numerem odnotowanym w dokumentacji hodowlanej.
Rozdział 12
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej pszczół
§ 52.1. Dla pszczół prowadzi się ocenę wartości użytkowej łącznie z oceną wartości hodowlanej, zwane dalej "oceną pszczół".
2. Ocena pszczół obejmuje poszczególne matki pszczele.
3. Ocena pszczół prowadzona jest metodą stacjonarną lub terenową.
4. Każdą matkę pszczelą ocenia się wraz z rodziną pszczelą, w której jest obsadzona.
§ 53.1. Stacjonarna metoda oceny pszczół polega na porównaniu wyników pomiarów lub obserwacji cech w poszczególnych grupach matek pszczelich, prowadzonych w okresie obejmującym co najmniej jedną zimowlę pszczół oraz zbiór miodu z pierwszego pożytku po zimowli, zwanym dalej „sezonem oceny”.
2. Pomiary lub obserwacje, o których mowa w ust. 1, prowadzi się dla matek pszczelich urodzonych w danym roku, pozostających w danej grupie matek pszczelich przez cały sezon oceny.
3. Stacjonarna metoda oceny pszczół obejmuje następujące cechy:
1) miodność, w oparciu o szacowanie zapasów miodu w ulu lub zbiory miodu,
2) rozwój rodziny pszczelej, w oparciu o liczbę plastrów z czerwiem,
3) zimotrwałość, w oparciu o liczbę plastrów obsiadanych przez pszczoły i stan środowiska ula,
4) skłonność do rójki, w oparciu o reakcję na zabiegi przeciwrojowe,
5) sposób zachowania wskazujący na ich łagodność albo złośliwość,
6) cechy morfologiczne w oparciu o obserwacje ubarwienia lub pomiary części ciała pszczół, w przypadku określenia ich we wzorcu dla danej linii hodowlanej pszczół,
7) zachowanie pszczół, w oparciu o obserwacje stanu rodzin pszczelich podczas przeglądów.
§ 54.1. Terenowa metoda oceny pszczół polega na porównywaniu, w danym roku, wyników pomiarów lub obserwacji cech matek pszczelich w grupach testowych o liczebności od 5 do 12 sztuk matek pszczelich, urodzonych w poprzednim roku kalendarzowym jako potomstwo matek pszczelich pochodzących z danej linii hodowlanej pszczół, z wynikami pomiarów lub obserwacji cech matek pszczelich odmiennych genetycznie w grupach kontrolnych o podobnej liczebności, urodzonych w poprzednim roku kalendarzowym i utrzymywanych w danej pasiece w takich samych warunkach.
1a. Matki pszczele w grupach testowych, o których mowa w ust. 1:
1) pochodzą od jednej matki pszczelej lub od matek pszczelich będących siostrami”,
2) są unasiennione sztucznie lub na trutowisku.
2. Terenowa metoda oceny pszczół obejmuje co najmniej następujące cechy:
1) miodność, w oparciu o szacowanie zapasów miodu w ulu lub zbiory miodu,
2) rozwój rodziny pszczelej, w oparciu o liczbę plastrów obsiadanych przez pszczoły oraz liczbę plastrów z czerwiem,
3) zimotrwałość, w oparciu o liczbę plastrów obsiadanych przez pszczoły i stan środowiska ula,
4) skłonność do rójki, w oparciu o reakcję na zabiegi przeciwrojowe,
5) sposób zachowania wskazujący na ich łagodność albo złośliwość.
3. Szczegółowy sposób przeprowadzania terenowej metody oceny pszczół określa załącznik nr 12 do rozporządzenia.
§ 54a.1. Prowadzący ocenę pszczół powinien być obecny przy przeprowadzaniu pomiarów lub obserwacji, o których mowa w:
1) § 53 – co najmniej dwa razy w sezonie oceny,
2) § 54 – co najmniej raz w sezonie oceny.
2. Wyniki pomiarów i obserwacji, o których mowa w § 53 i 54, odnotowuje się w dokumentacji hodowlanej posiadacza pasieki i prowadzącego ocenę pszczół.
Rozdział 13
Sposób oznakowania i identyfikacji pszczół
§ 55.1. Dla pszczół poddawanych ocenie prowadzi się indywidualne znakowanie matek pszczelich, przy użyciu trwałych znaczków zawierających dwuznakową kombinację cyfrową albo literową, albo literowo-cyfrową, niepowtarzalną w obrębie danej linii hodowlanej w roku kalendarzowym, nadaną przez prowadzącego ocenę.
2. Do znakowania matek pszczelich używane są znaczki w następujących kolorach, oznaczających ostatnią cyfrę roku urodzenia matki pszczelej:
1) biały - dla cyfr 1 lub 6,
2) żółty - dla cyfr 2 lub 7,
3) czerwony - dla cyfr 3 lub 8,
4) zielony - dla cyfr 4 lub 9,
5) niebieski - dla cyfr 5 lub 0.
3. Matki pszczele znakuje się przed ich obsadzeniem w rodzinach pszczelich, umieszczając znaczek na części grzbietowej tułowia.
§ 56.1. Informacje dotyczące oznakowania matek pszczelich oraz ich umiejscowienia w rodzinach pszczelich odnotowuje się w dokumentacji hodowlanej.
2. Identyfikacja matek pszczelich jest dokonywana przed przystąpieniem do oceny pszczół w danym roku przez prowadzącego tę ocenę, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. W przypadku trudności z dokonaniem identyfikacji matki w rodzinie pszczelej, identyfikacji matek pszczelich dokonuje się ponownie w terminie do dnia 30 czerwca danego roku.
4. Rodziny pszczele, w których matki pszczele nie zostały zidentyfikowane w terminie, o którym mowa w ust. 3, wyłącza się z oceny pszczół.
§ 57.Identyfikacja polega na stwierdzeniu zgodności danych opisanych w dokumentacji hodowlanej z oznakowaniem i umiejscowieniem matki pszczelej w rodzinie pszczelej.
Rozdział 14
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej owiec.
§ 58.Ocena wartości użytkowej owiec jest prowadzona zgodnie z przepisami Unii Europejskiej4) i obejmuje:
1) użytkowość rozpłodową i użytkowość mięsną - w przypadku owiec ras i linii hodowlanych ojcowskich mięsnych i plennych,
2) użytkowość rozpłodową i użytkowość mięsną - w przypadku owiec ras i linii hodowlanych matecznych,
3) użytkowość rozpłodową i użytkowość mleczną - w przypadku owiec ras mlecznych i owiec innych ras i linii hodowlanych użytkowanych mlecznie,
4) użytkowość rozpłodową i użytkowość wełnistą - w przypadku owiec innych niż wymienione w pkt 1-3, ras i linii hodowlanych.
§ 59.Ocena użytkowności rozpłodowej obejmuje ustalanie:
1) dla każdej maciorki w stadzie:
a) wieku,
b) dat wykotów,
c) liczby urodzonych jagniąt w danym wykocie,
d) liczby jagniąt odchowanych do 30. dnia życia dla polskiej owcy górskiej, a w pozostałych rasach, odmianach i liniach hodowlanych owiec – do 56. dnia życia,
e) średniej życiowej plenności określanej jako stosunek liczby urodzonych jagniąt do liczby wykotów, wyrażony w procentach,
2) wyrażonych w procentach dla całego stada:
a) płodności, określonej jako liczba matek wykoconych w stosunku do liczby matek w stadzie,
b) plenności, określonej jako liczba jagniąt urodzonych w stosunku do liczby wykoconych matek,
c) odchowu jagniąt, określonego jako liczba jagniąt odchowanych w stosunku do liczby jagniąt urodzonych,
d) wyniku rozrodu, określonego jako liczba jagniąt odchowanych w stosunku do liczby matek w stadzie.
§ 60.Ocena użytkowości mięsnej owiec obejmuje:
1) ustalanie masy ciała zwierząt, polegające na:
a) trzykrotnym ważeniu jagniąt co 21 dni, poczynając od 21. dnia od urodzenia pierwszego jagnięcia w stadzie – w przypadku ras, odmian i linii hodowlanych mięsnych; pierwszego ważenia jagnięcia dokonuje się po ukończeniu przez nie co najmniej 7. dnia życia,
b) jednorazowym ważeniu jagniąt, nie wcześniej niż w 49. dniu życia i nie później niż w 63. dniu życia, w stadzie – w przypadku ras i linii hodowlanych innych niż wymienione w lit. a),
2) ustalanie masy ciała zwierzęcia na:
a) 10., 30. i 56. dzień życia jagnięcia – w przypadku ras, odmian i linii hodowlanych mięsnych,
b) 56. dzień życia – w przypadku ras i linii hodowlanych innych, niż wymienione w lit. a),
3) ustalanie średnich dobowych przyrostów masy ciała jagniąt w przedziale wiekowym od 10. do 30. dnia życia i od 30. do 56. dnia życia – w przypadku ras, odmian i linii hodowlanych mięsnych,
4) ustalanie masy miotu maciorki w 56. dniu po urodzeniu jagniąt.
§ 61.1. Ocena użytkowności mlecznej owiec ras mlecznych obejmuje ustalenie ilości mleka oraz zawartego w nim białka i tłuszczu pochodzącego z kontrolowanych przez prowadzącego ocenę udojów, przeprowadzanych co:
1) 30 dni rano i wieczorem (metoda standardowa A4) albo
2) 30 dni przemiennie rano i wieczorem (metoda uproszczona AT).
2. Nie ustala się ilości udojonego mleka oraz zawartego w nim białka i tłuszczu z udojów od owiec od dnia wykotu do 10 dnia po wykocie.
3. Nie ustala się ilości udojonego mleka oraz zawartego w nim białka i tłuszczu z udojów kontrolowanych od owiec dających poniżej 0,2 kg w ciągu 24 godzin przy metodzie A4 lub 0,1 kg mleka na jeden udój przy metodzie AT, a kolejny udój kontrolowany przeprowadza się nie wcześniej niż w 11 dniu po wykocie.
§ 62.1. Ocena użytkowości mlecznej owiec prowadzona dla ras i linii hodowlanych innych niż wymienione w § 61 ust. 1, użytkowanych mlecznie, polega na wyliczeniu wskaźnika mleczności według wzoru określonego w załączniku nr 9 do rozporządzenia, na podstawie:
1) masy ciała jagniąt ustalanej z dokładnością do 0,1 kg w 2 dniu życia,
2) masy ciała jagniąt ustalanej z dokładnością do 0,1 kg w 30 dniu życia, nie wcześniej niż w 27 dniu życia i nie później niż w 33 dniu życia,
3) wyniku jednorazowego pomiaru ilości mleka w czasie udoju porannego, między dniem 15 maja a dniem 30 czerwca dla polskiej owcy górskiej, a dla pozostałych ras użytkowanych mlecznie – między 50. a 80. dniem po wykocie (próbny udój).
2. W przypadku pierwiastek z bliźniętami wskaźnik mleczności uzyskany zgodnie z ust. 1 podwyższa się o 10%.
3. Ocena użytkowości mlecznej owiec, o której mowa w ust. 1, powinna być prowadzona co najmniej w okresie pierwszej laktacji.
§ 63.Ocena użytkowości wełnistej obejmuje ustalenie masy wełny potnej oraz ocenę długości i grubości włosa z uzyskanego runa, pochodzących z drugiej strzyży tryczków i maciorek - dokonywanej w okresie 6 miesięcy od strzyży jagnięcej oraz z trzeciej strzyży tryczków i maciorek - dokonywanej co najmniej po 10 miesiącach od drugiej strzyży.
Rozdział 15
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości hodowlanej owiec
§ 64.1. Ocena wartości hodowlanej owiec jest prowadzona zgodnie z przepisami Unii Europejskiej4) i obejmuje ocenę rozpłodową i mięsną.
2. Ocena wartości hodowlanej owiec jest prowadzona z uwzględnieniem płci i wieku zwierząt.
3. Wartość hodowlana owiec szacowana jest metodą statystyczną na podstawie wyników oceny wartości użytkowej:
1) własnej zwierzęcia albo
2) własnej zwierzęcia i jego matki.
Rozdział 16
Sposób oznakowania i identyfikacji owiec
§ 66.Owce poddawane ocenie wartości użytkowej powinny być oznakowane zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt.
§ 69.Informacje dotyczące numeru identyfikacyjnego i sposobu oznakowania zwierząt powinny być odnotowywane w dokumentacji hodowlanej i rejestrowane w systemie informatycznym prowadzonym na potrzeby oceny wartości użytkowej i hodowlanej.
§ 70.Zwierzę jest identyfikowane przez porównanie wytatuowanego lub umieszczonego na kolczyku numeru identyfikacyjnego z numerem odnotowanym w dokumentacji hodowlanej.
Rozdział 17
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej kóz
§ 71.Ocena wartości użytkowej kóz jest prowadzona zgodnie z przepisami Unii Europejskiej4) i obejmuje użytkowość mleczną i rozpłodową.
§ 72.1. Ocena użytkowości mlecznej kóz obejmuje ustalenie ilości mleka oraz zawartego w nim białka i tłuszczu pochodzącego z kontrolowanych przez prowadzącego ocenę udojów, przeprowadzanych co:
1) 30 dni rano i wieczorem (metoda standardowa A4) albo
2) 30 dni przemiennie rano i wieczorem (metoda uproszczona AT).
2. Nie ustala się ilości udojonego mleka oraz zawartego w nim białka i tłuszczu z udojów od kóz od dnia wykotu do 10 dnia po wykocie.
3. Nie ustala się ilości udojonego mleka oraz zawartego w nim białka i tłuszczu z udojów kontrolowanych od kóz dających poniżej 0,2 kg w ciągu 24 godzin przy metodzie A4 lub 0,1 kg mleka na jeden udój przy metodzie AT, a kolejny udój kontrolowany przeprowadza się nie wcześniej niż w 11 dniu po wykocie.
4. Ocena użytkowości mlecznej kóz prowadzona jest przez wszystkie kolejne laktacje od dnia objęcia zwierzęcia oceną wartości użytkowej.
§ 73.Ocena użytkowości rozpłodowej kóz polega na ustalaniu:
1) dla każdej ocenianej kozy w stadzie:
a) dat pokryć,
b) dat wykotów,
c) liczby urodzonych koźląt w danym wykocie,
2) wyrażonych w procentach dla całego stada:
a) płodności, określonej jako liczba kóz wykoconych w stosunku do liczby kóz w stadzie,
b) plenności, określonej jako liczba koźląt urodzonych w stosunku do liczby wykoconych kóz.
Rozdział 18
Zasady i metody prowadzenia oceny wartości hodowlanej kóz
§ 74.1. Ocena wartości hodowlanej kozłów jest prowadzona zgodnie z przepisami Unii Europejskiej4) na podstawie:
1) pochodzenia,
2) wyników oceny użytkowości mlecznej matki.
2. Ocena wartości hodowlanej kóz jest prowadzona zgodnie z przepisami Unii Europejskiej4) na podstawie:
1) pochodzenia,
2) wyników oceny użytkowości mlecznej:
a) własnej zwierzęcia albo
b) własnej zwierzęcia i jego krewnych, dla których jest prowadzona ocena wartości użytkowej,
3) wyników oceny własnej użytkowości rozpłodowej zwierzęcia.
Rozdział 19
Sposób oznakowania i identyfikacji kóz
§ 76.Kozy poddawane ocenie wartości użytkowej powinny być oznakowane zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt.
§ 79.Informacje dotyczące oznakowania zwierząt powinny być odnotowywane w dokumentacji hodowlanej i rejestrowane w systemie informatycznym prowadzonym na potrzeby oceny wartości użytkowej i hodowlanej.
§ 80.Zwierzę jest identyfikowane przez porównanie wytatuowanego lub umieszczonego na kolczyku numeru identyfikacyjnego z numerem odnotowanym w dokumentacji hodowlanej.
Rozdział 20
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości użytkowej koni
§ 81.1. Ocena wartości użytkowej koni jest prowadzona z uwzględnieniem rasy, płci i wieku zwierzęcia poddawanego ocenie, zgodnie z krajowymi programami hodowlanymi, określonymi dla danej rasy koni, przez związki hodowców lub inne podmioty prowadzące księgi koni.
2. Ocena wartości użytkowej koni obejmuje:
1) ocenę pokroju,
2) prowadzenie prób dzielności,
3) ocenę użytkowości rozpłodowej.
§ 83.W zależności od rasy, wieku i płci konia poddawanego ocenie wartości użytkowej powinien on przechodzić jedną lub kilka następujących prób dzielności:
1) stacjonarną próbę wierzchową,
2) stacjonarną próbę zaprzęgowo-wierzchową,
2a) stacjonarną próbę zaprzęgową,
3) polową próbę zaprzęgową,
4) polową próbę wierzchową,
5) próby w sporcie jeździeckim,
6) próby na torach wyścigowych.
§ 84.1. Stacjonarna próba wierzchowa obejmuje ocenę cech wierzchowych i jest prowadzona dla ogierów lub klaczy w specjalnie do tego przeznaczonym obiekcie, w takich samych warunkach ich utrzymania.
2. Stacjonarna próba zaprzęgowo-wierzchowa obejmuje ocenę cech zaprzęgowych oraz wierzchowych i jest prowadzona dla ogierów lub klaczy w specjalnie do tego przeznaczonym obiekcie, w takich samych warunkach ich utrzymania.
3. Stacjonarna próba zaprzęgowa obejmuje ocenę cech zaprzęgowych i jest prowadzona dla ogierów lub klaczy w specjalnie do tego przeznaczonym obiekcie, w takich samych warunkach ich utrzymania.
§ 85.1. Polowa próba zaprzęgowa obejmuje ocenę charakteru oraz cech zaprzęgowych i jest prowadzona w warunkach terenowych.
2. Polowa próba wierzchowa obejmuje ocenę charakteru oraz cech wierzchowych i jest prowadzona w warunkach terenowych.
§ 86.1. Próby w sporcie jeździeckim prowadzone są w dyscyplinach:
1) skoki przez przeszkody,
2) ujeżdżenie,
3) wszechstronny konkurs konia wierzchowego,
4) powożenie zaprzęgami,
5) rajdy długodystansowe
– i obejmują ocenę cech wierzchowych lub zaprzęgowych konia.
2. Próby na torach wyścigów konnych obejmują ocenę szybkości, wytrzymałości, charakteru i zdrowia.
§ 87.1. Ocena użytkowości rozpłodowej koni obejmuje ustalanie:
1) w przypadku klaczy:
a) dat pokrycia,
b) dat wyźrebień lub poronień,
c) liczby urodzonych źrebiąt,
d) liczby potomstwa wpisanego do ksiąg,
2) w przypadku ogiera:
a) liczby urodzonych źrebiąt,
b) liczby potomstwa wpisanego do ksiąg.
2. Ocena, o której mowa w ust. 1, obejmuje również ocenę typu, budowy, rozwoju, zdrowia i ruchu źrebiąt pochodzących po ocenianym ogierze lub od ocenianej klaczy.
Rozdział 21
Zakres i metody prowadzenia oceny wartości hodowlanej koni
§ 88.1. Ocena wartości hodowlanej koni jest prowadzona z uwzględnieniem płci i wieku zwierząt.
2. Ocena wartości hodowlanej koni szacowana jest na podstawie wyników oceny wartości użytkowej:
1) własnej zwierzęcia i jego potomstwa, dla którego prowadzona jest ocena wartości użytkowej, albo
2) własnej zwierzęcia i jego krewnych, dla których prowadzona jest ocena wartości użytkowej.
§ 89.Wartość hodowlana koni szacowana jest metodą indeksów selekcyjnych albo metodą BLUP - model zwierzęcy.
Rozdział 22
Sposób oznakowania i identyfikacji koni
§ 90.Konia identyfikuje się przez porównanie jego maści, odmian i znaków szczególnych oraz wieku określanego na podstawie wyglądu zębów, ze słownym i graficznym opisem jego maści, odmian i znaków szczególnych, zawartym w paszporcie konia, oraz z wiekiem wynikającym z tego dokumentu.
§ 90a.Koń może być oznakowany, zgodnie z krajowym programem hodowlanym określonym dla danej rasy konia, przez związek hodowców lub inny podmiot prowadzący księgę koni, przy użyciu elektronicznego nośnika informacji (chip).
Rozdział 23
Przepis końcowy
§ 91.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
|
|
1) Decyzji Komisji 86/130/EWG z dnia 11 marca 1986 r. ustanawiającej metody monitorowania osiągnięć i metody oceny wartości genetycznej zwierząt hodowlanych czystorasowych z gatunku bydła (Dz. Urz. WE L 101, z 17.04.1986 r.) i decyzji Komisji 94/515/WE z dnia 27 lipca 1994 r. zmieniającej decyzję 86/130/EWG ustanawiającą metody monitorowania osiągnięć i metody oceny wartości genetycznej zwierząt hodowlanych czystorasowych z gatunku bydła (Dz. Urz. WE L 207 z 10.08.1994 r.).
2) Decyzji Komisji 86/130/EWG z dnia 11 marca 1986 r. ustanawiającej metody monitorowania osiągnięć i metody oceny wartości genetycznej zwierząt hodowlanych czystorasowych z gatunku bydła (Dz. Urz. WE L 101 z 17.04.1986 r.), decyzji Komisji 94/515/WE z dnia 27 lipca 1994 r. zmieniającej decyzje 86/130/EWG ustanawiającą metody monitorowania osiągnięć i metody oceny wartości genetycznej zwierząt hodowlanych czystorasowych z gatunku bydła (Dz. Urz. WE L 207 z 10.08.1994 r.) i decyzji Komisji 96/463/WE z dnia 23 lipca 1996 r. wyznaczającej organ referencyjny odpowiedzialny za współpracę w zakresie ujednolicania metod badania i oceny wyników w odniesieniu do czystorasowych zwierząt hodowlanych z gatunku bydła (Dz. Urz. WE L 192 z 2.08.1996 r.).
3) Decyzji Komisji 89/507/EWG z dnia 18 lipca 1989 r. ustanawiającej metody monitoringu osiągnięć i oceny wartości genetycznej świń hodowlanych czystorasowych i mieszańców (Dz. Urz. WE L 247 z 23.08.1989 r.).
4) Decyzji Komisji 90/256/EWG z dnia 10 maja 1990 r. ustanawiającej metody monitoringu wydajności i oceny wartości genetycznej owiec i kóz hodowlanych czystorasowych (Dz. Urz. WE L 145, z 8.06.1990 r.).
Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszym rozporządzeniu, dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – wydanie specjalne.
Załączniki do rozporządzenia Ministra
Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
z dnia 5 maja 1999 r. (poz. 470)
Załącznik nr 1
CZĘSTOTLIWOŚĆ PRZEPROWADZANIA PRÓBNYCH UDOJÓW W RAMACH OCENY UŻYTKOWOŚCI MLECZNEJ BYDŁA TYPU UŻYTKOWEGO MLECZNEGO l MIĘSNO-MLECZNEGO
Załącznik nr 2
WZORY, W OPARCIU O KTÓRE DLA BYDŁA TYPU UŻYTKOWEGO MIĘSNEGO OBLICZANA JEST MASA CIAŁA ZWIERZĘCIA NA OKREŚLONY DZIEŃ JEGO ŻYCIA, ŚREDNIE DOBOWE PRZYROSTY MASY CIAŁA ZWIERZĘCIA ORAZ MLECZNOŚĆ KROWY
1. Obliczenia masy ciała zwierzęcia na określony dzień jego życia dokonuje się według następującego wzoru:
| MCS = | MCB – MCU | x (WS – WW) + MCB |
| WW |
gdzie:
MCS - oznacza standaryzowaną masę ciała zwierzęcia określoną w kg,
MCU - oznacza rzeczywistą masę ciała zwierzęcia ustaloną w okresie od dnia urodzenia do 5 dnia po urodzeniu w kg,
MCB - oznacza rzeczywistą masę ciała zwierzęcia w dniu ważenia w kg,
WW - oznacza wiek zwierzęcia w dniu ważenia, wyrażony w dniach,
WS - oznacza standaryzowany wiek zwierzęcia w dniach.
2. Wyliczenia średnich dobowych przyrostów masy ciała zwierzęcia dokonuje się według następującego wzoru:
| MCS = | MCB – MCU | x (WS – WW) + MCB |
| WW |
gdzie:
PDMC - oznacza przyrost dobowy masy ciała zwierzęcia wyrażony w g,
MCK - oznacza końcową masę ciała zwierzęcia wyrażoną w kg,
MCP - oznacza początkową masę ciała zwierzęcia wyrażoną w kg,
WK - oznacza końcowy wiek zwierzęcia wyrażony w dniach,
WP - oznacza początkowy wiek zwierzęcia wyrażony w dniach.
3. Mleczność krowy obliczana jest według wzoru:
| PDMC = | (MCK – MCP) x 1000 |
| WK – WP |
gdzie:
M - oznacza szacowaną mleczność krowy w kg,
C - oznacza masę ciała cielęcia przy odsadzeniu w kg,
W - oznacza wiek cielęcia przy odsadzeniu w dniach.
Załącznik nr 3
(uchylony).
Załącznik nr 4
(uchylony).
Załącznik nr 5
(uchylony).
Załącznik nr 5a
(uchylony).
Załącznik nr 6
WZÓR NA OBLICZENIE EUROPEJSKIEGO WSKAŹNIKA WYDAJNOŚCI STAD TOWAROWYCH MIĘSNEGO TYPU UŻYTKOWEGO DROBIU
Europejski wskaźnik wydajności obliczany jest według wzoru:
P x MC
EWW = ------------ x 100
W x WP
gdzie:
EWW – europejski wskaźnik wydajności,
P – przeżywalność wyrażona w %,
MC – masa ciała wyrażona w kg,
W – liczba dni tuczu,
WP – zużycie paszy na 1 kg masy ciała ptaka wyrażone w kg.
Załącznik nr 7
SZCZEGÓŁOWE METODY SZACOWANIA WARTOŚCI HODOWLANEJ DROBIU
1. Wartość hodowlana ptaka szacowana jest w oparciu o osobniczy indeks selekcyjny, według wzoru:
Io = k1G1 + k2G2 + ... + knGn
gdzie:
Io – wartość osobniczego indeksu selekcyjnego,
k1, k2, ..., kn – współczynnik ekonomicznej wartości ocenianej cechy,
G1, G2, ..., Gn – wartość hodowlana ptaka dla poszczególnych cech użytkowych;
wartość hodowlana ptaka dla określonej cechy użytkowej szacowana jest w oparciu o następujący model liniowy:
G = b1Z1 + b2 Z2 +...+ bnZn
gdzie:
G – szacowana wartość hodowlana ptaka dla określonej cechy użytkowej,
b1, b2, ..., bn – współczynniki regresji,
Z1, Z2, ..., Zn – wynik oceny wartości użytkowej określonej cechy ocenianego ptaka i jego krewnych.
2. Wartość hodowlana rodziny drobiu szacowana jest w oparciu o indeks rodziny (Ir) obliczony według wzoru:
Io1 + Io2 + ... + Ion
Ir = -------------------------------
n
gdzie:
Ir – wartość indeksu selekcyjnego dla rodziny,
Io1, Io2, ..., Ion – wartość osobniczych indeksów selekcyjnych członków rodziny,
n – liczba osobników w rodzinie.
3. Wartość hodowlana rodu szacowana jest w oparciu o indeks rodu stanowiący średnią indeksów rodzin drobiu.
Załącznik nr 8
(uchylony).
Załącznik nr 9
(uchylony).
Załącznik nr 10
(uchylony).
Załącznik nr 11
WZÓR SZACOWANIA WARTOŚCI STADA ZWIERZĄT FUTERKOWYCH
Załącznik nr 12
SZCZEGÓŁOWY SPOSÓB PRZEPROWADZANIA TERENOWEJ METODY OCENY PSZCZÓŁ
l. Okres oceny pszczół
Ocenę w grupach testowych i kontrolnych w pasiekach prowadzi się przez okres obejmujący pierwszą zimowlę oraz sezon pasieczny, czyli od jesieni w roku obsadzania matek w rodzinach pszczelich do ostatniego pożytku w roku następnym. Grupy testowe obsadzane są w rodzinach pszczelich do dnia 31 lipca danego roku.
II. Pomiary i obserwacje poszczególnych cech
1. Miodność (wydajność miodowa)
Ilość miodu określa się w trakcie lub przed dokonaniem czynności miodobrania na podstawie:
1) różnicy ciężaru wszystkich plastrów z miodem pochodzących z jednej rodziny oraz ciężaru tych samych plastrów po odwirowaniu lub
2) oszacowania stopnia wypełnienia plastrów, po uprzednim zważeniu 5 plastrów o różnym stopniu wypełnienia, lub
3) ilości odwirowanego miodu.
Wyniki podaje się w kilogramach, łącznie za cały sezon oceny oraz w rozbiciu na poszczególne miodobrania, podając datę miodobrania i nazwy pożytków poprzedzających dane miodobranie.
Do wyników miodności nie dołącza się miodu zebranego po wyrojeniu się matki ocenianej lub po jej padnięciu.
W przypadku wyrojenia się lub padnięcia podlegającej ocenie matki pszczelej, ocena kończy się na pierwszym miodobraniu po stracie matki.
Miodność ocenia się w punktach według następującej skali:
a) 4 punkty – matki pszczele bardzo miodne,
b) 3 punkty – matki pszczele miodne,
c) 2 punkty – matki pszczele przeciętne,
d) 1 punkt – matki pszczele niemiodne.
Procentowy wskaźnik wydajności miodowej wylicza się, porównując wydajność grupy testowej i grupy kontrolnej według wzoru:
| % wskaźnik wydajności miodowej = | średnia produkcja grupy testowej | x 100%. |
| średnia produkcja grupy kontrolnej |
2. Rozwój rodziny pszczelej
Rozwój rodziny pszczelej ocenia się na podstawie dwukrotnego odnotowania liczby plastrów obsiadanych przez pszczoły, w tym liczby plastrów z czerwiem, w terminach:
1) pierwszy pomiar – w porze kwitnienia jabłoni;
2) drugi pomiar od 21 do 30 dni po pierwszym pomiarze*.
Przyrost ilości pszczół i czerwia w drugim terminie pomiaru w odniesieniu do pierwszego terminu pomiaru oblicza się za pomocą indeksu rozwoju, dzieląc liczbę plastrów z pszczołami przez liczbę plastrów z czerwiem.
Większa wartość indeksu w drugim pomiarze wskazuje na przyrost ilości pszczół (długowieczność).
Mniejsza wartość indeksu w drugim pomiarze wskazuje na przyrost ilości czerwia (plenność).
Rozwój rodziny pszczelej ocenia się w zakresie dostosowania tej rodziny do kolejnych następujących po sobie pożytków w ciągu sezonu, w warunkach środowiskowych pasieki, według następującej skali:
1) 4 punkty – dostosowany do pożytków;
2) 3 punkty – dostosowany do wybranych pożytków;
3) 2 punkty – przeciętny do pożytków;
4) 1 punkt – niedostosowany do pożytków
– oceniając najwyżej rodziny uzyskujące największą siłę i najszybszy przyrost liczby plastrów z czerwiem w stosunku do terminów występowania wszystkich pożytków w okresie przeprowadzania oceny.
3. Zimotrwałość
Zimotrwałość ocenia się na podstawie porównania stanu rodzin pszczelich przed i po zazimowaniu, odnotowując:
1) liczbę plastrów pozostawionych na zimę;
2) liczbę plastrów i konieczność ujmowania lub dodawania plastrów podczas pierwszego wiosennego przeglądu, z odnotowaniem daty pierwszego przeglądu;
3) konieczność dokarmiania rodzin pszczelich na wiosnę;
4) stan higieniczny uli po zimowli, w tym zaperzenie i wielkość osypu.
Zimotrwałość ocenia się według następującej skali:
1) 4 punkty – dobra;
2) 3 punkty – przeciętna;
3) 2 punkty – zła;
4) 1 punkt – dyskwalifikująca
– oceniając najwyżej rodziny dobrze znoszące zimowanie, silne, zużywające stosunkowo mało zapasów, bez gwałtownych ubytków liczebności pszczół na wiosnę, niewykazujące objawów zaperzenia.
4. Skłonność do rójki
Skłonność do rójki ocenia się na podstawie obserwacji:
1) objawów nastroju rojowego (pojawiających się miseczek matecznikowych oraz mateczników w różnym stadium rozwoju), odnotowując datę stwierdzenia pierwszych jego objawów;
2) reakcji na zabiegi przeciwrojowe, odnotowując opis zastosowanych zabiegów;
3) wyjścia rojów lub konieczności wykonywania odkładów (zabrania czerwia lub pszczół), odnotowując datę zdarzenia oraz opis zastosowanych zabiegów.
Skłonność do rójki ocenia się według następującej skali:
1) 4 punkty – brak objawów rojowych;
2) 3 punkty – szybka reakcja na zabiegi przeciwrojowe;
3) 2 punkty – wolna reakcja na zabiegi przeciwrojowe;
4) 1 punkt – negatywna reakcja na zabiegi przeciwrojowe (konieczność rozrojenia lub wyjście roju).
5. Sposób zachowania się pszczół wskazujący na ich łagodność lub złośliwość
Sposób zachowania się pszczół wskazujący na ich łagodność lub złośliwość ocenia się na podstawie obserwacji wystąpienia objawów złośliwości, odnotowując okoliczności zdarzenia (przed burzą, przy miodobraniu).
Sposób zachowania się pszczół wskazujący na ich łagodność lub złośliwość ocenia się według następującej skali:
1) 4 punkty – bardzo łagodne;
2) 3 punkty – łagodne;
3) 2 punkty – złośliwe;
4) 1 punkt – bardzo złośliwe.
III. Ocena końcowa
W dokumentacji hodowlanej odnotowuje się:
1) ocenę końcową, stanowiącą sumę punktów uzyskaną przez matki pszczele z oceny poszczególnych cech;
2) subiektywną, ogólną ocenę każdej rodziny pszczelej dokonaną przez posiadacza pasieki w porównaniu do pozostałych rodzin pszczelich, według następującej skali:
a) 4 punkty – o wiele lepsza,
b) 3 punkty – lepsza,
c) 2 punkty – taka sama,
d) 1 punkt – gorsza;
3) informacje o zdrowotności rodzin pszczelich oraz prowadzonych zabiegach profilaktycznych i leczniczych;
4) wyniki obserwacji cech pszczół istotnych dla posiadacza pasieki, takich jak zdolność do zbierania pyłku czy zużycie zapasów zimowych.
|
|
* W przypadku konieczności wcześniejszego (przed upływem 21 dni) terminu ograniczenia czerwienia matek pszczelich w izolatorach (ze względu na układ pożytków) należy odnotować liczbę plastrów w momencie izolacji matek pszczelich oraz liczbę plastrów ogółem w prawidłowym terminie drugiego pomiaru, podając daty pomiarów.
[1] § 12 ust. 4 pkt 1 lit. a) w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[2] § 24 ust. 2 pkt 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[3] § 31 ust. 5 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 lit. a) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[4] § 31 ust. 5 pkt 8 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 lit. b) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[5] § 42 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 4 lit. a) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[6] § 42 ust. 3 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 4 lit. b) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[7] § 42 ust. 4 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 4 lit. c) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[8] § 42 ust. 5 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 4 lit. d) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[9] § 42 ust. 6 pkt 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 4 lit. e) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[10] § 42 ust. 7 pkt 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 4 lit. f) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[11] § 43 ust. 1 pkt 2 uchylony przez § 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[12] § 43 ust. 1 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[13] § 43 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 5 lit. b) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[14] § 45 ust. 3 pkt 4 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[15] § 45 ust. 3 pkt 5 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[16] § 46 ust. 2 pkt 5 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
[17] § 46 ust. 2 pkt 6 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 kwietnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i metod prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt oraz sposobu oznakowania i identyfikacji zwierząt do celów hodowlanych (Dz.U. Nr 79, poz. 554). Zmiana weszła w życie 25 maja 2006 r.
