Na podstawie art. 59 ust. 2 pkt 2 w związku z art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 1997 r. Nr 10, poz. 55, Nr 28, poz. 153, Nr 106, poz. 678, Nr 107, poz. 688, Nr 117, poz. 753, Nr 121, poz. 770 i Nr 141 poz. 944, z 1998 r. Nr 162, poz. 1117 oraz z 1999 r. Nr 1, poz. 7) i art. 68 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 248 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1992 r. Nr 4, poz. 16, Nr 40, poz. 174 i Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 43, poz. 165, z 1996 r. Nr 7, poz. 44, Nr 10, poz. 56 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 6, poz. 31, Nr 28, poz. 153, Nr 80, poz. 495, Nr 88, poz. 554, Nr 121, poz. 770 i Nr 141, poz. 944 oraz z 1998 r. Nr 162, poz. 1114 i 1126) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Definicje] Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) „żołnierz" bez bliższego określenia – osobę, która:

a) odbywa zasadniczą lub zasadniczą nadterminową służbę wojskową, ćwiczenia albo przeszkolenie wojskowe,

b) pełni służbę w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego,

c) pełni zawodową lub kontraktową służbę wojskową,

d) odbywa okresową służbę wojskową,

2) „żołnierz służby zasadniczej" – żołnierza, który odbywa zasadniczą służbę wojskową oraz podoficera i szeregowego rezerwy, powołanego do odbycia ćwiczeń wojskowych w jednostkach podporządkowanych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji,

3) „żołnierz nadterminowy" – żołnierza odbywającego nadterminową zasadniczą służbę wojskową,

4) „oficer rezerwy" – oficera, chorążego i podchorążego rezerwy, powołanego do odbycia ćwiczeń wojskowych,

5) „kandydat na żołnierza zawodowego" – podchorążego, kadeta i elewa kształcącego się w szkole wojskowej lub ośrodku szkolenia na żołnierza zawodowego,

6) „dowódca jednostki" – dowódcę oddziału gospodarczego,

7) „ćwiczenia w garnizonie" – zajęcia szkoleniowe połączone z przebywaniem żołnierzy zawodowych i służby okresowej w miejscach pełnienia służby,

8) „okres zimowy" – okres od 1 listopada do 31 marca,

9) „zasadnicza norma wyżywienia" – ilość środków spożywczych przysługująca jednej osobie w ciągu doby,

10) „dodatkowa norma wyżywienia" – ilość środków spożywczych lub napojów przysługująca jednej osobie w ciągu doby jako uzupełnienie zasadniczej normy wyżywienia albo jako oddzielny posiłek lub porcja napoju,

11) „norma dominująca" – normę, według której żywiona jest największa grupa osób ze wszystkich żywionych w tej jednostce.

§ 2.[Prowadzenie żywienia według jednej, dominującej normy wyżywienia] W przypadku gdy różnym grupom żołnierzy przysługują odmienne normy wyżywienia, a warunki techniczno-organizacyjne nie pozwalają na przyrządzanie posiłków według kilku norm oddzielnie, żywienie prowadzi się według jednej, dominującej normy wyżywienia.

§ 3.[Osoby powołane do odbycia ćwiczeń lub jednodniowego szkolenia] Osobom powołanym do odbycia ćwiczeń lub jednodniowego szkolenia przysługuje pełna norma wyżywienia, jeżeli czas ćwiczeń (szkolenia) wynosi ponad 12 godzin, 75% normy, jeżeli ten czas wynosi od 8 do 12 godzin, i 35% normy, jeżeli czas ten jest krótszy niż 8 godzin.

§ 4.[Prawo do korzystania z bezpłatnych posiłków wydawanych w godzinach pracy] 1. W jednostkach prowadzących żywienie we własnym zakresie, z zastrzeżeniem ust. 3, żołnierze nadzorujący gospodarkę żywnościową mają prawo do korzystania z bezpłatnych posiłków wydawanych w godzinach ich pracy – według dominującej w jednostce normy wyżywienia.

2. Do osób wymienionych w ust. 1 zalicza się: szefów zaopatrzenia żywnościowego lub ich zastępców oraz szefów służby żywnościowej lub ich zastępców, z tym że z żywienia może korzystać zawsze tylko jedna spośród tych osób.

3. W jednostkach wojskowych prawo do korzystania z bezpłatnych posiłków według dominującej normy wyżywienia mają żołnierze zajmujący etatowe stanowiska, zastępujący lub pełniący obowiązki starszych oficerów lub oficerów wydziałów albo sekcji zaopatrywania materiałowego, którzy zajmują się gospodarką żywnościową, podoficerowie żywnościowi oraz kierownicy i zastępcy kierowników kuchni i stołówek żołnierskich – w ramach prowadzonych kontroli stołówek – zgodnie z zakresem obowiązków służbowych.

4. Żołnierzom – lekarzom jednostek wojskowych prowadzących gospodarkę kuchenną, w których nie wyznacza się dobowych dyżurów lekarskich, przysługuje jeden bezpłatny posiłek dziennie, pod warunkiem wykonywania regulaminowego obowiązku kontroli jakości posiłków.

§ 5.[Żołnierze pełniący służby całodobowe] 1. Żołnierze zawodowi i służby okresowej oraz oficerowie rezerwy, pełniący całodobową służbę w charakterze dowódców wart i ich pomocników, uprawnieni są do bezpłatnego żywienia w naturze według norm przysługujących osobom wchodzącym w skład warty.

2. Żołnierze pełniący inne służby całodobowe, z wyjątkiem dyżurnych etatowych, uprawnieni są do bezpłatnego wyżywienia w naturze według normy dominującej w jednostce.

§ 6.[Żołnierze zajmujący etatowe stanowiska szefów kompanii lub pełniący takie obowiązki] Żołnierze zajmujący etatowe stanowiska szefów kompanii lub pełniący takie obowiązki, którzy w ramach obowiązków służbowych kontrolują zachowanie podległych żołnierzy w czasie posiłków, są uprawnieni do bezpłatnego obiadu przysługującego podwładnym.

§ 7.[Normy wyżywienia] 1. Ustala się następujące normy wyżywienia:

1) zasadnicze:

a) żołnierska – Z,

b) szkolna – SZ,

c) lotnicza – LOT,

2) dodatkowe:

a) uzupełniająca – DU,

b) napojów.

2. Wymiar rzeczowy podstawowych grup produktów żywnościowych dla norm wyżywienia, o których mowa w ust. 1, określa załącznik do rozporządzenia.

3. Wartość składników rzeczowych norm wyżywienia, o których mowa w ust. 1, stanowi podstawę do ustalenia wartości pieniężnych tych norm.

§ 8.[Norma wyżywienia żołnierska Z] Norma wyżywienia żołnierska Z przysługuje bezpłatnie w naturze:

1) żołnierzom niezawodowym (z wyjątkiem żołnierzy nadterminowych) odbywającym czynną służbę wojskową, nieuprawnionym do innych zasadniczych norm wyżywienia,

2) żołnierzom zawodowym i służby okresowej, wchodzącym w skład załóg ochronnych oraz zespołu honorowego Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, zwanych dalej NJW – w dniach pełnienia służby honorowo-ochronnej,

3) żołnierzom nadterminowym – w dniach pełnienia obowiązków służbowych oraz przebywania na leczeniu w izbach chorych.

4) odchodzącym do rezerwy żołnierzom zawodowym - w wymiarze 10 norm na jednego odchodzącego do rezerwy żołnierza.

§ 9.[Norma wyżywienia szkolna SZ] 1. Norma wyżywienia szkolna SZ przysługuje bezpłatnie w naturze:

1) żołnierzom zawodowym i służby okresowej – w dniach skoszarowania oraz w dniach składania egzaminów do szkół resortowych poza miejscem zamieszkania,

2) kandydatom na żołnierzy zawodowych oraz oficerom rezerwy odbywającym ćwiczenia lub przeszkolenie wojskowe,

3) żołnierzom – słuchaczom szkół i ośrodków szkolenia oraz uczestnikom kursów w jednostkach – w czasie pobytu w szkołach, ośrodkach szkolenia, jednostkach organizujących kursy oraz na praktykach – poza miejscem stałego zamieszkania, a w miejscu zamieszkania wtedy, gdy na czas szkolenia i praktyk są skoszarowani,

4) żołnierzom służby zasadniczej i nadterminowym, pełniącym obowiązki wykładowców i instruktorów lub dowódców pododdziałów w szkołach, ośrodkach szkolenia i na kursach; żołnierzom nadterminowym wyżywienie to przysługuje tylko w dniach pełnienia obowiązków służbowych,

5) żołnierzom uczestniczącym w całodniowych szkoleniach i naradach organizowanych przez kierownictwo Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Komendanta Głównego Policji, Komendanta Głównego Straży Granicznej lub Dowódcę NJW,

6) żołnierzom zawodowym i służby okresowej biorącym udział w trwających ponad 8 godzin akcjach zwalczania klęsk żywiołowych, katastrof, nadzwyczajnych zagrożeń środowiska lub usuwania ich skutków, a także zabezpieczania i unieszkodliwiania materiałów wybuchowych i innych niebezpiecznych przedmiotów,

7) żołnierzom skierowanym służbowo na etatowe jednostki pływające Straży Granicznej,

8) żołnierzom pododdziałów antyterrorystycznych w czasie przebywania na obozach kondycyjnych i zgrupowaniach szkoleniowych,

9) żołnierzom zawodowym i służby okresowej, biorącym udział w koncentracjach, manewrach i akcjach odbywających się poza miejscem postoju jednostki, trwających ponad 8 godzin, oraz w czasie ćwiczeń w garnizonie trwających ponad 14 godzin; przy ćwiczeniach trwających ponad 10 godzin, a mniej niż 14 godzin, przysługuje 50% normy wyżywienia szkolnej SZ,

10) żołnierzom uczestniczącym w zawodach sportowych, spartakiadach, przebywającym na obozach kondycyjnych i zgrupowaniach szkoleniowych przed tymi zawodami oraz na zgrupowaniach defiladowych.

2. Norma wyżywienia szkolna SZ, w formie uroczystego posiłku, przysługuje żołnierzom, którzy ukończyli szkoły resortowe lub kursy trwające co najmniej 4 miesiące, oraz zaproszonym na te uroczystości przedstawicielom szkoły lub organizatora kursu. Osoby korzystające z tej normy wyżywienia nie tracą uprawnień do przysługujących im z innego tytułu norm wyżywienia.

3. Norma wyżywienia szkolna SZ przysługuje w formie suchego prowiantu (w wymiarze 200% tej normy):

1) żołnierzom zasadniczej służby wojskowej i nadterminowym, a także oficerom rezerwy:

a) w czasie podróży służbowych odbywanych pojedynczo lub w małych grupach, w czasie konwoju oraz w innych okolicznościach, gdy przygotowanie gorącego posiłku jest niemożliwe,

b) pełniącym służbę w małych grupach i wykonującym prace, podczas których zorganizowanie wyżywienia w postaci gotowanych posiłków nie jest możliwe,

2) żołnierzom zatrzymanym przez władze wojskowe – na okres podróży odbywanej w konwoju, trwającym ponad 8 godzin,

3) żołnierzom zawodowym i w służbie okresowej będącym przełożonymi lub opiekunami grup wymienionych w pkt 1 lit. a) i b) i odbywającym z nimi podróż służbową lub pełniącym z nimi służbę.

§ 11.[125% normy wyżywienia uzupełniającej DU] 1. 125% normy wyżywienia uzupełniającej DU przysługuje bezpłatnie w naturze:

1) żołnierzom zawodowym Jednostki Wojskowej Nr 2305 oraz żołnierzom zawodowym Wydziałów: Wsparcia Taktycznego i Zabezpieczenia Specjalnego Oddziału Szkolenia Jednostki Wojskowej Nr 1004 – Biura Ochrony Rządu, zwanej dalej Biurem Ochrony Rządu – w dniach służby, z wyjątkiem okresów, kiedy żywieni są według normy wyżywienia szkolnej SZ powiększonej o normę określoną w § 14,

2) jako uzupełnienie normy wyżywienia szkolnej SZ osobom wymienionym w pkt 1 – w dniach wykonywania specjalistycznych zadań szkoleniowych lub bojowych w akwenach morskich.

2. Żołnierzom pełniącym służbę na stanowiskach administracyjno-biurowych norma wyżywienia, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje.

§ 12.[Norma wyżywienia uzupełniająca DU (100%)] Norma wyżywienia uzupełniająca DU (100%) przysługuje bezpłatnie w naturze:

1) żołnierzom wchodzącym w skład personelu technicznego wykonującego czynności przy bezpośredniej obsłudze samolotów i prace przy sprzęcie lotniczym oraz wyznaczonym do bezpośredniej obsługi lotów i pełnienia dyżurów na lotnisku,

2) jako dodatek do normy wyżywienia szkolnej SZ żołnierzom uczestniczącym w zawodach sportowych i spartakiadach o mistrzostwo Policji, Straży Granicznej, NJW oraz w czasie przebywania na obozach kondycyjnych i zgrupowaniach szkoleniowych przed tymi zawodami.

§ 13.[90% normy wyżywienia uzupełniającej DU] 90% normy wyżywienia uzupełniającej DU przysługuje bezpłatnie w naturze (niezależnie od uprawnień do normy wyżywienia uzupełniającej DU lub jej części z innego tytułu) w dniu 24 grudnia i pierwszego dnia Świąt Wielkanocnych żołnierzom zasadniczej służby wojskowej, rezerwy oraz kandydatom na żołnierzy zawodowych, natomiast żołnierzom nadterminowym – jeśli w tych dniach pełnią obowiązki służbowe lub przebywają na leczeniu w izbach chorych.

§ 14.[70% normy wyżywienia uzupełniającej DU] 70% normy wyżywienia uzupełniającej DU przysługuje bezpłatnie w naturze jako dodatek do normy SZ:

1) żołnierzom zaokrętowanym na etatowych jednostkach pływających Straży Granicznej:

a) w czasie pobytu na morzu,

b) w czasie pływania po akwenach portowych dłużej niż 4 godziny,

c) w dniach pełnienia dyżurów bojowych w porcie,

2) żołnierzom pododdziałów antyterrorystycznych oraz żołnierzom, o których mowa w § 11 ust. 1 pkt 1, w czasie skoszarowania, przebywania na obozach kondycyjnych i zgrupowaniach szkoleniowych.

§ 15.[50% normy wyżywienia uzupełniającej DU] 1. 50% normy wyżywienia uzupełniającej DU przysługuje bezpłatnie w naturze żołnierzom Biura Ochrony Rządu biorącym udział w akcjach ochrony porządku publicznego w miejscu stałego zamieszkania, w warunkach szczególnych powodujących konieczność pełnienia przez okres powyżej 10 godzin służby połączonej ze znacznym wysiłkiem.

2. Wykaz żołnierzy Biura Ochrony Rządu uprawnionych do 50% normy wyżywienia uzupełniającej DU ustala szef Biura Ochrony Rządu.

3. Norma, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje osobom, które korzystają w tym czasie z bezpłatnego wyżywienia lub 125% normy wyżywienia uzupełniającej DU.

§ 16.[45% normy wyżywienia uzupełniającej DU] 1. 45% normy wyżywienia uzupełniającej DU przysługuje bezpłatnie w naturze jako dodatek do normy wyżywienia szkolnej SZ:

1) osobom wymienionym w § 9 ust. 1 pkt 5 – za zgodą organizatora szkoleń i narad,

2) żołnierzom wymienionym w § 9 ust. 1 pkt 6 – na podstawie decyzji dowódcy jednostki organizującej akcję,

3) żołnierzom uczestniczącym w zawodach sportowych i spartakiadach o mistrzostwo komend wojewódzkich Policji, oddziałów Straży Granicznej i jednostek wojskowych podporządkowanych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz w czasie przebywania na obozach kondycyjnych i zgrupowaniach szkoleniowych przed tymi zawodami.

2. 45% normy wyżywienia uzupełniającej DU przysługuje bezpłatnie w naturze żołnierzom Biura Ochrony Rządu (z wyjątkiem korzystających w tym czasie z bezpłatnego wyżywienia w naturze lub części normy wyżywienia uzupełniającej DU większej niż 45%), pełniącym w okresie zimowym służbę na wolnym powietrzu co najmniej przez 4 godziny dziennie – jako posiłek profilaktyczny. Wykazy stanowisk służbowych, na których przysługuje powyższa norma, ustala szef Biura Ochrony Rządu.

§ 17.[35% normy wyżywienia uzupełniającej DU] 1. 35% normy wyżywienia uzupełniającej DU przysługuje bezpłatnie w naturze jako dodatek do normy wyżywienia żołnierskiej Z:

1) żołnierzom zawodowym i służby okresowej wchodzącym w skład zespołu honorowego NJW oraz w skład załóg ochronnych – w czasie pełnienia służby honorowo-ochronnej,

2) żołnierzom służby zasadniczej i nadterminowym:

a) w NJW w jednostkach wojskowych nr 2610, 2780, 2667,

b) w Reprezentacyjnej Orkiestrze NJW,

c) biorącym udział w akcjach zwalczania i zapobiegania klęskom żywiołowym,

d) wchodzącym w skład załóg ochronnych oraz pełniącym służbę wartowniczą i patrolową w pododdziałach wartowniczych i patrolowych,

e) pełniącym służbę w etatowych pododdziałach żandarmerii wojskowej,

f) biorącym udział w trwających ponad dobę ćwiczeniach polowych poza garnizonem,

g) należącym do naziemnego personelu technicznego jednostki lotniczej,

h) odśnieżającym lotniska i obsługującym poligony wojskowe,

i) wchodzącym w skład pododdziałów wykonujących prace remontowo-budowlane,

j) mającym wyjątkowo duży wzrost i wagę – na wniosek lekarza jednostki – nie wcześniej niż po trzech miesiącach służby,

k) przebywającym na zgrupowaniach defiladowych.

2. Norma, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje żołnierzom niezawodowym w czasie urlopów, całodobowych przepustek, podróży służbowych, przebywania na leczeniu lub pobytu w areszcie.

3. 35% normy wyżywienia uzupełniającej DU przysługuje bezpłatnie w naturze, jako dodatek do normy wyżywienia szkolnej SZ, żołnierzom zawodowym i służby okresowej oraz oficerom rezerwy biorącym udział w ćwiczeniach na poligonie.

4. 35% normy wyżywienia uzupełniającej DU przysługuje bezpłatnie w naturze, z zastrzeżeniem § 13 (niezależnie od uprawnień do normy wyżywienia uzupełniającej DU lub jej części z innego tytułu) w dniach świąt państwowych, świąt kościelnych ustawowo wolnych od pracy, przysięgi wojskowej, pożegnania żołnierzy służby zasadniczej i nadterminowej odchodzących do rezerwy, wręczania sztandaru, nadania imienia jednostce, oficjalnego rozwiązania jednostki, 31 grudnia oraz w dniach dorocznych świąt jednostek – żołnierzom zasadniczej służby wojskowej, rezerwy oraz kandydatom na żołnierzy zawodowych, natomiast żołnierzom nadterminowym – jeśli w tych dniach pełnią obowiązki służbowe lub przebywają na leczeniu w izbach chorych.

5. Norma określona w ust. 4 nie przysługuje żołnierzom będącym w dniach świąt na urlopach, w podróżach służbowych, na leczeniu w zakładach leczniczych oraz przebywającym w aresztach.

§ 18.[35% normy wyżywienia uzupełniającej DU] 1. 35% normy wyżywienia uzupełniającej DU przysługuje żołnierzom służby zasadniczej, w formie dodatkowych posiłków i napojów lub podniesienia standardu wyżywienia, podczas wykonywania zadań wymagających dużego wysiłku fizycznego, na przykład podczas:

1) wykonywania trudnych zadań szkoleniowych,

2) wykonywania prac przeładunkowych,

3) uroczystych odpraw wart oraz w czasie przygotowań do tych odpraw,

4) okresowych napraw ciężkiego sprzętu i uzbrojenia.

2. Norma określona w ust. 1 jest wydawana, za zgodą dowódcy jednostki, niezależnie od dodatkowych norm wyżywienia przysługujących żołnierzom z innego tytułu.

3. 35% normy wyżywienia uzupełniającej DU przysługuje bezpłatnie w naturze żołnierzom zawodowym i służby okresowej będącym na etatach kierowców-mechaników – w dniach obsługi sprzętu.

§ 19.[Napoje] 1. Napoje w ilości niezbędnej do zaspokojenia potrzeb przysługują żołnierzom wykonującym czynności służbowe:

1) w pomieszczeniach zamkniętych, w których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C,

2) na otwartej przestrzeni – gdy temperatura otoczenia sięga powyżej 25°C i poniżej 10°C,

3) związane z dużym wysiłkiem fizycznym.

2. Normę napojów wydaje się w warunkach, o których mowa w ust. 1, wyłącznie w naturze i tylko w dniach wykonywania czynności służbowych.

§ 20.[Zbieg uprawnień do wyżywienie z kilku różnych tytułów] 1. Żołnierze, którym według niniejszych przepisów przysługuje bezpłatne wyżywienie jednocześnie z kilku różnych tytułów, otrzymują tyko jedną, najkorzystniejszą dla siebie zasadniczą normę wyżywienia, wraz z normami dodatkowymi przysługującymi do tej normy zasadniczej.

2. Dopuszczalne jest wydanie podwójnej normy wyżywienia żołnierzom w pierwszej dobie mobilizacyjnego rozwinięcia jednostki – w przypadkach uzasadnionych względami operacyjnymi.

§ 21.[Przepisy uchylone] W stosunku do żołnierzy pełniących służbę w jednostkach wojskowych podporządkowanych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji traci moc zarządzenie nr 75/93 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 kwietnia 1993 r. w sprawie określenia norm wyżywienia oraz przypadków otrzymywania tego wyżywienia przez policjantów, funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa, funkcjonariuszy Straży Granicznej i żołnierzy pełniących służbę w jednostkach wojskowych podporządkowanych Ministrowi Spraw Wewnętrznych (Dz. Urz. MSW Nr 4 poz. 70, z 1994 r. Nr 3, poz. 30 i Nr 5, poz. 54 oraz z 1996 r. Nr 2, poz. 5 i Nr 10, poz. 68).

§ 22.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów § 8 i § 17, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 października 1998 r.

Załącznik do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 24 marca 1999 r. (poz. 372)

WYMIAR RZECZOWY PODSTAWOWYCH GRUP PRODUKTÓW ŻYWNOŚCIOWYCH DLA POSZCZEGÓLNYCH NORM WYŻYWIENIA