ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ
z dnia 17 marca 1999 r.
w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych wymaganych przy zarobkowym wytwarzaniu, przetwarzaniu, obrocie lub składowaniu niejadalnych surowców zwierzęcych, pasz oraz dodatków do pasz
(Dz.U. z 1999 r., Nr 60, poz. 649;ostatnia zmiana: Dz.U. z 2001 r., Nr 22, poz. 254)
Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 4 oraz ust. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. Nr 60, poz. 369 i z 1998 r. Nr 106, poz. 668) zarządza się, co następuje:
§ 1.[Miejsce prowadzenia działalności polegającej na zarobkowym wytwarzaniu pasz i karmy dla zwierząt] 1. Z zastrzeżeniem ust. 2, działalność polegająca na zarobkowym wytwarzaniu pasz i dodatków do pasz pochodzenia zwierzęcego może być prowadzona wyłącznie w specjalnie do tego celu przeznaczonych obiektach, zwanych dalej „wytwórniami pasz", albo w zakładach utylizacyjnych.
2. Działalność polegająca na zarobkowym wytwarzaniu karmy dla zwierząt domowych może być prowadzona wyłącznie w wytwórniach pasz.
§ 2.[Warunki weterynaryjne przy prowadzeniu działalności związanej z wytwarzaniem pasz] Warunki weterynaryjne wymagane przy prowadzeniu działalności, o której mowa w § 1 ust. 1 i § 13, w zakładach utylizacyjnych określają przepisy w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych przy zbieraniu, przetwarzaniu, grzebaniu lub spalaniu zwłok zwierzęcych i ich części oraz odpadów poubojowych.
§ 3.[Wymagania dotyczące odgrodzenia wytwórni pasz od dróg publicznych] Wytwórnie pasz powinny być odgrodzone od dróg publicznych, budynków przeznaczonych na pobyt ludzi, obiektów przetwórstwa rolno-spożywczego i innych obiektów, a w szczególności ubojni i rzeźni, szczelną przegrodą o wysokości co najmniej 2,2 m i położone w odległości co najmniej 50 m od tych obiektów.
§ 4.[Wykaz pomieszczeń i urządzeń znajdujących się w wytwórni pasz] 1. W wytwórni pasz powinny być w szczególności:
1) odrębne pomieszczenia do:
a) przyjmowania i składowania surowców paszowych,
b) wytwarzania pasz i dodatków do pasz pochodzenia zwierzęcego,
c) składowania wytworzonych produktów,
2) urządzenia do czyszczenia i odkażania środków transportu i pojemników, w których przewożone są surowce paszowe,
3) laboratorium do przeprowadzania podstawowych analiz,
4) urządzenia do niszczenia nie przetworzonych surowców paszowych,
5) urządzenia do niszczenia odpadów powstałych podczas procesu produkcji, które nie mogą być wprowadzone do innych pokarmów zwierzęcych ze względu na zdrowie zwierząt lub ludzi,
6) sanitariaty, przebieralnie i umywalnie dla personelu.
2. Pomieszczenia wytwórni pasz powinny być zabezpieczone przed dostępem zwierząt, a w szczególności ptaków, gryzoni i owadów.
3. W przypadku gdy wytwórnia pasz nie jest wyposażona w urządzenia, o których mowa w ust. 1 pkt 4, nie przetworzone surowce paszowe powinny być niezwłocznie przekazane do zakładu utylizacyjnego.
§ 5.[Wymagania dotyczące ścian i podłóg pomieszczeń] Ściany i podłogi pomieszczeń, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, powinny być wykonane z materiałów nienasiąkliwych, nieprzepuszczalnych i zmywalnych, umożliwiających łatwe czyszczenie i dezynfekcję, a podłogi powinny być ułożone w sposób ułatwiający odprowadzenie płynów.
§ 6.[Rozmieszczenie pomieszczeń] 1. Rozmieszczenie pomieszczeń w wytwórni pasz powinno wykluczać możliwość zanieczyszczenia produktu i zapewnić utrzymanie całkowitego rozdziału stref: surowca, półproduktu i produktu gotowego.
2. Osoby pracujące w pomieszczeniach do przyjmowania i składowania surowców paszowych nie mogą wejść do pomieszczeń, w których wytwarzane są pasze i dodatki do pasz pochodzenia zwierzęcego, bez uprzedniej zmiany odzieży roboczej i obuwia albo ich uprzedniego odkażenia.
3. Narzędzia i sprzęt używane w pomieszczeniach do przyjmowania i składowania surowców paszowych nie mogą być przenoszone do pomieszczeń, w których wytwarzane są pasze i dodatki do pasz pochodzenia zwierzęcego.
§ 7.[Nakaz niezwłocznego przetworzenia surowców paszowych] Surowce paszowe powinny być przetworzone niezwłocznie po ich przyjęciu.
§ 8.[Wymagania dotyczące środków transportu i pojemników] 1. Środki transportu i pojemniki, używane do transportu surowców paszowych, powinny być oczyszczone, umyte i zdezynfekowane po każdym użyciu.
2. W pomieszczeniach wytwórni pasz należy systematycznie, nie rzadziej jednak niż raz na 6 miesięcy, przeprowadzać dezynsekcję i deratyzację.
3. Ścieki powstałe w pomieszczeniach do przyjmowania i składowania surowców paszowych powinny być zneutralizowane w sposób wykluczający pozostanie w nich patogenów.
§ 9.[Wymagania dotyczące surowców do produkcji karmy dla zwierząt] 1. Surowce do produkcji półwilgotnej karmy dla zwierząt domowych powinny pochodzić od zwierząt, których mięso zostało uznane za zdatne do spożycia, oraz być poddane obróbce cieplnej w sposób zapewniający osiągnięcie temperatury wewnętrznej co najmniej 90°C.
2. Karma dla zwierząt domowych w puszkach powinna być poddana sterylizacji o wartości cieplnej Fo 3,0.
3. Surowce do produkcji karmy dla zwierząt futerkowych powinny pochodzić od zwierząt, których mięso zostało uznane za zdatne do spożycia.
4. Karma, o której mowa w ust. 1, powinna być wprowadzana do obrotu w szczelnych opakowaniach.
§ 10.[Zasady sporządzania suchej karmy dla zwierząt] 1. Sucha karma dla zwierząt domowych powinna być sporządzana z surowców pochodzących ze zwierząt, których mięso zostało uznane za zdatne do spożycia lub o ograniczonej przydatności do spożycia.
2. Karma, o której mowa w ust. 1, powinna być poddana obróbce cieplnej w sposób zapewniający osiągnięcie temperatury wewnętrznej co najmniej 90°C, chyba że surowce użyte do produkcji tej karmy zostały uprzednio poddane takiej obróbce.
§ 11.[Warunki mikrobiologiczne dla pasz i karmy dla zwierząt] 1. Podmiot wprowadzający do obrotu pasze, w tym również karmę dla zwierząt domowych, oraz dodatki do pasz pochodzenia zwierzęcego powinien zapewnić, aby odpowiadały one warunkom mikrobiologicznym określonym w załączniku do rozporządzenia.
2. Do obrotu jako pasza i dodatki do pasz pochodzenia zwierzęcego dla zwierząt przeżuwających nie może być wprowadzane przetworzone białko zwierząt, z wyjątkiem białka mleka [1].
3. Do obrotu nie mogą być wprowadzane pasze i dodatki do pasz zawierające antybiotyki:
1) cynk-bacytracyna,
2) spiramycyna,
3) virginiamycyna,
4) fosforan tylozyny.
§ 12.[Wymagania dotyczące przechowywania i składowania pasz] 1. Pasze, w tym również karma dla zwierząt domowych, oraz dodatki do pasz pochodzenia zwierzęcego powinny być zamknięte w szczelnych opakowaniach i składowane w zamkniętych pomieszczeniach zabezpieczonych przed dostępem gryzoni, ptaków i owadów.
2. W pomieszczeniach, o których mowa w ust. 1, należy systematycznie, nie rzadziej jednak niż raz na 6 miesięcy, przeprowadzać dezynsekcję i deratyzację.
3. Środki transportu używane do przewozu towarów wymienionych w ust. 1 powinny być szczelne i zabezpieczone przed dostępem gryzoni i ptaków.
§ 13.[Surowce zwierzęce przetwarzane w zakładach utylizacyjnych] 1. Działalność polegająca na zarobkowym przetwarzaniu niejadalnych surowców zwierzęcych może być prowadzona wyłącznie w zakładach utylizacyjnych albo w specjalnie do tego celu przeznaczonych obiektach, zwanych dalej „zakładami przetwórczymi”.
2. [2] Niejadalne surowce zwierzęce pochodzące ze zwierząt, których mięso zostało uznane za niezdatne do spożycia, albo od zwierząt chorych, podejrzanych o zakażenie lub pochodzących z obszarów, na których występuje choroba zakaźna, mogą być przetwarzane wyłącznie w zakładach utylizacyjnych, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. [3] W zakładach przetwórczych nie mogą być przetwarzane następujące niejadalne surowce zwierzęce:
1) czaszki z gałkami ocznymi, migdałki, mózgi i rdzenie przedłużone oraz rdzenie kręgowe bydła, owiec i kóz w wieku powyżej 12 miesięcy,
2) jelita bydlęce – od dwunastnicy do jelita prostego – niezależnie od wieku,
3) śledziony owiec i kóz niezależnie od wieku,
4) stałe odpady powstające przy uboju i obróbce poubojowej bydła, owiec i kóz,
5) zwłoki zwierzęce i ich części.
§ 14.[Surowce przekazywane do zakładu utylizacyjnego] 1. W zakładach przetwórczych powinny być w szczególności:
1) wydzielone pomieszczenia do składowania i przetwarzania niejadalnych surowców zwierzęcych, ze ścianami i podłogą wykonaną z materiałów nienasiąkliwych, nieprzepuszczalnych i zmywalnych w sposób umożliwiający łatwe czyszczenie i dezynfekcję,
2) urządzenia do niszczenia odpadów powstałych podczas procesu produkcji, które nie mogą być wprowadzone do innych pokarmów zwierzęcych ze względu na zdrowie zwierząt lub ludzi,
3) urządzenia do spalania albo niszczenia materiałów użytych do opakowań niejadalnych surowców zwierzęcych,
4) inne urządzenia w zależności od rodzaju przetwarzanych niejadalnych surowców zwierzęcych.
2. W przypadku gdy zakład przetwórczy nie jest wyposażony w urządzenia do niszczenia nie zużytych niejadalnych surowców zwierzęcych pozostałych po produkcji, surowce te powinny być niezwłocznie przekazane do zakładu utylizacyjnego.
§ 15.[Nakaz niezwłocznego przetworzenia niejadalnych surowców zwierzęcych] Niejadalne surowce zwierzęce powinny być przetworzone niezwłocznie po ich przyjęciu.
§ 16.[Wymagania dotyczące środków transportu i pojemników używanych do przewożenia niejadalnych surowców] 1. Środki transportu i pojemniki używane do przewożenia niejadalnych surowców zwierzęcych powinny być oczyszczone, umyte i zdezynfekowane po każdym użyciu.
2. Materiały użyte do opakowania niejadalnych surowców zwierzęcych powinny być spalone albo zniszczone w zakładzie przetwórczym.
3. Ścieki powstałe w pomieszczeniach do składowania niejadalnych surowców zwierzęcych powinny być zneutralizowane w sposób wykluczający pozostanie w nich patogenów.
§ 17.[Wymagania dotyczące nieprzetworzonej wełny, włosów, piór wprowadzanych do obrotu] Nie przetworzona wełna owcza, włosy zwierząt przeżuwających, szczecina świńska, pióra i części piór wprowadzane do obrotu powinny być suche i opakowane.
§ 18.[Składowanie produktów wytwarzanych z nawozów naturalnych] 1. Produkty wytworzone z nawozów naturalnych powinny być składowane w taki sposób, aby nie ulegały zakażeniu lub zanieczyszczeniu oraz zawilgoceniu, a w szczególności w szczelnych i odizolowanych silosach lub odpowiednio zamkniętych opakowaniach.
2. Podmiot wprowadzający do obrotu produkty wytworzone z nawozów naturalnych powinien zapewnić, aby odpowiadały one warunkom mikrobiologicznym określonym w załączniku do rozporządzenia.
§ 19.[Wprowadzanie do obrotu nawozu naturalnego pochodzącego od kur i zwierząt jednokopytnych] W stanie nie przetworzonym do obrotu może być wprowadzany wyłącznie nawóz naturalny pochodzący od kur i zwierząt jednokopytnych z obszarów, na których nie stwierdzono przypadków choroby zakaźnej zwierząt.
§ 20.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Załącznik do rozporządzenia Ministra
Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
z dnia 17 marca 1999 r. (poz. 295)
WARUNKI MIKROBIOLOGICZNE, JAKIE POWINNY SPEŁNIAĆ PASZE I DODATKI DO PASZ POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO
Próbki pasz i dodatków do pasz pochodzenia zwierzęcego, pobrane podczas lub po ustalonym okresie składowania, powinny spełniać następujące warunki mikrobiologiczne:
Clostridium perfringens (*) – nieobecne w 1 g produktu;
Salmonelle – nieobecność w 25 g przy: n = 5, C = 0, m = 0, M = 0;
Enterobacteriacea: n = 5, C = 2, m = 10, M = 3x102 w 1 g,
gdzie:
n = liczba próbek,
m = wielkość progowa dla liczby bakterii; wynik uznany jest za zadowalający, jeśli liczba bakterii we wszystkich próbkach jednostkowych nie przekroczy liczby m.
M = wartość maksymalna liczby bakterii; wynik uznany jest za niezadowalający, jeśli liczba bakterii w jednej lub więcej próbek jednostkowych wynosi M lub więcej.
C = liczba próbek jednostkowych, w których liczba bakterii może wynosić między m a M; wynik jest nadal uznany za zadowalający, jeśli liczba bakterii w pozostałych próbkach jednostkowych wynosi m lub mniej od m.
(*) Nie dotyczy karm dla zwierząt domowych oraz produktów wytworzonych z nawozów naturalnych.
[1] § 11 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 marca 2001 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych wymaganych przy zarobkowym wytwarzaniu, przetwarzaniu, obrocie lub składowaniu niejadalnych surowców zwierzęcych, pasz oraz dodatków do pasz (Dz.U. Nr 22, poz. 254). Zmiana weszła w życie 1 kwietnia 2001 r.
[2] § 13 ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 marca 2001 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych wymaganych przy zarobkowym wytwarzaniu, przetwarzaniu, obrocie lub składowaniu niejadalnych surowców zwierzęcych, pasz oraz dodatków do pasz (Dz.U. Nr 22, poz. 254). Zmiana weszła w życie 1 kwietnia 2001 r.
[3] § 13 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 marca 2001 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych wymaganych przy zarobkowym wytwarzaniu, przetwarzaniu, obrocie lub składowaniu niejadalnych surowców zwierzęcych, pasz oraz dodatków do pasz (Dz.U. Nr 22, poz. 254). Zmiana weszła w życie 1 kwietnia 2001 r.
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00